9. Zmiana w teoriach funkcjonalnych. Parsons - zmiana jako adaptacja ewolucyjna - jako podnoszenie się zdolności adaptacyjnej społeczeństwa, dwa typy procesów: dyferencja (zróżnicowanie) - tworzą się nowe funkcje, nowe role, nowe grupy, pojawiają się problemy; integracja - tworzy się adekwatnie do nowych funkcji, grup, środków kontroli społecznej, czyli kultury. Fazy rozwoju społeczeństwa: pierwotne, przejściowe, nowoczesne. Postępujące wzmocnienie się kultury w ludzkim życiu społecznym. Merton - unowocześnia tradycyjny, klasyczny funkcjonalizm. Zanegował funkcje przez różne elementy, oraz alternatywy funkcjonalne. Zanegował założenie, że wszystko co istnieje jest funkcjonalne, są elementy dysfunkcjonalne, nieformalne, funkcje jawne i ukryte. Dahrendorf - teorie konfliktu. Rzeczywistość społeczną postrzegał jako zbiorowisko tzw. ZISów - Zrzeszenie Imperatywnie Skoordynowane - wiązka ról z podziałem władzy. Konflikt - wszelkie spory, walki, napięcia ale i współzawodnictwo. Podstawowym kryterium konfliktu jest władza. W każdym ZISie mamy do czynienia z konfliktem interesów. Jeśli grupy mają świadomość własnych interesów to jest konflikt, gdy nie mają to w takim ZISie nic się nie dzieje. Rzeczywistość społeczna to ciąg niekończących się konfliktów o władze w obrębie ZISów, co jest przyczyna zmiany społecznej. Zgadza się z Marksem, że konflikt to to co konstruuje daną rzeczywistość i to co ją zmienia. Jego koncepcja była krytykowana, bo pisał o konfliktach, a nie o tym co jest przyczyna konfliktu, dlatego uszczegółowił koncepcję i mówi, że zaistnienie konfliktu jest uwarunkowane od: - warunków technicznych - jakaś kadra przywódcza, pewien skodyfikowany system idei - warunków społecznych - grupy dominujące muszą dopuścić te niedominujące na ich zorganizowanie się w jaki sposób - warunków politycznych - komunikacja tj. sposobność członków danej grupy do wzajemnej komunikacji. Używa pojęcia qasi grupy - grupy, które nie mają świadomości własnych interesów i uzyskanie tej świadomości przekształca grupy w grupy interesu i wtedy jest konflikt. Dahrendorf uważa, że konflikt jest funkcjonalny dla społeczeństwa i przynosi zmiany i jak ktoś nie mógł realizować czegoś to może sprawić, że po konflikcie i zmianie będzie mógł. Koncepcja konfliktu Cosera w socjologii. Zarzucał funkcjonalistom, że nie doceniają znaczenia konfliktu i traktują go jako patologię. Coser głosił tezę o funkcjonalności konfliktu. Konflikt zwiększa zdolności adaptacyjne danego systemu społecznego. Jeśli nie jest zbyt intensywny i gwałtowny prowadzi do większej innowacyjności, rozwoju różnych procedur normatywnych. W swoich analizach Coser odwoływał się do socjologii Simmla. Mówi się, że jest to funkcjonalna koncepcja konfliktu. Coser widział świat społeczny jako system. Procesy zachodzące pomiędzy elementami systemu mogą działać w kierunku wzrostu, utrzymania lub spadku integracji systemu. Twierdził, że rozmaite dewiacje mogą sprzyjać integracji systemu. Teoria Cosera: 1. przyczyny konfliktu- próba wyjaśnienia skąd się wziął. Nacisk na podważenie prawomocności konfliktu, co jest warunkiem wstępnym do konfliktu. Z tego może dojść do apatii - ludzie mówią, że jest źle, ale mówią, że cóż z tego skoro nic nie mogą zmienić. 2. stan pobudzenia emocjonalnego - jest efektem pewnych problemów w socjalizacji i kontroli społecznej. Jak socjalizacja jest związana z bardzo silnymi normami, nakazami to upośledzenia nie będą się burzyć, jak socjalizacja jest mocna to nie będzie konfliktu. Jak słabszy zewnętrzny przymus to mniejszy konflikt. Przyczyny konfliktu - jest bardziej prawdopodobny: - im bardziej upośledzeni członkowie systemu kwestionują prawomocność podziału zasobów - im mniej jest organizacji wewnętrznych, które kanalizuj energię emocjonalną upośledzonych - im silniejszy jest stopień upośledzenia w sytuacjach braków środków służących do wyrównania krzywd - im bardziej osobnicy upośledzenie dążą do uzyskania członkostwa w grupach uprzywilejowanych. Konfliktowi sprzyja przekształcenie upośledzeń z absolutnych na względne, np. w sytuacjach dyktatorskich i wtedy konflikt jest mniej prawdopodobny, ale jak ludzie porównują swoje położenie z innymi to dochodzi do konfliktu i powstają deprawacje względne. Natężenie konfliktu: tym silniejszy im większe zaangażowanie członków grupy w konflikt. To zaangażowanie może być tym większe im bardziej stosunki między grupami mają charakter pierwotny niż wtórny. Im większa jest grupa wtórna biorąca udział, tym zaangażowanie jest mniejsze i tym konflikt jest słabszy. Konflikt jest silniejszy gdy ludzie idealizują interesy - walczą o coś nadrzędnego ponad interesy osobiste. Gwałtowność konfliktu: zależy od tego czy konflikt jest o wartości (gwałtowniejszy), czy o interesy (słabszy) - dwie przeciwne grupy interesów i w tym miejsce na kompromis, ale nie ma kompromisu jeśli chodzi o wartości. Trwanie konfliktu: im mniej ograniczone są cele przeciwników tym dłuższy konflikt. Im mniejsza zgoda co do celów konfliktu tym dłuższy konflikt. Funkcje konfliktu: 1. funkcja wobec stron konfliktu - funkcja strukturotwórcza - dzięki konfliktowi wyraźniejsze są granice zbiorowości - konflikt może sprzyjać scentralizowaniu podejmowania decyzji, jak go nie ma to może być tak, że nie ma kto podjąć decyzji. Może podnieść solidarność wśród członków grupy. Konflikt może wpływać na eliminacje dewiacji w obrębie grup konfliktowych - bardziej przestrzeganie norm, mniej dewiacji. 2. funkcja wobec całości systemu - konflikt może wzmóc innowacje i potencjał twórczy systemu czyli może ożywiać. Konflikt może być sygnałem dla posiadających władzę, że system jest źle przystosowany, i że coś z tym trzeba zrobić. |