Historia powszechna XXw do 1945r – ćwiczenia.

Warunki zaliczenia:

–

jedna nieobecność

–

aktywność na zajęciach

–

przygotowanie pracy pisemnej → tematy do 27.10., oddanie do 10.01.2012r.

–

test faktograficzny na ostatnich zajęciach, zaliczenie przy 2/3 poprawnych odpowiedzi

5.10.2011r.

Rewolucja rosyjska i rewolucja bolszewicka.

Wojna domowa i obca interwencja.

–

Nastroje antycarskie doprowadziły do upadku caratu w marcu 1917r.

–

Eserowcy (partia rewolucyjna, klasowa, twierdząca, że to chłopi powinni o wszystkim

decydować) i mienszewicy.

–

Po przewrocie bolszewickim (rewolucja październikowa) Lenin utworzył Radę Komisarzy

Ludowych, która była odpowiednikiem rządu.

–

Na zjeździe Rad wydano dwa dekrety „O pokoju” oraz „O ziemi”.

–

Eserowcy wystąpili z Rady Komisarzy Ludowych przez pokój brzeski. Byli to eserowcy

lewicowi, środowisko bolszewikom najbliższe.

–

Bolszewicy w wyborach zdobyli spore poparcie, ale mimo to zostali drugą siłą w rządzie.

–

Pierwszym momentem przedstawiającym dążenia bolszewików do zmonopolizowania

władzy było rozpędzenie Konstytuanty.

–

Powołano Czeka – Komisję Do Walki z Kontrrewolucją i Sabotażem, w skrócie – była to

tajna policja.

–

Z obiegu coraz bardziej eliminowano wszelkie gazety niebolszewickie.

–

Duża część społeczeństwa rosyjskiego była analfabetami, zatem dotarcie do niej

umożliwiały tylko przemówienia i bezpośrednie spotkania.

–

Korpus Czechosłowacki liczył około 50 tys. ludzi.

–

Rosja miała najgorszą infrastrukturę drogową i kolejową w całej Europie.

–

Powstanie generałów (i admirała) przeciwko bolszewikom. Należeli do obozu „białych”.

–

W kwietniu 1919r miała miejsce ofensywa wojsk Kołczaka, później pozostałe dwa ośrodki;

były to działania bardzo nieskoordynowane.

–

W Moskwie koncentrował się cały transport kolejowy. 80% linii kolejowych prowadziło do

Moskwy.

–

Ogromną rolę odgrywały również szlaki żeglugowe.

–

Trocki zbudował Robotniczo – Chłopską Armię Czerwoną. Trzeba było wprowadzić

powszechny pobór do wojska.

–

W armii było 5 milionów uzbrojonych ludzi, taką mobilizację przeprowadzili bolszewicy.

–

Dowództwo było kolegialne (?)

–

Przy rekrutacji Komisarzy Wojskowych pojawiła się kwestia zakładników, tak wobec

komisarzy jak i ludności cywilnej. Pojawiła się przy tym odpowiedzialność zbiorowa.

12.10.2011

Konferencja paryska nie rozwiązała wielu problemów związanych z zakończeniem

pierwszej wojny światowej, w sposób jakiego życzyłyby sobie Stany Zjednoczone. W

szczególności postanowienia konferencji umacniające wpływy japońskie na terytorium Chin oraz

przyznanie Japonii szeregu wysp i archipelagów na Pacyfiku ograniczały możliwości polityczne

USA na Dalekim Wschodzie. Była to jedna z przyczyn, dla których senat amerykański nie

ratyfikował traktatu wersalskiego. Z tego też względu dyplomacja amerykańska zażądała ponownej

konferencji międzynarodowej, która rozpatrzyłaby szereg problemów dotyczących Dalekiego

Wschodu i stworzyła zaporę dla wzrostu ekspansji japońskiej w tym rejonie.

Zwołane do Waszyngtonu spotkanie przedstawicieli dziewięciu państw, odbywające się od

listopada 1921 do lutego 1922r poświęcone było więc sytuacji na Dalekim Wschodzie i w rejonie

Pacyfiku oraz zbrojeniom morskim. W konferencji tej udział wzięli – obok delegacji Stanów

Zjednoczonych, która występowała w roli inicjatora i gospodarza, przedstawiciele Belgii, Chin,

Francji, Holandii, Japonii, Portugalii, Wielkiej Brytanii i Włoch.

Podobnie jak i w obradach konferencji paryskiej, także tutaj nie brali udziału

przedstawiciele Rosji, ponieważ rząd rosyjski nie był uznawany za legalny przez uczestników

konferencji.

Podstawowymi problemami poruszanymi podczas tej konferencji były: spór pomiędzy

Japonią a USA i państwami europejskimi, dotyczący polityki mocarstw wobec Chin oraz różnice

zdań między największymi krajami co do parytetu tonażu flot wojennych.

Najwcześniej, bo 13 grudnia 1921, USA, Wielka Brytania, Japonia i Francja osiągnęły

porozumienie w mniej istotnej kwestii wspólnej obrony wysp posiadanych przez te państwa na

Pacyfiku (dziesięcioletni układ w tej sprawie wszedł w życie 10 sierpnia 1923). Dwa znacznie

ważniejsze układy negocjowano przez kolejne dwa miesiące i ostatecznie zawarto 6 lutego 1922

roku. Pierwszy z nich, podpisany przez wszystkie dziewięć państw, dotyczył Chin. Sygnatariusze

deklarowali w nim wolę utrzymania suwerenności i nienaruszalności terytorialnej tego państwa

oraz podkreślali utrzymanie lansowanej przez Stany Zjednoczone polityki otwartych drzwi – czyli

prawa do swobodnej i równej dla wszystkich penetracji ekonomicznej tego państwa. Przyjęcie

porozumienia w tym kształcie było porażką Japonii, która zmuszona była oddać Chinom, zagarnięte

w czasie pierwszej wojny światowej, byłą kolonię niemiecką Kiau - czau oraz zrezygnować z

planowanego pozyskania Szantungu.

Dzięki uchwałom konferencji waszyngtońskiej Stany Zjednoczone otrzymały dogodną

pozycję do penetracji gospodarczej i politycznej na Daleki Wschodzie. Mimo sprzeciwów ze strony

Wielkiej Brytanii i Francji, odnośnie ograniczania strefy wpływów Japonii państwa te musiały

ostatecznie uznać stanowisko amerykańskie.

Drugi z układów podpisanych 6 lutego 1922 dotyczył zbrojeń morskich. Pięć najsilniejszych

państw ustaliło w nim, między sobą, na okres 10 lat limit tonażu flot wojennych w następujących

proporcjach: USA – 5, Wielka Brytania- 5, Japonia – 3, Francja - 1,75, Włochy – 1,75. Ograniczono

też wyporność pancerników do 35 ton, zaś kaliber artylerii morskiej do 16 cali (406mm). Przyjęcie

takich proporcji było sukcesem USA, które dorównały tonażem najsilniejszej dotąd na świecie

artylerii angielskiej i symbolizowało to zmierzch imperium brytyjskiego. Nie znalazły jednak tutaj

zaspokojenia aspiracje Japonii, która dążyła do posiadania marynarki wojennej porównywalnej z

amerykańską i brytyjską.

