MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Monika Galos
Malowanie technikÄ… wapiennÄ… i cementowÄ…
714[01].Z1.03
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr inż. Darecka Halina
mgr inż. Kusina Anna
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Machnik Marek
Konsultacja:
mgr inż. Machnik Marek
mgr inż. Sagan Teresa
Korekta:
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 714[01].Z1.03.
Malowanie techniką wapienną i cementową, zawartego w modułowym programie nauczania
dla zawodu malarz  tapeciarz 714[01]
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut badawczy, Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREÅšCI
1. Wprowadzenie........................................................................................................ 3
2. Wymagania wstępne.............................................................................................. 6
3. Cele kształcenia...................................................................................................... 7
4. Przykładowe scenariusze zajęć............................................................................. 8
5. Ćwiczenia................................................................................................................ 12
5.1. Spoiwa wapienne................................................................................................... 12
5.1.1. Ćwiczenia.......................................................................................................... 12
5.2.Spoiwa cementowe................................................................................................. 14
5.2.1. Ćwiczenia................................................................................................................................ 14
5.3. Domieszki uszlachetniajÄ…ce.................................................................................. 16
5.3.1. Ćwiczenia................................................................................................................................ 16
5.4. Zasady dozowania i mieszania składników farb................................................ 18
5.4.1. Ćwiczenia................................................................................................................................ 18
5.5. Rodzaje podłoży budowlanych i zasady ich przygotowania............................... 21
5.5.1. Ćwiczenia................................................................................................................................ 21
5.6. Badanie i ocena stanu technicznego podłoży...................................................... 24
5.6.1. Ćwiczenia................................................................................................................................ 24
5.7. Gruntowanie podłoża pod malowanie wapienne................................................ 26
5.7.1. Ćwiczenia................................................................................................................................ 26
5.8. Techniki malowania farbÄ… wapiennÄ… i cementowÄ…............................................ 28
5.8.1. Ćwiczenia................................................................................................................................ 28
5.9.Warunki techniczne wykonania i odbioru robót................................................ 31
5.9.1. Ćwiczenia................................................................................................................................ 31
5.10. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony środowiska dotyczące
malowania wapiennego i cementowego ............................................................ 32
5.10.1. Ćwiczenia............................................................................................................................. 32
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia....................................................................................... 33
7. Literatura.................................................................................................................. 43
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazujmy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w realizowaniu
modułowego programu nauczania dla zawodu malarz - tapeciarz. Jest to część pakietu
edukacyjnego dla jednostki modułowej  Malowanie techniką wapienną i cementową
W poradniku zamieszczono:
- zestaw umiejętności, jakie powinien opanować uczeń przed przystąpieniem do realizacji
programu jednostki modułowej,
- zestaw umiejętności, jakie powinien opanować uczeń w wyniku realizacji programu
jednostki modułowej,
- przykładowe scenariusze prowadzenia zajęć,
- propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności
praktycznych,
- propozycje testów osiągnięć edukacyjnych uczniów przeprowadzanych na zakończenie
realizacji programu jednostki modułowej,
- wykaz literatury.
Do propozycji ćwiczeń dołączone są wskazówki dotyczące ich realizacji oraz zalecane
środki dydaktyczne.
Kwalifikacje jakie uczeń ma uzyskać w ramach tej jednostki modułowej, narzucają
wykorzystanie aktywizujÄ…cych metod nauczania takich jak:
- ćwiczenia praktyczne po przeprowadzeniu instruktażu,
- pogadanka z pokazem,
- metoda tekstu przewodniego,
- dyskusja dydaktyczna.
Forma organizacyjna pracy uczniów może również być zróżnicowana  praca
samodzielna pozwala dokładniej ocenić indywidualne postępy ucznia i jest zgodna z formą
egzaminów zewnętrznych, jednakże praca w zespole pozwala usprawnić organizację proces
i skrócić czas wykonywania ćwiczenia co, w razie potrzeby, pozwala na jego powtórzenie.
Oprócz tego jest to okazja do kształtowania i oceniania umiejętności współpracy w zespole.
W każdej z podanych metod nauczania istotną rolę odgrywa wykonywanie ćwiczeń,
mających na celu ukształtowanie nowych umiejętności i utrwalenie tych, które zostały nabyte
wcześniej. Umieszczone w poradniku ćwiczenia należy traktować jako przykładowe.
Nauczyciel może tworzyć nowe ćwiczenia, dostosowane do możliwości i warunków
lokalnych, jednakże powinny one prowadzić do osiągnięcia wszystkich celów określonych
w programie jednostki modułowej.
Po wykonaniu zaplanowanych ćwiczeń uczeń ma możliwość sprawdzenia poziomu
swoich postępów, odpowiadając na pytania podane w podrozdziale Sprawdzian postępów.
Według tego samego zestawu pytań, nauczyciel dokonuje oceny osiągnięć ucznia. Uczeń
powinien samodzielnie przeczytać pytania i udzielić na nie odpowiedzi. W tym celu wstawia
X obok słowa:
- TAK  jeżeli jego odpowiedz
na pytanie jest twierdząca (operacja wykonana w sposób
prawidłowy)
- NIE  jeżeli jego odpowiedz
na pytanie jest przecząca (operacja wykonana w sposób
nieprawidłowy, niepełny).
Podobne czynności wykonuje nauczyciel, obserwując zachowanie ucznia i efekty jego
pracy. Po dokonaniu przeglądu odpowiedzi, określa się pytania, na które uczeń nie potrafił
odpowiedzieć lub odpowiedział przecząco. Brak odpowiedzi lub zakreślenia obok zapisu NIE
wskazują luki w wiedzy i umiejętnościach. Zmusza to ucznia do ponownego zapoznania się
z potrzebnymi treściami, powtórzenia ćwiczenia lub jego części. Podczas oceny należy
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
przyjąć zasadę, że zadanie (ćwiczenie) będzie zaliczone tylko wtedy, kiedy będzie wykonane
zgodnie z przyjętymi standardami i kryteriami. Można stosować przyjęty w danej placówce
wewnętrzny system oceniania, można też potwierdzać umiejętności ucznia w skali
dwustopniowej: ćwiczenie(zadanie) zaliczone, ćwiczenie (zadanie) nie zaliczone.
Na zakończenie realizacji programu jednostki modułowej nauczyciel przeprowadza
sprawdzian sumatywny, którego wynik określa poziom przyswojonych wiadomości
i ukształtowanych umiejętności. W tym celu nauczyciel może posłużyć się propozycjami
testów teoretycznych i praktycznych.
