Przykład 2

Zało żenia

Dnia 1.01.T 0 zatrudniono pracownika „X” w dziale księgowości Sp. z o.o. MAYA. W jednostce nie dokonywano odpisów na odprawy emerytalne aż do końca roku T4. Zgodnie z obowiązującymi w jednostce przepisami pracownikowi „X” przysługuje (po 10 latach od dnia zatrudnienia, tj. w T 10 roku) odprawa emerytalna w wysokości 150% jego wynagrodzenia. W roku T 4 średnie wynagrodzenie pracownika „X” wynosi 3.000,00 zł/m-c. Jednostka planuje wzrost płac o 2% rocznie. Pracownik nie znajduje się w okresie wypowiedzenia umowy o pracę, a jednostka nie zamierza dokonywać w najbliższym okresie zwolnień ani zmiany warunków wynagradzania. Prawdopodobieństwo zatrudnienia pracownika w tej jednostce do T 10 roku wynosi 100%. Przyjęto stałą 10% stopę dyskontową w analizowanym okresie.

Polecenie: Utworzyć rezerwę po raz pierwszy w roku bilansowym T 4, a następnie w T 5.

1. Kwota odprawy emerytalnej na dzień wymagalności (T) wynosi 3312,00 zł (3312,00 = 3000*1,02*1,02*1,02*1,02)

2. Przyszła wysokość odprawy wynosi 4968,00 zł (4968,00zł = 150%*3312,00)

3. Przyszła wysokość odprawy przypadająca na jedne rok zatrudnienia wynosi 496,8 (4969,00zł/10lat)

4. Odpis na dzień bilansowy na koniec roku T3

Wyszczególnienie	T0	T1	T2	T3	T4	T5	T6	T7	T8	T9
Kwota odprawy przypadająca na rok obrotowy	496,8	496,8	496,8	496,8	496,8	496,8	496,8	496,8	496,8	496,8
Współczynnik dyskontujący dla 10 %	0,5645	0,5645	0,5645	0,5645	0,6209	0,6830	0,7513	0,8265	0,9091	1
Bieżąca wartość rocznej rezerwy na odprawę	280,44	280,44	280,44	280,44	308,46	339,31	373,25	410,61	451,64	496,8
Odpis na koniec T3				1122, 4*280,44

Wyszczególnienie	T0	T1	T2	T3	T4	T5	T6	T7	T8	T9
Kwota odprawy przypadająca na rok obrotowy	496,8	496,8	496,8	496,8	496,8	496,8	496,8	496,8	496,8	496,8
Współczynnik dyskontujący dla 10 %	0,6209	0,692	0,692	0,692	0,6209	0,6830	0,7513	0,8265	0,9091	1
Bieżąca wartość rocznej rezerwy na odprawę	308,46	308,46	308,46	308,46	308,46	339,31	373,25	410,61	451,64	496,8
Odpis na koniec 2009 T4 w tym: odpis obciążający zysk z lat ubiegłych					1542,35* 308,46 1122,00 420,3 (1542,3-1122,00)

Wyszczególnienie	T0	T1	T2	T3	T4	T5	T6	T7	T8	T9
	496,8	496,8	496,8	496,8	496,8	496,8	496,8	496,8	496,8	496,8
	0,683	0,683	0,683	0,683	0,683	0,683	0,7513	0,8265	0,9091	1,000
	339,31	339,31	339,31	339,31	339,31	339,31	373,25	410,61	451,64	496,8

Odpis na koniec T5 : 2035,86 ( 6 x 339,61) w tym odpis obciążający zysk neeto za rok T5 493,56 ( 2035,86 – 1542,3 )

Odpis na dzień bilansowy T5 wynosi 2035,86

Przyrost kwoty odpisu w stosunku do roku T4 wynosi 493,56

II. Ewidencja

Zajmowane przez pracownika stanowisko wpływa na wybór konta układu kalkulacyjnego przy ujmowaniu odpisów.

