02 Analizowanie budowy, fizjologii i patofizjologii narządu żucia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ

Małgorzata Figurska

Analizowanie budowy, fizjologii i patofizjologii narządu
żucia 322[09].O1.02

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji-Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr Małgorzata Grzywa
mgr Beata Marczak

Opracowanie redakcyjne:
dr n. med. Małgorzata Figurska

Konsultacja:
mgr Małgorzata Sienna

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 322[09].O1.02
„Analizowanie budowy, fizjologii i patofizjologii narządu żucia”, zawartego w modułowym
programie nauczania dla zawodu technik dentystyczny.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji-Państwowy Instytut Badawczy Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Podstawowe pojęcia anatomiczne

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Komórki, tkanki, układy organizmu człowieka, podział i funkcje

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Budowa układu kostno-stawowego narządu żucia

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Mięśnie głowy

5.4.1. Ćwiczenia

5.5. Budowa i fizjologia narządu zębowego

5.5.1. Ćwiczenia

5.6. Metody znakowania zębów

5.6.1. Ćwiczenia

5.7. Choroby twardych tkanek

5.7.1. Ćwiczenia

5.8. Etiologia i profilaktyka próchnicy zębów oraz chorób przyzębia

5.8.1. Ćwiczenia

5.9. Wady ortodontyczne

5.9.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy

Państwu

Poradnik

dla

nauczyciela,

który

będzie

pomocny

w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technika
dentystycznego.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami
nauczania

−

uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę uzupełniającą.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego.

Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które

zawierają podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest
zwrócenie uwagi na następujące elementy:

−

materiał nauczania – w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować
samodzielnie,

−

pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy
jest przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zależności od tematu można zalecić
uczniom samodzielne odpowiedzenie na pytania lub wspólne z całą grupą uczniów,
w formie dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza,
ponieważ nauczyciel sterując dyskusją może uaktywniać wszystkich uczniów oraz
w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,

−

W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę teoretyczną oraz
opanować nowe umiejętności. Przedstawiono propozycję ćwiczeń wraz ze wskazówkami
o sposobie ich przeprowadzenia, uwzględniając różne możliwości ich realizacji w szkole.
Nauczyciel decyduje, które z zaproponowanych ćwiczeń jest w stanie zrealizować przy
określonym zapleczu techniczno-dydaktycznym szkoły, lub jak je zmodyfikować.
Prowadzący może również zrealizować ćwiczenia, które sam opracował,

−

sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając
zamieszczone w nim stwierdzenia potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie określonego
zakresu materiału. Jeżeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień
wrócić, sprawdzając czy braki w opanowaniu materiału są wynikiem niezrozumienia
przez ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia w trakcie nauczania.
Szczególnie jest szczególnie ważna rola nauczyciela, gdyż od postawy nauczyciela,
sposobu prowadzenia zajęć zależy między innymi zainteresowanie ucznia. Uczeń
niezainteresowany materiałem nauczania, wykonywaniem ćwiczeń nie nabędzie w pełni
umiejętności założonych w jednostce modułowej. Należy rozbudzić wśród uczniów tak

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania
rozdziału może stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności
ucznia z tego zakresu. Nauczyciel realizując jednostkę modułową powinien zwracać
uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić, czy uczeń ma większe uzdolnienia manualne,
czy może lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych,

−

testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki osiągnięte
przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej nauczyciela
realizującego tę jednostkę modułową. Każdemu zadaniu testu przypisano określoną
liczbę możliwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa uzależniona
jest od ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel może zastosować test według własnego
projektu oraz zaproponować własną skalę ocen. Należy pamiętać, żeby tak
przeprowadzić proces oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze wykazanie
swoich umiejętności.
Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie,

−

pogadanka dydaktyczna.

Schemat układu jednostek modułowych

322[09].O1

Podstawy zawodu

322[09].O1.01

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa

i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej

oraz ochrony środowiska

322[09].O1.04

Przestrzeganie przepisów prawa

i zadad ekonomiki w ochronie zdrowia

322[09].O1.02

Analizowanie budowy, fizjologii

i patofizjologii narządu żucia ananatomii

322[09].O1.03

Rozpoznawanie materiałów stosowanych

w technice dentystycznej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:

−

definiować podstawowe pojęcia anatomiczne,

−

posługiwać się materiałem anatomicznym na poziomie podstawowym,

−

posługiwać się tablicami anatomicznymi,

−

klasyfikować oraz scharakteryzować topografię ludzkiego ciała,

−

współpracować w grupie i pracować indywidualnie,

−

analizować i wyciągać wnioski,

−

oceniać swoje umiejętności,

−

uczestniczyć w dyskusji,

−

prezentować siebie i grupę w której pracuje,

−

przestrzegać przepisów BHP.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:

−

rozróżnić tkanki, narządy i układy organizmu człowieka oraz dokonać ich ogólnej
charakterystyki,

−

scharakteryzować budowę układu stomatognatycznego,

−

scharakteryzować budowę układu kostno-stawowego narządu żucia,

−

scharakteryzować mięsnie układu stomatognatycznego,

−

scharakteryzować budowę i wyjaśnić rolę układu naczyniowego narządu żucia,

−

scharakteryzować budowę anatomiczną ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego,

