WYKA
AD 19.05.2014
02.06-zerówka
Odpowiedzialność na (za) pierwsze ryzyko
Ustępstwo od reguły ustawowej (klauzula ubezpieczeniowa) Zakład ubezpieczeń wypłaca
odszkodowanie w wysokości poniesionej szkody do wysokości sumy ubezpieczenia. Jeżeli szkoda
jest wyższa od sumy ubezpieczenia, to jej część wykraczająca poza ramy określane sumą
ubezpieczenia nie zostaje pokryta.
Ubezpieczenie to jest stosowane najczęściej w przypadkach, gdy szkoda powstaje z natury swojej
jako częściowa lub przy zmiennych stanach ilościowych i wartościowych mienia
formuła O= S, gdy S<=U
U, gdy S>U
gdzie
O-odszkodowanie ubezpieczeniowe (odszkodowanie)
S- wysokość doznanej szkody (szkoda)''
U-suma ubezpieczenia (ubezpieczenie)
Pierwsze Ryzyko:
Jest to szkoda w wysokości sumy ubezpieczenia. Zakład ubezpieczeń uznaje za ubezpieczoną w
pełnej wartości dowolną część mienia do granicy sumy ubezpieczenia, która to część jest
wystawiana w pierwszej kolejności na działanie wypadku ubezpieczeniowego
Drugie Ryzyko:
Jest to część szkody, która stanowi nadwyżkę powyżej sumy ubezpieczenia i nie podlega pokryciu
przez zakład ubezpieczeń (pozostaje całkowicie w ramach ryzyka ubezpieczającego)
Przykład
1 Szkoda częściowa: U=3000zł S= (1,2)=2000zł, O(1)=2000zł O(2)=1000zł
2 Szkoda całkowita U=3000 zł S=5000zł O=3000zł
Techniczno-ubezpieczeniowe ograniczenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń
1.FRANSZYZA (integralna, redukcyjna)
Jest to określana część lub całość szkody która obciąża ubezpieczającego, mimo że suma
ubezpieczenia może być nawet równa wartości przedmiotu ubezpieczenia. Franszyza występuje w
formie: warunkowej( integralnej) lub bezwarunkowej ( redukcyjnej)
Franszyza warunkowa: Zakład ubezpieczeń zwolniony jest z obowiązku wypłaty odszkodowania
za szkodę, która nie przekroczyła ustalonego minimum ( kwoty) określonej części( lub %) sumy
ubezpieczenia bądz
też wartości ubezpieczeniowej. Jeżeli szkoda przekroczy tę wysokość to z. u.
Odpowiada za szkodę w pełnej wysokości
Franszyzę warunkową ustanawia się głównie dlatego by uwolnić zakład ubezpieczeń. Od
prowadzenia postępowań likwidacyjnych znacznej liczbie spraw dotyczących drobnych szkód,
których koszty likwidacji mogłyby być większe od wielkości szkody i są mało dokuczliwe dla
ubezpieczonych
Przykład:
W=10000zł FI=3%
1 S=300zł, O= 0zł
2 S=301zł, O=301zł
Franszyza bezwarunkowa (redukcyjna). Redukcja wszystkich szkód
Zakład ubezpieczeń obniża kwotę wypłaconego odszkodowania ubezpieczeniowego o określoną
sumę lub ustalony % wartości przedmiotu ubezpieczenia. Następuje to w każdym przypadku szkód
przy każdej wysokości szkody tj. niezależnie od tego czy szkoda franszyzę przewyższa czy też nie.
Przesłanką wprowadzenia franszyzy redukcyjnej jest założenie objęcia ubezpieczeniem tylko tych
szkód które są spowodowane zdarzeniami losowymi. Franszyza redukcyjna wyłącza spod ochrony
ubezpieczeniowej ubytki naturalne (rzeczywiste\ pozorne) w ubezpieczonym mieniu, które nie
można uznać za szkody.
Stosuje się ją najczęściej w ubezpieczeniach towarowych. Zadaniem jej jest wyłącznie
odpowiedzialność z. u. Za szkody polegające na powstawaniu różnego rodzaju ubytków
naturalnych ( np. wysychanie, parowanie w ubezpieczonym mieniu) lub różnic wagowych ( np. w
ładunkach masowych)
przykład
W=10000zł FR= 3%
1 S=300zł O=0 zł
2 S=301zł O=1zł
2.UDZIAA
WA
ASNY:
Ubezpieczający ponosi określony udział w odszkodowaniu, którego faktyczna wysokość (wyrażona
kwotowo lub %) zostaje ustalana dopiero po wystąpieniu wypadku ubezpieczeniowego.
Udział własny w szkodzie ( ryzyko własne ubezpieczającego oznacza że odszkodowanie
ubezpieczeniowe wypłacane ubezpieczającemu ulega zmniejszeniu o ustalony % udziału własnego)
Udział własny może być stosowany w obu systemach odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń:
proporcjonalnej lub na pierwsze ryzyko.
