Polski standard opieki okołoporodowej

Polski standard opieki okołoporodowej

-- ogólne założenia

ogólne założenia

Dr n. med. GRAŻYNA IWANOWICZ

Dr n. med. GRAŻYNA IWANOWICZ--PALUS

PALUS

Samodzielna Pracownia Umiejętności Położniczych

Samodzielna Pracownia Umiejętności Położniczych

Uniwersytet Medyczn

Uniwersytet Medycznyy w Lublinie

w Lublinie

Prezes Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Położnych

Prezes Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Położnych

Członek Zespołu Ministerstwa Zdrowia ds. opracowania

Członek Zespołu Ministerstwa Zdrowia ds. opracowania

Projektu standardu opieki okołoporodowej

Projektu standardu opieki okołoporodowej

Wojewódzki Konsultant w dziedzinie pielęgniarstwa ginekologiczno

Wojewódzki Konsultant w dziedzinie pielęgniarstwa ginekologiczno--położniczego

położniczego

Rozporządzenie Ministra Zdrowia

Rozporządzenie Ministra Zdrowia

z dnia 23 września 2010r. w sprawie standardów

z dnia 23 września 2010r. w sprawie standardów

postępowania oraz procedur medycznych przy

postępowania oraz procedur medycznych przy

udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki

udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki

okołoporodow ej sprawowanej nad kobietą w okresie

okołoporodow ej sprawowanej nad kobietą w okresie

fizjologicznej ci ąży, fizjologicznego porodu, połogu

fizjologicznej ci ąży, fizjologicznego porodu, połogu

oraz opieki nad noworodkiem

oraz opieki nad noworodkiem

(Dz. U. z dnia 7.10.2010 r. Nr 187, poz. 1259)

(Dz. U. z dnia 7.10.2010 r. Nr 187, poz. 1259)

jest polskim standardem opieki medycznej podczas

jest polskim standardem opieki medycznej podczas

ciąży, porodu fizjologicznego i połogu oraz opieki nad

ciąży, porodu fizjologicznego i połogu oraz opieki nad

noworodkiem.

noworodkiem.

Polski standard opieki oko łoporodowej,

Polski standard opieki oko łoporodowej,

sprawowanej w czasie ciąży, podczas porodu

sprawowanej w czasie ciąży, podczas porodu

fizjologicznego oraz połogu oraz opieki nad

fizjologicznego oraz połogu oraz opieki nad

noworodkiem zosta ł opracowany z uwzgl ędnieniem:

noworodkiem zosta ł opracowany z uwzgl ędnieniem:

•• wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO),

wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO),

•• medycyny opartej na dowodach naukowych,

medycyny opartej na dowodach naukowych,

•• doświadczeń polskich w zakresie opieki nad matką i

doświadczeń polskich w zakresie opieki nad matką i
dzieckiem.

dzieckiem.

Został też dostosowany do systemu ochrony zdrowia

Został też dostosowany do systemu ochrony zdrowia
funkcjonującego w Polsce i prawodawstwa polskiego,

funkcjonującego w Polsce i prawodawstwa polskiego,
ze szczególnym uwzględnieniem praw pacjenta.

ze szczególnym uwzględnieniem praw pacjenta.

Celem standardu opi eki okołoporodow ej

Celem standardu opi eki okołoporodow ej

jest poprawa jakości tej opieki w Polsce,

jest poprawa jakości tej opieki w Polsce,

która powinna być realizowana poprzez:

która powinna być realizowana poprzez:

1.

1.

ograniczenie nadmiernej

ograniczenie nadmiernej medykalizacji

medykalizacji porodu

porodu

fizjologicznego,

fizjologicznego,

2.

2.

przestrzeganie praw pacjenta,

przestrzeganie praw pacjenta,

3.

3.

stosowanie zasad trójstopniowej opieki

stosowanie zasad trójstopniowej opieki
perinatalnej,

perinatalnej,

4.

4.

zwiększanie satysfakcji pacjentek z opieki,

zwiększanie satysfakcji pacjentek z opieki,

5.

5.

optymalizację kosztów opieki i adekwatną do

optymalizację kosztów opieki i adekwatną do
potrzeb dystrybucję środków finansowych.

potrzeb dystrybucję środków finansowych.