−

scharakteryzować topografię, fizjologię nerwów czaszkowych,

−

dokonać klasyfikacji narządów zmysłów i wyjaśnić ich rolę dla organizmu,

−

określić rolę układu dokrewnego,

−

wyjaśnić rolę hormonów dla organizmu człowieka,

−

scharakteryzować budowę jamy ustnej i wyjaśnić jej rolę w fizjologii narządu żucia,

−

scharakteryzować narząd smaku i określić funkcje śliny,

−

scharakteryzować budowę narządu zębowego,

−

dokonać podziału morfologiczno-czynnościowego zębów,

−

określić cechy i różnice zębów mlecznych i stałych,

−

scharakteryzować budowę histologiczną zębów,

−

scharakteryzować dwupokoleniowość zębów,

−

rozróżnić systemy znakowania zębów,

−

scharakteryzować budowę morfologiczną i topografię przyzębia,

−

rozróżnić podstawowe procesy patofizjologiczne organizmu człowieka i określić ich
wpływ na powstawanie chorób,

−

rozróżnić choroby twardych tkanek zęba,

−

scharakteryzować stany patologiczne narządu żucia,

−

scharakteryzować objawy i sposoby zapobiegania chorobom przyzębia,

−

określić sposoby zapobiegania wadom ortodontycznym,

−

określić przyczyny i scharakteryzować objawy urazów narządu żucia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca:

……………………………………

Modułowy program nauczania:

Technik dentystyczny 322[09]

Moduł:

Podstawy zawodu 322[09].O1

Jednostka modułowa:

Analizowanie budowy, fizjologii i patofizjologii
narządu żucia 322[09].O1.02

Temat: Podstawowe pojęcia anatomiczne.

Cel ogólny: Ukształtowanie umiejętności analizowania budowy anatomicznej.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

wyjaśnić znaczenie słowa anatomia,

−

wyróżnić osie ciała,

−

zdefiniować płaszczyzny ciała i opisać je,

−

porównać typy budowy ludzkiego ciała.

Metody nauczania–uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego,

−

dyskusja dydaktyczna,

−

wiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,

−

instrukcja pracy metodą tekstu przewodniego,

−

pytania sprawdzające,

−

papier formatu A4,

−

gotowe plansze, obrazki.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w grupach 2–4-osobowych.

Zadanie dla ucznia:
Przeanalizuj na załączonym rysunku osie i płaszczyzny ciała ludzkiego.

Rys. 1. Ciało człowieka podzielone płaszczyznami [7]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Czas trwania zajęć: 2 godziny dydaktyczne.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna:
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.
3. Zaznajomienie uczniów z pracą metodą tekstu przewodniego.
4. Podział grupy uczniów na podzespoły.

Faza właściwa:

Praca metodą tekstu przewodniego.

Faza I. Informacje

Pytania sprawdzające:

1. Co to jest anatomia?
2. Z jakiego języka wywodzi się słowo: anatomia?
3. Jaka oś ciała nazywana jest także osią główną?
4. Jakie są osie ciała?
5. Jakie są płaszczyzny i ich cechy?
6. Jakie wyróżniamy typy budowy ciała ludzkiego?

Faza II. Planowanie

Uczniowie określają:

1. podstawowe pojęcia anatomiczne.
2. osie i płaszczyzny ciała.
3. typy budowy ciała ludzkiego.

Faza III. Ustalenie
1. Uczniowie pracują w zespołach, na podstawie schematu rozpoznają topografię ludzkiego

ciała.

2. Uczniowie ustalają położenie osi ciała.
3. Uczniowie ustalają położenie płaszczyzn ciała.
4. Uczniowie rozpoznają poszczególne typy ciała.
5. Uczniowie konsultują z nauczycielem poprawność ustaleń.

Faza IV. Wykonanie
1. Uczniowie wybierają nazwy odpowiednim osiom, płaszczyznom oraz typom budowy

ciała nazwy.

2. Uczniowie dostosowują opisy do poszczególnych pojęć anatomicznych.

Faza V. Sprawdzanie
1. Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność dobranych określeń.
2. Uczniowie sprawdzają zgodność dostosowanych opisów do pojęć anatomicznych.

Faza VI. Analiza końcowa

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im

trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe zadanie, wskazać, jakie umiejętności były
ć

wiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

zadawanie pytań skierowanych do pojedynczych osób z zakresu materiału
przedstawionego na zajęciach.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca:

……………………………………

Modułowy program nauczania:

Technik dentystyczny 322[09]

Moduł:

Podstawy zawodu 322[09].O1

Jednostka modułowa:

Analizowanie budowy, fizjologii i patofizjologii
narządu żucia 322[09].O1.02

Temat: Komórki, tkanki, układy organizmu człowieka, podział i funkcje.

Cel ogólny: Ukształtowanie

umiejętności

analizowania

komórek,

tkanek,

układów

organizmu człowieka, ich podział i funkcje.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

wyjaśnić znaczenie słów: komórka, tkanka,

−

wyróżnić poszczególne układy i narządy ciała ludzkiego,

−

opisać budowę poszczególnych elementów, takich jak: komórka, tkanka, narządy
i układy ciała.

