15. Stawanie się społeczeństwa. Mechanizmy uspołecznienia jako mechanizmy zmiany. Co takiego się dzieje, że społeczeństwa się konstytuują. Marody, Poleszczuk - patrzą na społeczeństwo jako na proces uspołecznienia razem z przeświadczeniem, że człowiek jest istotą społeczną. Tym co uczłowiecza jest kultura. Człowiek nie jest w stanie funkcjonować poza społeczeństwem, aby przetrwać potrzebuje innych osób. Człowiek jest wyjątkowy bo stworzył język. Różni się od innych zwierząt, jednak nie tal bardzo jak się wcześniej wydawało - dwoistość człowieka, część zwierzęca - instynkt, część społeczna - kultura- człowiek wytworem społeczeństwa - człowiek tworzy społeczeństwo - interakcje międzyludzkie, bodziec- przerwa - interpretacja znaczenia - odzew, nie jak u zwierząt bodziec - reakcja. Uspołecznienie w wersji słabszej: uspołecznienie odpowiednikiem socjalizacji. W wersji silniejszej: oprócz socjalizacji utożsamiamy się z tzw. kolektywem - my. Wykreowanie świata na zasadzie dychotomii my - oni. Zmiany mechanizmu uspołecznienia: w tradycyjnych - jednostka była silna, związana ze społeczeństwem. Współcześnie - jednostka może sobie pozwolić na ignorowanie społeczeństwa, proces indywidualizacji, poszukiwanie własnej tożsamości, samowystarczalność ekonomiczna, człowiek może się izolować od społeczeństwa np. w wirtualnej rzeczywistości. 16. Przemiany więzi społecznych. 2 typy definiowania: - strukturalne (zespół powiązań między jednostkami) - psychologiczne (więź to identyfikacja z grupą). Więź, immanentna cecha społeczeństwa, niezbywalna cecha procesów uspołecznienia. Toennies: - więzi wspólnotowe - naturalne, nie powoływane drogą postanowienia, uzależnienie wzajemne jednostek - więzi zrzeszeniowe - powoływane drogą postanowienia, ludzkie decyzje, proces świadomościowy. - 3 typ wiąże się z wolą refleksyjną, 3 etapy przemian, każdy składa się z 3 elementów: I etap - wspólnota, wola naturalna, kultura wstydu; II etap - stowarzyszenie, wola arbitralna, kultura wint, III etap - układy sieciowe, wola refleksyjna, kultura autentyczności. Układy sieciowe - cechą jest nietrwałość, członkiem można zostać na chwilę w celu realizacji pewnych celów. 18. przemiany pracy. Typ społeczeństwa zbieracko, łowieckiego - praca 4-5 godzin dziennie, do momentu zebrania zapasów - charakter nieciągły pracy - bez specjalizacji pracy - pracowali wszyscy - orientacja prezentystyczna - praca nie tworzyła społecznych podziałów. Typ społeczeństwa rolniczego - osiadły tryb życia, podział pracy związany z płcią, kobieta - sfera prywatna, podział na tych, którzy pracują i nie pracują. Typ społeczeństwa nowoczesnego - nowy podział na pracujących i nie pracujących związane z kryterium zatrudnienia - denaturalizacja pracy - program masowej edukacji związany z celem tworzenia dobrego, wyszkolonego pracownika, robotnika - konflikty społeczne związane z płacami - wynagrodzenie za pracę pojawia się również w postaci produktów - wiara w to, że każda praca posiada swoją cenę - przedsiębiorstwo staje się podstawowym środowiskiem życia ludzi - określony zakres czasowy pracy, ścieżka kariery, stałość pracy - związek pracy z tożsamością - dziedziczenie pracy, zawodu. Typ społeczeństwa nowoczesności: - dematerializacja pracy - zanik tradycyjnych granic między pracą a życiem prywatnym - nowe zawody, specjalizacje. Wyłaniane się dwóch segmentów rynku pracy: - rdzeń - wysoko wykwalifikowani - kurczy się. Peryferie - obszary poszerzające się, posiadające 2 grupy pracowników - rozszerza się. 1 pracujący w pełnym wymiarze godzin, nie pewni swojej pracy. 2 pracujący w niepełnym wymiarze, samozatrudnienie, specjaliści wysoko wykwalifikowani. Korozja charakteru - obumieranie w ludziach lojalności, zaangażowania, więzi z ludźmi, przyjaźni, ze względu na częste zmiany pracy. 19. Przemiany religii i religijności: Mariański - dychotomiczny model związany z 2 typami społeczeństw: społeczeństwem losu i wyboru. Następuje przejście od społeczeństwa losu do społeczeństwa wyboru, jest to w zasadzie procesem nieodwracalnym. Społeczeństwo losu - tradycyjne, proste - nie ma barier segmentacyjnych, nie posiada indywidualnego planu życiowego, wyraźnie ustrukturyzowane, mało miejsca na konformizm, jednomyślność społeczna, duża rola religii, która też ma być gwarantem ładu, dostarcza orientacji dla życia codziennego, przenika we wszystkie sfery życia. Społeczeństwo wyboru - cechy alternatywne, społeczeństwo pluralistyczne. Pluralizm - różnorodność i równość pomiędzy różnorodnymi elementami, rozmaitość opcji, wybór jest imperatywem. 4 cechy społeczeństwa pluralistycznego: 1. pluralizm grupowy, funkcjonowanie rozmaitych grup społ. które są aktywne do wewnątrz i na zewnątrz. 2. pluralizm wartości - konkurencyjne wg siebie systemy aksjonormatywne. 3. społeczna dyferencjacja - poszczególne sfery życia usamodzielniają się i różnicują. 4. częściowa integracja społeczna - wiąże się ze społeczną dyferencjacją, nie identyfikujemy się całkowicie tylko częściowo. Procesy: Sekularyzacja - zjawisko polegające na oddzielaniu się religii od innych sfer życia Selektywizacja - branie z religii pewnych elementów akceptacja wybiórcza, selektywna Subiektywizacja - kładzie się nacisk na to, że pewne postaw religijne stają się sprawą subiektywną, obszar subiektywnych poglądów i postaw. Prywatyzacja religii - religia jest sprawą prywatną jednostki, podział ludzi ze względu na ich religijność: - religijni w sensie kościelnym, - religijni częściowo, selektywnie, - religijni o odmiennej orientacji religijnej, - areligijni, odrzucają kościół i religię. |