Standard okre śla głównie poszczególne elementy

Standard okre śla głównie poszczególne elementy

opieki medycznej sprawowanej w zak ładach opieki

opieki medycznej sprawowanej w zak ładach opieki
zdrowotnej podczas porodu f izjologicznego i po łogu,

zdrowotnej podczas porodu f izjologicznego i po łogu,
mającej na celu uzyskanie dobrego stanu zdrowia matki

mającej na celu uzyskanie dobrego stanu zdrowia matki
i dziecka, przy ograniczeniu do minimum interwencji

i dziecka, przy ograniczeniu do minimum interwencji
medycznych.

medycznych.

Poród fizjologiczny

Poród fizjologiczny definiowany jest jako spontaniczny

definiowany jest jako spontaniczny

poród niskiego ryzyka od momentu rozpoczęcia i utrzymujący

poród niskiego ryzyka od momentu rozpoczęcia i utrzymujący
taki stopień ryzyka przez cały czas trwania porodu.

taki stopień ryzyka przez cały czas trwania porodu.

Noworodek rodzi się w sposób spontaniczny z położenia

Noworodek rodzi się w sposób spontaniczny z położenia

główkowego, pomiędzy ukończonym 37. a 42. tygodniem

główkowego, pomiędzy ukończonym 37. a 42. tygodniem
ciąży. Po porodzie matka i noworodek są w dobrym stanie.

ciąży. Po porodzie matka i noworodek są w dobrym stanie.

Celem opieki medycznej w okresie okołoporodowym

Celem opieki medycznej w okresie okołoporodowym

jest osiągnięcie dobrego stanu zdrowia matki i dziecka,

jest osiągnięcie dobrego stanu zdrowia matki i dziecka,

przy możliwie jak najni ższym poziomie interwencji

przy możliwie jak najni ższym poziomie interwencji

medycznej

medycznej

[1]

[1]

,,

z uwzględnieniem zasad bezpiecze ństwa.

z uwzględnieniem zasad bezpiecze ństwa.

Bezpieczeństwo oznacza, że opieka opiera się na

Bezpieczeństwo oznacza, że opieka opiera się na

praktykach, których skuteczność została udowodniona,

praktykach, których skuteczność została udowodniona,
co zapewnia zminimalizowanie ryzyka i błędów i zapewnia

co zapewnia zminimalizowanie ryzyka i błędów i zapewnia
wsparcie dla fizjologicznego przebiegu porodu.

wsparcie dla fizjologicznego przebiegu porodu.

[1] Interwencja taka jak: amniotomia, stymulacja czynności skurczowej,

[1] Interwencja taka jak: amniotomia, stymulacja czynności skurczowej,
podanie opioidów, nacięcie krocza, cięcie cesarskie.

podanie opioidów, nacięcie krocza, cięcie cesarskie.

Ingerencja w naturalny proces ci ąży lub porodu musi

Ingerencja w naturalny proces ci ąży lub porodu musi

wiązać się z medycznie uzasadnion ą przesłanką.

wiązać się z medycznie uzasadnion ą przesłanką.

Uzasadniona konieczność ingerencji w naturalny proces

Uzasadniona konieczność ingerencji w naturalny proces

ciąży lub porodu, a w szczególności leczenie cukrzycy

ciąży lub porodu, a w szczególności leczenie cukrzycy

ciężarnych, znieczulenie farmakologiczne, poród zabiegowy,

ciężarnych, znieczulenie farmakologiczne, poród zabiegowy,

oznacza, że ciąża lub poród wymaga zastosowania

oznacza, że ciąża lub poród wymaga zastosowania

szczególnych procedur, wykraczających poza niniejszy

szczególnych procedur, wykraczających poza niniejszy

standard.

standard.

W Polsce, zgodnie z obowiązującym ustawodawstwem,

W Polsce, zgodnie z obowiązującym ustawodawstwem,

opiekę nad kobietami ciężarnymi o prawidłowym przebiegu

opiekę nad kobietami ciężarnymi o prawidłowym przebiegu
ciąży oraz podczas porodu i połogu fizjologicznego mogą

ciąży oraz podczas porodu i połogu fizjologicznego mogą
sprawować: lekarze ginekolodzy

sprawować: lekarze ginekolodzy

–– lekarze ginekolodzy

lekarze ginekolodzy --położnicy

położnicy

[1]

[1]

–– położne

położne

[2]

[2]

..