IIa. Ewidencja odpisów w księgach rachunkowych MAYI w roku T4

Lp	Opis operacji	Konto WN	Konto MA	Kwota
1.	Odpis obciązający WF lat ubiegłych T3	Rozliczenie WF lat ubiegłych	RMK bierne	1121,77
2.	Odpis roku bieżącego T4	"Rozliczenie kosztów" lub konto zespołu 5 ( zależne od stanowiska pracwnika)	RMK bierne	420,53

II.b Ewidencja odpisów w księgach rachunkowych MAYI w roku T5

Lp	Opis operacji	Konto WN	Konto MA	Kwota
1.	Odpis roku bieżącego T5	"Rozliczenie kosztów" lub konto zespołu 5 ( zależne od stanowiska pracwnika)	RMK bierne	493,56

III. Ujawnienie informacji

IIIa. Fragmenty sprawozdania finansowego za rok T4

Bilans

Pasywa B.I.2 Rezerwy na świdczenia emerytalne i podobne- długoterminowe 1542,3

Pasywa A. VII Zysk ( strata) z lat ubiegłych 1121,77

Pasywa A. VIII Zysk (starta netto) 420,53

Rachunek Zysków i strat

Wariant Kalkulcyjny

Koszty zarządu 420,53 zł

Informacja dodatkowa

Cel utworzenia: Rezerwa z tyt odpraw emerytalnych ( w postaci biernych RMK )

Stan na BO : 0zł

Zwiększenia: 1542,3

Wykorzystanie: 0 zł

Rozwiązanie: 0 zł

Stan na koniec roku: 1542,5 zł

Głównie założenia przyjęte przez aktuariusza ( lub jednostkę, jeżeli dokonała szacunku) do wyliczenia kwoty odpisu na odprawę emerytalną:

Stopa dyskontowa(%)

31 grudnia T3 10%

31 grudnia T4 10%

Przewidywany wskaźnik inflacji

31 grudnia T3 0%

31 grudnia T4 0%

Wskaźnik rotacji pracowników:

31 grudnia T3 0%

31 grudnia T4 0%

Przewidywana stopa wzrostu wynagrodzeń:

31 grudnia T3 2%

31 grudnia T4 2%

IIIb Fragment sprawozdania finansowego za rok T5

Bilans:

Pasywa B.I.2. Rezerwy na świadczenia emerytalne i podobne-długoterminowe 2035,86

Pasywa A.VIII Zysk ( strata ) netto 493,56

RZIS:

B.I Koszty ogólnego zarządu: 493,56

Informacja dodatkowa

Cel utworzenia: Rezerwa z tyt odpraw emerytalnych ( w postaci biernych RMK )

Stan na BO : 1542,3 zł

Zwiększenia: 493,56

Wykorzystanie: 0 zł

Rozwiązanie: 0 zł

Stan na koniec roku: 2035,86 zł

Kwota odpisu dot tylko szacunku dla jednego pracownika. Kwota dokonanego odpisu b edzie sumą kwot oszacowanych dla wszystkich pracowników jednostki i może być kwotą istotną.

Główne założenia przyjęte przez aktuariusza ( lub jednostkę jeżeli dokonała szacunku) do wyliczenia kwoty odpisu na odprawę emerytalną:

Stopa dyskontowa(%)

31 grudnia T4 10%

31 grudnia T5 10%

Przewidywany wskaźnik inflacji

31 grudnia T4 0%

31 grudnia T5 0%

Wskaźnik rotacji pracowników:

31 grudnia T4 0%

31 grudnia T5 0%

Przewidywana stopa wzrostu wynagrodzeń:

31 grudnia T4 2%

31 grudnia T5 2%

PRZYKŁAD 3

Założenia

SA Balarama zatrudniła z dniem 1 stycznia T3 roku pracownika, który po upływie 5 lat pracy otrzyma premię stażową w wysokości 100% wynagrodzenia zasadniczego oszacowanego na 2 600 zł. Na koniec roku T 3 w księgach spółki utworzono rezerwę na nagrodę jubileuszową

dla pracownika. Przyjęto 8% stopę dyskontową. Prawdopodobieństwo zatrudnienia pracownika w tej jednostce do T 8 włącznie wynosi 80%.