Metody nauczania–uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego

−

dyskusja dydaktyczna,

−

wiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,

−

instrukcja pracy metodą tekstu przewodniego,

−

pytania sprawdzające,

−

papier formatu A4,

−

gotowe plansze, obrazki.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w grupach 2–4-osobowych.

Zadanie dla ucznia:
Dokonaj zestawienia układów organizmu człowieka i ich krótkiej charakteryzacji, a także
porównaj komórki i tkanki.

Układy:

−

mięśniowy,

−

szkieletowy,

−

krwionośny,

−

płciowy,

−

moczowy,

−

pokarmowy,

−

stawowy,

−

nerwowy,

−

zmysłów.

Czas trwania zajęć: 2 godziny dydaktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg zajęć:

Pytania sprawdzające:

1. ?
2. Jakie są podstawowe funkcje poszczególnych układów organizmu?
3. Jak dzielimy tkankę?
4. Jakie są różnice pomiędzy układem moczowo-płciowym męskim i żeńskim?

Faza II. Planowanie

Uczniowie określają:

1. pojęcia: komórki, tkanki i poszczególnych narządów i układów w organizmie człowieka.
2. podstawowe zadania układów w organizmie człowieka.
3. podział tkanek i komórek.

Faza III. Ustalenie
1. Uczniowie pracują w zespołach, na podstawie schematu rozpoznają topografię ludzkiego

ciała.

2. Uczniowie ustalają rodzaje komórek.
3. Uczniowie ustalają położenie poszczególnych narządów.
4. Uczniowie rozpoznają poszczególne układy narządów.
5. Uczniowie konsultują z nauczycielem poprawność ustaleń.

Faza IV. Wykonanie
1. Uczniowie wybierają nazwy odpowiednim komórkom, układom narządów w organizmie

człowieka

2. Uczniowie dostosowują opisy do poszczególnych elementów anatomicznych.

Faza V. Sprawdzanie
1. Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność dobranych określeń.
2. Uczniowie sprawdzają zgodność zestawienia i porównania, jakiego dokonali.

Faza VI. Analiza końcowa
Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im
trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe zadanie, wskazać, jakie umiejętności były
ć

wiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
– zadawanie pytań skierowanych do pojedynczych osób z zakresu materiału

przedstawionego na zajęciach.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ĆWICZENIA

5.1. Podstawowe pojęcia anatomiczne

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przeanalizuj na załączonym rysunku płaszczyzny ciała ludzkiego, a następnie podpisz je

i wyjaśnij znaczenie.

Rysunek do ćwiczenia 1. Ciało człowieka podzielone płaszczyznami [7]

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na klasyfikację i opis
poszczególnych pojęć anatomicznych: osie i płaszczyzny ciała.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych kryteria pojęć anatomicznych,
2) przeanalizować rysunek,
3) rozpoznać elementy takie jak: osie, płaszczyzny ciała,
4) podpisać płaszczyzny.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

dyskusja dydaktyczna,

−

wiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

rodki dydaktyczne:

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,

−

pytania sprawdzające,

−

papier formatu A4,

−

gotowe plansze, obrazki.

Ćwiczenie 2

Na załączonych obrazkach dokonaj klasyfikacji pod względem typów budowy ciała

ludzkiego.

Rysunek do ćwiczenia 2.. Typy budowy ciała ludzkiego

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na klasyfikację i opis
poszczególnych pojęć anatomicznych: osie i płaszczyzny ciała.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych kryteria pojęć anatomicznych,
2) przeanalizować budowę ciała ludzkiego,
3) rozpoznać elementy takie jak typy budowy ciała,
4) podpisać rysunek.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

dyskusja dydaktyczna,

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,

−

pytania sprawdzające,

−

papier formatu A4,

−

gotowe plansze, obrazki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Komórki, tkanki, układy organizmu człowieka-podział

i funkcje

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj zestawienia układów organizmu człowieka i krótkiej charakteryzacji.

Tabela do ćwiczenia 1

Układ

Elementy budowy

Funkcje układu dla organizmu

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na klasyfikację i opis
poszczególnych układów organizmu człowieka, a także pełnione przez nie osobne funkcje.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych opisy układów narządów w organizmie

człowieka,

2) przeanalizować poszczególne układy organizmu człowieka,
3) rozpoznać poszczególne elementy budowy danych układów,
4) zrobić tabelkę,
5) wypisać poszczególne układy,
6) zrobić miejsce w tabelce na budowę oraz funkcje danego układu,
7) dostosować nazwy i opisy do poszczególnych układów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

dyskusja dydaktyczna,

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,

−

pytania sprawdzające,

−

papier formatu A4,

−

gotowe plansze, obrazki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Budowa układu kostno-stawowego narządu żucia

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na załączonym obrazku zaznacz elementy układu kostno-stawowego narządu żucia.