Należy nadmienić, że cztery mocarstwa Francja, Wielka Brytania, Stany Zjednoczone i

Japonia podpisały traktat, który stwierdzał wzajemną ich odpowiedzialność za bezpieczeństwo Chin

i strefy na Pacyfiku. Wyniki konferencji waszyngtońskiej wzbudziły w Japonii – która czuła się

upokorzona – duże niezadowolenie i po 1926 roku, kiedy na tron cesarski wstąpił Hirohito, stały się

jedną z przyczyn narastania w tym kraju nastrojów antyzachodnich i militarystycznych.

Podsumowując konferencja waszyngtońska była przedłużeniem systemu wersalskiego na obszary

Dalekiego Wschodu i zakończyła ostatecznie proces kształtowania się układu sił w świecie po

pierwszej wojnie światowej.

19.10.2011

Układ z Rapallo.

Rosja bolszewicka zawarła separatystyczny traktat z Niemcami.

Rewolucja rosyjska od samego początku miała charakter nie tyle rewolucji, ile zbrojnego

przewrotu. Róża Luksemburg chciała, by Międzynarodówka Komunistyczna była niezależna od

bolszewików.

Cała działalność ruchów socjalistycznych powinna zostać poddana centralizacji z siedzibą w

Moskwie. Komuniści którzy chcieli być prawdziwymi komunistami, mieli być lojalni wobec

republik radzieckich i rewolucji oraz jej koncepcji.

Idea kordonu sanitarnego.

Besarabia weszła w skład Rosji po wojnie rosyjsko – tureckiej w 1812r. I była pod jej

panowaniem przez ok 100 lat.

9.11.2011

Chiny i Japonia w latach 20. XX wieku.

Po pokoju wersalskim mocarstwa europejskie nie chciały rezygnować z wpływów w

chinach, a Japonia zaczęła należeć do największych, czołowych mocarstw świata. Japonia stała się

podmiotem, a Chiny przedmiotem polityki.

Chiny w latach 20. były rozbite wewnętrzne i podzielone przez miejscowe kliki wojskowe.

Mocarstwa europejskie dodatkowy popierały władców lokalnych / lordów wojskowych, Francja

miała część na południu, Anglia kogoś innego etc. Chiny kontynentalne zmniejszyły się, były coraz

większe nabytki państw europejskich a później Japonii (np. w czasie wojen opiumowych Chiny

straciły sporo terytorium). Pierwszymi, którzy się zadomowili na terenie Chin byli Portugalczycy

(był to jeszcze XVI, XVII wiek).

Władcy lokalni dążyli do powiększenia swoich terytoriów i opanowania całych Chin.

Trwała zatem w Chinach wojna domowa. Na czoło w latach 20. wysunęła się Kuomintang, czyli

gwardia narodowo – rewolucyjna. Podstawami jej programu było obalenie dynastii mandżurskiej,

ustanowienie republiki i dobrobyt ludu, czyli równe prawa do ziemi. Liderem był Sum Jat sen. Siła

ta wyrosła dzięki pomocy i współpracy ZSRR i Kuomintang. Zbliżyło ich to, że żadna z państw

zachodnich nie chciało pomóc Kuomintangowi, a z drugiej strony swoje interesy w Chinach miał

Związek Radziecki. Mocarstwa zachodnie nie udzieliły poparcia, bo w ich interesie było ciągłe

osłabianie Chin, ponadto nie było pewności, czy Kuomintang zacznie faktycznie rządzić. Sytuacja

dysproporcji sił między jednymi a resztą gubernatorów wojskowych była duża. Kuomintang dążył

do wyrzucenia „białych diabłów”, chciano zrzucenia zależności od państw zachodnich i Japonii.

Wszystko to składało się na to, że ZSRR miałby silnego sojusznika w największym państwie Azji,

co później ułatwiłoby podporządkowanie sobie tego państwa w przyszłości. Co więcej, cała ta

sytuacja podważała ład wersalski, chciano go zburzyć. Polityka radziecka była polityką bardzo

podobną do chińskiej. Chiny były partnerem z którym porozumienie ma charakter rapalleński (tak

jak było z Niemcami). Wspólnota interesów na niektórych polach jest analogiczna do tych, które

zbliżyły Moskwę i Berlin. Mongolia aż do Jałty traktowana była przez państwa zachodnie jako

część Chin. Z jednej strony bolszewicy wywieszali hasła antykolonializmu i internacjonalizmu, a z

drugiej strony prowadzili politykę quasi kolonialną. Można tu zauważyć fakt istnienia kolei łączącą

Rosję z jej azjatycką częścią (kolej wschodniochińska). Później zbudowano południową odnogę

nazwaną koleją południowomandżurską.

Współpraca radziecko – chińska pomogła Kuomintangowi zorganizowanie partii, dostarczył

fachowców wojskowych którzy towarzyszyli przy budowie szkoły wojskowej. Mongolska

republika południowa istniała tylko dzięki wsparci radzieckiemu. Do Chin władze radzieckie

wysłały Borodina który stal się głównym doradcom w sprawach organizacyjnych i politycznych

Sum Jat sena. Dzięki doradcom wojskowym powstała armia narodowo – rewolucyjna. Chciano

zjednoczenia Chin i przejęcia władzy. Powstała zupełnie nowa siła wojskowa, która mogła wpływać

na działania reszty lokalnych wodzów. Kuomintang zajął z czasem północne Chiny włącznie z

Pekinem.

Drugą fazą wojny domowej w Chinach była wojna Kuomintangu z komunistami chińskimi

(a początkowo współpracowali). Kiedy doszło do wyzwolenia Chin, niektórzy komuniści

organizowali się spontanicznie w miastach i w pewnym momencie Kuomintang zaczął wyrzucać

ich i zabijać (Szanghaj spłynął krwią). Czang Kaj Szek był jednym z pretendentów do

przywództwa, jak się okazało, zwyciężył. Miał siły zbrojne, co było ważne. Aparat doradców

radzieckich zachował się lojalnie wobec Czang Kaj Szeka. Współpraca między Rosją a Nankinem

zakończyła się w 1927 roku.

U boku Kuomintangu miejsce Rosjan zajęły Niemcy, ale nigdy nie miały podobnych

aspiracji jak Rosjanie. Niemcy chcieli dostępu do rynku chińskiego. Kuomintangowi udzielili

pomocy wojskowej w zamian za kwestie gospodarcze.

Japonia w latach 20 XX wieku uspokoiła swoją politykę i odżegnała się od ekspansji. Jej

przyjęcie postanowień traktatu waszyngtońskiego zmniejszyła japońskie nakłady na armię. Japonia

przejęła niemieckie kolonie w Azji (na Pacyfiku). W latach 20. można zauważyć element

„cywilizowania” sytuacji wewnętrznej w Japonii, osłabia się siłę sił zbrojnych na rzecz polityków

cywilnych. O polityce japońskiej w znacznym stopniu decydowali cywile.