Zajęcia mogą być prowadzone w pracowniach ćwiczeń praktycznych, dostosowanych
do realizacji modułowego programu nauczania, pracowniach symulacyjnych Centrów
Kształcenia Praktycznego lub na wydzielonych poligonach na placu budowy, w warunkach
pozwalających skoncentrować się na szkoleniu. Nauczyciel powinien dysponować
kompletem podstawowych narzędzi dla każdego ucznia. Wielkość pracowni, liczba stanowisk
ćwiczeniowych, ilość materiałów, sprzętu i pomocy dydaktycznych powinna w pełni
umożliwić realizację programu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
Schemat układu jednostek modułowych
714[01]. Z1
Technologia robót
malarskich
714[01].Z1.01
Dobieranie materiałów, narzędzi
i sprzętu do malowania
714[01].Z1.02
Przygotowywanie farb i materiałów
pomocniczych do prac malarskich
714[01].Z1.03
Malowanie technikÄ… wapiennÄ… i cementowÄ…
714[01].Z1.04
Malowanie farbÄ… klejowÄ…
714[01].Z1.05
Malowanie farbÄ… emulsyjnÄ…
714[01].Z1.06
Malowanie technikÄ… kazeinowÄ… i krzemianowÄ…
714[01].Z1.07
Malowanie farbÄ… olejnÄ…
714[01].Z1.08
Wykonywanie powłok lakierniczych
714[01].Z1.10
Wykonywanie zdobień powłok, ornamentów
i napisów
714[01].Z1.09
Wykonywanie malarskich robót naprawczych
i renowacyjnych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
 stosować terminologię budowlaną,
 odróżniać technologie wykonania budynku,
 przestrzegać zasad bezpiecznej pracy, przewidywać i zapobiegać zagrożeniom,
 stosować procedury udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym,
 rozpoznawać i charakteryzować podstawowe materiały budowlane,
 odczytywać i interpretować rysunki budowlane,
 posługiwać się dokumentacją budowlaną,
 wykonywać przedmiary i obmiary robót,
 wykonywać pomiary i rysunki inwentaryzacyjne,
 organizować stanowiska składowania i magazynowania,
 transportować materiały budowlane,
 rozpoznawać i dobierać farby i materiały pomocnicze do prac malarskich,
 dobierać rodzaj i kolor farby w zależności od funkcji i charakteru pomieszczenia, obiektu,
 przygotowywać farby i materiały pomocnicze do malowania,
 rozpoznawać oraz dobierać ręczne i mechaniczne narzędzia i sprzęt malarski,
 odczytywać dokumentację budowlaną w celu rozpoznania rodzaju robót malarskich,
 oceniać warunki techniczne przystąpienia do malowania,
 stosować ogólne zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej
w trakcie przygotowania podłoża i wykonywania robót malarskich.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji ćwiczeń podanych poradniku uczeń powinien umieć:
 rozróżnić oraz nazwać składniki farby wapiennej i cementowej,
 ocenić jakość farby wapiennej i cementowej,
 rozróżnić spoiwa wapienne i cementowe,
 odmierzyć ilość składników farb i wody,
 przygotować farbę wapienną i cementową,
 wybrać i nazwać narzędzie oraz urządzenia do malowania techniką wapienną
i cementowÄ…,
 przygotować podłoże pod malowanie wapienne i cementowe,
 zagruntować podłoże,
 pomalować farbą wapienną sufity i ściany
 pomalować farbą cementową zewnętrzne ściany budynku,
 zorganizować stanowisko robocze,
 sporządzić obmiar i przedmiar robót,
 określić szacunkowo ilość potrzebnego materiału malarskiego,
 dostarczyć materiały na stanowisko robocze,
 wykonać prace malarskie przestrzegając przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Jednostka modułowa: Malowanie techniką wapienną i cementową 714[01].Z1.03
Temat: Naprawa tynku cementowo- wapiennego
Cele kształcenia:
Po zakończeniu zajęć uczniowie potrafią:
- ocenić stan techniczny podłoża,
- określić zakres robót naprawczych,
- dobrać potrzebne narzędzia, sprzęt, materiały i środki ochrony indywidualnej,
- przygotować zaprawę cementowo  wapienną w odpowiedniej ilości,
- wykonać wypełnienie ubytków w tynku, z przestrzeganiem przepisów bezpieczeństwa
i higieny pracy.
Metody nauczania uczenia siÄ™:
- dyskusja dydaktyczna,
- ćwiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- w grupach lub indywidualnie w zależności od liczby stanowisk.
Organizacja stanowiska dydaktycznego
- kabiny ćwiczeniowe,
- ściana o powierzchni 5 m2, podłoże cementowo  wapienne z ubytkami na powierzchni,
- stoliki uczniowskie, umożliwiające skorzystanie z literatury i zapisanie notatek.
Åšrodki dydaktyczne:
- materiały (piasek, ciasto wapienne, cement, papier ścierny),
- narzędzia i sprzęt (szpachelki, cykliny, szpachle, packi, drabina, wiadro, pojemnik),
- literatura (poradnik dla ucznia, Poradnik majstra budowlanego),
Czas: 180minut
Scenariusz zajęć:
Czynności nauczyciela i uczniów:
1. Nauczyciel dopilnowuje, aby uczniowie zajęli stanowiska pracy w odpowiednim ubraniu
roboczym, sprawdza obecność, wpisuje temat zajęć na tablicy i poleca wpisać go do
dzienniczków uczniowskich (10 minut).
2. Nauczyciel inicjuje dyskusję, w trakcie której zwraca uwagę na konieczność oceny stanu
technicznego podłoża przed rozpoczęciem robót malarskich (10 minut).
3. Nauczyciel poleca uczniom zapoznanie się z właściwym materiałem nauczania
w poradniku dla ucznia  uczniowie wykonujÄ™ polecenie (20 minut).
4. Uczniowie odpowiadajÄ… na wskazane przez nauczyciela pytania sprawdzajÄ…ce (15 minut).
5. Nauczyciel dzieli grupę na zespoły dwuosobowe, przydziela stanowiska ćwiczeniowe
a następnie określa zakres ćwiczenia do wykonania (10 minut).
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
6. Każdy zespół ocenia stan podłoża, zakres robót naprawczych a następnie określa plan
działania (potrzebne narzędzia, materiały i technologię wykonania) (20 minut).
