POWSTANIE MIĘDZYNARODOWYCH ORGANIZACJI OCHRONY DZIECKA;

• bezpośrednie czynniki sprawcze nawiązywania w końcu XIX w. międzynarodowej współpracy w dziedzinie ochrony dziecka, to m.in.:

- coraz większe zainteresowanie sprawami dziecka;

- ciągle wzrastające potrzeby dzieci;

- trudności w pełnym zaspokajaniu potrzeb dzieci;

- dobre doświadczenia w rozwoju opieki nad dziećmi;

- dążenie „ludzi dobrej woli” do prawnego zapewnienia potrzeb i interesów dziecka

• różne narodowe organizacje i stowarzyszenia o charakterze opiekuńczym, poszukujące możliwości międzynarodowej wymiany doświadczeń i podjęcia wspólnych działań na rzecz ochrony interesów i ustanowienia praw dzieci;

• działacze w Belgii, Francji, Anglii i Szwajcarii wykazywali szczególną aktywność w tym czasie;

• w 1905 r. otwarto w Lille we Francji Biuro Międzynarodowe Opieki nad uwalnianymi z więzień i nad dziećmi opuszczonymi - była to jedna z pierwszych prób umiędzynarodowienia działalności organizacji narodowych w dziedzinie ochrony dziecka;

• 1910 r. Międzynarodowy Kongres Dobroczynności i Opieki nad Ubogimi w Kopenhadze;

• Próbę powołania międzynarodowej organizacji ochrony dzieci podjęli Szwajcarzy; w 1910 r. na wniosek prezydenta trybunału cywilnego w Bazylei - Związek Szwajcarski Ochrony Kobiet i Dzieci zajął się organizacją Stowarzyszenia Ochrony Dzieci;

• lipiec 1913 r. I Międzynarodowy Kongres Opieki nad Dzieckiem w Brukseli pod patronatem rodziny królewskiej;

• W czasie Kongresu rozpatrywano:

- problemy zdrowia i higieny

- problemy opieki i wychowania dzieci

- oraz problemy zaniedbań moralnych, wychowawczych i przestępczych nieletnich

- zwracano uwagę na potrzeby rozwoju różnych urządzeń i placówek opiekuńczych dla dzieci zaniedbanych moralnie i wychowawczo, uznając, że działalność opiekuńcza powinna być profilaktyką wobec problemów przestępczości nieletnich

- uznano, że należy ograniczyć wszelkie działania represyjne wobec nieletnich na rzecz rozwoju różnych form pomocy i opieki nad dzieckiem

• na Kongresie delegacja szwajcarska zgłosiła swój projekt powołania Międzynarodowego Stowarzyszenia Opieki nad Dzieckiem;

• na Kongresie nie występowała oficjalnie delegacja polska, bowiem państwo polskie wówczas nie istniało;

• jednak w obradach Kongresu uczestniczyli:

- W. Bączkiewicz - delegat Towarzystwa Opieki nad Dziećmi

- adwokat M. Korenfeld - delegat Towarzystwa Higieny Praktycznej im. B. Prusa, redaktor „Gazety Sądowej Warszawskiej”

- sędzia A. Mogilnicki - delegat Towarzystwa Prawniczego

• A. Mogilnicki i M. Korenfeld przygotowali specjalny raport o stanie opieki nad dzieckiem w Królestwie Kongresowym, który nie mógł być oficjalnie wygłoszony;

• delegaci polscy brali aktywny udział w pracach nad przygotowaniem koncepcji międzynarodowej organizacji ochrony dzieci; wojna przerwała tę działalność;

• pojawiły się nowe problemy pomocy dzieciom- ofiarom wojny, która pochłonęła przeszło 4 miliony żołnierzy, a pozostawiła ponad 20 miliony rannych;

• wojna siała głód, nędze i zniszczenie wśród ogółu ludzi;

• ponad 20 milionów ludzi zginęło z powodu epidemii chorób i głodu;

• ginęły miliony dzieci, a miliony chorowały i cierpiały głód;

• na ratunek dzieciom pośpieszyły instytucje państwowe i społeczne; organizowana była pomoc międzynarodowa;

