Temat: Bialka i cukry Wlasciwosci i budowa bialek. Dotychczas nie poznano zadnego ukladu biologicznie czynnego, ktry nie zawiera bialek. W ustroju doroslego czlowieka stanowia srednio 56% suchej masy ciala. Sklad bialek: C, H, O, N, S, P. Wykrywanie aminokwasw w bialku - aminokwas podgrzany z nihydryna barwi sie na niebiesko. Wiazanie CO z NH - wiazanie peptydowe. Tworzenie tych wiazan (budowa bialek) wymaga energii z zewnatrz. 2-10 - oligopeptydy, 10-100 - polipeptydy, 100- - bialka. Reakcja polikondensacji - tworzenie czasteczek olbrzymw z wydzielaniem czasteczek wody. W przeciwienstwie do reakcji polimeryzacji, gdzie sie nic nie wydziela. 1. rzad - organizacja aminokwasw, 2. rzad - budowa 1 lancucha, 3. rzad - organizacja calego lancucha, 4. rzad - organizacja kilku lancuchw. Scinanie bialka zachodzi pod wplywem a) temperatury - trwale, b) alkoholu. Pod wplywem kwasu azotowego bialko scina sie i zlknie (nitrowanie bialka). Ze stezona zasada bialko kurze scina sie jak kisiel. Denaturacja - scinanie nieodwracalne. Pod wplywem soli bialko sie scina (wysalanie) a po dodaniu wody rozpuszcza - reakcja odwracalna. Wysalanie stosuje sie w konserwacji miesa i ryb. Trawienie bialka. 1. etap trawienia bialka - rozpad bialka (hydroliza) pod wplywem enzymw na aminokwasy. 2. etap - budowa bialka z gotowych aminokwasw wedlug innych sekwencji wlasciwych danemu organizmowi. Reakcja fotosyntezy. Organizmy samozywne potrafia wytwarzac zwiazki organiczne ze zwiazkw nieorganicznych (CO2 H2O i sole min.) przy uzyciu energii slonecznej. Organizmy cudzozywne nie potrafia budowac zwiazkw organicznych z materii nieorganicznych. Spozywaja gotowe. Organizmy cudzozywne przez cale zycie tworza jedne zwiazki, rozkladajac inne. Substraty katabolizmu sa produktami anabolizmu. Aminokwasy + energia (z katabolizmu) = bialko = aminokwasy. CO2 + H2O + energia (sloneczna) = cukier = CO2 + H2O (katabolizm) + energia. Najprostsza forma fotosyntezy: 6CO2 + 6H2O = C6H12O6 + 6O2. Chlorofil pozwala roslinom wykorzystac energie swietlna do rozbicia H2O na H+ i OH--. Dalej pod wplywem fotonw swietlnych jon OH-- traci elektron i zamienia sie w rodnik. H2O = H+ + OH--. OH- - e- = OH (rodnik). OH + OH = H2O2 - woda utleniona. 2H2O2 = O2 + 2H2O. Tlen, ktry rosliny wydzielaja do atmosfery, pochodzi z H2O a nie z CO2. Budowa cukrw. Cukry = weglowodany = sacharydy: a) proste np. glukoza, fruktoza b) dwucukry np. sacharoza, maltoza, laktoza (cukier mlekowy) c) wielocukry np. skrobia, celuloza. Nazwa cukry obejmuje wiele zwiazkw nie zawsze slodkich. Cukry proste - glukoza i fruktoza maja wzr: C6H12O6. Cukry to alkohole wielowodorotlenowe. W strukturze zwiazku przewaza forma pierscieniowa. Glukoza i fruktoza maja ten sam wzr sumaryczny. Niewielka rznica w strukturze sprawia, ze tworza inne reakcje chemiczne. Dwucukier, np. sacharoza - dwa cukry polaczone ze soba wiazaniem glikozydowym. Glukoza + fruktoza = sacharoza. W bialkach - wiazanie peptydowe, w cukrach - glikozydowe. Trawienie cukrw prostych: C6H12O6 + 6O2 = 6CO2 + 6H2O + energia. Trawienie dwucukrw - hydroliza przy uzyciu enzymw do cukrw prostych: C12H22O11 (sacharoza) + H2O (pod wplywem enzymw) = C6H12O6 + C6H12O6 (glukoza + fruktoza). Budowa wielocukrw. Skrobia - material zapasowy roslin, budulec roslin, powstaly z cukrw prostych. Schemat produkcji skrobi: 6CO2 + 6H2O (pod wplywem enzymw) = C6H12O6 + 6O2 (pod wplywem enzymw) = skrobia + O2. Produkty skrobiowe - ryz, ziemniaki. Skrobia i celuloza - lancuchy pierscieni glukozowych polaczonych wiazaniem glikozydowym.