[1

[1

] Wykonujący świadczenia na podstawie uprawnień wynikających z

] Wykonujący świadczenia na podstawie uprawnień wynikających z

ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty

ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty
(tekst jednolity Dz. U. z 2008 r. Nr 136, poz. 857, z

(tekst jednolity Dz. U. z 2008 r. Nr 136, poz. 857, z późn

późn. zm.),

. zm.),

[2] Wykonujące świadczenia na podstawie uprawnień wynikających z

[2] Wykonujące świadczenia na podstawie uprawnień wynikających z
ustawy z dnia 5 lipca 1996 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (tekst

ustawy z dnia 5 lipca 1996 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (tekst
jednolity Dz. U. z 2001 r. Nr 57, poz. 602, z

jednolity Dz. U. z 2001 r. Nr 57, poz. 602, z późn

późn. zm.)

. zm.)

POŁOŻNA – osobą sprawującą opiekę nad kobiet ą ciężarną

o prawidłowym przebiegu ci ąży, podczas f izjologicznego

porodu i połogu oraz opiekę nad noworodkiem

Kompetencje położnej w zakresie opieki nad kobietą

w ciąży, prowadzenia i przyjmowania fizjologicznego

porodu oraz opieki nad kobietą w okresie połogu i

opieki nad noworodkiem, zostały określone

w przepisach dyrektywy unijnej o kwalifikacjach

(art. 42 ust. 2. Dyrektywy 2005/36/WE –

przetransportowany z art. 4 Dyrektywy 80/155/EW),

jak i w przepisach prawa krajowego

(art.5 Ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej).

POŁOŻNA – osobą sprawującą opiekę nad kobiet ą ciężarną

o prawidłowym przebiegu ci ąży, podczas f izjologicznego

porodu i połogu oraz opiekę nad noworodkiem

WHO, FIGO i ICM uznają położną za osobę,

która potrafi podejmować decyzje w kompetentny

i profesjonalny sposób, i która dysponuje do tego

niezbędnymi uprawnieniami formalnymi oraz

przyjmuje osobistą i zawodową odpowiedzialność za

własną praktykę

Zadania osoby spraw ującej opiekę i ich

Zadania osoby spraw ującej opiekę i ich

realizacja

realizacja

1.

1.

Zadania osoby sprawującej opiekę nad kobietą

Zadania osoby sprawującej opiekę nad kobietą
podczas porodu obejmują w szczególności:

podczas porodu obejmują w szczególności:

a)

a)

ocenę stanu rodzącej kobiety, ocenę stanu płodu oraz

ocenę stanu rodzącej kobiety, ocenę stanu płodu oraz
stanu noworodka, wykrywanie i eliminowanie czynników

stanu noworodka, wykrywanie i eliminowanie czynników
ryzyka, rozwiązywanie problemów oraz wczesne

ryzyka, rozwiązywanie problemów oraz wczesne
wykrywanie patologii,

wykrywanie patologii,

b)

b)

prowadzenie porodu wraz z koniecznymi zabiegami wg

prowadzenie porodu wraz z koniecznymi zabiegami wg
wskazań medycznych,

wskazań medycznych,

c)

c)

opieka nad noworodkiem po urodzeniu,

opieka nad noworodkiem po urodzeniu,

d)

d)

zapewnienie opieki specjalistycznej, jeżeli ujawnią się

zapewnienie opieki specjalistycznej, jeżeli ujawnią się
czynniki ryzyka lub pojawią powikłania uzasadniające

czynniki ryzyka lub pojawią powikłania uzasadniające
takie działanie,

takie działanie,

e)

e)

wsparcie rodzącej oraz jej osoby bliskiej w trakcie

wsparcie rodzącej oraz jej osoby bliskiej w trakcie
porodu oraz w okresie połogu.

porodu oraz w okresie połogu.

