15 Eksploatowanie maszyn i urządzeń w produkcji

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Stanisława Rak

Eksploatowanie maszyn i urządzeń stosowanych
w produkcji zwierzęcej 311[22].Z2.07

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr inż. Tadeusz Budzisz
mgr inż. Marek Rudziński

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Stanisława Rak

Konsultacja:
mgr inż. Andrzej Kacperczyk

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 311[22].Z2.07,
,,Eksploatowanie urządzeń stosowanych w produkcji zwierzęcej”, zawartej w modułowym
programie nauczania dla technika mechanizacji rolnictwa.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie

Wymagania wstępne

Cele kształcenia

Przykładowe scenariusze zajęć

Ćwiczenia

5.1. Wyposażenie ogólne budynków inwentarskich

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Maszyny i urządzenia do przygotowania i zadawania pasz

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Maszyny i urządzenia do doju i chłodzenia mleka

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Urządzenia do usuwania obornika i utylizacji gnojowicy

5.4.1. Ćwiczenia

Ewaluacja osiągnięć ucznia

Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik mechanizacji rolnictwa.
W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne - wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,

−

cele kształcenia - wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas zajęć,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania-
uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę i strony internetowe do wykorzystania przez ucznia w procesie uczenia się.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym

uwzględnieniem

aktywizujących

metod

nauczania:

samokształcenia

kierowanego, tekstu przewodniego i wykorzystania stron internetowych. Formy
organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej do
zespołowej pracy uczniów.

Nauczyciel powinien być pomocny uczniowi w doborze treści nauczania, wskazując

zagadnienia, zarówno te szczególnie ważne, jak i pomocnicze – potrzebne w wykonywaniu
czynności zawodych. Nauczyciel może zlecić wykonanie wszystkich ćwiczeń lub wybierać
określone ćwiczenia i przeprowadzić je zgodnie z zapisanymi wskazówkami na stanowisku
wyposażonym w określone środki dydaktyczne.

Nauczyciel może również przedstawić swoje propozycje i przeprowadzić ćwiczenia.

W rozdziale 6 zamieszczono zadania testowe oraz:

−

klucz odpowiedzi,

−

instrukcję dla nauczyciela, w której zawarto czynności nauczyciela podczas
przeprowadzania sprawdzianu,

−

instrukcję dla ucznia, w której zawarto czynności ucznia podczas przeprowadzania
sprawdzianu,

−

przykładową kartę odpowiedzi, w której w odpowiednich miejscach uczeń wpisuje
odpowiedzi na pytania.
W procesie sprawdzania i oceniania poziomu osiągnięć uczniów można stosować

sprawdziany ustne i pisemne, oraz obserwację czynności ucznia podczas realizacji ćwiczeń
i testów sprawdzających. Zaleca się prowadzenie badań diagnostycznych, kontroli bieżącej
i końcowej. W ocenie końcowej, która jest prowadzona na zakończenie realizacji programu
jednostki modułowej, należy zastosować pomiar dydaktyczny. Wiadomości teoretyczne
niezbędne do realizacji czynności praktycznych mogą być sprawdzone za pomocą testów
osiągnięć. Podczas obserwacji czynności ucznia w czasie wykonywania ćwiczeń należy
zwrócić uwagę na:

−

wykonywanie czynności dotyczących przygotowania stanowiska do oceny stanu
technicznego i obsługi maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji zwierzęcej,

−

przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania ćwiczeń.
Kontrolę poprawności wykonania zadań należy prowadzić w trakcie i po realizacji

ćwiczeń. Podstawą uzyskania przez ucznia pozytywnej oceny jest między innymi poprawne
wykonanie ćwiczeń, zaproponowanych w programie jednostki modułowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

311[22].Z2.02

Eksploatowanie

siewników i sadzarek

311[22].Z2.04

Eksploatowanie

maszyn

i urządzeń do zbioru

zielonek

311[22].Z2.07

Eksploatowanie maszyn

i urządzeń stosowanych

w produkcji zwierzęcej

311[22].Z2.08

Eksploatowanie urządzeń

i środków transportu

stosowanych

w gospodarstwie rolnym

311[22].Z2.06

Eksploatowanie

maszyn do zbioru
roślin okopowych

311[22].Z2.05

Eksploatowanie

maszyn do zbioru

zbóż

311[22].Z2

Użytkowanie i naprawa

narzędzi, maszyn

i urządzeń rolniczych

311[22].Z2.03

Eksploatowanie

narzędzi, maszyn

i urządzeń do

nawożenia i ochrony

roślin

311[22].Z2.01

Eksploatowanie

narzędzi i maszyn do

uprawy roli

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu nauczania jednostki modułowej uczeń powinien

umieć:

−

czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisu, instrukcji, rysunków,
szkiców, wykresów, dokumentacji technicznej i technologicznej,

−

wyjaśniać oznaczenia stosowane na rysunku technicznym maszynowym,

−

rozróżniać metalowe i niemetalowe materiały konstrukcyjne oraz materiały
eksploatacyjne,

−

określać zastosowanie materiałów konstrukcyjnych w budowie maszyn,

−

dobierać przyrządy pomiarowe,

−

dokonywać pomiarów podstawowych wielkości fizycznych i geometrycznych oraz
interpretować wyniki,

−

rozróżniać elementy maszyn i urządzeń,

−

stosować podstawowe wielkości charakteryzujące układy elektryczne,

−

analizować pracę podstawowych obwodów elektrycznych,

−

posługiwać się przyrządami pomiarowymi podstawowych wielkości elektrycznych,

−

określać zastosowanie maszyn i urządzeń elektrycznych w urządzeniach przemysłowych
i rolniczych,

−

stosować zasady bezpiecznej obsługi maszyn i urządzeń elektrycznych,

−

charakteryzować podstawowe procesy starzenia się i zużycia materiałów oraz elementów
maszyn,

−

posługiwać się dokumentacją techniczną, Dokumentacją Techniczno-Ruchową, normami
i katalogami,

−

stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska,

−

udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy,

−

przewidywać i wskazywać zagrożenia dla zdrowia i życia ludzkiego oraz środowiska
przyrodniczego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

scharakteryzować dojarnie,

−

wyjaśnić budowę i działanie dojarki mechanicznej,

−

obsłużyć dojarkę mechaniczną,

−

scharakteryzować urządzenia do schładzania mleka,

−

scharakteryzować urządzenia do usuwania obornika,

−

wyjaśnić zasadę działania szufli mechanicznej,

−

scharakteryzować zasadę działania przenośników o ruchu ciągłym i posuwisto-zwrotnym
oraz kolejek do obornika,

−

określić zasady przechowywania obornika i gnojowicy,

−

scharakteryzować narzędzia do zabiegów pielęgnacyjnych,

−

scharakteryzować urządzenia do przygotowywania i zadawania pasz,

−

zaprojektować i obliczyć koszty wyposażenia budynku inwentarskiego,

−

wykonać konserwację urządzeń stosowanych w budynkach inwentarskich,

−

zastosować przepisy bhp podczas obsługi urządzeń w budynkach inwentarskich.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca:

…………………………………………………..

