N

O W O C Z E S N Y

T

E C H N I K

D

E N T Y S T Y C Z N Y

56

I N N O W A C Y J N A

P R A C O W N I A

Ocena stopnia satysfakcji

z użytkowanych protez acetalowo-akrylowych

Od kilku lat na polskim rynku dostęp-
na jest żywica acetalowa, która obok
zadowalającej estetyki (1, 2), niskiego
współczynnika przewodnictwa cieplne-
go, wytrzymałości mechanicznej wyka-
zuje również brak abrazyjności elemen-
tów retencyjnych względem twardych
tkanek zęba (3). Ponadto materiał ten
nie zawiera monomeru resztkowego,
co sprawia, że możliwość wystąpienia
podrażnień i reakcji alergicznych w ja-
mie ustnej jest potencjalnie niska (4-6).
Z tych też względów acetal stanowi do-
brą alternatywę dla stopów metali oraz
tworzyw akrylowych w wykonawstwie
protez ruchomych o podparciu ozębno-
wym.

Jednak, jak wskazuje doświadczenie

kliniczne, w wielu przypadkach o koń-
cowym efekcie leczenia protetycznego
decyduje subiektywna ocena pacjen-
ta, która wynika ze stopnia spełnienia
określonych oczekiwań oraz zadowole-
nia z użytkowanej protezy (7-10). Dlate-
go też celem przeprowadzonych badań
było uzyskanie odpowiedzi na pytania
dotyczące podstawowych funkcji na-
rządu żucia, estetyki oraz higieny użyt-
kowanych uzupełnień protetycznych
wykonanych z żywicy acetalowej.

M

ATERIAŁ

I

METODY

W celu oceny stopnia satysfakcji z użyt-
kowanych uzupełnień protetycznych
opracowano anonimowy kwestiona-
riusz zawierający sześć pytań z trze-
ma wariantami odpowiedzi (tab. 1).
W badaniu uczestniczyło 111 pacjen-
tów w wieku od 22 lat do 78 lat, przy
czym 57% ankietowanych mieściło się
w przedziale pomiędzy 36. a 55. rokiem
życia (tab. 2). W ocenianej grupie 63%
badanych stanowiły kobiety (70 osób),

TITLE



A study of patient satisfaction

with acetal-acrylic denture

SŁOWA KLUCZOWE



żywica acetalowa,

protezy ruchome częściowe, satysfakcja

STRESZCZENIE



Końcowy efekt

leczenia protetycznego zależy od wielu
czynników, do których należą między
innymi: ogólny stan zdrowia pacjenta,
stan podłoża protetycznego, warunki
zgryzowe, precyzja wykonawstwa
laboratoryjnego i postępowania
klinicznego, a także kompatybilność
zastosowanych materiałów. Dlatego też
celowe wydało się określenie stopnia
satysfakcji pacjentów użytkujących
protezy częściowe ruchome,
z wykorzystaniem na szkielet ich
konstrukcji tworzywa acetalowego.

KEY WORDS



acetal resin, removable

partial dentures, satisfaction

SUMMARY



The success of any

form of prosthetic treatment
depends on many factors including
the patient’s general health, the
condition of the prosthetic base,
the occlusion, the precision of both
clinical and laboratory procedures,
as well as the biocompatibility of the
materials used. Therefore, is seemed
appropriate to determine the state
of patient’s satisfaction with the
polyacetal removable partial dentures.

mgr lic. tech. dent. Arkadiusz Rutkowski*, dr hab. n. med. Mariusz Pryliński**

Z

naczna różnorodność
materiałów stosowanych

w wykonawstwie protez

ruchomych sprawia, że wybór
tego najbardziej korzystnego

w określonej sytuacji klinicz-

nej bywa bardzo trudny.

a 37% mężczyźni (41 osób), (tab. 3).
U wszystkich pacjentów poddanych
badaniu wykonano protezy ruchome
o podparciu ozębnowym z wykorzy-
staniem na szkielet konstrukcji tworzy-
wa acetalowego. Okres użytkowania
ocenianych protez ruchomych wynosił
od jednego roku do trzech lat. Do oceny
uzyskanych wyników badań zastosowa-
no analizę statystyczną z wykorzysta-
niem oprogramowania Microsoft Excel
oraz Statistica 6.0.