Polecenie: Oszacować rezerwę na nagrodę na koniec T3.

ROZWIĄZANIE:

Kwota nagrody przypadająca na rok T3( bez uwzględnienia prawdop. Wpłaty) 520 zł ( tj 2600 zł / 5 lat)

Bieżąca wartośc rezerwy przypadającej na bieżący rok z uwzględnieniem prawdop wpłaty świadczenia 305,80 zł ( 520 zł x 90% x 1/( 1+ 0,08)^4)

Rozliczenie międzyokresowe kosztów z tytułu nagrody jubileuszowej na dzień bilansowy 31 grudnia T3

Na każdy kolejny dzień bilansowy ( do roku T7 )- przy stałych założeniach- RMK

z tyt nagrody jubileuszowej dla pracownika wynikają z dodania do poprzesniej kwoty RMK kolejnej kwoty 520 zł dyskontowanej stopą % i korygowaną rosnącym w czasie prawdopodobieństwiem przepracwania przez pracowika okresu kończącgo się w roku T3

Przykład 4

Założenia

SITA SA ustaliła na dzień bilansowy kończący rok T5 rezerwę na nagrodę jubileuszową, dla pracownika zatrudnionego na akord od 1 stycznia T 4. Wynagrodzenie zasadnicze tego pracownika wynosi: 3.000 zł. Dotychczas w jednostce nie dokonywano odpisów na nagrody jubileuszowe. Jednostka planuje wzrost płac o 4% rocznie. Po upływie 5 lat pracy pracownikowi przysługuje nagroda jubileuszowa w wysokości 100% wynagrodzenia zasadniczego. Prawdopodobieństwo przepracowania przez pracownika w danej jednostce następnych 5 lat wynosi 90%. Przyjęto stałą 8% stopę dyskontową w analizowanym okresie. Pracownik nie znajduje się w okresie wypowiedzenia umowy o pracę, a jednostka nie zamierza dokonywać w najbliższym okresie zwolnień ani zmiany warunków wynagradzania.

Polecenie: Utworzyć rezerwę na dzień bilansowy T4 i T5.

1. Kwota nagrody jubileuszowej na dzien wymagalności wynosi 3374, 59 zł ( 3374, 59 = 3000 x 1,04 x 1,04 x 1,04 )

2. Przyszła wartośc nagrody wynosi 3037,13 zł ( 90% x 3374,59)

3. Przyszła wysokośc nagrody przypadająca na 1 rok zatrudnienia wynosi 607,42 zł (3037,13 / 5 lat )

4. Odpis bilansowy na koniec roku T5

Wyszczególnienie	T4	T5	T6	T7	T8
Kwota odprawy przypadająca na rok obrotowy	607,42	607,42	607,42	607,42	607,42
Wspólczynnik dyskontujący dla 8%	0,7938	0,7938	0,8573	0,9259	1,000
Wartośc bieżaca rocznej rezerwy na odprawę	482,18	482,18	502,74	562,41	601,42

Odpis na koniec T5 : 964, 36 ( 2 x 482, 18)

1. Kwota nagrody jubileuszowej Ś ( wartośc nominalna świadczenia) uwzględniająca prawdopodobieństwo wpłaty świadczenia na dzień wymagalności wynosi:

Ś = Wz x Wp x Wz x (1 + spw )^t x P

Gdzie:

Wz - wynagrodzenie zasadnicze

Wp - współczynnik podwyższający

spw- roczna stopa przyrostu wynagrodzenia

t - okres liczony od dnia bilansowego do dnia wypłaty świadczenia

P - prawdopodobieństwo wplaty świadczenia na dzień bilansowy

[ 3000 zł x ( 1 + 0,04)^3 ] x 90% = 3037, 13 zł

2. Odpis rezerwy na dzień bilansowy T5

WBR = Ś x dn x N = 3037,13 zł x [ 1: ( 1 + 0,08)^3 ] x 2/5 = 964,36 zl

WBŚ -> 3037,13 zł x [ 1: ( 1 + 0,08)^3 ] x 2/5

Gdzie:

