„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI
i NAUKI

Halina Zwolska

Zarządzanie zasobami ludzkimi
341[02].Z3.02

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2005

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr Małgorzata Sienna
mgr Renata Zmysłowska




Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Katarzyna Maćkowska



Konsultacja:
mgr Andrzej Zych




Korekta:
mgr Joanna Fundowicz

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 341[02].Z3.02.
Zarządzanie zasobami ludzkimi zawartego w programie nauczania dla zawodu technik
ekonomista.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2005

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

4

3. Cele kształcenia

5

4. Przykładowe scenariusze zajęć

6

5. Ćwiczenia

10

5.1. Istota i cele polityki personalnej przedsiębiorstwa

5.1.1. Ćwiczenia

5.1.2. Sprawdzian postępów

10
10
11

5.2. Proces planowania zatrudnienia
5.2.1. Ćwiczenia
5.2.2. Sprawdzian postępów

12
12
13

5.3. Rekrutacja i selekcja kandydatów do pracy
5.3.1. Ćwiczenia
5.3.2. Sprawdzian postępów

14
14
17

5.4. Analiza stanu, struktury i płynności zatrudnienia
5.4.1. Ćwiczenia
5.4.2. Sprawdzian postępów

19
19
20

5.5. Stosunki międzyludzkie w grupie
5.5.1. Ćwiczenia
5.5.2. Sprawdzian postępów

21
21
22

5.6. Sporządzanie pism w sprawach osobowych
5.6.1. Ćwiczenia
5.6.2. Sprawdzian postępów

23
23
24

5.7. Prowadzenie dokumentacji kadrowej
5.6.1. Ćwiczenia
5.6.2. Sprawdzian postępów

25
25
29

5.8. Doradztwo kadrowe
5.6.1. Ćwiczenia
5.6.2. Sprawdzian postępów

31
31
32

6. Ewaluacja osiągnięć uczniów

33

7. Literatura

43

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik ekonomista, z zakresu
zarządzania zasobami ludzkimi, a w szczególności planowania zatrudnienia, analizy struktury
zatrudnienia, rekrutacji pracowników, zarządzania działem personalnym, sporządzania
dokumentacji kadrowej oraz jej prowadzenia w przedsiębiorstwie.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne,

−

wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane, aby bez problemów
mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, które wskazują, jakie umiejętności uczeń powinien opanować w procesie
kształcenia w danej jednostce modułowej,

−

propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności
praktycznych. Ćwiczenia zawierają polecenie, sposób wykonania i wyposażenie
stanowiska pracy,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego,

−

wykaz literatury, która umożliwi pogłębienie wiedzy z zakresu jednostki modułowej.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. samokształcenia
kierowanego, metody tekstu przewodniego.

Forma organizacyjna pracy uczniów może być również zróżnicowana, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu nauczania w zakresie programu jednostki modułowej

Zarządzanie zasobami ludzkimi, uczeń powinien umieć:

−

posługiwać się podstawowymi pojęciami ogólnoekonomicznymi oraz z zakresu prawa
pracy,

−

poszukiwać informacji w różnych źródłach,

−

selekcjonować, porządkować i przechowywać informacje,

−

korzystać z podstawowych źródeł prawa,

−

obsługiwać komputer na poziomie podstawowym,

−

współpracować w grupie,

−

uczestniczyć w dyskusji, prezentacji,

−

interpretować wyniki obliczeń działań matematycznych,

−

oceniać własne możliwości sprostania wymaganiom wybranego zawodu,

−

wykazywać się znajomością podstawowych zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

zaplanować zatrudnienie,

−

określić metody doboru pracowników,

−

zastosować obowiązujące normy zatrudnienia,

−

dokonać analizy struktury i płynności zatrudnienia,

−

scharakteryzować więzi międzyludzkie w grupach formalnych i nieformalnych,

−

zredagować pisma w sprawach osobowych,

−

sporządzić dokumentację kadrową,

−

wykorzystać technologię informacyjną do sporządzania dokumentacji kadrowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz 1

Temat: Przygotowanie dokumentów związanych z ubieganiem się o pracę

Cele ogólne:
Przygotowanie uczniów do sporządzania dokumentów związanych z poszukiwaniem pracy.
Szczegółowe cele kształcenia:
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

scharakteryzować dokumenty niezbędne w poszukiwaniu pracy,

−

napisać życiorys (CV) i list motywacyjny w odpowiedzi na ofertę pracy,

−

zaplanować odpowiednią formę graficzną (format, rozmieszczenie tekstu),

−

wskazać typowe błędy w życiorysach i listach motywacyjnych,

−

zmodyfikować przygotowane dokumenty w zależności od charakteru pracy i stanowiska,

−

wykorzystać komputer do przygotowania dokumentów,

−

dokonać samooceny własnych umiejętności,

−

zaprezentować swoją osobę oraz dotychczasowe osiągnięcia.

Metody nauczania – uczenia się:

−

pogadanka,

−

wykład,

−

praca z wykorzystaniem komputera,

−

dyskusja w grupie,

−

ćwiczenia przedmiotowe.

Środki dydaktyczne:

−

komputer wyposażony w edytora tekstu oraz z dostępem do Internetu,

−

drukarka,

−

schemat listu motywacyjnego i CV,

−

ogłoszenie o pracy z bieżącej prasy dla każdego ucznia,

−

materiały biurowe,

−

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Czas trwania:
90 minut.

Przebieg lekcji:
1. Wprowadzenie.
2. Wskazanie celów szczegółowych.
3. Plan lekcji:
A. Zasady pisania dokumentów aplikacyjnych:
–

nauczyciel wykorzystując pogadankę i pytania skierowane do uczniów przedstawia
zasady obowiązujące przy sporządzaniu dokumentów w fazie ubiegania się o pracę.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

Zwraca uwagę na elementy autoprezentacji. Podkreśla, że sposób przygotowania tych
dokumentów jest pierwszą wizytówką, jaką wystawia sobie kandydat do pracy,

–

nauczyciel rozdaje uczniom przykładowe wzory życiorysów oraz listów
motywacyjnych,

–

uczniowie, pracując indywidualnie analizują otrzymane wzory dokumentów oceniając
ich poprawność pod względem formy i treści.

B. Pisanie życiorysów (CV):
–

uczniowie, pracując indywidualnie przygotowują własne życiorysy w dowolnym
edytorze tekstu i drukują,

–

każdy z uczniów krótko prezentuje własny życiorys,

–

nauczyciel ocenia poprawność przygotowanego dokumentu.

C. Przygotowanie listu motywacyjnego:

−

każdy z uczniów zakłada własną skrzynkę (konto pocztowe),

−

uczniowie wyszukują w Internecie ofertę pracy dla technika ekonomisty,

−

odpowiadają na nią, piszą list motywacyjny i załączają przygotowany wcześniej życiorys,

−

przygotowane dokumenty aplikacyjne wysyłają drogą elektroniczną na adres

e-mailowy nauczyciela przedmiotu.