W

YNIKI

I

OMÓWIENIE

Na pytanie, czy podczas artykulacji
dźwięków mowy proteza wykazuje za-
dowalającą stabilizację 98% ankietowa-
nych udzieliło pozytywnej odpowiedzi,
a jedynie 2% było przeciwnego zdania.
Co do oceny stabilizacji protez podczas
funkcji odgryzania i żucia pokarmów
93% badanych było zdania, że użytko-
wana przez nich proteza wykazuje za-
dowalającą stabilizację.

Odnośnie do stopnia zadowolenia

z właściwej estetyki elementów reten-
cyjnych 90% ankietowanych uznało
wybór tego typu uzupełnienia prote-
tycznego za satysfakcjonujący. Jedna
osoba nie posiadała jasno sprecyzowa-
nego zdania, natomiast dziesięć osób
było niezadowolonych (9%) z doko-
nanego wyboru. Kolejne pytanie do-
tyczyło wpływu sprężystości protezy
na proces adaptacji. Z udzielonych od-
powiedzi wynika, że 95,1% responden-
tów uważa, iż określona elastyczność
użytkowanego uzupełnienia protetycz-
nego ma pozytywny wpływ na przebieg
procesu adaptacyjnego. Jedna osoba
(0,9%) nie miała w tym względzie okre-
ślonego zdania, natomiast czterech
ankietowanych (4%) nie dostrzegało ja-

2

/ 2 0 1 1

57

I N N O W A C Y J N A

P R A C O W N I A

kiegokolwiek związku przyczynowego
pomiędzy zastosowanym materiałem
a przebiegiem adaptacji.

Co do możliwości utrzymania właści-

wej higieny użytkowanej protezy 69%
respondentów nie zgłaszało w tym
względzie jakichkolwiek zastrzeżeń.
Natomiast 31% poddanych ocenie pa-
cjentów kwestionowało możliwość
utrzymania dobrej higieny tego typu
protez. W tym przypadku byli to pa-
cjenci powyżej 55. roku życia, którzy
wcześniej użytkowali uzupełnienia
protetyczne innego rodzaju (protezy
szkieletowe i akrylowe) i ogromną trud-
ność sprawiało im pozbycie się dotych-
czasowych nawyków higienicznych,
które w przypadku żywicy acetalowej
prowadziły do zarysowań oraz zwięk-
szonej akumulacji płytki bakteryjnej.
Należy bowiem pamiętać, że tworzywo
acetalowe nie powinno być czyszczone
pastami o silnych właściwościach ścier-
nych, jak również środkami posiadają-
cymi właściwości utleniające i odczyn
pH < 4.

Ostatnie pytanie dotyczyło oceny

obecnie użytkowanej protezy w porów-
naniu z poprzednią wykonaną ze stopu
chromowo-kobaltowego lub tworzywa
akrylowego. W tym przypadku nowe
uzupełnienie protetyczne pozytywnie
oceniło 91,1% respondentów. Natomiast
siedem osób (8,9%) nie było usatysfak-
cjonowanych nowym rozwiązaniem
protetycznym ze względu na trudności
w utrzymaniu właściwej higieny uzu-
pełnienia oraz zbyt grube i szerokie
elementy retencyjne.

W

NIOSKI

Na podstawie uzyskanych wyników
analizy kwestionariusza można wycią-
gnąć następujące wnioski:
• W opinii pacjentów leczenie prote-

tyczne z zastosowaniem uzupełnień
protetycznych na bazie acetalu nie
utrudnia odgryzania i żucia pokar-
mów, artykulacji dźwięków mowy
oraz spełnia wymagania estetyczne.

• Problemy z utrzymaniem właściwej

higieny użytkowanej protezy wynika-
ją z nieprzestrzegania zaleceń produ-
centa odnośnie do zasad pielęgnacji
żywicy acetalowej oraz niewłaści-
wych nawyków higienicznych.