Modułowy program nauczania:

Technik mechanizacji rolnictwa 311[22]

Moduł:

Użytkowanie i naprawa narzędzi, maszyn i urządzeń
rolniczych 311[22].Z2

Jednostka modułowa:

Eksploatacja maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji
zwierzęcej 311[22].Z2.07

Temat: Przygotowanie i zadawanie paszy dla krów mlecznych przy zastosowaniu wozu

paszowego TMR.
Cel ogólny: Nauka budowy i obsługi maszyn i urządzeń do zadawania pasz.

Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć:

−

zidentyfikować urządzenia do zadawania pasz,

−

dobrać maszyny do zadawania pasz dla różnych zwierząt,

−

rozpoznać części i zespoły robocze maszyn i urządzeń,

−

sprawdzić stan techniczny maszyn i urządzeń,

−

wykonać regulacje i proste naprawy maszyn i urządzeń,

−

zastosować zasady bhp przy eksploatacji maszyn i urządzeń do zadawania pasz,

−

przygotować w pełni wymieszaną dawkę paszy.

Metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne,

−

dyskusja,

−

metoda przewodniego tekstu.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie wykonują ćwiczenie w 2-3 osobowych grupach.

Czas trwania zajęć:

−

135 minut.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcje obsługi maszyn i urządzeń do zadawania pasz,

−

wóz paszowy,

−

ciągnik,

−

podstawowe narzędzia ślusarskie,

−

zestaw pytań prowadzących.

Zadanie dla ucznia:
Przygotuj 100 kg paszy TMR.

Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie szczegółowych celów kształcenia.
3. Wyjaśnienie uczniom zasad bezpiecznej pracy przy wykonaniu ćwiczenia.
4. Ustalenie kolejności wykonania ćwiczenia.

Faza właściwa

Praktyczne wykonanie ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Faza I. Informacje
Pytania prowadzące:
1. Jakie są zasady bezpiecznej obsługi maszyn do zadawania pasz?
2. Na co należy zwrócić szczególną uwagę przy doborze składników paszy?
3. Z jakich części i zespołów roboczych zbudowany jest wóz paszowy?
4. Na czym polega sprawdzenie stanu technicznego wozu paszowego?
5. Jakie maszyny stosuje się do załadunku wozu paszowego?
6. Jakie są zalety żywienia w pełni wymieszaną paszą TMR?

Faza II. Planowanie
1. Jak przygotować bezpieczne stanowisko pracy?
2. Jakie narzędzia będą potrzebne do wykonywania obsługi i regulacji wozu paszowego?
3. Jakie składniki paszy należy przygotować?
4. W jaki sposób następuje mieszanie paszy w wozie paszowym?
5. W jaki sposób następuje zadawanie paszy?

Faza III. Ustalanie
1. Uczniowie czytają instrukcję wykonania ćwiczenia.
2. Uczniowie organizują stanowisko do wykonania ćwiczenia.
3. Uczniowie ustalają zasady bezpiecznej obsługi wozu paszowego.

Faza IV. Wykonanie
1. Uczniowie sprawdzają stan techniczny wozu paszowego.
2. Uczniowie ustawiają początkowe wysunięcie stalnic.
3. Uczniowie przeprowadzają próbę pracy wozu paszowego.
4. Uczniowie sprawdzają składniki paszy przygotowane do wymieszania.
5. Uczniowie włączają napęd wozu i ładują kiszonkę, dokładnie odważając jej ilość.
6. Uczniowie załadowują kolejno składniki paszy i sprawdzają wskazania wagi.
7. Uczniowie przygotowują 100kg dokładnie wymieszanej paszy TMR.
8. Uczniowie zadają przygotowaną paszę zwierzętom.
9. Uczniowie oczyszczają wóz paszowy po skończonej pracy i przeprowadzają jego

konserwację.

Faza V. Sprawdzanie
1. Uczniowie sprawdzają stan techniczny wozu paszowego po wykonanej pracy.
2. Uczniowie sprawdzają poprawność nastawień wozu paszowego.
3. Uczniowie oceniają jakość wykonanej pracy.

Faza VI. Analiza końcowa

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im

największą trudność. Nauczyciel powinien podsumować całe ćwiczenie, wskazać, jakie
umiejętności były ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.
Szczególną uwagę należy zwrócić na przestrzeganie przepisów bhp i zagrożenia występujące
przy pracy maszyn i urządzeń do zadawania pasz, takie jak:

−

wirujące elementy maszyn,

−

stan osłon zespołów roboczych i pasów napędowych,

−

stan techniczny zespołów roboczych,

−

stężenie pyłów powstających przy mieszaniu składników paszy.

5. Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności.

Nauczyciel na podstawie obserwacji pracy uczniów określa poziom przyswojenia

wiadomości, posługiwania się nowymi pojęciami i kształcone umiejętności z zakresu
eksploatacji maszyn i urządzeń do zadawania pasz.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zakończenie zajęć

W celu uzyskania informacji zwrotnej od uczniów po zakończonych zajęciach nauczyciel

prosi uczniów o krótkie anonimowe pisemne wypowiedzi dotyczące sposobu prowadzenia
zajęć i opanowanych umiejętności.

Praca domowa

Odszukaj na stronach internetowych lub w katalogach maszyny i urządzenia do

zadawania pasz i zanotuj ich wydajności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca:

…………………………………………………..

Modułowy program nauczania:

Technik mechanizacji rolnictwa 311[22]

Moduł:

Użytkowanie i naprawa narzędzi, maszyn i urządzeń
rolniczych 311[22].Z2

Jednostka modułowa:

Eksploatacja maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji
zwierzęcej 311[22].Z2.07

Temat: Dój mechaniczny.

Cel ogólny: Opanowanie umiejętności wykorzystania doju mechanicznego.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

wyjaśnić fizjologię wytwarzania i oddawania mleka przez krowę,

−

określić podzespoły aparatu udojowego,

−

zidentyfikować części składowe podzespołów,

−

rozpoznać aparaty udojowe różnych producentów,

−

objaśnić zasadę działania aparatu udojowego,

−

zinterpretować parametry doju mechanicznego,

−

sprawdzić stan techniczny aparatu udojowego,

−

wykonać regulacje i nastawienia robocze do przeprowadzenia doju mechanicznego,

−

przeprowadzić dój mechaniczny,

−

przeprowadzić mycie i dezynfekcję urządzeń udojowych,

−

ocenić zużycie gum strzykowych i dokonać ich wymiany,

−

zastosować zasady bhp przy eksploatacji urządzeń udojowych.

Metody nauczania–uczenia się:

−

przewodniego tekstu,

−

ćwiczenie praktyczne,

−

dyskusja.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie kolejno, samodzielnie wykonują ćwiczenie.

Czas trwania zajęć:

−

135 minut.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcje obsługi urządzeń udojowych,

−

dojarka mechaniczna,

−

wakuometr kontrolny,

−

foliogramy lub prezentacja komputerowa na temat budowy i zasady działania aparatu
udojowego oraz kolejności czynności doju mechanicznego,

−

sztuczne wymię,

−

zestaw pytań prowadzących.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zadania dla ucznia:

Oceń stan techniczny dojarki. Określ parametry doju mechanicznego. Wykonaj czynności

przygotowania krowy do doju. Przeprowadź dój mechaniczny. Dokonaj mycia i dezynfekcji
dojarki. Oceń zużycie i dokonaj wymiany gum strzykowych aparatu udojowego.

Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie szczegółowych celów kształcenia.
3. Wyjaśnienie uczniom zasad bezpiecznej pracy przy wykonaniu ćwiczenia.
4. Ustalenie kolejności wykonania ćwiczenia.

Faza właściwa

Praktyczne wykonanie ćwiczenia.

Faza I. Informacje
Pytania prowadzące:
1. Jak przebiega proces wytwarzania mleka?
2. Jakie czynniki wpływają na proces oddawania mleka przez krowę?
3. Jak powinien przebiegać dój mechaniczny?
4. Jaka jest budowa i zasada działania dojarki mechanicznej?
5. Z jakich części i zespołów roboczych zbudowany jest aparat udojowy?
6. Jakie zadania spełniają poszczególne podzespoły aparatu udojowego?
7. Jaka jest zasada działania aparatu udojowego?
8. Jaka jest zasada działania systemu Duovac i jednostek pulsacyjno-udojowych?
9. Jakie są parametry doju mechanicznego?
10. Jakie są zasady bezpiecznej obsługi urządzeń udojowych?
11. Na co należy zwrócić szczególną uwagę przy obsłudze aparatu udojowego?
12. Jak należy przygotować krowę do doju mechanicznego?

Faza II. Planowanie
1. Jak przygotować bezpieczne stanowisko pracy?
2. Jakie urządzenia będą potrzebne do sprawdzenia stanu technicznego dojarki?
3. Jakie informacje o krowie należy zebrać przed przystąpieniem do doju?
4. Jak bezpiecznie przeprowadzić dój mechaniczny?

Faza III. Ustalanie
1. Zapoznanie się z instrukcją wykonania ćwiczenia.
2. Organizacja stanowiska do wykonania ćwiczenia.
3. Analiza techniki doju mechanicznego.
4. Ustalenie czynności przed dojem, w czasie doju i po jego zakończeniu.
5. Ustalenie zasad bezpiecznej obsługi dojarki.
6. Sprawdzenie stanu technicznego dojarki.
7. Wstępna kontrola parametrów doju mechanicznego.
8. Próba pracy dojarki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Faza IV. Wykonanie doju mechanicznego

Czynności wykonywane przed dojem:

1. Analiza informacji na temat zdrowia krowy z systemu informatycznego, kliniki

weterynaryjnej, licznika komórek somatycznych i ustalenie oddzielnego standardu dla
każdej krowy.

2. Ustalenie kolejności dojenia; najpierw należy doić pierwiastki, następnie krowy świeżo

ocielone, a później resztę stada, przy czym krowy chore należy doić na końcu.

3. Wykonanie przeddoju. Należy ocenić dwa do trzech strumieni pierwszego mleka zdojone

do tacki kontrolnej.

4. Mycie strzyków. Mycie należy zawsze wykonywać po przeddoju, aby bakterie

znajdujące się na strzyku nie przedostały się do wnętrza strzyka. Ręcznik papierowy lub
płócienny musi być czysty i oddzielny dla każdej krowy. Należy wycierać strzyki do
sucha.

Czynności wykonywane w czasie doju:
5. Sprawdzenie aparaty udojowego. Ustawienie wartości podciśnienia i systemu pulsacji.
6. Założenie kubków udojowych w odpowiednim czasie. W ciągu 60 do 90 sekund

przygotowania strzyków kubki muszą być założone, równo bez utraty podciśnienia.

7. Unikanie pustodoju. Pustodój jest główną przyczyną rogowacenia strzyków, moment

odłączenia obserwujemy na czujnikach przepływu mleka lub kolektorze.

8. Zapewnienie właściwego zdejmowania kubków udojowych. Nie wolno uciskać wymienia

i pociągać kubki do dołu. Po wyłączeniu należy poczekać na zanik podciśnienia
w kolektorze.

Czynności wykonywane po doju:
9. Odkażenie strzyków po każdym doju. Strzyki zanurzamy w płynie dezynfekcyjnym lub

używamy sprayu. Zapobiega to przenoszeniu się zapalenia wymienia z krowy na krowę.

10. Mycie urządzenie udojowego bezpośrednio po doju. Stosując myjkę automatyczną

myjemy wszystkie elementy dojarki odpowiednimi środkami w określonej kolejności
i temperaturze oraz przedmuchujemy do sucha.

11. Schłodzenie mleka we właściwy sposób.
12. Regularne monitorowanie danych dotyczących: jakości mleka, urządzeń udojowych,

wydajności krów i stanu wymion. Terminowa wymiana gum strzykowych.

Faza V. Sprawdzanie
1. Uczniowie sprawdzają stan techniczny dojarki.
2. Uczniowie sprawdzają poprawność parametrów doju.
3. Uczniowie oceniają zastosowaną technikę doju.

Faza VI. Analiza końcowa

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im

największą trudność. Nauczyciel powinien podsumować całe ćwiczenie, wskazać, jakie
umiejętności były ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.

5. Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności

Nauczyciel na podstawie obserwacji pracy uczniów określa poziom przyswojenia

wiadomości, posługiwanie się nowymi pojęciami i wykształcone umiejętności z zakresu
eksploatacji urządzeń udojowych. W systemie oceniania, należy ustalić jasne kryteria, tak,
aby uczeń wiedział, czego od niego oczekujemy. Przy ocenie należy zwrócić szczególną
uwagę na postępy w zdobywaniu wiedzy oraz umiejętności w zakresie:

−

dokładności, systematyczności i konsekwencji wykonania doju mechanicznego,

−

aktywności, zaangażowania i wkładanego wysiłku w realizację ćwiczenia,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

przejawiania inicjatywy i stawiania sobie wymagań,

−

poszukiwania nowych, oryginalnych i śmiałych pomysłów,

−

współpracy w zespole i budowania pozytywnych relacji z kolegami,

−

koncentrowania się na temacie wykonywanego ćwiczenia,

−

pogłębiania wiadomości uzyskiwanych z różnych źródeł.
W ocenianiu duże znaczenie ma samoocena i opinia członków grupy, w której pracuje

uczeń. Uczniowie podczas zajęć dokonują autodiagnozy własnych osiągnięć i postępów
w zdobywaniu umiejętności obsługi urządzeń udojowych.

Zakończenie zajęć

Dla stymulacji rozwoju ucznia szczególne znaczenie ma informacja zwrotna, które

powinna:

−

być natychmiastowa,

−

dotyczyć faktów, wydarzeń i zachowań w czasie przebiegu ćwiczenia,

−

potwierdzać wysiłek ucznia i wskazywać pozytywne aspekty.
W celu uzyskania informacji zwrotnej od uczniów po zakończonych zajęciach nauczyciel

zleca napisanie krótkich anonimowych wypowiedzi dotyczących sposobu prowadzenia zajęć,
opanowanych umiejętności i napotkanych trudności.

