Tablica 11

Działalność społeczno-polityczna

Zjazd Kupców żydowskich,
Warszawa 1922. W życiu
ż

ydowskim

w

II

Rzeczypospolitej

bardzo

ważną rolę odgrywały liczne
instytucje

społeczne

i

gospodarcze,

które

obejmowały niemal wszystkie
dziedziny życia.

Abraham Ozjasz Thon (1870-
1936), rabin, dr filozofii, poseł
na sejm, jeden z przywódców
ruchu

syjonistycznego.

Syjoniści

zmierzali

do

utworzenia

państwa

ż

ydowskiego

w

Palestynie

poprzez masową emigrację
ś

ydów z krajów diaspory.

Manifestacja pierwszomajowa
przed

siedzibą

Bundu.

Przemawia

jeden

z

jego

liderów Henryk Erlich (1882-
1941), zamordowany później
w Związku Radzieckim przez
NKWD. Skupieni w Bundzie
socjaliści

dostrzegali

możliwość

rozwiązania

problemu

ż

ydowskiego

poprzez

gruntowną

przebudowę ustroju Polski w
kierunku socjalistycznym.

Wybitni działacze partii Poalej
Syjon Lewica. Partia ta była
socjalizującym

odłamem

Organizacji Syjonistycznej.

Zarząd

ż

ydowskiej

gminy

wyznaniowej

w

Skierniewicach.

Status

prawny, organizację i sposoby
funkcjonowania

gmin

określiły

rozporządzenia

Prezydenta RP z lat 1927 i
1928. Zgodnie z nimi gminy
mogły prowadzić działalność
opiekuńczą i charytatywną,
tworzyć

fundacje

oraz

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
Ignacy Mościcki podczas odwiedzin
kolonii letniej dla dzieci polskich i
ż

ydowskich w Puszczy Kampinoskiej,

1930.


Z wyjątkiem śydów zasymilowanych
większość żyła we wspólnotach
odizolowanych od reszty
społeczeństwa. Działały związki
samopomocy, kluby sportowe i
organizacje dobroczynne. Rozwijały
się szkolnictwo i kultura, częściowo
finansowane przez gminy. Niezależnie
od tego działały partie polityczne, od
konserwatywno-liberalnych po
socjalistyczne. Największą
popularnością cieszyli się jednak
syjoniści, których politycznym celem
była odbudowa państwa żydowskiego
w Palestynie. W wyborach
parlamentarnych 1930 r. partie
syjonistyczne otrzymały 65% głosów
wyborców opowiadających się za
ugrupowaniami żydowskimi, podczas
gdy socjalistyczny Bund, dążący do
poprawy sytuacji społeczno-
ekonomicznej śydów na miejscu w
Polsce, uzyskał poparcie jedynie 10
%.

Page 1 of 2

ś

ydzi w polsce - Wydruk strony

2008-04-19

http://www.zydziwpolsce.edu.pl/panel11.html

Prezydium Zjazdu Rabinów w
Warszawie

w

1932

r.,

stanowiące

władze

partii

Agudas

Jisroel.

Ta

ortodoksyjna partia grupowała
tzw. pragmatyków, stojących
na stanowisku niemożności
pełnego rozwiązania kwestii
ż

ydowskiej,

wobec

czego

starała się w istniejących
warunkach

poszukiwać

sposobów

ochrony

ś

ydów

przed

pogarszaniem

się

ekonomicznych i kulturalnych
warunków ich życia.

sprawować

kontrolę

nad

szkolnictwem religijnym.

Centralny Związek Rzemieślników
ś

ydów

w

Polsce

w

pochodzie

zorganizowanym z okazji Święta
Morza, Warszawa 1933 r.

Page 2 of 2

ś

ydzi w polsce - Wydruk strony

2008-04-19

http://www.zydziwpolsce.edu.pl/panel11.html