WBR - wartośc bieżąca rezerwy na dzień bilansowy

WBŚ – wartośc bieżaca nagrody jubileuszowej

Ś – kwota nagry jub na dzień wymagalności

dn – dyskonto na dzień bilansowy przyszłej wpłaty dn = 1 : ( 1 + r )^n

r – stopa dyskontowa

n – okres do wypłaty świadczenia liczony od dnia bilansowego

N – częsc narosła świadczenia do dnia bilansowego -> (data dnia bilanswego – data rozpoczęcia pracy/ data wypłaty świadczenia – data rozpoczęcia pracy ) lub ( liczna lat między dniem bilansowym a dniem zatudnienia / okres wypłaty świdczenia liczony od dnia zatrudnienia)

w tym:

a) kwota 229,50 zł dotyczy odpisu rezerwy przypadającej na rok T4

WBR = Ś x dn x N = 3037,13 zł x [ 1 : ( 1 + 0,08)^4 ] x 1/5)

[ 3000zł x 100% x ( 1 + 0,04)^3 ] x 90% x [ 1 : (1+ 0,08)^4 ] x 1/5 = 446,48

b) kwota w wysokości 517,88 zł dotyczy roku T5 i w związku z tym zostanie odsniesiona na konto w zespole 5

Lp	Opis operacji	Konto WN	Konto MA	Kwota
1	Odpis obciązający WF lat ubiegłych T4	Rozliczenie WF lat ubiegłych	RMK bierne	446, 48
2	Odpis roku bieżącego T5	"Rozliczenie kosztów" lub konto zespołu 5 ( zależne od stanowiska pracwnika)	RMK bierne	517, 88

1. Rezerwy na niewykorzystane urlopy są twprzone przedewszystkimw przypadku zatrudnienia pracowników produkcyjnych, których wynnagrodzenia uzależnione są wyników pracy np akord

2. Na jakiej podstawie ustala się stopę dyskontowania zobowiązań z tyt świadczeń po okresie zatrudnienia?

Powinna byc ustalana na podstaie występujących na dzien bilansowy

rynkowych stóp zwrotu z wysoko ocenionych obligacji przedsiębiorstw. W krajach gdzie brak jest takich obligacji , należy zastosować na występujące na dzień bilansowy rynkowe stopu zwrotu z obligacji skarobwych. Waluta i terin wykupu obligacji przedsibiorstw i obligacji skarbowych winny być zgodne z walutą i szcunkowym terminem realizacji zobowiązań z tyt świadczeń po okresie zatrudnienia.

3. Co pasuje do świadczeń pracowniczych?

Wycena rezerw na:

a) nagrody jubileuszowe ( nie dyskontujemy)

b) odprawy emerytalne ( nie dyskontujemy)

c) odprawy pośmiertne

d) odprawy rentowe ( nie dyskontujemy)

e) dodatki stażowe

f) deputaty węglowe ( nie dyskontujemy)

g) na niewykorzystane urlopy

4. Na czym polegają zmiany w nowej ustawie emerytalnej?

Wiek emerytalny będzie wzrastał o 3 mce każdego roku ( ale co 4 mce o 1 miesiąc).

Mężczyźni osiągną wiek emerytalny -67 lat w 2020 roku, a kobiety w 2040r.

Zaproponowana zmiana dot kobiet, które urodziły się po 1952roku. Te urodzone w styczniu 1953r będą pracowały zaledwie o miesiąc dłużej. Na emeryturę w wieku 67 lat przejdą kobiety urodzone w pażdzierniku 1973roku.

5. Czy w związku z tymi zmianami zmienił się algorytm obliczania rezerw na świadczenia pracownicze tworzony dla każdego pracownika?