Praca domowa

Odszukaj na stronach internetowych lub w katalogach urządzenia udojowe różnych

producentów i porównaj stosowane przez nich parametry doju mechanicznego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.ĆWICZENIA

5.1. Wyposażenie ogólne budynków inwentarskich

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zaprojektuj wyposażenie ogólne chlewni dla tuczników.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy. Należy uczniom
przypomnieć podstawowe wiadomości o wyposażeniu ogólnym budynków inwentarskich.
Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2-3 osobowe. Poszczególnym grupom można
zróżnicować dane wyjściowe do ćwiczenia. Uczniowie posługując się dostępnymi środkami
dydaktycznymi planują wyposażenie ogólne chlewni dla tuczników. W trakcie ćwiczenia
nauczyciel obserwuje pracę uczniów, w razie potrzeby udziela im niezbędnych wskazówek.
Oceniając pracę uczniów nauczyciel powinien zwrócić uwagę na:

−

stosowanie poprawnego nazewnictwa,

−

posługiwanie się standardami technologicznymi, normami i zarządzeniami,

−

wykorzystaniem typowych projektów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) wyjaśnić pojęcie wyposażenia ogólnego budynku inwentarskiego,
4) zapoznać się z typowymi projektami chlewni,
5) określić systemy utrzymania świń,
6) wykonać projekt.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

−

przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcje obsługi urządzeń,

−

standardy unijne dla gospodarstw,

−

typowe projekty budynków inwentarskich.

Ćwiczenie 2

Oceń stan techniczny i dokonaj konserwacji urządzenia hydroforowego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy. Należy uczniom
przypomnieć podstawowe wiadomości o budowie i obsłudze technicznej urządzenia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

hydroforowego. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2-3 osobowe. Uczniowie posługując się
dostępnymi

środkami dydaktycznymi wykonują obsługę techniczną urządzenia

hydroforowego. W trakcie ćwiczenia nauczyciel obserwuje pracę uczniów, w razie potrzeby
udziela im wskazówki. Oceniając pracę uczniów należy zwrócić uwagę na:

−

umiejętność korzystania z instrukcji obsługi urządzenia hydroforowego,

−

sporządzenie planu czynności obsługowych,

−

dobór narzędzi do wykonania przeglądu,

−

przestrzeganie zasad bezpiecznej pracy,

−

wykonanie czynności przeglądu w odpowiedniej kolejności,

−

sposób przeprowadzenia konserwacji urządzenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z instrukcją obsługi hydroforu i przepisami bhp,
3) sprawdzić stan techniczny hydroforu,
4) dokonać obsługi i konserwacji hydroforu,
5) zanotować wartości nastawionych ciśnień roboczych urządzenia hydroforowego.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja obsługi i konserwacji hydroforu,

−

typowe projekty instalacji wodociągowych,

−

wyposażenie warsztatowe.

Ćwiczenie 3

Dobierz materiały i urządzenia do poprawy dobrostanu zwierząt.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy. Należy uczniom
przypomnieć podstawowe wiadomości o materiałach i urządzeniach do poprawy dobrostanu
zwierząt. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2-3 osobowe. Uczniowie powinni samodzielnie
wskazywać materiały i urządzenia do poprawy dobrostanu zwierząt i uzasadniać korzyści,
jakie przynosi ich stosowanie. W trakcie ćwiczenia nauczyciel obserwuje pracę uczniów,
w razie potrzeby udziela im wskazówki. Nauczyciel podaje tematy do dyskusji na temat
porównania własnych gospodarstw z gospodarstwami w innych regionach. Nauczyciel ocenia
umiejętność korzystania z danych zawartych w standartach technologicznych dla gospodarstw
rolnych, kodeksie dobrej praktyki rolniczej oraz ustawach i zarządzeniach.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady bezpiecznej pracy,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się z materiałami i urządzeniami do poprawy dobrostanu zwierząt,
4) zaplanować poprawę dobrostanu w swoim gospodarstwie,
5) ocenić korzyści z poprawy dobrostanu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

−

przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

standardy technologiczne dla gospodarstw rolnych,

−

kodeks dobrej praktyki rolniczej,

−

katalogi materiałów i urządzeń do poprawy dobrostanu,

−

przykłady materiałów poprawiających dobrostan zwierząt.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Maszyny do przygotowania i zadawania pasz

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj zbioru i zadawania zwierzętom zielonki przy użyciu ścinacza zielonek.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien wyjaśnić zakres

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy. Należy uczniom przypomnieć podstawowe wiadomości o budowie i obsłudze ścinacza
zielonek. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2-3 osobowe. Gdy jedna grupa wykonuje
ćwiczenie pozostali uczniowie oceniają prawidłowość jego wykonania. W trakcie ćwiczenia
nauczyciel obserwuje pracę uczniów, w razie potrzeby udziela im wskazówek. Oceniając
pracę uczniów należy zwrócić uwagę na:

−

sposób przygotowania ścinacza zielonek do pracy i połączenia z ciągnikiem,

−

przestrzeganie zasad bezpiecznej pracy i stosowanie odzieży ochronnej,

−

umiejętność pracy w grupie i wzajemnej pomocy,

−

umiejętność wykorzystania instrukcji obsługi ścinacza zielonek,

−

dokładność przeprowadzanych operacji zbioru i zadawania zielonki,

−

dokładność oczyszczenia maszyny po skończonej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się z przepisami bhp przy obsłudze ścinaczy zielonek,
4) sprawdzić stan techniczny i przygotować do pracy ścinacz zielonek,
5) prawidłowo połączyć ścinacz zielonek z ciągnikiem,
6) dokonać zbioru zielonki,
7) wykonać zadawanie paszy, stosując regulacje wielkości dawki,
8) dokonać oczyszczenia i konserwacji ścinacza zielonek.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

przewodniego tekstu,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna.

Środki dydaktyczne:

−

ciągnik i ścinacz zielonek,

−

instrukcja obsługi ścinacza,

−

instrukcja obsługi ciągnika,

−

zastaw kluczy monterskich.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Przygotuj paszę treściwą z mieszanki zbożowej.

Wskazówki do realizacji
Zajęcia

powinny

się

rozpocząć

krótkim

objaśnieniem

wprowadzającym,

z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Należy uczniom przypomnieć
podstawowe wiadomości o budowie, obsłudze i regulacjach maszyn do przygotowania pasz
treściwych. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2-3 osobowe. Poszczególnym grupom można
zróżnicować dane wyjściowe do ćwiczenia. Uczniowie przy użyciu rozdrabniacza
uniwersalnego przygotowują paszę, oceniają jakość otrzymanej paszy i dokonują pomiaru
zużytej energii elektrycznej. W trakcie ćwiczenia nauczyciel obserwuje pracę uczniów,
w razie potrzeby udziela im wskazówki.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) określić zasady bezpiecznej obsługi rozdrabniacza uniwersalnego,
4) sprawdzić stan techniczny rozdrabniacza uniwersalnego,
5) przygotować paszę treściwą z zachowaniem przepisów bhp.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

−

przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja obsługi rozdrabniacza,

−

rozdrabniacz do ziarna,

−

mieszanka zbożowa,

−

uniwersalny miernik elektryczny.

