WYKA
AD 8 21,4,12
T : PASZOZNAWSTWO. CHARAKTERYSTYKA PASZ
WYKORZYSTYWANYCH W ŻYWIENIU DROBIU.
Układ pokarmowy jest krótki i żutuje na jakość paszy.
Nie ma typowej okrężnicy, gdzie rozkładane jest włókno.
Flora bakteryjna w jelitach ślepych.
Pewna ilość włókna musi być w dawce, bo wzmacnia sekrecję soków trawiennych.
Najlepsza pasza miałka, również pasze grubsze ( ziarna ).
Niekiedy kondycjonuje się w różny sposób ( mieszanki paszowe ). Najczęstsza forma
mieszanek :
- sypkie
- granulowane ---> droższe, bo procesy technologiczne kosztują
PLUSY i MINUSY :
* sypkie
+ minusy
- niejednorodna pod względem struktury ( elementy drobne i cząsteczki grubsze : śrut
zbozowy, susz )
- ptaki rozgrzebując pasze wybierają zawsze grubszą paszę ze ściółki
- najadanie niewartościowymi skłądnikami mieszanki
- w czasie magazynowania następuje sedymentacja ( rozwarstwienie ) mieszanki
- większa powierzchnie magazynowe
+ plusy
- proces najadania jest długotrwały
- brak czasu na zajmowanie się czymś innym
- nie sprzyja narowom
- ptaki nie nudza sie
- pasza jest tania
* granulowane
+ plusy
- pękanie niektórych wiązań kokmórkowych, co powoduje łatwiejszą strawność
paszy
- mniejsze zużycie paszy na jednostkę produktu
- nie rozwarstwia się
- w granulacie ( w odpowiedniej ilości ) są wszystkie skłądniki odżywcze
+ minusy
- cena droższa
- szybszy proces najadania się
- dochodzi do czynnika nudy
CZYNNIKI WPA
YWAJACE NA JAKOŚĆ I
WIELKOŚĆ DAWKI POKARMOWEJ :
* gatunek
inne potrzeby ilościowe i jakościowe ptaków
- masa ciała ---> im większy ptak, tym większe potrzeby bytowe.
Ilość paszy sie zwiększa
- wiek ---> im młodszy ptak, tym większe potrzeby jakosciowe
- stan fizjologiczny ---> tj. okres kwoczenia, okres pierzenia (zmniejszenie nieśności)
* produkcyjność
największe potrzeby jakościowe. Szczyt nieśności. Wraz z obniżeniem nieśności
zmniejsza sie zapotrzebowanie.
* środowisko
- temperatura ---> zróznicowanie między latem i zimą. Wpływa i na wielkość i na
jakość.
- jakość paszy ---> ziarno ziarnom nie rowne. Zależy od :
- techniki zbioru
- pogody
- przechowywania
Oprócz paszy ważna jest woda. U niosek dodatkowo na produkcję jajka. Woda pitna,
czysta jak dla człowieka.
Woda, coraz droższa i na fermach obecnie się ją reglamentuje ( ogranicza ).
Pasze stosowane w żywieniu drobiu powinny charakteryzować się dużą koncentracją
składników pokarmowych oraz wysoką strawnością szczególnie w okresie
intensywnego wzrostu i w sezonie nieśnym.
Unikać podawania pasz o duzej zawartości wlókna ( pasaz treści od kilku do
kilkunastu godzin ).
Ptaki wodne ( gęsi ) lepiej trawia włókno anizeli kury czy indyki, jednak w
większosci mieszanek nie powinno być go więcej niż 10%.
Najprostsze jest stosowanie mieszanek pełnoporcjowych. Do ich sporządzania
wykorzystujemy komponenty pochodzenia roślinnego, zwierzącego i dodatki
mineralno - witaminowe.
PASZE ROŚLINNE :
* ZIARNO ZBÓŻ
- duża zawartość SM ( 86 - 90% )
- przechowywanie długi czas
- wysoka strawność
- wysoka zawartość energii ( 60 - 85% )
- mała zawartość wapnia i sodu, większa fosforu ( w ponad 50% występuje w
związkach słabo przyswajalnych )
- duża twardość ziarna ---> konieczność ich gniecenia lub śrutowania
Do zbóż zaliczamy :
- jęczmień
- żyto
- pszenicę
- owies
- pszenżyto
- kukurydza
- sorgo
- proso
- ryż
- gryka
W Polsce na cele paszowe uprawia się głównie ziarno :
- jeczmienia
- owsa
- pszenżyta
- żyta
- kukurydzy
- prosa
- pszenicy
Dla drobiu importuje się znaczne ilości ziarna :
- kukurydzy
- sorga ---> niewielkie ilości
Najlepsze to :
- pszenica ---> konkurencja człowiek
- żyto
- pszenżyto ---> przewyższa pszenicę zawartościa białka
- kukurydza ---> łatwostrawna, energetyczna. Przy stosowaniu mamy łądnie wybar
- wione żółtka jaj.