7. Zespoły konsultują swoje plany działania z nauczycielem, dokonują w nich ewentualnych
poprawek (15 minut).
8. Uczniowie pobierają z magazynu potrzebne materiały, narzędzia, sprzęt i środki ochrony
indywidualnej, organizujÄ… stanowisko pracy (10 minut).
9. Uczniowie wykonują naprawę podłoża do malowania wapiennego, konsultując w razie
potrzeby swoje działania z nauczycielem (30 minut).
10. Uczniowie likwidują stanowisko pracy, czyszczą i odnoszą narzędzia do magazynu,
rozliczają materiały (15 minut).
11. Uczniowie dokonują samooceny wykonanej pracy i konfrontują własną ocenę z oceną
nauczyciela (10 minut).
12. Dyskusja w grupie na temat uzyskanej jakości pracy i przyczyn popełnianych błędów (15
minut).
13. Nauczyciel podsumowuje dyskusję, zwraca uwagę na najważniejsze elementy zajęć (10
minut).
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
Scenariusz zajęć 2
Jednostka modułowa: Malowanie techniką wapienną i cementową 714[01].Z1.03
Temat: Wykonanie powłoki wapiennej
Cele kształcenia:
Po zakończeniu zajęć uczniowie potrafią:
- ocenić stan techniczny podłoża,
- rozcieńczyć farbę wapienną do żądanej konsystencji,
- dobrać potrzebne narzędzia, sprzęt, materiały i środki ochrony indywidualnej do
malowania farbÄ… wapiennÄ…,
- posłużyć się narzędziami i sprzętem malarskim do malowania farbą wapienną,
- wykonać malowanie farbą wapienną metodą  na krzyż , z przestrzeganiem przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy.
Metody nauczania - uczenia siÄ™:
- dyskusja pedagogiczna,
- pokaz,
- ćwiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- w zespołach lub indywidualnie w zależności od liczby stanowisk.
Organizacja stanowiska dydaktycznego
- kabiny ćwiczeniowe,
- ściana o powierzchni 5 m2, podłoże cementowo  wapienne, zagruntowane mlekiem
wapiennym,
- stoliki uczniowskie, umożliwiające skorzystanie z literatury i zapisanie notatek.
Åšrodki dydaktyczne:
- materiały (farba wapienna),
- narzędzia i sprzęt (pędzel ławkowiec, pędzel angielski, drabina, wiadro, pojemnik),
- literatura (poradnik dla ucznia, Poradnik majstra budowlanego).
Czas: 180minut
Scenariusz zajęć:
Czynności nauczyciela:
1. Nauczyciel dopilnowuje, aby uczniowie zajęli stanowiska pracy w odpowiednim ubraniu
roboczym, sprawdza obecność, wpisuje temat zajęć na tablicy i poleca wpisać go do
dzienniczków uczniowskich (10 minut).
2. Nauczyciel inicjuje dyskusję, w trakcie której zwraca uwagę na konieczność właściwego
wykonania malowania farbÄ… wapiennÄ… (10 minut).
3. Nauczyciel poleca uczniom zapoznanie się z właściwym materiałem nauczania
w poradniku dla ucznia  uczniowie wykonujÄ™ polecenie (20 minut).
4. Uczniowie odpowiadajÄ… na wskazane przez nauczyciela pytania sprawdzajÄ…ce (15 minut).
5. Nauczyciel dzieli grupę na zespoły dwuosobowe, przydziela stanowiska ćwiczeniowe
a następnie określa zakres ćwiczenia do wykonania (10 minut).
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
6. Każdy zespół ocenia stan podłoża, zakres robót a następnie określa plan działania
(potrzebne narzędzia, materiały i technologię wykonania) (20 minut).
7. Zespoły konsultują swoje plany działania z nauczycielem, dokonują w nich ewentualnych
poprawek (15 minut).
8. Uczniowie pobierają z magazynu potrzebne materiały, narzędzia, sprzęt i środki ochrony
indywidualnej, organizujÄ… stanowisko pracy (10 minut).
9. Uczniowie wykonuje malowanie farbÄ… wapiennÄ… zgodnie z zasadÄ… metody malowania na
krzyż (30 minut).
10. Uczniowie likwidują stanowisko pracy, czyszczą i odnoszą narzędzia do magazynu,
rozliczają materiały (15 minut).
11. Uczniowie dokonują samooceny wykonanej pracy i konfrontują własna ocenę z oceną
nauczyciela (10 minut).
12. Dyskusja w grupie na temat uzyskanej jakości pracy i przyczyn popełnianych błędów
(15 minut).
13. Nauczyciel podsumowuje dyskusję, zwraca uwagę na najważniejsze elementy zajęć
(10 minut).
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
5. ĆWICZENIA
5.1. Spoiwa wapienne
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Spośród spoiw wapiennych wybierz spoiwa gaszone:
- hydratyzowane,
- wapno palone,
- ciasto wapienne,
- wapno hydrauliczne.
Omów cechy charakteryzujące wapno gaszone.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać to ćwiczenie uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) rozpoznać spoiwa gaszone,
3) sformułować wnioski i zapisać je.
Zalecane metody nauczania - uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- dyskusja edukacyjna.
Åšrodki dydaktyczne:
- próbki spoiw wapiennych:
- wapno palone w ilości 100g,
- wapno hydratyzowane w ilości 100g,
- ciasto wapienne w ilości 100g,
- wapno hydrauliczne w ilości 100g.
Ćwiczenie 2
Uzupełnij wzór chemiczny i opisz na czym polega proces karbonatyzacji:
Ca(OH)2 + ......... Ca CO3 +H2O
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) zapisać wzór do zeszytu,
2) wpisać brakujący związek chemiczny do wzoru,
3) opisać, na czym polega proces karbonatyzacji,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania - uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- dyskusja edukacyjna.
Åšrodki dydaktyczne:
- charakterystyki spoiw budowlanych,
- Poradnik majstra budowlanego.
Ćwiczenie 3
Z ciasta wapiennego wykonaj mleko wapienne i opisz jego zastosowanie.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać to ćwiczenie uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać odpowiednie narzędzia,
3) dobrać i zważyć materiały do wykonania ćwiczenia (1 kg ciasta wapiennego, 3 l wody),
4) wymieszać składniki,
5) opisać zastosowanie mleka wapiennego.