Japonia nie miała surowców. Załamanie gospodarcze w Japonii nastąpiło na początku lat 20.

XX wieku. Rząd do tej pory udzielił tyle pomocy, że gospodarka dobrze funkcjonowała. Załamanie

nastąpiło w '27 roku. Rok '29 był pogłębieniem problemów, z którymi Japonia już wcześniej

zaczęła się borykać. Element ekonomiczny przeorientował politykę japońską i podjęcie na nowo

ekspansji na kontynencie.

Incydent mandżurski. (wyjaśnić) Armia kwantujska została powołana dla obrony kolei i

stacjonowała w strefie południowo – mandżurskiej. Miała zapewnić bezpieczeństwo tej kolei, którą

kontrolowali Chińczycy. Wojskowi sami jednak podłożyli bombę pod tory, co było zamierzone

przez Japończyków i miało wywołać konflikt. Armia kwantujska liczyła 10 tys. żołnierzy w 1931r.

Przeciwko 300 tys., a i tak wygrała :) Chodziło o rozpętanie wojny by zwiększyć finansowanie,

liczebność wojska, odnowić znaczenie polityczne, ochrona honoru Japonii.

Chińczycy chcieli uniezależnienia Mandżurii od Japończyków. Japończycy jednak

opanowali Mandżurię przy pomocy części chińskich żołnierzy, inaczej nie daliby rady (10tys. do

300tys.).

Najbardziej ucierpieli na japońskiej agresji sowieci. Inwazja w Mandżurii miała wpływ na

sytuację wewnętrzną w Japonii. Doprowadziła do wystąpienia Japonii z Ligi Narodów (1933r. Jako

pierwsza wystąpiła z tej organizacji), odsunęła cywilów od władzy, gospodarka znów została

nastawiona bardziej w kierunku wojny – militaryzacja. Znów zaczęła się rozwijać.

16.11.2011

http://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:ULDKyY1_71UJ:www.stalin.website.pl/stalin_-

_fakty_i_legendy.doc+j

%C3%B3zef+stalin&hl=pl&gl=pl&pid=bl&srcid=ADGEESi0SAIf2dvuympNGGPSyz3OZTE42g

X8nq5v3NhAP5ResyjmJQAh148C_-he3YRk5odLNCxclfV8skQKpKvwQVX-

fX6JmA2BZe2UKExiq9Akma7EpKxgUbpUIbCQVKsdeKbbaGOg&sig=AHIEtbRlcM1CqT_o_a

QDeadmcGjUnR57KQ

Rosja radziecka pod rządami Stalina.

Po śmierci Lenina w 1924 roku Stalin przejął władzę. Zadziałały dwa czynniki, od '21 roku

w partii nie mogły istnieć frakcje dzięki czemu Stalin mógł eliminować przeciwników, a drugi to

biurokratyzacja partii. Miało to wyeliminować inne siły lewicowe. Zakres działalności frakcyjnej

odnosił się tylko do partii, a nie do innych partii lewicowych w ogóle. Posłużyło to do tego, że stała

się partią centralnie sterowaną z góry. Zakaz działalności frakcyjnej nie miał służyć wygaszeniu

rozmów, sporów wewnątrz partii. Te dyskusje miały trwać. Partia na zewnątrz miała występować

jako monolit. Miało to służyć temu by partia wobec całego społeczeństwa i otoczenia

międzynarodowego występowała jako monolit, gdyż zdawano sobie sprawę ze rozlanie

wewnętrznych sporów będzie tylko osłabiało bolszewików. Stalin był generalnym sekretarzem i

członkiem politycznym biura, połączenie tych funkcji doprowadziło do umiejętnego wykorzystania

ich przez Stalina, wszelkie informacje przechodziły przez niego. Najważniejszy był zjazd, ale

pomiędzy zjazdami nad partia czuwało biuro polityczne partii. Zjazd wyłaniał tę władzę, która

zbierała się dla podjęcia ważniejszych decyzji między zjazdami – Komitet Centralny. W skład KC

wchodziło 70 osób, a później więcej. KC zrzeszał działaczy terenowych. KC zbierał się co jakiś

czas na tzw. Plenach, zaś decyzje trzeba było podejmować na bieżąco. Po to było Biuro Polityczne

złożone z kilku, później kilkunastu osób. W BP był Trocki, do tego trójka sojuszników – Stalin,

Kamieniew i Zinowiew... I jeszcze dwóch. Bolszewicy po przewrocie nazwali się Wszechrosyjską

Komunistyczną Partią bolszewików.

Stalin był w mniejszości, ale posiadał poparcie nie w centralnym kierownictwie partii, ale w

sieci lokalnej. Jego głównym konkurentem był Trocki, którego poparcie było niemal żadne. Stalin

był ponadto szefem biura praw KC co dawało mu ogromną władzę, bo na odpowiednie stanowiska

mógł wsadzać odpowiednich ludzi. Lenin w swoim testamencie pisał niby o uważaniu na Stalina i

odsunięcie go od władzy. Lenin chciał rozszerzyć KC a wszystkich członków razem ze Stalinem nie

widział jako swoich następców, na każdego coś miał. Po śmierci chciał demokratyzacji partii i

odsunięcia oligarchii. Wszystkich ludzi nazywał wybitnymi, ale do każdego wysuwał również

jakieś zastrzeżenia. Ludzie ci powinni zatem ze sobą współpracować, Lenin widział przyszłe

przywództwo jako kolegialny zarząd.

Trocki twierdził, że gdyby nie on i Lenin rewolucji październikowej by nie było. Podczas

rewolucji Lenin był w Finlandii. Człowiekiem który przyczynił się do sukcesu w stolicy był właśnie

Lew Trocki, który był najlepszym organizatorem ze wszystkich przywódców bolszewickich.

Ponadto to on podczas wojny domowej przeprowadził decyzje, które doprowadziły że bolszewicy

wyszli zwycięsko z walk z białymi. Ponadto był bardzo dobrym mówcą, Stalin zaś do końca swoich

dni kaleczył język rosyjski. Ze względu na chorobę kończyny miał nierównych długości, nie robił

specjalnego wrażenia. Mimo że występował później publicznie i zwracał się w '41 roku z

przemówieniami do narodu to nie był mocny w takich wystąpieniach. Lenin i Trocki zaś to byli

rewelacyjny mówcy i agitatorzy. Trocki do bolszewików przystał wiosną 1917 roku. Trocki na

rosyjskiej lewicy był większą figurą na początku niż Lenin. Do 1916 roku, kiedy Lenin w pełni

rozwinął swoją koncepcję przekształcenia wojny w rewolucję, zdecydowanie nie dogadywali się z

Trockim.

W 1924 roku kiedy Lenin umarł bardzo łatwo było przywołać tekst z 1907 roku, gdzie w

gazetach Trocki pisał o Leninie niezbyt pozytywnie (o ile w ogóle). Po śmierci Lenina Trockiemu

odebrano urząd Komisarza Spraw Wojskowych. Zastąpił go Michaił Frunze. Frunzego (po

przymusowej wysyłce na operację :)) z kolei zastąpił Woroszyłow.