- jęczmień ---> podajemy ptakom starszym
- owies
SKA
AD CHEMICZNY I WARTOŚĆ
POKARMOWA :
Zależy od budowy ziarniaka ( udziału plewek ). zawierają niewiele tłuszczu od ok
2% w :
- jęczmieniu
- życie
- pszenice
do 4 - 6% w :
- kukurydzy
- owsie
Głównym skłądnikiem tłuszczu są nienasycone kwasy tłuszczowe, zwłaszcza :
- linolowy
- linolenowy
- alnirowy
Ziarno zbóż odznacza sie dużą ilościa białka. Ma mało wapnia ( 0,1% ) i fosforu ( 0,3
- 0,4% ). Zawiera enzym FITAZ
. Zawiera znaczną ilość witaminy E i niektóre
witaminy z grupy B. brak witaminy D i A.
Strawność skąłdników pokarmowych jest uwarunkowana zawartościa włókna.
Zboża ubogie we włókno :
- kukurydza
- pszenica
- sorgo
Zboza najbogatsze w energie :
- kukurydza
- sorgo
Ziarno owsa zawiera najwięcej włokna, zawartość do około 20% mniej energii niż
ziarno kukurydzy.
Reratywnie niska zawartość energetyczna zyta jest spowodowana wysoką
zawartością substancji antyodżywczych.
Ziarna zbóz są głównym z
ródłem energii, ale ze wzgledu na duży ich udział w
dawkach, dostarczają znacznej ilości białka o stosunkowo niskiej wartości ( niedobór
niektórych aminokwasów, zwłaszcza LIZYNY i w mniejszym stopniu TREONiNY,
METIONINY, TRYPTOFANU ).
Wartość biologiczna białka wynosi od ok. 60% :
- sorgo
- kukurydza
- pszenica
do 70 - 75% :
- owies
- żyto
- jęczmień
Niska jakość wynika z niedoboru niektorych aminokwasów ---> przeważają mniej
wartościowe frakcje białek :
- prolaminy
- gluteliny
Występujące w mniejszości albuminy i globuliny ( bogate w lizynę ) są
zlokalizowane głównie w warstwie aleurowej i w zarodku.
WYST
PUJ
CE SUBSTANCJE
ANTYODŻYWCZE :
- rezoncynole
- polisacharydy nieskrobiowe
- inhibitory trypsyny i chymotrypsyny
- taniny
- lektyny
Najbardziej wrażliwe są młode zwierzęta.
Polisacharydy nieskrobiowe :
+ pentozany ( arabinoksylany )
+ kwasy uronowe
+ glukany
U zwierząt mlodych zmniejszanie wzrostu, biegunki, pogorszenie wykorzystania
paszy.
Obnizenie wchlaniania wapnia i witaminy D ---> osłabienie kości i krzywica.
Pentozany ---> tworzą z bialkami trwałe kompleksy powodując gorszą strawnośc
paszy.
ZANIECZYSZCZENIA NATURALNE :
* sporysz
forma przetrwalnikowa grzyba buławinka czerwonego. występuje na kłosach żyta i
pszenicy
* mitotoksyny
wywołane przez pleśnie. Do najważniejszych należą :
- aflotoksyna --->Aspergillus flavus
- achratoksyna ---> Penicillium
- zearalenon ---> Fusarium
- trichocen ---> Fusarium
ZBOŻA :
J
CZMIEC
:
Ziarno obłuszczone zawiera o 2 - 3% więcej białka i o tyle samo mniej włókna.
Nie przekraczać 20% ( drób towarowy ).
 OWIES :
Włókno około 10% i tłuszcz 4 - 5%.
Dobry owies to ten poniżej 30%, gorszy 40% i więcej. Wysoki udział plewek.
Zawiera sporo białka ---> lizyna i arginina oraz duża zawartość witaminy E i B.
Jest smacznym, zdrowym i chętnie zjadanym ziarnem przez zwierzęta.
OWIES NAGI :
Zawartość białka w polskich normach wynosi 14 - 15,5%, włókna 1,2 - 2,5%.
Tłuszcz bogaty w nienasycone kwasy tłuszczowe zwłaszcza kwas linolowy.
Udział 30 - 40% w mieszankach dla brojlerow.
Wpływa korzystnie na walory smakowe i wartość dietetyczną mięsa ( mniej
cholesterolu ).
pływa rownież na liczbę i masę jaj.
ŻYTO :
Najżadziej stosowane do żywienia drobiu. Dla ptaków dorosłych do 20% udziiału w
dawce pokarmowej.
duza ilość substancji antyodżywczych.
Mniej smaczne niż inne zboża.
PSZENICA :
Stosowane bez ograniczenia. jest paszą o duzej zawartości białka i wysokiej
koncentracji energii.
Tłuszczu zawiera mało. Przewazająca częśc stanowi skrobia. Pasza smaczna i łatwo
strawna.