• te doświadczenia w niesieniu pomocy dzieciom jeszcze bardziej utwierdziły działaczy w wielu krajach o potrzebie powołania międzynarodowej organizacji ochrony dzieci;

• 2 sierpnia 1922 r. uczestnicy konferencji w Brukseli podpisali „Porozumienie” ustanawiające Międzynarodowe Stowarzyszenie Opieki nad Dzieckiem; integralna częścią „Porozumienia” jest statut;

• Dokument podpisali ministrowie 8 państw: Belgii, Egiptu, Francji, Grecji, Włoch, Maroka, Polski (Władysław Sobański) i Szwecji;

• Międzynarodowe Stowarzyszenie Opieki nad Dziećmi miało swoją siedzibę w Brukseli;

• pierwszym prezesem został Henry Carton de Wiatr, minister sprawiedliwości Belgii;

• organem stowarzyszenia stał się miesięcznik pt. „Bulletin International de la Protection de l'Enfance”;

• zgodnie przez „ochronę dzieci” stowarzyszenie rozumiało:

- poprawę sytuacji społeczno - moralnej i materialnej dziecka, zwłaszcza opiekę nad niemowlętami

- pomoc dziecku w rodzinie

- zabezpieczenie przed ujemnymi wpływami niewłaściwych środowisk wychowawczych

- opiekę nad dziećmi bezdomnymi i moralnie zaniedbanymi

- walkę ze wszystkim, co może szkodzić dzieciom w ich prawidłowym rozwoju fizycznym, moralnym i społecznym

• stowarzyszenie podjęło ambitne zadania poprawienia doli dzieci pozbawionych opieki i ochrony;

• 5 listopada 1928 r. rząd Polski przystąpił do Międzynarodowego Stowarzyszenia Opieki nad Dzieckiem;

• nie było wśród państw podpisujących akt założenia stowarzyszenia przedstawicieli Wielkiej Brytanii i Niemiec; prowadziły także działalność opiekuńczą i miały ambicje dyktować rozwój opieki i ochrony dziecka w świecie;

• angielska bojowniczka o prawa dziecka E. Jebb, kierując w latach wojny apel do całego świata - „Ratujcie dzieci”- przyczyniła się do aktywizacji społeczności międzynarodowej na rzecz pomocy dzieciom dotkniętym wojenną tragedią;

• w końcu I wojny światowej staje się jedną z założycielek Rady Zwalczania Głodu;

• 6 stycznia 1920 r. w Genewie dochodzi do powstania Międzynarodowego Związku Pomocy Dzieciom;

• utworzyli go przedstawiciele trzech organizacji: Międzynarodowego Czerwonego Krzyża (Genewa), Komitetu Pomocy Dzieciom (Berno), Towarzystwa Funduszu Ratowania Dzieci (Londyn);

• E. Jebb wychodziła z założenia, że wszystkie dzieci na świecie bez względu na rasę, narodowość czy wyznanie wymagają pomocy i opieki, a zadaniem ludzi dorosłych jest nieść dzieciom pomoc bez względu na to, w jakim kraju cierpią one głód i poniewierkę;

• w 1923 r. projekt pierwszej w świecie deklaracji praw dziecka, przyjętej przez Radę Generalną Międzynarodowego Związku Pomocy Dzieciom;

• stworzony przez E. Jebb Międzynarodowy Związek Pomocy Dzieciom gromadził przede wszystkim fundusze i środki na akcję niesienia pomocy dzieciom- ofiarom wojny;

• w latach 1920 - 1925 niesiono pomoc dzieciom w wielu krajach, także i w Polsce;

• podstawowe formy działalności Związku to przede wszystkim organizowanie wszelkich akcji pomocy dzieciom cierpiącym z powodu głodu, epidemii chorób czy wojen, organizacja kongresów opieki nad dzieckiem;

• w 1927 r. jak mówiła E. Jebb zadaniem ludzi dorosłych jest jednoczyć się do walki o prawa dziecka na całym świecie, bowiem każde dziecko powinno mieć zapewnioną możliwość korzystania z praw zawartych w Deklaracji Genewskiej;

1

---