„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
2
Autorzy:
mgr Bo
ż
ena Miazek
mgr Agnieszka Mikina
mgr Małgorzata Sienna
Recenzenci:
mgr Anna Czarli
ń
ska-W
ęż
yk
mgr Janina Rosiak
Opracowanie redakcyjne:
mgr Małgorzata Sienna
Korekta merytoryczna:
mgr in
ż
. Jolanta Podłowska
dr Mirosław Mrozkowiak
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
3
Spis tre
ś
ci
Wprowadzenie
4
I.
Zało
ż
enia
programowo-organizacyjne
kształcenia
w zawodzie
6
1. Opis pracy w zawodzie
6
2. Zalecenia dotycz
ą
ce organizacji procesu dydaktyczno-
wychowawczego
8
II.
Plany nauczania
15
III. Moduły kształcenia w zawodzie
17
1. Podstawy działalno
ś
ci usługowej
17
Przestrzeganie przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny
pracy
20
Przygotowanie do zatrudnienia
24
Nawi
ą
zywanie kontaktów mi
ę
dzyludzkich
27
2. Zaopatrzenie przedsi
ę
biorstwa handlowego
30
Organizowanie zaopatrzenia
32
Odbiór ilo
ś
ciowy i jako
ś
ciowy towarów
35
Magazynowanie towarów
39
3. Obsługa klienta
42
Wykonywanie czynno
ś
ci zwi
ą
zanych z procesem
sprzeda
ż
y
45
Komunikowanie si
ę
z klientem
49
Aktywizowanie procesu sprzeda
ż
y
52
4. Obsługa finansowa przedsi
ę
biorstwa handlowego
55
Prowadzenie oblicze
ń
finansowych
58
Obsługa stanowiska kasowego
61
Sporz
ą
dzanie dokumentów finansowych
63
Uczestniczenie w kontroli wewn
ę
trznej i zewn
ę
trznej
66
Korzystanie z komputerowych programów handlowo-
magazynowych
69
Prowadzenie działalno
ś
ci gospodarczej
72
5. Praktyka zawodowa
75
Badanie rynku towarów i usług
77
Wykonywanie obowi
ą
zków sprzedawcy
w przedsi
ę
biorstwie handlowym
79
6. Organizacja pracy w wielkopowierzchniowych
punktach sprzeda
ż
y detalicznej
82
Obsługa stanowiska kasowego
w wielkopowierzchniowych punktach sprzeda
ż
y
detalicznej
85
Przygotowanie towarów do sprzeda
ż
y w sklepach
wielkopowierzchniowych
88
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
4
Wprowadzenie
Celem kształcenia w szkole zawodowej jest przygotowanie
aktywnego, mobilnego i skutecznie działaj
ą
cego pracownika gospodarki.
Efektywne funkcjonowanie na rynku pracy wymaga: przygotowania
ogólnego, opanowania podstawowych umiej
ę
tno
ś
ci zawodowych oraz
kształcenia ustawicznego.
Absolwent współczesnej szkoły powinien charakteryzowa
ć
si
ę
otwarto
ś
ci
ą
, umiej
ę
tno
ś
ci
ą
komunikowania si
ę
, zdolno
ś
ci
ą
do ci
ą
głego
kształcenia i doskonalenia oraz umiej
ę
tno
ś
ci
ą
oceny własnych
mo
ż
liwo
ś
ci.
Wprowadzenie
do
systemu
szkolnego
programów
modułowych ułatwia osi
ą
gni
ę
cie tych zamierze
ń
.
Kształcenie według modułowego programu nauczania charakteryzuje
si
ę
tym,
ż
e:
–
cele kształcenia i materiał nauczania wynikaj
ą
z przyszłych zada
ń
zawodowych,
–
przygotowanie ucznia do wykonywania zawodu odbywa si
ę
głównie
poprzez realizacj
ę
zada
ń
zbli
ż
onych do tych, które s
ą
wykonywane
na stanowisku pracy,
–
nie ma w nim podziału na zaj
ę
cia teoretyczne i praktyczne,
–
wyst
ę
puje w nim prymat umiej
ę
tno
ś
ci praktycznych nad wiedz
ą
teoretyczn
ą
,
–
jednostki modułowe integruj
ą
tre
ś
ci kształcenia z ró
ż
nych dyscyplin
wiedzy,
–
w szerokim zakresie wykorzystuje si
ę
zasad
ę
transferu wiedzy
i umiej
ę
tno
ś
ci,
–
proces uczenia si
ę
dominuje nad procesem nauczania,
–
programy nauczania s
ą
elastyczne, poszczególne jednostki mo
ż
na
wymienia
ć
, modyfikowa
ć
, uzupełnia
ć
oraz dostosowywa
ć
do poziomu
wymaganych umiej
ę
tno
ś
ci, potrzeb gospodarki oraz lokalnego rynku
pracy,
–
umiej
ę
tno
ś
ci opanowane w ramach poszczególnych modułów daj
ą
mo
ż
liwo
ść
wykonywania okre
ś
lonego zakresu pracy.
Realizacja modułowego programu nauczania zapewnia opanowanie
przez uczniów umiej
ę
tno
ś
ci okre
ś
lonych w podstawie programowej
kształcenia w zawodzie oraz przygotowuje do kształcenia ustawicznego.
Modułowy program nauczania składa si
ę
z modułów kształcenia
w
zawodzie
i
odpowiadaj
ą
cych
im
jednostek
modułowych,
umo
ż
liwiaj
ą
cych
zdobywanie
wiadomo
ś
ci
oraz
kształtowanie
umiej
ę
tno
ś
ci i postaw wła
ś
ciwych dla zawodu.
Jednostka
modułowa
stanowi
element
modułu
kształcenia
w zawodzie obejmuj
ą
cy logiczny i mo
ż
liwy do wykonania wycinek pracy,
o wyra
ź
nie okre
ś
lonym pocz
ą
tku i zako
ń
czeniu, który nie podlega
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
5
dalszym podziałom, a jego rezultatem jest produkt, usługa lub istotna
decyzja.
W strukturze modułowego programu nauczania wyró
ż
niono:
−
zało
ż
enia programowo-organizacyjne kształcenia w zawodzie,
−
plany nauczania,
−
programy modułów i jednostek modułowych.
Moduł kształcenia w zawodzie zawiera: cele kształcenia, wykaz
jednostek modułowych, schemat układu jednostek modułowych,
literatur
ę
.
Jednostka modułowa zawiera: szczegółowe cele kształcenia, materiał
nauczania,
ć
wiczenia,
ś
rodki dydaktyczne, wskazania metodyczne do
realizacji programu jednostki, propozycje metod sprawdzania i oceny
osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia.
Dydaktyczna mapa programu kształcenia w zawodzie, zamieszczona
w zało
ż
eniach programowo-organizacyjnych, przedstawia schemat
powi
ą
za
ń
mi
ę
dzy modułami i jednostkami modułowymi oraz okre
ś
la
kolejno
ść
ich
realizacji.
Ma
ona
ułatwi
ć
dyrekcji
szkół
i nauczycielom organizowanie procesu kształcenia.
W programie został przyj
ę
ty system kodowania modułów i jednostek
modułowych zawieraj
ą
cy nast
ę
puj
ą
ce elementy:
−
symbol cyfrowy zawodu według klasyfikacji zawodów szkolnictwa
zawodowego,
−
symbol literowy oznaczaj
ą
cy kategori
ę
modułów:
O – dla modułów ogólnozawodowych,
Z – dla modułów zawodowych,
S – dla modułów specjalizacyjnych.
−
cyfra arabska dla kolejnego modułu w grupie i dla kolejnej
wyodr
ę
bnionej w module jednostki modułowej.
Przykładowy zapis kodowania modułu:
522[01].O1
522[01] – symbol cyfrowy zawodu: sprzedawca
O1 – pierwszy moduł ogólnozawodowy
Przykładowy zapis kodowania jednostki modułowej:
522[01].Z1.02
522[01] – symbol cyfrowy zawodu: sprzedawca
Z1 – pierwszy moduł zawodowy
02 – druga jednostka modułowa w module Z1.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
6
I. Zało
ż
enia programowo-organizacyjne kształcenia
w zawodzie
1. Opis pracy w zawodzie
Zadania zawodowe
Zadania zawodowe w zawodzie sprzedawca obejmuj
ą
:
–
składanie zamówie
ń
i przyjmowanie dostaw,
–
przygotowywanie towarów do sprzeda
ż
y,
–
eksponowanie towarów,
–
prowadzenie sprzeda
ż
y towarów,
–
prowadzenie dokumentacji i rozlicze
ń
zwi
ą
zanych z obrotem
towarowym,
–
dokonywanie rozlicze
ń
finansowo – ksi
ę
gowych,
–
prowadzenie promocji – mix,
–
przyjmowanie i rozpatrywanie reklamacji.
Umiej
ę
tno
ś
ci zawodowe
W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent szkoły powinien umie
ć
:
−
okre
ś
la
ć
zapotrzebowanie na towary,
−
pozyskiwa
ć
dostawców, składa
ć
zamówienia i zawiera
ć
umowy,
−
dokonywa
ć
ilo
ś
ciowego i jako
ś
ciowego odbioru dostaw,
−
okre
ś
la
ć
wła
ś
ciwo
ś
ci towarów oraz ich przeznaczenie,
−
interpretowa
ć
informacje zamieszczane na towarach,
−
stosowa
ć
zasady przechowywania towarów,
−
dokonywa
ć
podziału towarów na grupy asortymentowe,
−
planowa
ć
rozmieszczenie towarów,
−
przygotowywa
ć
ekspozycj
ę
towarów,
−
identyfikowa
ć
typy klientów,
−
prowadzi
ć
rozmow
ę
sprzeda
ż
ow
ą
,
−
wykonywa
ć
czynno
ś
ci sprzeda
ż
owe,
−
stosowa
ć
ró
ż
ne formy sprzeda
ż
y,
−
dokonywa
ć
inkasa nale
ż
no
ś
ci, odprowadza
ć
utarg,
−
pakowa
ć
i wydawa
ć
towary,
−
obsługiwa
ć
urz
ą
dzenia i sprz
ę
t techniczny,
−
oblicza
ć
ceny, mar
ż
e i podatek VAT,
−
dokonywa
ć
spisu z natury i oblicza
ć
ró
ż
nice inwentaryzacyjne,
−
sporz
ą
dza
ć
dokumenty zwi
ą
zane z obrotem towarowym,
−
wykorzystywa
ć
u
ż
ytkowe programy komputerowe,
−
stosowa
ć
ró
ż
ne formy promocji,
−
przestrzega
ć
procedur reklamacyjnych,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
7
−
przestrzega
ć
przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska,
−
organizowa
ć
stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
−
udziela
ć
pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy,
−
komunikowa
ć
si
ę
z uczestnikami procesu pracy,
−
przestrzega
ć
przepisów
Kodeksu
pracy
dotycz
ą
cych
praw
i obowi
ą
zków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy,
−
przestrzega
ć
przepisów prawa dotycz
ą
cych wykonywanych zada
ń
zawodowych,
−
korzysta
ć
z ró
ż
nych
ź
ródeł informacji,
−
prowadzi
ć
działalno
ść
gospodarcz
ą
.
Absolwent szkoły kształc
ą
cej w zawodzie sprzedawca mo
ż
e podj
ąć
prac
ę
w punktach handlu detalicznego, handlu hurtowego, sprzeda
ż
y
akwizycyjnej, sprzeda
ż
y usług. Absolwent szkoły zawodowej mo
ż
e tak
ż
e
otworzy
ć
własne przedsi
ę
biorstwo handlowe.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
8
2. Zalecenia dotycz
ą
ce organizacji procesu dydaktyczno-
-wychowawczego
Proces kształcenia zawodowego według modułowego programu
nauczania
dla
zawodu
sprzedawca
mo
ż
e
by
ć
realizowany
w zasadniczej szkole zawodowej oraz w jednorocznej szkole policealnej
dla młodzie
ż
y i dla dorosłych.
Program
nauczania
obejmuje
kształcenie
ogólnozawodowe,
zawodowe i specjalizacyjne. Kształcenie ogólnozawodowe zapewnia
orientacj
ę
w zawodzie i ułatwia ewentualn
ą
zmian
ę
zawodu. Kształcenie
zawodowe ma na celu przygotowanie absolwenta szkoły do realizacji
zada
ń
na typowych dla zawodu stanowiskach pracy. Ogólne
i szczegółowe cele kształcenia wynikaj
ą
z podstawy programowej
kształcenia w zawodzie.
Tre
ś
ci programowe zawarte s
ą
w sze
ś
ciu modułach: jednym
ogólnozawodowym, czterech zawodowych oraz jednym module
specjalizacyjnym. Kształcenie specjalizacyjne ma na celu dostosowanie
kwalifikacji absolwenta do potrzeb lokalnego i regionalnego rynku pracy
i mo
ż
e odbywa
ć
si
ę
z wykorzystaniem zamieszczonego w programie
przykładowego modułu specjalizacyjnego.
Moduły s
ą
podzielone na jednostki modułowe. Ka
ż
da jednostka
zawiera tre
ś
ci programowe stanowi
ą
ce wyodr
ę
bnion
ą
cało
ść
. Realizacja
celów kształcenia poszczególnych modułów i jednostek modułowych
umo
ż
liwia opanowanie umiej
ę
tno
ś
ci pozwalaj
ą
cych na wykonanie
okre
ś
lonego zakresu pracy. Czynnikiem sprzyjaj
ą
cym nabywaniu
umiej
ę
tno
ś
ci zawodowych jest wykonywanie
ć
wicze
ń
zaproponowanych
w programach jednostek modułowych.
Moduł 522[01].O1 – Podstawy działalno
ś
ci usługowej – składa si
ę
z trzech jednostek modułowych. Zawiera ogólnozawodowe tre
ś
ci
kształcenia i powinien by
ć
realizowany w pierwszej kolejno
ś
ci.
Moduł 522[01].Z1 – Zaopatrzenie przedsi
ę
biorstwa handlowego –
składa si
ę
z trzech jednostek modułowych. Zawiera zawodowe tre
ś
ci
kształcenia dotycz
ą
ce organizowania zaopatrzenia, odbioru ilo
ś
ciowego
i jako
ś
ciowego towarów oraz ich magazynowania.
Moduł 522[01].Z2 – Obsługa klienta – składa si
ę
z trzech jednostek
modułowych i zawiera zawodowe tre
ś
ci kształcenia dotycz
ą
ce
wykonywania
czynno
ś
ci
zwi
ą
zanych
z procesem
sprzeda
ż
y,
komunikowania si
ę
z klientem, aktywizowania procesu sprzeda
ż
y.
Moduł 522[01].Z3 – Obsługa finansowa przedsi
ę
biorstwa handlowego
– składa si
ę
z sze
ś
ciu jednostek modułowych. Zawiera tre
ś
ci dotycz
ą
ce
kształtowania umiej
ę
tno
ś
ci prowadzenia oblicze
ń
finansowych w sklepie,
obsługi stanowiska kasowego, sporz
ą
dzania dokumentów finansowych,
uczestniczenia
w
kontroli
wewn
ę
trznej
i zewn
ę
trznej,
obsługi
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
9
komputerowych
programów
handlowo-magazynowych
oraz
rozpoczynania i prowadzenia działalno
ś
ci handlowej.
Moduł 522[01].Z4 – Praktyka zawodowa – składa si
ę
z dwóch
jednostek modułowych, których tre
ś
ci zwi
ą
zane s
ą
z wykonywaniem
obowi
ą
zków sprzedawcy w punkcie sprzeda
ż
y detalicznej i w hurtowni
oraz badaniem rynku towarów i usług. Praktyka zawodowa przewidziana
jest w Szkole Policealnej.
Moduł 522[01].S1 – Organizacja pracy w wielkopowierzchniowych
punktach sprzeda
ż
y detalicznej – składa si
ę
z dwóch jednostek
modułowych i obejmuje tre
ś
ci dotycz
ą
ce obsługi stanowiska kasowego
w wielkopowierzchniowych punktach sprzeda
ż
y detalicznej oraz
przygotowanie
towarów
do
sprzeda
ż
y
w
sklepach
wielkopowierzchniowych. Jest to przykładowy program specjalizacji.
Wybór specjalizacji uwarunkowany jest zapotrzebowaniem rynku pracy
w regionie i zapleczem techniczno – dydaktycznym placówki, w której
odbywa si
ę
kształcenie zawodowe.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
10
Wykaz modułów i jednostek modułowych
Symbol jednostki
modułowej
Wykaz modułów
i jednostek modułowych
Orientacyjna
liczba godzin
na realizacj
ę
Moduł 522[01].O1
Podstawy działalno
ś
ci usługowej
144
522[01].O1.01
Przestrzeganie przepisów bezpiecze
ń
stwa
i higieny pracy
44
522[01].O1.02
Przygotowanie do zatrudnienia
44
522[01].O1.03
Nawi
ą
zywanie kontaktów mi
ę
dzyludzkich
56
Moduł 522[01].Z1
Zaopatrzenie przedsi
ę
biorstwa handlowego
288
522[01].Z1.01
Organizowanie zaopatrzenia
95
522[01].Z1.02
Odbiór ilo
ś
ciowy i jako
ś
ciowy towarów
98
522[01].Z1.03
Magazynowanie towarów
95
Moduł 522[01].Z2
Obsługa klienta
288
522[01].Z2.01
Wykonywanie czynno
ś
ci zwi
ą
zanych
z procesem sprzeda
ż
y
102
522[01].Z2.02
Komunikowanie si
ę
z klientem
70
522[01].Z2.03
Aktywizowanie procesu sprzeda
ż
y
116
Moduł 522[01].Z3
Obsługa finansowa przedsi
ę
biorstwa
handlowego
432
522[01].Z3.01
Prowadzenie oblicze
ń
finansowych
65
522[01].Z3.02
Obsługa stanowiska kasowego
48
522[01].Z3.03
Sporz
ą
dzanie dokumentów finansowych
55
522[01].Z3.04
Uczestniczenie w kontroli wewn
ę
trznej
i zewn
ę
trznej
44
522[01].Z3.05
Korzystanie z komputerowych programów
handlowo - magazynowych
144
522[01].Z3.06
Prowadzenie działalno
ś
ci gospodarczej
76
Moduł 522[01].S1
Organizacja pracy
w wielkopowierzchniowych punktach
sprzeda
ż
y detalicznej
72
522[01].S1.01
Obsługa stanowiska kasowego
w wielkopowierzchniowych punktach sprzeda
ż
y
detalicznej
20
522[01].S1.02
Przygotowanie towarów do sprzeda
ż
y
w sklepach wielkopowierzchniowych
52
Razem
1224
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
11
W szkole policealnej realizowany jest moduł
522[01].Z4
Moduł 522[01].Z4
Praktyka zawodowa
80
522[01].Z4.01
Badanie rynku towarów i usług
16
522[01].Z4.02
Wykonywanie obowi
ą
zków sprzedawcy
w przedsi
ę
biorstwie handlowym
64
Orientacyjna liczba godzin na realizacj
ę
programu dotyczy procesu
kształcenia w zasadniczej szkole zawodowej dla młodzie
ż
y.
Na podstawie wykazu modułów oraz schematów układu jednostek
modułowych w poszczególnych modułach sporz
ą
dzono dydaktyczn
ą
map
ę
programu.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
12
Dydaktyczna mapa programu
522[01].O1
522[01].O1.01
522[01].O1.02
522[01].O1.03
522[01].Z1.01
522[01].Z1
522[01].Z1.02
522[01].Z1.03
522[01].Z2
522[01].Z3
522[01].Z3.01
522[01].Z2.01
522[01].Z3.02
522[01].Z2.02
522[01].Z3.03
522[01].Z2.03
522[01].Z3.04
522[01].Z3.05
522[01].Z3.06
522[01].Z4
522[01].Z4.01
522[01].Z4.02
522[01].S1
522[01].S1.01
522[01].S1.02
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
13
Dydaktyczna mapa programu nauczania stanowi schemat powi
ą
za
ń
mi
ę
dzy modułami i jednostkami modułowymi oraz okre
ś
la kolejno
ść
ich
realizacji.
Nauczyciel realizuj
ą
cy modułowy program nauczania powinien
posiada
ć
przygotowanie
z
zakresu
kształcenia
modułowego,
aktywizuj
ą
cych metod nauczania oraz pomiaru dydaktycznego.
Nauczyciel kieruj
ą
cy procesem nabywania umiej
ę
tno
ś
ci przez uczniów,
powinien udziela
ć
pomocy w rozwi
ą
zywaniu problemów, powinien
kształtowa
ć
umiej
ę
tno
ś
ci zawodowe uczniów, uwzgl
ę
dniaj
ą
c ich
indywidualne predyspozycje, mo
ż
liwo
ś
ci i do
ś
wiadczenia. Ponadto,
powinien rozwija
ć
zainteresowania zawodem, wskazywa
ć
na mo
ż
liwo
ś
ci
dalszego kształcenia i zdobywania nowych umiej
ę
tno
ś
ci zawodowych.
Powinien równie
ż
kształtowa
ć
takie cechy uczniów, jak: dokładno
ść
i systematyczno
ść
, rzetelno
ść
i odpowiedzialno
ść
za prac
ę
, sprawne
komunikowanie si
ę
, twórcze rozwi
ą
zywanie problemów oraz umiej
ę
tno
ść
współdziałania w zespole.
Wskazane jest, aby podczas zaj
ęć
edukacyjnych stosowane były
aktywizuj
ą
ce metody nauczania, takie jak: dyskusja dydaktyczna,
metoda projektów, metoda przewodniego tekstu,
ć
wiczenia praktyczne.
Zaleca si
ę
równie
ż
prezentowanie filmów dydaktycznych oraz
organizowanie wycieczek do przedsi
ę
biorstw handlowych.
W procesie realizacji programu nale
ż
y wdra
ż
a
ć
uczniów do
samokształcenia oraz korzystania z ró
ż
nych
ź
ródeł informacji, takich jak:
podr
ę
czniki, literatura zawodowa, poradniki, Kodeks pracy, czasopisma,
oferty, katalogi, cenniki, instrukcje, zasoby Internetu.