Stalin eliminował swoich przeciwników, a w ich miejsca posadził swoich. Na Zjeździe

zatem okazało się później, że Trockiego popiera garstka ludzi. Stalin wycinał wszystkich od dołu.

Do ostatecznej konfrontacji z opozycją doszło w 1927 roku, kiedy Stalin miał przed sobą

Zjednoczoną Opozycję (Kamieniew, Zinowiew i Trocki). W tym momencie Stalin miał jednak

większość poparcia Komitetu Centralnego.

Buharin i dwóch innych wspierało Stalina. Zjednoczona Opozycja próbowała zaatakować

Stalina na polu gospodarczym. Opozycjoniści chcieli rezygnacji z NEPu. Sytuacja gospodarcza

znacznie się poprawiła, ale dla zagorzałych bolszewików NEP utrwalił stan na wsi, który w ogóle

nie był przez nich akceptowalny. Zjednoczona Opozycja domagała się rewizji polityki

gospodarczej, twierdząc że dla bolszewików będzie t rzecz do poparcia. Do '21 roku Lenin tych

założeń jednak bronił. ”Prawica” była przeciwna twardej kolektywizacji. Za nową polityką

ekonomiczną opowiadała się garstka. Buharinowi się wydawało, że kolektywne formy

gospodarowania z czasem skłonią chłopów do dobrowolnego zrzeszania się we wspólnotę, jednakże

to nie działało. Chłopom spodobał się NEP i indywidualne gospodarowanie, gdyż widzieli że ich

nakład pracy przekłada się na korzyści z tego wynoszone. NEP spowodował, że chłopi którzy się

zaangażowali bardzo szybko bogacili się na tle sąsiadów, którzy do tego zjawiska jakim była

uprawa roli odnosili się z mniejszym entuzjazmem. Później, ci, którzy mieli więcej, nazywani byli

kułakami. Kiedy Lenin zdecydował się na założenie NEPu, potrzebne mu było zwiększenie

produkcji rolnej. Przed I WŚ Rosja była największym eksporterem zboża. Wojna domowa

spowodowała, że w Rosji pojawił się głód. NEP powstał po to, by wyżywić swoich obywateli, ale i

sprzedać zboże, by mieć pieniądze na rozwój przemysłu i technologii oraz wykształcić klasę

robotniczą. Czyli w sumie od dupy strony. Uprzemysłowienie było krokiem do tego, by zmienić

strukturę społeczną tak, by odpowiadała rządzącej partii.

Do 1941 roku szefem rządu był Wiaczesław Mołotow, który był w zasadzie cieniem

swojego wodza.

1927 był takim momentem, gdy Stalin swoją opozycję odsunął od partii totalnie. Trockiego

wydalono z ZSRR. Trocki był ostatnim, którego wypuszczono. Resztę już później eliminowano.

Stalin podjął się jednak likwidacji NEPu, dążył do industrializacji państwa i rozbudowy Armii

Czerwonej, a żeby to zrobić, musiał przejąć całość zysków z gospodarki wiejskiej. Chłopom się

wydawało, że NEP jest rzeczą trwałą i do tej pory przynosił im korzyści. Kiedy państwo stanęło w

obliczu kryzysu, nie wewnętrznego, to państwo zabiło NEP, ponieważ obniżono ceny skupu,

zaczęto likwidować wolny rynek, podniesiono ceny na produkty przemysłowe i chłopi stwierdzili,

że poczekają na lepsze czasy i nie będą sprzedawać nadwyżek, w związku z czym państwo

powróciło do metod stosowanych podczas komunizmu wojennego, nastąpiły rekwizycje.

Odpowiedzią chłopów na rekwizycje było zmniejszanie produkcji. To groziło ruiną całej koncepcji

gospodarczej NEPu. Wtedy podjęto decyzję o przejściu do gospodarki centralnie sterowanej albo

nakazowo – rozdzielczej. Stalin zdecydował się na wielki skok – z jednej strony chłopi sami nie

chcą produkować, to się ich zagoni do kołchozu, będą tam produkowali na potrzeby państw, a z

drugiej strony rozpoczął się proces przymusowej industrializacji. Cele, które stawiano sobie, były

celami niekoniecznie gospodarczymi. Gospodarka to jedno, a zdobycie środków i

uprzemysłowienie to drugie.

Rekwizycje były reakcją na brak zboża na rynku. W wyniku przymusowej kolektywizacji

gospodarka podupadła i zapanował głód. Przemysł ciężki został zbudowany niemal od podstaw,

skok został wykonany olbrzymi. W 1934 roku ZSRR produkował tyle samolotów bojowych ile

sześć kolejnych mocarstw razem. Podobnie było z produkcją czołgów. Gułagi realizowały jedne z

największych inwestycji w Związku Radzieckim.

Wielka Czystka dotknęła głównie Armię Czerwoną, elit władzy i elit w ogóle, elity które

były czy wydawały się być elitami już Stalina, dobranymi przez niego. Wbrew pozorom nie jest to

okres największych represji. Największe represje miały miejsce w czasie rozkułaczania. Siergiej

Kirow był jednym z najlepszych stalinistów, to jego Stalin posłał do Leningradu. W grudniu 1934

roku zastrzelono Kirowa, który był bardzo popularny w Leningradzie. W pewnym momencie Stalin

doszedł do wniosku, że Kirow mu zagraża, choć z drugiej strony w swoich wspomnieniach

Mołotow pisał, iż ani Kirow, ani Stalin nie uważali, że zagrażają sobie nawzajem, a zabójstwo

Kirowa było tylko pretekstem do rozpoczęcia czystki. Kirow uzyskał więcej głosów podczas

głosowania do Komitetu Centralnego niż Stalin. Ponadto oklaski dla Kirowa trwały dłużej, niż dla

Stalina ;) Stalin myślał, że w tych warunkach popularność Kirowa może skłonić kogoś, by Stalina

wyeliminować, ponieważ jest inny, potencjalny przywódca. W pokazowych procesach z '36., '37. i

'38. roku skazano dawnych opozycjonistów.

23.11.2011

CD.

Sytuacja wewnętrzna ZSRR po Wielkiej Czystce. Kraj ten był przede wszystkim

wyniszczony w kwestiach kadrowych, przy okazji usunięcia członków aparatu państwowego,

usuwano też dowódców i innych związanych z administracją, ponadto mamy katastrofę

ekonomiczną i rozregulowanie gospodarki. Dotkliwy był fakt przetrzebienia kadr oficerskich oraz

inteligencji szczególnie przed II wojną światową. Na koniec 1938 roku armia czerwona liczyła ok

1,5 mln żołnierzy i oficerów, a w czerwcu 1941 łącznie z częściową mobilizacja liczyła 4,5 miliona

żołnierzy i oficerów. Stan pokojowy armii czerwonej wzrósł ponad dwukrotnie (w 1941 ponad 3

mln ludzi). Jeśli chodzi o straty podczas wielkiej czystki, jest to około 40 tysięcy osób,

bezpowrotnie 10 tysięcy.