Rysunek do ćwiczenia 1. Układ kostno-stawowy [9]

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na klasyfikację i opis
poszczególnych elementów budowy w układzie kostno-stawowym.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych opis układu kostno-stawowego,
2) przeanalizować poszczególne elementy składowe układu kostno-stawowego,
3) rozpoznać poszczególne elementy budowy układu kostno stawowego,
4) zaznaczyć i wpisać elementy budowy, w skład tych elementów powinny wchodzić:

szczęka, żuchwa, staw skroniowo-żuchwowy,

5) dostosować nazwy i opisy do poszczególnych elementów budowy układu kostno-

stawowego.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

dyskusja dydaktyczna,

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,

−

pytania sprawdzające,

−

papier formatu A4,

−

gotowe plansze, obrazki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Opisz budowę oraz działanie stawu skroniowo-żuchwowego.

Rysunek do ćwiczenia 2. Staw skroniowo-żuchwowy [2]

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na klasyfikację elementów
budowy w układzie stawu skroniowo-żuchwowego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych opis stawu skroniowo-żuchwowego
2) przeanalizować poszczególne elementy składowe stawu skroniowo-żuchwowego,
3) rozpoznać poszczególne elementy budowy stawu skroniowo-żuchwowego,
4) zaznaczyć i wpisać elementy budowy,
5) przeanalizować budowę stawu,
6) dopasować poszczególne elementy budowy i podpisać w określonym miejscu,
7) opisać mechanizm działania stawu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

dyskusja dydaktyczna,

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,

−

pytania sprawdzające,

−

papier formatu A4,

−

gotowe plansze, obrazki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Mięśnie głowy

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na załączonym obrazku wskaż mięśnie poszczególne głowy:

−

mięsień okrężny ust,

−

mięsień uszny przedni,

−

mięsień potyliczno-czołowy,

−

mięsień okrężny oka,

−

mięsień jarzmowy.

Rysunek do ćwiczenia 1. Mięśnie głowy [9]

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na klasyfikację mięśni
występujących w topografii głowy, a także na funkcje, jakie pełnią.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych opis mięśni głowy,
2) przeanalizować poszczególne mięśnie głowy,
3) rozpoznać poszczególne mięśnie głowy,
4) zaznaczyć i wpisać miejsce występowania: m. okrężny ust, m. uszny przedni,

m. potyliczno-czołowy, m. okrężny oka, m. jarzmowy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

dyskusja dydaktyczna,

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,

−

pytania sprawdzające,

−

papier formatu A4,

−

gotowe plansze, obrazki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Narysuj i opisz ogólną budowę mięśnia:

–

należy dokładnie przeanalizować budowę mięśnia,

–

następnie narysować mięsień i elementy wchodzące w skład,

–

opisać ze wskazaniem na brzusiec oraz ścięgno,

–

wyjaśnić pokrótce budowę brzuśca oraz ścięgna.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na szczegółową budowę
mięśnia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych szczegółowy opis budowy włókna mięśniowego,
2) przeanalizować poszczególne elementy budowy włókna mięśniowego,
3) rozpoznać poszczególne mięśnie głowy,
4) zaznaczyć i wpisać miejsce występowania: m. okrężny ust, m. uszny przedni,

m. potyliczno-czołowy, m. okrężny oka, m. jarzmowy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

dyskusja dydaktyczna,

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,

−

pytania sprawdzające,

−

papier formatu A4,

−

gotowe plansze, obrazki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5. Budowa i fizjologia narządu żucia

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na załączonym obrazku postaraj się wpisać w puste pola smaki, jakie odczuwane są na

języku.

Rysunek do ćwiczenia 1. Schemat odczuwania poszczególnych smaków na języku [2]

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na budowę języka, jakie
brodawki, kubki smakowe, gruczoły występują na jego powierzchni.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych szczegółowy opis budowy języka,
2) przeanalizować poszczególne elementy budowy języka,
3) rozpoznać poszczególne elementy budowy wewnętrzne oraz zewnętrzne języka,
4) zaznaczyć i wpisać miejsce odczuwania danego smaku.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

dyskusja dydaktyczna,

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,

−

pytania sprawdzające,

−

papier formatu A4,

−

gotowe plansze, obrazki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Opisz rolę jamy ustnej i jej funkcje w fizjologii narządu żucia.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy dokładnie przeanalizować funkcje jamy ustnej
oraz jej udział w fizjologii narządu żucia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych szczegółowy opis roli narządu żucia,
2) przeanalizować poszczególne funkcje w fizjologii narządu żucia,
3) rozpoznać poszczególne elementy budowy narządu żucia,
4) poznać szczegółową budowę jamy ustnej,
5) opisać szczegółowo rolę jamy ustnej oraz jej funkcje w fizjologii narządu żucia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

dyskusja dydaktyczna,

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,

−

pytania sprawdzające,

−

papier formatu A4,

−

gotowe plansze, obrazki.

Ćwiczenie 3

Na załączonym obrazku wypisz wszystkie elementy składowe zęba.

Rysunek do ćwiczenia 3. Budowa mikroskopowa zęba [8]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na elementarną budowę zęba,
tkanki, z jakich się składa.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych szczegółowy opis zęba,
2) przeanalizować poszczególne tkanki zęba,
3) rozpoznać poszczególne elementy budowy zęba,
4) poznać szczegółową budowę elementów wchodzących w skład zęba,
5) podpisać w odpowiednich miejscach i sprawdzić czy poprawnie został podpisany każdy

element budowy zęba.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

dyskusja dydaktyczna,

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,

−

pytania sprawdzające,

−

papier formatu A4,

−

gotowe plansze, obrazki.