Prowadzenie zaj
ęć
aktywizuj
ą
cymi metodami nauczania wymaga
przygotowania materiałów dydaktycznych , takich jak: teksty przewodnie,
instrukcje do metody projektów, przewodniki do samokształcenia,
instrukcje do wykonywania
ć
wicze
ń
, instrukcje stanowiskowe.
Istotnym elementem organizacji procesu dydaktycznego jest
sprawdzanie i ocenianie edukacyjnych osi
ą
gni
ęć
uczniów. Wskazane
jest prowadzenie bada
ń
diagnostycznych, kształtuj
ą
cych i sumuj
ą
cych.
Badania diagnostyczne maj
ą
na celu dokonanie oceny poziomu
wiedzy i umiej
ę
tno
ś
ci uczniów w pocz
ą
tkowej fazie kształcenia.
Badania kształtuj
ą
ce, prowadzone w trakcie realizacji programu, maj
ą
na celu dostarczenie bie
żą
cych informacji o efektywno
ś
ci procesu
nauczania - uczenia si
ę
.
Badania sumuj
ą
ce powinny by
ć
prowadzone po zako
ń
czeniu
realizacji programu jednostek modułowych. Pozwalaj
ą
one stwierdzi
ć
,
w jakim stopniu uczniowie osi
ą
gn
ę
li cele kształcenia.
Informacje uzyskiwane w wyniku bada
ń
pozwalaj
ą
na dokonywanie
ewaluacji procesu kształcenia.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
14
Ocenianie powinno u
ś
wiadamia
ć
uczniowi poziom jego osi
ą
gni
ęć
w stosunku do wymaga
ń
edukacyjnych, wdra
ż
a
ć
go do systematycznej
pracy, samokontroli i samooceny. Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno by
ć
realizowane za pomoc
ą
sprawdzianów ustnych,
pisemnych
i
praktycznych,
obserwacji
pracy
ucznia
podczas
wykonywania
ć
wicze
ń
oraz testów osi
ą
gni
ęć
szkolnych. Prowadzenie
pomiaru dydaktycznego wymaga od nauczyciela okre
ś
lenia kryteriów
i norm oceniania, opracowania testów osi
ą
gni
ęć
szkolnych, arkuszy
obserwacji i arkuszy oceny post
ę
pów.
W zintegrowanym procesie kształcenia modułowego nie ma podziału
na zaj
ę
cia teoretyczne i praktyczne. Formy organizacyjne pracy uczniów
powinny by
ć
dostosowane do tre
ś
ci i metod kształcenia.
Podana w tabelach wykazu jednostek modułowych orientacyjna liczba
godzin przewidziana na realizacj
ę
programu mo
ż
e ulega
ć
zmianie
w zale
ż
no
ś
ci od stosowanych przez nauczyciela metod nauczania
i
ś
rodków dydaktycznych.
Zaleca si
ę
, aby zaj
ę
cia prowadzone były w grupach do 15 osób.
Proponowane formy organizacyjne prowadzenia zaj
ęć
, to: praca
w zespołach 2-3 osobowych oraz praca indywidualna.
Szkoła podejmuj
ą
ca kształcenie systemem modułowym powinna
posiada
ć
odpowiednie warunki lokalowe wraz z wyposa
ż
eniem.
Do realizacji tre
ś
ci kształcenia w zawodzie sprzedawca niezb
ę
dne s
ą
nast
ę
puj
ą
ce pomieszczenia dydaktyczne:
–
pracownia towaroznawstwa,
–
pracownia technik sprzeda
ż
y,
–
pracownia komputerowa,
–
pracownia promocji i reklamy.
Pracownie powinny by
ć
wyposa
ż
one w techniczne
ś
rodki kształcenia,
pomoce i materiały dydaktyczne. Wskazane jest, aby wyposa
ż
enie
w pracowniach umo
ż
liwiało symulowanie rzeczywistych warunków pracy
sprzedawcy.
W
przeciwnym
wypadku
nale
ż
y
cz
ęść
zaj
ęć
w poszczególnych modułach realizowa
ć
w rzeczywistym miejscu pracy –
przedsi
ę
biorstwie handlowym.
W trosce o jako
ść
kształcenia konieczne jest prowadzenie
systematycznych działa
ń
szkoły polegaj
ą
cych na:
−
pozyskiwaniu nowych
ś
rodków kształcenia,
−
uaktualnianiu obudowy dydaktycznej programu nauczania,
−
współpracy z przedsi
ę
biorstwami handlowymi regionu w celu
aktualizacji tre
ś
ci kształcenia zawodowego,
−
doskonaleniu nauczycieli w zakresie kształcenia modułowego,
aktywizuj
ą
cych metod nauczania oraz pomiaru dydaktycznego.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
15
II. Plany nauczania
PLAN NAUCZANIA
Zasadnicza Szkoła Zawodowa
Zawód: Sprzedawca 522[01]
Dwuletni okres nauczania
Podbudowa programowa: gimnazjum
Dla młodzie
ż
y
Dla dorosłych
Liczba godzin
tygodniowo
w dwuletnim
okresie
nauczania
Liczba
godzin
tygodniowo
w dwuletnim
okresie
nauczania
Liczba
godzin
w dwuletnim
okresie
nauczania
Semestry I-IV
Lp.
Moduły kształcenia
w zawodzie
Klasy I-II
Forma
stacjonarna
Forma
zaoczna
1.
Podstawy działalno
ś
ci
usługowej
4
3
55
2.
Zaopatrzenie przedsi
ę
biorstwa
handlowego
8
6
110
3. Obsługa klienta
8
6
110
4.
Obsługa
finansowa
przedsi
ę
biorstwa handlowego
12
9
165
5.
Organizacja pracy
w wielkopowierzchniowych
punktach sprzeda
ż
y detalicznej
2
2
28
Razem
34
26
468
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
16
PLAN NAUCZANIA
Szkoła policealna
Zawód: Sprzedawca 522[01]
Podbudowa programowa: szkoła daj
ą
ca wykształcenie
ś
rednie
Dla młodzie
ż
y
Dla dorosłych
Liczba godzin
tygodniowo
w rocznym
okresie
nauczania
Liczba
godzin
tygodniowo
w rocznym
okresie
nauczania
Liczba
godzin
w rocznym
okresie
nauczania
Semestry I – II
Lp.
Moduły kształcenia w zawodzie
Semestry I–II
Forma
stacjonarna
Forma
zaoczna
1. Podstawy działalno
ś
ci usługowej
3
2
41
2.
Zaopatrzenie przedsi
ę
biorstwa
handlowego
6
4,5
82
3. Obsługa klienta
5
4
73
4.
Obsługa finansowa
przedsi
ę
biorstwa handlowego
9
7
108
5.
Organizacja pracy
w wielkopowierzchniowych
punktach sprzeda
ż
y detalicznej
2
1
28
Razem
25
18,5
332
Praktyka zawodowa*: 2 tygodnie
* Praktyk
ę
zawodow
ą
realizuje si
ę
według programu modułu 522[01].Z4
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
17
III. Moduły kształcenia w zawodzie
Moduł 522[01].O1
Podstawy działalno
ś
ci usługowej
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
przestrzega
ć
przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska,
–
udziela
ć
pierwszej pomocy w stanach zagro
ż
enia zdrowia i
ż
ycia,
–
organizowa
ć
miejsce pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
–
opracowywa
ć
dokumenty niezb
ę
dne do zatrudnienia,
–
prowadzi
ć
rozmow
ę
kwalifikacyjn
ą
,
–
stosowa
ć
przepisy dotycz
ą
ce praw i obowi
ą
zków pracownika
i pracodawcy,
–
stosowa
ć
zasady efektywnego komunikowania si
ę
,
–
rozwi
ą
zywa
ć
problemy i podejmowa
ć
decyzje w trudnych sytuacjach
zawodowych.
2. Wykaz jednostek modułowych
Symbol
jednostki
modułowej
Nazwa jednostki modułowej
Orientacyjna
liczba godzin
na realizacj
ę
522[01].O1.01 Przestrzeganie przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny
pracy
44
522[01].O1.02 Przygotowanie do zatrudnienia
44
522[01].O1.03 Nawi
ą
zywanie kontaktów mi
ę
dzyludzkich
56
Razem
144
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
18
3. Schemat układu jednostek modułowych
4. Literatura
Argyle M.: Psychologia stosunków mi
ę
dzyludzkich. Wydawnictwo
Naukowe PWN, Warszawa 1999
Bierach A.: Sztuka czytania z twarzy. Wyd. ASTRUM, Wrocław 1997
Bierach A.J.: Mowa ciała kluczem do sukcesu. Wyd. ASTRUM, Wrocław
2001
Birkenbihl V.F.: Vademecum psychologii społecznej. Wyd. ASTRUM,
Wrocław 2000
Brocki M.: J
ę
zyk ciała w uj
ę
ciu antropologicznym. Wyd. ASTRUM,
Wrocław 2001
Buchfelder M. A.: Podr
ę
cznik pierwszej pomocy. Wydawnictwo Lekarskie
PZWL, Warszawa 1999
Dobek-Ostrowska B.: Podstawy komunikowania społecznego. Wyd.
ASTRUM, Wrocław 1999
Hansen A.: Bezpiecze
ń
stwo i higiena pracy. WSiP, Warszawa 1998
Holtz I.: Technika doskonalenia jako
ś
ci ISO 9000. WSiP S.A., Warszawa
1999
Kami
ń
ski B., Dziak A.: Post
ę
powanie w stanach zagro
ż
enia
ż
ycia.
Podr
ę
cznik dla szkół medycznych. Wydawnictwo Lekarskie PZWL,
Warszawa 1997
Kopmeyer M.: Praktyczne metody osi
ą
gania sukcesu. Bellona,
Warszawa 1994
Król-Fijewska M.: Stanowczo, łagodnie, bez l
ę
ku. Intra, Warszawa 1995
522[01].O1.01
Przestrzeganie przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny
pracy
522[01].O1.02
Przygotowanie do zatrudnienia
522[01].O1.03
Nawi
ą
zywanie kontaktów mi
ę
dzyludzkich
522[01].O1
Podstawy działalno
ś
ci usługowej
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
19
Leszczy
ń
ski W., Zakrzewska K.: Bezpiecze
ń
stwo i higiena pracy.
Proegro, Warszawa 1993
Maslow A.: Motywacja i osobowo
ść
. Instytut Wydawniczy PAX,
Warszawa 1996
Mikina A., Sienna M.: Przedsi
ę
biorczo
ść
klucz do sukcesu. Rea,
Warszawa 2002
Pease A.: J
ę
zyk ciała. Wyd. Gemini, Kraków 1992
R
ą
czkowski B.: BHP w praktyce. ODDK, Warszawa 2003
Stankiewicz J.: Komunikowanie si
ę
w organizacji. Wyd. ASTRUM,
Wrocław 1999
Sternberg R.: Wprowadzenie do psychologii. WSiP, Warszawa 1995.
Tautz-Wiessner G.: Savoir-vivre w
ż
yciu. Dobre obyczaje kluczem do
sukcesu. Wyd. ASTRUM, Wrocław 2000
Thomson P.: Sposoby komunikacji interpersonalnej. Zysk i S-ka, Pozna
ń
1998.
Witkowski S. (red.): Psychologia sukcesu. PWN, Warszawa 1994
Wojciechowski E.: Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach. O
ś
rodek
Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o. Gda
ń
sk 1998
Zdyb M.: Publiczne prawo gospodarcze. Zakamycze, Kraków 1998
Czasopismo: Bezpiecze
ń
stwo Pracy: nauka i praktyka. CIOP
Czasopisma prawne
Kodeks pracy
Przepisy prawa dotycz
ą
ce: przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpo
ż
arowej budynków i innych obiektów budowlanych
i terenów, okoliczno
ś
ci i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposobu
ich dokumentowania
Wykaz literatury nale
ż
y aktualizowa
ć
w miar
ę
ukazywania si
ę
nowych
pozycji wydawniczych
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
20
Jednostka modułowa 522[01].O1.01
Przestrzeganie przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny
pracy
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
−
zinterpretowa
ć
podstawowe
przepisy
prawa
dotycz
ą
ce
bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy,
−
okre
ś
li
ć
podstawowe obowi
ą
zki pracodawcy w zakresie zapewnienia
bezpiecznych i higienicznych warunków pracy,
−
okre
ś
li
ć
prawa i obowi
ą
zki pracownika w zakresie bezpiecze
ń
stwa
i higieny pracy,
−
zorganizowa
ć
bezpieczne i ergonomiczne stanowisko pracy,
−
dobra
ć
i zastosowa
ć
odzie
ż
ochronn
ą
oraz
ś
rodki ochrony
indywidualnej w zale
ż
no
ś
ci od rodzaju wykonywanych prac,
−
rozpozna
ć
ź
ródła i czynniki szkodliwe w
ś
rodowisku pracy,
−
zabezpieczy
ć
si
ę
przed czynnikami szkodliwymi w pracy,
−
podj
ąć
działania w przypadku zagro
ż
enia po
ż
arowego zgodnie
z instrukcj
ą
przeciwpo
ż
arow
ą
,
−
zastosowa
ć
podr
ę
czny sprz
ę
t oraz
ś
rodki ga
ś
nicze, zgodnie
z zasadami ochrony przeciwpo
ż
arowej,
−
przewidzie
ć
i zapobiec zagro
ż
eniom zdrowia i
ż
ycia w miejscu pracy,
−
zastosowa
ć
procedury udzielania pierwszej pomocy w stanach
zagro
ż
enia zdrowia i
ż
ycia,
−
zastosowa
ć
zasady ochrony
ś
rodowiska.
2. Materiał nauczania
Prawna ochrona pracy.
Wymagania higieniczno-sanitarne i bezpiecze
ń
stwa pracy podczas
wykonywania prac w przedsi
ę
biorstwie handlowym.
Zasady organizacji bezpiecznego stanowiska pracy.
Zasady kształtowania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.
Klasyfikacja czynników szkodliwych i niebezpiecznych wyst
ę
puj
ą
cych
w
ś
rodowisku pracy.
Zagro
ż
enia po
ż
arowe, zasady ochrony przeciwpo
ż
arowej.
Ś
rodki ochrony indywidualnej.
Procedury udzielania pierwszej pomocy w wypadkach przy pracy.
Zabezpieczanie miejsca wypadku.
Zasady ochrony
ś
rodowiska na stanowisku pracy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
21
3.
Ć
wiczenia
•
Analizowanie przepisów dotycz
ą
cych prawnej ochrony pracy.
•
Analizowanie przepisów z zakresu bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy
oraz ochrony przeciwpo
ż
arowej.
•
Ocenianie stanowiska pracy pod wzgl
ę
dem bezpiecze
ń
stwa
i wymaga
ń
ergonomii.
•
Dobieranie
ś
rodków ochrony indywidualnej do rodzaju wykonywanej
pracy.
•
Udzielanie pierwszej pomocy osobie poszkodowanej zgodnie
z okre
ś
lonymi procedurami.
•
Wykonywanie sztucznego oddychania i masa
ż
u serca na fantomie
zgodnie z okre
ś
lonymi procedurami.
•
Dobieranie sprz
ę
tu i
ś
rodków ga
ś
niczych w zale
ż
no
ś
ci od rodzaju
po
ż
aru.
•
Wykonywanie próbnych alarmów w zale
ż
no
ś
ci od rodzaju zagro
ż
enia
– symulacja.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Kodeks pracy.
Instrukcje w zakresie bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy.
Instrukcje przeciwpo
ż
arowe.
Filmy dydaktyczne prezentuj
ą
ce: organizacj
ę
stanowiska pracy
sprzedawcy,
udzielanie
pierwszej
pomocy,
czynniki
szkodliwe
w
ś
rodowisku pracy, post
ę
powanie w przypadku po
ż
aru.
Plansze tematyczne.
Odzie
ż
ochronna i
ś
rodki ochrony indywidualnej.
Sprz
ę
t ga
ś
niczy.
Wyposa
ż
enie do symulacji udzielania pierwszej pomocy (fantom,
niezb
ę
dne
ś
rodki medyczne).
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Program jednostki modułowej obejmuje zagadnienia dotycz
ą
ce
bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy podczas wykonywania zada
ń
zawodowych na okre
ś
lonych stanowiskach pracy w zawodzie
sprzedawcy.
Podczas realizacji programu nale
ż
y zwróci
ć
uwag
ę
na obowi
ą
zki
pracownika i pracodawcy w zakresie bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy,
znaczenie
ochrony
zdrowia
w
pracy
zawodowej,
ochrony
przeciwpo
ż
arowej i ochrony
ś
rodowiska oraz nieprawidłowo
ś
ci, które
mog
ą
wyst
ą
pi
ć
podczas wykonywania czynno
ś
ci zawodowych.
Zaleca si
ę
, aby podczas realizacji programu nauczania stosowa
ć
aktywizuj
ą
ce
metody
nauczania:
inscenizacji,
sytuacyjn
ą
,
gry
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
22
symulacyjne, dyskusj
ę
dydaktyczn
ą
, metod
ę
przewodniego tekstu oraz
ć
wicze
ń
praktycznych.
Metoda przewodniego tekstu wymaga przygotowania materiałów do
wykonania
ć
wicze
ń
, tj. pyta
ń
prowadz
ą
cych i formularzy do wypełnienia.
Nauczyciel
prowadz
ą
cy
zaj
ę
cia
powinien
by
ć
specjalist
ą
z zakresu bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy.
Podczas
ć
wicze
ń
ucze
ń
powinien opanowa
ć
umiej
ę
tno
ś
ci stosowania
sprz
ę
tu
ś
rodków ga
ś
niczych oraz wykonywania okre
ś
lonych czynno
ś
ci
zwi
ą
zanych z udzielaniem pierwszej pomocy osobom poszkodowanym
w wypadkach przy pracy. Konieczne jest równie
ż
u
ś
wiadomienie
uczniom,
ż
e ochrona człowieka w
ś
rodowisku pracy jest zagadnieniem
nadrz
ę
dnym.
Wskazane jest, aby uczniowie korzystali z ró
ż
nych
ź
ródeł informacji.
Ró
ż
norodne formy sprzeda
ż
y wymagaj
ą
organizacji stanowiska pracy
z uwzgl
ę
dnieniem specyfiki przedsi
ę
biorstwa handlowego.
Program jednostki modułowej nale
ż
y realizowa
ć
w pomieszczeniu
dydaktycznym wyposa
ż
onym w
ś
rodki niezb
ę
dne do realizacji programu
jednostki modułowej. Zaj
ę
cia nale
ż
y prowadzi
ć
w grupach do 15 osób
podzielonych na 2-3 osobowe zespoły.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
przez cały czas realizacji programu nauczania na podstawie okre
ś
lonych
kryteriów. W kryteriach oceniania nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
poziom oraz zakres
opanowania przez uczniów wiadomo
ś
ci i umiej
ę
tno
ś
ci wynikaj
ą
cych ze
szczegółowych celów kształcenia.
Do sprawdzenia osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów mo
ż
na zastosowa
ć
:
sprawdziany ustne i pisemne, testy osi
ą
gni
ęć
szkolnych oraz obserwacj
ę
czynno
ś
ci uczniów podczas wykonywania
ć
wicze
ń
.
Wiadomo
ś
ci
teoretyczne
niezb
ę
dne
do
realizacji
czynno
ś
ci
praktycznych mog
ą
by
ć
sprawdzane za pomoc
ą
testów osi
ą
gni
ęć
szkolnych. Zadania w te
ś
cie mog
ą
by
ć
otwarte (krótkiej odpowiedzi,
z luk
ą
) lub zamkni
ę
te (wyboru wielokrotnego, na dobieranie, prawda-
fałsz).
Umiej
ę
tno
ś
ci praktyczne uczniów nale
ż
y ocenia
ć
podczas obserwacji
wykonywanych
ć
wicze
ń
oraz poprzez stosowanie sprawdzianów
praktycznych z zadaniami typu próba pracy.
Obserwuj
ą
c czynno
ś
ci ucznia podczas wykonywania
ć
wicze
ń
i dokonuj
ą
c oceny jego pracy, nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na:
–
wykonywanie zada
ń
zgodnie z przepisami bezpiecze
ń
stwa i higieny
pracy,
–
udzielanie pierwszej pomocy w sytuacji zagro
ż
enia zdrowia i
ż
ycia,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
23
–
stosowanie sprz
ę
tu przeciwpo
ż
arowego oraz
ś
rodków ga
ś
niczych
zgodnie z okre
ś
lonymi procedurami.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
uczniów, po zako
ń
czeniu realizacji
programu jednostki modułowej, nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich
metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela oraz poziom
wykonania
ć
wicze
ń
.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
24
Jednostka modułowa 522[01].O1.02
Przygotowanie do zatrudnienia
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
posłu
ż
y
ć
si
ę
terminologi
ą
z zakresu gospodarki rynkowej oraz rynku
pracy,
–
sporz
ą
dzi
ć
dokumenty niezb
ę
dne do zatrudnienia,
–
przeprowadzi
ć
rozmow
ę
kwalifikacyjn
ą
,
–
skorzysta
ć
z Kodeksu pracy podczas rozwi
ą
zywania problemów
zwi
ą
zanych ze
ś
wiadczeniem pracy,
–
zidentyfikowa
ć
dokumenty zwi
ą
zane z zatrudnieniem pracowników
w przedsi
ę
biorstwie handlowym, ze szczególnym uwzgl
ę
dnieniem
odpowiedzialno
ś
ci materialnej,
–
rozró
ż
ni
ć
ró
ż
ne formy zatrudnienia pracowników,
–
dokona
ć
analizy wymaga
ń
pracodawców w wybranych krajach Unii
Europejskiej.
2. Materiał nauczania
Rynek pracy.
Metody poszukiwania pracy.
Dokumenty dotycz
ą
ce poszukiwania pracy.
Dokumenty zwi
ą
zane z zatrudnieniem pracowników.
Metody poszukiwania pracy.
Rozmowa kwalifikacyjna.