Wyliczenie rezerw na świadczenia emerytalne jest funkcją stażu pracy, prawdopodobieństwa wypłaty świadczeń pracowniczych, ale w konteksie czasu jaki pozostał do osiągnięcia wieku emerytalnego.

Wyceny aktualnie tworzone dla pojeyńczej firmy składają sie z wyliczeń cząstkowych dla każdego pracownika. O ile jefo data urodzenia jest taka sama, o tyle zasady wyznaczania dokładnej daty, kiedy przechodzi on/ona na emeryturę są inne.

Zastosowanie projekcji orawdopodobieństwa i przypisanie wartości prawdopodobieńst śmierci i wartość prawdopodobieństwa inwalidztwa pracownika przed osiągnięciem emerytury może byc oparte o taki sam algorytm.

X

9.09. 2014 Odroczony podatek dochodowy

Przykład 3

Wartośc bilanosowa kredytów na koniec roku t02

6 000 000 + ( 6 000 000 x 10% / 2 ) = 6 300 000

Wartość podatkowa kredytów na koniec roku t02

6 000 000

RÓŻNICA PRZEJŚCIOWA (UJEMNA)

6 300 000 – 6 000 000 = 300 000 zł

Przykład 4

Wartość bilanosowa środka trwałego na koniec roku t03

3 000 000 – 90000 = 2 910 000

w tym : odpisy amortyzacyjna na 31.12.t03

3 000 000 - x 3,3333% = 90 000

Wartośc podatkowa ŚT na koniec roku t3

3 000 000 – 75 000 = 2 925 000

w tym: odpisy amortyzacyjna na 31.12. t03

3 000 000 x 2,5 % = 75 000

RÓŻNICA PRZEJŚCIOWA ( UJEMNA )

2 910 000 – 2 925 000 = - 15 000 zł

Przykład 5

Wartośc bilansowa udzielonych pozyczek na koniec roku t04

20 000 – odpis aktualizujący 20 000 = 0 zł

Wartośc początkowa kretytów na koniec roku t02

0 zł

RÓŻNICA PRZEJŚCIOWA ( DODATNIA) -. brak

bez względu na to w jakiej kwocie wierzytelnosc zostanie spłacona, jednostka nie uzna kosztów uzyskania przychodów ani przychodów podatkowych w związku z udzielona pożyczką. Zatem wartośc podatkowa pożyczki jest równa jej wartości bilansowej.

Przykład 6

Wartośc bilansowa akcji na koniec roku t02

400 000 + 50 000 = 450 000

Wartośc podatkowa akcji na koniec roku t02

400 000

RÓŻNICA PRZEJŚCIOWA ( DODATNIA)

50 000

Rezerwy z tyt odroczonego podatku dochodowego

50 000 x 19% = 9 500 zł

Kapitał z aktualizacji wyceny

9 500

Przykład 7

Zestawienie różnic przejściowych i odroczonego podatku dochodowego na koniec okrecu t0

Nazwa pozycji	Wartośc bilanoswa	Wartość podatkowa	Różnice przejściowe	Odroczony podatek dochodowy
Środki trwałe	2 200	1 190	1 010	191,9 R
Należności z tyt dostaw	700	1 002,5	- 302,5	57,475 A
Wybrane aktywa	2 900	2 192,5		147, 915 A
Rezerwy na nagrody	50	0	-50	9,5 A
Kredyty i pożyczki	1 426	1 000	-426	80,94 A
Zobowiązania z tyt dostaw	441,3	446,23	4,93	0,937 R
Wybrane pasywa	1 917,3	1 446,23		192,827 R

Zestawienie różnic przejściowych i odroczonego podatku dochodowego na koniec okrecu t1

Nazwa pozycji	Wartośc bilanoswa	Wartość podatkowa	Różnice przejściowe	Odroczony podatek dochodowy
Środki trwałe	2 000	940	1 060	201,4 R
Należności z tyt dostaw	900	1 505	- 605	114,95 A
Wybrane aktywa	2 900	2 445		234,46 A
Rezerwy na n	100	0	-100	19 A
Kredyty i pożyczki	1 479	950	-529	100,51 A
Zobowiązania z tyt dostaw	406	428	22	4,18 R
Wybrane pasywa	1 985	1 378		1205,58 R

Z chwilą powstania podtku dochodowego nalezy wykazać w sprawozdaniu finansowymodroczony podatek dochodowy.