Ćwiczenie 4

Dokonaj charakterystyki aparatu zawieszeniowego zęba i opisz jego funkcje.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy dokładnie przeanalizować budowę aparatu
zawieszeniowego zęba oraz poznać jego funkcje.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych szczegółowy opis aparatu zawieszeniowego

zęba,

2) przeanalizować poszczególne elementy budowy aparatu zawieszeniowego zęba,
3) rozpoznać poszczególne elementy budowy aparatu zawieszeniowego,
4) wymienić elementy wchodzące w jego skład, oraz opisać funkcje aparatu

zawieszeniowego.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

dyskusja dydaktyczna,

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,

−

pytania sprawdzające,

−

papier formatu A4,

−

gotowe plansze, obrazki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.6. Metody znakowania zębów

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przedstaw na schemacie międzynarodowy system znakowania zębów mlecznych oraz

stałych.

Rysunek do ćwiczenia 1

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy dokładnie przeanalizować metody znakowania
zębów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych szczegółowy opis wszystkich metod znakowania

zębów,

2) przeanalizować poszczególne metody znakowania zębów mlecznych,
3) rozpoznać poszczególne metody znakowania zębów,
4) zrobić tabelkę oraz wpisać oznakowanie zębów dla uzębienia mlecznego oraz stałego.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

dyskusja dydaktyczna,

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,

−

pytania sprawdzające,

−

papier formatu A4,

−

gotowe plansze, obrazki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Na załączonym rysunku wskaż nazwy i określ zęby stałe.

Rysunek do ćwiczenia 2. Wykaz zębów stałych [8]

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy dokładnie przeanalizować oznakowanie
zębów, oraz ich podział na zęby sieczne, przedtrzonowe oraz trzonowe.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować wszystkie zęby widoczne na rysunku,
2) podpisać ilość zębów,
3) przypisać poszczególnym zębom ich określenia,
4) dokonać podziału zębów,
5) dokonać podziału na szczękę i żuchwę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

dyskusja dydaktyczna,

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,

−

pytania sprawdzające,

−

papier formatu A4,

−

gotowe plansze, obrazki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.7. Choroby twardych tkanek zęba

5.7.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dostosuj rodzaj próchnicy do rysunków i opisz poszczególne przypadki.

Rysunek do ćwiczenia 1. Próchnica [8]

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy dokładnie przeanalizować próchnicę
poszczególnych tkanek zęba.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować materiał źródłowy na temat próchnicy twardych tkanek zęba,
2) dostosować opisy próchnicy szkliwa oraz próchnicy zębiny do podanych rysunków,
3) opisać poszczególne przypadki, czym się charakteryzują i jak powstają.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

dyskusja dydaktyczna,

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,

−

pytania sprawdzające,

−

papier formatu A4.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.8. Etiologia i profilaktyka próchnicy zębów oraz chorób

przyzębia

5.8.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Opisz profilaktykę chorób przyzębia oraz próchnicy zębów.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy dokładnie przeanalizować etiologię
i profilaktykę chorób przyzębia i twardych tkanek zęba.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać materiał źródłowy na temat profilaktyki chorób przyzębia.
2) zrobić tabelkę,
3) opisać profilaktykę chorób przyzębia,
4) opisać profilaktykę próchnicy zębów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

dyskusja dydaktyczna,

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,

−

pytania sprawdzające,

−

papier formatu A4,

−

gotowe plansze, obrazki.

Ćwiczenie 2

Na załączonym obrazku przedstawiającego zapalenie przyzębia podpisz wskazane miejsca.

Rysunek do ćwiczenia 2. Zapalenie przyzębia [3]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy dokładnie przeanalizować próchnicę
poszczególnych tkanek zęba.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować materiał źródłowy na temat zapaleń przyzębia,
2) dopasować odpowiednie nazwy we wskazane miejsca,
3) uzupełnić rysunek o hasła: obnażony korzeń, korona zęba, wzgłębnik, dziąsło, miejsce

przyczepu dziąsła do korzenia zęba.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

dyskusja dydaktyczna,

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,

−

pytania sprawdzające,

−

papier formatu A4,

−

gotowe plansze, obrazki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.9. Wady ortodontyczne

5.9.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Podane rysunki dostosuj do odpowiednich wad zgryzu.

Rysunek do ćwiczenia 1. Wady zgryzu [1]

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy dokładnie przeanalizować materiał o wadach
ortodontycznych oraz ich klasyfikacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować wady zgryzu i ich klasyfikacje,
2) podpisać pod rysunkami odpowiadające im wady: zgryz głęboki, zgryz otwarty,

tyłożuchwie oraz zgryz krzyżowy,

3) zaznaczyć do jakiej klasyfikacji się zaliczają czyli klasyfikacja według Orlik-

Grzybowskiej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

dyskusja dydaktyczna,

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,

−

pytania sprawdzające,

−

papier formatu A4,

−

gotowe plansze, obrazki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Według załączonych rysunków dostosuj odpowiednie klasy i podpisz, z jakiej klasyfikacji

się wywodzą.