Dokumenty zwi
ą
zane z zatrudnieniem pracowników.
Dokumentacja pracownicza.
Analizowanie wybranych przepisów prawa pracy.
Formy zatrudnienia.
Wymagania pracodawców w wybranych krajach Unii Europejskiej.
3.
Ć
wiczenia
•
Opracowywanie dokumentów niezb
ę
dnych przy poszukiwaniu pracy.
•
Analizowanie aktywnych propozycji poszukiwania pracy.
•
Prowadzenie rozmowy kwalifikacyjnej w warunkach symulowanych.
•
Analizowanie wybranych przepisów prawa pracy.
•
Analizowanie wymaga
ń
stawianych pracownikom przez pracodawców
w wybranych krajach Unii Europejskiej.
•
Identyfikowanie
obowi
ą
zków
pracodawcy
zwi
ą
zanych
z prowadzeniem dokumentacji pracowniczej.
•
Wypełnianie
podstawowych
dokumentów
zwi
ą
zanych
z zatrudnieniem.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
25
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Kodeks pracy.
Plansze tematyczne.
Wzory dokumentów zwi
ą
zanych z zatrudnieniem.
Filmy
dydaktyczne
prezentuj
ą
ce
przeprowadzanie
rozmów
kwalifikacyjnych.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu przygotowanie
uczniów do skutecznego poruszania si
ę
na rynku pracy oraz
sporz
ą
dzania dokumentów niezb
ę
dnych do zatrudnienia:
ż
yciorysu
zawodowego i listu motywacyjnego zgodnie z przyj
ę
tymi zasadami oraz
oczekiwaniami pracodawców.
Podczas realizacji programu nale
ż
y zwróci
ć
uwag
ę
na metody
poszukiwania pracy oraz sporz
ą
dzanie dokumentów zwi
ą
zanych
z zatrudnieniem. Absolwent szkoły mo
ż
e podj
ąć
prac
ę
jako sprzedawca
lub jako pracodawca, dlatego powinien zapozna
ć
si
ę
z obowi
ą
zkami
pracodawców w zakresie zatrudnienia pracowników.
W procesie nauczania-uczenia si
ę
powinny znale
źć
zastosowanie
aktywizuj
ą
ce
metody
nauczania:
metoda
przypadków,
metoda
sytuacyjna i inscenizacji oraz dyskusja dydaktyczna, gry symulacyjne
i
ć
wiczenia praktyczne.
Szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwróci
ć
na umiej
ę
tno
ść
sporz
ą
dzania
dokumentów niezb
ę
dnych do zatrudnienia. Uczniowie mog
ą
sporz
ą
dzi
ć
ż
yciorys funkcjonalny i chronologiczny oraz list motywacyjny.
Metod
ą
inscenizacji mo
ż
na przeprowadzi
ć
rozmow
ę
kwalifikacyjn
ą
z kandydatem do pracy. Ka
ż
dy z uczniów powinien uczestniczy
ć
w rozmowie kwalifikacyjnej zarówno w roli pracodawcy, jak i staraj
ą
cego
si
ę
o prac
ę
. Osi
ą
gni
ę
cie zało
ż
onych celów ułatwi wzbogacenie procesu
dydaktycznego filmami dydaktycznymi oraz zastosowaniem prezentacji
multimedialnych.
Wskazane jest, aby uczniowie korzystali z ró
ż
nych
ź
ródeł informacji
oraz analizowali wymagania pracodawców na polskim i europejskim
rynku pracy.
Program jednostki modułowej nale
ż
y realizowa
ć
w pracowni
komputerowej. Zaj
ę
cia nale
ż
y prowadzi
ć
w grupach do 15 osób
podzielonych na 2-3 osobowe zespoły.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
26
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów nale
ż
y prowadzi
ć
systematycznie przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej,
na podstawie kryteriów przedstawionych na pocz
ą
tku zaj
ęć
. Kryteria
oceniania powinny uwzgl
ę
dnia
ć
poziom wiadomo
ś
ci oraz zakres
opanowania przez uczniów umiej
ę
tno
ś
ci zawartych w szczegółowych
celach kształcenia programu jednostki modułowej.
Systematyczne prowadzenie kontroli i oceny post
ę
pów uczniów
umo
ż
liwia korygowanie stosowanych metod nauczania oraz form
organizacyjnych pracy uczniów.
Osi
ą
gni
ę
cia uczniów mo
ż
na ocenia
ć
na podstawie: sprawdzianów
ustnych i pisemnych, testów osi
ą
gni
ęć
szkolnych oraz obserwacji
uczniów podczas wykonywania
ć
wicze
ń
. Wskazane jest opracowanie
karty obserwacji, która b
ę
dzie szczególnie przydatna do oceny rozmowy
kwalifikacyjnej.
W procesie sprawdzania i oceniania osi
ą
gni
ęć
uczniów nale
ż
y
zwraca
ć
uwag
ę
na:
–
sporz
ą
dzanie dokumentów niezb
ę
dnych do zatrudnienia,
–
przeprowadzanie rozmowy kwalifikacyjnej w roli kandydata do pracy
oraz pracodawcy,
–
korzystanie z Kodeksu pracy oraz innych
ź
ródeł informacji
dotycz
ą
cych zatrudnienia.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
uczniów, po zako
ń
czeniu realizacji
programu jednostki modułowej, nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich
metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela oraz poziom
wykonania
ć
wicze
ń
.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
27
Jednostka modułowa 522[01].O1.03
Nawi
ą
zywanie kontaktów mi
ę
dzyludzkich
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
okre
ś
li
ć
znaczenie komunikacji w relacjach mi
ę
dzy lud
ź
mi,
–
scharakteryzowa
ć
komunikacj
ę
werbaln
ą
i niewerbaln
ą
,
–
zastosowa
ć
techniki ułatwiaj
ą
ce skuteczne komunikowanie si
ę
,
–
zastosowa
ć
zasady i techniki aktywnego słuchania,
–
przeprowadzi
ć
konstruktywn
ą
dyskusj
ę
,
–
udoskonali
ć
umiej
ę
tno
ś
ci przezwyci
ęż
ania barier komunikacyjnych,
–
zastosowa
ć
argumentacj
ę
racjonaln
ą
i emocjonaln
ą
do okre
ś
lonej
sytuacji,
–
zastosowa
ć
zasady
asertywnego
zachowania
w
kontaktach
mi
ę
dzyludzkich,
–
scharakteryzowa
ć
metody rozwi
ą
zywania konfliktów,
–
podj
ąć
decyzj
ę
w trudnych sytuacjach zawodowych,
–
zastosowa
ć
zasady współpracy w zespole.
2.
Materiał nauczania
Proces komunikowania si
ę
.
Style i j
ę
zyk komunikowania si
ę
.
Komunikacja werbalna i niewerbalna.
Bariery w procesie komunikacji.
Aktywne słuchanie.
Zasady dyskusji konstruktywnej.
Zachowania asertywne.
Konflikt. Zasady rozwi
ą
zywania konfliktów.
Zasady współpracy w zespole.
3.
Ć
wiczenia
•
Analizowanie
własnych
do
ś
wiadcze
ń
i
potrzeb
dotycz
ą
cych
doskonalenia umiej
ę
tno
ś
ci komunikowania si
ę
.
•
Obserwowanie i interpretowanie werbalnych i niewerbalnych
komunikatów.
•
Rozpoznawanie przyczyn zakłóce
ń
powstaj
ą
cych w procesie
komunikowania si
ę
.
•
Prowadzenie rozmów z zastosowaniem aktywnego słuchania,
udzielania informacji zwrotnych, parafrazowania.
•
Pokonywanie barier komunikacyjnych w symulowanych sytuacjach.
•
Okre
ś
lanie zasad konstruktywnej dyskusji.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
28
•
Uczestniczenie w dyskusji (debacie) według ustalonych zasad.
•
Rozwijanie własnych umiej
ę
tno
ś
ci asertywnego zachowania si
ę
i reagowania na asertywno
ść
innych osób.
•
Rozwi
ą
zywanie sytuacji konfliktowych z wykorzystaniem strategii
dominacji, dostosowania, kompromisu, unikania i współpracy.
•
Ustalanie zasad efektywnej współpracy w zespole.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Teksty przewodnie do
ć
wicze
ń
.
Opisy symulowanych sytuacji.
Magnetowid,
kamera video.
Filmy dydaktyczne dotycz
ą
ce autoprezentacji, mowy ciała, asertywno
ś
ci
oraz zasad rozwi
ą
zywania konfliktów.
5.
Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Jednym z najwa
ż
niejszych warunków efektywnej pracy w zawodzie
sprzedawcy
jest
umiej
ę
tno
ść
nawi
ą
zywania
wła
ś
ciwych
relacji
mi
ę
dzyludzkich.
Podczas realizacji programu nale
ż
y zwróci
ć
uwag
ę
na techniki
ułatwiaj
ą
ce skuteczne komunikowanie si
ę
, zasady asertywnego
zachowania w kontaktach mi
ę
dzyludzkich, metody rozwi
ą
zywania
konfliktów oraz zasady współpracy w zespole.
W procesie dydaktycznym nale
ż
y kształtowa
ć
nast
ę
puj
ą
ce postawy
uczniów:
−
odpowiedzialno
ść
za skutki własnych zachowa
ń
w kontakcie z drugim
człowiekiem,
−
tolerancyjno
ść
,
−
asertywno
ść
,
−
samodzielno
ść
.
Zaleca si
ę
, aby podczas realizacji programu nauczania stosowa
ć
aktywizuj
ą
ce
metody
nauczania:
inscenizacji,
sytuacyjn
ą
,
gry
dydaktyczne, dyskusj
ę
dydaktyczn
ą
, metod
ę
przewodniego tekstu oraz
ć
wicze
ń
praktycznych.
Metoda
przewodniego
tekstu
wymaga
przygotowania
materiałów
do
wykonania
ć
wicze
ń
,
tj.
pyta
ń
prowadz
ą
cych i formularzy do wypełnienia. Dobór odpowiedniej metody
nauczania ma słu
ż
y
ć
osi
ą
gni
ę
ciu aktywno
ś
ci uczniów na zaj
ę
ciach.
Wskazane
jest
wykorzystywanie
nowoczesnych
ś
rodków
dydaktycznych oraz wzbogacenie zaj
ęć
o prezentacje multimedialne
dotycz
ą
ce ró
ż
nych form treningu umiej
ę
tno
ś
ci interpersonalnych.
Podczas
ć
wicze
ń
mo
ż
na nagrywa
ć
wypowiedzi i zachowania uczniów
dotycz
ą
ce
np.
przezwyci
ęż
ania
barier
komunikacyjnych
czy
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
29
rozwi
ą
zywania konfliktów. Opracowany materiał mo
ż
na wykorzysta
ć
w dyskusji dydaktycznej.
W czasie zaj
ęć
uczniowie powinni korzysta
ć
z ró
ż
nych
ź
ródeł
informacji.
Program jednostki modułowej nale
ż
y realizowa
ć
w pracowni
komputerowej. Zaj
ę
cia nale
ż
y prowadzi
ć
w grupach do 15 osób.
Kształtowanie umiej
ę
tno
ś
ci interpersonalnych nast
ę
puje w wyniku
uczestniczenia, prze
ż
ywania i odgrywania ró
ż
norodnych form zachowa
ń
przez uczniów, dlatego
ć
wiczenia powinny by
ć
prowadzone w parach lub
w 3-4 osobowych zespołach.
Praca w grupie pozwala na kształtowanie ponadzawodowych
umiej
ę
tno
ś
ci, takich jak: komunikowanie si
ę
, zespołowe podejmowanie
decyzji, prezentowanie wykonanych prac.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
przez cały czas realizacji programu nauczania na podstawie okre
ś
lonych
kryteriów. W kryteriach oceniania nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
poziom oraz zakres
opanowania przez uczniów wiadomo
ś
ci i umiej
ę
tno
ś
ci wynikaj
ą
cych ze
szczegółowych celów kształcenia.
Osi
ą
gni
ę
cia uczniów mo
ż
na ocenia
ć
na podstawie: sprawdzianów
ustnych i pisemnych, testów dydaktycznych oraz obserwacji uczniów
podczas wykonywania
ć
wicze
ń
. Wskazane jest opracowanie karty
obserwacji, która b
ę
dzie szczególnie przydatna do oceny technik
komunikacji werbalnej i niewerbalnej oraz zachowa
ń
asertywnych.
W procesie sprawdzania i oceniania osi
ą
gni
ęć
uczniów nale
ż
y
zwraca
ć
uwag
ę
na:
–
rozwi
ą
zywanie sytuacji konfliktowych,
–
podejmowanie decyzji,
–
stosowanie zasad współpracy w zespole.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
uczniów, po zako
ń
czeniu realizacji
programu jednostki modułowej, nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich
metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela oraz poziom
wykonania
ć
wicze
ń
.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
30
Moduł 522[01].Z1
Zaopatrzenie przedsi
ę
biorstwa handlowego
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
klasyfikowa
ć
towary według okre
ś
lonych kryteriów,
–
ustala
ć
zapotrzebowanie na towary,
–
dokonywa
ć
wyboru dostawcy towarów,
–
sporz
ą
dza
ć
dokumenty zwi
ą
zane z zamawianiem towarów,
–
dokonywa
ć
odbioru ilo
ś
ciowego i jako
ś
ciowego towaru,
–
rozmieszcza
ć
towary w magazynie,
–
zabezpiecza
ć
odpowiednie warunki przechowywania towarów,
–
stosowa
ć
przepisy HACCP (ang. Hazard Analysis and Critical Control
Point) - Analiza Ryzyka i Krytyczne Punkty Kontroli),
–
przeprowadza
ć
kontrol
ę
jako
ś
ci magazynowanych towarów.
2. Wykaz jednostek modułowych
Symbol
jednostki
modułowej
Nazwa jednostki modułowej
Orientacyjna
liczba godzin
na realizacj
ę
522[01].Z1.01 Organizowanie zaopatrzenia
95
522[01].Z1.02 Odbiór ilo
ś
ciowy i jako
ś
ciowy towarów
98
522[01].Z1.03 Magazynowanie towarów
95
Razem
288
3. Schemat układu jednostek modułowych
522[01].Z1.01
Organizowanie zaopatrzenia
522[01].Z1.02
Odbiór ilo
ś
ciowy i jako
ś
ciowy towarów
522[01].Z1.03
Magazynowanie towarów
Moduł 522[01].Z1
Zaopatrzenie przedsi
ę
biorstwa
handlowego
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
31
4. Literatura
Bank J.: Zarz
ą
dzanie przez jako
ść
. Fleberg SJA, Warszawa 1999
Barlow J., Møller C.: Reklamacja, czyli prezent. Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa 2001
Bonstingl J.J.: Szkoły jako
ś
ci. Wprowadzenie do TOM w edukacji.
CODN, Warszawa 1999
Dahigaard J.J., Kristensen K., Kanji G.K.: Podstawy zarz
ą
dzania
jako
ś
ci
ą
. PWN, Warszawa 2000
Daszkowska M.: Usługi - produkcja, rynek, marketing. PWN, Warszawa
1998
Hamrol A., Mantura W.: Zarz
ą
dzanie jako
ś
ci
ą
. Teoria i praktyka. PWN,
Warszawa-Pozna
ń
1998
Holtz I.: Technika doskonalenia jako
ś
ci ISO 9000. WSiP S.A., Warszawa
1999
Killisch H.J.: Logistyka sposobem na osi
ą
gni
ę
cie jako
ś
ci totalnej
w przedsi
ę
biorstwie. Systemy Logistyczne kluczem do rozwoju
gospodarczego. Wyd. Polskie Towarzystwo Logistyczne, Warszawa
1996
Kothler Ph.: Marketing. Analiza, planowanie, wdra
ż
anie i kontrola.
Gebethner & Ska, Warszawa 1994
Poradnik opracowania, wdro
ż
enia systemu jako
ś
ci wg ISO-9000. Polskie
Forum ISO 9000, Warszawa 1996
Praktyczne zarz
ą
dzanie jako
ś
ci
ą
. ALFA-WEKA, 1997
Wykaz literatury nale
ż
y aktualizowa
ć
w miar
ę
ukazywania si
ę
nowych
pozycji wydawniczych
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
32
Jednostka modułowa 522[01].Z1.01
Organizowanie zaopatrzenia
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
rozpozna
ć
rodzaje i zakres potrzeb klientów,
–
sklasyfikowa
ć
towary słu
żą
ce zaspokajaniu okre
ś
lonych potrzeb,
–
ustali
ć
wielko
ść
zapasów w przedsi
ę
biorstwie handlowym,
–
zagospodarowa
ć
ś
rodki pieni
ęż
ne uzyskane ze sprzeda
ż
y,
–
wybra
ć
towary o najlepszych walorach u
ż
ytkowych,
–
rozpozna
ć
towary komplementarne i substytucyjne,
–
ustali
ć
optymalne
ź
ródła zakupu towarów,
–
ustali
ć
cz
ę
stotliwo
ść
dostaw towarów,
–
opracowa
ć
harmonogram dostaw towarów,
–
ustali
ć
sposób dostawy towarów,
–
wyszuka
ć
producentów i sprzedawców nowych towarów,
–
dokona
ć
analizy informacji o nowych towarach,
–
dokona
ć
analizy reklam prezentowanych w
ś
rodkach masowego
przekazu,
–
rozró
ż
ni
ć
formy zapytania o ofert
ę
,
–
sporz
ą
dzi
ć
zapytanie o ofert
ę
,
–
przeprowadzi
ć
rozmowy handlowe z dostawcami w sprawach
dotycz
ą
cych dostaw towarów,
–
rozró
ż
ni
ć
rodzaje cen towarów,
–
dokona
ć
analizy ofert otrzymanych od dostawców,
–
wyszuka
ć
i zinterpretowa
ć
informacje zawarte w ofercie,
–
przygotowa
ć
zamówienie do wysyłki towaru poczt
ą
, faksem,
e-mailem.
–
zło
ż
y
ć
telefoniczne zamówienie na towar,
–
wypełni
ć
druki zamówie
ń
.
2. Materiał nauczania
Potrzeby klientów.
Rodzaje towarów i grup towarowych.
Szacowanie wielko
ś
ci zamówienia na towary.
Ź
ródła informacji o produktach, producentach i hurtownikach.
Ź
ródła zakupu towarów.
Rynek producentów i hurtowników.
Korespondencja
zwi
ą
zana
z
zaopatrzeniem
przedsi
ę
biorstwa
handlowego, zapytanie ofertowe, oferta, zamówienie.
Zasady prowadzenia rozmów handlowych z dostawcami.
Rodzaje cen towarów.
Formy składania zamówienia.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
33
3.
Ć
wiczenia
•
Przygotowywanie
kwestionariusza
i
przeprowadzenie
bada
ń
ankietowych na temat potrzeb klientów.
•
Analizowanie potrzeb klientów na podstawie przeprowadzonych
bada
ń
ankietowych.
•
Szacowanie zamówie
ń
na towary w sytuacjach symulowanych.
•
Analizowanie rynku producentów i hurtowników dla wybranego
rodzaju asortymentu.
•
Sporz
ą
dzanie korespondencji dotycz
ą
cej: zapytania ofertowego,
zamówienia.
•
Symulowanie rozmowy telefonicznej – składanie zamówienia przez
telefon.
•
Przeprowadzenie rozmowy handlowej z dostawc
ą
w sytuacji
symulowanej.
•
Analizowanie tre
ś
ci ofert od dostawcy.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Katalogi, prospekty, ulotki i inne informacje o towarach.
Próbki towarów.
Przykładowe ankiety do badania potrzeb klientów.
Normy jako
ś
ciowe wybranych grup towarowych.
Filmy dydaktyczne przedstawiaj
ą
ce wybrane grupy towarowe.
Przykłady zapyta
ń
ofertowych, ofert, zamówie
ń
, druki zamówie
ń
.
Filmy dydaktyczne przedstawiaj
ą
ce przykładowe reklamy telewizyjne.
Kalkulatory.
Magnetowid, kamera video.
Telefon, faks.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie
umiej
ę
tno
ś
ci sporz
ą
dzania zapotrzebowania na okre
ś
lone towary,
dokonywania wyboru dostawcy oraz składania zamówie
ń
.
Podczas realizacji programu szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwróci
ć
na
rozpoznanie potrzeb klienta, ustalanie optymalnych
ź
ródeł zakupu
towarów, wyszukiwanie producentów i sprzedawców nowych towarów
oraz dokonywanie analizy ofert otrzymanych od dostawców.
Dla osi
ą
gni
ę
cia tych celów wskazane jest stosowanie aktywizuj
ą
cych
metod nauczania, takich jak: metoda przypadków, gry symulacyjne,
metoda projektów, dyskusja dydaktyczna oraz
ć
wiczenia praktyczne.
Szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwróci
ć
na umiej
ę
tno
ść
opracowywania
harmonogramu dostaw towarów, rozró
ż
nianie rodzaju cen towarów oraz
wypełnianie druków zamówie
ń
.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
34
Wskazane jest, aby uczniowie korzystali z ró
ż
nych
ź
ródeł informacji:
katalogów,
folderów,
norm,
filmów
dydaktycznych,
wzorów
korespondencji
handlowej.
Realizacj
ę
jednostki
mo
ż
e
ułatwi
ć
zorganizowanie wycieczki do sklepu wielkopowierzchniowego, gdzie
uczniowie b
ę
d
ą
mogli zapozna
ć
si
ę
z rzeczywistymi warunkami pracy
oraz ró
ż
nymi rodzajami sprzedawanych towarów.
Program jednostki modułowej nale
ż
y realizowa
ć
w pracowniach
technik sprzeda
ż
y i komputerowej. Zaj
ę
cia nale
ż
y prowadzi
ć
w grupach
do 15 osób podzielonych na 2-3 osobowe zespoły.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
na podstawie okre
ś
lonych kryteriów w trakcie i po zako
ń
czeniu realizacji
programu jednostki.