Odpowiedzialność prawną i zawodową osoby sprawującej

Odpowiedzialność prawną i zawodową osoby sprawującej

opiekę za podejmowane działania regulują odrębne

opiekę za podejmowane działania regulują odrębne

przepisy.

przepisy.

Zadania osoby sprawującej opiekę i ich realizacja

Zadania osoby sprawującej opiekę i ich realizacja

(cd.):

(cd.):

2.

2.

Osoba sprawująca opiekę ponosi odpowiedzialność

Osoba sprawująca opiekę ponosi odpowiedzialność
za dokonaną ocenę sytuacji położniczej, prowadzenie

za dokonaną ocenę sytuacji położniczej, prowadzenie
i przyjęcie porodu, ocenę stanu matki i jej dziecka oraz

i przyjęcie porodu, ocenę stanu matki i jej dziecka oraz
wyniki działań podjętych na ich rzecz.

wyniki działań podjętych na ich rzecz.

W przypadku wystąpienia patologii położniczych, położna

W przypadku wystąpienia patologii położniczych, położna
niezwłocznie przekazuje rodzącą pod opiekę lekarza

niezwłocznie przekazuje rodzącą pod opiekę lekarza
położnika

położnika--ginekologa. W takim przypadku położna jest

ginekologa. W takim przypadku położna jest

osobą asystującą przy porodzie prowadzonym przez lekarza

osobą asystującą przy porodzie prowadzonym przez lekarza
położnika, który przejmuje odpowiedzialność za

położnika, który przejmuje odpowiedzialność za
prowadzenie porodu patologicznego.

prowadzenie porodu patologicznego.

Zadania osoby sprawującej opiekę i ich realizacja

Zadania osoby sprawującej opiekę i ich realizacja

4.

4.

Osoba sprawująca opiekę nad kobietą podczas

Osoba sprawująca opiekę nad kobietą podczas
porodu musi być przygotowana do wykonania

porodu musi być przygotowana do wykonania
czynności interwencyjnych w zakresie opieki nad

czynności interwencyjnych w zakresie opieki nad
kobietą rodzącą oraz opieki nad noworodkiem.

kobietą rodzącą oraz opieki nad noworodkiem.

W związku z tym, położne, oprócz kwalifikacji wymaganych

W związku z tym, położne, oprócz kwalifikacji wymaganych

do wykonywania zawodu i doświadczenia w przyjmowaniu

do wykonywania zawodu i doświadczenia w przyjmowaniu

porodów, powinny ukończyć co najmniej:

porodów, powinny ukończyć co najmniej:

--

kurs specjalistyczny w zakresie resuscytacji krążeniowo

kurs specjalistyczny w zakresie resuscytacji krążeniowo--

oddechowej noworodka

oddechowej noworodka

--

kurs specjalistyczny w zakresie monitorowania dobrostanu

kurs specjalistyczny w zakresie monitorowania dobrostanu

płodu w czasie ciąży i podczas porodu.

płodu w czasie ciąży i podczas porodu.

Zadania osoby sprawującej opiekę i ich realizacja

Zadania osoby sprawującej opiekę i ich realizacja

4.

4.

Czynności interwencyjne w zakresie opieki nad

Czynności interwencyjne w zakresie opieki nad
kobietą rodzącą oraz opieki nad noworodkiem

kobietą rodzącą oraz opieki nad noworodkiem
polegają w szczególności na:

polegają w szczególności na:

a)

a)

podaniu wlewu kroplowego z płynami fizjologicznymi,

podaniu wlewu kroplowego z płynami fizjologicznymi,
z wyłączeniem substancji stymulujących czynność

z wyłączeniem substancji stymulujących czynność
skurczową oraz znieczulających ,

skurczową oraz znieczulających ,

b)

b)

zabezpieczeniu rany krocza lub szyjki,

zabezpieczeniu rany krocza lub szyjki,

c)

c)

zabezpieczenie dostępu do żyły obwodowej,

zabezpieczenie dostępu do żyły obwodowej,

c)

c)

utrzymaniu drożności dróg oddechowych,

utrzymaniu drożności dróg oddechowych,

d)

d)

działaniach zmierzających do utrzymania czynności

działaniach zmierzających do utrzymania czynności
życiowych rodzącej lub położnicy oraz płodu lub

życiowych rodzącej lub położnicy oraz płodu lub
noworodka.

noworodka.