4. Podsumowanie lekcji:

Uczniowie wspólnie z nauczycielem analizują przygotowane dokumenty aplikacyjne

podkreślając poprawność ich sporządzenia, odnajdują typowe błędy, modyfikują i omawiają
ich znaczenie w procesie ubiegania się o zatrudnienie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Scenariusz 2

Temat: Jak przygotować się do pierwszej rozmowy kwalifikacyjnej?

Rozmowa kwalifikacyjna

Cele ogólne:
– kształtowanie umiejętności porozumiewania się w różnych sytuacjach i efektywnego

współdziałania w zespole,

– zapoznanie uczniów z przebiegiem rozmowy kwalifikacyjnej,
– przygotowanie uczniów do rozmowy kwalifikacyjnej,
– zapoznanie uczniów z pytaniami zadawanymi przez potencjalnych pracodawców

i przykładowymi odpowiedziami.

Szczegółowe cele kształcenia:
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

wymienić podstawowe zasady autoprezentacji,

−

wskazać zasady obowiązujące przy przygotowaniu się do rozmowy kwalifikacyjnej,

−

przygotować się merytorycznie do rozmowy, uwzględniając oczekiwania pracodawcy,

−

sporządzić listę rzeczy, które należy zabrać na rozmowę, dobrać właściwe ubranie,

−

udzielić odpowiedzi na pytania,

−

przeprowadzić symulację rozmowy kwalifikacyjnej,

−

przekonać pracodawcę do własnych kwalifikacji,

−

zaprezentować własne kwalifikacje.

Metody nauczania – uczenia się:

−

metoda sytuacyjna,

−

dyskusja dydaktyczna,

−

metoda symulacyjna.

Środki dydaktyczne:

−

stanowisko komputerowe wyposażone w edytor tekstu oraz z dostępem do Internetu,

−

drukarka,

−

ogłoszenie o pracę dla technika ekonomisty lub w zawodach pokrewnych z bieżącej prasy
dla każdego ucznia,

−

materiały biurowe,

−

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Czas trwania:
90 minut.

Przebieg lekcji:
1. Wprowadzenie.
2. Wskazanie celów szczegółowych.
3. Plan lekcji:
A. Przygotowanie do rozmowy kwalifikacyjnej:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

–

nauczyciel, wspólnie z uczniami, wyjaśnia pojęcie – rozmowy kwalifikacyjnej

i przypomina, jakie dokumenty są do niej niezbędne,

–

uczniowie omawiają kolejne etapy przygotowania do rozmowy: jak się ubrać, jak

zachować, przewidzieć ewentualne pytania, podać możliwe odpowiedzi, o czym
należy pamiętać, czego się spodziewać.

B. Inscenizacja rozmowy:
–

nauczyciel, korzystając z ofert zamieszczanych w Internecie, przedstawia uczniom

kilka propozycji pracy, podaje wymagania stawiane kandydatom do pracy,

–

uczniowie dobierają się w grupy,

–

uczniowie przygotowują w poszczególnych grupach poradnik dla kandydata

przygotowującego się do rozmowy kwalifikacyjnej, uwzględniając m.in.: kwalifikacje,
odpowiednią postawę, właściwe dobranie stroju, itp.

C. Rozmowa kwalifikacyjna:

−

każda z grup prezentuje przygotowaną rozmowę kwalifikacyjną wybierając spośród

siebie pracownika i pracodawcę,

−

uczniowie wspólnie z nauczycielem omawiają dokonane prezentacje,

−

wybierają najlepszego kandydata i zapraszają go na podpisanie umowy o pracę.

4. Podsumowanie lekcji:

Uczniowie, wspólnie z nauczycielem, analizują kolejne etapy przygotowania do

rozmowy kwalifikacyjnej, omawiają najczęściej popełniane podczas rozmowy przez
kandydatów błędy, zwracają szczególną uwagę na umiejętność autoprezentacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

5. ĆWICZENIA

5.1. Istota i cele polityki personalnej przedsiębiorstwa

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Scharakteryzuj politykę personalną przedsiębiorstwa.

Wskazówki do realizacji:

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

ćwiczenie powinno być wykonywane indywidualnie.

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) wyszukać w literaturze informacje na temat polityki personalnej,
2) zdefiniować pojęcie polityka personalna,
3) przedstawić podstawowe cele polityki personalnej,
4) przedyskutować w grupie zasady polityki personalnej.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenia przedmiotowe,

− dyskusja.

Środki dydaktyczne:

− foliogramy,

− plansze,

− literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Wyszukaj na dowolnej stronie internetowej przykłady strategii personalnej trzech

różnych przedsiębiorstw i dokonaj ich krótkich charakterystyk w formie opisowej.

Wskazówki do realizacji:

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

ćwiczenie powinno być wykonywane w grupach 3-osobowych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) wyszukać na dowolnej stronie internetowej przykłady strategii personalnych trzech

wybranych przedsiębiorstw,

2) przedstawić charakterystyczne cechy wybranej strategii personalnej,
3) dokonać charakterystyk strategii personalnej w formie opisowej,
4) zaprezentować rezultaty pracy na forum grupy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenia przedmiotowe,

− dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

foliogramy,

−

plansze,

−

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu,

−

materiały biurowe,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

5.1.2. Sprawdzian postępów

Tak Nie

Uczeń potrafi:
1) opisać, na czym polega istota polityki personalnej
2) wymienić cele polityki personalnej przedsiębiorstwa
3) podać definicję strategii personalnej
4) wymienić, jakie dziedziny działań w przedsiębiorstwie

obejmuje polityka personalna

5) wskazać, w jakich obszarach polityki personalnej
są formułowane plany strategiczne
6) podać definicję pojęcia strategia personalna?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

5.2. Proces planowania zatrudnienia

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Uporządkuj etapy procesu planowania personelu według ich kolejności, oznacz ich

kolejność cyfrą.

Etapy w dowolnej kolejności Uporządkowane etapy procesu planowania

ustalenie celów i priorytetów zarządzania
potencjałem społecznym na podstawie celów
strategicznych organizacji

tworzenie i wdrażanie planów i programów
działania w zakresie obsady, oceny, wynagrodzenia
i rozwoju personelu

kontrola i ocena realizacji planów i programów

zbieranie i analizowanie danych, przewidywanie
trendów w celu opracowania prognozy podaży
i popytu personelu

Wskazówki do realizacji:

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

ćwiczenie powinno być wykonywane indywidualnie.

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) wyszukać w literaturze informacje na temat planowania zatrudnienia,
2) uporządkować, wg kolejności etapy procesu planowania personelu,
3) zaprezentować rezultaty pracy na forum grupy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenia przedmiotowe,
− dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

foliogramy,

−

plansze,

−

materiały biurowe,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Określ grupy stanowisk pracy, jakie należy brać Twoim zdaniem pod uwagę przy

ustalaniu zapotrzebowania na pracowników.