W procesie sprawdzania i oceniania osi
ą
gni
ęć
mo
ż
na zastosowa
ć
testy dydaktyczne oraz sprawdziany ustne i pisemne, a w przypadku
wykonywania przez uczniów projektów dokona
ć
oceny na podstawie
sprawozdania z projektu i przygotowanej prezentacji.
Zaleca si
ę
stosowanie ró
ż
nych metod sprawdzania osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych. Podczas kontroli i oceny dokonywanej w formie ustnej
nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na merytoryczn
ą
jako
ść
wypowiedzi, wła
ś
ciwe
stosowanie
poj
ęć
,
poprawno
ść
wnioskowania.
Umiej
ę
tno
ść
komunikowania si
ę
, czy prezentacji mo
ż
na sprawdzi
ć
poprzez
obserwacj
ę
czynno
ś
ci ucznia. Nauczyciel prowadz
ą
c obserwacj
ę
powinien uwzgl
ę
dni
ć
ró
ż
nice indywidualne mi
ę
dzy uczniami, ich poziom
percepcji, zainteresowania, stosunek do własnych osi
ą
gni
ęć
, poziom
umiej
ę
tno
ś
ci przed rozpocz
ę
ciem kształcenia. Obserwacje powinny by
ć
prowadzone systematycznie i w sposób skategoryzowany (według karty
obserwacji).
Sprawdzanie umiej
ę
tno
ś
ci praktycznych mo
ż
e odbywa
ć
si
ę
poprzez
obserwacj
ę
czynno
ś
ci uczniów, czy ocen
ę
„teczki prac ucznia”
zawieraj
ą
cej przygotowane pisma handlowe. Sprawdzaj
ą
c umiej
ę
tno
ś
ci
praktyczne podczas wykonywania
ć
wicze
ń
praktycznych nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na: organizacj
ę
stanowisk
ć
wicze
ń
, sposób wykonywania
ć
wiczenia, dokładno
ść
, czas wykonania oraz przestrzeganie zasad
bezpiecznej i higienicznej pracy.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
uczniów, po zako
ń
czeniu realizacji
programu jednostki modułowej, nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich
metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela oraz poziom
wykonania
ć
wicze
ń
.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
35
Jednostka modułowa 522[01].Z1.02
Odbiór ilo
ś
ciowy i jako
ś
ciowy towarów
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
dokona
ć
interpretacji poj
ęć
: jako
ść
, warto
ść
u
ż
ytkowa, odbiór
jako
ś
ciowy, norma,
–
dokona
ć
charakterystyki towaroznawczej wybranych grup towarowych
(
ż
ywno
ś
ciowych i nie
ż
ywno
ś
ciowych),
–
okre
ś
li
ć
warto
ść
od
ż
ywcz
ą
i kaloryczn
ą
artykułów
ż
ywno
ś
ciowych,
–
zinterpretowa
ć
przepisy
prawa
dotycz
ą
ce
bezpiecze
ń
stwa
zdrowotnego
ż
ywno
ś
ci,
–
dokona
ć
analizy norm jako
ś
ciowych dla wybranych grup towarów,
–
rozró
ż
ni
ć
cechy jako
ś
ciowe towarów,
–
pobra
ć
próbki towarów do oceny organoleptycznej,
–
oceni
ć
jako
ść
wybranych towarów,
–
rozró
ż
ni
ć
metody bada
ń
instrumentalnych,
–
przygotowa
ć
próbki towarów i sporz
ą
dzi
ć
dokumentacj
ę
zwi
ą
zan
ą
z przekazaniem próbek do bada
ń
,
–
zinterpretowa
ć
wyniki oceny jako
ś
ci towarów,
–
zastosowa
ć
obowi
ą
zuj
ą
ce procedury post
ę
powania z towarem
wadliwym,
–
okre
ś
li
ć
zasady odbioru ilo
ś
ciowego i jako
ś
ciowego towarów,
–
zastosowa
ć
przepisy dotycz
ą
ce jako
ś
ci, w tym HACCP,
–
zidentyfikowa
ć
znaki jako
ś
ci stosowane w handlu,
–
dokona
ć
analizy informacji zawartych na opakowaniach zbiorczych,
–
przeprowadzi
ć
kontrol
ę
wyrywkow
ą
wybranych towarów,
–
przeliczy
ć
i zmierzy
ć
ilo
ść
towarów,
–
przeprowadzi
ć
rozmow
ę
wyja
ś
niaj
ą
c
ą
z dostawc
ą
w przypadku
ujawnionych niezgodno
ś
ci,
–
sporz
ą
dzi
ć
korespondencj
ę
i dokumentacj
ę
wyja
ś
niaj
ą
c
ą
,
–
zabezpieczy
ć
towary
przed
uszkodzeniem,
zniszczeniem,
zagarni
ę
ciem.
2. Materiał nauczania
Charakterystyka towaroznawcza artykułów
ż
ywno
ś
ciowych.
Składniki, warto
ść
od
ż
ywcza i kaloryczna artykułów spo
ż
ywczych.
Bezpiecze
ń
stwo zdrowotne
ż
ywno
ś
ci.
Charakterystyka towaroznawcza artykułów nie
ż
ywno
ś
ciowych.
Odbiór jako
ś
ciowy towarów metod
ą
organoleptyczn
ą
.
Instrumentalne metody bada
ń
towarów.
Instytucje przeprowadzaj
ą
ce badania metodami instrumentalnymi.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
36
Dokumentacja zwi
ą
zana z przekazaniem próbek towarów do bada
ń
.
Zasady post
ę
powania z towarem wadliwym.
Zasady odbioru ilo
ś
ciowego towarów.
Dokumenty dostawy towarów.
Opakowania zbiorcze i jednostkowe oraz ich oznakowanie.
Zasady liczenia i wa
ż
enia towarów. Urz
ą
dzenia licz
ą
co-wa
żą
ce.
Korespondencja i dokumentacja dotycz
ą
ca ujawnionych niezgodno
ś
ci
dokumentów z dostaw
ą
.
Zasady zabezpieczania towarów przed uszkodzeniem, zniszczeniem
i zagarni
ę
ciem.
Jako
ść
, warto
ść
u
ż
ytkowa, odbiór jako
ś
ciowy, norma, HACCP.
Znaki jako
ś
ci stosowane w handlu.
Zasady odbioru jako
ś
ciowego towarów.
3.
Ć
wiczenia
•
Analizowanie przykładowych dokumentów dostawy.
•
Rozró
ż
nianie opakowa
ń
i analizowanie informacji na nich zawartych.
•
Liczenie i mierzenie ilo
ś
ci towarów z wykorzystaniem magazynowych
urz
ą
dze
ń
licz
ą
co-wa
żą
cych.
•
Prowadzenie rozmów wyja
ś
niaj
ą
cych z dostawc
ą
w przypadku
stwierdzenia niezgodno
ś
ci dokumentów z dostaw
ą
.
•
Sporz
ą
dzanie korespondencji i dokumentacji wyja
ś
niaj
ą
cej.
•
Charakteryzowanie wybranej grupy towarowej.
•
Analizowanie
warto
ś
ci
od
ż
ywczej
i
kalorycznej
artykułów
ż
ywno
ś
ciowych.
•
Dokonywanie oceny organoleptycznej towarów.
•
Dokonywanie oceny jako
ś
ci towarów na podstawie norm.
•
Przygotowanie próbek towarów do bada
ń
we wła
ś
ciwych instytucjach.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Normy.
Przepisy bran
ż
owe.
Instrukcje do
ć
wicze
ń
.
Próbki towarów, wzorce.
Opakowania, etykiety.
Filmy dydaktyczne przedstawiaj
ą
ce charakterystyk
ę
wybranych grup
towarowych.
Tablice warto
ś
ci od
ż
ywczych.
Przyrz
ą
dy pomiarowe: psychrometr, aerometr, pehametr, papierki
wska
ź
nikowe, refraktometr.
Urz
ą
dzenia licz
ą
co - wa
żą
ce.
Szkło laboratoryjne, mieszadło, deseczki, no
ż
e, sitka.
Mikroskop, lupa.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
37
Urz
ą
dzenia do pobierania próbek.
Telefon, faks.
Magnetowid, kamera video, magnetofon.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Celem realizacji jednostki modułowej jest kształtowanie umiej
ę
tno
ś
ci
zwi
ą
zanych z prowadzeniem odbioru ilo
ś
ciowego i jako
ś
ciowego
towarów.
W procesie kształcenia nale
ż
y zwróci
ć
uwag
ę
na: przeliczanie
i mierzenie ilo
ś
ci towarów, dokonywanie charakterystyki towaroznawczej
wybranych grup towarowych oraz rozró
ż
nianie cech jako
ś
ciowych
towarów.
W procesie nauczania-uczenia si
ę
wskazane jest stosowanie takich
metod nauczania jak: metoda przypadków, metoda projektów, dyskusja
dydaktyczna oraz
ć
wiczenia praktyczne.
Zamieszczone w programie
ć
wiczenia stanowi
ą
propozycj
ę
, któr
ą
nauczyciel mo
ż
e wykorzysta
ć
w czasie zaj
ęć
lub opracowa
ć
inne
ć
wiczenia wspomagaj
ą
ce realizacj
ę
programu jednostki modułowej.
Szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y
zwróci
ć
na
zasady
ilo
ś
ciowego
i jako
ś
ciowego odbioru towarów, analiz
ę
informacji zawartych na
opakowaniach zbiorczych, pobieranie próbek towarów do oceny
organoleptycznej, korzystanie z norm dotycz
ą
cych oceny jako
ś
ci
towarów oraz stosowanie przepisów dotycz
ą
cych jako
ś
ci, w tym HACCP.
Wskazane jest, aby uczniowie korzystali z ró
ż
nych
ź
ródeł informacji:
katalogów, folderów, norm oraz zasobów Internetu.
Realizacj
ę
programu jednostki mo
ż
e ułatwi
ć
zorganizowanie
wycieczki do instytucji prowadzaj
ą
cej badania towarów np. stacji
sanitarno-epidemiologicznej, gdzie uczniowie b
ę
d
ą
mogli zapozna
ć
si
ę
z ró
ż
nymi sposobami badania towarów oraz rzeczywistymi warunkami
pracy.
Program jednostki modułowej nale
ż
y realizowa
ć
w pracowniach
towaroznawstwa i komputerowej. Zaj
ę
cia nale
ż
y prowadzi
ć
w grupach
do 15 osób podzielonych na 2-3 osobowe zespoły.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów nale
ż
y prowadzi
ć
systematycznie przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej,
na podstawie kryteriów przedstawionych na pocz
ą
tku zaj
ęć
. Kryteria
oceniania powinny uwzgl
ę
dnia
ć
poziom wiadomo
ś
ci oraz zakres
opanowania przez uczniów umiej
ę
tno
ś
ci zawartych w szczegółowych
celach kształcenia programu jednostki modułowej.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
38
W procesie sprawdzania i oceniania osi
ą
gni
ęć
mo
ż
na zastosowa
ć
testy dydaktyczne oraz sprawdziany ustne i pisemne, a w przypadku
wykonywania przez uczniów projektów dokona
ć
oceny na podstawie
sprawozdania z projektu i przygotowanej prezentacji.
Podczas kontroli i oceny dokonywanej w formie ustnej nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na merytoryczn
ą
jako
ść
wypowiedzi, wła
ś
ciwe stosowanie poj
ęć
,
poprawno
ść
wnioskowania.
Sprawdzaj
ą
c umiej
ę
tno
ś
ci praktyczne podczas wykonywania
ć
wicze
ń
praktycznych nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na: organizacj
ę
stanowisk, sposób
wykonywania
ć
wicze
ń
, dokładno
ść
, czas wykonania, stosowanie
innowacyjnych metod pracy oraz przestrzeganie zasad bezpiecznej
i higienicznej pracy.
Sprawdzanie umiej
ę
tno
ś
ci praktycznych mo
ż
e odbywa
ć
si
ę
poprzez
obserwacj
ę
czynno
ś
ci uczniów, czy ocen
ę
„teczki prac ucznia”
zawieraj
ą
cej przygotowane pisma handlowe.
Ć
wiczenia praktyczne
dotycz
ą
ce prowadzenia rozmów sprzedawca-dostawca powinno ocenia
ć
si
ę
z wykorzystaniem karty obserwacji.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
uczniów, po zako
ń
czeniu realizacji
programu jednostki modułowej, nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich
metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela oraz poziom
wykonania
ć
wicze
ń
.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
39
Jednostka modułowa 522[01].Z1.03
Magazynowanie towarów
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
rozró
ż
ni
ć
rodzaje magazynów handlowych,
–
dobra
ć
sprz
ę
t i urz
ą
dzenia magazynowe do wybranej grupy
towarowej,
–
oceni
ć
funkcjonalno
ść
magazynów handlowych,
–
rozró
ż
ni
ć
wła
ś
ciwo
ś
ci przechowywanych towarów,
–
zapewni
ć
odpowiednie warunki przechowywania towarów,
–
dobra
ć
ś
rodki transportu wewn
ę
trznego w magazynach handlowych,
–
odczyta
ć
oznakowania towarów i opakowa
ń
,
–
rozmie
ś
ci
ć
towary w magazynie,
–
przygotowa
ć
towary do sprzeda
ż
y detalicznej (rozpakowywanie,
pakowanie, metkowanie),
–
zabezpieczy
ć
towary przed szkodnikami,
–
dokona
ć
konserwacji urz
ą
dze
ń
magazynowych,
–
zapewni
ć
odpowiedni stan sanitarny magazynu i urz
ą
dze
ń
magazynowych,
–
zastosowa
ć
przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy.
2. Materiał nauczania
Rodzaje magazynów handlowych.
Warunki przechowywania towarów z uwzgl
ę
dnieniem rodzajów towarów
i grup towarowych.
Wyposa
ż
enie magazynów handlowych.
Ś
rodki transportu wewn
ę
trznego w magazynie handlowym.
Rodzaje opakowa
ń
towarów.
Oznakowania towarów.
Zasady rozmieszczania towarów w magazynie.
Zasady przygotowania towarów do sprzeda
ż
y.
Zapobieganie szkodom wyrz
ą
dzanym przez szkodniki.
Eksploatacja urz
ą
dze
ń
magazynowych.
Przepisy higieniczno – sanitarne dotycz
ą
ce przechowywania towarów.
Zasady bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy przy eksploatacji sprz
ę
tu,
urz
ą
dze
ń
oraz
ś
rodków transportu w magazynie.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
40
3.
Ć
wiczenia
•
Planowanie wyposa
ż
enia magazynu z uwzgl
ę
dnieniem powierzchni
i rodzaju przechowywanego towaru.
•
Dobieranie sprz
ę
tu i urz
ą
dze
ń
magazynowych do wybranej grupy
towarowej.
•
Dobieranie
ś
rodków transportu wewn
ę
trznego do wielko
ś
ci magazynu
oraz rodzaju przemieszczanych towarów.
•
Rozmieszczanie towarów w magazynie w sytuacjach symulowanych.
•
Przygotowywanie towarów do sprzeda
ż
y w sytuacjach symulowanych.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Kodeks pracy.
Normy jako
ś
ciowe.
Instrukcje obsługi urz
ą
dze
ń
chłodniczych.
Katalogi i prospekty wyposa
ż
enia magazynów i
ś
rodków transportu
wewn
ę
trznego.
Broszury reklamowe.
Próbki towarów.
Regały.
Urz
ą
dzenia chłodnicze lub ich atrapy.
Atrapy towarów oraz opakowa
ń
jednostkowych i zbiorczych.
Urz
ą
dzenia miernicze.
Metkownice.
Przepisy sanitarne.
Przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Program
jednostki
modułowej
obejmuje
tre
ś
ci
dotycz
ą
ce
rozpoznawania magazynów handlowych, oceniania ich funkcjonalno
ś
ci,
okre
ś
lania warunków transportu i przechowywania towarów.
Podczas realizacji programu nale
ż
y zwróci
ć
uwag
ę
na rozmieszczenie
towarów w magazynie, przygotowanie towarów do sprzeda
ż
y detalicznej
przestrzeganie przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy oraz
przepisów sanitarnych, jak równie
ż
zapewnienie odpowiedniego stanu
sanitarnego magazynu i urz
ą
dze
ń
magazynowych.
Zaleca si
ę
, aby podczas realizacji programu nauczania stosowa
ć
takie metody nauczania jak: dyskusja dydaktyczna, metoda przypadków,
metoda projektów, oraz
ć
wiczenia praktyczne.
Uczniowie powinni korzysta
ć
z ró
ż
nych
ź
ródeł informacji: norm,
instrukcji, katalogów, folderów. Realizacj
ę
jednostki mo
ż
e ułatwi
ć
zorganizowanie wycieczki do magazynu sklepu wielkopowierzchniowego
lub hurtowni gdzie uczniowie b
ę
d
ą
mogli zapozna
ć
si
ę
z rzeczywistymi
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
41
warunkami
pracy
oraz
ró
ż
nymi
sposobami
przechowywania
i przemieszczania towarów.
Program jednostki modułowej nale
ż
y realizowa
ć
w pracowni
towaroznawstwa. Zaj
ę
cia nale
ż
y prowadzi
ć
w grupach do 15 osób
podzielonych na 2-3 osobowe zespoły.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
na podstawie okre
ś
lonych kryteriów w trakcie i po zako
ń
czeniu realizacji
programu jednostki modułowej. W kryteriach oceniania nale
ż
y
uwzgl
ę
dni
ć
poziom oraz zakres opanowania przez uczniów wiadomo
ś
ci
i umiej
ę
tno
ś
ci wynikaj
ą
cych ze szczegółowych celów kształcenia.
Systematyczne prowadzenie kontroli i oceny post
ę
pów uczniów
umo
ż
liwia korygowanie stosowanych metod nauczania oraz form
organizacyjnych pracy uczniów.
Do sprawdzenia osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów mo
ż
na zastosowa
ć
:
sprawdziany ustne i pisemne, testy osi
ą
gni
ęć
szkolnych oraz obserwacj
ę
czynno
ś
ci uczniów podczas wykonywania
ć
wicze
ń
.
Wiadomo
ś
ci
teoretyczne
niezb
ę
dne
do
realizacji
czynno
ś
ci
praktycznych mog
ą
by
ć
sprawdzane za pomoc
ą
testów osi
ą
gni
ęć
szkolnych. Zadania w te
ś
cie mog
ą
by
ć
otwarte (krótkiej odpowiedzi,
z luk
ą
) lub zamkni
ę
te (wyboru wielokrotnego, na dobieranie, prawda-
fałsz).
Podczas sprawdzania i oceniania projektów proponuje si
ę
zwraca
ć
uwag
ę
na: trafno
ść
koncepcji projektu, dobór materiałów
ź
ródłowych,
plan projektu, stopie
ń
zaanga
ż
owania si
ę
uczestników w realizacj
ę
projektu, stopie
ń
realizacji zamierzonych celów, wykonanie i prezentacj
ę
projektu.
Umiej
ę
tno
ś
ci praktyczne uczniów nale
ż
y ocenia
ć
podczas obserwacji
wykonywanych
ć
wicze
ń
oraz poprzez stosowanie sprawdzianów
praktycznych z zadaniami typu próba pracy.
Obserwuj
ą
c czynno
ś
ci ucznia podczas wykonywania
ć
wicze
ń
i dokonuj
ą
c oceny jego pracy, nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na: organizacj
ę
stanowiska, sposób wykonywania
ć
wiczenia, dokładno
ść
, czas
wykonania oraz przestrzeganie zasad bezpiecznej i higienicznej pracy.
Obserwacje powinny by
ć
prowadzone systematycznie i w sposób
skategoryzowany (według karty obserwacji).
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
uczniów, po zako
ń
czeniu realizacji
programu jednostki modułowej, nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich
metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela oraz poziom
wykonania
ć
wicze
ń
.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
42
Moduł 522[01].Z2
Obsługa klienta
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
identyfikowa
ć
typy klientów,
–
identyfikowa
ć
potrzeby klienta,
–
zach
ę
ca
ć
klientów do dokonywania zakupów,
–
kształtowa
ć
etyczny wizerunek sprzedawcy,
–
dobiera
ć
formy sprzeda
ż
y w zale
ż
no
ś
ci od posiadanego asortymentu
i potrzeb klientów,
–
stosowa
ć
ró
ż
ne formy sprzeda
ż
y,
–
przeprowadza
ć
rozmow
ę
sprzeda
ż
ow
ą
dostosowan
ą
do typu klienta,
–
wykonywa
ć
czynno
ś
ci sprzeda
ż
owe,
–
inkasowa
ć
nale
ż
no
ść
za sprzedane towary,
–
pakowa
ć
towar zgodnie z
ż
yczeniem klienta,
–
prowadzi
ć
post
ę
powanie reklamacyjne,
–
odprowadza
ć
utarg dzienny z uwzgl
ę
dnieniem specyfiki punktu
sprzeda
ż
y,
–
obsługiwa
ć
urz
ą
dzenia i sprz
ę
t techniczny w punkcie sprzeda
ż
y,
–
sporz
ą
dza
ć
dokumenty zwi
ą
zane z obrotem towarowym,
–
wykorzystywa
ć
u
ż
ytkowe
programy
komputerowe
w
pracy
sprzedawcy,
–
stosowa
ć
ró
ż
ne formy promocji towarów i usług,
–
stosowa
ć
zasady aktywizacji procesu sprzeda
ż
y,
–
komunikowa
ć
si
ę
z uczestnikami procesu pracy,
–
przestrzega
ć
procedur reklamacyjnych,
–
przestrzega
ć
przepisów prawa dotycz
ą
cych wykonywanych zada
ń
zawodowych,
–
korzysta
ć
z ró
ż
nych
ź
ródeł informacji,
–
przestrzega
ć
przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy.
