DODATKOWE INFORMACJE

Kłopoty z nerkami prawie zawsze objawiają się obrzękami. Jest to skutek zatrzymywania w
organizmie wody i sodu. Lokalizacja obrzęków i ich rozległość świadczy o rodzaju
schorzenia.

Obrzęki twarzy i powiek, które pojawiają się w nocy, a znikają w ciągu dnia, świadczą o
kłębuszkowym zapaleniu nerek. Obrzęki w obrębie brzucha (wodobrzusze) i nóg, a także w
okolicach oczu pojawiają się przy niewydolności nerek i zespole nerczycowym. Opuchlizna w
obrębie stawów, zwłaszcza kostek i nadgarstków, może wskazywać na kamicę nerkową.
Wszystkie opisane schorzenia wymagają wdrożenia indywidualnej diety i ustalenia ilości
przyjmowanych płynów.

Bez względu na rodzaj choroby istnieją skuteczne metody na pozbycie się obrzęków i

zapobieganie poja

wiania się ich w późniejszym okresie.

1. We wszystkich chorobach nerek zaleca się ograniczenia spożycia soli. Dotyczy to nie tylko
soli dodawanej do codziennych potraw, ale także produktów gotowych takich jak: wędliny,
konserwy, marynaty, sery, kiszonki, zupy w proszku, krakersy.

2. Jedzenie moczopędnych produktów pomaga w walce z obrzękami. W diecie chorego nie
powinno zabraknąć ogórków surowych, arbuzów, melonów, czereśni.

3. Ustalenie bilansu wodnego jest podstawą leczenia przewlekłych chorób nerek. Zwykle
zaleca się chorym, aby przyjmowali maksymalną ilość płynów, jaką są w stanie wydalić z
moczem.

4. Spożywanie pełnowartościowego białka jest wskazane we wszystkich typach chorób
nerek, a zwłaszcza przy ich niewydolności, która zmusza do znacznego ograniczenia białka
w diecie. 5. Źródłem pełnowartościowego białka są jaja, chude mięso, ryby, mleko i jego
przetwory a także nasiona roślin strączkowych (soja, soczewica, fasola). Należy tutaj
pamiętać, że kamica wapniowa i fosforanowa wyklucza z diety mleko słodkie, żółtka jaj oraz
ryby i nasiona strączkowe. Te ostatnie nie mogą być spożywane także przy kamicy
szczawianowej.

5. Unikanie potraw smażonych i odsmażanych to kolejna z zasad diety, których należy
trzymać się w chorobie nerek. Potrawy najlepiej gotować na parze lub piec w folii.

6. Wysiłek fizyczny wspomaga odpływ nadmiaru wody z organizmu, reguluje ciśnienie
tętnicze i znacznie poprawia komfort życia chorego. Skuteczny może okazać się zwykły
spacer lub ćwiczenia na rowerze stacjonarnym.

Dieta w ni

edoczynności nerek nie różni się zasadniczo od diety stosowanej przy

niewydolności tego narządu. Podstawą jest ograniczenie przyjmowania białka do 0,3 – 0,6
g/kg masy ciała na dobę. Białko powinno w większości pochodzić z produktów mięsnych,
białek jaj i przetworów mlecznych. Źródło białka ustala się na podstawie oceny stopnia
zaawansowania choroby i rodzaju zaburzeń równowagi metabolicznej. Kontroli podlega
zazwyczaj stężenie we krwi sodu, fosforu i potasu.

Dieta z niską zawartością potasu wyklucza z jadłospisu: pomidory (i ich przetwory),

owoce cytrusowe, orzechy, czekoladę, nasiona roślin strączkowych, grzyby, suszone
owoce, warzywa liściaste i kasze (szczególnie gryczaną). Ziemniaki, marchew i
buraki mimo dużej zawartości potasu są dopuszczone w diecie po odpowiednim
przygotowaniu. Należy je wstępnie długo moczyć w wodzie, wypłukać, potem
podgotować, odcedzić i ugotować w nowej wodzie.

W przypadku diety ubogiej w fosfor

nie powinno się spożywać ryb, serów

podpuszczkowych i topionych, pasztetów, wędlin, mięsa wieprzowego, baraniny i
podrobów ani pić napojów gazowanych (zwłaszcza typu cola). Na liście produktów
niedozwolonych znajdują się warzywa takie jak: czosnek, nasiona roślin
strączkowych, brokuły, chrzan, dynia i pory. Ograniczeniu podlegają produkty
zbożowe, zwłaszcza pieczywo razowe i płatki. W diecie powinny się znaleźć
wysokoenergetyczne warzywa (buraki, papryka, cukinia, cebula, rzodkiewki,
brukselka), białe pieczywo pszenne, przetwory mleczne (twarogi, kefiry, jogurty),
białka jaj, jabłka, ananasy, agrest. W niewielkich ilościach spożywać można wołowinę
i kurczęta, kalafiory, kapustę i szparagi, a z owoców: melony, arbuzy, brzoskwinie i
śliwki.

Dieta uboga w białko i podlegająca znacznym ograniczeniom źródła węglowodanów zmusza
do uzupełnienia wartości energetycznej przez zwiększenie podaży tłuszczów. Zaleca się
spożycie tłuszczów nienasyconych. Najlepsze będą tłuszcze pochodzenia roślinnego (oliwa
z oliwek lub olej), a także tłuszcze rybie, które zawierają kwasy tłuszczowe z grupy „omega”.
Niedozwolone są: smalec, słonina, tłuste mięsa i solone masło.

Chroniczna niedoczynność nerek jest postępującą chorobą i zwykle prowadzi do
niewydolności. Tylko od dokładnej diagnostyki i indywidualnie dobranej ścisłej diety zależy,
czy da się ten problem spowolnić w takim stopniu, aby leczenie dializami nie było konieczne.