0320; 21.01.2010, opracowanie nr 20., - Układ limfatyczny; Paul Esz

INFORMACJA OGÓLNE

–

części

–

centralne narządy limfatyczne

–

grasica

–

szpik kostny

–

obwodowe narządy limfatyczne

–

śledziona

–

węzły limfatyczne

–

limfocyty krwi i limfy, limfocyty rozsiane w tkance łącznej właściwej

–

pojedyncze

–

w zgrupowaniach

–

grudki

–

migdałki

–

kępki Peyera

–

naczynia limfatyczne

–

limfa

–

główny składnik

–

limfocyty

–

limfocyty B

–

reakcje typu humoralnego

–

wytwarzanie przeciwciał

–

limfocyty T

–

reakcje typu komórkowego

–

wytwarzanie cytokin (interleukin)

–

cytotoksyczność do innych kom.

–

limfocyty NK

–

zabijają kom. nowotworowe

–

działanie kom. ukł. Limfatycznego

–

rozpoznawanie antygenów

–

wiązanie z pow. limfocytu

–

udział kom. immunokompetętnych

–

reakcja na antygen – odpowiedź immunologiczna → stan gotowości

–

rodzaje antygenów

–

białka

–

glikoproteiny

–

wielocukry

–

kwasy nukleinowe

–

wolne makrocząstki

–

wirusy

–

bakterie

–

teoria klonalna

–

na każdy rodzaj antygenu inny rodzaj limfocytu (10

8

)

IDENTYFIKACJA LIMFOCYTÓW

–

nie da się odróżnić pod mikroskopem świetlnym czy elektronowym

–

obecność glikoprotein transbłonowych (receptorów)

–

wiązanie antygenów

–

swoistość

–

gronka różnicowania (CD)

–

w czasie różnicowania limfocytów

–

w błonie

–

CD 4 → lim. T help.

–

CD 8 → lim. T cytoto.

–

CD 40 → lim. B

–

CD 56 → lim. NK

–

CD 95 → glikoproteina wzbudzająca apoptozę

–

cząsteczki przeciwciał

–

w bł. lim. B

–

identyfikacja poprzez wiązanie swoistego, monoklonalnego, znakowanego przeciwciała

ODPORNOŚĆ

–

I

–

swoista

–

udział komórek efektorowych

–

lim. B

–

lim. T cytoto.

–

lim. T help. → wytwarzanie interleukin

–

kom. plazmatycznych → wytwarzanie antygenów

–

nieswoista

–

miejscowe cechy struktury

–

obecność komórek

–

II

–

komórkowa

–

humoralna

ODPORNOŚĆ NIESWOISTA I SWOISTA

–

odporność nieswoista

–

tkanki skóry

–

naskórek

–

błony śluzowe

–

śluz

–

rzęski

–

lizozym

–

defenzyny

–

LAP - przeciwdrobnoustrojowy peptyd językowy

–

TAP – przeciwdrobnoustrojowy peptyd tchawiczy

–

odporność swoista

–

limfocyty krążące

–

węzły chłonne

–

makrofagi

–

limfocyty

–

przeciwciała

–

granulocyty

PREZENTACJA ANTYGENÓW I GLIKOPROTEINY MHC

–

bezpośrednie wiązanie antygenów przez lim. B

–

brak tej zdolności w przypadku lim. T

–

kom. prezentujące antygeny

–

wiązanie antygenu z glikoproteiną MHC

–

eksponowanie na pow.

–

prezentacja lim. B

–

MHC

–

klasa I

–

bł. kom. większości kom. jądrowych

–

klasa II

–

bł. kom. prezentujących antygeny

–

gdy antygen już w wnętrzu kom. → proteasomy → cięcie antygenu → MHC I → eksponowanie na pow. bł.
kompleksów MHC-peptyd → wiązanie lim. T cytotoksycznych → niszczenie kom.