Przymusowa kolektywizacja przyniosła więcej strat niż pożytku. Naczelnym problemem

było to, że przemysł rozwinął się głównie w kwestii zbrojeń, co blokowało wymianę handlową z

Zachodem, bo nie bardzo chciano handlować bronią. Handlowano jednak zbożem, obecność ZSRR

na rynkach zbożowych była stała.

Związek Radziecki poczynił ogromny postęp jeśli chodzi o przemysł zbrojeniowy. Armia

czerwona w 1941 roku wyglądała na najlepiej uzbrojoną armię świata było rezultatem nowej

polityki gospodarczej, bardzo dynamicznego rozwoju przemysłu ciężkiego, głównie zbrojnego. Ten

przemysłowy kapitał pozwolił szybko zwiększyć produkcję wojenną po ewakuacji zakładów już

podczas wojny. Cechą charakterystyczną wielkiej czystki jest kierowanie represji przeciw

niektórym grupom narodowościowym i to zarówno wśród elit radzieckich jak i wśród ogółu

społeczeństwa. Grupą najbardziej poszkodowaną w czasie czystki byli Polacy, w ramach czystki

przeprowadzono kilka operacji narodowościowych., represjonowano ponad 140 tysięcy ludzi. W jej

ramach represjonowano również Ukraińców, Białorusinów etc., którzy mieli rodzinę w Polsce bądź

się w Polsce urodzili. Podobną operację NKWD przeprowadzało przeciwko Łotyszom, Niemcom,

Koreańczykom. Elementem operacji narodowościowych było ujednolicenie narodowościowe

radzieckich elit. Represjonowano przede wszystkim obywateli narodowości niesłowiańskich i

Polaków. Przed czystką Żydzi stanowili największą grupę narodowościową wśród elit, 34%, tak w

roku 1939r. już wśród najwyższych kadr ich ilość nie przekraczała 10%. Po wielkiej czystce

Stalinowi łatwiej było zrywać z pewnymi przejawami rewolucyjności w nazewnictwie, co nastąpiło

dopiero po tzw. wielkiej Wojnie Ojczyźnianej. Jednym z elementów powrotu do pewnych tradycji

dawnej Rosji jest wprowadzenie w 1940r. stopni generalskich, których do tej pory nie było. Wielka

czystka przyniosła zatomizowanie społeczeństwa.

Totalitaryzm ingeruje w życie obywateli i stara się czy dąży do jego kontrolowania. Jest to

próba objęcia jak najdalej posuniętą kontrolą wszystkich dziedzin życia człowieka.

30.11.2011

Wojna domowa w Hiszpanii i konflikt japońsko – chiński.

Agresja włoska na Etiopię. Jeśli chodzi o sytuację międzynarodową to agresja ta pokazała

słabość Ligii Narodów, że tak długo zwlekano. Agresja ta popchnęła Włochy do sprzymierzenia się

z Hitlerem.

Włochy w sensie ideologicznym były pokrewne niemieckim nazistom. Wspólnota interesów

wyrażała się w kwestii Austrii, Niemcy chcieli ją przejąć, Włochy zaś były temu przeciwne co

spowodowało, że Włochy sprzymierzyły się z Wielką Brytanią i Francją, z demokracjami

zachodnimi. Obawiano się rosnących wpływów Niemiec, gdzie dostrzegano strefy wpływów na

Bałkanach, które zawsze były włoskie. Jeżeli Hitler przyłączyłby Austrię do Rzeszy, to mógłby

wysunąć żądania dotyczące zajęcia północnych rejonów Włoch - Tyrolu Południowego. Podstawą

tego ideologicznego zjednoczenia było zebranie wszystkich ziem niemieckich.

Partnerzy Włoch, które zawarły z nimi porozumienie. Francuzi i Brytyjczycy byli przeciwni

agresji Włoch na Etiopię, którą Niemcy poparły. Chodziło im o podważenie pokoju wersalskiego.

Afryka od dawna była podzielona, a Włochy niszczyły porządek który był już ustalony, wchodziły

klinem między interesy Francji a Wielkiej Brytanii. Etiopia była jedynym niepodległym państwem

w Afryce. III Rzesza poparła Włochy, Hitler zobaczył tutaj furtkę dającą mu możliwość wyjścia z

izolacji międzynarodowej i koalicję z Włochami.

Pakt antykominternowski był skierowany przeciw ZSRR. Został zawarty 25.11.1936 roku

przez Niemcy i Japonię. Składał się on z dwóch części, oficjalnej i tajnego protokołu. W oficjalnej

części porozumienie to było wymierzone w Międzynarodówce Komunistycznej. Sygnatariusze

zobowiązali się zwalczać działalność Międzynarodówki. W tajnym protokole zawarte było, iż

Japonia i Niemcy, zobowiązali się nie do podejmowania jakichkolwiek działań, które by ułatwiły

sytuację zrównania ZSRR w stosunku do innych sygnatariuszy. Obawiano się ekspansji politycznej

ZSRR na inne państwa sąsiadujące.

Fronty Ludowe. Ideę formowania Frontów Ludowych utworzono w 1935r. na Kongresie

Międzynarodówki. Fronty Ludowe miały być formowane przeciwko postępowi faszyzmu i

militaryzmu. Faszyzm reprezentowały wtedy tylko III Rzesza i Włochy. Militaryzm zaś tyczył

Japonii. Idea nie była ograniczona tylko do Europy, trzeci Front Ludowy powstał w Dominikanie.

Idea tworzenia frontów Ludowych była wymierzona głównie przeciw III Rzeszy, jako

najważniejszy przeciwnik ZSRR (wcześniej miejsce III Rzeszy zajmowała Wielka Brytania) oraz

Japonii na Dalekim Wschodzie w jej próbie podporządkowania sobie Chin.

Wielki Marsz była przeprawą armii Mao Tse Tunga przeciwko Czang Haj Czekowi.

Spowodował on, że ośrodek komunistyczny w Chinach przeniósł się na północ.

Wybuch Wojny Domowej w Hiszpanii.

Wojna japońsko – chińska (1937).

7.12.2011

Sytuacja międzynarodowa w latach 1939 – 1940.

Rzeczywista sytuacja ZSRR na tle międzynarodowym, a jak była przedstawiana przez

propagandę ZSRR.

Konferencja monachijska.

15.03.1939 Hitler zajął Pragę.

Stanowisko Polski na rozwój sytuacji w Europie.

Wg założeń ideologicznych to Brytyjczycy byli naturalnym sojusznikiem III Rzeszy i

Hitlera. Dysponowali atutem, którym inni nie dysponowali, byli pokrewni rasowo, byli również

Germanami. Szukanie sojuszników gdzie indziej wynikało z niemożności narzucenia wielkiej

Brytanie swojej wizji świata i swojej wizji Europy. Nie przypadkiem jeszcze przed konferencją

monachijską III Rzesza szukała innego rozwiązania w swych dotychczasowych partnerach

politycznych – we Włoszech i Japonii. Ostatnim partnerem jakiego zaczął rozpatrywać Hitler był

Związek radziecki. Jako pierwszym pożądanym sojusznikiem była Wielka Brytania, później

Japonia, następnie Polska. ZSRR stało na ostatnim miejscu.