Udział własny w odpowiedzialności proporcjonalnej:
O U
Formuła U
= O=Sp x
Sp W W
gdzie :
Sp wysokość doznanej szkody pomniejszonej o udział własny
O-odszkodowanie ubezpieczeniowe
U-suma ubezpieczenia
W-wartość przedmiotu ubezpieczenia
Przykład (szkoda częściowa)
W=5000zł, U=3000zł, S=4000zł, UW=20% O=
O= (4000-800) *(3000/5000)= 1920zł
Udział własny w systemie  na pierwsze ryzyko
odszkodowanie ubezpieczeniowe nie pokrywa całej szkody ( w granicach sume ubezpieczeniowej),
lecz jest zmniejszone o określoną część.
Przykład:
1 Szkoda częściowa: U=3000zł, UW=20%, S=2000zł, O=1600zł
2 Szkoda całkowita: U=3000zł, UW=20%, S=5000zł, O=2400zł
System Francuski (niemiecki)
Udział ubezpieczyciela w wypłacie odszkodowania określa się w stosunku zachodzącym między
odszkodowaniem, które musiałby zapłacić gdyby był jedynym ubezpieczycielem, a sumą
odszkodowań, które obciążałyby każdego z ubezpieczycieli, gdyby był jednym ubezpieczycielem
(proporcja odszkodowań)
przykład S=50000zł
Ubezpieczyciel A; UA=50000zł OA ?? >> 31250zł
Ubezpieczyciel B UB=30000zł OB?? >> 18750zł
OA= 50000*(50000/(50000+30000)) OB= 50000*(30000/(50000+30000))
Deklaracja ryzyka ubezpieczeniowego-systemy
Przy zawieraniu umowy ubezpieczenia ubezpieczający ma obowiązek podać do wiadomości
ubezpieczyciela-zgodnie z prawdą-wszelkie okoliczności mające wpływ na ocenę
ryzyka(niebezpieczeństwa)
-System anglosaski
obowiązek deklaracji spontanicznych, ubezpieczający-nawet bez uprzednich zapytań ze strony
ubezpieczyciela-powinien informować o wszelkich okolicznościach, które są lub powinny być
znane
-System kontynentalny: (w Polsce) (art. 815 k.c)
system  odpowiedzi na pytania , obowiązek deklaracji dotyczy tylko znanych ubezpieczającemu
okoliczności, o które pytał ubezpieczyciel w formularzu wniosku-oferty albo w innych pismach
-System mieszany:
ubezpieczający odpowiada zgodnie z prawdą na pytania ubezpieczyciela albo ponadto jest
obowiązany zwrócić uwagę ubezpieczyciela na okoliczności jego zdaniem ważne, choćby
ubezpieczyciel nie pytał.
Sankcje za naruszenie: ubezpieczyciel jest wolny od odpowiedzialności(art. 815 i 834 k.c) może
odstąpić od umowy, może zwiększyć składkę (art.305 k.m.)
Sankcje naruszenia obowiązku ubezpieczającego:
Sankcje:
-zwiększenie składki
-zmniejszenie odszkodowania
-odmowa odszkodowania
-odstąpienie od umowy
-zwolnienie z odpowiedzialności
Warunki zastosowania sankcji:
-tylko gdy przewiduje to przepis
-umowa lub OWU mogą przypadki zastosowania sankcji konkretyzować, ale nie mnożyć.
Składka ubezpieczeniowa
Składka brutto (przypisana)
łączna suma składek taryfowych należnych od ogółu ubezpieczających za cały okres
obrachunkowy ( rok kalendarzowy)
Składna netto ( tzw. składka sprawiedliwa)
suma składka brutto pomniejszona o koszty obsługi ubezpieczyciela (administracyjne), o koszty
tworzenia rezerw, koszty akwizycji i inne koszty działalności zakładu ubezpieczeń
Składka przypisana netto
składka zarobiona na udziale własnym ubezpieczyciela ( po uwzględnieniu kosztów reasekuracji)
RYNEK UBEZPIECZENIOWY
podstawowe pojęcia
RYNEK: ogół transakcji kupna-sprzedaży danego dobra lub czynnika produkcji zawierana na
pewnym terytorium w określonym czasie.