Wskazówki do realizacji:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

ćwiczenie powinno być wykonywane indywidualnie.

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) wyszukać w literaturze informacje na temat planowania zatrudnienia,
2) wypisać grupy pracowników na poszczególnych stanowiskach pracy,
3) zaprezentować rezultaty pracy na forum grupy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenia przedmiotowe,

− dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

foliogramy,

−

plansze,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika,

−

materiały biurowe.

5.2.2. Sprawdzian postępów

Tak Nie

Uczeń potrafi:
1) objaśnić proces planowania zatrudnienia

2) wymienić cele planowania zatrudnienia

3) opisać funkcje planowania zatrudnienia

4) wymienić obszary, jakie obejmuje proces planowania

5) wymienić, z jakich etapów składa się proces planowania personelu

6) wymienić sposoby planowania zasobów pracy

7) scharakteryzować techniki planowania

8) wymienić rodzaje podstawowych planów kadrowych

9) określić grupy stanowisk pracy, które należy brać pod uwagę

przy ustalaniu zapotrzebowania na pracowników?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Kwalifikacje

zawodowe

5.3. Rekrutacja i selekcja kandydatów do pracy

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Uzupełnij poniższy schemat, wpisując w puste pola słowa składające się na definicję

pojęcia kwalifikacje zawodowe.

Wskazówki do realizacji:

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

ćwiczenie powinno być wykonywane indywidualnie.

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) wykorzystać wiedzę nabytą podczas zapoznawania się z materiałem nauczania,
2) uzupełnić schemat,
3) zaprezentować rezultaty pracy na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− ćwiczenia przedmiotowe,
− dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

foliogramy,

−

plansze,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika,

– materiały biurowe.

Ćwiczenie 2

Pracodawca, współpracujący z Twoim przedsiębiorstwem zwrócił się o pomoc w

znalezieniu odpowiedniej osoby na stanowisko głównego ekonomisty. Ma to być osoba
z wykształceniem wyższym, znająca bardzo dobrze język angielski. Mile widziane
doświadczenie w przedsiębiorstwie produkcyjnym. Twoim zadaniem będzie wypisanie
wszystkich możliwych źródeł rekrutacji, które powinieneś wziąć pod uwagę.

Wskazówki do realizacji:

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

ćwiczenie powinno być wykonywane indywidualnie.

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

=

+

+

+

+

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

1) wykorzystać wiedzę nabytą podczas zapoznawania się z materiałem nauczania,
2) wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje o źródłach rekrutacji,
3) wybrać źródła rekrutacji i uzasadnić wybór,
4) zaprezentować rezultaty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenia przedmiotowe,

− dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

foliogramy,

−

plansze,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela,

– materiały biurowe.

Ćwiczenie 3

Zaproponuj przykłady pytań, które ułatwią sprawdzenie podczas rozmowy

kwalifikacyjnej, czy dany kandydat posiada podaną poniżej cechę. Propozycje pytań wpisz do
tabeli.

Cecha Propozycje

pytań sprawdzających

Umiejętność pracy w grupie

Łatwość nawiązywania kontaktów

Dobra organizacja pracy

Łatwość prowadzenia rozmów przez telefon

Wskazówki do realizacji:

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

ćwiczenie powinno być wykonywane w grupach 3–4-osobowych.

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) wykorzystać wiedzę nabytą podczas zapoznawania się z materiałem nauczania,
2) wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje o sposobie przeprowadzania

rozmowy kwalifikacyjnej,

3) zaproponować pytania odpowiadające danej cesze kandydata i wpisać je do tabeli,
4) zaprezentować rezultaty pracy na forum grupy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenia przedmiotowe,
− dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

foliogramy,

−

plansze,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela,

−

materiały biurowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Ćwiczenie 4

Napisz krótką scenkę przedstawiającą rozmowę kwalifikacyjną, uwzględniając poniższe

założenia:
– poszukiwany pracownik – sprzedawca w sklepie RTV,
– rozmówcy – właściciel sklepu jako kandydat do pracy,
– wymagania pracodawcy w stosunku do kandydata na to stanowisko:

„

znajomość technik sprzedaży,

„

wiedza o produktach oferowanych klientom,

„

znajomość w zakresie dokumentowania sprzedaży,

„

umiejętność obsługi kasy fiskalnej i przyjmowania zapłaty kartą płatniczą,

„

łatwość nawiązywania kontaktów,

„

kultura osobista.

Wskazówki do realizacji:

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

ćwiczenie powinno być wykonywane indywidualnie.

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) wykorzystać wiedzę nabytą podczas zapoznawania się z materiałem nauczania,
2) wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje o sposobie przeprowadzania

rozmowy kwalifikacyjnej,

3) opracować scenariusz rozmowy, występując w roli właściciela,
4) zaprezentować rezultaty pracy na forum grupy,
5) uwzględnić uwagi grupy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenia przedmiotowe,
− dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

foliogramy,

−

plansze,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela,

−

materiały biurowe.

Ćwiczenie 5

Na podstawie przedstawionego poniżej opisu stanowiska pracy i profilu idealnego

kandydata, przygotuj treść ogłoszenia prasowego dotyczącego oferty pracy dla tego
stanowiska.
OPIS STANOWISKA – Specjalista ds. transportu.
ULOKOWANIE W STRUKTURZE ORGANIZACYJNEJ – Dział Transportu w pionie
Dyrektora Handlowego.
CEL STANOWISKA – Administrowanie systemem planowania i kontroli środków transportu
dla pełnego wykonania zleconych zadań transportowych; optymalne wykorzystanie taboru.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

PODSTAWOWE ZADANIA:
– wystawianie dziennych zleceń wyjazdów dla kierowców w oparciu o program

komputerowy nadzorujący stany magazynowe oraz pozwalający na koordynację
przewozów,

– rozliczanie kart drogowych, w tym paliwa i godzin pracy kierowców,
– zgłaszanie rezerw w wykorzystaniu taboru, w tym pustych przelotów,
– planowanie napraw okresowych i doraźnych taboru.
ZAKRES ODPOWIEDZIALNOŚCI/UPRAWNIENIA:
– koordynacja pracy kierowców i samochodów,
– utrzymywanie współczynnika gotowości taboru na poziomie powyżej 0,9,
– dotrzymywanie terminów przeglądów i remontów okresowych,
– dysponowanie premią w wysokości 10% płacy zasadniczej w odniesieniu do kierowców

za nieprzekroczenie limitów zużycia paliwa.

Wskazówki do realizacji:

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

ćwiczenie powinno być wykonywane indywidualnie.

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) wykorzystać wiedzę nabytą podczas zapoznawania się z materiałem nauczania,
2) wyszukać w literaturze przedmiotu informacje o sposobie przygotowania ogłoszenia

prasowego dotyczącego oferty pracy,

3) zredagować treść ogłoszenia,
4) zaprezentować rezultaty pracy na forum grupy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenia przedmiotowe,
− dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

plansze,

−

foliogramy,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela,

−

materiały biurowe.