–

antygen do org. → endocytoza prze kom. prezentujące antygeny → endosomy wczesne → endosomy późne →
lizosomy → proteazy → cięcie antygenu → syn. MHC II → eksponowanie na pow. bł. kom MHC-peptyd →
wiązanie z lim. Th

–

proces obróbki wpływa na stan tolerancji lub na odpowiedź immunologiczną

ODPOWIEDŹ I ODPORNOŚĆ HUMORALNA

–

udział lim. B (ze szpiku kostnego)

–

na pow. przeciwciała (Ig) – funkcja receptorów (receptory immunoglobulinowe limfocytów)

–

wytwarzanie przeciwciał nieswoistych (glikoproteina bł. CD5; prymitywne formy lim. B)

–

błona lim. B

–

receptor Ig

–

kompleks Igα, β, γ

–

przekazanie sygnału od receptora

–

aktywacja kinazy tyrozynowej

–

kaskada fosforylacji

–

synteza nowych białek

–

aktywacja fosfolipazy C

–

syn. inf. II rzędu (IP

3

– trifosforan inozytolu, DAG – diacyloglicerol)

–

wzrost stężenia wapnia
–

aktywacja kinaz

–

swoiste glikoproteiny błonowe → wiązanie lim. z innymi kom. np. lim. Th

–

CD19

–

CD40

–

CD72

–

etapy odpowiedzi immunologicznej humoralnej

–

rozpoznawanie antygenu i aktywacja limfocytów

–

wiązanie antygenu (wielocukru bakteryjnego) przez rec. Ig lim. B lub Th → aktywacja

–

lim. B jako kom. prezentująca antygeny

–

antygen do org.

–

wiązanie z rec. Ig lim. B

–

endocytoza

–

endosomy wczesne

–

endosomy późne

–

lizosomy

–

proteazy

–

cięcie antygenu

–

syn. MHC II

–

eksponowanie na pow. bł. kom MHC-peptyd

–

wiązanie z lim. Th

–

aktywacja lim. Th

–

wydzielanie IL-4

–

limfocyt → limfoblast (reakcja limfoblastyczna)

–

duży

–

okrągłe jądro

–

zasadochłonna cytoplazma

–

wielokrotny podział (postęp geometryczny)

–

cykl kom. → proliferacja

–

powstanie klonu kom.

–

proliferacja kom.

–

powstanie kom. klonu

–

różnicowanie kom.

–

limfoblast → w

–

limfocyt B

–

kom. plazmatyczną

–

syn. przeciwciał monoklonalnych (przeciw rozpoznanemu antygenowi) przez kom.
zróżnicowane

–

powstawanie lim. B pamięci

–

zmiana genomu

–

wtórna reakcja po ponownym kontakcie

–

likwidacja nadmiaru limfocytów

–

apoptoza

–

indukcja przez lim. T cytotoksyczne (CD95 - Fas)

–

immunosupresja

–

hamowanie proliferacji limfoblastów

–

cytostatyki

–

glikokortykoidy

PRZECIWCIAŁA

–

glikoproteiny

–

zdolność wiązania z antygenem

–

syn. przez lim. B i kom. plazmatyczne

–

kształt „Y”

–

4 łańcuchy

–

2 lekkie (L)

–

2 ciężkie (H)

–

kowalencyjne wiązania (S-S)

–

fragmenty Fc łań. H wiąże się z receptorem na kom. i Fab łań. L i H– wiąże antygen

–

poliklonalne – wytwarzane przez wiele klonów lim. B pod wpływem wielu antygenów

–

rodzaje

–

IgG

–

najliczniejsze

–

frag. Fc wiąże się z

–

makrofagami

–

granulocytami obojętno- i kwasochłonnymi

–

lim. NK

–

pow. beleczek kostnych

–

zdolność aktywacji dopełniacza

–

białka surowicy krwi

–

liza bakterii

–

przenika przez łożysko

–

wytwarza odporność noworodka

–

IgM

–

10%

–

frag. Fc wiąże się z

–

limfocytami

–

prod. jako pierwsze w lim. B; bez pobudzenia przez antygen

–

„makroglobulina”

–

IgA

–

surowica krwi, ślina, mleko, śluz, łzy

–

wydzieliny przewodu pokarm. oddech. i ukł. mocz.-płc.

–

hamowanie namnażania bakterii

–

jako dimer (powst. w kom. plaz.)

–

transcyt. → cyto. kom. nabł.

