BUDŻET PAŃSTWA
1.
ISTOTA BUDŻETU PAŃSTWA
2.
KONSTRUKCJA BUDŻETU PAŃSTWA
3.
USTAWA BUDŻETOWA
1.
ISTOTA BUDŻETU PAŃSTWA
1.
POJĘCIE BUDŻETU PAŃSTWA
2.
FUNKCJE BUDŻETU
3.
ZASADY BUDŻETOWE
POJĘCIE BUDŻETU PAŃSTWA
plan dochodów i wydatków państwa
fundusz zasobów pieniężnych przeznaczonych
na finansowanie zadań państwa
scentralizowane zasoby pieniężne państwa
przeznaczane na pokrycie wydatków związanych
z realizacją jego funkcji
podstawowy plan finansowy państwa oparty na
bezzwrotności gromadzenia i wydatkowania
środków; plan zbiorczy uchwalany na okresy
zbiorcze
plan bezzwrotnego gromadzenia i wydatkowania
scentralizowanych funduszy pieniężnych
przeznaczanych na finansowanie podstawowych
funkcji państwa, uchwalany przez parlament
POJĘCIE BUDŻETU PAŃSTWA c.d.
systematyczne zestawienie zaplanowanych
dochodów i wydatków państwa lub lokalnego
organu władzy na przewidywany prawem okres
budżetowy
plan działalności finansowej państwa jako
podmiotu władzy, uchwalany na rok
kalendarzowy w formie ustawy, dla zapewnienia
realizacji założeń polityki społeczno-
gospodarczej państwa, przyjętych przez
parlament
powiązany z innymi planami, zatwierdzony przez
parlament, plan finansowy najwyższej rangi,
obejmujący zestawienie, w ujęciu
klasyfikacyjnym, dochodów i wydatków
państwa, w określonym przedziale czasu
FUNKCJE BUDŻETU PAŃSTWA:
podstawowe
pomocnicze
1.ekonomiczne:
redystrybucyjna
fiskalna
alokacyjna
stabilizacyjna
bodźcowa
2. kontrolne
kontrolna
koordynacyjna
kredytowa
3. polityczne
Ustrojowa
demokratyczna
prawna
ZASADY BUDŻETOWE
jedności formalno-prawnej
powszechności budżetu
zupełności
jedności merytorycznej budżetu (równowagi)
szczegółowości
niefunduszowania/funduszowania
jawności
gospodarności
roczności
polityczności
ZASADA JEDNOŚCI FORMALNO
PRAWNEJ
wymóg uchwalania budżetu w
jednym akcie prawnym,
budżet jest jeden, w formie
jednego aktu prawnego,
obejmuje całokształt gospodarki
finansowej w sektorze
publicznym,
ZASADA POWSZECHNOŚCI
budżet powinien obejmować wszystkie dochody i wszystkie
wydatki wszystkich jednostek sektora finansów publicznych,
bez ich łączenia i kompensowania (budżetowanie brutto)
zalety:
możliwość pełnego przedstawienia dochodów i wydatków i
poddania ich parlamentarnej kontroli,
pełne przedstawienie gospodarki środkami publicznymi,
możliwość wydatkowania środków przez jednostki, które
nie realizują dochodów,
wady:
zaciemnienie obrazu przez pełne przedstawianie dochodów
i wydatków bez ich kompensowania,
utrudnia gospodarkę finansową jednostek prowadzących
działalność produkcyjną i usługową,
możliwa jest tylko globalna ocena podejmowanych działań,
brak zainteresowania jednostek wynikami ich działalności,
jest to sprzeczne z działalnością na zasadach komercyjnych,
usztywnienie działań ze względu na preliminarz dochodów i
wydatków,
ZASADA ZUPEŁNOŚCI
wymóg ujęcia w jednym akcie prawnym
wszystkich dochodów i wszystkich wydatków
wszystkich jednostek publicznych zgodnie z
zasadą budżetowania brutto,
zalety:
pełne ujęcie całokształtu dochodów i wydatków
publicznych (możliwość oceny salda),
uniknięcie kont pozabilansowych-poprawa
kontroli nad gospodarką środkami publicznymi,
jasna i prosta prezentacja gospodarki
finansowej,
poprawa efektywności i racjonalności kontroli
gospodarki finansowej,
ZASADA JEDNOŚCI
MERYTORYCZNEJ
ujecie równowagi budżetowej:
równowaga czasowa,
równowaga rachunkowa,
równowaga rzeczywista,
równowaga budżetu
preliminowanego z wykonanym,
ZASADY NIEFUNDUSZOWANIA
zasada niefunduszowania
budżet jest jedną pulą środków, całość dochodów jest
przeznaczana na całość wydatków, bez przypisania
poszczególnym zadaniom konkretnych źródeł
finansowania
zalety niefunduszowania
elastyczność gospodarki środkami budżetowymi
swoboda w ustalaniu priorytetów realizowanych zadań
możliwość finansowania nowych i nieprzewidzianych
zadań
nierozpraszanie zadań i źródeł finansowania
zalety funduszowania
zapewnienie źródeł finansowania poszczególnym
zadaniom
zapewnienie stałości finansowania zadań
możliwość prowadzenia gospodarki finansowej w
okresach wieloletnich
ZASADA SZCZEGÓŁOWOŚCI
BUDŻETU
wymóg prezentowania wielkości
budżetowych nie tylko zbiorczymi
kwotami, ale również z ich
uszczegółowieniem,
funkcje:
polityczno-ustrojowa,
prawno-organizacyjna i
strukturalna,
ZASADA SZCZEGÓŁOWOŚCI
BUDŻETU c.d.