Hitler zgodził się na rozmowy z Rosjanami w kwietniu 1939.

Rosjanie zdawali sobie sprawę z tego, że Niemcy chcą wojny, co więcej, zdawały sobie

sprawę z tego, że zachodnie mocarstwa tę rękawicę podejmą. Związek Radziecki nie za bardzo

chciał przystąpić do działań wojennych. Związek Radziecki miał świadomość swojej słabości

militarnej.

Działania Rosjan przyczyniły się do sukcesów Niemiec chociażby poprzez dostawy

surowców. Porozumienie niemiecko – radzieckie posłużyło za swego rodzaju straszak wobec

innych państw europejskich. W Paryżu wiedziano, że Polska ma już marne szanse, że Polska

dostanie nóż w plecy i Armia Czerwona przekroczy granice. 23.8.1939r. w tzw. traktacie

Ribbentrop – Mołotow powiedziano, że państwa wyrzekają się działań wojennych przeciw

drugiemu sygnatariuszowi, ponadto nie przyłączą się do działań wojennych innych państw

przeciwko drugiemu. Był to właściwie pakt o nieagresji niemiecko – radzieckiej.

Rozgraniczenie stref wpływów i reakcja Związku Radzieckiego. 17. września ZSRR

najechał na Polskę. Traktaty o pomocy wzajemnej - pierwsza podpisała go ze Związkiem

Radzieckim Estonia, ostatnia Litwa. Stalin po włączeniu Litwy do radzieckiej strefy wpływów

postanowił przywrócić Wileńszczyznę władzom litewskim.

Wojna zimowa między ZSRR a Finlandią wybuchła 30. listopada 1939 roku.

Związek radziecki jako jedyny został wydalony z Ligii Narodów.

Kampania na Zachodzie rozpoczęła się 10.5.1940 roku, była to ofensywa na państwa

Beneluksu i Alzacji.

14.12.2011

Front Wschodni. Po kapitulacji Francji rozpoczęły się niemieckie przygotowania do realizacji

planu Barbarossa, czyli inwazji na Związek Radziecki. Niemcy zgromadzili na wschodzie ponad

4.500.000 żołnierzy, ok. 3.600 czołgów oraz blisko 3.000 samolotów. Te siły podzielono na 3 grupy

armii: Grupę Armii "Północ" (jej zadaniem było zajęcie republik bałtyckich oraz zdobycie

Leningradu), Grupę Armii "Środek" (zdobycie Mińska, Smoleńska i Moskwy) i Grupę Armii

"Południe" (zajęcie terytorium Ukrainy, zdobycie Stalingradu, ofensywa na Kaukaz).

Armia Czerwona liczyła 5.400.000 żołnierzy. Posiadała blisko 23.000 czołgów. Jednak na

zachodniej granicy znajdowało się tylko 2.900.000 żołnierzy oraz ok. 12.000 czołgów. Armia

Czerwona, mimo swej liczebności, nie była przygotowana do wojny. Była źle dowodzona w wyniku

przeprowadzonej przez Stalina czystki wśród oficerów. Ponadto duża część czołgów była

niesprawna i nie nadawała się do walki.

Agenci sowieckiego wywiadu ostrzegali Stalina, donosząc mu o koncentrującej się przy

granicy armii niemieckiej. Ten nie podjął jednak żadnych działań sądząc, że Hitler nie odważy się

prowadzić wojny na dwa fronty i najpierw zechce pokonać Wielką Brytanię. Ponadto, aż do

rozpoczęcia inwazji do Niemiec dostarczano ogromne ilości towarów (np. zboże, metale, produkty

naftowe) z ZSRR.

Wojska państw Osi zaatakowały Związek Radziecki 22 czerwca 1941 r. w pierwszych

tygodniach wojny Niemcy z drobnymi tylko problemami rozbijały zgrupowania Armii Czerwonej,

która zaskoczona atakiem nie była w stanie stawić większego oporu. Jedynie siły Grupy Armii

"Południe" miały trudności z przedarciem się przez największe punkty oporu ZSRR na południu,

jednak po udzieleniu im pomocy przez Grupę Armii "Środek" (której operacje ofensywne w rejonie

Mińska i Smoleńska zakończyły się sukcesem) opór wojsk sowieckich został złamany. Problemy

Wehrmachtu zaczęły się dopiero podczas ataków na Leningrad i Moskwę.

12 września siły niemieckie podeszły pod Leningrad. Pierwotny plan zakładał zdobycie

miasta "z marszu", jednak Niemcom się to nie udało. Ich sytuację pogarszał fakt, że dowództwo

wojsk III Rzeszy kazało odesłać 4. Grupę Pancerną do walk w rejonie Moskwy, pozostawiając

atakujących bez wojsk pancernych. W tej sytuacji postanowiono rozpocząć oblężenie Leningradu.

Niemcy sądzili, że obrońcy pozbawieni dostaw żywności i zaopatrzenia poddadzą się. Sowieci

przysyłali jednak żywność przez jezioro Ładoga, najpierw dzięki konwojom nawodnym, a później,

gdy jezioro zamarzło, zaopatrzenie dostarczano ciężarówkami po tafli lodu. Pomimo usilnych

starań Niemców nigdy nie udało się złamać obrony Leningradu (miasto zostało wyzwolone spod

oblężenia po ok. 900 dniach w wyniku radzieckiej ofensywy zimowej w 1944 r.).

W listopadzie 1941 r. Niemcy znaleźli się już ok. 20 km od Moskwy. Temperatura spadła

wtedy do -25 stopni Celsjusza. Nieprzygotowani na takie warunki Niemcy musieli spowolnić

ofensywę. Ich wartość bojowa słabła. Tymczasem żołnierze Armii Czerwonej przygotowywali się

do kontrofensywy, którą rozpoczęli 5 grudnia. W wyniku tej operacji Niemcy zostali odrzuceni o

blisko 200 km od stolicy ZSRR.

Po niepowodzeniu pod Moskwą Niemcy przeszli do ofensywy na południu w celu opanowania

Kaukazu. Rozpoczęli ją w lipcu 1942 r. W sierpniu rozpoczęły się walki pod Stalingradem. Podczas

starć obie strony poniosły ogromne straty. Armii Czerwonej udało się jednak okrążyć część sił

niemieckich i wygrać bitwę. Dzięki zwycięstwu pod Stalingradem Sowieci mogli przejść do

kontrofensywy i przejąć inicjatywę na froncie.

Na początku 1943 r. Armia Czerwona rozpoczęła uderzenie na północy w kierunku

Leningradu. Tymczasem siły niemieckiej Grupy Armii "Południe" zaatakowały nieprzyjaciela w

rejonie Dniepru. Rezultatem tej operacji było zdobycie przez Niemców Charkowa i powstrzymanie

armii radzieckiej. Efektywne kontynuowanie ofensywy nie było jednak możliwe z uwagi na

niesprzyjające warunki pogodowe.