Zalecane metody nauczania - uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem.
Åšrodki dydaktyczne:
- pojemnik,
- ciasto wapienne w ilości 1kg,
- mieszadło,
- woda,
- waga,
- rękawice ochronne,
- okulary ochronne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
5.2. Spoiwa cementowe
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Spośród różnych spoiw wybierz spoiwa cementowe i opisz ich zastosowanie.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) rozpoznać spoiwa cementowe,
3) opisać ich widoczne cechy,
4) opisać ich zastosowanie,
5) skonsultować efekty pracy z nauczycielem.
Zalecane metody nauczania - uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- dyskusja dydaktyczna,
- ćwiczenie praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- próbki spoiw:
- wapiennych, w ilości 100g.
- cementowych, w ilości 100g.
Ćwiczenie 2
Porównaj właściwości podanych niżej spoiw cementowych i odpowiedz, w jakiej
temperaturze można je stosować?
- cement portlandzki,
- cement hutniczy,
- cement portlandzki z dodatkami.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) wyszukać w normach budowlanych i w  Poradniku majstra budowlanego informacji
o właściwościach następujących cementów:
- portlandzkiego,
- hutniczego,
- portlandzkiego z dodatkami,
2) sformułować wnioski i udzielić odpowiedzi na pytania ujęte w poleceniu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
Zalecane metody nauczania - uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- dyskusja dydaktyczna.
Åšrodki dydaktyczne:
- instrukcje producenta,
- Poradnik majstra budowlanego.
Ćwiczenie 3
Przygotuj zaczyn cementowy i opisz jego właściwości.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać odpowiednie narzędzia,
3) pobrać z magazynu cement portlandzki biały w ilości 1kg,
4) wymieszać cement portlandzki biały z 4 l wody,
5) obserwować zachowanie zaczynu,
6) opisać jego właściwości uzyskane przed zakończeniem zajęć,
7) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Zalecane metody nauczania - uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- dyskusja dydaktyczna.
Åšrodki dydaktyczne:
- spoiwo cementowe  cement portlandzki,
- woda,
- wiaderko,
- mieszadło.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
5.3. Domieszki uszlachetniajÄ…ce
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Określ jaki kolor ma woda po rozpuszczeniu w niej ultramaryny?
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać odpowiednie narzędzia,
3) rozpuścić ultramarynę w wodzie i dobrze wymieszać,
4) zaobserwować jaki kolor ma woda z rozpuszczoną ultramaryną,
5) sformułować wnioski i udzielić odpowiedzi na pytania ujęte w poleceniu.
Zalecane metody nauczania - uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenie praktyczne,
- dyskusja edukacyjna.
Åšrodki dydaktyczne:
- pojemnik na wodÄ™,
- woda,
- pigment( ultramaryna)w ilości 0,5kg,
- mieszadło.
Ćwiczenie 2
Spośród dostarczonych materiałów rozpoznaj domieszki do farby wapiennej i opisz ich
cechy.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) rozpoznać domieszki,
2) scharakteryzować ich właściwości.
Zalecane metody nauczania - uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- dyskusja dydaktyczna.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
Åšrodki dydaktyczne:
- próbki materiałów:
- ciasto wapienne, w ilości 100g,
- szare mydło, w ilości 100g,
- kazeina, w ilości 100g,
- cement, w ilości 100g,
- pigment, w ilości 100g.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
5.4. Zasady dozowania i mieszania składników farb
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przygotuj 3l farby wapiennej
a) do tynków cementowych i wapiennych, w kolorze jasnym,
b) do tynków wewnętrznych, w kolorze błękitnym,
c) do tynków zewnętrznych (farbę szwedzką), w kolorze białym,
a następnie oceń jakość przygotowanej farby.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) przygotować stanowisko robocze,
2) pobrać z magazynu składniki farby wapiennej,
3) pobrać z magazynu narzędzia i sprzęt,
4) zważyć składniki według receptury,
5) przygotować farby,
6) obserwować zmiany zachodzące podczas mieszania składników,
7) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
8) skonsultować efekty pracy z nauczycielem,
9) uporządkować stanowisko pracy.
Zalecane metody nauczania - uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenie praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- ciasto wapienne w ilości około 1 kg,
- szare mydło w postaci pasty w ilości około 0,15 kg,
- dyspersja polioctanu winylu w ilości około 0,3 kg,
- pokost lniany w ilości około1 litra,
- pigmenty w różnych kolorach w ilości około 0, 3kg każdy,
- klej metylocelulozowy w ilości 0,3 litra,
- pojemniki cechowane,
- waga,
- wiaderka,
- mieszadło,
- sito malarskie,
- rękawice i okulary ochronne.
Ćwiczenie 2
Przygotuj 3l farby cementowej, oceń jakość przygotowanej farby.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) przygotować stanowisko robocze,
2) pobrać z magazynu składniki farby cementowej,
3) pobrać z magazynu narzędzia i sprzęt,
4) zważyć składniki według receptury,
5) przygotować farbę,
6) obserwować zmiany zachodzące podczas mieszania składników,
7) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
8) skonsultować efekty pracy z nauczycielem,
9) uporządkować stanowisko pracy.
Zalecane metody nauczania - uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenie praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- cement portlandzki w ilości około 0,3 kg,
- dyspersja polioctanu winylu w ilości około 0,3 kg,
- pigmenty w różnych kolorach, w ilości około 0,3 kg każdy,
- klej metylocelulozowy w ilości 0,3 litra,
- pojemniki cechowane,
- waga,
- wiaderka,
- mieszadło,
- sito malarskie,
- rękawice i okulary ochronne.
Ćwiczenie 3
Sprawdz
jakość farby wapiennej i cementowej zwracając uwagę na konsystencję,
nasiąkliwość powłoki i zabarwienie.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) przygotować stanowisko pracy,
2) pobrać narzędzia z magazynu,
3) wymieszać gotową farbę wapienną i cementową,
4) wymalować fragment ściany,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
5) obejrzeć pomalowaną powłokę, zwracając uwagę na nasiąkliwość powłoki i intensywność
barwy,
6) wyciągnąć wnioski i przedstawić je nauczycielowi.
Zalecane metody nauczania - uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenie praktyczne,
- dyskusja edukacyjna.