RYNEK UBEZZPIECZENIOWY: segment rynku ogólnego, który obejmuje całokształt usług
ubezpieczeniowych zaliczany do tzw. rynku usług finansowych
RYNEK UBEZPIECZENIOWY W UJ
CIU PODMIOTOWYM: obejmuje wszelkie osoby i
podmioty uczestniczące w dystrybucji usług ubezpieczeniowych oraz podmioty, organy i instytucje
zrzeszające uczestników rynku, kontrolujące i nadzorujące jego działalności i funkcjonowanie
RYNEK UBEZPIECZENIOWY W UJ
CIU SEGMENTOWYM: grupy podmiotów
uczestniczące w całym procesie dystrybucji usług ubezpieczeniowych ( od od ubezpieczających do
zakładów ubezpieczeń i reasekuracji)
POLSKI RYNEK UBEZPIECZENIOWY I REASEKURACYJNY
1 Podaż
-ubezpieczyciele ( z. u. S.A TUW)
-instytucje ubezpieczeniowe (UFG, PBUK)
-samorząd ubezpieczeniowy (PIU)
-stowarzyszenie aktuariuszy
2 Instytucje nadzoru ubezpieczeniowego ( KNF, MF, PRM, RU)
3 Popyt
-ubezpieczający (os. fiz i pr  ujęcie prawne, przedsiębiorstwa i gosp. domowe -ujęcie
ekonomiczne)
-rzecznik ubezpieczonych (RU)
-organizacje konsumentów
4 Pośrednicy ubezpieczeniowi:
-agenci i brokerzy ubezpieczeniowi i reasekuracyjni
-stowarzyszenia (agentów i brokerów)
5 Instytucje pomocnicze i usługowe (rzeczoznawcy, specjaliści, nauczyciele zawodu)
KNF dawniej: komisja nadzoru ubezpieczeń i funduszy emerytalnych (KNUiE)
Organ nadzoru: centralny organ administracji rządowej. Kieruje nim przewodniczący powołany
przez Prezesa Rady Ministrów (organ nadzorczy). Do postępowania KNF stosuje się k.p.a. Jego
decyzje & .
Prerogatywy:
-może w każdym czasie przeprowadzić kontrolę działalności i stanu majątkowego zu i brokerów...
MINISTER FINANSÓW:
obszary kompetencji: polityka ubezpieczeniowa, Legislacja:( opracowywanie rządowych
projektów ustaw z zakresu ubezpieczeń oraz wydawanie aktów wykonawczych)
Prerogatywy:
UFG:
Instytucja ubezpieczeniowa:posiada os prawną, instytucja quasi-ubezpieczeniowa ( nie będąca z.u.
Wypłaca niektóre świadczenia ubezpieczeniowe). Ma prawo wystawiania tyt wykonawczego w
trybie egzekucji administracyjnej w zakresie egzekucji karnej opłaty pieniężnej w stosunku do
podmiotów naruszających obowiązek zawarcia ubezpieczeń wymienionych w ustawie)
Zadania:
1. wypłata pełnego odszkodowania gdy :
-posiadacz auta będący sprawcą szkody nie zawarł umowy ubezpieczenia OC
-rolnik lub osoba pracująca w gosp. rolnym będący sprawcami szkody, nie posiadali
obowiązkowego ubezpieczenia OC
2. Wypłata ograniczonego świadczenia gdy:
-nieustalony sprawca bądz
niezidentyfikowany pojazd mechaniczny wyrządził szkodę w
okolicznościach uzasadniających odpowiedzialność cywilną sprawcy
-szkoda została wyrządzona przez rolnika, którego tożsamości nie ustalono
3. Zaspokajanie roszczeń osób uprawnionych w przypadku upadłości z.u. z tyt
obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych oraz
obowiązkowego ubezpieczenia OC rolników
4. zaspokojenie roszczeń osób uprawnionych w przypadku upadłości z.u. z tyt umów
ubezpieczenia na życie w wysokości 50 % wierzytelności ( nie więcej niż 30000 euro)
Polskie biuro ubezpieczycieli komunikacyjnych
Instytucja ubezpieczeniowa:
posiadająca os prawną instytucja quasi ubezpieczeniowa, zrzeszająca zakłady ubezpieczeń
prowadzące obowiązkowe ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów w ruchu zagranicznym.
Przynależność wymienionych zakładów PBUK jest obowiązkowa
Zadania:
Wystawianie dokumentów ubezpieczeniowych ważnych w ruchu zagranicznym
zawierzanie umów z zagranicznymi biurami ubezpieczeń komunikacyjnych o wzajemnym
uznawaniu dokumentów ubezpieczeniowych
Polska izba ubezpieczeń
Instytucja samorządu gospodarczego:
posiada os prawną, instytucja ubezpieczeniowego samorządu gosp, zrzeszająca wszystkie działające
w kraju z u. Na zasadzie obowiązkowości, Członkostwo powstałe z mocy prawa z chwilą podjęcia
przez dany zakład działalności ubezpieczeniowej. Może też prowadzić dzi8ałalnośc gosp w ramach
powołanego przez siebie przedsiębiorstwa.
Zadania:
reprezentowanie z.u. wobec organów władzy i administracji oraz podejmowanie działań w celu
ochrony innych interesów
Rzecznik ubezpieczonych
zadania:
reprezentowanie i ochrona konsumenckich interesów ubezpieczonych i uprawnionych z umów
ubezpieczeniach
opiniowanie aktów prawnych z zakresu ubezpieczeń
informowanie nadzoru ubezpieczeniowego o nieprawidłowościach w działalności zu.
Działalność o charakterze edukacyjno-informacyjnym w zakresie ubezpieczeń