5.3.2. Sprawdzian postępów

Tak Nie

Uczeń potrafi:
1) zdefiniować pojęcie rekrutacja, selekcja i rozmowa

kwalifikacyjna?

2) wymienić źródła pokrywania

potrzeb kadrowych przedsiębiorstwa?

3) opisać, na czym polega proces selekcji kandydatów

do pracy, jakie są jego etapy?

4) wymienić metody selekcji?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

5) określić, na jakie elementy należy zwrócić uwagę,

zapoznając się z CV kandydata do pracy?

6) omówić zasady przygotowania

i przeprowadzenia rozmowy kwalifikacyjnej?

7) wymienić elementy składające się na kwalifikacje

zawodowe pracowników?

8) wymienić etapy selekcji pracowników?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

5.4. Analiza stanu, struktury i płynności zatrudnienia

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Oblicz wskaźnik przyjęć i zwolnień przy założeniu, że w przedsiębiorstwie usługowym

średni stan zatrudnienia w 2004 r. wynosił 1500 osób. Do pracy przyjęto w 2004 roku, 122
osoby, a zwolniono 135 osób.

Wskazówki do realizacji:

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

ćwiczenie powinno być wykonywane indywidualnie.

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) wykorzystać wiadomości nabyte podczas omawiania materiału nauczania,
2) obliczyć wskaźniki przyjęć i zwolnień,
3) dokonać analizy uzyskanych wyników.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenia przedmiotowe,
− dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

plansze,

−

foliogramy,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela,

−

materiały biurowe,

−

kalkulator.

Ćwiczenie 2

Wykorzystując wyniki uzyskane jako rezultat ćwiczenia 1, ustal współczynnik wymiany

kadry.

Wskazówki do realizacji:

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

ćwiczenie powinno być wykonywane indywidualnie.

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) ustalić wskaźnik wymiany kadry,
2) dokonać analizy i interpretacji uzyskanych wyników.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenia przedmiotowe,

− dyskusja.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

Środki dydaktyczne:

−

plansze,

−

foliogramy,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela,

−

kalkulator.

Ćwiczenie 3

Określ, w którym roku wymiana pracowników była większa, jeżeli wskaźnik fluktuacji

w przedsiębiorstwie „X” w 2004 roku wyniósł 0,11, a w 2003 0,12.

Wskazówki do realizacji:

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

ćwiczenie powinno być wykonywane indywidualnie.

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) wykorzystać wiadomości nabyte podczas analizy materiału nauczania,
2) udzielić odpowiedzi na pytanie.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenia przedmiotowe,

− dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

plansze,

−

foliogramy,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela,

−

materiały biurowe,

−

kalkulator.

5.4.2. Sprawdzian postępów

Tak Nie

Uczeń potrafi:

1) określić cele analizy stanu zatrudnienia

2)

zdefiniować pojęcie płynności kadr

3)

wymienić przyczyny płynności kadr

4)

objaśnić, co wyrażają wskaźniki: przyjęć, zwolnień i wymiany kadry

5)

podać wzór na obliczenie wskaźników:

przyjęć, zwolnień i wymiany kadry

6)

ocenić zjawisko płynności kadry

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

5.5. Stosunki międzyludzkie w grupie

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykorzystując wiadomości oraz opierając się na własnych obserwacjach, podaj

przykłady stosunków formalnych i nieformalnych w pracy i w szkole.

Wskazówki do realizacji:

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

ćwiczenie powinno być wykonywane indywidualnie.

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) wyszukać w literaturze informacje na temat stosunków międzyludzkich,
2) podać przykłady stosunków formalnych i nieformalnych w pracy i w szkole.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenia przedmiotowe,

− dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

foliogramy,

−

plansze,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Twoim zadaniem będzie dokonanie klasyfikacji stosunków formalnych i nieformalnych

w podanej poniżej tabeli, poprzez wstawienie znaku „x” we właściwej kolumnie tabeli.

Stosunki wynikające z:

Stosunki formalne

Stosunki nieformalne

cech charakteru pracowników

regulaminów wynagradzania

zainteresowań pracowników

zakresów obowiązków

struktury organizacyjnej przedsiębiorstwa

Wskazówki do realizacji:

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

ćwiczenie powinno być wykonywane indywidualnie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) wykorzystać wiedzę nabytą podczas zapoznawania się z materiałem nauczania,
2) wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje o stosunkach międzyludzkich,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

3) wstawić znak „x we właściwej kolumnie tabeli,
4) zaprezentować rezultaty pracy na forum grupy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenia przedmiotowe,

− dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

foliogramy,

−

plansze,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela,

−

materiały biurowe.

5.5.2. Sprawdzian postępów

Tak Nie

Uczeń potrafi:

1) zdefiniować pojęcie stosunków międzyludzkich

i wymienić ich rodzaje

2) odróżnić stosunki formalne i nieformalne
3) wymienić czynniki wpływające na kształtowanie

stosunków międzyludzkich

4) określić, jakie znaczenie mają prawidłowe stosunki

międzyludzkie dla pracowników i dla całego przedsiębiorstwa

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

5.6. Sporządzanie pism w sprawach osobowych

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wyszukaj na stronie internetowej (pozycja 10 Literatury) rozporządzenie Ministra Pracy i

Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców
dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt
osobowych pracownika. Wykorzystując treść tego rozporządzenia napisz, z jakich elementów
składa się umowa o pracę.

Wskazówki do realizacji:

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

ćwiczenie powinno być wykonywane indywidualnie.

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) wykorzystać wiedzę nabytą podczas zapoznawania się z materiałem nauczania,
2) wyszukać na stronie internetowej, podanej w danych do ćwiczenia, treść rozporządzenia

MPiPS,

3) wynotować elementy, z jakich składa się umowa o pracę,
4) wydrukować opracowane materiały.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenia przedmiotowe,

− dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

foliogramy,

−

plansze,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela,

−

stanowisko komputerowe wyposażone w oprogramowanie niezbędne w pracy biurowej.

Ćwiczenie 2

Napisz – posługując się edytorem tekstu – podanie o 2 dni urlopu wypoczynkowego.

Wskazówki do realizacji:

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

ćwiczenie powinno być wykonywane indywidualnie.

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) wykorzystać wiedzę nabytą podczas zapoznawania się z materiałem nauczania,
2) wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje o sporządzaniu pism w sprawach

osobowych,

3) wypisać komputerowo treść podania o urlop,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

4) wydrukować pismo.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenia przedmiotowe,

− dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

plansze,

−

foliogramy,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela,

−

stanowisko komputerowe wyposażone w oprogramowanie niezbędne w pracy biurowej,

−

wzory pism w sprawach osobowych.

5.6.2. Sprawdzian postępów

Tak Nie

Uczeń potrafi:

1) wymienić grupy pism sporządzanych przez pracownika

działu kadr w sprawach osobowych?