2. Wykaz jednostek modułowych
Symbol
jednostki
modułowej
Nazwa jednostki modułowej
Orientacyjna
liczba godzin
na realizacj
ę
522[01].Z2.01 Wykonywanie czynno
ś
ci zwi
ą
zanych z procesem
sprzeda
ż
y
102
522[01].Z2.02 Komunikowanie si
ę
z klientem
70
522[01].Z2.03 Aktywizowanie procesu sprzeda
ż
y
116
Razem
288
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
43
3. Schemat układu jednostek modułowych
4. Literatura
Albin K.: Reklama. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 2000
Argyle M.: Psychologia stosunków mi
ę
dzyludzkich. Wydawnictwo
Naukowe PWN, Warszawa 1999
Barlow J., Møller C.: Reklamacja, czyli prezent. Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa 2001
Bierach A.: Sztuka czytania z twarzy. Wyd. ASTRUM, Wrocław 1997
Bierach A.J.: Mowa ciała kluczem do sukcesu. Wyd. ASTRUM, Wrocław
2001
Birkenbihl V.F.: Vademecum psychologii społecznej. Wyd. ASTRUM,
Wrocław 2000
Bloos J.: Marketing praktyczny. Buyar Marketing, Warszawa 1992
Brocki M.: J
ę
zyk ciała w uj
ę
ciu antropologicznym. Wyd. ASTRUM,
Wrocław 2001
Chwałek J.: Obsługa klienta. WSiP, Warszawa 2003
Corman D. Mc.: Sztuka sprzeda
ż
y. Wyd. ASTRUM, Wrocław 2000
Daszkowska M.: Usługi - produkcja, rynek, marketing. PWN, Warszawa
1998
Denisson D., Tobey L.: Podr
ę
cznik reklamy. M&A Communications,
Lublin 1994
Dmowski S., Rudnicki S.: Komentarz do Kodeksu cywilnego, Ksi
ę
ga
pierwsza - Cz
ęść
ogólna. Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 2001
Dobek-Ostrowska B.: Podstawy komunikowania społecznego. Wyd.
ASTRUM, Wrocław 1999
Moduł
522[01].Z2
Obsługa klienta
522[01].Z2.03
Aktywizowanie procesu sprzeda
ż
y
522[01].Z2.01
Wykonywanie czynno
ś
ci zwi
ą
zanych z procesem
sprzeda
ż
y
522[01].Z2.02
Komunikowanie si
ę
z klientem
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
44
Foxall G.R., Goldsmith R.E.: Psychologia konsumenta dla menad
ż
era
marketingu. PWN, Warszawa 1998
Geffroy G.K.: Clienting – jedyne, co przeszkadza to klient. Agencja
Wydawnicza Placet, Warszawa 1996
Jachnis A., Terelak J.F.; Psychologia konsumenta i reklamy. Oficyna
Wydawnicza Branta, 1998
Kall J.: Reklama, PWE, Warszawa 2002
Kopmeyer M.: Praktyczne metody osi
ą
gania sukcesu. Bellona,
Warszawa 1994.
Król-Fijewska M.: Stanowczo, łagodnie, bez l
ę
ku. Intra, Warszawa 1995
Leland K., Bailey K.: Obsługa klienta. Wydawnictwo RM, Warszawa
1999
Ł
ę
towska E.: Podstawy prawa cywilnego. ECOSTAR Warszawa 1993
Maslow A.: Motywacja i osobowo
ść
. Instytut Wydawniczy PAX,
Warszawa 1996
Pease A.: J
ę
zyk ciała. Wyd. Gemini, Kraków 1992
Rogozi
ń
ski K.: Usługi rynkowe. AE, Pozna
ń
2000
Stankiewicz J.: Komunikowanie si
ę
w organizacji. Wyd. ASTRUM,
Wrocław 1999
Sternberg R.: Wprowadzenie do psychologii. WSiP, Warszawa 1995.
Tautz-Wiessner G.: Savoir-vivre w
ż
yciu. Dobre obyczaje kluczem do
sukcesu. Wyd. ASTRUM, Wrocław 2000
Thomson P.: Sposoby komunikacji interpersonalnej. Zysk i S-ka, Pozna
ń
1998.
Ustawa o sprzeda
ż
y konsumenckiej i inne przepisy prawne dotycz
ą
ce
ochrony praw konsumenta, sprzeda
ż
y poza lokalem przedsi
ę
biorstwa,
sprzeda
ż
y na odległo
ść
.
Witkowski S. (red.): Psychologia sukcesu. PWN, Warszawa 1994
Wykaz literatury nale
ż
y aktualizowa
ć
w miar
ę
ukazywania si
ę
nowych
pozycji wydawniczych
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
45
Jednostka modułowa 522[01].Z2.01
Wykonywanie czynno
ś
ci zwi
ą
zanych z procesem
sprzeda
ż
y
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
obsłu
ż
y
ć
urz
ą
dzenia licz
ą
co-wa
żą
ce stosowane w handlu,
–
obliczy
ć
i zainkasowa
ć
nale
ż
n
ą
kwot
ę
za sprzedane towary,
–
ustali
ć
i wyda
ć
nale
ż
n
ą
reszt
ę
,
–
rozpozna
ć
autentyczno
ść
banknotów przyjmowanych od klientów,
–
obsłu
ż
y
ć
testery banknotów,
–
zastosowa
ć
procedur
ę
post
ę
powania w przypadku otrzymania
falsyfikatu,
–
zainkasowa
ć
nale
ż
no
ś
ci w formie bezgotówkowej,
–
obsłu
ż
y
ć
czytnik kart płatniczych,
–
wypełni
ć
dokumenty zwi
ą
zane ze sprzeda
żą
rataln
ą
,
–
wypełni
ć
kart
ę
gwarancyjn
ą
,
–
rozró
ż
ni
ć
materiały pakowe wykorzystywane w handlu,
–
dobra
ć
materiały pakowe do wła
ś
ciwo
ś
ci towarów,
–
dobra
ć
elementy dekoracyjne do opakowania okoliczno
ś
ciowego,
–
zabezpieczy
ć
towar przed uszkodzeniem,
–
zapakowa
ć
towary o ró
ż
nych kształtach i wła
ś
ciwo
ś
ciach,
–
zapakowa
ć
towar w opakowanie okoliczno
ś
ciowe,
–
posłu
ż
y
ć
si
ę
przepisami prawa dotycz
ą
cych gwarancji, reklamacji,
–
rozpatrzy
ć
reklamacj
ę
klienta zgodnie z obowi
ą
zuj
ą
cymi przepisami,
–
zastosowa
ć
przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej i ochrony
ś
rodowiska.
2. Materiał nauczania
Zasady organizacji stanowiska pracy sprzedawcy.
Zasady obsługi urz
ą
dze
ń
licz
ą
co–wa
żą
cych stosowanych w handlu.
Ustalanie nale
ż
no
ś
ci i reszty za sprzedawane towary.
Rodzaje banknotów.
Zasady obsługi testerów banknotów.
Procedury post
ę
powania w przypadku otrzymania falsyfikatu.
Bezgotówkowe formy rozlicze
ń
z klientem.
Zasady wypełniania karty gwarancyjnej.
Sprzeda
ż
ratalna.
Rodzaje materiałów pakowych wykorzystywanych w handlu.
Zasady pakowania towarów.
Zabezpieczanie towaru przed uszkodzeniem.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
46
Pakowanie okoliczno
ś
ciowe towarów.
Przepisy prawa dotycz
ą
ce reklamacji towarów (niezgodno
ść
towaru
konsumpcyjnego z umow
ą
, gwarancja, sprzeda
ż
towaru na odległo
ść
,
sprzeda
ż
towaru poza lokalem przedsi
ę
biorstwa).
Zasady
post
ę
powania
w
przypadku
niezgodno
ś
ci
towaru
konsumpcyjnego z umow
ą
.
Zasady post
ę
powania w przypadku sprzeda
ż
y towaru poza lokalem
przedsi
ę
biorstwa i na odległo
ść
.
Przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej
oraz ochrony
ś
rodowiska.
3.
Ć
wiczenia
•
Obsługiwanie urz
ą
dze
ń
licz
ą
co-wa
żą
cych stosowanych w handlu.
•
Inkasowanie nale
ż
no
ś
ci za sprzedane towary w formie gotówkowej
w sytuacji symulowanej.
•
Obsługiwanie testerów banknotów w sytuacjach symulowanych.
•
Inkasowanie
nale
ż
no
ś
ci
za
sprzedane
towary
w
formie
bezgotówkowej w sytuacji symulowanej.
•
Obsługiwanie czytnika kart płatniczych w sytuacjach symulowanych.
•
Wypełnianie karty gwarancyjnej.
•
Pakowanie towarów z wykorzystaniem ró
ż
nych materiałów pakowych.
•
Prowadzenie
rozmowy
z
klientem
składaj
ą
cym
reklamacj
ę
z tytułu niezgodno
ś
ci towaru konsumpcyjnego z umow
ą
.
•
Wypełnianie dokumentów zwi
ą
zanych ze zło
ż
on
ą
przez klienta
reklamacj
ą
.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Testery banknotów.
Kalkulatory.
Wzory banknotów.
Wzory czeków.
Wzory kart płatniczych.
Wzory dokumentów zwi
ą
zanych ze sprzeda
żą
rataln
ą
.
Atrapy towarów.
Próbki towarów.
Urz
ą
dzenia licz
ą
co-wa
żą
ce.
Przykłady kart gwarancyjnych.
Materiały pakowe.
Ustawa o sprzeda
ż
y konsumenckiej i inne przepisy prawne dotycz
ą
ce
ochrony praw konsumenta.
Przepisy dotycz
ą
ce sprzeda
ż
y na odległo
ść
.
Kodeks cywilny.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
47
Dokumentacja zwi
ą
zana z reklamacj
ą
.
Filmy
dydaktyczne
oraz
prezentacje
multimedialne
dotycz
ą
ce
wykonywania prac zwi
ą
zanych ze sprzeda
żą
towarów.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie
umiej
ę
tno
ś
ci wykonywania podstawowych czynno
ś
ci zwi
ą
zanych
z procesem sprzeda
ż
y, takich jak: obliczanie i inkasowanie nale
ż
nej
kwoty za sprzedane towary, rozpoznawania autentyczno
ś
ci banknotów
przyjmowanych od klientów, pakowanie towarów, rozpatrywanie
reklamacji.
Zaleca si
ę
, aby podczas realizacji programu nauczania stosowa
ć
nast
ę
puj
ą
ce
metody
nauczania:
dyskusja
dydaktyczna,
pokaz
z obja
ś
nieniem, gry dydaktyczne, metoda sytuacyjna,
ć
wiczenia
praktyczne.
Podczas
ć
wicze
ń
ucze
ń
powinien opanowa
ć
umiej
ę
tno
ś
ci stosowania
testera banknotów, obsługi urz
ą
dze
ń
licz
ą
co-wa
żą
cych stosowanych
w handlu oraz obsługi czytnika kart płatniczych. W trakcie wykonywania
ć
wicze
ń
nauczyciel powinien zwróci
ć
uwag
ę
na poprawno
ść
wypełniania
dokumentów zwi
ą
zanych z ró
ż
nymi formami sprzeda
ż
y oraz kształtowa
ć
takie cechy osobowo
ś
ci jak: odpowiedzialno
ść
, staranno
ść
, rzetelno
ść
oraz uczciwo
ść
, które s
ą
szczególnie wa
ż
ne w pracy sprzedawcy.
Zamieszczone w programie
ć
wiczenia stanowi
ą
propozycj
ę
, któr
ą
nauczyciel mo
ż
e wykorzysta
ć
w czasie zaj
ęć
lub opracowa
ć
inne
ć
wiczenia wspomagaj
ą
ce realizacj
ę
programu jednostki modułowej.
Wiele czynno
ś
ci zwi
ą
zanych z procesem sprzeda
ż
y zale
ż
y od formy
sprzeda
ż
y i wielko
ś
ci przedsi
ę
biorstwa handlowego, czynniki te nale
ż
y
uwzgl
ę
dni
ć
organizuj
ą
c proces nauczania-uczenia si
ę
. Zaleca si
ę
, aby
podczas realizacji programu uczniowie korzystali z przepisów prawnych
dotycz
ą
cych ochrony praw konsumenta, Kodeksu cywilnego, Kodeksu
pracy, literatury zawodowej oraz innych
ź
ródeł informacji.
Program jednostki modułowej nale
ż
y realizowa
ć
w pracowniach
technik sprzeda
ż
y oraz promocji i reklamy. Zaj
ę
cia nale
ż
y prowadzi
ć
w grupach do 15 osób podzielonych na 2-3 osobowe zespoły.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
na podstawie okre
ś
lonych kryteriów w trakcie i po zako
ń
czeniu realizacji
programu jednostki. W kryteriach oceniania nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
poziom
oraz zakres opanowania przez uczniów wiadomo
ś
ci i umiej
ę
tno
ś
ci
wynikaj
ą
cych ze szczegółowych celów kształcenia.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
48
W procesie sprawdzania i oceniania osi
ą
gni
ęć
uczniów mo
ż
na
zastosowa
ć
testy osi
ą
gni
ęć
szkolnych oraz sprawdziany ustne
i pisemne. W przypadku sprawdzania umiej
ę
tno
ś
ci praktycznych mo
ż
na
zastosowa
ć
testy praktyczne typu „próba pracy”.
W procesie sprawdzania i oceniania osi
ą
gni
ęć
uczniów nale
ż
y
zwraca
ć
uwag
ę
na:
–
obsług
ę
urz
ą
dzenia licz
ą
co-wa
żą
cego,
–
obsług
ę
czytnika kart płatniczych,
–
wypełnianie dokumentów zwi
ą
zanych ze sprzeda
żą
rataln
ą
,
–
wypełnianie karty gwarancyjnej,
–
dobieranie materiałów pakowych do wła
ś
ciwo
ś
ci towarów.
Sprawdzanie umiej
ę
tno
ś
ci praktycznych mo
ż
e odbywa
ć
si
ę
poprzez
obserwacj
ę
czynno
ś
ci
uczniów
podczas
wykonywania
ć
wicze
ń
praktycznych. Nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na: organizacj
ę
stanowiska,
sposób wykonywania
ć
wiczenia, dokładno
ść
, czas wykonania oraz
przestrzeganie zasad bezpiecznej i higienicznej pracy.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
uczniów, po zako
ń
czeniu realizacji
programu jednostki modułowej, nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich
metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela oraz poziom
wykonania
ć
wicze
ń
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
49
Jednostka modułowa 522[01].Z2.02
Komunikowanie si
ę
z klientem
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
rozpozna
ć
typy klientów,
–
zidentyfikowa
ć
potrzeby klienta,
–
okre
ś
li
ć
przyczyny ró
ż
nych zachowa
ń
klientów,
–
porozumie
ć
si
ę
z klientem bezpo
ś
rednio i telefonicznie,
–
przeprowadzi
ć
efektywne rozmowy z klientami,
–
zastosowa
ć
ró
ż
ne rodzaje argumentacji,
–
przeprowadzi
ć
negocjacje
z
klientami
dotycz
ą
ce
warunków
sprzeda
ż
y,
–
zastosowa
ć
ró
ż
ne techniki negocjacji handlowych,
–
zastosowa
ć
ogólnie przyj
ę
te etyczne normy post
ę
powania,
–
zastosowa
ć
zasady kodeksu etyki zawodowej,
–
zaprezentowa
ć
wizerunek profesjonalnego sprzedawcy.
2.
Materiał nauczania
Typy klientów. Klasyfikacja potrzeb klienta.
Charakterystyka potrzeb.
Motywy zachowania konsumentów.
Rozmowa sprzeda
ż
owa.
Rodzaje argumentacji.
Techniki negocjacji
handlowych.
Systemy warto
ś
ci etycznych.
Kodeks etyki zawodowej.
Kultura osobista w obsłudze klienta.
Profesjonalny sprzedawca.
3.
Ć
wiczenia
•
Prowadzenie z klientem rozmowy bezpo
ś
redniej oraz telefonicznej.
•
Prezentowanie
klientowi
wybranej
oferty
przedsi
ę
biorstwa
handlowego.
•
Analizowanie rzeczywistych sytuacji w relacjach klient – sprzedawca
na podstawie prowadzonych obserwacji.
•
Negocjowanie
z
klientem
warunków
sprzeda
ż
y
w
sytuacji
symulowanej.
•
Przekonywanie klienta do okre
ś
lonej oferty.
•
Opracowywanie projektu kodeksu etycznego dla zawodu sprzedawca.
•
Analizowanie cech profesjonalnego sprzedawcy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
50
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Instrukcje i teksty przewodnie do
ć
wicze
ń
.
Filmy dydaktyczne dotycz
ą
ce mowy ciała, autoprezentacji, asertywno
ś
ci,
psychologii obsługi klienta, obsługi klienta przez telefon.
Programy na płytach CD: Profesjonalna obsługa klienta.
Telefon w firmie.
5.
Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Dobre relacje mi
ę
dzy sprzedawc
ą
a klientem s
ą
jednym
z najwa
ż
niejszych warunków efektywnej działalno
ś
ci handlowej.
Głównym celem realizacji programu jednostki modułowej jest
kształtowanie umiej
ę
tno
ś
ci nawi
ą
zywania kontaktów interpersonalnych
w oparciu o wła
ś
ciwe rozpoznanie potrzeb i oczekiwa
ń
klienta.
Podczas realizacji programu nale
ż
y zwróci
ć
uwag
ę
na identyfikowanie
potrzeb i motywów post
ę
powania klientów oraz na kształtowanie
wizerunku profesjonalnego sprzedawcy.
W procesie nauczania-uczenia si
ę
zaleca si
ę
stosowa
ć
nast
ę
puj
ą
ce
metody
nauczania:
dyskusj
ę
dydaktyczn
ą
,
inscenizacj
ę
,
gry
dydaktyczne, metod
ę
projektów i przewodniego tekstu oraz
ć
wiczenia
praktyczne. Metoda tekstu przewodniego wymaga przygotowania
materiałów do wykonania
ć
wicze
ń
, tj. pyta
ń
prowadz
ą
cych i formularzy
do wypełnienia.
Proces dydaktyczny mo
ż
na wzbogaci
ć
prezentacjami multimedialnymi
oraz filmami dydaktycznymi dotycz
ą
cymi ró
ż
nych form treningu
umiej
ę
tno
ś
ci interpersonalnych przydatnych w zawodzie sprzedawcy.
Podczas realizacji programu wskazane jest, aby nauczyciel d
ąż
ył do
kształtowania nast
ę
puj
ą
cych postaw uczniów:
–
tolerancji,
–
odpowiedzialno
ś
ci za skutki własnych zachowa
ń
w kontakcie z drugim
człowiekiem,
–
akceptacji zachowa
ń
klientów,
–
asertywno
ś
ci,
–
d
ąż
enia do profesjonalnego rozpoznawania potrzeb klientów.
Program jednostki modułowej nale
ż
y realizowa
ć
w pracowni
komputerowej. Zaj
ę
cia nale
ż
y prowadzi
ć
w grupach do 15 osób
podzielonych na 2-3 osobowe zespoły.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
przez cały czas realizacji programu nauczania na podstawie okre
ś
lonych
kryteriów. W kryteriach oceniania nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
poziom oraz zakres
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
51
opanowania przez uczniów wiadomo
ś
ci i umiej
ę
tno
ś
ci wynikaj
ą
cych ze
szczegółowych celów kształcenia.
Systematyczne prowadzenie kontroli i oceny post
ę
pów uczniów
umo
ż
liwi nauczycielowi dostosowanie metod nauczania, organizacyjnych
form pracy oraz
ś
rodków dydaktycznych do predyspozycji uczniów.
Osi
ą
gni
ę
cia uczniów mo
ż
na ocenia
ć
na podstawie: sprawdzianów
ustnych i pisemnych, testów osi
ą
gni
ęć
szkolnych oraz obserwacji
uczniów podczas wykonywania
ć
wicze
ń
. W procesie sprawdzania
i oceniania mo
ż
na zastosowa
ć
obserwacj
ę
ukierunkowan
ą
.
Obserwuj
ą
c prac
ę
uczniów podczas wykonywania zada
ń
, nale
ż
y
zwróci
ć
uwag
ę
na:
−
umiej
ę
tno
ść
porozumiewania si
ę
,
−
wykorzystanie teorii w praktyce,
−
postaw
ę
i zachowanie na zaj
ę
ciach,
−
stosowanie technik komunikacji werbalnej i niewerbalnej,
−
samoocen
ę
uczniów.
Poprawno
ść
realizacji wykonywanych
ć
wicze
ń
nale
ż
y ocenia
ć
zarówno w trakcie, jak i po ich wykonaniu. Wskazane jest, aby
nauczyciel na bie
żą
co analizował popełniane bł
ę
dy oraz zach
ę
cał
uczniów do poszukiwania prawidłowych rozwi
ą
za
ń
.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
uczniów, po zako
ń
czeniu realizacji
programu jednostki modułowej, nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich
metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela oraz poziom
wykonania
ć
wicze
ń
.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
52
Jednostka modułowa 522[01].Z2.03
Aktywizowanie procesu sprzeda
ż
y
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
rozró
ż
ni
ć
formy sprzeda
ż
y towarów,
–
zaplanowa
ć
rozmieszczenie urz
ą
dze
ń
w placówce handlowej zgodnie
z zasadami aktywizacji sprzeda
ż
y,
–
rozmie
ś
ci
ć
towary zgodnie z zasadami marketingu w zale
ż
no
ś
ci od
grupy towarowej i formy sprzeda
ż
y,
–
dobra
ć
sposób zareklamowania towaru w zale
ż
no
ś
ci od jego rodzaju,
–
zaplanowa
ć
stoisko oraz wystaw
ę
w zale
ż
no
ś
ci od rodzaju towaru,
–
poinformowa
ć
klienta o wła
ś
ciwo
ś
ciach sprzedawanych towarów,
–
zorganizowa
ć
i przeprowadzi
ć
degustacj
ę
towarów,
–
zorganizowa
ć
i przeprowadzi
ć
pokaz towarów,
–
zaplanowa
ć
wprowadzenie nowych form sprzeda
ż
y,
–
zaprojektowa
ć
ekspozycj
ę
okna wystawowego,
–
zbada
ć
zapotrzebowanie klientów na nowe towary,
–
okre
ś
li
ć
zapotrzebowanie placówki handlowej na nowe towary,
–
pozyska
ć
informacje o nowych towarach,
–
wyeksponowa
ć
nowe towary,
–
przeprowadzi
ć
promocj
ę
nowych towarów,
–
zastosowa
ć
zasady sprzeda
ż
y akwizycyjnej,
–
pozyska
ć
klientów w sprzeda
ż
y akwizycyjnej,
–
przeprowadzi
ć
rozmow
ę
sprzeda
ż
ow
ą
,
–
zastosowa
ć
zasady sprzeda
ż
y telemarketingowej.