UWAGA NA RÓŻNE OKRESY! ( t0 i t1 )

Stan odroczonego podatku dochodowego na 31.12 t0 ujmuje się w zysku/stracie z lat ubiegłyvh.

Zmiana stanu odrocoznego podatku dochodowego na 31.12 t1 uwzględniana jest w zysku/stracie netto w poz. " Podatek dochodowy- część odroczona"

Jeżeli ujętoby n 31.12 t1 całośc odroczonego podatku dochodowego, to zostanie zniekształcony wynik bieżący o część dotyczącą roku poprzedniego.

UJĘCIE KSIĘGOWE:

Zysk/strata z kat ubiegłych

Wn Ma

3) 192,837 1) 147,915

sk. 44 921,7

Podatek dochodowy- część odroczona

Wn Ma

4) 12,743 2) 86,545

sw. 73,801

Aktywa z odroczonego podatku dochodowego

Wn Ma

1) 147,915 sk 243,46

2) 86,545

Rezerwy z tyt odroczonego podatku dochodowego

Wn Ma

sk 205,58 3) 192,837

4) 12,743

Pozycje	BO	BZ	Zmiana
Aktywa z tyt odroczonego podatku	147,915	234,46	86,545
Rezerwy z tyt odroczonego podatku	192,837	205,58	12,743

1. Zaksiegowanie aktywów z tyt odroczonego podatku dochodowego na 1.01.t1

2. Przyrost aktywów z t.o.p.d na 31.12.t1

3. Zaksięgowanie rezerw z tyt o.p.d na 1.01.t1

4. Przyrost rezerwy z tyt o.p.d na 21.12.t1

Przykład 8

1. Rezerwa obciążająca wynik finansowy lat ubieglych

1 000 000 x 0,1% = 1 000. koszty gwarancji roku ubigłego zarachowane w ziężar 4 i 5 = 400, rezerwa do utworzenia na BO = 600

2. Rezerwa za rok bieżący 900 000 x 0,1 = 900

3. Ustalenie aktywów z tyt o.p.d

a) dot rezerwy roku ubiegłego ( stawka bieżąca 19%) 600 x 19% = 114

b) dot kosztów poniesionych w roku bieżącym ( stawka roku następnego 19%) 900 x 19% = 171

4a. Korekta rezerwy z powodu jej wykorzystania 400

4b. Rozwiązanie aktywów z tyt o.p.d 400 x 19% = 76 (wykorzys)

5a. Koszty napraw dot sprzedży roku bieżącego 600

5b. Wykorzystane aktywa z tyt podatku dochodowego 600 x 19% = 114

Zysk/starta z lat ubiegłych Zobowiązania z tyt gwarancji

1) 600 3a) 114 brak 4a) 400

5a) 600

Obowiązakowe obciążenia Wyniku finansowego

4b) 76 3b) 171

5b) 114

Aktywa z tyt o.p.d

3a) 114 4b) 76

3b) 171 5b) 114

Koszty

2) 900 brak

Rezerwy na gawarancje

4a) 400 1) 600

5a) 600 2) 900

Przykład 9.

Powstaje różnica przejściowa ujemna, której odpisanie lub zmniejszenie nie powoduje podwyższenia podstawy opodatkowania- nie stanowi przyczyny ujęcia aktywów z tyt o.p.d

Wartośc podatkowa ujemnej wartośc firmy – 0 zł

Wartośc bilnasowa ujemnej wartości firmy – 100 000 zł

Różnica przejściowa ( ujemna) – 100 000 zł

Aktywa z tyt o.p.d 0 zł