Rysunek do ćwiczenia 2. Podział wad zgryzu [8]

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy dokładnie przeanalizować materiał
o klasyfikacji według Orlik-Grzybowskiej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować wszystkie możliwe klasyfikacje,
2) dostosować odpowiednie klasy,
3) podpisać klasyfikacje wad zgryzu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

dyskusja dydaktyczna,

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,

−

pytania sprawdzające,

−

papier formatu A4,

−

gotowe plansze, obrazki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Analizowanie budowy,
fizjologii i patofizjologii narządu żucia”

Test składa się z 20 zadań jednokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 15, 16, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 12, 13, 14, 17 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą poprawną odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie co najmniej 16 zadań, w tym przynajmniej 2 z poziomu
ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie co najmniej 19 zadań, w tym przynajmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego,

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. b, 3. c, 4. a, 5. d, 6. b, 7. a, 8. a, 9. d, 10. c, 11. b,

12. c, 13. d, 14. a, 15. d, 16. a, 17. d, 18. b, 19. a, 20. a.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia uczniów)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Zdefiniować pojęcie anatomia

Ustalić pochodzenie słowa „anatomia”

Wskazać osie ciała

Określić płaszczyzny ciała

Scharakteryzować komórkę

Wskazać elementy budowy komórek

Ustalić, czym zajmuje się histologia

Scharakteryzować kości czaszki

Wskazać ilość kręgów w kręgosłupie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scharakteryzować stawy w organizmie

Ustalić znaczenie aparatu ruchu

Dokonać analizy budowy układu pokarmowego

Dokonać analizy roli nerki w organizmie

Dokonać analizy gruczołów

Scharakteryzować budowę narządu żucia

Określić, co to jest tkanka

Dokonać podziału tkanki nabłonkowej

Scharakteryzować kości czaszki

Rozpoznać elementy budowy układy
stawowego

Rozpoznać narządy zmysłu

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewni samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj czy uczniowie wszystko zrozumieli.
8. Wyjaśnij wszelkie wątpliwości.
9. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
10. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej

rubryce znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie – wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Na rozwiązanie testu masz 30 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Anatomia jest to nauka

a) opisująca budowę i rozwój organizmu żywego w życiu płodowym.
b) o poznaniu czynności ustroju i jego narządów.
c) o budowie i kształcie ciała ludzkiego.
d) zajmująca się wszelkimi organizmami żywymi we wszystkich możliwych aspektach.

2. Słowo „anatomia” wywodzi się z języka

a) hiszpańskiego.
b) greckiego.
c) chińskiego.
d) niemieckiego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. Oś pionowa ciała to oś

a) biegnąca od strony prawej ciała do strony lewej ciała, prostopadła do osi strzałkowej.
b) która przebiega od przodu i zmierza ku tyłowi ciała, prostopadła do osi poprzecznej.
c) biegnąca przez szczyt głowy, zwana również osią główną.
d) która określa tylko położenie serca w stosunku do innych narządów wewnętrznych.

4. Płaszczyzna czołowa to płaszczyzna

a) równoległa do powierzchni ciała, biegnąca z jednego boku na drugi bok.
b) ustawiona pionowo od przodu do tyłu.
c) wyznaczana za pomocą osi poprzecznej i strzałkowej.

d) pochylona pod kątem 60

do powierzchni ciała.

5. Komórka jest to

a) organizm wielokomórkowy.
b) urządzenie do pomiaru stężenia wody w organizmie.
c) element budowy mięśni.
d) najmniejsza budulcowa i funkcjonalna jednostka organizmów żywych.

6. W skład komórki roślinnej wchodzą

a) cytoplazma, siateczka śródplazmatyczna szorstka, rybosomy.
b) chloroplast, mitochondrium, lizosom.
c) aparat Golgiego, wakuola, jądro.
d) wodniczki, jądro, mitochondria.

7. Histologia to nauka zajmująca się badaniem

a) tkanek.
b) wirusów.
c) narządu wzroku.
d) patologicznych zmian w układzie nerwowym.

8. Kości mózgoczaszki tworzą kości

a) czołowa, potyliczna, sitowa, klinowa, ciemieniowe i skroniowe.
b) czołowa, potyliczna, jarzmowa, skroniowe.
c) potyliczna, ciemieniowe, lemiesz.
d) skroniowe, lemiesz, nosowa.

9. Liczba kręgów kręgosłupa to

a) 30–31.
b) 32–33.
c) 29–30.
d) 33–34.

10. Staw barkowy to staw

a) łokciowy.
b) obrotowy.
c) kulisty.
d) kwadratowy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11. Rolę aparatu ruchu w organizmie pełni układ

a) nerwowy.
b) mięśniowy.
c) szkieletowy.
d) krwionośny.

12. Budowa układu pokarmowego to

a) szpara ust – jama ustna – gardło – przełyk – żołądek – dwunastnica – jelito grube –

odbyt.

b) szpara ust – przełyk – żołądek – jelito cienkie – jelito grube – odbyt.
c) szpara ust – jama ustna – gardło – przełyk – żołądek – jelito cienkie – jelito grube –

odbyt.

d) szpara ust – jama ustna – gardło – przełyk – żołądek – jelito cienkie.