Åšrodki dydaktyczne:
- farba wapienna i cementowa w ilości około 0.5 litra każda,
- pędzel rogowy,
- mieszadło.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
5.5. Rodzaje podłoży budowlanych  zasady ich przygotowania
5.5.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj naprawÄ™ uszkodzonego tynku cementowo - wapiennego.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) przygotować stanowisko pracy,
2) pobrać z magazynu narzędzia i materiały,
3) zapoznać się z instrukcją producenta dotyczącą sposobu przygotowania zaprawy,
4) przygotować zaprawę w odpowiedniej ilości,
5) oczyścić podłoże,
6) naprawić uszkodzenia na tynku,
7) ocenić swoją pracę,
8) przedstawić efekty swojej pracy nauczycielowi.
Zalecane metody nauczania - uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- gotowa zaprawa tynkarska w ilości około 2 kg,
- pojemnik na zaprawÄ™,
- wiadro,
- kielnia,
- paca murarska,
- szpachelka,
- pędzel lub szczotka do skropienia woda.
Ćwiczenie 2
Uzupełnij ubytki na podłożu gipsowym.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) przygotować stanowisko pracy,
2) pobrać z magazynu narzędzia i materiały,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
3) zapoznać się z instrukcją producenta dotyczącą sposobu przygotowania gipsu
szpachlowego,
4) przygotować gips szpachlowy w odpowiedniej ilości,
5) oczyścić podłoże,
6) wykonać zadanie określone w poleceniu,
7) ocenić swoją pracę,
8) przedstawić efekty swojej pracy nauczycielowi.
Zalecane metody nauczania - uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenie praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- gips szpachlowy w ilości 1 kg,
- pojemnik,
- wiadro,
- szpachelka,
- paca metalowa.
Ćwiczenie 3
Usuń starą farbę klejową z podłoża cementowo  wapiennego.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) przygotować stanowisko,
2) pobrać z magazynu narzędzia i materiały,
3) namoczyć podłoże pomalowane farbą klejową,
4) usunąć starą powłokę za pomocą skrobaka,
5) zmyć podłoże czystą wodą z dodatkiem mydła,
6) ocenić swoją pracę,
7) przedstawić efekty swojej pracy nauczycielowi.
Zalecane metody nauczania - uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenie praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- wiadro na wodÄ™,
- pędzel ławkowiec,
- skrobak,
- szpachelka,
- mydło techniczne w ilości 0.5kg,
- drabina.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
Ćwiczenie 4
Oczyść podłoże metalowe z rdzy.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) przygotować stanowisko,
2) pobrać z magazynu narzędzia i materiały,
3) usunąć rdzę za pomocą szczotki drucianej,
4) przedstawić efekty swojej pracy nauczycielowi.
5) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Zalecane metody nauczania-uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenie praktyczne
Åšrodki dydaktyczne:
- fragment metalowego kształtownika,
- szczotka druciana,
- rękawice i okulary ochronne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
5.6. Badanie i ocena stanu technicznego podłoża
5.6.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj badanie nasiąkliwości podłoża cementowo - wapiennego.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) przygotować stanowisko,
2) pobrać z magazynu narzędzia i materiały,
3) zwilżyć podłoże wodą za pomocą pędzla,
4) obserwować w jakim czasie podłoże zmieni kolor,
5) sformułować wnioski i wynik badania podać nauczycielowi.
Zalecane metody nauczania - uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- dyskusja edukacyjna,
- ćwiczenie praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- podłoże z tynku cementowo - wapiennego,
- pędzel,
- woda.
Ćwiczenie 2
Wykonaj oględziny podłoża i oceń jego stan techniczny .
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać to ćwiczenie uczeń powinien:
1) określić rodzaj podłoża jakie znajdują się w pomieszczeniu,
2) opisać ich stan uwzględniając zniszczenia,
3) podać propozycję naprawy tych podłoży.
Zalecane metody nauczania - uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- obserwacja,
- ćwiczenie praktyczne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
Åšrodki dydaktyczne:
- Poradnik majstra budowlanego.
Ćwiczenie 3
Sprawdz
równość podłoża.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać to ćwiczenie uczeń powinien:
1) przygotować stanowisko,
2) przygotować narzędzia,
3) przyłożyć łatę lub poziomnicę do powierzchni podłoża,
4) określić równość podłoża,
5) sformułować wnioski i wynik badania podać nauczycielowi.
Zalecane metody nauczania - uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenie praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- Å‚ata lub poziomnica.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
5.7. Gruntowanie podłoża pod malowanie wapienne
5.7.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przygotuj farbÄ™ gruntujÄ…cÄ… pod malowanie wapienne.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) przygotować stanowisko pracy,
2) pobrać z magazynu narzędzia, sprzęt malarski oraz materiały,
3) dodać odpowiednią ilość wody do farby, aby otrzymać roztwór do gruntowania,
4) ocenić konsystencję gruntownika,
5) przedstawić efekty wykonania ćwiczenia nauczycielowi.
Zalecane metody nauczania - uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenie praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- farbą wapienna w ilości 0,5 litra,
- wiadro
- mieszadło,
- woda,
- pojemnik cechowany,
- rękawice i okulary ochronne.
Ćwiczenie 2
Na powierzchni 5 m2 wykonaj gruntowanie tynków cementowo - wapiennych.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia:
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) przygotować stanowisko,
2) pobrać z magazynu narzędzia, sprzęt malarski oraz materiały,
3) wyznaczyć powierzchnię pod gruntowanie,
4) wymieszać roztwór mleka wapiennego,
5) wykonać gruntowanie,
6) przedstawić efekty wykonania ćwiczenia nauczycielowi,
7) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
Zalecane metody nauczania - uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenie praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- roztwór mleka wapiennego w ilości 1 litra,
- drabina,
- przymiar składany,
- woda,
- rękawice i okulary ochronne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
5.8. Techniki malowania farbÄ… wapiennÄ… i cementowÄ…
5.8.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przygotuj stanowisko pracy do malowania wapiennego i cementowego.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia:
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) sporządzić listę potrzebnych materiałów, narzędzi i sprzętu malarskiego,
2) wyznaczyć powierzchnię 6 m2 do malowania wapiennego i cementowego,
3) pobrać z magazynu odpowiednie materiały, narzędzia i sprzęt malarski,
4) rozmieścić je na stanowisku w sposób, który nie utrudni pracy,
5) zabezpieczyć stanowisko przed ewentualnymi zabrudzeniami,
6) przedstawić efekty wykonania ćwiczenia nauczycielowi.