Zadania osoby sprawującej opiekę i ich realizacja

Zadania osoby sprawującej opiekę i ich realizacja

5.

5.

Osoba sprawująca opiekę zapewnia dostępność personelu

Osoba sprawująca opiekę zapewnia dostępność personelu
przeszkolonego w resuscytacji noworodka oraz zapewnia

przeszkolonego w resuscytacji noworodka oraz zapewnia
możliwość przeniesienia rodzącej lub noworodka do

możliwość przeniesienia rodzącej lub noworodka do
oddziału położniczego lub noworodkowego odpowiedniego

oddziału położniczego lub noworodkowego odpowiedniego
poziomu referencyjnego

poziomu referencyjnego -- zapewniającego

zapewniającego

wysokospecjalistyczne świadczenia zdrowotne, jeśli

wysokospecjalistyczne świadczenia zdrowotne, jeśli
pojawiające się powikłania wymagają zastosowania

pojawiające się powikłania wymagają zastosowania
procedur wysokospecjalistycznych;

procedur wysokospecjalistycznych;

6.

6.

Osoba sprawująca opiekę zapewnia ciągłość opieki w czasie

Osoba sprawująca opiekę zapewnia ciągłość opieki w czasie
porodu oraz w okresie połogu, jeżeli nie osobiście,

porodu oraz w okresie połogu, jeżeli nie osobiście,
to poprzez sposób organizacji tej opieki.

to poprzez sposób organizacji tej opieki.

Zadania osoby sprawującej opiekę i ich realizacja

Zadania osoby sprawującej opiekę i ich realizacja

Realizacja praw pacjenta w przypadku

Realizacja praw pacjenta w przypadku

sprawowania opieki nad kobietą w okresie ciąży,

sprawowania opieki nad kobietą w okresie ciąży,

porodu i połogu polega w szczególności na:

porodu i połogu polega w szczególności na:

1.

1.

Respektowaniu prawa kobiety do świadomego współudziału

Respektowaniu prawa kobiety do świadomego współudziału
w sprawowanej nad nią opiece

w sprawowanej nad nią opiece –

– świadomego udziału w

świadomego udziału w

podejmowaniu decyzji związanych z porodem,

podejmowaniu decyzji związanych z porodem,
obejmujących zakres podejmowanych działań i stosowanych

obejmujących zakres podejmowanych działań i stosowanych
procedur medycznych.

procedur medycznych.

2.

2.

Prawie wyboru miejsca porodu w warunkach szpitalnych

Prawie wyboru miejsca porodu w warunkach szpitalnych
lub pozaszpitalnych, w których czuje się bezpiecznie,

lub pozaszpitalnych, w których czuje się bezpiecznie,
i w których świadczona jest opieka medyczna, realizowana

i w których świadczona jest opieka medyczna, realizowana
przez osoby uprawnione.

przez osoby uprawnione.

3.

3.

Możliwości wyboru osoby sprawującej opiekę, spośród osób

Możliwości wyboru osoby sprawującej opiekę, spośród osób
uprawnionych do jej sprawowania, z uwzględnieniem zasad

uprawnionych do jej sprawowania, z uwzględnieniem zasad
organizacyjnych obowiązujących w miejscu udzielania

organizacyjnych obowiązujących w miejscu udzielania
świadczenia, określonych w regulaminie porządkowym

świadczenia, określonych w regulaminie porządkowym
zakładu opieki zdrowotnej.

zakładu opieki zdrowotnej.

Decyzje kobiety odnośnie realizacji tych praw należy

Decyzje kobiety odnośnie realizacji tych praw należy
każdorazowo odnotować w dokumentacji medycznej.

każdorazowo odnotować w dokumentacji medycznej.

