HISTORIA I TEORIE ZARZĄDZANIA 

1. Zarządzanie naukowe 
2. Zarządzanie administracyjne 

  

Zarządzanie naukowe: 



  Zrodziło się z potrzeb rozwiązywania problemów organizacji i zarządzania jakie 

pojawiły się na przełomie XIX i XX wskutek rewolucji przemysłowej, 



  Twórcą naukowego podejścia do zarządzania jest F.W. Taylor, którego działalność 

przypada na okres między początkiem lat 80 ubiegłego wieku (…) 

F.W. Taylor: 



  1878 0 robotnik w zakładach mechanicznych 



  1883 – studnia inż. 



  Ok. 1893 – badania w Simons Rolling Company (nad czasem ludzkim, czasem 

wykonywania zadań, czynności) 



  1895 – „System płacy od zadania” 



  1899 – badania nad pracą ładowaczy 



  1909 – „Zarządzanie warsztatem wytwórczym” 



  4 główne zasady: 

o  Naukowo opracowany każdy element pracy na danym stanowisku 
o  Naukowe dobieranie pracowników 
o  Naukowy sposób doskonalenia pracowników 
o  Naukowa współpraca pomiędzy kierownictwem a pracownikami 

 H. Emerson (1853-1931) – 12 zasad wydajności: 



  Jasno określony cel 



  Zdrowy osąd 



  Kompetentna rada 



  Dyscyplina 



  Sprawiedliwe postępowanie 



  Dokładne sprawozdanie 



  Wzorce i normy 



  Warunki przystosowane 



  Wzorcowe sposoby działania 



  Instrukcje pisemne 



  Nagrody za wydajność 



  Wniosek: W organizowaniu działalności ludzkime można i należy posługiwać się 

metodami naukowymi opartymi na obserwacji, pomiarach i eksperymentach 

H. Fayol (1841-1925): Dyrektor koncernu górniczego, (…) 



  14 gł. Zasad: 

o  Podział pracy 
o  Autorytet 
o  Dyscyplina 
o  Jedność rozkazodawstwa 
o  Jedność kierownictwa 
o  Podporządkowanie interesu osobiste interesowi ogółu 
o  Wynagrodzenie 
o  Centralizacja 
o  Ład 
o  Hierarchizacja 
o  Sprawiedliwość 
o  Stabilność personelu 
o  Inicjatywa 
o  Zgranie personelu 

 
M. Weber (1864-1921) 



  biurokratyczna forma organizacji jest logiczna, racjonalna i sprawna 



  5 podstawowych cech organizacji: 



  Wyraźny podział pracy 



  Spójny zestaw zasad 



  Hierarchia stanowisk 



  Menedżerowie powinni prowadzić przedsiębiorstwo w sposób bezosobowy 



  Awansowanie oprate na technicznej wiedzy fachowej 

 
Karol Adamiecki (1863-1933) 



  Zastosowanie metody chronometraży 



  Wyniki badań – gł. Powodem strat zasu w procesie jest brak uzgodnienia 

poszczególnych operacji 



  Zagadnienie czasu  <cytaty Lol> 



  3 prawa harmonii 

o  Doboru 
o  Działania 
o  Duchowej 

 
Wady i zalety szkoły klasycznej: 



  Osiągnięcia: 



  Stworzenie podst. Do rozwoju teorii zarządania 



  Podst. Procesy i funkcje 



  Zadania kierownictwa 



  Ograniczenia: 

o  Adekwatna do prostych organizacji 
o  Uniwersalne procedury 
o  Małe znaczenie jednostki 

  

Podejście behawiorystyczne

: podkreśla postawy i zachowania jednostek oraz procesy 

grupowe 
 
Przedstawiciele: 



  H. Munsterberg (1863-1916) 



  M. P. Follett (1868-1933) 

o  Bezpośredni udział kierownika w kontaktach z pracownikami 
o  Osobiste towarzyszenie wcielanym w życie projektom 
o  Uwzględnianie wszystkich czynników (także psychologicznych) 
o  Permanentne (ciągłe) oddziaływanie 