2) wymienić elementy, z jakich składa się umowa o pracę?
3) wymienić pisma związane z okresem zatrudnienia pracownika?
4) wskazać, jakie elementy powinno zawierać pismo w sprawie

wypowiedzenia warunków pracy?

5) wymienić informacje, jakie zobowiązany jest podać pracodawca

w świadectwie pracy?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

5.7. Prowadzenie dokumentacji kadrowej

5.7.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wypełnij kwestionariusz osobowy, którego wzór udostępni Ci nauczyciel. Do wykonania

ćwiczenia posłużą Ci dane przedstawione poniżej.
DANE PRACOWNIKA:

„

imię i nazwisko: Karmina Malina,

„

stan cywilny: mężatka,

„

imiona rodziców: Anna, Zdzisław,

„

nazwisko rodowe matki: Mąkosa,

„

data urodzenia: 1 stycznia 1978 r.,

„

miejsce urodzenia: Radom,

„

obywatelstwo: polskie,

„

narodowość: polska,

„

PESEL: 78010123456,

„

NIP: 796-421-55-03,

„

miejsce zamieszkania: ul. Leśna 24 m. 8, 26-600 Radom,

„

adres do korespondencji: ul. Leśna 24 m. 8, 26-600 Radom,

„

telefon: [phone],

„

wykształcenie: Zespół Szkół Ekonomicznych w Radomiu,

„

zawód: technik ekonomista,

„

osoba, którą należy zawiadomić w razie wypadku: Robert Malina, zamieszkały: ul. Leśna
24 m. 8, 26-600 Radom, telefon: [phone],

„

data wypełniania dokumentu,

„

dowód osobisty nr RDD 144435, wydany przez Prezydenta Miasta Radomia,

„

przebieg dotychczasowego zatrudnienia:
od 1998 – do chwili obecnej asystentka w dziale administracyjnym przedsiębiorstwa
Wawer Company,

„

obowiązki: przyjmowanie korespondencji, prowadzenie terminarza spotkań, dbanie
o prawidłowy obieg dokumentów, organizowanie spotkań, komputerowe przepisywanie
tekstów, obsługa klientów,

„

umiejętności obsługi komputera MS Office (Word, Excel, Access), Internet, obsługa
urządzeń biurowych, umiejętność prowadzenia książki przychodów i rozchodów,
znajomość języka angielskiego w stopniu średnio zaawansowanym,

„

cechy: terminowość, operatywność, miła aparycja.

DANE FIRMY:

„

„Pelikan” sp. z o.o. z siedzibą w Grójcu, ul. Słoneczna 24

„

REGON 012141891

„

NIP 796-008-66-55

DANE DOTYCZĄCE STANOWISKA, O KTÓRE KANDYDAT SIĘ UBIEGA:

„

stanowisko: pracownik handlowy w Dziale Sprzedaży,

„

wymiar czasu pracy: pełny etat,

„

dzień rozpoczęcia pracy: pierwszy dzień następnego miesiąca,

„

proponowane wynagrodzenie: 2.800 zł (brutto),

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

„

premia regulaminowa: 10% wynagrodzenia zasadniczego,

„

umowa zawarta na czas nieokreślony,

„

miejsce wykonywania pracy: siedziba firmy „Pelikan” sp. z o.o.

DANE DOTYCZĄCE ROZWIĄZANIA UMOWY O PRACĘ Z KARMINĄ MALINĄ

„

stosunek pracy zostanie rozwiązany na mocy porozumienia stron między pracownikiem a
zakładem pracy z ostatnim dniem następnego miesiąca,

„

pracownik nie korzystał z urlopu bezpłatnego,

„

pracownik w roku bieżącym wykorzystał 11 dni urlopu wypoczynkowego,

„

pracownik nie korzystał z urlopu wychowawczego,

„

wynagrodzenie nie było zajmowane przez komornika.

Wskazówki do realizacji:

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

ćwiczenie powinno być wykonywane indywidualnie.

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) wykorzystać wiedzę nabytą podczas zapoznawania się z materiałem nauczania,
2) wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje o sposobie sporządzania

dokumentacji kadrowej,

3) wypełnić kwestionariusz osobowy zgodnie z danymi podanymi do wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenia przedmiotowe,
− dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

plansze,

−

foliogramy,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela,

−

materiały biurowe,

−

zestaw przepisów prawnych,

−

formularze wzorów dokumentów.

Ćwiczenie 2

Wykorzystując powyższe dane kandydata do pracy z ćwiczenia 1, wypełnij formularz

„Wniosek w sprawie zatrudnienia pracownika”.

Wskazówki do realizacji:

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

ćwiczenie powinno być wykonywane indywidualnie.

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) wykorzystać wiedzę nabytą podczas zapoznawania się z materiałem nauczania,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

2) wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje o sposobie sporządzania

dokumentacji kadrowej,

3) wypełnić „Wniosek w sprawie zatrudnienia pracownika”.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenia przedmiotowe,

− dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

plansze,

−

foliogramy,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela,

−

materiały biurowe,

−

zestaw przepisów prawnych,

−

formularze wzorów dokumentów.

Ćwiczenie 3

Wykorzystując dane kandydata do pracy z ćwiczenia 1, wypełnij formularz „Umowy o

pracę”.

Wskazówki do realizacji:

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

ćwiczenie powinno być wykonywane indywidualnie.

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) wykorzystać wiedzę nabytą podczas zapoznawania się z materiałem nauczania,
2) wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje o sposobie sporządzania

dokumentacji kadrowej,

3) wypełnić „Umowę o pracę”.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenia przedmiotowe,

− dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

plansze,

−

foliogramy,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela,

−

materiały biurowe,

−

zestaw przepisów prawnych,

−

formularze wzorów dokumentów.

Ćwiczenie 4

Wykorzystując dane kandydata do pracy z ćwiczenia 1, wypełnij formularz „Świadectwo

pracy”.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

Wskazówki do realizacji:

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

ćwiczenie powinno być wykonywane indywidualnie.

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) wykorzystać wiedzę nabytą podczas zapoznawania się z materiałem nauczania,
2) wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje o sposobie sporządzania

dokumentacji kadrowej,

3) wypełnić „Świadectwo pracy”.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenia przedmiotowe,

− dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

plansze,

−

foliogramy,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela,

−

materiały biurowe,

−

zestaw przepisów prawnych,

−

formularze wzorów dokumentów.

Ćwiczenie 5

Wykorzystując powyższe dane kandydata do pracy z ćwiczenia 1 oraz podane poniżej

informacje, wypełnij formularz „Zaświadczenie”.

„

znak: KW/126/2005,

„

miejscowość: Radom,

„

data: dzień wykonania ćwiczenia,

„

cel wydania zaświadczenia: przedłożenie w banku,

„

osoba wystawiająca zaświadczenie: uczeń wykonujący ćwiczenie.

Wskazówki do realizacji:

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

ćwiczenie powinno być wykonywane indywidualnie.