–

IgE

–

frag. Fc wiąże się z

–

rec. kom. tucznych

–

rec. granulocytów zasadochłonnych

–

związanie antygenu

–

uwolnienie histaminy

–

syn. leukotrienów i prostaglandyn

–

objawy alergii

–

IgD

–

znikome w surowicy krwi

–

wspólnie z IgM jako pierwsze

–

prod. w bł. lim. B

ODPOWIEDŹ I ODPORNOŚĆ KOMÓRKOWA

–

udział limfocytów T

–

w pełni sprawne → Tα i Tβ

–

prymitywne → Tγ i Tδ

–

błona lim. T

–

rec. (TCR)

–

kompleks CD3

–

w pobliżu TCR

–

przekazuje inf. o aktywacji TCR

–

etapy odpowiedzi immunologicznej komórkowej

–

rozpoznawanie antygenu i aktywacja

–

antygen (kompleks MHC II-peptyd) na pow. kom. prezentującej antygeny

–

wiązanie z rec. lim. T

–

aktywacja lim.

–

CD3 przekazuje sygnał

–

zmiana kształtu CD3

–

aktywacja kinazy tyrozynowej

–

kaskada fosforylacji

–

transkrypcja genów

–

limfocyt → limfoblast (reakcja limfoblastyczna)

–

proliferacja

–

limfoblast → cykl kom.

–

postęp geometryczny

–

wzrost liczby limfoblastów (odpowiadających na dany antygen)

–

różnicowanie lim. T

–

z limfoblastów powstają

–

limfocyty Th
–

TCR, CD4
–

wiązanie się z MHC II kom. prezentujących antygeny (aktywacja przez 2
mechanizmy – wydzielanie IL-1 → aktywacja kinazy tyrozynowej i
fosfolipazy C → pobudzenie transkrypcji i synteza cytokin (IL-2) lim. Th
→ IL-2 wiąże się z rec. na pow. lim. który ją wydzielił → autokrynia, lub
wiązanie IL-2 z pobliskimi kom. w tym lim. cytoto. → parakrynia →
aktywacja lim. Th i lim cytoto. → pobudzenie proliferacji i wydzielania
cytokin; lub wiązanie TCR i CD28 na pow. lim. Th z MHC-peptyd i B7 na
pow. kom. prezentującej antygen)
–

komórki dendrytyczne

–

makrofagi

–

lim. B

–

kom. niektórych nabłonków

–

CD3

–

wydzielanie cytokin - interleukin / limfokin w reakcji na antygen

–

pobudzanie kom. do proliferacji

–

rodzaje
–

Th1
–

wzmagają odpowiedź typu kom.

–

wydzielanie → IL-2, TNFβ

–

pobudzanie makrofagów do niszczenia antygenów w ich wnętrzu

–

Th2
–

wzmagają odpowiedź typu humoralnego

–

pobudzają lim. B do produkcji przeciwciał

–

wydzielanie → IL-4, IL-5, IL-10

–

limfocyty T cytotoksyczne

–

TCR, CD8
–

wiązanie z MHC I (na pow. kom. jądrowych)

–

CD3

–

zwalczanie kom. z antygenem

–

gdy antygen wewnątrz
–

syn. antygenów

–

cięcie wewnątrz

–

wiązanie z MHC I

–

eksponowanie na pow. kompleksów MHC I – peptyd

–

wiązanie z TCR i CD8

–

zniszczenie kom.

–

limfocyty T supresorowe

–

TCR, CD8

–

tłumią odpowiedź

–

limfocyty NK (natural killers)

–

CD56 i rec. dla frag. Fc przeciwciał

–

duże

–

ziarna azurofilne (lizosomy)

–

niszczą kom. - gł. nowotworowe
–

niezależnie od antygenu czy przeciwciała

–

spontanicznie i naturalnie

–

limfocyty LAK

–

in vitro

–

leczenie nowotworów

–

powstają pod wpływem dużych stężeń IL-2 z lim. NK

–

zwiększona potencja do niszczenia

–

dozór immunologiczny

–

stała transformacja nowotworowa

–

czuwanie lim. NK i innych kom.

–

niszczenie nowotworów w początkowych stadiach

–

mechanizm niszczenia komórek docelowych

–

niszczenie przez lim. T cytotoksyczne i NK

–

wydzielanie (granzymów)

–

TNF (kachektyna) podobnie jak Fas (czyli CD95) na pow. kom. do zniszczenia; na
pow. lim. T cytoto. znajduje się FasL → wiąże się z Fas

–

wywołuje apoptozę

–

perforyna (podobnie jak białka doperłniacza)

–

tworzy kanał w bł. niszczonej kom.
–

napływ jonów sodu i wody → rozpad kom.