Zalecane metody nauczania - uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenie praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- wiadra,
- szpachelka,
- cyklina,
- pędzel ławkowiec,
- pędzel angielski,
- drabina,
- mieszadło,
- pędzel krzywik,
- folia malarska,
- przymiar składany,
- nożyczki,
- zestaw sprzÄ…tajÄ…cy,
- rękawice i okulary ochronne.
Ćwiczenie 2
Wykonaj dwukrotne malowanie fragmentu sufitu o powierzchni 1 m2 farbÄ… wapiennÄ….
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) przygotować stanowisko,
2) pobrać z magazynu narzędzia, sprzęt oraz farbę wapienną,
3) wyznaczyć powierzchnię do malowania farbą wapienną,
4) wymieszać dokładnie farbę,
5) wymalować sufit za pomocą pędzla ławkowca,
6) stasować zasadę malowania na krzyż,
7) przedstawić efekty wykonania ćwiczenia nauczycielowi,
8) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Zalecane metody nauczania - uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- farba wapienna w ilości 0,6 litra,
- pędzel ławkowiec i szpachelka,
- wiaderko,
- drabina,
- przymiar składany,
- woda,
- rękawice i okulary ochronne.
Ćwiczenie 3
Wykonaj jednowarstwową powłokę wapienną na powierzchni 5m2.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia:
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) przygotować stanowisko,
2) pobrać z magazynu narzędzia, sprzęt oraz farbę wapienną,
3) wyznaczyć powierzchnię do malowania farbą wapienną,
4) obliczyć szacunkowo ilość potrzebnej farby wapiennej - (skorzystaj z poradnika materiał
nauczania rozdział 4.8.1),
5) wymieszać dokładnie farbę,
6) pomalować ścianę za pomocą pędzla ławkowca,
7) stosować zasadę malowania  mokre na mokre ,
8) przedstawić efekty wykonania ćwiczenia nauczycielowi,
9) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Zalecane metody nauczania - uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
Åšrodki dydaktyczne:
- farba wapienna w ilości 3 litrów,
- narzędzia (pędzel ławkowiec, szpachelka),
- wiaderko,
- drabina,
- przymiar składany,
- woda,
- rękawice i okulary ochronne.
Ćwiczenie 4
Wykonaj jednowarstwową powłokę cementową na powierzchni 5m2, na zewnątrz
budynku.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia:
Aby wykonać to ćwiczenie uczeń powinien:
1) przygotować stanowisko,
2) obliczyć szacunkowo ilość potrzebnej farby cementowej , skorzystaj z poradnika (materiał
nauczania rozdział 4.8.1)
3) pobrać z magazynu narzędzia, sprzęt oraz farbę cementową,
4) rozstawić rusztowania lub drabiny,
5) wyznaczyć powierzchnię do malowania farbą cementową,
6) wymieszać dokładnie farbę,
7) pomalować ścianę za pomocą pędzla ławkowca,
8) stosować zasadę malowania  mokre na mokre .
9) wykonać obmiar robót,
10) przedstawić efekty wykonania ćwiczenia nauczycielowi,
11) zlikwidować stanowisko pracy,
12) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Zalecane metody nauczania - uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- farba cementowa w ilości 3 litrów,
- narzędzia (pędzel ławkowiec, krzywy, szpachelka),
- wiaderko,
- drabina,
- przymiar składany,
- woda,
- rękawice i okulary ochronne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
5.9. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót
5.9.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Sprawdz
czy jednowarstwowa powłoka wapienna jest wykonana poprawnie.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) dokonać oględzin powłoki jednowarstwowej,
2) ocenić jej stan pod względem wykonania,
3) podać zgodność wykonania powłoki z wymogami technicznymi,
4) przedstawić efekty wykonania ćwiczenia nauczycielowi.
Zalecane metody nauczania - uczenia siÄ™:
- ćwiczenie praktyczne,
- dyskusja dydaktyczna.
Åšrodki dydaktyczne:
- stanowisko ćwiczeniowe z wykonaną jednowarstwową powłoką wapienną,
- poradnik ucznia,
- Poradnik majstra budowlanego.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
4.10. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony
środowiska dotyczące malowania wapiennego
i cementowego
5.10.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dokonaj przeglądu technicznego narzędzi i sprzętu malarskiego znajdującego się na
wyposażeniu pracowni.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) sprawdzić czy rusztowanie jest dobrze zmontowane,
2) sprawdzić drabiny malarskie czy są stabilne i nie mają rys, pęknięć,
3) sprawdzić narzędzia stosowane w technice wapiennej i cementowej, czy nadają się do
użycia,
4) zgłosić ewentualne uchybienia nauczycielowi.
Zalecane metody nauczania - uczenia siÄ™:
- dyskusja dydaktyczna,
- ćwiczenie praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- rusztowanie,
- drabiny malarskie,
- narzędzia malarskie (pędzel ławkowiec, pędzel angielski, szpachle, cykliny).
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Test 1 (pisemny)
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Malowanie techniką
wapiennÄ… i cementowÄ… 
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru w tym:
- z poziomu podstawowego zadania: 2, 3, 4, 5, 8, 11, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 20.
- z poziomu ponadpodstawowego: 1, 6, 7, 9, 10, 12, 19.
Punktacja zadań 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 19 zadań, w tym co najmniej 6 z poziomu
ponadpodstawowego
Klucz odpowiedzi: 1a, 2d, 3a, 4b, 5c, 6b, 7b, 8d, 9c, 10b, 11b, 12a, 13d, 14a,
15c, 16b, 17c, 18c, 19d, 20a.
Plan testu
Nr Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia Kategoria Poziom Poprawna
zad. ucznia)  uczeń potrafi celu wymagań odpowiedz

Nazwać proces chemiczny wiązania
1. A PP a
spoiwa wapiennego i cementowego
Wyjaśnić przyczyny gruntownia
2.