*Studium Doktoranckie Zakładu Technik

i Technologii Dentystycznych Uniwersytetu

Medycznego im. K. Marcinkowskiego

w Poznaniu

**Zakład Technik i Technologii

Dentystycznych Uniwersytetu Medycznego

im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu

Kierownik: dr hab. n. med. Mariusz Pryliński

KONTAKT

Zakład Technik i Technologii

Dentystycznych Uniwersytetu Medycznego

im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

60-812 Poznań, ul. Bukowska 70

tel. [phone]

Piśmiennictwo
1. Hansen C.A., Iverson G.: An esthetic re-

movable partial denture retainer for the
maxillary canine. „J. Prosthet. Dent.”, 1986,
56, 199-203.

2. Dejobert Y., Piette F., Thomas P.: Contact

dermatitis from benzoyl peroxide in dental
prostheses. „Contact dermatitis”, 2002, 46,
177-178.

3. Savion Y., Sharon-Buller A., Kalisker Y.,

Klaisker N., Sela M.: The use of Dental D
(polyacetal resin) as an alternative for chro-
me-cobalt removable partial denture:
A case report. „Refaut Hapeh Vehashinay-
im.”, 2001, 30-31, 108.

Rodzaj pytania

Ocena stabilizacji użytkowanej protezy podczas artykulacji dźwięków mowy

Ocena stabilizacji użytkowanej protezy w trakcie odgryzania i żucia pokarmów

Ocena estetyki elementów retencyjnych użytkowanej protezy

Ocena wpływu sprężystości użytkowanej protezy na proces adaptacji

Ocena utrzymania właściwej higieny użytkowanego uzupełnienia protetycznego

Porównanie obecnie użytkowanego uzupełnienia protetycznego z poprzednim

Tabela 1. Kwestionariusz oceny satysfakcji z użytkowanych protez ruchomych o podparciu ozębnowym z wykorzy-
staniem na szkielet konstrukcji tworzywa acetalowego

Płeć

Liczba ankietowanych

Kobiety

70 (63%)

Mężczyźni

41 (37%)

Razem

111 (100%)

Tabela 2. Liczba ankietowanych w zależności od płci

Wiek

Liczba ankietowanych

< 25 lat

5 (5%)

26-35 lat

11 (10%)

36-45 lat

29 (26%)

46-55 lat

35 (31%)

56-65 lat

20 (18%)

> 65 lat

11 (10%)

Razem

111 (100%)

Tabela 3. Liczba ankietowanych w zależności od wieku

4. Ślusarski P., Langot C.: Zastosowanie mate-

riału T.S.M. Acetal Dental w wykonawstwie
kosmetycznej częściowej protezy nieosiada-
jącej – opis przypadku. „Stomat. Współ.”,
2008, 5, 29-31.

5. Jepson N.J.A.: Protezy szkieletowe. Wydaw-

nictwo Kwintesencja, Warszawa 2004.

6. Coulthwaite L., Verran J.: Potential pa-

thogenic aspects of denture plaque. „Br.
J. Biomed. Sci.”, 2007, 64, 180-189.

7. Beck C.B., Bates J.P., Basker R.M., Hari-

son A.: A survey of the dissatisfied denture
patient. „Eur. J. Prosthodont. Restor. Dent.”,
1998, 2, 73-78.

8. Čelebić A., Knezović-Zlatarić D.: A com-

parison of patients satisfaction between
complete and partial removable denture
wearers. „J. Dent.”, 2003, 31, 445-451.

9. Kostyra J., Machnikowski I., Szczyrek P.,

Gładkowski J., Owczarzak D.: Badanie
zależności pomiędzy jakością protez cał-
kowitych a satysfakcją i dolegliwościami
związanymi z ich użytkowaniem – donie-
sienie wstępne. „Protet. Stamatol.”, 2000,
55, 12-18.

10. Pryliński M.: Badanie funkcjonalnej prefe-

rencji i oceny satysfakcji z osadzonych mo-
stów niekonwencjonalnych. „Por. Stoma.”,
2005, 5, 42-45.