–

proteazy

–

wnikanie i trawienie

WSPÓŁZALEŻNOŚĆ ODPOWIEDZI HUMORALNEJ I KOMÓRKOWEJ

–

współudział limfocytów T i B z makrofagami

–

odpowiedzi humoralnej towarzyszy zwykle odpowiedź komórkowa i odwrotna

PRZESZCZEPIANIE KOMÓREK, TKANEK I NARZĄDÓW

–

rodzaje przeszczepów

–

autogeniczny – u tej samej osoby

–

izogeniczny – np. u bliźniąt; identyczne genetycznie

–

allogeniczny – między dwoma osobami

–

ksenogeniczny – między różnymi gatunkami

–

auto- i izo- + dobre ukrwienie → trwałe przyjęcie (tolerancja immunologiczna na przeszczep

–

przeszczepy allogeniczne → głównie odpowiedź komórkowa

–

przeszczepy ksenogeniczne → głównie odpowiedź humoralna

–

po 7 – 14 dniach wzrost kom. efektorowych → zmiany patologiczne → odrzucenie przeszczepu

ODPOWIEDŹ IMMUNOLOGICZNA PIERWOTNA I WTÓRNA

–

odpowiedź immunologiczna pierwotna

–

wynik 1. zetknięcia z antygenem

–

7 dni (zetknięcie z antygenem → klon lim. efektorowych)

–

wytworzenie pamięci immunologicznej

–

odpowiedź immunologiczna wtórna

–

3-4 dni

–

bardziej intensywna

ROZWÓJ I INWOLUCJA UKŁADU IMMUNOLOGICZNEGO

–

pochodzenie mezodermalne

–

naczynia limfatyczne

–

zrąb i miąższ narządów lim.

–

pochodzenie endodermalne

–

zrąb grasicy

–

powstawanie n. lim → koniec 5 tyg. roz. zarodkowego

–

zasiedlanie zrębu przez kom. prekursorowe → od 3 miesiąca życia płodowego

–

prekursory limfocytów z wątroby i szpiku kostnego

–

u noworodków i w czasie okołoporodowym słabo rozwinięty

–

12 – 14 r.ż → bujny rozwój

–

14 – 20 r.ż → znaczna inwolucja → stopniowo do starości

LIMFOCYTY TKANKI ŁĄCZNEJ WŁAŚCIWEJ I NABŁONKÓW

–

MALT – tkanka limfoidalna błony śluzowej

–

występowanie

–

przewód pokarmowy

–

układ oddechowy

–

układ moczowo-płciowy

–

skład

–

kom. plazmatyczne (tk. łączna)

–

wydzielanie IgA i IgM

–

limfocyty

–

B

–

T cytoto.

–

NK (nabłonki)

–

naciekanie tk. łącznej i nabłonków

–

czynność

–

zetknięcie z antygenem

–

wędrówka do śledziony i/lub węzłów

–

rozmnażanie i różnicowanie

–

powrót do miejsca zetknięcia

–

IgA

–

monomer w surowicy

–

dimer w wydzielinach

–

mleko, ślina, śluz

–

działanie

–

aglutynacja bakterii

–

neutralizacja toksyn

–

bakteriostatyk

–

blokada adhezji i wnikania bakterii do nabłonka

GRUDKI LIMFATYCZNE

–

skupienie kom.

–

przynależność do MALT

–

limfocyty B

–

limfocyty T

–

kom. prezentujące antygeny

–

kom. plazmatyczne

–

makrofagi

–

fibroblasty

–

brak torebki łącznotkankowej

–

zrąb → tkanka łączna właściwa luźna

–

części

–

część środkowa / rozmnażania (jasna rozrzedzona)

–

limfoblasty (proliferujące limfocyty)

–

luźne ułożenie

–

jasne jądra

–

duża cytoplazma

–

część obwodowa (ciemna zbita)

–

upakowane limfocyty

–

ciemne jądra

–

występowanie

–

samotne

–

skupione

MIGDAŁKI

–

grupa grudek limfatycznych

–

tkanka łączna właściwa

–

pokryte nabłonkiem

–

wnika

–

tworzy krypty (BRAK W MIGDAŁKU GARDŁOWYM)