Ćwiczenie 3

Przygotuj paszę dla bydła przy użyciu wozu paszowego TMR.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do ćwiczenia nauczyciel powinien wyjaśnić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia, z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. W miarę
możliwości należy tak zorganizować zajęcia, by uczniowie mieli możliwość kolejno
przećwiczyć obsługę techniczną wozu paszowego. Uczniowie powinni pracować
samodzielnie, mając do dyspozycji instrukcje obsługi wozu paszowego i ciągnika.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać instrukcję wykonania ćwiczenia,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) określić zasady bezpiecznej obsługi wozu paszowego TMR,
4) sprawdzić stan techniczny wozu paszowego,
5) przygotować paszę dla krów mlecznych z zachowaniem przepisów bhp,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

−

przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

ciągnik i wóz paszowy,

−

instrukcja obsługi wozu paszowego,

−

tabele składu wagowego paszy TMR dla krów mlecznych,

−

składniki paszy TMR,

−

zestaw narzędzi monterskich.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Maszyny i urządzenia do doju i wstępnej obróbki mleka

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj okresowy przegląd techniczny dojarki mechanicznej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy. Należy uczniom
przypomnieć podstawowe wiadomości o budowie, obsłudze i regulacjach dojarki
mechanicznej. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2-3 osobowe. Uczniowie posługując się
dostępnymi środkami dydaktycznymi oceniają stan techniczny dojarki. W trakcie ćwiczenia
nauczyciel obserwuje pracę uczniów, w razie potrzeby udziela im niezbędne wskazówki.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) sprawdzić wyposażenie niezbędne do wykonania przeglądu,
4) zapoznać się z wytycznymi do wykonania przeglądu w instrukcji obsługi dojarki,
5) sprawdzić prawidłowość montażu dojarki na stanowisku,
6) wykonać wszystkie czynności przeglądu,
7) zachować przepisy bhp,

8) sprawdzić prawidłowość pracy dojarki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

−

przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

dojarka mechaniczna,

−

wyposażenie do wykonania przeglądu,

−

wakuometr kontrolny,

−

materiały do konserwacji podzespołów dojarki,

−

instrukcja obsługi dojarki,

−

instrukcja wykonania przeglądu okresowego dojarki,

−

zestaw kluczy monterskich i podstawowe narzędzia ślusarskie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Instrukcja wykonania przeglądu okresowego dojarki

Dla utrzymania dojarki w należytym stanie technicznym wykonuje się roczny przegląd
techniczny dojarki. Przy wykonaniu przeglądu należy przestrzegać zaleceń producenta
zgodnie z instrukcją obsługi. Podstawowe czynności przeglądu każdej dojarki to:

1. Przygotowanie podstawowych narzędzi warsztatowych, wakuometru kontrolnego, płynów

do konserwacji oraz przyrządów do czyszczenia i demontażu podzespołów dojarki
wchodzących w skład jej normalnego wyposażenia.

2. Przypomnienie i zastosowanie zasad bezpiecznej obsługi dojarki.
3. Ogólny przegląd instalacji rurociągu podciśnienia.
4. Płukanie rurociągu podciśnienia i kontrola jego szczelności w następujący sposób:

−

zamknąć zawór odcinający rurociągu podciśnienia i włączyć agregat próżniowy,

−

do pojemnika wlać około 0,2l wody, lecz nie więcej niż pojemność zbiornika

wyrównawczego,

−

przewód gumowy jednym końcem podłączyć do najdalej położonego od agregatu

zaworu stanowiskowego, drugi koniec zanurzyć w pojemniku z wodą. Woda zostanie
zassana do rurociągu i zgromadzi się w zbiorniku wyrównawczym,

−

po wyczerpaniu się wody w pojemniku wyłączyć agregat i opróżnić zbiornik,

−

jeżeli woda w zbiorniku była mocno zabrudzona powtarzać płukanie, aż do uzyskania

czystej wody,

−

wysuszyć rurociąg i sprawdzić jego szczelność obserwując wahania podciśnienia.

Rys. do ćwiczenia 1. Wyposażenie normalne dojarki H – 310: 1 – wycior szczotki igłowej, 2,3,4 – tłoczki do

czyszczenia przewodów gumowych, 5,6,7,8 – szczotki do mycia gum strzykowych, końcówek i bańki,
9 – tacka do kontroli jakości mleka, 10 – ściągacz przewodów, 11 – klucz, 12 – gąbka czyszcząca [12]

5. Pomiar wartości podciśnienia.
6. Konserwacja agregatu próżniowego, która polega na:

−

sprawdzeniu przekładni pasowej,

−

sprawdzeniu i czyszczeniu pompy próżniowej oraz kontroli wydajności pompy,

−

sprawdzeniu smarownicy i kontroli przepływu oleju,

−

sprawdzenie i czyszczenie zbiornika próżniowego.

7. Sprawdzenie i czyszczenie zaworu regulacji podciśnienia.
8. Sprawdzenie zaworów stanowiskowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9. Sprawdzenie zaworu odwadniającego.
10. Kontrola wskazań wakuometru.
11. Ogólny przegląd instalacji rurociągu mlecznego, który polega na:

−

sprawdzeniu szczelności zaworów mlecznych lub eurozłączy,

−

oczyszczeniu zaworów i wymianie uszczelek,

−

myciu wewnętrznych powierzchni rurociągu z zastosowaniem gąbek czyszczących,

−

sprawdzeniu czy rurociąg mleczny może się rozszerzać,

−

ocenie stanu higienicznego rurociągu i skuteczności mycia.

12. Sprawdzenie i czyszczenie elementów jednostki końcowej:

−

zbiornika mlecznego,

−

pompy mlecznej,

−

zaworu trójdrożnego,

−

zaworu pływakowego,

−

filtru mlecznego,

−

rur przyłączeniowych i końcówek.

13. Sprawdzanie działania i konserwacja pulsatorów, która polega na:

−

smarowaniu suwaka hydropulsatora,

−

sprawdzeniu funkcji niskiego ciśnienia systemu Duovac,

−

wymianie membrany i uszczelki.

14. Sprawdzanie i czyszczenie kubków udojowych polegające na:

−

demontażu gum strzykowych z cylindrów zewnętrznych,

−

oczyszczeniu powierzchni wewnętrznych cylindrów.

15. Wymiana gum strzykowych ze zwróceniem szczególnej uwagi na:

−

przygotowanie nowych gum strzykowych do montażu,

−

prawidłowy montaż nowych gum strzykowych zgodnie z zaleceniami producenta,

−

sprawdzeniu szczelności między kołnierzem gumy i cylindrem.

16. Sprawdzenie i czyszczenie przewodów mlecznych i powietrznych.
17. Sprawdzenie i konserwacja kolektora.
18. Sprawdzenie jakości wody zasilającej myjnię poprzez:

−

wymianę wkładów układu filtrującego,

−

pomiar twardości wody.

19. Sprawdzenie i czyszczenie myjni, a w szczególności:

−

urządzenia sterującego myjni,

−

zbiornika myjni,

−

grzejnika z regulatorem temperatury.

20. Sprawdzenie programu mycia instalacji dojarki zgodnie z instrukcją obsługi dojarki.
21. Sprawdzenie skuteczności mycia podzespołów dojarki przez sprawdzenie czy nie ma:

−

pozostałości mleka,

−

zaschniętych resztek tłuszczu i białka,

−

kamienia mlecznego i żelazistych nalotów.

22. Sprawdzenie instalacji elektrycznej.
23. Sprawdzenie prawidłowości pracy dojarki.

Ćwiczenie 2

Przeprowadź dój mechaniczny.