B P d
podłoża
A P a
3. Nazwać spoiwa do farby wapiennej
B P b
Określić podłoża pod malowanie
4.
w technice cementowej
A P c
Wymienić temperaturę wykonywania
5.
powłok wapiennych
B PP b
6. Dobrać zaprawę do naprawy podłoża
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
A PP b
7. Nazwać proces neutralizacji podłoża
A P d
Nazwać wapno gaszone metodami
8.
przemysłowymi
A PP c
9. Nazwać spoiwo farby cementowej
B PP b
Wyjaśnić przyczynę dodawania
10.
ultramaryny do białej farby
A P b
Rozpoznać rodzaj farby zawierającej
11.
cement portlandzki
A PP a
Nazwać domieszki stosowane do farby
12.
wapiennej
A P d
Nazwać spoiwo stosowane do farby
13.
wapiennej
C P a
Określić metody malowania dużych
14.
powierzchni
A P c
Nazwać narzędzia stosowane
15.
w technice wapiennej i cementowej
Określić składnik powodujący C P b
16. poprawienie właściwości farby
wapiennej
C P c
Określić sposób badania podłoży przed
17.
malowaniem
C P c
Określić sposób wykonywania powłok
18.
wapiennych i cementowych
A PP d
Wymienić sprzęt do zbadania równości
19.
podłoża
Wymienić środki ochrony A P a
20. indywidualnej przy malowaniu farbÄ…
wapiennÄ… i cementowÄ…
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
PRZEBIEG TESTOWANIA
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
3. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
4. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi oraz podaj czas
przeznaczony na udzielanie odpowiedzi.
5. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
6. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.
7. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
8. Określ wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
9. Przeprowadz
analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.
10. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
11. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych  niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartÄ™ odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej
rubryce znak X. W przypadku pomyłki błędną odpowiedz
zaznacz kółkiem, a następnie
zakreśl odpowiedz
prawidłową.
6. Test składa się z zadań o różnym stopniu trudności z zakresu poziomu podstawowego (p)
i ponadpodstawowego (pp).
7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie tego
zadania na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.
9. Na rozwiÄ…zanie testu masz 35 min.
Powodzenia
Materiały dla ucznia:
- instrukcja,
- zestaw zadań testowych,
- karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Proces chemiczny wiÄ…zania i twardnienia spoiwa wapiennego nazywamy
a) karbonatyzacjÄ….
b) spalaniem.
c) adhezjÄ….
d) gaszeniem.
2. Gruntowanie podłoża wykonuje się w celu
a) wyrównania podłoża.
b) neutralizowania alkalicznego odczynu.
c) usunięcia plam.
d) zmniejszenia nasiąkliwości.
7. Spoiwem farby wapiennej może być
a) polioctan winylu.
b) klej wikol.
c) klej glutynowy.
d) klej butapren.
8. Najlepszym podłożem pod farbę cementową jest
a) drewno.
b) beton.
c) metale.
d) szkło.
9. Najkorzystniejszą temperaturą przy wykonywaniu powłoki wapiennej jest
a) 10o C ÷30o C.
b) 1o C÷15o C.
c) 5o C÷25o C.
d) 5o C÷12o C.
10. Do napraw dużych uszkodzeń tynków cementowo -wapiennych stosuje się zaprawę
a) wapiennÄ….
b) cementowo- wapiennÄ….
c) gipsowÄ….
d) glinianÄ….
11. Proces neutralizacji alkaicznych podłoży nazywamy
a) gruntowaniem.
b) fluatowaniem.
c) impregnowaniem.
d) tepowaniem.
8. Wapno gaszone metodą przemysłową to
a) wapno przypiekane.
b) wapno palone.
c) wapno przygaszone.
d) wapno hydratyzowane.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36
9. Spoiwem farby cementowej może być
a) klej celulozowy.
b) klej metylen.
c) dyspersja polioctanu winylu.
d) pigment.
10. Do białej farby wapiennej dodajemy niewielką ilość ultramaryny w celu
a) otrzymania żółtego odcienia farby.
b) zlikwidowania żółtego odcienia farby.
c) poprawienia odporności powłoki na czynniki atmosferyczne.
d) zmniejszenia nasiąkliwości powłoki.
11. Cement portlandzki używa się do farby
a) wapiennej.
b) cementowej.
c) olejnej.
d) szwedzkiej.
12. Jakie domieszki stosuje siÄ™ do farby wapiennej?
a) Chudy twaróg.
b) Olej.
c) Klej celulozowy.
d) Gips.
13. Spoiwo wapienne stosuje siÄ™ do
a) farby olejnej.
b) farby emulsyjnej.
c) gładzi gipsowej.
d) farby wapiennej.
14. Malowanie dużych powierzchni powinno odbywać się sposobem
a)  mokre na mokre .
b)  suche na mokre .
c)  mokre na suche .
d)  pionowe na poziome .
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37
15. Do malowania mechanicznego farbą wapienną i cementową używa się
a) pędzla ławkowca.
b) pędzla angielskiego.
c) aparatu natryskowego.
d) wałka malarskiego.
16. W celu poprawienia właściwości farby cementowej stosuje się
a) pigment.
b) dyspersjÄ™ wodnÄ… polioctanu winylu.
c) rozpuszczalnik.
d) cement.
17. W celu zbadania adhezji (przylegania) tynku należy go
a) zmyć wodą.
b) zeskrobać.
c) opukać.
d) skuć.
18. Kolejność nanoszenia warstw prostopadle do poprzednich dla równomiernego
rozprowadzenia farby to zasada malowania
a)  mokre na mokre .
b)  suche na mokre .
c)  na krzyż .
d)  poziome na poziome .
19. W celu sprawdzenia równości podłoża stosuje się
a) przymiar.
b) poziomnicÄ™.
c) gumowy młotek.
d) dwumetrowÄ… Å‚atÄ™.
20. W trakcie malowania farbami wapiennymi należy zastosować następujące środki ochrony
indywidualnej:
a) okulary i rękawice ochronne, maseczkę, nakrycie głowy.
b) okulary i rękawice ochronne, nakrycie głowy, ochronniki słuchu.
c) nakolanniki, maseczkę, nakrycie głowy.
d) maseczkę, nakrycie głowy, okulary i rękawice ochronne, fartuch skórzany.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
38
KARTA ODPOWIEDZI
ImiÄ™ i nazwisko ................................................................................................................
Malowanie technikÄ… wapiennÄ… i cementowÄ…
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1
a b c d
2
a b c d
3
a b c d
4
a b c d
5
a b c d
6
a b c d
7
a b c d
8
a b c d
9
a b c d
10
a b c d
11
a b c d
12
a b c d
13
a b c d
14
a b c d
15
a b c d
16
a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
39
Test 2 (praktyczny)
Test praktyczny niskosymulowany do jednostki modułowej  Malowanie
technika wapiennÄ… i cementowÄ…
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową prawidłowo wykonaną czynność lub efekt wykonania uczeń
otrzymuje jeden punkt, za czynność z
le wykonaną, nie spełniający określonych kryteriów
efekt wykonania lub za niewykonanie wymaganej czynności uczeń otrzymuje zero punktów.