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) wykorzystać wiedzę nabytą podczas zapoznawania się z materiałem nauczania,
2) wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje o sposobie sporządzania

dokumentacji kadrowej,

3) wypełnić „Zaświadczenie”.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenia przedmiotowe,

− dyskusja.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

Środki dydaktyczne:

−

plansze,

−

foliogramy,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela,

−

materiały biurowe,

−

zestaw przepisów prawnych,

−

formularze wzorów dokumentów.

Ćwiczenie 6

Wykorzystując rezultaty ćwiczeń: 1, 2, 3, 4, 5 załóż teczkę z aktami osobowymi

pracownika i pogrupuj dokumenty w poszczególnych częściach akt osobowych zgodnie
z obowiązującymi zasadami.

Wskazówki do realizacji:

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) wykorzystać wiedzę nabytą podczas zapoznawania się z materiałem nauczania,
2) wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje o sposobie prowadzenia

dokumentacji kadrowej,

3) założyć teczkę z aktami osobowymi pracownika,
4) pogrupować dokumenty w odpowiednich częściach akt osobowych.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenia przedmiotowe,
− dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

plansze,

−

foliogramy,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela,

−

teczka akt osobowych,

−

materiały biurowe,

−

zestaw przepisów prawnych,

−

formularze wzorów dokumentów.

5.7.2. Sprawdzian postępów

Tak Nie

Uczeń potrafi:

1) zdefiniować pojęcie dokumentacja kadrowa

2) wskazać przepisy określające obowiązek prowadzenia

dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy

i określić, jaki obowiązek nakładają na pracodawcę

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

3) wymienić rodzaje dokumentacji kadrowej

4) objaśnić co rozumiesz pod pojęciem grup i rodzajów dokumentacji

kadrowej

5) omówić zasady dokumentowania podjęcia pracy przez pracownika

6) scharakteryzować zasady prowadzenia akt osobowych

7) wymienić, jakie karty osobowe odrębnie dla każdego

8) pracownika zobowiązany jest prowadzić pracodawca

9) odpowiedzieć, przez jaki okres przechowuje się akta

osobowe pracownika

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

5.8. Doradztwo kadrowe

5.8.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj charakterystyki dwóch wybranych działań w zakresie doradztwa kadrowego.

Wskazówki do realizacji:

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

ćwiczenie powinno być wykonywane indywidualnie.

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) wykorzystać wiedzę nabytą podczas zapoznawania się z materiałem nauczania,
2) opisać dwa działania w zakresie doradztwa kadrowego,
3) zaprezentować wyniki swojej pracy na forum grupy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenia przedmiotowe,

− dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

plansze,

−

foliogramy,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela,

−

materiały biurowe.

Ćwiczenie 2

Wyszukaj na dowolnej stronie internetowej przykłady działalności trzech różnych

przedsiębiorstw w zakresie doradztwa kadrowego i dokonaj w formie opisowej krótkich
charakterystyk ich działalności.

Wskazówki do realizacji:

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

ćwiczenie powinno być wykonywane w grupach 3-osobowych.

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) wyszukać w na dowolnej stronie internetowej informacje o trzech różnych firmach

prowadzących działalność w zakresie doradztwa kadrowego,

2) dokonać w formie opisowej charakterystyk ich działalności,
3) zaprezentować rezultaty pracy na forum grupy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenia przedmiotowe,
− dyskusja.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

Środki dydaktyczne:

−

plansze,

−

foliogramy,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela,

– stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu,
– materiały biurowe.

5.8.4. Sprawdzian postępów

Tak Nie

Uczeń potrafi:
1) wymienić zakres, jaki obejmuje doradztwo kadrowe

2) scharakteryzować działania doradztwa kadrowego w zakresie:

a) analizy zatrudnienia i tworzenia strategii personalnej firmy

b) restrukturyzacji zatrudnienia

c) tworzenia i analizy systemu motywacyjnego i systemu wynagrodzeń

d) tworzenia i wdrażania procedury ocen okresowych pracowników

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test nr 1 do jednostki modułowej „Zarządzanie zasobami ludzkimi”

Test składa się z 16 zadań, z których:
– zadania 2, 3, 4, 6, 7, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 są z poziomu podstawowego,
– zadania 1, 5, 8, 16 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt.
Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za błędną odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące stopnie
szkolne:
− dopuszczający – za odpowiedź na co najmniej 5 pytań z poziomu podstawowego,
− dostateczny – za odpowiedź na co najmniej 8 pytań z poziomu podstawowego i co

najmniej 1 pytanie z poziomu ponadpodstawowego,

− dobry – za odpowiedź na co najmniej 11 pytań, w tym co najmniej 2 z poziomu

ponadpodstawowego,

− bardzo dobry – za odpowiedź na co najmniej 14 pytań, w tym co najmniej 3 z poziomu

ponadpodstawowego.

Plan testu

Klucz odpowiedzi

Nr

zadania

Cel operacyjny (mierzone

osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna odpowiedź

1 uzupełnić określenie „polityka

personalna”

B PP wyznaczaniu

celów

2 w części A teczki akt osobowych

wskazać grupy dokumentów

A P ubieganiem

się o

zatrudnienie

3 wyliczyć elementy planu

zatrudnienia

A P kwalifikacyjną

pracowników

4 zdefiniować pojęcie rekrutacji

i selekcji

A P

wolnym

stanowiskiem,

selekcja

5 podać wzór na obliczanie wskaźnika

przyjęć

B PP

W

p

=

Z

P

p

x 100%

6 nazwać co oznacza skrót CV

A P droga

życiowa

7 nazwać zasadę sporządzania umowy

o pracę

A P umowę o pracę

8 wymienić zasady polityki

personalnej

B PP

c

9 podać zakres analizy stanu

zatrudnienia

B P

a

10 w części C teczki akt osobowych

wskazać grupy dokumentów

A P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

11 rozpoznać metody selekcji

kandydatów

A P

d

12 wskazać zalety wewnętrznej

rekrutacji pracowników

A P

d

13 wskazać akt prawny regulujący

zasady zawierania umów o pracę

B P

c

14 wymienić elementy, jakie powinien

zawierać list CV

A P

b

15 wykazać znajomość zasad

archiwizowania akt osobowych

A P

a

16 wskazać kierunki (tendencje)

rozwoju zarządzania zasobami
ludzkimi

A PP

d

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów cel stosowania pomiaru.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz zasadami punktowania.
4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na pytania podobne do pytań

testowych.

5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na

rozwiązanie testu.

8. Na kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

9. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
10. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
11. Przeprowadź analizę ilościową i jakościową uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz

te zadania, które sprawiły uczniom największe trudności.

12. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
13. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję zanim zaczniesz rozwiązywać zadania.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test składa się z 16 zadań. Na rozwiązanie wszystkich zadań masz 45 minut. Odpowiedzi

udzielaj tylko na załączonej karcie odpowiedzi.

5. W zadaniach 1–7 uzupełnij zdania. Zadania 8–16 zawierają cztery odpowiedzi, z których

tylko jedna jest poprawna.