Wskazówki do realizacji
Zajęcia

powinny

się

rozpocząć

krótkim

objaśnieniem

wprowadzającym,

z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Należy uczniom przypomnieć

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

podstawowe wiadomości o budowie, obsłudze i regulacjach dojarki mechanicznej i technice
doju. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2-3 osobowe. Zgodnie z techniką doju
mechanicznego uczniowie wykonują niezbędne czynności prawidłowego doju. W trakcie
ćwiczenia nauczyciel obserwuje pracę uczniów, w razie potrzeby udziela im niezbędne
wskazówki.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) sprawdzić prawidłowość ustawień dojarki,
4) dokonać udoju,
5) porównać osiągnięte parametry z wzorcowymi i ocenić stan wymienia krowy,
6) sporządzić sprawozdanie z wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

−

przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

dojarka mechaniczna,

−

wakuometr kontrolny,

−

sztuczne wymię,

−

zestaw narzędzi i materiałów pomocniczych,

−

instrukcja obsługi dojarki,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 3

Dokonaj mycia i dezynfekcji urządzeń udojowych.

Wskazówki do realizacji
Zajęcia

powinny

się

rozpocząć

krótkim

objaśnieniem

wprowadzającym,

z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Należy uczniom przypomnieć
podstawowe wiadomości o zasadach mycia i dezynfekcji dojarki mechanicznej. Nauczyciel
dzieli uczniów na grupy 2-3 osobowe. Uczniowie dokonują mycia i dezynfekcji dojarki.
W trakcie ćwiczenia nauczyciel obserwuje pracę uczniów, w razie potrzeby udziela im
niezbędne wskazówki.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) sprawdzić prawidłowość działania myjni,
4) wykonać mycie,
5) sprawdzić prawidłowość mycia i stan czystości urządzeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

−

przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

dojarka mechaniczna,

−

podgrzewacz wody i preparaty do mycia i dezynfekcji,

−

zestaw narzędzi i materiałów pomocniczych,

−

instrukcja obsługi dojarki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Urządzenia do usuwania obornika i utylizacji odchodów

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj obsługę techniczną szufli mechanicznej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do ćwiczenia nauczyciel powinien wyjaśnić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia, z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. W miarę
możliwości należy tak zorganizować zajęcia, by uczniowie mieli możliwość kolejno
przećwiczyć obsługę techniczną szufli mechanicznej do usuwania obornika. Uczniowie
powinni pracować samodzielnie, mając do dyspozycji instrukcję obsługi przenośnika.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przeanalizować zapisy instrukcji obsługi szufli mechanicznej,
4) ocenić stan techniczny szufli,
5) dokonać niezbędnych regulacji,
6) przeprowadzić konserwację elementów szufli,
7) ocenić jakość wykonanej przez siebie pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

−

przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

szufla mechaniczna,

−

instrukcja obsługi szufli mechanicznej,

−

zestaw kluczy monterskich i podstawowe narzędzia ślusarskie,

−

materiały eksploatacyjne,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Wykonaj obsługę techniczną pompy do gnojowicy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do ćwiczenia nauczyciel powinien wyjaśnić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia, z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. W miarę
możliwości należy tak zorganizować zajęcia, by uczniowie mieli możliwość kolejno
przećwiczyć obsługę techniczną pompy do gnojowicy. Uczniowie powinni pracować
samodzielnie, mając do dyspozycji instrukcję obsługi pompy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3) przeanalizować zapisy instrukcji obsługi pompy do gnojowicy,
4) ocenić stan techniczny pompy do gnojowicy,
5) dokonać niezbędnych regulacji,
6) przeprowadzić konserwację elementów przenośnika.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

−

przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

pompa do gnojowicy,

−

instrukcja obsługi pompy,

−

zestaw kluczy monterskich i podstawowe narzędzia ślusarskie,

−

materiały eksploatacyjne,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 3

Zaprojektuj gnojownię dla własnego gospodarstwa.

Wskazówki do realizacji
Zajęcia

powinny

się

rozpocząć

krótkim

objaśnieniem

wprowadzającym,

z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Należy uczniom przypomnieć
podstawowe wiadomości o zasadach magazynowania odchodów. Nauczyciel dzieli uczniów
na grupy 2-3 osobowe. Uczniowie posługując się dostępnymi środkami dydaktycznymi
przygotowują projekt gnojowni.
Oceniając pracę uczniów nauczyciel powinien zwrócić uwagę na:

−

stosowanie poprawnego nazewnictwa,

−

posługiwanie się standardami technologicznymi, normami i zarządzeniami,

−

wykorzystaniem typowych projektów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się z Ustawą z dnia 26 lipca 2000r. o nawozach i nawożeniu,
4) zapoznać się z ustawą z 2 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o nawozach i nawożeniu,
5) zapoznać się z typowymi projektami,
6) wykonać obliczenia pojemności płyty lub zbiornika,
7) wykonać projekt zgodnie z tematem.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

−

przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

typowe projekty płyt obornikowych i zbiorników na gnojowicę,

−

ustawy o nawozach i nawożeniu,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Eksploatowanie maszyn i
urządzeń stosowanych w produkcji zwierzęcej”

Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 4, 6, 7, 8, 10, 12, 13, 15, 16, 17, 18, 19, 20 są poziomu podstawowego,

−

zadania 3, 5, 9, 11, 14 są poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie, co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie, co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym, co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. b, 3. c, 4. d, 5. b, 6. c 7. d, 8. d, 9. d, 10. a, 11. c,
12. b, 13. d, 14. a, 15. c, 16. d, 17. b, 18. c, 19. a, 20. d.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Określić wymagania stawiane budynkom

Rozpoznać rodzaje budynków inwentarskich

Określić warunki utrzymania zwierząt

Zdefiniować mikroklimat w budynku

Określić obsługę urządzenia hydroforowego

Zdefiniować regulacje śrutowników

Przeanalizować zastosowanie wozów paszowych

Rozpoznać zagrożenia przy obsłudze maszyn do
przygotowania pasz

Określić budowę aparatu udojowego

Przeanalizować zasadę działania dojarki

Przeanalizować parametry doju maszynowego

Określić funkcje podzespołów dojarki

Rozróżnić części składowe urządzeń udojowych

Określić kolejność czynności doju maszynowego

Rozpoznać podzespoły dojarki rurociągowej

Rozpoznać urządzenia do usuwania obornika

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Określić zasadę działania urządzeń do usuwania
odchodów

Przeanalizować zasady usuwania gnojowicy

Zdefiniować wymagania ochrony środowiska

Określić przyczyny wypadków przy eksploatacji
urządzeń stosowanych w produkcji zwierzęcej

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 25 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Wymagania jakie powinny spełniać budynki inwentarskie zawarte są w

a) przepisach ogólnych.
b) przepisach unijnych.
c) standardach technologicznych.
d) systemach utrzymania zwierząt.

2. Chlewnie to budynki inwentarskie służące do utrzymania

a) bydła.
b) trzody chlewnej.
c) brojlerów.
d) owiec.

3. Najlepsze warunki dobrostanu zwierząt zapewniają obory

a) uwięziowe.
b) wolnowybiegowe.
c) bezściołowe.
d) wolnostanowiskowe.