Realizacja praw pacjenta w przypadku

Realizacja praw pacjenta w przypadku

sprawowania opieki nad kobietą w okresie ciąży,

sprawowania opieki nad kobietą w okresie ciąży,

porodu i połogu

porodu i połogu

Zakres profilaktycznych świadczeń i działań

Zakres profilaktycznych świadczeń i działań

w zakresie promocji zdrowia oraz badań

w zakresie promocji zdrowia oraz badań

diagnostycznych i konsultacji medycznych,

diagnostycznych i konsultacji medycznych,

wykonywanych u kobiet w okresie ciąży,

wykonywanych u kobiet w okresie ciąży,

wraz z okresami ich przeprow adzania

wraz z okresami ich przeprow adzania

Termin badania

Świadczenia

profilaktyczne

wykonywane przez

lekarza lub położną i

działania w zakresie

promocji zdrowia

Badania

diagnostyczne i

konsultacje

medyczne

Identyfikacja czynników ryzyka powikłań

Identyfikacja czynników ryzyka powikłań

przedporodow ych i śródporodow ych

przedporodow ych i śródporodow ych

1.

1.

Czynniki ryzyka identyfikowane u kobiety podczas

Czynniki ryzyka identyfikowane u kobiety podczas
ciąży oraz przed porodem:

ciąży oraz przed porodem:

a)

a)

czynniki ryzyka identyfikowane podczas ciąży oraz przed

czynniki ryzyka identyfikowane podczas ciąży oraz przed
porodem na podstawie wywiadu

porodem na podstawie wywiadu

b)

b)

czynniki ryzyka identyfikowane podczas ciąży oraz przed

czynniki ryzyka identyfikowane podczas ciąży oraz przed
porodem na podstawie badania

porodem na podstawie badania

c)

c)

czynniki ryzyka śródporodowego występujące u rodzącej

czynniki ryzyka śródporodowego występujące u rodzącej

d)

d)

czynniki ryzyka dla płodu występujące u płodu lub

czynniki ryzyka dla płodu występujące u płodu lub
noworodka

noworodka

2.

2.

W przypadku stwierdzenia występowania czynników

W przypadku stwierdzenia występowania czynników
ryzyka, kobieta ciężarna lub rodząca kierowana jest przez

ryzyka, kobieta ciężarna lub rodząca kierowana jest przez
osobę sprawującą opiekę do oddziału położniczego o

osobę sprawującą opiekę do oddziału położniczego o
odpowiednim do jej stanu zdrowia poziomie referencyjnym.

odpowiednim do jej stanu zdrowia poziomie referencyjnym.

3.

3.

Identyfikację jakiegokolwiek czynnika ryzyka, podjęte

Identyfikację jakiegokolwiek czynnika ryzyka, podjęte
działania oraz zalecenia dotyczące dalszego postępowania z

działania oraz zalecenia dotyczące dalszego postępowania z
pacjentką odnotowuje się w dokumentacji medycznej.

pacjentką odnotowuje się w dokumentacji medycznej.

4.

4.

Zidentyfikowane czynniki ryzyka należy omówić z ciężarną,

Zidentyfikowane czynniki ryzyka należy omówić z ciężarną,
tak, aby mogła ona podjąć świadomą decyzję odnośnie

tak, aby mogła ona podjąć świadomą decyzję odnośnie
miejsca porodu.

miejsca porodu.

Identyfikacja czynników ryzyka powikłań

Identyfikacja czynników ryzyka powikłań

przedporodow ych i śródporodow ych

przedporodow ych i śródporodow ych

Podczas opieki prenatalnej osoba sprawująca opiekę

Podczas opieki prenatalnej osoba sprawująca opiekę

oraz ciężarna ustalają plan opieki prenatalnej

oraz ciężarna ustalają plan opieki prenatalnej

oraz plan porodu.

oraz plan porodu.

Plan opieki prenatalnej obejmuje wszystkie elementy

Plan opieki prenatalnej obejmuje wszystkie elementy

postępowania medycznego z określeniem czasu

postępowania medycznego z określeniem czasu

ich wykonania.

ich wykonania.

Plan porodu obejmuje wszystkie elementy postępowania

Plan porodu obejmuje wszystkie elementy postępowania

medycznego podczas porodu i miejsce porodu.

medycznego podczas porodu i miejsce porodu.

Plan opieki prenatalnej i plan porodu

Plan opieki prenatalnej i plan porodu

Postępowanie w trakcie porodu

Postępowanie w trakcie porodu

1.