 PSZENŻYTO :
Stosowany dla starszych kurczat i kur niosek ---> 30 - 40%
dla brojlerów ---> do 20%
Podstawowymi skłądnikami sa węglowodany oraz białko ( powyżej 10% ).
Mniej substancji antyżywieniowych.
KUKURYDZA :
Chętnie zjadana. Mało białka, dużo tłuszczu ( 4 - 5% ), mało włókna.
tłuszcz bogaty w nienasycone kwasy tłuszczowe.
NASIONA STR
CZKOWE :
- groch siewny i peluszka
- bobik
- łubiny słodkie ( biały, żółty i wąskolistny )
- otoczone okrywą nasienną
- udział w dawce
* 10% - groch
* 12 - 15% - bobik
* 20 - 25% - łubin
- stosowany zabieg obłuskiwania powoduje zwiększenie zawartości skłądników
- składniki i wartosć pokarmowa zróżnicowana ---> różnice dotyczą ilości białka i
tłuszczu oraz zawartości i składników węglowodanów
- ponad 30% białka
- zawartosć substancji antyodżywczych :
* galaktozydy
* inhibitory proteaz i taminy
* hemaglutyniny
* alkaloidy
* glukozydy
* osteo - i neurolatynogeny
- w tuczu brojlerów oraz w żywieniu niosek
NASIONA ROŚLIN OLEISTYCH :
- soja ---> ponad 40% białka i mała ilość tłuszczu w postaci wytłoczyn
- len
- rzepak
- oliwki
- słonecznik
- palma oleista
- orzeszki ziemne
- orzeszki kokosowe
y
ródło białka dobrej jakości. Przeznaczone śruty poekstrakcyjne do żywienia.
SOJA :
- 40% białka
- 20% tłuszczu
RZEPAK :
- 21 - 24% białka
- 44 - 50% tłuszczu
- 20 MJ / kg energia
Nasiona gorzkich odmian nie nadają sie na paszę i zawierają :
- glukozynolany
- kwas erukowy
W dawce pokarmowej 10 - 15%. Unikać w pierwszym okresie odchowu. Stosować w
drugim okresie i u ptaków dorosłych.
U kur nieśnych oprócz GLS niekorzystny wpływ na właściwości organoleptyczne jaj
moze wywierać SYNAPINA, która stanowi 2 - 3% masy nasion.
Pośrednim produktem metabolizmu synapiny jest trimetyloamina ( TMA ), zwiazek o
nieprzyjemnym " rybim " zapachu.
Przede wszystkim rasy Rhode Island Red.
LEN ZWYCZAJNY :
- 25% białka
- 37% tłuszczu
- 20,4 MJ / kg energia
dla mieszanek kurcząt brojlerów i kur nieśnych.
Substancje antyzywieniowe :
- fityny
- inhibitory trypsyny
- linatyna
- linamaryna
PRODUKTY UBOCZNE PRZEMYSA
U ROLNO -
SPOŻYWCZEGO :
* otręby pszenne ---> zawartość sporo białka, więcej włókna
- do 10% ---> ptaki domowe
- do 20% ---> ptaki wodne
* wytłoki
* makuchy
PASZE POCHODZENIA ZWIERZ
CEGO :
* mleko oraz produkty uboczne
- serwatka
- maślanka
- twarogi
* ryby i odpady rybne
są bogatym z
ródłem białka o dobrym składzie aminokwasów i przez wiele lat ich
dodatek do pasz roślinnych był jedynym sposobem.
mączki rybne ---> do 3 - 4%. Bardzo droga pasza. Mączka powinna być odtłuszczona
( 10% tłuszczu ), białko 45 - 70%. y
ródło witamin z grupy B i
związków mineralnych : wapń i fosfor. Dla ptaków młodych w
pierwszym okresie odchowu i czasami dla niosek. Zawiera znacz -
- ne ilości soli.
Producenci :
- Peru
- Chile
- Norwegia
mleko ---> znaczne ilości białka ( 33% SM ), tłuszcz to trójglicerydy powyzej 98%,
dominują kwasy :
- oleinowy ( 30% )
- palmitynowy ( 25% )
- mirystynowy
- stearynowy
Zawiera substancjemineralne.
maślanka ---> zawiera niewielka ilość tłuszczu ( do 1% ), składniki mineralne oraz
witaminy z grupy B
twarogi ---> w znacznych ilościach. Bogate w białko. Woda utrudnia dawkowanie.
kazeina --->duża ilość lizyny, energia 17,4 MJEM / kg
DODATKI MINERALNE :
* kreda pastewna
zawiera około 40% łatwo przyswajalnego wapnia w postaci węglanu wapnia (CaCo3)
* fosforany wapniowe
* sól pastewna
MIESZANKI PASZOWE :
- mieszanki mineralne
- mieszanki witaminowe
- mieszanki mineralno - witaminowe ( premiksy )