Kryteria klasyfikacji:
Podmiotowe-określa podmioty
uprawnione do gromadzenia i
rozdysponowywania środków,
Rodzajowe-określa rodzaje źródeł
dochodów i formy ich
rozdysponowywania,
Funkcjonalne-klasyfikuje środki wg ich
funkcji publicznych;
ZASADA SZCZEGÓŁOWOŚCI
BUDŻETU c.d.
Podziałki klasyfikacji budżetowej:
Część,
Dział,
Rozdział,
Paragraf;
KONSTRUKCJA BUDŻETU PAŃSTWA
definicja normatywna,
dochody budżetowe,
wydatki budżetowe;
BUDŻET PAŃSTWA (Art. 110
ust. o fp z 2009 r.)
określa:
1.
łączną kwotę prognozowanych podatkowych i niepodatkowych
dochodów budżetu państwa;
2.
łączną kwotę planowanych wydatków budżetu państwa;
3.
kwotę planowanego deficytu budżetu państwa wraz ze źródłami
jego pokrycia;
4.
łączną kwotę prognozowanych dochodów budżetu środków
europejskich;
5.
łączną kwotę planowanych wydatków budżetu środków
europejskich;
6.
wynik budżetu środków europejskich;
7.
łączną kwotę planowanych przychodów budżetu państwa;
8.
łączną kwotę planowanych rozchodów budżetu państwa;
9.
planowane saldo przychodów i rozchodów budżetu państwa;
10.
limit zobowiązań z tytułu zaciąganych kredytów i pożyczek oraz
emitowanych papierów wartościowych.
DOCHODY BUDŻETOWE
DOCHODY PODATKOWE I NIEPODATKOWE
BUDŻETU PAŃSTWA:
1) podatki i opłaty, w części, która nie stanowi
dochodów jst , przychodów państwowych
funduszy celowych oraz innych jednostek
sektora finansów publicznych;
2) cła;
3) wpłaty z zysku przedsiębiorstw państwowych
oraz jednoosobowych spółek Skarbu Państwa;
4) wpłaty z tytułu dywidendy;
5) wpłaty z zysku NBP;
6) wpłaty nadwyżki środków finansowych agencji
wykonawczych;
DOCHODY BUDŻETOWE c.d.
7) dochody pobierane przez państwowe jednostki
budżetowe, o ile odrębne ustawy nie stanowią inaczej;
8) dochody z najmu i dzierżawy oraz z innych umów
o podobnym charakterze, dotyczące składników
majątkowych SP, o ile odrębne ustawy nie stanowią
inaczej;
9) odsetki od środków zgromadzonych na rachunkach
bankowych państwowych jednostek budżetowych lub
organów władzy publicznej, o ile odrębne ustawy nie
stanowią inaczej;
10) odsetki od lokat terminowych ustanowionych ze
środków zgromadzonych na centralnym rachunku
bieżącym budżetu państwa;
11) odsetki od udzielonych z budżetu państwa pożyczek
krajowych i zagranicznych;
12) grzywny, mandaty i inne kary pieniężne, o ile odrębne
ustawy nie stanowią inaczej;
DOCHODY BUDŻETOWE c.d.
13) spadki, zapisy i darowizny w postaci pieniężnej na
rzecz SP;
14) dochody ze sprzedaży majątku, rzeczy i praw,
niestanowiące przychodów w o ile odrębne ustawy
nie stanowią inaczej;
15) inne dochody określone w odrębnych ustawach lub
umowach międzynarodowych;
16) środki europejskie i środki, na realizację programów
w ramach celu Europejska Współpraca Regionalna
oraz realizowanych w ramach Europejskiego
Instrumentu Sąsiedztwa których Partnerstwa, po ich
przekazaniu na rachunek dochodów budżetu
państwa;
17) odsetki wykupywane przez nabywców obligacji
skarbowych lub nadwyżka wynikająca z różnicy
pomiędzy ceną emisyjną a wartością nominalną
zbywanych obligacji skarbowych.
WYDATKI BUDŻETOWE
1) funkcjonowanie organów władzy publicznej,
w tym organów administracji rządowej,
organów kontroli i ochrony prawa oraz sądów
i trybunałów;
2) zadania wykonywane przez administrację
rządową;
3) subwencje ogólne dla jst;
4) dotacje dla jst;
5) wpłaty do budżetu UE, tzw. "środki własne UE";
6) subwencje dla partii politycznych;
7) dotacje na zadania określone odrębnymi
ustawami;
WYDATKI BUDŻETOWE c.d.
8) obsługę długu publicznego;
9) wkład krajowy na realizację programów finansowanych
z udziałem środków europejskich lub środków na
realizację programów przedakcesyjnych oraz Programu
Środki Przejściowe,
oraz środki przeznaczone na realizację programów
w ramach celu Europejska Współpraca Terytorialna i
programów realizowanych w ramach Europejskiego
Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa, Norweskiego
Mechanizmu Finansowego 2004-2009, Mechanizmu
Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego
2004-2009;
6) inne środki.
Z budżetu państwa są finansowane zadania określone
w odrębnych ustawach i umowach międzynarodowych.
USTAWA BUDŻETOWA (Art. 109
ust. o fp z 2009 r.)
jest podstawą gospodarki finansowej państwa
w danym roku budżetowym .
składa się z:
1.
budżetu państwa;
2.
załączników;
3.
postanowień, których obowiązek zamieszczenia
w ustawie budżetowej wynika z niniejszej
ustawy lub z odrębnych ustaw.
4.
jest uchwalana na okres roku budżetowego;
5.
rokiem budżetowym jest rok kalendarzowy;
6.
nie może zawierać przepisów zmieniających
inne ustawy.