–

limfocyty B

–

limfocyty T

–

komórki plazmatyczne

–

komórki tuczne

–

granulocyty

–

makrofagi

–

migdałki podniebienne

–

parzyste

–

nabłonek wielowarstwowy płaski nierogowaciejący

–

10-20 krypt

–

limfocyty

–

granulocyty

–

bakterie

–

złuszczone kom. nabłonka

–

migdałki językowe

–

kilka

–

nabłonek wielowarstwowy płaski

–

1 krypta

–

grudki limfatyczne

–

migdałek gardłowy

–

pojedynczy

–

nabłonek wielorzędowy walcowaty urzęsiony

–

nabłonek wielowarstwowy płaski

–

brak krypt

–

grudki limfatyczne

–

limfocyty

KĘPKI PEYERA

–

grudki limfatyczne skupione

–

błona śluzowa i podśluzowa jelita krętego i grubego

–

tkanka łączna właściwa luźna

–

limfocyty B

–

limfocyty T

–

komórki plazmatyczne

–

kom. prezentujące antygeny

–

makrofagi

–

nabłonek jednowarstwowy walcowaty

–

od strony jelita

–

tworzy kopułę

–

komórki M (z małymi fałdami)

–

miejsce przenikania wirusów i antygenów

–

limfocyty

–

makrofagi

–

kom. prezentujące antygeny

–

błona podstawna z otworami

–

szybsze przenikanie antygenów

WĘZŁY LIMFATYCZNE

–

na przebiegu naczyń

–

obecność torebki łącznotkankowej

–

beleczki w głąb

–

naczynia limfatyczne doprowadzające

–

naczynia limfatyczne odprowadzające

–

zrąb

–

tkanka łączna właściwa luźna

–

miąższ

–

limfocyty

–

komórki plazmatyczne

–

makrofagi

–

kom. prezentujące antygeny

–

kora

–

warstwa zew.

–

grudki limfatyczne

–

cz. środkowa

–

limfocyty → centrocyty

–

limfoblasty → centroblasty

–

strefa grasiczoniezależna

–

limfocyty B

–

kom. plazmatyczne

–

makrofagi

–

część przykorowa

–

między korą, a rdzeniem

–

limfocyty T

–

strefa grasiczozależna

–

rdzeń

–

pasma limfocytów

–

kom. plazmatyczne

–

makrofagi

–

fibroblasty

–

żyłki o sześciennym śródbłonku

–

receptory śródbłonka – selektyny E, integryny (glikoproteiny błonowe)

–

nieprzypadkowe przenikanie

–

przepływ limfy przez węzeł

–

n. doprow.

–

zatoki węzła lim.

–

budowa ściany

–

włókna siateczkowe

–

włókna sprężyste

–

śródbłonek (niejednolity od strony miąższu)

–

makrofagi

–

kom. prezentujące antygeny (grudkowe – w K, splatające w R)

–

fibroblasty

–

wypustki wnikają do światła zatok

–

sieć
–

wychwytywanie antygenów

–

występowanie

–

przestrzeń pod torebką

–

wzdłuż beleczek

–

rdzeniu

–

n. odprow.

–

krążenie limfocytów

–

między węzłem, a narządami i tk. Łączną i nabłonkiem

–

dopływ – żyłki i naczynia lim. dopro.

–

odpływ – n. lim. pdpro.

CZYNNOŚĆ WĘZŁÓW LIMFATYCZNYCH

–

filtracja krwi

–

zatrzymywanie, prezentowanie i niszczenie antygenów

–

99% zatrzymywane w zatokach

–

niszczenie przez makrofagi

–

wiązanie z MHC II i prezentacja → limfocyt B→ limfoblast → klon kom. → lim. B i kom. plaz. →
synteza przeciwciał

–

proliferacja lim. T i B

–

różnicowanie limfoblastów w lim. B i T efektorowe (np. cytotoksyczne)

–

w tym te które zetknęły się z antygenem w innych narządach → po różnicowanie, powrót do miejsca
uczulenia

–

wydzielanie przeciwciał

–

regionalność węzła limfatycznego

–

zbiór limfy z określonej części ciała

–

wzrost masy w czasie procesu chorobowego (w tym nowotwór)

