Tablica 11
Działalność społeczno-polityczna

Zjazd Kupców żydowskich,
Warszawa 1922. W życiu
żydowskim w II
Rzeczypospolitej bardzo
ważną rolę odgrywały liczne
instytucje społeczne i
gospodarcze, które
obejmowały niemal wszystkie
dziedziny życia.

Abraham Ozjasz Thon (1870-
1936), rabin, dr filozofii, poseł
na sejm, jeden z przywódców
ruchu syjonistycznego.
Syjoniści zmierzali do
utworzenia państwa
żydowskiego w Palestynie
poprzez masową emigrację

Manifestacja pierwszomajowa
przed siedzibą Bundu.
Przemawia jeden z jego
liderów Henryk Erlich (1882-
1941), zamordowany później
w Związku Radzieckim przez
NKWD. Skupieni w Bundzie
socjaliści dostrzegali
możliwość rozwiązania
problemu żydowskiego
poprzez gruntowną
przebudowę ustroju Polski w
kierunku socjalistycznym.

Wybitni działacze partii Poalej
Syjon Lewica. Partia ta była
socjalizującym odłamem
Organizacji Syjonistycznej.

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
Ignacy Mościcki podczas odwiedzin
kolonii letniej dla dzieci polskich i
żydowskich w Puszczy Kampinoskiej,
1930.

Z wyjątkiem Żydów
zasymilowanych większość żyła
we wspólnotach odizolowanych
od reszty społeczeństwa. Działały
związki samopomocy, kluby
sportowe i organizacje
dobroczynne. Rozwijały się
szkolnictwo i kultura, częściowo
finansowane przez gminy.
Niezależnie od tego działały partie
polityczne, od konserwatywno-
liberalnych po socjalistyczne.
Największą popularnością cieszyli
się jednak syjoniści, których
politycznym celem była odbudowa
państwa żydowskiego w
Palestynie. W wyborach
parlamentarnych 1930 r. partie
syjonistyczne otrzymały 65%
głosów wyborców opowiadających
się za ugrupowaniami żydowskimi,
podczas gdy socjalistyczny Bund,
dążący do poprawy sytuacji

1

Żydów z krajów diaspory.

Prezydium Zjazdu Rabinów w
Warszawie w 1932 r.,
stanowiące władze partii
Agudas Jisroel. Ta
ortodoksyjna partia grupowała
tzw. pragmatyków, stojących
na stanowisku niemożności
pełnego rozwiązania kwestii
żydowskiej, wobec czego
starała się w istniejących
warunkach poszukiwać
sposobów ochrony Żydów
przed pogarszaniem się
ekonomicznych i kulturalnych
warunków ich życia.

Zarząd żydowskiej gminy
wyznaniowej w
Skierniewicach. Status
prawny, organizację i sposoby
funkcjonowania gmin określiły
rozporządzenia Prezydenta
RP z lat 1927 i 1928. Zgodnie
z nimi gminy mogły prowadzić
działalność opiekuńczą i
charytatywną, tworzyć
fundacje oraz sprawować
kontrolę nad szkolnictwem
religijnym.

społeczno-ekonomicznej Żydów
na miejscu w Polsce, uzyskał
poparcie jedynie 10 %.

Centralny Związek Rzemieślników
Żydów w Polsce w pochodzie
zorganizowanym z okazji Święta
Morza, Warszawa 1933 r.

Anna Wożniak

&

BLUE LINE design studio

2