1.

Kobieta rodząca powinna być traktowana z szacunkiem oraz

Kobieta rodząca powinna być traktowana z szacunkiem oraz
mieć zapewniony świadomy udział w podejmowaniu decyzji

mieć zapewniony świadomy udział w podejmowaniu decyzji
związanych z porodem. Personel medyczny powinien umieć

związanych z porodem. Personel medyczny powinien umieć
nawiązać dobry kontakt z rodzącą, będąc świadomymi, jak

nawiązać dobry kontakt z rodzącą, będąc świadomymi, jak
ważny jest ton rozmowy i ich postawa oraz słowa, które do

ważny jest ton rozmowy i ich postawa oraz słowa, które do
niej kierują. Należy zapytać rodzącą o jej potrzeby i

niej kierują. Należy zapytać rodzącą o jej potrzeby i
oczekiwania i ta informacja powinna zostać wykorzystana,

oczekiwania i ta informacja powinna zostać wykorzystana,
aby wspierać i kierować rodzącą podczas porodu.

aby wspierać i kierować rodzącą podczas porodu.

Osoba sprawująca opiekę podczas porodu

Osoba sprawująca opiekę podczas porodu

powinna przedstawić rodzącej pełną informację

powinna przedstawić rodzącej pełną informację

o niefarmakologicznych i farmakologicznych

o niefarmakologicznych i farmakologicznych

metodach łagodzenia bólów porodowych oraz

metodach łagodzenia bólów porodowych oraz

wspierać kobietę rodzącą w jej własnym wyborze

wspierać kobietę rodzącą w jej własnym wyborze

tych metod.

tych metod.

Strategie u śmierzania bólu podczas porodu

Strategie u śmierzania bólu podczas porodu

Opieka nad now orodkiem

Opieka nad now orodkiem

1.

1.

Bezpośrednio po urodzeniu, za zgodą matki, należy

Bezpośrednio po urodzeniu, za zgodą matki, należy
umożliwić dziecku nieprzerwany kontakt z matką

umożliwić dziecku nieprzerwany kontakt z matką
„skóra do skóry”, który będzie trwał co najmniej dwie

„skóra do skóry”, który będzie trwał co najmniej dwie
godziny po porodzie i zachęcać matkę do rozpoznania

godziny po porodzie i zachęcać matkę do rozpoznania
momentu, kiedy dziecko jest gotowe do ssania piersi oraz

momentu, kiedy dziecko jest gotowe do ssania piersi oraz
zaoferować pomoc, jeśli jest potrzebna.

zaoferować pomoc, jeśli jest potrzebna.

2.

2.

Należy dokonać wstępnej oceny stanu noworodka na

Należy dokonać wstępnej oceny stanu noworodka na
podstawie skali

podstawie skali Apgar

Apgar..

Wyniki oceny należy odnotować w dokumentacji medycznej.

Wyniki oceny należy odnotować w dokumentacji medycznej.

U noworodków urodzonych w stanie dobrym

U noworodków urodzonych w stanie dobrym

(8

(8 -- 10 pkt

10 pkt Apgar

Apgar) ocenę tą należy wykonać dwukrotnie:

) ocenę tą należy wykonać dwukrotnie:

w pierwszej i piątej minucie życia.

w pierwszej i piątej minucie życia.

U noworodków urodzonych w stanie średnim (4

U noworodków urodzonych w stanie średnim (4 –

– 7 pkt

7 pkt

Apgar

Apgar) i ciężkim (0

) i ciężkim (0 –

– 3 pkt

3 pkt Apgar

Apgar) ocena powinna być

) ocena powinna być

dokonana także w trzeciej i dziesiątej minucie życia.

dokonana także w trzeciej i dziesiątej minucie życia.

Opieka nad now orodkiem

Opieka nad now orodkiem

W trakcie oceny należy zwrócić uwagę na:

W trakcie oceny należy zwrócić uwagę na:

a)

a)

stan ogólny oraz adaptację

stan ogólny oraz adaptację pourodzeniową

pourodzeniową noworodka ze

noworodka ze

szczególnym uwzględnieniem oddychania i krążenia;

szczególnym uwzględnieniem oddychania i krążenia;

b)

b)

ewentualną obecność wad rozwojowych;

ewentualną obecność wad rozwojowych;

c)

c)

mechaniczne uszkodzenia porodowe.

mechaniczne uszkodzenia porodowe.