ŚLEDZIONA

–

największy narząd limfatyczny

–

największe skupienie limfocytów

–

można żyć po jej usunięciu

–

torebka łącznotkankowa
–

odnogi

–

tworzenie beleczek

–

miocyty gładkie

–

obkurczanie

–

wyrzut zalegającej krwi

–

zrąb

–

tkanka łączna właściwa luźna

–

włókna siateczkowe

–

fibroblasty

–

miąższ

–

miazga biała

–

miazga czerwona

–

obfite unaczynienie

UNACZYNIENIE ŚLEDZIONY

–

tętnica śledzionowa
–

tętnice beleczkowe (wzdłuż beleczek)
–

tętnice środkowe (w miazdze białej)
–

tętniczki pędzelkowe
–

na końcach brak miocytów gładkich

–

warstwa makrofagów

–

tętnicze naczynia włosowate
–

naczynia włosowate
–

zatoki
–

śródbłonek
–

kom. długie wrzecionowate

–

równolegle do osi długiej naczyń

–

rozstępy

–

nieciągła blaszka podstawna

–

włókna siateczkowe

–

sieć
–

zatoki brzeżne

–

zatoki właściwe

–

żyłki

–

żyły beleczkowe

–

żyła śledzionowa

MIAZGA BIAŁA

–

limfocyty

–

komórki plazmatyczne

–

makrofagi

–

kom. prezentujące antygeny

–

proliferacja i różnicowanie limfocytów

–

dookoła tętnic środkowych

–

strefa okołotętnicza

–

lim. T

–

strefa grasicozależna śledziony

–

grudki limfatyczne

–

budowa typowa

–

część środkowa

–

część obwodowa

–

strefa brzeżna

–

na obwodzie

–

mniej komórek

–

zatoki brzeżne

–

koncentracja i niszczenie antygenów (makrofagi)

–

łukowaty przebieg tętnic środkowych

–

większa możliwość wychwytu antygenów

MIAZGA CZERWONA

–

struktura gąbki

–

jamy – zatoki śledziony

–

ściany – kom. zrębu

–

typowa budowa zatok

–

śródbłonek swoisty

–

nieciągłą blaszka podstawna

–

układ krążenia otwarty lub zamknięty (zatoki otwierają się do miąższu)

–

makrofagi

–

monocyty

–

dendrytyczne kom. prezentujące antygeny

–

fibroblasty

–

limfocyty

–

erytrocyty

–

granulocyty

–

trombocyty

CZYNNOŚĆ ŚLEDZIONY

–

filtr krwi

–

zatrzymywanie antygenów

–

niszczenie antygenów (makrofagi, granulocyty)

–

prezentacja antygenów

–

proliferacja i różnicowane limfocytów B (grudki lim. miazgi białej) i T (stref. okołotę. miazgi białej)

–

wydzielanie przeciwciał

–

degradacja zużytych erytrocytów

–

hemoglobina → bilirubina → żółć

–

żelazo → do ferrytyny → szpik kostny → synteza hemoglobiny

–

rezerwuar krwi

GRASIA

–

dojrzewanie limfocytów T (B w szpiku kostnym)

–

z mezodermy i endodermy

–

zrąb → sieć kom. nabłonkowych (z III i IV kieszonki skrzelowej)

–

miąższ → limfocyty (z wątroby i szpiku)

–

torebka łącznotkankowa

–

zraziki

–

zrąb zrazików

–

kom. nabłonka (NIE MA TKANKI ŁĄCZNEJ WŁAŚCIWEJ!)

–

różna wielkość i kształt

–

jasna cytoplazma

–

duże, owalne jądra

–

filamenty pośrednie (typ I i II ) - cytokeratynowe

–

rdzeń zrazików

–

jasny

–

komórki nabłonkowe

–

różny kształt i wielkość

–

szorstka siateczka śródplazmatycna

–

pęcherzyki wydzielnicze

–

hormony grasicy

–

tymozyna

–

ciałka grasicze (Hassala)

–

degenerujące kom. nabłonkowe

–

w grupach

–

naczynia krwionośne

–

naczynia limfatyczne odprowadzające (brak doprowadzających)

–

limfocyty (tymocyty) → odpływ także limfą

–

prekursory przez ścianę żyłek do granicy rdzenia i kory

–

kora zrazików

–

ciemna

–

limfocyty małe (głębiej)

–

limfocyty duże i średnie, limfoblasty (na obwodzie)

–

kom. nabłonkowe otaczają limfocyty – kom. pielęgnujące (część bariera krew-grasica)

–

różnicowanie i selekcja lim. T

–

komórki dendrytyczne (ze szpiku)