2. Materiał nauczania
Formy sprzeda
ż
y towarów.
Urz
ą
dzenia sklepowe i wystawiennicze.
Zasady rozmieszczania towarów w sklepie.
Podstawowe zasady działa
ń
marketingowych w przedsi
ę
biorstwie
handlowym.
Elementy marketingu mix.
Reklamowanie towarów w sklepie.
Promocja sprzeda
ż
y.
Ź
ródła informacji o nowych towarach.
Badanie potrzeb klientów w zakresie wprowadzania nowych towarów.
Zasady wprowadzania nowych towarów do sprzeda
ż
y.
Zasady prowadzenia sprzeda
ż
y akwizycyjnej.
Formy aktywizowania sprzeda
ż
y w placówce handlowej.
Zasady prowadzenia telemarketingu.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
53
3.
Ć
wiczenia
•
Projektowanie rozmieszczenia urz
ą
dze
ń
w placówce handlowej
w zale
ż
no
ś
ci od wybranej formy sprzeda
ż
y.
•
Rozmieszczanie
towarów
w
placówce
handlowej
zgodnie
z obowi
ą
zuj
ą
cymi zasadami.
•
Dobieranie form reklamy i promocji towarów w miejscu sprzeda
ż
y.
•
Projektowanie stoiska wystawowego.
•
Informowanie klienta o wła
ś
ciwo
ś
ciach sprzedawanych towarów
w sytuacjach symulowanych.
•
Organizowanie i prowadzenie degustacji towarów.
•
Organizowanie i prowadzenie pokazu towarów.
•
Projektowanie ekspozycji okna wystawowego.
•
Planowanie zaopatrzenia placówki handlowej w nowe towary
na podstawie ró
ż
nych
ź
ródeł informacji.
•
Prowadzenie rozmowy z klientem podczas sprzeda
ż
y akwizycyjnej
w sytuacji symulowanej.
•
Prowadzenie rozmowy z klientem przez telefon (telemarketing)
w sytuacji symulowanej.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Urz
ą
dzenia sklepowe i wystawiennicze (symulacja sklepu).
Atrapy towarów i opakowa
ń
.
Elementy dekoracyjne.
Materiały do sporz
ą
dzania reklam i dekoracji.
Próbki towarów.
Naczynia jednorazowe.
Katalogi, broszury, ulotki reklamowe.
Aparat telefoniczny.
Magnetofon.
Magnetowid, kamera video.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Program jednostki modułowej obejmuje zagadnienia dotycz
ą
ce
planowania i prowadzenia ró
ż
nych form sprzeda
ż
y oraz aktywizowania
sprzeda
ż
y w placówce handlowej.
Podczas realizacji programu nale
ż
y zwróci
ć
uwag
ę
na planowanie
i aran
ż
acj
ę
powierzchni sprzeda
ż
owej, rozmieszczanie towarów zgodnie
z zasadami marketingu, projektowanie stoisk, wystaw i ró
ż
nych
ekspozycji w zale
ż
no
ś
ci od rodzaju prezentowanych towarów oraz
badanie zapotrzebowania klientów na nowe towary.
Dla osi
ą
gni
ę
cia tych celów wskazane jest stosowanie nast
ę
puj
ą
cych
metod nauczania: inscenizacji, gier symulacyjnych, metody projektów,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
54
dyskusji
dydaktycznej
oraz
ć
wicze
ń
praktycznych.
Podczas
wykonywania
ć
wicze
ń
nale
ż
y
zwraca
ć
szczególn
ą
uwag
ę
na
kształtowanie
cech
osobowo
ś
ci,
takich
jak:
odpowiedzialno
ść
,
zdyscyplinowanie, uczciwo
ść
, staranno
ść
, rzetelno
ść
oraz pomysłowo
ść
.
Wskazane jest, aby uczniowie korzystali z ró
ż
nych
ź
ródeł informacji.
Realizacj
ę
programu jednostki modułowej mo
ż
e ułatwi
ć
zorganizowanie
wycieczki do sklepu wielkopowierzchniowego w celu zaobserwowania
ró
ż
nych form aktywizowania sprzeda
ż
y i aran
ż
acji witryn sklepowych
oraz gdzie uczniowie b
ę
d
ą
mogli zapozna
ć
si
ę
z rzeczywistymi
warunkami pracy.
Program jednostki modułowej nale
ż
y realizowa
ć
w pracowniach
technik sprzeda
ż
y oraz promocji i reklamy. Zaj
ę
cia nale
ż
y prowadzi
ć
w grupach do 15 osób podzielonych na 2-3 osobowe zespoły.
Praca
grupowa
uczy
współpracy
z
zespołem,
wspólnego
rozwi
ą
zywania problemów oraz prezentowania wykonanych prac.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
na podstawie okre
ś
lonych kryteriów w trakcie i po zako
ń
czeniu realizacji
programu jednostki. W kryteriach oceniania nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
poziom
oraz zakres opanowania przez uczniów wiadomo
ś
ci i umiej
ę
tno
ś
ci
wynikaj
ą
cych ze szczegółowych celów kształcenia.
W procesie sprawdzania i oceniania osi
ą
gni
ęć
uczniów mo
ż
na
zastosowa
ć
testy dydaktyczne oraz sprawdziany ustne i pisemne,
a w przypadku wykonywania przez uczniów projektów dokona
ć
oceny na
podstawie sprawozdania z projektu i przygotowanej prezentacji.
Sprawdzanie umiej
ę
tno
ś
ci praktycznych mo
ż
e odbywa
ć
si
ę
poprzez
obserwacj
ę
czynno
ś
ci uczniów podczas wykonywania
ć
wicze
ń
.
Umiej
ę
tno
ś
ci praktyczne mo
ż
na sprawdza
ć
przy pomocy testów
praktycznych typu „próba pracy”.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
uczniów, po zako
ń
czeniu realizacji
programu jednostki modułowej, nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich
metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela oraz poziom
wykonania
ć
wicze
ń
.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
55
Moduł 522[01].Z3
Obsługa finansowa przedsi
ę
biorstwa handlowego
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
oblicza
ć
nale
ż
no
ść
za sprzedane towary,
–
obsługiwa
ć
urz
ą
dzenia słu
żą
ce do ustalania i inkasowania nale
ż
no
ś
ci,
–
sporz
ą
dza
ć
dokumentacj
ę
finansow
ą
dotycz
ą
c
ą
zakupu i sprzeda
ż
y
towarów,
–
okre
ś
la
ć
zasady odpowiedzialno
ś
ci materialnej sprzedawcy za
powierzone mienie,
–
zapobiega
ć
powstawaniu strat w przedsi
ę
biorstwie handlowym,
–
uczestniczy
ć
w finansowej kontroli wewn
ę
trznej i zewn
ę
trznej,
–
obsługiwa
ć
komputerowe programy handlowo – magazynowe,
–
dokonywa
ć
wyboru
prawno-organizacyjnej
formy
działalno
ś
ci
gospodarczej,
–
okre
ś
la
ć
procedury post
ę
powania zwi
ą
zane z podejmowaniem
działalno
ś
ci gospodarczej,
–
sporz
ą
dza
ć
dokumenty zwi
ą
zane z prowadzeniem działalno
ś
ci
gospodarczej.
2. Wykaz jednostek modułowych
Symbol
jednostki
modułowej
Nazwa jednostki modułowej
Orientacyjna
liczba godzin
na realizacj
ę
522[01].Z3.01 Prowadzenie oblicze
ń
finansowych
65
522[01].Z3.02 Obsługa stanowiska kasowego
48
522[01].Z3.03 Sporz
ą
dzanie dokumentów finansowych
55
522[01].Z3.04 Uczestniczenie w kontroli wewn
ę
trznej i zewn
ę
trznej
44
522[01].Z3.05 Korzystanie z komputerowych programów handlowo -
magazynowych
144
522[01].Z3.06 Prowadzenie działalno
ś
ci gospodarczej
76
Razem
432
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
56
3. Schemat układu jednostek modułowych
4. Literatura
Bednarski L.: Analiza finansowa w przedsi
ę
biorstwie. PWE, Warszawa
2000
Benicewicz-Miazga A.: e-Business w Internecie i multimediach.
Wydawnictwo MIKOM, 2003
Borowska G.: Zasady rachunkowo
ś
ci. WSiP, Warszawa 1999
D
ę
bski S.: Ekonomika i organizacja przedsi
ę
biorstw. Cz. 1,2. WSiP,
Warszawa 1997
Komosa A.: Ekonomika i organizacja firmy handlowej. Cz. 1,2.
Ekonomik, Warszawa 1998
Komosa A.: Szkolny słownik ekonomiczny. Ekonomik, Warszawa 2000
Kopmeyer M.: Praktyczne metody osi
ą
gania sukcesu. Bellona,
Warszawa 1994
522[01].Z3.02
Obsługa stanowiska kasowego
522[01].Z3.04
Uczestniczenie w kontroli wewn
ę
trznej i zewn
ę
trznej
522[01].Z3.03
Sporz
ą
dzanie dokumentów finansowych
522[01].Z3.01
Prowadzenie oblicze
ń
finansowych
522[01].Z3.05
Korzystanie z komputerowych programów
handlowo - magazynowych
Moduł 522[01].Z3
Obsługa finansowa przedsi
ę
biorstwa handlowego
522[01].Z3.06
Prowadzenie działalno
ś
ci gospodarczej
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
57
Kosikowski C.: Prawo działalno
ś
ci gospodarczej – komentarz.
Wydawnictwa Prawnicze, Warszawa 2000
Kuci
ń
ski J., Trzci
ń
ski Z.: Prawo gospodarcze. Wyd. CH Beck, Warszawa
2002
Majchrowska A.: Finanse i prawo finansowe. PWN, Warszawa 1999
Markowski W.J.: ABC small businessu. Wyd. Marcus s.c., Łód
ź
1998
Michalski T.: Statystyka. Wydawnictwo Leliwa, Warszawa 1999
Mikina A., Sienna M.: Przedsi
ę
biorczo
ść
klucz do sukcesu. Rea,
Warszawa 2002
Padurek B.: Technologie informatyczne w uproszczonych formach
rachunkowo
ś
ci: blok tematyczny-elementy rachunkowo
ś
ci. Wydawnictwo
Bo
ż
ena Padurek, Wrocław 2005
Padurek B.: Uproszczone formy rachunkowo
ś
ci: blok tematyczny –
elementy rachunkowo
ś
ci. Wydawnictwo Bo
ż
ena Padurek, Wrocław 2005
Piasecki B. red. Ekonomika i zarz
ą
dzanie mał
ą
firm
ą
. PWN, Warszawa
2001
Sobczak K.: Działalno
ść
gospodarcza. Uregulowania prawne.
Wydawnictwa Prawnicze PWN, Warszawa 2001
Sommer J., Stoga K., Potrzeszcz R.: Prawo działalno
ś
ci gospodarczej –
komentarz. Twigger, Warszawa 2000
Sławi
ń
ska M., Zarz
ą
dzanie przedsi
ę
biorstwem handlowym. Polskie
Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2002
West A.: Zaplanuj swój biznes. PWN, Warszawa 1998
Wojciechowski E.: Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach. O
ś
rodek
Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o. Gda
ń
sk 1998
Wołowik A. M.: Jako
ś
ciowe badania marketingowe. PWE, Warszawa
1999
Zdyb M.: Publiczne prawo gospodarcze. Zakamycze, Kraków 1998
Zdyb M.: Prawo działalno
ś
ci gospodarczej - komentarz. Zakamycze,
Kraków 2000
Czasopisma prawne
Kodeks pracy
Kodeks spółek handlowych
Przepisy dotycz
ą
ce prowadzenia działalno
ś
ci gospodarczej
Wykaz literatury nale
ż
y aktualizowa
ć
w miar
ę
ukazywania si
ę
nowych
pozycji wydawniczych.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
58
Jednostka modułowa 522[01].Z3.01
Prowadzenie oblicze
ń
finansowych
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
wykona
ć
obliczenia w zakresie czterech działa
ń
z wykorzystaniem
ró
ż
nych technik,
–
obliczy
ć
warto
ść
sprzeda
ż
y poszczególnych pozycji,
–
obliczy
ć
kwot
ę
nale
ż
no
ś
ci za sprzedawane towary,
–
sprawdzi
ć
wykonane obliczenia,
–
oszacowa
ć
kwot
ę
nale
ż
no
ś
ci za sprzedawane towary,
–
obliczy
ć
poziom cen i mar
ż
,
–
obliczy
ć
kwot
ę
podatku VAT,
–
obliczy
ć
kwoty w sprzeda
ż
y ratalnej,
–
obliczy
ć
kwoty skonta,
–
skorzysta
ć
ze specjalistycznych programów komputerowych,
–
zastosowa
ć
przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy oraz ochrony
przeciwpo
ż
arowej.
2. Materiał nauczania
Techniki oblicze
ń
w zakresie czterech działa
ń
przydatne w pracy
sprzedawcy.
Zasady szacowania wyników oblicze
ń
finansowych.
Obliczanie nale
ż
no
ś
ci za sprzedawane towary.
Obliczenia procentowe.
Obliczanie kwot w sprzeda
ż
y ratalnej i z upustami.
Skonto w handlu.
Przepisy
bezpiecze
ń
stwa
i
higieny
pracy
oraz
ochrony
przeciwpo
ż
arowej.
3.
Ć
wiczenia
•
Wykonywanie oblicze
ń
w zakresie czterech działa
ń
z wykorzystaniem
ró
ż
nych technik.
•
Szacowanie wyników oblicze
ń
finansowych.
•
Obliczanie kwot nale
ż
nych za sprzedane towary.
•
Obliczanie warto
ś
ci całej transakcji.
•
Obliczanie poziomu cen i mar
ż
z wykorzystaniem ró
ż
nych danych.
•
Obliczanie podatku VAT od cen brutto i netto.
•
Obliczanie kwot w sprzeda
ż
y ratalnej z wykorzystaniem ró
ż
nych
informacji.
•
Obliczanie kwot skonta zgodnie z podanymi zasadami.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
59
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Zestawy
ć
wicze
ń
.
Kalkulatory.
Komputer. Oprogramowanie specjalistyczne.
Cenniki towarów.
Przepisy dotycz
ą
ce kredytowania.
Przykłady umów kredytowych z bankami.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu przygotowanie
uczniów do prowadzenia oblicze
ń
finansowych w przedsi
ę
biorstwie
handlowym.
Podczas realizacji programu nale
ż
y zwróci
ć
uwag
ę
na: posługiwanie
si
ę
cennikami towarów, obliczanie poziomu cen i mar
ż
, obliczanie kwoty
podatku VAT oraz korzystanie z przepisów dotycz
ą
cych kredytowania.
W procesie nauczania-uczenia si
ę
zalecane s
ą
szczególnie
ć
wiczenia
praktyczne.
Ć
wiczenia praktyczne udoskonal
ą
umiej
ę
tno
ść
sprawnego liczenia,
która b
ę
dzie istotna w realizacji kolejnych jednostek modułowych oraz
w pracy zawodowej. Intensywno
ść
ć
wicze
ń
powinna by
ć
dostosowana
do potrzeb i mo
ż
liwo
ś
ci uczniów.
Zamieszczone w programie jednostki modułowej
ć
wiczenia stanowi
ą
propozycj
ę
, któr
ą
nauczyciel mo
ż
e wykorzysta
ć
w czasie zaj
ęć
lub
opracowa
ć
inne
ć
wiczenia wspomagaj
ą
ce realizacj
ę
programu jednostki
modułowej.
Podczas
ć
wicze
ń
nale
ż
y zwraca
ć
szczególn
ą
uwag
ę
na kształtowanie
postaw przydatnych w zawodzie sprzedawcy takich jak: dokładno
ść
,
staranno
ść
, rzetelno
ść
oraz uczciwo
ść
.
Program jednostki modułowej nale
ż
y realizowa
ć
w pracowni
komputerowej. Zaj
ę
cia nale
ż
y prowadzi
ć
w grupach do 15 osób
podzielonych na 2-3 osobowe zespoły.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
przez cały czas realizacji programu nauczania na podstawie okre
ś
lonych
kryteriów. W kryteriach oceniania nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
poziom oraz zakres
opanowania przez uczniów wiadomo
ś
ci i umiej
ę
tno
ś
ci wynikaj
ą
cych ze
szczegółowych celów kształcenia.
Systematyczne prowadzenie kontroli i oceny post
ę
pów uczniów
umo
ż
liwia korygowanie stosowanych metod nauczania oraz form
organizacyjnych pracy uczniów.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
60
Do sprawdzenia osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów mo
ż
na zastosowa
ć
:
sprawdziany ustne i pisemne, testy osi
ą
gni
ęć
szkolnych oraz obserwacj
ę
czynno
ś
ci uczniów podczas wykonywania
ć
wicze
ń
.
Wiadomo
ś
ci
teoretyczne
niezb
ę
dne
do
realizacji
ć
wicze
ń
praktycznych mog
ą
by
ć
sprawdzane za pomoc
ą
testów osi
ą
gni
ęć
szkolnych. Zadania w te
ś
cie mog
ą
by
ć
otwarte (krótkiej odpowiedzi,
z luk
ą
) lub zamkni
ę
te (wyboru wielokrotnego, na dobieranie, prawda-
fałsz).
Umiej
ę
tno
ś
ci praktyczne uczniów nale
ż
y ocenia
ć
podczas obserwacji
wykonywanych
ć
wicze
ń
oraz poprzez stosowanie sprawdzianów
praktycznych z zadaniami typu próba pracy.
Obserwuj
ą
c czynno
ś
ci ucznia podczas wykonywania
ć
wicze
ń
i dokonuj
ą
c oceny jego pracy, nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na:
–
obliczanie kwoty nale
ż
no
ś
ci za sprzedawane towary,
–
obliczanie poziomu cen i mar
ż
,
–
obliczanie kwoty nale
ż
no
ś
ci za towary w sprzeda
ż
y ratalnej.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
uczniów, po zako
ń
czeniu realizacji
programu jednostki modułowej, nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich
metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela oraz poziom
wykonania
ć
wicze
ń
.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
61
Jednostka modułowa 522[01].Z3.02
Obsługa stanowiska kasowego
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
przygotowa
ć
stanowisko kasowe do pracy,
–
obsłu
ż
y
ć
kas
ę
fiskaln
ą
zgodnie z instrukcj
ą
obsługi,
–
sporz
ą
dzi
ć
dowody zakupu,
–
sporz
ą
dzi
ć
dobowe i okresowe raporty,
–
wydrukowa
ć
raporty kasowe,
–
sporz
ą
dzi
ć
dokumenty zwi
ą
zane z obrotem towarowym,
–
uporz
ą
dkowa
ć
stanowisko kasowe,
–
zastosowa
ć
przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy oraz ochrony
przeciwpo
ż
arowej.
2. Materiał nauczania
Stanowisko kasowe.
Obsługa kasy.
Dowody zakupu wystawiane przez kasjera.
Rodzaje raportów kasowych.
Porz
ą
dkowanie stanowiska kasowego.
Przepisy
bezpiecze
ń
stwa
i
higieny
pracy
oraz
ochrony
przeciwpo
ż
arowej.
3.
Ć
wiczenia
•
Przygotowywanie stanowiska kasowego zgodnie z wymaganiami
ergonomii.
•
Obsługa kasy fiskalnej zgodnie z instrukcj
ą
.
•
Drukowanie dowodów zakupu na stanowisku kasowym.
•
Drukowanie raportów dobowych i okresowych.
•
Porz
ą
dkowanie stanowiska kasowego po wykonanej pracy.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Instrukcja obsługi kasy fiskalnej.
Kasy fiskalne.
Ś
rodki niezb
ę
dne do obsługi kasy.
Terminal kart płatniczych.
Komputer. Drukarki.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie
umiej
ę
tno
ś
ci obsługi stanowiska kasowego.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
62
Zaleca si
ę
, aby podczas realizacji programu nauczania stosowa
ć
aktywizuj
ą
ce metody nauczania: dyskusj
ę
dydaktyczn
ą
, metod
ę
przypadków, gry symulacyjne oraz
ć
wiczenia praktyczne.
Podczas
ć
wicze
ń
ucze
ń
powinien opanowa
ć
umiej
ę
tno
ść
obsługi kasy
fiskalnej, sporz
ą
dzania dowodów zakupu towarów oraz drukowania
raportów kasowych.
Wskazane jest, aby uczniowie korzystali z ró
ż
nych
ź
ródeł informacji.
Ze wzgl
ę
du na ró
ż
norodno
ść
kas fiskalnych na rynku wskazane jest
poinformowanie uczniów o konieczno
ś
ci aktualizowania umiej
ę
tno
ś
ci
w zakresie obsługi kasy fiskalnej w miejscu przyszłej pracy.
Realizacj
ę
programu
jednostki
modułowej
mo
ż
e
ułatwi
ć
zorganizowanie wycieczki do sklepu wielkopowierzchniowego w celu
zapoznania si
ę
z rzeczywistymi warunkami pracy.
Program jednostki modułowej nale
ż
y realizowa
ć
w pracowni technik
sprzeda
ż
y. Zaj
ę
cia nale
ż
y prowadzi
ć
w grupach do 15 osób
podzielonych na 2-3 osobowe zespoły.
Praca grupowa uczy współpracy z zespołem oraz wspólnego
podejmowania decyzji i rozwi
ą
zywania problemów.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
na podstawie okre
ś
lonych kryteriów w trakcie i po zako
ń
czeniu realizacji
programu jednostki.
Systematyczne prowadzenie kontroli i oceny post
ę
pów uczniów
umo
ż
liwia korygowanie stosowanych metod nauczania oraz form
organizacyjnych pracy uczniów.