4. Prawidłowy mikroklimat w budynku inwentarskim zapewnia

a) wentylacja naturalna.
b) otwieranie drzwi.
c) uchylanie okien.
d) wentylacja mechaniczna.

5. Przyczyną zbyt częstego włączania się pompy urządzenia hydroforowego jest

a) za duża wydajność pompy.
b) zbyt mało powietrza w zbiorniku hydroforowym.
c) zbyt niskie ciśnienie.
d) żadna odpowiedź nie jest właściwa.

6. W śrutowniku bijakowym grubość śruty zależy od

a) prędkości obrotowej bijaków.
b) liczby bijaków.
c) średnicy otworów w sicie.
d) szybkości podawania ziarna.

7. Do rozdrabniania i mieszania paszy w pionowym wozie paszowym stosowany jest

a) przenośnik listwowy.
b) zespół walcowo-łopatkowy.
c) zespół bijakowy.
d) ślimak z nożami tnącymi.

8. Przy obsłudze maszyn do przygotowania pasz występują zagrożenia pochodzące od

a) ostrych, wirujących części maszyn i powstającego zapylenia powietrza.
b) przekładni napędowych i stanu technicznego osłon.
c) instalacji elektrycznej.
d) ostrych, wirujących części maszyn i powstającego zapylenia powietrza, przekładni

napędowych i stanu technicznego osłon i instalacji elektrycznej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9. Oznaczony na rysunku obok zawór powietrzny służy do

a) otwarcia przepływu powietrza do pulsatora.
b) połączenia z pulsatorem.
c) połączenia z regulatorem podciśnienia.
d) wyrównania ciśnienia i zakończenia doju.

9. W komorze podstrzykowej kubka udojowego występuje w czasie doju

a) podciśnienie.
b) nadciśnienie.
c) zmienne ciśnienie.
d) ciśnienie atmosferyczne.

11. Stanowisko udojowe dobiera parametry doju w zależności od

a) wielkości podciśnienia.
b) wartości ciśnienia atmosferycznego.
c) indywidualnych cech każdej krowy.
d) ilości dojonych krów.

12. Kolektor dojarki służy do

a) zbierania mleka z kubków udojowych i przekazania go do rurociągu mlecznego.
b) zbierania mleka z kubków, przekazania go do rurociągu mlecznego i rozdziału

podciśnienia na kubki udojowe.

c) przekazania podciśnienia z pulsatora do kubków udojowych.
d) przepłukiwania dojarki.

13. Element dojarki, który bezpośrednio styka się z wymieniem krowy, to

a) kubek udojowy.
b) kolektor.
c) aparat udojowy.
d) guma strzykowa.

14. Prawidłowy dój mechaniczny to szereg czynności wykonywanych w kolejności

a) masaż wstępny (stymulacja), przeddój, mycie wymienia, dój właściwy.
b) masaż wstępny, mycie wymienia, przeddój, dój właściwy.
c) mycie wymienia, masaż wstępny, przeddój, dój właściwy.
d) przeddój, masaż wstępny, mycie wymienia, dój właściwy.

15. Rysunek obok przedstawia

a) zawór stanowiskowy.
b) kubek udojowy.
c) regulator podciśnienia.
d) pulsator.

16. Rysunek obok przedstawia fragment

a) przenośnika o ruchu ciągłym.
b) szufli mechanicznej.
c) zgarniaka o napędzie hydraulicznym.
d) zgarniaka typu delta.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17. W zgarniaku typu delta ramiona rozkładają się pod wpływem

a) działania łańcucha napędowego.
b) tarcia o dno kanału.
c) działania mechanizmu zapadkowego.
d) hydrauliki zewnętrznej.

18. Zadaniem progu na końcu kanału przy samospływie gnojowicy jest

a) zmniejszenie prędkości przepływu gnojowicy.
b) zatrzymanie części stałych odchodów.
c) utrzymanie warstwy cieczy, po której spływają odchody zwierzęce.
d) uszczelnienie kanału.

19. Gospodarstwa specjalizujące się w produkcji zwierzęcej muszą posiadać

a) urządzenia do przechowywania odchodów zwierzęcych.
b) urządzenia do wytwarzania biogazu.
c) kolektory słoneczne.
d) pompy cieplne.

20. Główne przyczyny wypadków przy eksploatacji urządzeń stosowanych w budynkach

inwentarskich to
a) użytkowanie urządzeń niesprawnych technicznie.
b) brak osłon mechanizmów napędowych.
c) operowanie ręką w pobliżu ruchomych elementów roboczych maszyn i urządzeń.
d) wszystkie odpowiedzi są prawidłowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko: ...............................................................................

Eksploatowanie maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji zwierzęcej

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Test 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Eksploatowanie maszyn
i urządzeń stosowanych w produkcji zwierzęcej”

Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 7, 9, 10, 13, 14, 15, 16, 17, 19, 20 są poziomu podstawowego,

−

zadania 6, 8, 11, 12, 18 są poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie, co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie, co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym, co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 5 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. c, 3. b, 4. c, 5. b, 6. d 7. a, 8. c, 9. a, 10. b, 11. c,
12. b, 13. b, 14. a, 15. b, 16. c, 17. b, 18. d, 19. a, 20. d

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Określić wymagania stawiane budynkom

Rozpoznać systemy utrzymania zwierząt

Określić warunki utrzymania zwierząt

Zdefiniować mikroklimat w budynku

Rozpoznać rodzaje poideł

Scharakteryzować pracę śrutowników

Przeanalizować regulacje wozów paszowych

Scharakteryzować sposób pracy maszyn do
przygotowania pasz

Określić budowę aparatu udojowego

Rozpoznać rodzaje urządzeń udojowych

Przeanalizować parametry doju maszynowego

Przeanalizować funkcje podzespołów dojarki

Rozróżniać części składowe urządzeń udojowych

Określić parametry doju maszynowego

Określić zasadę działania dojarki rurociągowej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rozpoznać urządzenia do usuwania obornika

Określić zasadę działania urządzeń do usuwania
odchodów

Przeanalizować zasady usuwania gnojowicy

Zdefiniować ustawy i zarządzenia dotyczące
produkcji zwierzęcej

Określić przyczyny wypadków przy eksploatacji
urządzeń stosowanych w produkcji zwierzęcej

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Standardy technologiczne dla gospodarstw rolnych opracowano w celu

a) dostosowania naszego rolnictwa do wymagań UE.
b) poprawy dobrostanu zwierząt.
c) ułatwienia projektowania nowych budynków inwentarskich.
d) wszystkie odpowiedzi są prawidłowe.

2. Najczęściej stosowanym sposobem utrzymania tuczników jest system

a) wolnostanowiskowy.
b) uwięziowy.
c) utrzymania w kojcach.
d) stanowiskowy.

3. Wymiary stanowisk dla krów zależą od

a) ilości krów w oborze.
b) wieku, masy ciała i systemu utrzymania.
c) wielkości produkcji mleka.
d) rodzaju urządzeń udojowych.

4. Zmniejszenie lub całkowite wyeliminowanie przeciągów w budynku zapewnia

a) wentylacja naturalna.
b) wentylacja podciśnieniowa.
c) wentylacja nadciśnieniowa.
d) wentylacja przewodowa.