Informacja dla zdajÄ…cego
1) Zapoznaj się z treścią zadania, instrukcją do jego wykonania, stanowiskiem pracy i jego
wyposażeniem. Masz na to czas  20 minut. Czas ten nie jest wliczany do czasu trwania
wykonywania zadania.
2) Po upływie tego czasu zgłoś gotowość przystąpienia do wykonania zadania.
3) Czas wykonania zadania wynosi 180 minut.
4) Pamiętaj, że podczas wykonywania zadania jesteś oceniany przez nauczyciela, który
obserwuje wykonywane przez Ciebie czynności i nie będzie udzielać Ci żadnych
wskazówek. Interweniuje tylko w przypadku naruszenia przez Ciebie przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i może w takim przypadku
przerwać wykonywanie zadania.
Temat zadania :
Wymaluj dwukrotnie farbą wapienną przygotowane podłoże cementowo  wapienne
o powierzchni 5m2, za pomocą pędzla.
Plan działania:
1. Wymień czynności prowadzące do wykonania zadania
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
2. Wymień materiały potrzebne do wykonania zadania
.....................................................................................................................................................................................
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
40
3. Wymień narzędzia i sprzęt potrzebne do wykonania zadania
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
4. Oblicz ilość potrzebnej farby wapiennej
ilość potrzebnej farby..........................litra
Wskazówki dla nauczyciela
Do wykonania zadania należy przygotować narzędzia, sprzęt i materiały w ilości 3 litrów
farby wapiennej dla każdego zdającego. Materiały i narzędzia należy zgromadzić na wyraz
nie
oznakowanych stanowiskach. Wymagane są również pojemniki na odpady oraz sprzęt do
uprzątnięcia stanowiska pracy. Dla każdego zdającego należy przygotować sprzęt ochrony
osobistej  rękawice, okulary ochronne i maski przeciwpyłowe. Kryteria oceniania podane są
w poniższej tabeli.
Kryteria wykonania pracy przez zdajÄ…cego
I. Planowanie
Nr Czynności i kryteria wykonania Punktacja
1-0
1. Zapisał przynajmniej 4 czynności związane z wykonywaniem prac
malarskich, we właściwej kolejności (ocena stanu podłoża, przedmiar
robót, przygotowanie podłoża pod malowanie, gruntowanie, malowanie
dwukrotne).
2. Zapisał następujące materiały:
farba wapienna, papier ścierny.
3. Zapisał co najmniej 8 z 12 narzędzi i sprzętu malarskiego: pędzel
ławkowiec, pędzel rogowy, krzywik, szpachelka, paca metalowa, drabina,
wiadro na wodę, sito, mieszadło mechaniczne, poziomnica, przymiar
składany lub zwijany, pojemnik miarowy.
4.
ObliczyÅ‚ ilość potrzebnej farby to jest 2,5 l ÷2,75litra.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
41
II. Organizowanie:
Zgrom Zgromadził na stanowisku rękawice i okulary ochronne, maskę
5
przeciwpyłową oraz co najmniej 10 z następujących narzędzi i sprzętu
wałek malarskiego: pędzel ławkowiec, pędzel rogowy, krzywik, szpachelka, paca
metalowa, drabina, wiadro na wodę, sito, mieszadło mechaniczne,
poziomnica, przymiar składany lub zwijany, pojemnik miarowy.
Odmie Odmierzył ilość potrzebnej farby wapiennej.
6.
7. Rozmieścił materiały i narzędzia na stanowisku, w sposób nie utrudniający
prowadzenia pracy.
8. Sprawdził stan techniczny narzędzi przed ich zastosowaniem.
III. Wykonanie:
9. Wyznaczył powierzchnię pod malowanie.
10. Oczyścił podłoże w miejscu nałożenia powłoki.
11. Zabezpieczył folią podłogę.
12. Wymieszał farbę mieszadłem.
13. Nałożył pierwsza warstwę farby  poziomo.
14. Nałożył drugą warstwę farby  pionowo.
15. Posługiwał się narzędziami i sprzętem zgodnie z ich przeznaczeniem.
16. Nałożył farbę z góry do dołu.
17. Utrzymywał ład i porządek na stanowisku pracy.
18. Oczyścił narzędzia i odniósł je na miejsce przechowywania.
19. Wyniósł odpady do przeznaczonych do tego celu pojemników.
20. Uzyskał jednolitą powłokę bez śladów pędzla.
21. Wykonał wszystkie czynności związane z malowaniem w określonym
w zadaniu czasie.
22. Wykonał malowanie zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy.
IV. Prezentacja.
23. Omówił sposób wykonania malowania farbą wapienną.
24. Ocenił estetykę wykonania powłoki.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
poniżej 12 punktów  niedostateczny,
od 12 do 15 punktów  dopuszczający,
od 16 do 18 punktów  dostateczny,
od 19 do 21 punktów  dobry,
od 22 do 24 punktów  bardzo dobry.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
42
7. LITERATURA
1. Cassell J., Parham P.: Malowanie domu. Arkady, Warszawa 1997
2. Wolski Z.: Technologia robót malarskich. WSiP, Warszawa 1979
3. Wolski Z.: Zarys materiałoznawstwa budowlanego. WSiP, Warszawa 1994
4. Praca zbiorowa: Malowanie i tapetowanie. Pagina, Wrocław 1999
5. Praca zbiorowa: Odnawiamy fasady domów. Pagina, Wrocław 1999
6. Magazyn Malarz - tynkarz - nr 9, 12 - 1998, nr 1, 2, 5 - 1999, DVA Warszawa
7. Czasopismo Malowanie - nr 1 - 1998, nr 1-2, 5, 6, 7-8, - 1999, nr 1 - 2000
Normy i katalogi:
1. Katalog Nakładów Rzeczowych nr 2-02.  Orgbud Spółka z o.o. Warszawa 1998
2. Katalog Polskich Norm 2000. Wybór norm budowlanych cz. 1-3. Polski Komitet
Normalizacyjny, Warszawa 2000.
Akty prawne:
1. Ustawa z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r. Nr 207. poz. 2016
z póz
niejszymi zmianami).
2. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa
i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U. Nr 47, poz. 41).
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
43