6. Wybraną odpowiedź zakreśl kółkiem. Jeśli uznasz, że się pomyliłeś i wybrałeś

nieprawidłową odpowiedź, to przekreśl ją znakiem X i otocz kółkiem prawidłową
odpowiedź.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

7. Nie masz obowiązku rozwiązywania zadań w kolejności podanej w teście. Możesz zacząć

od dowolnego, które jest dla Ciebie najłatwiejsze.

8. Przed wykonaniem każdego zadania przeczytaj bardzo uważnie polecenie.
Powodzenia!

Materiały dla ucznia

– instrukcja,
– zestaw zadań testowych,
– karta odpowiedzi.

Zestaw zadań testowych

1. Polityka personalna polega na ……………. ……………….. związanych z

kształtowaniem potencjału społecznego firmy.

2. Część A teczki akt osobowych zawiera dokumenty związane z ................ .....................

.............. ...............

3. Plan zatrudnienia określa liczbę, rodzaje i strukturę .......................... ..............................
4. Rekrutacja to proces polegający na zainteresowaniu pewnej grupy kandydatów …………

……………, a ............. jest techniką wyboru nowego członka organizacji spośród
dostępnych kandydatów..

5. Wskaźnik przyjęć oblicza się jako stosunek liczby nowo przyjętych pracowników

w danym okresie do ogólnego stanu zatrudnienia. Oblicza się go według wzoru:
.............................

6. CV to skrót od łacińskiego curriculum vitae, czyli „......................... ..............................”.
7. Pracodawca sporządza .......... ....... ............ co najmniej w dwóch jednobrzmiących

egzemplarzach, z których jeden doręcza się pracownikowi, a drugi włącza do jego akt
osobowych.

8. Do zasad polityki personalnej zalicza się:

a) najważniejsze wartości organizacji,
b) badanie klimatu organizacji,
c) kierowanie przez uzgadnianie celów,
d) wiedzę merytoryczną pracownika.

9. Analiza ustalania zapotrzebowania na pracowników obejmuje:

a) plany organizacyjne i plany sprzedaży,
b) plany potrzeb szkoleniowych,
c) analizę dokumentacji organizacji,
d) analizę raportów sprzedaży.

10. W części C teczki akt osobowych znajdują się:

a) kopia wydanego pracownikowi świadectwa pracy,
b) wypełniony kwestionariusz osobowy,
c) dokumenty potwierdzające kwalifikacje,
d) wyniki badań okresowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

11. Do metod selekcji kandydatów do pracy zalicza się:

a) metodę badania kompetencji,
b) wymagania stanowiska pracy,
c) porównywanie pracowników parami,
d) analizę dokumentów aplikacyjnych kandydata.

12. Zaletą wewnętrznej rekrutacji pracowników jest:

a) większy wybór pracowników,
b) obustronna znajomość pracodawcy i pracownika,
c) nowa jakość,
d) wygoda dla pracodawcy.

13. Ogólne zasady zawierania umów o pracę określa:

a) Kodeks cwilny,
b) Kodeks spółek handlowych,
c) Kodeks pracy,
d) Kodeks postępowania administracyjnego.

14. List CV powinien zawierać elementy:

a) zwrot grzecznościowy kierowany do konkretnej osoby,
b) kwalifikacje zawodowe,
c) krótkie przedstawienie pobudek, z powodu których kandydat ubiega się o to

stanowisko,

d) Post Scriptum, w którym można napisać o ewentualnych zastrzeżeniach dotyczących

np. pracy w jednym pomieszczeniu z osobami palącymi, itp.

15. Akta osobowe, prowadzone karty imienne oraz inne dodatkowe ewidencje z tym

związane przechowuje się przez okres:
a) 50 lat,
b) 20 lat,
c) 5 lat,
d) 15 lat.

16. Cechą obecnego etapu rozwoju zarządzania zasobami ludzkimi jest:

a) unikanie nadmiernych kosztów wynikających z kosztownej rekrutacji personelu,
b) kształtowanie zasobów ludzkich zgodnie z kulturą i strategią firmy,
c) eksperymentowanie i szukanie nowatorskich rozwiązań,
d) uznanie pracowników za najcenniejszy zasób organizacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

KARTA ODPOWIEDZI DO TESTU NR 1

Imię i nazwisko ................................................................................................

Zarządzanie zasobami ludzkimi

Podaj i zakreśl poprawną odpowiedź

Nr

zadania

Odpowiedź Punkty

1

2

3

4

5

6

7

8 a b c d

9 a b c d

10 a b c d

11 a b c d

12 a b c d

13 a b c d

14 a b c d

15 a b c d

16 a b c d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

38

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test nr 2 do jednostki modułowej „Zarządzanie zasobami ludzkimi”

Test składa się z 16 zadań, z których:
– zadania 1, 2, 4, 6, 7, 8, 9, 14, 15,16 są z poziomu podstawowego,
– zadania 3, 5, 10, 11, 12, 13 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt.
Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za odpowiedź błędną lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące stopnie
szkolne:
− dopuszczający – za odpowiedź na co najmniej 5 pytań z poziomu podstawowego,
− dostateczny – za odpowiedź na co najmniej 7 pytań z poziomu podstawowego i co

najmniej 2 pytania z poziomu ponadpodstawowego,

− dobry – za odpowiedź na co najmniej 12 pytań, w tym co najmniej 3 z poziomu

ponadpodstawowego,

− bardzo dobry – za odpowiedź na co najmniej 15 pytań, w tym co najmniej 5 z poziomu

ponadpodstawowego.

Plan testu

Klucz odpowiedzi

Nr

zadania

Cel operacyjny (mierzone

osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna odpowiedź

1 wskazać źródła prawa pracy

B P

Prawda

2 rozróżnić zalety wewnętrznej

rekrutacji kadr

B P

Prawda

3 rozróżnić znajomość zasad ustalania

potrzeb w zakresie kształcenia
i rozwoju kadr

B PP

Prawda

4 rozróżnić zastosowanie metody

selekcji w doborze kadr

B P

Fałsz

5 uzupełnić określenie definicji

„zarządzanie kadrami”

B PP cele

organizacji

6 zdefiniować pojęcie płynności kadr

A P fluktuacją zatrudnienia

7 zdefiniować pojęcie stosunków

międzyludzkich

A P

osobami zatrudnionymi

w zakładzie pracy

8 uzupełnić definicję listu

motywacyjnego

A P list motywacyjny

9 wymienić cechy polityki personalnej

A P

1) pozyskanie odpowiednich

pracowników,

2) utrzymanie ich w

organizacji i właściwe ich

wykorzystanie,

3) rozwój ich kwalifikacji

i umiejętności wraz
z rozwojem całej
organizacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

39

10 nazwać etapy selekcji kandydatów

A PP

1) przyjmowanie ofert

kandydatów do pracy,

2) rozmowa wstępna i analiza

curriculum vitae (CV),

3) selekcja właściwa

(pozytywna lub
negatywna),

4) klasyfikacja wstępna

(przydział stanowiska
pracy),

5) okres próbny - ocena

procesu adaptacji do firmy,

6) 6) ostateczna decyzji a o

zatrudnieniu lub
odrzuceniu kandydata.