W procesie sprawdzania i oceniania uczniów nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na:
–
obsług
ę
kasy fiskalnej,
–
sporz
ą
dzanie raportów kasowych.
W procesie sprawdzania i oceniania osi
ą
gni
ęć
mo
ż
na zastosowa
ć
testy praktyczne typu „próba pracy”.
Sprawdzanie umiej
ę
tno
ś
ci praktycznych mo
ż
e odbywa
ć
si
ę
poprzez
obserwacj
ę
czynno
ś
ci uczniów. W procesie oceny przydatne b
ę
d
ą
karty
obserwacji.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
uczniów, po zako
ń
czeniu realizacji
programu jednostki modułowej, nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich
metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela oraz poziom
wykonania
ć
wicze
ń
.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
63
Jednostka modułowa 522[01].Z3.03
Sporz
ą
dzanie dokumentów finansowych
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
rozró
ż
ni
ć
rodzaje dokumentów obowi
ą
zuj
ą
cych w przedsi
ę
biorstwie
handlowym,
–
okre
ś
li
ć
zasady prowadzenia dokumentacji finansowej,
–
skontrolowa
ć
otrzymane dokumenty pod wzgl
ę
dem formalnym
i rachunkowym,
–
wypełni
ć
faktur
ę
VAT zgodnie z zasadami,
–
wypełni
ć
dokumenty koryguj
ą
ce,
–
wypełni
ć
dokumenty kasowe i rozliczy
ć
si
ę
z gotówki,
–
sporz
ą
dzi
ć
rejestr zakupu towarów,
–
sporz
ą
dzi
ć
rejestr sprzeda
ż
y towarów,
–
wykona
ć
ewidencj
ę
opakowa
ń
wtórnych.
2. Materiał nauczania
Rodzaje dokumentów w przedsi
ę
biorstwie handlowym.
Zasady kontroli dokumentów pod wzgl
ę
dem formalnym i rachunkowym.
Zasady wypełniania faktury VAT i dokumentów koryguj
ą
cych.
Zasady wypełniania dokumentów kasowych i rozliczania si
ę
z gotówki.
Dokumentacja wtórna (rejestr zakupu, rejestr sprzeda
ż
y, rejestr
opakowa
ń
wtórnych) i zasady jej prowadzenia.
3.
Ć
wiczenia
•
Kontrolowanie
dokumentów
pod
wzgl
ę
dem
formalnym
i rachunkowym.
•
Wypełnianie faktury VAT i dokumentów koryguj
ą
cych.
•
Wypełnianie dokumentacji wtórnej.
•
Wypełnianie raportu kasowego.
•
Sporz
ą
dzenie dokumentacji finansowej w symulowanej sytuacji
gospodarczej.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Przepisy
prawne
dotycz
ą
ce
dokumentowania
działalno
ś
ci
przedsi
ę
biorstwa handlowego.
Opisy symulowanych sytuacji.
Druki i przykłady faktur VAT. Druki dokumentów kasowych.
Druki: rejestry zakupu, sprzeda
ż
y, raport kasowy.
Kalkulatory.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
64
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Program jednostki modułowej obejmuje zagadnienia dotycz
ą
ce
sporz
ą
dzania oraz kontrolowania dokumentów wyst
ę
puj
ą
cych w obrocie
towarowym.
Podczas realizacji programu nale
ż
y zwróci
ć
uwag
ę
na poprawno
ść
wypełniania dokumentów kasowych, zasady rozliczania si
ę
z gotówki
oraz na sporz
ą
dzanie rejestrów zakupu i sprzeda
ż
y towarów.
W procesie nauczania-uczenia si
ę
powinny znale
źć
zastosowanie
nast
ę
puj
ą
ce metody nauczania: wykład informacyjny, gry symulacyjne,
metoda sytuacyjna i
ć
wiczenia praktyczne.
Podczas wykonywania
ć
wicze
ń
nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na
kształtowanie
takich
postaw
sprzedawcy
jak:
dokładno
ść
,
systematyczno
ść
, staranno
ść
, rzetelno
ść
oraz uczciwo
ść
. Nale
ż
y
równie
ż
zwraca
ć
uwag
ę
na konsekwencje niewła
ś
ciwego sporz
ą
dzania
dokumentów stosowanych w obrocie towarowym. W tym celu zaleca si
ę
wykorzysta
ć
opisy ró
ż
nych przypadków oraz zastosowa
ć
programy
komputerowe do symulacji okre
ś
lonych sytuacji gospodarczych.
Program jednostki modułowej nale
ż
y realizowa
ć
w pracowni technik
sprzeda
ż
y. Zaj
ę
cia nale
ż
y prowadzi
ć
w grupach do 15 osób
podzielonych na 2-3 osobowe zespoły.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
przez cały czas realizacji programu nauczania na podstawie okre
ś
lonych
kryteriów oceniania. W kryteriach oceniania nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
poziom
oraz zakres opanowania przez uczniów wiadomo
ś
ci i umiej
ę
tno
ś
ci
wynikaj
ą
cych ze szczegółowych celów kształcenia.
Systematyczne prowadzenie kontroli i oceny post
ę
pów uczniów
umo
ż
liwia korygowanie stosowanych metod nauczania oraz form
organizacyjnych pracy uczniów.
W procesie sprawdzania i oceniania osi
ą
gni
ęć
mo
ż
na zastosowa
ć
testy dydaktyczne oraz sprawdziany ustne i pisemne, jak równie
ż
podda
ć
ocenie „teczk
ę
prac ucznia” zawieraj
ą
c
ą
sporz
ą
dzone podczas
wykonywania
ć
wicze
ń
dokumenty.
W procesie sprawdzania i oceniania osi
ą
gni
ęć
uczniów nale
ż
y
zwraca
ć
uwag
ę
na:
–
sporz
ą
dzanie dokumentów kasowych,
–
wypełnianie faktury VAT,
–
sporz
ą
dzanie rejestrów zakupu i sprzeda
ż
y towarów.
Sprawdzanie umiej
ę
tno
ś
ci praktycznych mo
ż
e odbywa
ć
si
ę
poprzez
obserwacj
ę
czynno
ś
ci uczniów podczas wykonywania
ć
wicze
ń
.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
65
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
uczniów, po zako
ń
czeniu realizacji
programu jednostki modułowej, nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich
metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela oraz poziom
wykonania
ć
wicze
ń
.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
66
Jednostka modułowa 522[01].Z3.04
Uczestniczenie w kontroli wewn
ę
trznej i zewn
ę
trznej
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
przeprowadzi
ć
okresowe kontrole przechowywanych towarów,
–
oceni
ć
jako
ść
przechowywanych towarów,
–
rozpozna
ć
towary wadliwe,
–
zastosowa
ć
procedury
post
ę
powania
w
przypadku
towarów
wadliwych, zepsutych i uszkodzonych,
–
odró
ż
ni
ć
ubytki naturalne od niedoborów,
–
sporz
ą
dzi
ć
protokół dotycz
ą
cy wyników kontroli laboratoryjnej,
–
sporz
ą
dzi
ć
protokół
dotycz
ą
cy
przeznaczenia
towarów
o zakwestionowanej jako
ś
ci,
–
zinterpretowa
ć
przepisy
prawa
dotycz
ą
ce
odpowiedzialno
ś
ci
materialnej sprzedawcy,
–
rozpozna
ć
szkody powstałe z winy pracowników,
–
zmierzy
ć
, zwa
ż
y
ć
oraz przeliczy
ć
towary podczas inwentaryzacji,
–
zinterpretowa
ć
wyniki rozlicze
ń
inwentaryzacji,
–
zapobiec stratom w przedsi
ę
biorstwie handlowym,
–
wypełni
ć
dokumenty inwentaryzacyjne,
–
wskaza
ć
instytucje uprawnione do przeprowadzania kontroli
zewn
ę
trznej.
2. Materiał nauczania
Zasady oceny jako
ś
ci przechowywanych towarów.
Zasady
post
ę
powania
z
towarami
wadliwymi,
zepsutymi
i uszkodzonymi.
Ubytki naturalne i niedobory w handlu.
Odpowiedzialno
ść
materialna sprzedawcy za powierzone mienie
w placówce handlowej.
Cele i zasady przeprowadzania spisu z natury.
Sposoby zapobiegania stratom w przedsi
ę
biorstwie handlowym.
Instytucje uprawniane do przeprowadzania kontroli w przedsi
ę
biorstwie
handlowym.
3.
Ć
wiczenia
•
Rozpoznawanie towarów wadliwych.
•
Odró
ż
nianie ubytków naturalnych od niedoborów wyst
ę
puj
ą
cych
w handlu.
•
Rozpoznawanie szkód powstałych w placówce handlowej z winy
pracowników.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
67
•
Mierzenie,
wa
ż
enie,
przeliczanie
ilo
ś
ci
towarów
podczas
inwentaryzacji.
•
Wypełnianie
druków
inwentaryzacyjnych
oraz
interpretowanie
wyników inwentaryzacji.
•
Dobieranie sposobów likwidacji towarów wadliwych, zepsutych,
uszkodzonych.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Normy jako
ś
ci.
Normy ubytków.
Przepisy prawne w zakresie odpowiedzialno
ś
ci materialnej.
Kodeks pracy.
Druki umów o współodpowiedzialno
ś
ci materialnej.
Druki arkuszy spisów z natury i rozlicze
ń
tych spisów.
Urz
ą
dzenia do mierzenia i wa
ż
enia.
Atrapy i próbki towarów.
Przykłady dokumentów kontrolnych.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie
umiej
ę
tno
ś
ci
prowadzenia
bie
żą
cej
i
okresowej
kontroli
w przedsi
ę
biorstwie handlowym, zapobieganiu powstawaniu strat,
prowadzenie inwentaryzacji towarów oraz stosowania obowi
ą
zuj
ą
cych
procedur
post
ę
powania
z
towarami
wadliwymi,
zepsutymi
i uszkodzonymi.
Zaleca si
ę
, aby podczas realizacji programu nauczania stosowa
ć
nast
ę
puj
ą
ce
metody
nauczania:
pokazu
z
obja
ś
nieniem,
gier
symulacyjnych, metody przypadków oraz
ć
wicze
ń
praktycznych.
Ć
wiczenia zamieszczone w programie jednostki modułowej stanowi
ą
propozycj
ę
. Nauczyciel mo
ż
e opracowa
ć
inne
ć
wiczenia dostosowane
do oczekiwa
ń
uczniów i mo
ż
liwo
ś
ci szkoły.
Wskazane jest, aby uczniowie korzystali z ró
ż
nych
ź
ródeł informacji.
Realizacj
ę
programu jednostki modułowej mo
ż
e ułatwi
ć
zorganizowanie
wycieczki do sklepu wielkopowierzchniowego gdzie uczniowie b
ę
d
ą
mogli zapozna
ć
si
ę
z rzeczywistymi warunkami pracy.
Program jednostki modułowej nale
ż
y realizowa
ć
w pracowni
towaroznawstwa. Zaj
ę
cia nale
ż
y prowadzi
ć
w grupach do 15 osób
podzielonych na 2-3 osobowe zespoły.
Praca grupowa uczy współpracy z zespołem oraz wspólnego
podejmowania decyzji i rozwi
ą
zywania problemów.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
68
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
przez cały czas realizacji programu nauczania na podstawie okre
ś
lonych
kryteriów. W kryteriach oceniania nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
poziom oraz zakres
opanowania przez uczniów wiadomo
ś
ci i umiej
ę
tno
ś
ci wynikaj
ą
cych ze
szczegółowych celów kształcenia.
W procesie sprawdzania i oceniania osi
ą
gni
ęć
uczniów mo
ż
na
zastosowa
ć
testy dydaktyczne oraz sprawdziany ustne i pisemne.
Sprawdzanie umiej
ę
tno
ś
ci praktycznych mo
ż
e odbywa
ć
si
ę
poprzez
obserwacj
ę
czynno
ś
ci uczniów podczas wykonywania
ć
wicze
ń
.
W procesie sprawdzania i oceniania uczniów nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na:
–
mierzenie,
wa
ż
enie
oraz
przeliczanie
towarów
podczas
inwentaryzacji,
–
wypełnianie dokumentów inwentaryzacyjnych,
–
okre
ś
lanie ubytków naturalnych oraz niedoborów.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
uczniów, po zako
ń
czeniu realizacji
programu jednostki modułowej, nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich
metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela oraz poziom
wykonania
ć
wicze
ń
.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
69
Jednostka modułowa 522[01].Z3.05
Korzystanie z komputerowych programów
handlowo-magazynowych
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
zorganizowa
ć
stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
–
okre
ś
li
ć
zasady korzystania ze specjalistycznych programów
komputerowych,
–
wprowadzi
ć
do komputera dane dotycz
ą
ce zakupów i sprzeda
ż
y
towarów i usług,
–
sporz
ą
dzi
ć
zestawienia magazynowe,
–
dokona
ć
analizy zestawie
ń
magazynowych,
–
sporz
ą
dzi
ć
baz
ę
danych kontrahentów,
–
dokona
ć
analizy bazy danych kontrahentów,
–
sporz
ą
dzi
ć
dokumenty handlowe,
–
dokona
ć
analizy obowi
ą
zuj
ą
cych dokumentów handlowych,
–
skorzysta
ć
z opracowanych baz danych,
–
skorzysta
ć
z
komputerowych
programów
zwi
ą
zanych
z ewidencjonowaniem i dokumentowaniem sprzeda
ż
y,
–
zastosowa
ć
przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy oraz ochrony
przeciwpo
ż
arowej.
2. Materiał nauczania
Organizacja stanowiska pracy.
Programy dotycz
ą
ce ewidencjonowania i dokumentowania sprzeda
ż
y.
Przygotowanie dokumentacji wykorzystywanej do pracy w handlu.
Wprowadzanie danych do programu.
Analiza wprowadzonych danych okre
ś
lonych towarów.
Sporz
ą
dzanie dokumentów sprzeda
ż
owych.
Sporz
ą
dzanie dokumentów magazynowych.
Tworzenie i prowadzenie bazy danych kontrahentów.
Prowadzenie korespondencji handlowej.
Przepisy
bezpiecze
ń
stwa
i
higieny
pracy
oraz
ochrony
przeciwpo
ż
arowej.
3.
Ć
wiczenia
•
Wprowadzanie danych do programu komputerowego.
•
Analizowanie wprowadzonych danych okre
ś
lonych towarów.
•
Sporz
ą
dzanie dokumentów sprzeda
ż
owych.
•
Sporz
ą
dzanie dokumentów magazynowych.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
70
•
Tworzenie bazy danych kontrahentów.
•
Prowadzenie korespondencji handlowej.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Specjalistyczne programy komputerowe.
Stanowiska komputerowe.
Drukarki.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie
umiej
ę
tno
ś
ci obsługi komputerowych programów ewidencjonowania
i dokumentowania sprzeda
ż
y.
Podczas
realizacji
programu
nale
ż
y
zwróci
ć
uwag
ę
na
opracowywanie zestawie
ń
magazynowych, baz danych kontrahentów
oraz sporz
ą
dzanie dokumentów handlowych.
W procesie nauczania-uczenia si
ę
zaleca si
ę
stosowa
ć
nast
ę
puj
ą
ce
metody nauczania: dyskusj
ę
dydaktyczn
ą
, metod
ę
projektów, a
szczególnie
ć
wiczenia praktyczne z zastosowaniem specjalistycznych
programów komputerowych.
Zaleca si
ę
, aby uczniowie przygotowali dokumenty sprzeda
ż
owe
i magazynowe stosowane w obrocie towarowym oraz wzory
dokumentów dotycz
ą
cych prowadzenia korespondencji handlowej.
W przedsi
ę
biorstwach handlowych wykorzystywane s
ą
ró
ż
norodne
programy komputerowe. Uczniowie powinni kształtowa
ć
umiej
ę
tno
ś
ci
obsługi najcz
ęś
ciej stosowanych specjalistycznych programów.
Program jednostki modułowej nale
ż
y realizowa
ć
w pracowni
komputerowej. Zaj
ę
cia nale
ż
y prowadzi
ć
w grupach do 15 osób tak, aby
ka
ż
dy z uczniów mógł pracowa
ć
indywidualnie przy stanowisku
komputerowym.
Nale
ż
y pami
ę
ta
ć
o przestrzeganiu przepisów bezpiecze
ń
stwa
i higieny pracy przy stanowisku komputerowym.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
przez cały czas realizacji programu nauczania na podstawie okre
ś
lonych
kryteriów. W kryteriach oceniania nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
poziom oraz zakres
opanowania przez uczniów wiadomo
ś
ci i umiej
ę
tno
ś
ci wynikaj
ą
cych ze
szczegółowych celów kształcenia.
W procesie sprawdzania i oceniania osi
ą
gni
ęć
uczniów mo
ż
na
zastosowa
ć
testy dydaktyczne oraz sprawdziany ustne i pisemne.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
71
Sprawdzanie umiej
ę
tno
ś
ci praktycznych mo
ż
e odbywa
ć
si
ę
poprzez
obserwacj
ę
czynno
ś
ci uczniów z wykorzystaniem karty obserwacji.
Ucze
ń
powinien mie
ć
mo
ż
liwo
ść
dokonania samooceny prawidłowo
ś
ci
wykonanych
ć
wicze
ń
.
W procesie sprawdzania i oceniania uczniów nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na:
–
sporz
ą
dzanie zestawie
ń
magazynowych,
–
dokonywanie analizy baz danych kontrahentów,
–
sporz
ą
dzanie dokumentów handlowych.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
uczniów, po zako
ń
czeniu realizacji
programu jednostki modułowej, nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich
metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela oraz poziom
wykonania
ć
wicze
ń
.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
72
Jednostka modułowa 522[01].Z3.06
Prowadzenie działalno
ś
ci gospodarczej
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
wybra
ć
form
ę
organizacyjno-prawn
ą
planowanej
działalno
ś
ci
gospodarczej,
–
wybra
ć
form
ę
opodatkowania działalno
ś
ci gospodarczej,
–
sporz
ą
dzi
ć
dokumenty niezb
ę
dne do podj
ę
cia i prowadzenia
przedsi
ę
biorstwa handlowego,
–
sporz
ą
dzi
ć
biznesplan dla wybranej działalno
ś
ci handlowej,
–
dokona
ć
analizy planu finansowego opracowanego w biznesplanie,
–
obliczy
ć
wska
ź
niki rentowno
ś
ci planowanej działalno
ś
ci,
–
dokona
ć
analizy czynników kształtuj
ą
cych popyt i poda
ż
,
–
dokona
ć
analizy działalno
ś
ci handlowej na rynku,
–
zidentyfikowa
ć
procedury zakupu i sprzeda
ż
y na rynku,
–
zorganizowa
ć
współprac
ę
z kontrahentami w zakresie zaopatrzenia
i sprzeda
ż
y.
2. Materiał nauczania
Formy działalno
ś
ci gospodarczej.
Formy organizacyjno-prawne przedsi
ę
biorstw.
Formy opodatkowania działalno
ś
ci gospodarczej.
Dokumentacja niezb
ę
dna do podj
ę
cia działalno
ś
ci handlowej.
Zasady sporz
ą
dzania biznesplanu.
Struktura planu finansowego.
Wska
ź
niki rentowno
ś
ci.
Specyfika funkcjonowania przedsi
ę
biorstwa handlowego.
Współpraca przedsi
ę
biorcy z kontrahentami.
3.
Ć
wiczenia
•
Sporz
ą
dzanie
dokumentacji
niezb
ę
dnej
do
uruchomienia
i prowadzenia przedsi
ę
biorstwa handlowego.
•
Analizowanie specyfiki ró
ż
norodnych form organizacyjno-prawnych
przedsi
ę
biorstw.
•
Porównywanie
ró
ż
nych
form
opodatkowania
działalno
ś
ci
gospodarczej.
•
Gromadzenie i analizowanie pomysłów zwi
ą
zanych z zało
ż
eniem
działalno
ś
ci gospodarczej.
•
Opracowywanie biznesplanu dla wybranej działalno
ś
ci handlowej.
•
Opracowywanie planu finansowego działalno
ś
ci handlowej.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
73
•
Wyszukiwanie informacji w prasie zawodowej dotycz
ą
cej aktualnej
sytuacji na rynku.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Czasopisma zawodowe.
Druki dokumentów niezb
ę
dnych przy staraniu si
ę
o podj
ę
cie działalno
ś
ci
handlowej.
Struktura biznesplanu.
Przykładowe plany finansowe działalno
ś
ci handlowej.
Ustawy podatkowe.
Kodeks pracy.
Kodeks spółek handlowych.
Prawo działalno
ś
ci gospodarczej.
Foliogramy.
Opisy przypadków.
Teksty prasowe – ogłoszenia.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu przygotowanie
uczniów do samodzielnego prowadzenia działalno
ś
ci gospodarczej.
Podczas realizacji programu nale
ż
y zwróci
ć
uwag
ę
na sporz
ą
dzanie
dokumentów niezb
ę
dnych do podj
ę
cia i prowadzenia działalno
ś
ci
handlowej, sporz
ą
dzanie biznesplanu oraz dokonywanie analizy
czynników kształtuj
ą
cych poda
ż
i popyt.
Zaleca si
ę
, aby podczas realizacji programu nauczania stosowa
ć
nast
ę
puj
ą
ce metody nauczania: dyskusj
ę
dydaktyczn
ą
, gry symulacyjne,
metod
ę
projektów, metod
ę
przewodniego tekstu oraz
ć
wicze
ń
praktycznych.
Metoda przewodniego tekstu wymaga przygotowania materiałów do
wykonania
ć
wicze
ń
, tj. pyta
ń
prowadz
ą
cych i formularzy do wypełnienia.
Metod
ę
projektów mo
ż
na zastosowa
ć
do opracowania biznesplanu.
Uczniowie indywidualnie lub w 2-3 osobowych grupach powinni
opracowa
ć
i zaprezentowa
ć
biznesplan wybranej działalno
ś
ci handlowej.