Opieka nad now orodkiem

Opieka nad now orodkiem

Dokonuje si ę pomiarów antropometrycznych:

Dokonuje si ę pomiarów antropometrycznych:

1.

1.

masa ciała;

masa ciała;

2.

2.

długość ciemieniowo

długość ciemieniowo--siedzeniowa (bez prostowania

siedzeniowa (bez prostowania

kończyn dolnych w stawach biodrowych);

kończyn dolnych w stawach biodrowych);

3.

3.

obwód głowy;

obwód głowy;

4.

4.

obwód klatki piersiowej.

obwód klatki piersiowej.

Wyniki oceny należy odnotować w dokumentacji medycznej.

Wyniki oceny należy odnotować w dokumentacji medycznej.

Opieka nad now orodkiem

Opieka nad now orodkiem

1.

1.

Położnicy i jej dziecku należy zapewnić ciągłą profesjonalną

Położnicy i jej dziecku należy zapewnić ciągłą profesjonalną
opiekę w miejscu zamieszkania/pobytu.

opiekę w miejscu zamieszkania/pobytu.

1.

1.

Położna wykonuje nie mniej niż 4 wizyty, pierwsza wizyta

Położna wykonuje nie mniej niż 4 wizyty, pierwsza wizyta
odbywa się nie później niż w ciągu 48 godzin od otrzymania

odbywa się nie później niż w ciągu 48 godzin od otrzymania
przez położną zgłoszenia urodzenia dziecka;

przez położną zgłoszenia urodzenia dziecka;

Połóg

Połóg

Przedmiotowa regulacja

Przedmiotowa regulacja

––

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z

dnia 23 września 2010r. w sprawie standardów postępowania oraz

dnia 23 września 2010r. w sprawie standardów postępowania oraz
procedur medycznych przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu

procedur medycznych przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu
opieki okołoporodowej sprawowanej nad kobietą w okresie fizjologicznej

opieki okołoporodowej sprawowanej nad kobietą w okresie fizjologicznej

ciąży, fizjologicznego porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem

ciąży, fizjologicznego porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem

--

będzie skutkowała zapewnieniem jednolitej organizacji i

będzie skutkowała zapewnieniem jednolitej organizacji i
zakresu opieki zdrowotnej sprawowanej nad kobietami w

zakresu opieki zdrowotnej sprawowanej nad kobietami w
czasie ciąży, podczas porodu fizjologicznego oraz połogu oraz

czasie ciąży, podczas porodu fizjologicznego oraz połogu oraz
opieki nad noworodkiem, finansowanej zarówno ze środków

opieki nad noworodkiem, finansowanej zarówno ze środków
publicznych, będących w dyspozycji Narodowego Funduszu

publicznych, będących w dyspozycji Narodowego Funduszu
Zdrowia, jak i innych źródeł a udzielanych w zakładach opieki

Zdrowia, jak i innych źródeł a udzielanych w zakładach opieki
zdrowotnej.

zdrowotnej.

Projektowane zmiany będą oddziaływać na

Projektowane zmiany będą oddziaływać na

kobiety w okresie ciąży, porodu i połogu, lekarzy położników

kobiety w okresie ciąży, porodu i połogu, lekarzy położników
-- ginekologów oraz położne sprawujące opiekę nad tymi

ginekologów oraz położne sprawujące opiekę nad tymi

kobietami, jak również noworodkami a przede wszystkim będą

kobietami, jak również noworodkami a przede wszystkim będą
miały pozytywny wpływ na jakość i dostępność tej opieki.

miały pozytywny wpływ na jakość i dostępność tej opieki.

Dziękuję za uwagę!

Dziękuję za uwagę!

Dr n. med. Grażyna Iwanowicz

Dr n. med. Grażyna Iwanowicz--Palus

Palus

Uniwersytet

Uniwersytet

Medyczny w Lublinie

Medyczny w Lublinie