13. Nerka w organizmie

a) odprowadza mocz wraz z produktami przemiany materii.
b) produkuje witaminy.
c) jest zbiornikiem gromadzenia się moczu.
d) jest naturalnym filtrem dla organizmu.

14. Nadnercza, wyspy Langerhansa, przysadka mózgowa to gruczoły zaliczane do układu

a) dokrewnego.
b) krwionośnego.
c) nerwowego.
d) pokarmowego.

15. Gałąź i trzon to elementy budowy

a) szczęki.
b) kości śródstopia.
c) kości skroniowej.
d) żuchwy.

16. Tkanka jest to

a) zespół komórek i ich wytworów o podobnym pochodzeniu, budowie, przemianie

materii, przystosowanych do wykonywania określonej funkcji na rzecz całego
organizmu.

b) organizm zwierzęcy.
c) jeden z układów w organizmie ludzkim.
d) element budowy zęba.

17. Tkanka nabłonkowa dzieli się na

a) nabłonek wielowarstwowy.
b) nabłonek jednowarstwowy.
c) mięśnie gładkie.
d) nabłonek wielowarstwowy i jednowarstwowy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18. Kości parzyste wchodzące w skład kości czaszki to

a) kości: czołowa, potyliczna, sitowa, klinowa.
b) kości ciemieniowe i skroniowe.
c) kości: czołowa, potyliczna, ciemieniowe.
d) kość sitowa, klinowa

19. Szwy to element budowy układu

a) stawowego.
b) dokrewnego.
c) mięśniowego.
d) szkieletowego.

20. Narząd powonienia odczuwany jest przez zmysł

a) węchu.
b) smaku.
c) wzroku.
d) słuchu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko...............................................................................

Analizowanie budowy, fizjologii i patofizjologii narządu

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedzi

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Analizowanie budowy,
fizjologii i patofizjologii narządu żucia”

Test składa się z 20 zadań jednokrotnego wyboru, z których:

−−−−

zadania 3, 4, 5, 6, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−−−−

zadania 1, 2, 7, 14, 15, 19 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą poprawną odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie co najmniej 17 zadań, w tym przynajmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie co najmniej 19 zadań, w tym przynajmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. c, 3. a, 4. b, 5. d, 6. a, 7. b, 8. d, 9. c, 10. a, 11. b,

12. c, 13. d, 14. c, 15. a, 16. a, 17. b, 18. b, 19. a, 20. c.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia uczniów)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Dokonać analizy mięśni głowy

Dokonać analizy właściwości receptorów
smakowych na języku

Scharakteryzować budowę makroskopową
zęba

Scharakteryzować warstwy zęba

Wskazać znaczenie przyzębia brzeżnego

Określić rolę układu nerwowego w fizjologii
narządu żucia

Dokonać analizy cech klas przy wadach
ortodontycznych

Scharakteryzować próchnicę

Określić budowę poszczególnych tkanek zęba

Wskazać choroby przyzębia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Określić czynniki wywołujące próchnicę

Scharakteryzować chorobę Periodontopatia

Zdefiniować pojęcie: zabiegi płatowe

Dokonać analizy klasyfikacji Baume’a

Dokonać analizy klasyfikacji Orlik-
Grzybowskiej

Wskazać element budowy głowy stawowej

Określić funkcję mięśnia skrzydłowego
bocznego

Wskazać elementy budowy aparatu
zawieszeniowego

Dobrać rodzaj zębów do czynności
rozdrabniania

Wskazać pobrać pochodzenie językowe słowa
„dentes”

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20

zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej

rubryce znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie – wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Na rozwiązanie testu masz 30 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Mięsień naczaszny tworzą mięśnie

a) okrężny oka, marszczący brwi oraz podłużny.
b) potyliczno-czołowy oraz skroniowo-ciemieniowy.
c) uszny przedni, uszny górny, uszny tylny.
d) uszny przedni, uszny górny.

2. Na czubku języka odczuwany jest smak

a) gorzki.
b) kwaśny.
c) słodki i słony.
d) słodki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. Przy prawidłowych warunkach częścią widoczną zęba jest

a) korona.
b) szyjka.
c) korzeń.
d) korzeń i korona.

4. Kolejne warstwy wyróżnione w makroskopowej budowie zęba to

a) szkliwo – zębina – cement – miazga.
b) szkliwo – cement – zębina – miazga.
c) szkliwo – zębina – miazga – cement.
d) szkliwo – zębina – miazga.

5. Przyzębie brzeżne

a) zapobiega wyciąganiu zęba z zębodołu.
b) zamienia obciążenie przy żuciu na obciążenie przez pociąganie.
c) chroni szkliwo zęba przed osiadaniem płytki nazębnej.
d) zawiera tkanki umożliwiające połączenie nabłonkowe między zębem a dziąsłem.

6. Układ nerwowy w fizjologii narządu żucia

a) pobudza mięśnie narządu żucia, aby te mogły wykonywać swoją prace, np.: ruszać

uchwą, językiem, policzkami.

b) jest mechanizm ochronnym, rozpoznającym szkodliwe składniki pokarmu.
c) poprzez samooczyszczanie pobudza tylko pracę żuchwy.
d) nie ma wpływu na proces żucia.