Po tych wydarzeniach front wschodni ustabilizował się na kilka miesięcy. Dopiero w lipcu

Wehrmacht rozpoczął realizację operacji "Zitadelle", czyli ofensywy na tzw. "Łuku Kurskim". Miał

to być przełomowy moment na froncie, jednak Rosjanie dowiedzieli się o planowanym ataku i

zgromadzili ogromne siły mające powstrzymać uderzenie. Tuż przed atakiem niemieckie pozycje

zostały ostrzelane przez wrogą artylerię. 12 lipca rozpoczęła się wielka bitwa pancerna pod

Prochorowką. Niemcy początkowo odnosili zwycięstwa, jednak potężna radziecka obrona zmusiła

ich w końcu do odwrotu.

Dzięki temu Armia Czerwona rozpoczęła kontruderzenie w celu dotarcia do Dniepru.

Napotkali jednak silny opór i ponieśli duże straty. 5 listopada zdobyli Kijów. Pod koniec grudnia

rozpoczęła się kolejna radziecka ofensywa na zachód.

W czerwcu 1944 r. Armia Czerwona rozpoczęła wielką ofensywę na Białorusi i Ukrainie.

Szybko zdobyli Kijów i Mińsk, po czym dotarli do przedwojennych granic Rzeczpospolitej.

Tymczasem Niemcy musieli odesłać część swych sił do Normandii do walki z aliantami (patrz:

Front zachodni). Pod koniec lipca Sowieci byli już niedaleko Warszawy. Przerwali jednak natarcie

ze względu na wybuch powstania warszawskiego. Straty poniesione przez Niemców podczas tej

operacji były ogromne. Prawie cała Grupa Armii "Środek" została zniszczona. Była to jedna z

największych klęsk III Rzeszy na froncie.

Podczas gdy Niemcy byli już blisko stłumienia powstania w Warszawie, Armia Czerwona

rozwinęła natarcie na południu (zajmując terytorium Rumunii, Węgier, Bułgarii i część Jugosławii)

oraz na północy. Sowieci rozpoczęli ofensywę na terytorium Polski dopiero w styczniu 1945 r. 17

stycznia zdobyli zniszczoną Warszawę. Do marca 1945 r. zajęli prawie całe terytorium

Rzeczpospolitej i stanęli u bram Niemiec.

W kwietniu Armia Czerwona rozpoczęła kolejne ataki, których celem było ostateczne

pokonanie wroga. Uderzyli na terytorium Czech i Austrii. Pod koniec kwietnia zamknęli okrążenie

wokół Berlina, który po zaciętych walkach zdobyli 2 maja. III Rzesza skapitulowała 8 maja, lecz

nie wszystkie niemieckie oddziały się poddały. Walki trwały jeszcze m.in. w Czechach. Ostatnie

punkty oporu zostały jednak stłumione w przeciągu kilku dni i wojna w Europie zakończyła się.

Wizyta Mołotowa w Berlinie i Plan Barbarossa. 12 listopada do Berlina przybył, z oficjalną wizytą

Komisarz Spraw Zagranicznych Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich Wiaczesław

Mołotow. Spotkał się on z ministrem spraw zagranicznych Rzeszy Niemieckiej Joachimem von

Ribbentropem, w celu uzgodnienia umów handlowych, właściwie potwierdzenia tej z 11.02.1940.

Jednakże Stalinowi, który wysłał do Berlina swojego zausznika chodziło o podział świata pomiędzy

państwa osi, przyłączenie ZSRR do tegoż paktu i co najważniejsze, podział wpływów w Europie. A

te były następujące: Bułgarię, Rumunię, Finlandię, Węgry, Jugosławię, część Polski zajętą przez

Rzeszę, Szwecję oraz cieśniny bałtyckie. Patrząc gospodarczo, Stalin chciał otrzymać Śląsk,

rumuńską naftę, Gdynię, żelazo w Szwecji. Były to również doskonałe pozycje wyjściowe do

ostatecznego zaatakowania Europy. Hitler nie mógł sobie na to całkowicie pozwolić, przedłużono

więc jedynie umową handlową, a umowy polityczne odeszły w cień. Żądania Rosjan spowodowały

zmianę wizyty Mołotowa, właściwie jej charakter – nawet podczas pożegnalnego przyjęcia

„przyjaciele” stali w osobnych grupach.

18 grudnia 1940r. Naczelne Dowództwo Wehrmachtu ( Oberkommando der Werhmacht,

OKW) na osobisty rozkaz Hitlera wydało osławioną dyrektywę nr 21, dyrektywę „Barbarossa”. Jej

cele:

Zniszczenie związków radzieckich stacjonujących na Białorusi; uniemożliwienie przedostania się

zdolnych do walki związków w głąb terytorium radzieckiego.

Osiągnięcie linii, spoza której radzieckie lotnictwo nie mogłoby atakować terytorium

Rzeszy, z ostatecznym zadaniem osiągnięciem linii Wołga – Archangielsk.

Plan Barbarossa zakładał więc całkowity blitzkrieg- zniszczenie sił motorowych Armii

Czerwonej, likwidacji lotnictwa i zajęcia jak największego terenu. Czas kampanii – 6 – 8 tygodni. Z

tego powodu „Barbarossa” została całkowicie skazana na niepowodzenie. Dlaczego? Nie zakładano

walk zimą, więc nie przygotowano ciepłych mundurów dla żołnierzy, ani specjalnego sprzętu

przystosowanego do walki ciężką rosyjską zimą.

3 lutego 1941 w czasie konferencji na Obersalzbergu Hitler zatwierdził koncentrację wojsk

na wschodzie. Do działań na froncie wschodnim Hitler skoncentrował 4 733 990 żołnierzy w 164

dywizjach (w tym 135 dywizji niemieckich i 29 sprzymierzonych). Siły te dysponowały łącznie 3

612 czołgami, 12 686 działami i moździerzami oraz 2 937 samolotami. Rozpoczęcie ataku

poprzedzone zostało dużą ilością misji samolotów zwiadowczych oraz zbieraniem danych

wywiadowczych, które dostarczyły szczegółowych informacji o dyslokacji i ilości sił radzieckich w

zachodnich Specjalnych Okręgach Wojskowych (SOW). Duża ilość i wysoka jakość tych

informacji miała jednak złą stronę - odwróciła uwagę niemieckich analityków od faktu, że na temat

dyslokacji pozostałych sił ZSRR oraz ich możliwości mobilizacyjnych nie było wiadomo

praktycznie nic. W ramach przygotowań III Rzesza zgromadziła duże zapasy materiałów do

prowadzenia operacji (m. in. zapas paliwa na 3 miesiące) oraz zmobilizowała ok. 500 000 pojazdów

motorowych dla celów Barbarossy. Siłę Armii Czerwonej skomentował krótko: „Musimy jedynie

kopnąć w drzwi, a cała zgniła konstrukcja zacznie się rozpadać”. Aby Rosjanie nie wykonali ataku

prewencyjnego Niemcy podali dosyć wiarygodny powód: wojska te zaatakują Wielką Brytanie, ale

muszą się przeszkolić poza zasięgiem RAF-u. Jednakże Rosjanie nie uwierzyli. Mieli doskonałego

agenta, Richarda Sorge, który informował ich na bieżąco o poczynaniach Niemców. Jednak, mimo

ostrzeżeń Kwatera Główna nic nie uczyniła. Dlaczego? Być może Stalin wiedział, że nie ma