5. Poidła kropelkowe stosuje się w hodowli

a) trzody chlewnej.
b) drobiu.
c) owiec.
d) bydła.

6. Najmniej energii na jednostkę wagową uzyskanej paszy treściwej zużywają

a) rozdrabniacze uniwersalne.
b) śrutowniki tarczowe.
c) rozdrabniacze bijakowe.
d) zgniatacze ziarna.

7. Stopień rozdrobnienia składników paszy w pionowym wozie paszowym regulujemy

a) odpowiednim ustawieniem stalnic.
b) przez wymianę noży tnących.
c) przestawieniem ślimaków.
d) zmianę kąta ustawienia ślimaków.

8. Prędkość obwodowa walców podających sieczkarni bębnowej

a) jest mniejsza od prędkości przenośnika podającego.
b) równa się prędkości przenośnika podającego.
c) jest większa od prędkości przenośnika podającego.
d) nie ma znaczenia na prawidłową pracę sieczkarni.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9. W komorze międzyściennej kubka udojowego występuje w czasie fazy ssania

a) podciśnienie.
b) nadciśnienie.
c) zmienne ciśnienie.
d) ciśnienie atmosferyczne.

10. Na rysunku obok przedstawiono dojarnię

a) typu tandem.
b) prostopadłą.
c) typu rybia ość.
d) karuzelową.

11. System duovac dostosowuje parametry doju do

a) wielkości podciśnienia.
b) wartości ciśnienia atmosferycznego.
c) szybkości oddawania mleka.
d) ilości dojonych krów.

12. Ukośne ścięcia króćców zbierających mleko w kolektorze wykonane są w celu

a) ułatwienia zakładania przewodów powietrznych pulsatora.
b) uniknięcia strat podciśnienia przy podłączaniu kubków udojowych.
c) uproszczenia konstrukcji kolektora.
d) poprawy warunków oddawania mleka.

13. Pulsator służy do

a) utrzymania stałego podciśnienia w instalacji udojowej.
b) wytworzenia zmiennego ciśnienia.
c) dostarczenia zmiennego ciśnienia do komory podstrzykowej.
d) dezynfekcji dojarki.

14. Najczęściej stosowana wartość podciśnienia w dojarkach, to

a) 50kPa z tendencją do obniżania zależnie od poziomu hodowli.
b) 60kPa.
c) 70kPa.
d) 80kPa i wyższa.

15. W powietrznym i mlecznym dojarki rurociągowej panuje cały czas

a) zmienne ciśnienie.
b) podciśnienie.
c) ciśnienie atmosferyczne.
d) ciśnienie wytworzone przez pulsator.

16. Rysunek obok przedstawia fragment

a) przenośnika o ruchu ciągłym.
b) zgarniaka o napędzie hydraulicznym.
c) szufli mechanicznej.
d) zgarniaka typu delta.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17. W zgarniaku typu delta ramiona rozkładają się pod wpływem

a) działania łańcucha napędowego.
b) tarcia o dno kanału.
c) działania mechanizmu zapadkowego.
d) hydrauliki zewnętrznej.

18. W systemie samospływu gnojowicy na końcu kanału umieszcza się

a) kratę.
b) pompę.
c) mieszadło.
d) specjalny próg.

19. Gospodarstwa specjalizujące się w produkcji zwierzęcej muszą posiadać

a) opinię lekarza weterynarii.
b) urządzenia do wytwarzania biogazu.
c) kolektory słoneczne.
d) pompy cieplne.

20. Główne przyczyny wypadków przy eksploatacji urządzeń stosowanych w budynkach

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko: ...............................................................................

Eksploatowanie maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji zwierzęcej

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Dobkowski A.: Podstawowe wymagania technologiczne i techniczne w budownictwie

inwentarskim dla bydła, trzody chlewnej i owiec dla projektów objętych programem
SAPARD. MRiRW, Warszawa 2000

2. Korpysz K., Roszkowski H., Zdun K.: Maszyny i urządzenia do produkcji zwierzęcej.

SGGW, Warszawa 1994

3. Katalog maszyn rolniczych, IBMER, Warszawa, 2004
4. Kuczewski J., Waszkiewicz Cz.: Mechanizacja rolnictwa. Maszyny i urządzenia do

produkcji roślinnej i zwierzęcej. SGGW, Warszawa 1997

5. Magazynowanie pasz. Poradnik. Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji

Rolnictwa; Duńskie Służby Doradztwa Rolniczego. Warszawa 2004

6. Systemy utrzymania bydła. Katalog przykładowych rozwiązań. Instytut Budownictwa,

Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa; Duńskie Służby Doradztwa Rolniczego.
Warszawa 2004

7. Systemy

utrzymania

bydła.

Poradnik.

Instytut

Budownictwa,

Mechanizacji

i Elektryfikacji Rolnictwa; Duńskie Służby Doradztwa Rolniczego. Warszawa 2004

8. Systemy utrzymania świń. Poradnik. Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji

Rolnictwa; Duńskie Służby Doradztwa Rolniczego. Poznań 2004

9. Waszkiewicz Cz.: Maszyny rolnicze. Maszyny i urządzenia do produkcji zwierzęcej.

WSiP, Warszawa 1996

10. Materiały informacyjne firmy DeLaval
11. Materiały informacyjne firmy Sano
12. Materiały informacyjne firmy Sipma
13. Materiały informacyjne firmy TerraExim – Agroimpex.

Wykaz aktów prawnych
1. Ustawa z 11 marca 2004 roku o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczania chorób

zakaźnych zwierząt ( Dz. U. 2004 Nr 69, poz. 625)

2. Ustawa z 29 stycznia 2004 r. o wymaganiach weterynaryjnych dla produktów

pochodzenia zwierzęcego ( Dz. U. 2004 Nr 33, poz. 288)

3. Ustawa z 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz. U. 2004 Nr 33 poz. 287).
4. Ustawa z 23 sierpnia 2001 r. o środkach żywienia zwierząt (Dz. U. 2001 Nr 123, poz.

1350) z późniejszymi zmianami

5. Ustawa z 12 marca 2004 r. o zmianie ustawy o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt

gospodarskich (Dz. U. 2004 Nr 91, poz. 866)

6. Ustawa z 2 kwietnia 2004 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt (Dz. U. 2004

Nr91, poz. 872)

7. Ustawa z 25 lipca 2000 r. o nawozach i nawożeniu (Dz. U. 2000 Nr 89, poz. 991)
8. Ustawa z 2 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o nawozach i nawożeniu (Dz. U.2004 Nr

91, poz. 876)

9. Rozp. MRiRW z 26 października 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy

przetwórstwie mleka i jego pochodnych (Dz. U. 1998 Nr 138, poz,897)

10. Rozp. MRiRW z 28 września 2001 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy

obsłudze zwierząt inwentarskich (Dz. U. 2001 Nr 118, poz. 1268)

11. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 7 pażdziernika 1997 r.

w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle rolnicze i ich
usytuowanie (Dz. U. 1997 Nr 132, poz. 877)

Kodeks
1. Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej, IUNG Puławy, 2002
2. Kodeks Zaleceń i Praktyk dla Utrzymania Świń, IBMER Oddział w Poznaniu, 2002

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Literatura metodyczna
1. Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele

kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

2. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom, 2000