  E. Mayo (1880-1949) 



  A. Maslow (1908-1970) 

o  Potrzeba jest podst. Warunkiem powstania motywacji 
o  Zadania 

  Czł. Musi czegoś potrzebować 
  Czł. Musi dostrzec, że istnieje czynnik, który może potrzebę 

zaspokoić 

  Czł. Musi mieć przeświadczenie, że w danych warunkach potrafi 

osiągnać zaspokojenie potrzeby 

o  Piramida Maslowa (od dołu) 

  Potrzeby fizjologiczne 
  P. bezpieczeństwa 
  P. społeczne 
  P. szacunku i uznania 
  P. samorealizacji 



  D. McGregora 

o  Teoria X 

  Ludzie nie lubią pracować 
  Menadżerowie muszą kierować, grozić, zmuszać 
  Ludzie wolą by nimi kierowano 

o  Teoria Y 

  Praca jest czymś naturalnym dla człowieka 

  Wewnętrzna motywacja 
  Ludzie są zdolni do innowacji 
  Ludzie są bystrzy 

Kierunek na rzecz stosunków międzyludzkich: pracownicy reagują przede wszystkim na 
społeczny kontekst miejsca pracy 
Wady i zalety szkoły behawioralnej 



  Osiągnięcia: 

o  Motywacja 
o  Procesy interpersonalne 
o  Pracownik – cenny zasób 



  Ograniczenia: 

o  Złożoność osobowości 
o  Niechęć menadżerów 
o  Mało zrozumiała forma 

  

Podejście ilościowe: 



  Ilościowa teoria zarządzania 



  Zarządzanie operacyjne 

Wady i zalety szkoły ilościowej: 



  Osiągnięcia: 

o  Metody ilościowe 
o  Modele matematyczne 
o  System informacji kierownictwa 



  Ograniczenia: 

o  Nie przewiduje ludzkich zachować 
o  Ograniczać może rozwój innych umiejętności 
o  Uzależnienie modeli od założeń 

  

Podejście integrujące: 

1. Podejście systemowe – traktuje organizację jako system, który poprzez 

przetwarzanie zasobów (nakładów z otoczenia) oddaje na zewnątrz produkt 

2. Podejście sytuacyjne – do organizacji nie można stosować teorii uniwersalnych 

gdyż każda jest specyficzna i niepowtarzalna 

3. Podejścia zintegrowane – każde z głównych podejść do zarządzania może być 

użyteczne dla menadżera 

  

Współczesne nurty 

Organizacja jako gra społeczna 
Organizacja --- niepewność --- gra --- władza --- gracz 
 
  
  
Zadanie domowe: 
Jakie uwarunkowania zewn. Wpływają na funkcjonowanie organizacji/przedsiębiorstwa 
(?) 
 
 

Koncepcje równowagi organizacyjnej (A. K. Koźmiński, K. Obłój)

 

Podsystemy: 
 



  Materialny: 

o  Orientacja zewnętrzna, wskaźniki: 

  osiąganie nadwyżki ekonomicznej 
  udział w rynku 
  zdolność kredytowa 
  stabilność dostaw 

o  Orientacja wewnętrzna, wskaźniki: 

  rytmiczność działań 
  wydajność czynników 
  koszty działąności 
  stan parku maszynkowego 
  poziom zapasów i rezerw 
  wyniki finansowe 



  Społeczny: 

o  Orientacja zewnętrzna, wskaźniki: 

  stopień legitymizacji społeczno-politycznej 
  stopień społecznej odpowiedzialności 
  przestrzeganie prawa 

o  Orientacja wewnętrzna, wskaźniki: 

  stosunki międzyludzkie, zależności, morale 
  działanie formalnych i nieformalnych grup społecznych 
  tradycje, doświadczenie 
  normy, wartości 

Nowa fala w zarządzaniu (T. Peters, R. Watermana), formuła 7 "s" 
 

1. Strategia 
2. Struktura 
3. Procedury 
4. Pracownicy 
5. Styl zarządzania 
6. Umiejętności  menadżerów 
7. główne dominujące ideały i wartości