–

makrofagi

–

limfocyty T

–

limfocyty B

–

komórki plazmatyczne

–

granulocyty kwasochłonne

PROLIFERACJA, RÓŻNICOWANIE I APOPTOZA LIMFOCYTÓW T

–

w korze zrazików

–

95% ginie i jest fagocytowane (udział receptorów Fas/CD95 lim. niszczonych)

–

silnie wiążą się z własnym MHC

–

silnie wiążą się z własnym MHC-peptyd

–

brak receptorów TCR

–

zupełny brak wiązania

–

gronka różnicowania w błonach lim. T

–

udział kom. pielęgnujących

–

synteza błonowej glikoproteiny (CD4) → gotowe do reakcji immunologicznej

–

lim. T cytoto. i supresorowe → pojawienie CD8 → gotowe do reakcji immunologicznej

–

przeżywalność wyselekcjonowanych dodatnio

–

słabe wiązanie z własnym MHC i własnym MHC-peptyd

–

bariera krew-grasica (krew-kora zrazików)

–

dojrzewanie i proliferacja lim. przy braku kontaktu z antygenami

–

skład bariery

–

naczynia włosowate

–

szczelny śródbłonek

–

ciągła, gruba blaszka podstawna

–

tkanka łączna wlaściwa

–

kom. nabłonkowe zrębu

–

kom. pielęgnujące

CZYNNOŚĆ GRASICY

–

95% ginie i jest fagocytowane

–

proliferacja, różnicowanie i selekcja macierzystych kom. lim. T ze szpiku kostnego

–

wydzielanie hormonów przez kom. nabłonkowe

–

tymozyna

–

pobudza wytworzenie immunokompetencji lim.

–

konsekwencje usunięcia u noworodków

–

zanik lim. T w

–

krwi

–

limfie

–

nabłonkach

–

tk. łącznej właściwej

–

narządach lim. (pierw w strefach grasiczozależnych)

–

zmniejszenie i zanik obwo. narz. lim.

–

wyniszczenie org.

–

infekcje

NACZYNIA LIMFATYCZNE

–

włosowate naczynia limfatyczne

–

ślepo zakoń. w tk.

–

Różnorodność wielkości i kształtu (zależny od narządu)

–

szersze niż krwionośne

–

tworzą sploty (skóra), zatoki (kanaliki nasienne)

–

obecność we wszystkich narządach i tkankach; wyjątki

–

chrząstka

–

kość

–

szpik kostny

–

ząb

–

łożysko

–

pow. war. bł. śluz. wł. macicy

–

budowa

–

sródbłonek

–

liczne rozstępy

–

nieciągłe blaszka podstawna

–

naczynia limfatyczne małego i średniego kalibru

–

cieńsza ściana

–

większe światło

–

obecność zastawek

–

zdwojenia bł. wew.

–

śródbłonek

–

budowa (gdy średnica pow 0,2 mm)

–

błona wewnętrzna

–

śródbłonek

–

tkanka łączna właściwa

–

włókna sprężyste

–

błona środkowa

–

miocyty gładkie

–

rytmiczne skurcze

–

przesuwanie limfy

–

błona zewnętrzna

–

tkanka łączna właściwa

–

włókna sprężyste

–

pęczki włókien kolagenowych

–

przewody limfatyczne

–

przewód limfatyczny prawy

–

przewód piersiowy

–

obecność zastawek

–

budowa

–

3 typowe błony

–

wysłane śródbłonkiem

–

gruba błona środkowa

–

warstwy miocytów gładkich w bł. środkowej i dodatkowej

–

limfa

–

żółtawa

–

lekko zasadowa

–

z płynu tkankowego

–

skład

–

woda

–

elektrolity (więcej niż w osoczu)

–

białka (mniej niż w osoczu)

–

limfa węzła limfatycznego

–

limfocyty

–

makrofagi

–

przeciwciała

–

chylomikrony (w jelicie cienkim) → podobna do mleka

–

przepływ → skurcze mięśni narządów otaczających

–

zastawki – w większych naczyniach

KRĄŻENIE LIMFOCYTÓW

–

ok. 50%

–

z krwią lub limfą lub płynem tkankowym

–

między narządami centralnymi i obwodowymi

–

między tk. Łączną, nabłonkiem i narządami

–

łatwiejsze spotykanie antygenów

–

krążenie prekursorów lim. B i T → nabywanie kompetencji immunologicznej