7. Zjawisko kontaktu guzka policzkowego trzonowca górnego stałego z przestrzenią

międzyzębową zęba piątego i szóstego dolnego to charakterystyczna cecha klasy
a) I wad zgryzu według Angle’a.
b) II wad zgryzu według Angle’a.
c) III wad zgryzu według Angle’a.
d) IV wad zgryzu według Angle’a.

8. Nieprawdą jest, że próchnicę dzielimy na próchnicę

a) ostrą.
b) przewlekłą.
c) kwitnącą.
d) przeciągającą się.

9. Największą ilość hydroksyapatytu posiada

a) zębina.
b) cement korzenia.
c) szkliwo.
d) miazga.

10. Obnażona szyjka korzenia ma wpływ na powstawanie próchnicy

a) cementu korzenia.
b) szkliwa.
c) zębiny.
d) przyzębia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11. Czynnikiem wywołującym próchnicę są

a) bakterie.
b) płytka nazębna.
c) węglowodany.
d) zbyt ściśle przylegające zęby.

12. Periodontopatia to choroba

a) twardych tkanek zęba.
b) stawów.
c) przyzębia.
d) układu pokarmowego.

13. Zabiegi płatowe to

a) profilaktyka zębów.
b) zabieg kosmetyczny.
c) badanie kardiochirurgiczne.
d) profilaktyka przyzębia.

14. W klasyfikacji pionowej według. Baume’a występuje

a) przodozgryz.
b) tyłozgryz.
c) zgryz neutralny.
d) zgryz przewieszony.

15. Zgryz krzyżowy wg. Orlik-Grzybowskiej zalicza się do

a) grupy I.
b) grupy II.
c) grupy III.
d) klasy I.

16. Głowa stawowa to element budowy

a) kości żuchwy.
b) kości śródstopia.
c) kości piszczelowej.
d) twarzoczaszki.

17. Mięsień skrzydłowy boczny umożliwia

a) otwieranie żuchwy.
b) żucie.
c) wymowę.
d) wysuwanie żuchwy do przodu.

18. Do aparatu zawieszeniowego należy

a) dwunastnica.
b) staw skroniowo-żuchwowy.
c) kości śródręcza.
d) krtań.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19. Rozdrobnienie pokarmu to rola zębów

a) siecznych.
b) przedtrzonowych i trzonowych.
c) przedtrzonowych.
d) trzonowych.

20. Słowo dentes – zęby wywodzi się z języka

a) greckiego.
b) hiszpańskiego.
c) łaciny.
d) norweskiego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko...............................................................................

Analizowanie budowy, fizjologii i patofizjologii narządu żucia

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedzi

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Fabiszewska-Jaruzelska F.: Ortodoncja. Zasada i praktyka. PZWL, Warszawa 1994
2. Hohmann A., Hielscher W.: Kompendium techniki dentystycznej. Ortodoncja.

Wydawnictwo Kwintesencja, Warszawa 1999

3. Hohmann A., Hielscher W.: Kompendium techniki dentystycznej. Tom 1. Wprowadzenie

do anatomii: funkcje narządu żucia. Wydawnictwo Kwintesencja. Warszawa 1998

4. Hoser P.: Fizjologia Organizmów z elementami człowieka. WSiP, Warszawa 2002
5. Hoser P.: Anatomia i fizjologia człowieka. WSiP, Warszawa 1999
6. Woźniak W. (red.): Anatomia człowieka. Wydawnictwo Medyczne Urben&Partner,

Wrocław 2003

Internet
7. www.anatomia.republika.pl
8. www.dentonet.pl
9. www.wilkipedia.org
10. www.zdrowie.med.pl

Czasopisma
11. Nowoczesny technik dentystyczny
12. Labor Detal
13. Quintessence techniki dentystycznej

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
anatomia, fizjologia i patofizjologia narządu żucia
2 Charakteryzowanie budowy, fizjologii i patologii narządu żucia
32201 O1 02u Charakteryzowanie budowy, fizjologii i patologii narządu żucia
Analizowanie budowy, fizjologii Nieznany
03 Charakteryzowanie budowy, fizjologii i patofizjologii
02 Charakteryzowanie budowy, fizjologii i patologii
3 Charakteryzowanie budowy, fizjologii i patofizjologii organizmu człowieka
03 Analizowanie budowy i fizjologii organizmu człowieka
Charakteryzowanie budowy, fizjologii i patofizjologii organizmu człowieka
03 Charakteryzowanie budowy, fizjologii i patofizjologii
w3 sciaga, Naika, stomatologia, Fizjoligia narządu żucia
w2 bez rys, Naika, stomatologia, Fizjoligia narządu żucia
w3 bez rys, Naika, stomatologia, Fizjoligia narządu żucia
w1 sciaga, Naika, stomatologia, Fizjoligia narządu żucia
ANATOMIA I FIZJOLOGIA NARZĄDU ŻUCIA
TEMATY ĆWICZEŃ DLA II ROKU (Fizjologia narządu żucia)
Fizjologia narządu zucia, Fizjologia narządu żucia

więcej podobnych podstron