11 uzupełnić określenie „adaptacja

pracowników”

B PP

adaptacja

pracowników

12 wymienić korzyści wynikające

z planowania zasobów ludzkich

B PP

–

redukcja kosztów
personalnych,

–

unikanie stanu nadmiaru
i niedoboru pracowników,

–

optymalizacja wiedzy
i kwalifikacji
pracowników,

–

zwiększenie elastyczności
przedsiębiorstwa – lepsze
przystosowanie się do
zmian.

13 wskazać różnicę w rozumieniu

pojęcia nabór i selekcja

A

PP

nabór (rekrutacja) to

poszukiwanie pracowników,

selekcja natomiast jest

etapem naboru, podczas

którego spośród wszystkich

nadesłanych ofert

selekcjonuje się te, które

firmę interesują.

14 określić zawartość części A teczki

akt osobowych

C P

B

15 obliczyć wysokość wskaźnika

przyjęć

C P

C

16 wskazać zalety wewnętrznej

rekrutacji pracowników

A P

D

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów cel stosowania pomiaru.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz zasadami punktowania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

40

4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na pytania podobne do pytań

testowych.

5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na

rozwiązanie testu.

8. Na kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

9. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
10. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
11. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

12. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
13. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję zanim zaczniesz rozwiązywać zadania.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test składa się z 16 zadań. Na rozwiązanie wszystkich zadań masz 45 minut. Odpowiedzi

udzielaj tylko na załączonym arkuszu.

5. Pytania 1–4 to pytania typu prawda czy fałsz. W zadaniach 5–8, 11 uzupełnij zdania. Na

pytania 9, 10, 12, 13 należy udzielić krótkiej odpowiedzi. Zadania 14–16

zawierają cztery

odpowiedzi, z których tylko jedna jest poprawna.

6. Wybraną odpowiedź zakreśl kółkiem. Jeśli uznasz, że się pomyliłeś i wybrałeś

nieprawidłową odpowiedź, to przekreśl ją znakiem X i otocz kółkiem prawidłową
odpowiedź.

7. Nie masz obowiązku rozwiązywania zadań w kolejności podanej w teście. Możesz zacząć

od dowolnego, które dla Ciebie jest najłatwiejsze.

8. Przed wykonaniem każdego zadania przeczytaj bardzo uważnie polecenie.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia

– instrukcja,
– zestaw zadań testowych,
– karta odpowiedzi.

Z

estaw zadań testowych

1. Źródła prawa pracy stanowią przepisy kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów

wykonawczych, a także postanowienia układów zbiorowych pracy, regulaminów,
statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.
Prawda czy fałsz?

2. Zaletą wewnętrznej rekrutacji kadr są niskie koszty doboru.

Prawda czy fałsz?

3. Ustalając potrzeby w zakresie kształcenia i rozwoju kadr uwzględnia się strategie

organizacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

41

Prawda czy fałsz?

4. Metoda selekcji w doborze kadr ma zastosowanie przy niedoborze kandydatów.

Prawda czy fałsz?

5. Zarządzanie kadrami obejmuje ogół technik, narzędzi i procedur stosowanych do

ukształtowania załogi sprawnie realizującej ................... .........................

6. Płynność kadr, zwana również ...................... ................., wyraża się w odchodzeniu

z zakładu pracy jednych pracowników, a przyjmowaniu innych.

7. Stosunki międzyludzkie to wzajemna współpraca i kontakty zachodzące pomiędzy

.................... .................. ................. ......................... .........................

8. ........................ ......................... to niezbędny element przy ubieganiu się o pracę.
9. Wymień cechy polityki personalnej .......................................................................................
10. Podaj etapy selekcji kandydatów ...........................................................................................
11. Proces, w wyniku którego pracownicy zaczynają utożsamiać swoje cele z celami

przedsiębiorstwa to ..................... .........................

12. Wymień korzyści wynikające z planowania zasobów ludzkich: ...........................................
13. Jak rozumiesz różnicę między naborem a selekcją?
14. W części A teczki akt osobowych znajdują się:

a) kopia wydanego pracownikowi świadectwa pracy,
b) wypełniony kwestionariusz osobowy,
c) umowa o pracę,
d) umowa o zakazie konkurencji.

15. Zakładając, że w przedsiębiorstwie średni stan zatrudnienia w 2004 r. wyniósł 350 osób,

do pracy przyjęto 35 osób, to wskaźnik przyjęć wynosi:
a) 0,12,
b) 0,13,
c) 0,10,
d) 0,9.

16. Zaletą zewnętrznej rekrutacji jest:

a) niskie koszty prowadzenia rekrutacji,
b) obustronna znajomość pracodawcy i pracownika,
c) krótki czas oczekiwania na efekty,
d) napływ nowych pomysłów i idei.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

42

KARTA ODPOWIEDZI DO TESTU NR 2

Imię i nazwisko ................................................................................................

Zarządzanie zasobami ludzkimi

Podaj i zakreśl poprawną odpowiedź

Nr

zadania

Odpowiedź Punkty

1 P

F

2 P

F

3 P

F

4 P

F

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14 a b c d

15 a b c d

16 a b c d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

43

7. LITERATURA

1. Armstrong M.: Zarządzanie zasobami ludzkimi. Strategia i działanie. Wydawnictwo

Profesjonalnej Szkoły Biznesu, Kraków 1996.

2. Komosa A.: Szkolny słownik ekonomiczny. Ekonomik s.c. A. Komosa, J. Musiałkiewicz,

Warszawa 2000.

3. Komosa A.: Funkcjonowanie przedsiębiorstwa w warunkach gospodarki rynkowej, cz. 2.

Ekonomik s.c. A. Komosa, J. Musiałkiewicz, Warszawa 2004.

4. Komosa A.: Praca biurowa, cz. 2. Ekonomik s.c. A. Komosa, J. Musiałkiewicz, Warszawa

2005.

5. Kostera M.: Zarządzanie personelem. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa

1994.

6. Lundy O., Cowling A.: Strategiczne zarządzanie zasobami ludzkimi. Dom Wydawniczy

ABC, Kraków 2000.

7. McKenna E., Beech N.: Zarządzanie zasobami ludzkimi. Wydawnictwo FELBERG SJA,

Warszawa 1999.

8. Pocztowski A.: Zarządzanie zasobami ludzkimi. Zarys problematyki i metod. Oficyna

Wydawnicza ANTYKWEA s.c., Kraków 1998.

9. Guzera K., Mierzejewska–Majcherek J.: Ekonomika przedsiębiorstw, cz. 1, Centrum

Doradztwa i Informacji Difin, Warszawa 2006

Strona internetowa:

www.abc.com.pl