żadnych sojuszników i nie chciał podrażniać Hitlera. Wiedział o słabości swojej armii, pogłębionym

kryzysie dowódczym, jaki został spowodowany przez Wielką Czystkę w latach 1937 – 1938 Nie

zrobił jednak nic aby wzmocnić swoje wojska. Dywizje, które stanęły na przeciwko Wehrmachtowi,

były na etatach pokojowych, słabo wyposażone. T – 70 , które w pierwszych dniach wojny

stanowiły podstawę radzieckich sił pancernych, były bezradne wobec Panzer III i doskonałych dział

przeciwpancernych. Dezerter, niemiecki komunista, który przepłynął Bug poinformował Rosjan o

ataku, który nastąpi 20 czerwca. Stalin wydał rozkaz rozstrzelania go za „sianie dezinformacji”,

ponadto określił go jako „zabawkę w manipulacyjnej grze niemieckich generałów”. Timoszenko,

który 13 marca na podstawie raportu Wojsk Ochrony Granicy (WOG) raportował o sile Niemców i

prosząc o postawienie Armii Czerwonej w stan gotowości bojowej, usłyszał odpowiedź

„Przemyślimy to”. 19 maja Sorge słał raport: „150 dywizji”. 15 czerwca: „Atak nastąpi 22

czerwca”. Stalin określał go jako podwójnego agenta, a szefa wywiadu NKWD, Pawła Fitina zburał

za przynoszenie takich informacji. Odtąd wiarygodne informacje były określane jako „zaprzedanie

się Brytyjczykom”. Niemcy mieli na granicy 82 dywizje piechoty, 7 dywizji pancernych, 65 dywizji

artylerii (za raportem WOG). 22 czerwca 1941 roku, o godzinie 3:30 nad ranem, niemiecka

machina wojenna ruszyła z całą siłą.

Pakt trójstronny był paktem trzech państw ustalający strefy wpływów. W pakcie zapisano że w

przypadku przyłączenia się nowej siły do konfliktu wewnątrz europejskiego bądź konfliktu chińsko

– japońskiego. Sojusz ten nie był wymierzony przeciw ZSRR, bo mieli nadzieję, że wkrótce ZSRR

do tego paktu się przyłączy.

21.12.2011

II Wojna Światowa na Froncie Wschodnim – przebieg i znaczenie.

Pokonanie ZSRR przez Niemcy było praktycznie niemożliwe. Sukcesy Niemiec były

powodowane w zasadzie tylko niekompetencją radziecką. Ważnym momentem mogłoby być

zdobycie Moskwy. Błędem było skierowanie części sił niemieckich na południe i zgrupowanie

armii w słynnym kotle pod Kijowem.

11.01.2012

23. stycznia o godz. 13:00, pub Academic.

Kolokwium (test faktograficzny) 25. stycznia.

Koalicja antyhitlerowska została zawiązana 3. września 1939 roku. Do Wielkiej Brytanii

przeniosła się królowa holenderska, król Norwegii, tzw wolni Francuzi, z czasem emigracyjny rząd

Polski, który należy tu wskazać jako pierwszy, z czasem pojawiły się emigracyjne władze

jugosłowiańskie i greckie (1941).

Społeczeństwo Stanów Zjednoczonych było niechętne włączeniu się do wojny. W

przeciwieństwie do prezydenta Roosevelta, który od początku dążył do przyłączenia się do

konfliktu. Po tym jak Francja upadla latem 1940 roku, wtedy Roosevelt był świadomy i chciał

przekazać, ze tylko i wyłącznie teraz Wielka Brytania i jej wolność stoi na drodze Hitlera do

zawładnięcia całym oceanem, co więcej, tylko Wielka Brytania stoi Hitlerowi na drodze do zajęcia

Stanów Zjednoczonych. USA przekazało Wielkiej Brytanii 50 niszczycieli w zamian za 99 letnie

korzystanie z brytyjskich baz wojskowych. Na początku Stany Zjednoczone wprowadziły linie

demarkacyjne od Grenlandii po Arktykę, mimo to prowadzili politykę zachowawczą nie włączając

się do wojny.

Churchill w jednym ze swoich przemówień radiowych uznał, ze Rosja i Stalin mogą liczyć

na pomoc i wsparcie Wielkiej Brytanii. Przeświadczenie było takie, ze armia rosyjska jest słabsza

od niemieckiej. Logicznym następstwem przegrania wojny przez Rosję było to, ze Hitler dostanie

się do surowców naturalnych lezących na terenach ZSRR. Z punktu widzenia Wielkiej Brytanii

istotne było to kiedy ta klęska związku Radzieckiego nastąpi. Brytyjczycy ofiarowali te pomoc

tylko i wyłącznie dlatego, bo mieli nadzieje, iż przedłuży ona opór radziecki przed wojskami

niemieckimi. Dla Londynu 22.6. właśnie układanka na przyszłość wyglądała tak, ze wybuchła

wojna na wschodzie, ale w zasadzie mogła mieć tylko jeden finał – zwycięstwo wermachtu. Z

przeświadczenia wielkiej Brytanii żołnierz radziecki miał jak najdłużej stawiać opór. Wielka

Brytania do 1943 roku obawiała się jednak tego czy związek Radziecki nie podpisze jakiegos

separatystycznego pokoju na wzór wcześniejszego Brześcia.

Karta Atlantycka została podpisana 14 sierpnia 1941 roku. Stany Zjednoczone przystąpiły

do wojny w grudniu 1941 roku (od 8 grudnia wojna z Japonią). Hitler wypowiadając wojnę USA

ułatwił zadanie Rooseveltowi, ponieważ to Niemcy wypowiedzieli wojnę, Stany mogły stanąć na

pozycji defensywnej.

Konferencja w Teheranie.

ZSRR oczekiwał od aliantów zachodnich dostaw maszyn, samochodów, ogólnie sprzętu i

utworzenia drugiego frontu, ale nie we Włoszech, a we Francji. Alianci zaś chcieli, by związek

radziecki nie wycofywał się z sojuszu.

Brytyjczycy wyobrażali sobie, że II front rozpocznie się od strony Bałkany. Głównym celem

koncepcji bałkańskiej było rozszerzenie strefy wpływów Brytyjczyków, niedopuszczenie tam

sowietów. Miała doprowadzić do pokonania Niemiec ale i postawić tamę nadmiernym postępom

wpływom radzieckim wgłąb europy. - koncepcja bałkańska.

Warunki współpracy podjęte przez wielka trójkę w Teheranie – kontynuowanie walk do

kapitulacji Hitlera, odbudowa wszystkich państw przedwojennych, drugi front we Francji w maju

1944 roku, Stalin w zamian otrzymał uznanie granic z 22 czerwca 1941 roku.

4-11. lutego 1945 – konferencja w Jałcie.