Wskazane jest, aby uczniowie korzystali z ró
ż
nych
ź
ródeł informacji.
Analiza przepisów prawa ułatwi dokonanie wyboru formy organizacyjno-
prawnej oraz formy opodatkowania działalno
ś
ci gospodarczej.
Program jednostki modułowej nale
ż
y realizowa
ć
w pracowni
komputerowej. Zaj
ę
cia nale
ż
y prowadzi
ć
w grupach do 15 osób
podzielonych na 2-3 osobowe zespoły.
Praca zespołowa pozwala na kształtowanie ponadzawodowych
umiej
ę
tno
ś
ci, takich jak: komunikowanie si
ę
, zespołowe podejmowanie
decyzji, prezentowanie wykonanych prac.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
74
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
przez cały czas realizacji programu nauczania na podstawie okre
ś
lonych
kryteriów. W kryteriach oceniania nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
poziom oraz zakres
opanowania przez uczniów wiadomo
ś
ci i umiej
ę
tno
ś
ci wynikaj
ą
cych ze
szczegółowych celów kształcenia.
Systematyczne prowadzenie kontroli i oceny post
ę
pów uczniów
umo
ż
liwia korygowanie stosowanych metod nauczania oraz form
organizacyjnych pracy uczniów.
W procesie sprawdzania i oceniania osi
ą
gni
ęć
mo
ż
na zastosowa
ć
testy dydaktyczne oraz sprawdziany ustne i pisemne, a w przypadku
wykonywania przez uczniów projektów (biznesplan) dokona
ć
oceny na
podstawie opracowanego projektu i przygotowanej prezentacji.
Umiej
ę
tno
ść
prawidłowego sporz
ą
dzania dokumentów mo
ż
na sprawdzi
ć
za pomoc
ą
sporz
ą
dzonej przez ucznia teczki dowodów zawieraj
ą
cej
zestaw
dokumentów
zwi
ą
zanych
z
prowadzeniem
działalno
ś
ci
gospodarczej.
Sprawdzanie umiej
ę
tno
ś
ci praktycznych mo
ż
e odbywa
ć
si
ę
poprzez
obserwacj
ę
czynno
ś
ci uczniów.
W procesie sprawdzania i oceniania osi
ą
gni
ęć
uczniów nale
ż
y
zwraca
ć
uwag
ę
na:
–
sporz
ą
dzanie biznesplanu dla wybranej działalno
ś
ci handlowej,
–
obliczanie wska
ź
nika rentowno
ś
ci planowanej działalno
ś
ci,
–
dokonanie analizy działalno
ś
ci na rynku.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
uczniów, po zako
ń
czeniu realizacji
programu jednostki modułowej, nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich
metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela oraz poziom
wykonania
ć
wicze
ń
.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
75
Moduł 522[01].Z4
Praktyka zawodowa
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
planowa
ć
działalno
ść
przedsi
ę
biorstwa handlowego,
–
przeprowadza
ć
proste badania rynkowe,
–
organizowa
ć
badanie marketingowe rynku danej oferty handlowej,
–
dokonywa
ć
ilo
ś
ciowego i jako
ś
ciowego odbioru dostaw,
–
okre
ś
la
ć
wła
ś
ciwo
ś
ci towarów oraz ich przeznaczenie,
–
interpretowa
ć
informacje zamieszczane na towarach,
–
stosowa
ć
zasady przechowywania towarów,
–
dokonywa
ć
podziału towarów na grupy asortymentowe,
–
planowa
ć
rozmieszczenie towarów,
–
prowadzi
ć
rozmow
ę
sprzeda
ż
ow
ą
,
–
wykonywa
ć
czynno
ś
ci sprzeda
ż
owe,
–
dokonywa
ć
inkasa nale
ż
no
ś
ci, odprowadza
ć
utarg,
–
obsługiwa
ć
urz
ą
dzenia i sprz
ę
t techniczny,
–
dokonywa
ć
spisu z natury,
–
sporz
ą
dza
ć
dokumenty zwi
ą
zane z obrotem towarowym,
–
przestrzega
ć
procedur reklamacyjnych,
–
komunikowa
ć
si
ę
z uczestnikami procesu pracy,
–
przestrzega
ć
przepisów prawa dotycz
ą
cych wykonywanych zada
ń
zawodowych.
–
przestrzega
ć
przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
2. Wykaz jednostek modułowych
Symbol
jednostki
modułowej
Nazwa jednostki modułowej
Orientacyjna
liczba godzin
na realizacj
ę
522[01].Z4.01 Badanie rynku towarów i usług
16
522[01].Z4.02 Wykonywanie obowi
ą
zków sprzedawcy
w przedsi
ę
biorstwie handlowym
64
Razem
80
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
76
3. Schemat układu jednostek modułowych
Praktyka zawodowa jest ostatnim etapem kształcenia w zawodzie
sprzedawca. Zaleca si
ę
, aby uczniowie odbyli j
ą
w przedsi
ę
biorstwach
handlowych stanowi
ą
cych ich potencjalne miejsca pracy.
Program praktyki zawodowej nale
ż
y traktowa
ć
w sposób elastyczny.
Ze wzgl
ę
dów organizacyjnych dopuszcza si
ę
pewne zmiany zwi
ą
zane ze
specyfik
ą
punktu sprzeda
ż
y, w którym ucze
ń
odbywa praktyk
ę
. Praktyka
zawodowa powinna by
ć
tak zorganizowana, aby umo
ż
liwi
ć
uczniom
zastosowanie i pogł
ę
bienie zdobytej wiedzy i umiej
ę
tno
ś
ci zawodowych
w rzeczywistych warunkach pracy. Praktyka zawodowa przewidziana
jest do realizacji w szkole policealnej.
Moduł 522[01].Z4
Praktyka zawodowa
522[01].Z4.01
Badanie rynku towarów i usług
522[01].Z4.02
Wykonywanie obowi
ą
zków sprzedawcy
w przedsi
ę
biorstwie handlowym
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
77
Jednostka modułowa 522[01].Z4.01
Badanie rynku towarów i usług
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
zaplanowa
ć
działalno
ść
przedsi
ę
biorstwa handlowego,
–
dobra
ć
metody badania rynku towarów i usług,
–
pozyska
ć
informacje dotycz
ą
ce potrzeb klientów,
–
przeprowadzi
ć
badania rynku dotycz
ą
ce działalno
ś
ci handlowej,
–
podj
ąć
działania w celu pozyskania nabywców towarów i usług,
–
obliczy
ć
i zinterpretowa
ć
wska
ź
niki statystyczne oraz ekonomiczne,
–
sporz
ą
dzi
ć
pisma handlowe,
–
zorganizowa
ć
badanie marketingowe rynku danej oferty handlowej,
–
zastosowa
ć
przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
2. Materiał nauczania
Planowanie działalno
ś
ci handlowej.
Prowadzenie
bada
ń
dotycz
ą
cych
zakupów,
sprzeda
ż
y
i gromadzenia zapasów.
Obliczanie i interpretowanie wska
ź
ników statystycznych działalno
ś
ci
przedsi
ę
biorstwa handlowego.
Prowadzenie
analiz
ekonomicznych
na
potrzeby
rozwoju
przedsi
ę
biorstwa handlowego.
Prowadzenie bada
ń
marketingowych rynku okre
ś
lonych produktów.
Przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej
oraz ochrony
ś
rodowiska.
3. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu doskonalenie
umiej
ę
tno
ś
ci uczniów dotycz
ą
cych planowania działalno
ś
ci handlowej,
badania rynku towarów i usług oraz prowadzenia bada
ń
marketingowych
okre
ś
lonych ofert handlowych.
Realizacja programu jednostki modułowej powinna odbywa
ć
si
ę
w
rzeczywistych
warunkach
pracy,
w
małych
lub
du
ż
ych
przedsi
ę
biorstwach handlu detalicznego lub hurtowego. Wykonywanie
zada
ń
podczas praktyki zawodowej powinno umo
ż
liwi
ć
uczniom
zastosowanie i pogł
ę
bienie zdobytej wiedzy i umiej
ę
tno
ś
ci zawodowych
w rzeczywistych warunkach pracy.
Przed rozpocz
ę
ciem praktyki zawodowej nale
ż
y zapozna
ć
uczniów
z programem oraz szczegółowym harmonogramem praktyki, przepisami
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
78
bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
Ze wzgl
ę
dów organizacyjnych dopuszcza si
ę
pewne zmiany
w programie wynikaj
ą
ce z charakteru działalno
ś
ci prowadzonej przez
okre
ś
lone przedsi
ę
biorstwo handlowe.
Szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwróci
ć
na pogł
ę
bianie umiej
ę
tno
ś
ci
dotycz
ą
cych:
–
planowania działalno
ś
ci przedsi
ę
biorstwa handlowego,
–
prowadzenia bada
ń
rynkowych towarów i usług,
–
planowania i organizowania bada
ń
marketingowych w okre
ś
lonych
obszarach działalno
ś
ci handlowej.
Praktyki organizowane w przedsi
ę
biorstwach handlowych powinny
odbywa
ć
si
ę
indywidualnie pod kierunkiem pracowników posiadaj
ą
cych
odpowiednie kwalifikacje i do
ś
wiadczenie zawodowe. Podczas praktyki
nale
ż
y obserwowa
ć
prac
ę
ucznia i udziela
ć
mu pomocy w rozwi
ą
zywaniu
problemów zawodowych.
Ucze
ń
zobowi
ą
zany jest do prowadzenia dzienniczka praktyki
zawodowej, w którym dokumentuje jej przebieg opisuj
ą
c codziennie
zakres wykonywanych czynno
ś
ci i spostrze
ż
enia.
4. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych powinno odbywa
ć
si
ę
na
podstawie znanych uczniom kryteriów przez cały czas realizacji
programu jednostki modułowej.
Umiej
ę
tno
ś
ci uczniów nale
ż
y ocenia
ć
obserwuj
ą
c ich prac
ę
podczas
wykonywania zada
ń
zawodowych.
W procesie sprawdzania i oceniania nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na:
–
planowanie działalno
ść
handlowej,
–
obliczanie wska
ź
ników statystycznych oraz ekonomicznych,
–
organizowanie i przeprowadzanie bada
ń
marketingowych.
Dokonuj
ą
c oceny pracy uczniów nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
równie
ż
:
–
zdyscyplinowanie i punktualno
ść
,
–
pracowito
ść
, dokładno
ść
i rzetelno
ść
w wykonywaniu powierzonych
zada
ń
,
–
umiej
ę
tno
ść
organizowania własnej pracy.
–
przestrzeganie regulaminów obowi
ą
zuj
ą
cych w przedsi
ę
biorstwie
handlowym.
Po zako
ń
czeniu realizacji programu jednostki modułowej opiekun
praktyki zawodowej powinien wpisa
ć
w dzienniczku praktyki opini
ę
o pracy i post
ę
pach ucznia oraz ocen
ę
ko
ń
cow
ą
.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
79
Jednostka modułowa 522[01].Z4.02
Wykonywanie obowi
ą
zków sprzedawcy
w przedsi
ę
biorstwie handlowym
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
zorganizowa
ć
stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
–
okre
ś
li
ć
wła
ś
ciwo
ś
ci towarów oraz ich przeznaczenie,
–
zinterpretowa
ć
informacje zamieszczane na towarach,
–
okre
ś
li
ć
zapotrzebowanie na towary,
–
dokona
ć
ilo
ś
ciowego i jako
ś
ciowego odbioru dostaw,
–
zastosowa
ć
zasady przechowywania towarów,
–
uło
ż
y
ć
towar na półkach zgodnie z zasadami,
–
przeprowadzi
ć
rozmow
ę
sprzeda
ż
ow
ą
,
–
wykona
ć
czynno
ś
ci sprzeda
ż
owe,
–
zastosowa
ć
odpowiednie formy sprzeda
ż
y,
–
dokona
ć
inkasa nale
ż
no
ś
ci,
–
spakowa
ć
i wyda
ć
towary,
–
obsłu
ż
y
ć
urz
ą
dzenia i sprz
ę
t techniczny,
–
dokona
ć
spisu z natury,
–
sporz
ą
dzi
ć
dokumenty zwi
ą
zane z obrotem towarowym,
–
zastosowa
ć
procedury reklamacyjne,
–
zorganizowa
ć
stanowisko pracy,
–
skomunikowa
ć
si
ę
z uczestnikami procesu pracy,
–
zastosowa
ć
przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
2. Materiał nauczania
Organizacja stanowiska pracy.
Okre
ś
lanie wła
ś
ciwo
ś
ci towarów oraz ich przeznaczenia.
Interpretowanie informacji zamieszczanych na towarach.
Ustalanie zapotrzebowania na towary.
Dokonywanie Ilo
ś
ciowego i jako
ś
ciowego odbioru dostaw.
Układanie towarów na półkach.
Przechowywanie towarów.
Prowadzenie rozmowy sprzeda
ż
owej.
Wykonywanie czynno
ś
ci sprzeda
ż
owych.
Dokonywanie inkasa nale
ż
no
ś
ci.
Pakowanie i wydawanie towarów.
Posługiwanie si
ę
urz
ą
dzeniami i sprz
ę
tem technicznym.
Wykonywanie spisu z natury.
Prowadzenie dokumentacji dotycz
ą
cej obrotu towarowego.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
80
Stosowanie procedur reklamacyjnych.
Komunikowanie si
ę
z uczestnikami procesu pracy.
Stosowanie przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska w miejscu pracy.
3. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Celem realizacji programu jednostki modułowej jest doskonalenie
nabytych w procesie kształcenia wiadomo
ś
ci i umiej
ę
tno
ś
ci zawodowych
w rzeczywistych warunkach pracy. Praktyk
ę
zawodow
ą
uczniowie
powinni odbywa
ć
w przedsi
ę
biorstwach handlowych, w których istnieje
mo
ż
liwo
ść
wykonywania zada
ń
zwi
ą
zanych z obowi
ą
zkami sprzedawcy.
Przed rozpocz
ę
ciem praktyki zawodowej nale
ż
y zapozna
ć
uczniów
z programem oraz szczegółowym harmonogramem praktyki, zasadami
i instrukcjami obsługi urz
ą
dze
ń
i sprz
ę
tu technicznego, przepisami
bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
Ze wzgl
ę
dów organizacyjnych dopuszcza si
ę
pewne zmiany
w programie wynikaj
ą
ce z charakteru działalno
ś
ci prowadzonej przez
okre
ś
lone przedsi
ę
biorstwo handlowe.
Praktyki organizowane w przedsi
ę
biorstwach handlowych powinny
odbywa
ć
si
ę
indywidualnie pod kierunkiem pracowników posiadaj
ą
cych
odpowiednie kwalifikacje i do
ś
wiadczenie zawodowe. Podczas praktyki
nale
ż
y obserwowa
ć
prac
ę
ucznia i udziela
ć
mu pomocy w rozwi
ą
zywaniu
problemów zawodowych.
W trakcie odbywania praktyki zawodowej uczniowie powinni
prowadzi
ć
dzienniczki
praktyki,
w
których
b
ę
d
ą
rejestrowane
wykonywane czynno
ś
ci i spostrze
ż
enia.
4. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych powinno odbywa
ć
si
ę
na
podstawie znanych uczniom kryteriów przez cały czas realizacji
programu jednostki modułowej.
Umiej
ę
tno
ś
ci uczniów nale
ż
y ocenia
ć
obserwuj
ą
c ich prac
ę
podczas
wykonywania zada
ń
zawodowych.
W procesie oceniania nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na:
–
obsług
ę
klienta,
–
inkaso nale
ż
no
ś
ci,
–
prawidłowo
ść
wykonywania
innych
czynno
ś
ci
zwi
ą
zanych
z procesem sprzeda
ż
y,
–
organizowanie stanowiska pracy.
Dokonuj
ą
c oceny pracy uczniów nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
równie
ż
:
–
zdyscyplinowanie i punktualno
ść
,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
81
–
pracowito
ść
, dokładno
ść
i rzetelno
ść
w wykonywaniu powierzonych
zada
ń
,
–
odpowiedzialno
ść
za mienie powierzone na czas praktyki zawodowej,
–
umiej
ę
tno
ść
organizowania własnej pracy,
–
współprac
ę
w zespole podczas wykonywania okre
ś
lonych zada
ń
zawodowych,
–
kultur
ę
osobist
ą
i zawodow
ą
.
–
przestrzeganie regulaminów obowi
ą
zuj
ą
cych w przedsi
ę
biorstwie
handlowym.
Po zako
ń
czeniu realizacji programu jednostki modułowej opiekun
praktyki zawodowej powinien wpisa
ć
w dzienniczku praktyki opini
ę
o pracy i post
ę
pach ucznia oraz ocen
ę
ko
ń
cow
ą
.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
82
Moduł 522[01].S1
Organizacja pracy w wielkopowierzchniowych
punktach sprzeda
ż
y detalicznej
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
−
organizowa
ć
miejsce
pracy
sprzedawcy
i
kasjera
w przedsi
ę
biorstwach wielkopowierzchniowych,
−
obsługiwa
ć
stanowisko kasowe w wielkopowierzchniowych punktach
sprzeda
ż
y detalicznej,
−
przygotowywa
ć
towary
do
sprzeda
ż
y
w
przedsi
ę
biorstwie
wielkopowierzchniowym,
−
rozmieszcza
ć
i
przechowywa
ć
towary
w
przedsi
ę
biorstwie
wielkopowierzchniowym,
−
układa
ć
towary
na
półkach
w
przedsi
ę
biorstwie
wielkopowierzchniowym zgodnie z zasadami,
−
zabezpiecza
ć
towary i placówk
ę
handlow
ą
,
−
stosowa
ć
zasady odpowiedzialno
ś
ci materialnej sprzedawcy.
2. Wykaz jednostek modułowych
Symbol
jednostki
modułowej
Nazwa jednostki modułowej
Orientacyjna
liczba godzin
na realizacj
ę
522[01].S1.01 Obsługa stanowiska kasowego
w wielkopowierzchniowych punktach sprzeda
ż
y
detalicznej
20
522[01].S1.02 Przygotowanie towarów do sprzeda
ż
y w sklepach
wielkopowierzchniowych
52
Razem
72
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
83
3. Schemat układu jednostek modułowych
4. Literatura
Albin K.: Reklama. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 2000
Argyle M.: Psychologia stosunków mi
ę
dzyludzkich. Wydawnictwo
Naukowe PWN, Warszawa 1999
Barlow J., Møller C.: Reklamacja, czyli prezent. Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa 2001
Bierach A.: Sztuka czytania z twarzy. Wyd. ASTRUM, Wrocław 1997
Birkenbihl V.F.: Vademecum psychologii społecznej. Wyd. ASTRUM,
Wrocław 2000
Bloos J.: Marketing praktyczny. Buyar Marketing, Warszawa 1992
Chwałek J.: Obsługa klienta. WSiP, Warszawa 2003
Corman D. Mc.: Sztuka sprzeda
ż
y. Wyd. ASTRUM, Wrocław 2000
Daszkowska M.: Usługi - produkcja, rynek, marketing. PWN, Warszawa
1998
Denisson D., Tobey L.: Podr
ę
cznik reklamy. M&A Communications,
Lublin 1994
Barlow J., Møller C.: Reklamacja, czyli prezent. Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa 2001
Bonstingl J.J.: Szkoły jako
ś
ci. Wprowadzenie do TOM w edukacji.
CODN, Warszawa 1999
Dahigaard J.J., Kristensen K., Kanji G.K.: Podstawy zarz
ą
dzania
jako
ś
ci
ą
. PWN, Warszawa 2000
Daszkowska M.: Usługi - produkcja, rynek, marketing. PWN, Warszawa
1998
522[01].S1
Organizowanie pracy w punktach sprzeda
ż
y
detalicznej wielkopowierzchniowych
522[01].S1.01
Obsługa stanowiska kasowego
w wielkopowierzchniowych punktach sprzeda
ż
y
detalicznej
522[01].S1.02
Przygotowanie towarów do sprzeda
ż
y w sklepach
wielkokopowierzchniowych
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
84
Hamrol A., Mantura W.: Zarz
ą
dzanie jako
ś
ci
ą
. Teoria i praktyka. PWN,
Warszawa-Pozna
ń
1998
Holtz I.: Technika doskonalenia jako
ś
ci ISO 9000. WSiP S.A., Warszawa
1999
Killisch H.J.: Logistyka sposobem na osi
ą
gni
ę
cie jako
ś
ci totalnej
w przedsi
ę
biorstwie. Systemy Logistyczne kluczem do rozwoju
gospodarczego. Wyd. Polskie Towarzystwo Logistyczne, Warszawa
1996
Kothler Ph.: Marketing. Analiza, planowanie, wdra
ż
anie i kontrola.
Gebethner & Ska, Warszawa 1994
Poradnik opracowania, wdro
ż
enia systemu jako
ś
ci wg ISO-9000. Polskie
Forum ISO 9000, Warszawa 1996
Praktyczne zarz
ą
dzanie jako
ś
ci
ą
. ALFA-WEKA, 1997
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
85
Jednostka modułowa 522[01].S1.01
Obsługa stanowiska kasowego
w wielkopowierzchniowych punktach sprzeda
ż
y
detalicznej
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
−
przygotowa
ć
stanowisko kasowe do pracy w sklepie detalicznym
wielkopowierzchniowym,
−
obsłu
ż
y
ć
kas
ę
w sklepie detalicznym wielkopowierzchniowym,
−
wystawi
ć
dowody zakupu,
−
posłu
ż
y
ć
si
ę
czytnikami kodów kreskowych,
−
obsłu
ż
y
ć
terminal kart płatniczych,
−
zarejestrowa
ć
sprzeda
ż
i rozliczy
ć
kas
ę
fiskaln
ą
,
−
zastosowa
ć
zasady
rozliczania
utargu
w
sklepach
wielkopowierzchniowych,
−
sporz
ą
dzi
ć
dokumenty zwiazane z obrotem towarowym,
−
uporz
ą
dkowa
ć
stanowisko kasowe,
−
zastosowa
ć
przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy oraz ochrony
przeciwpo
ż
arowej.
2. Materiał nauczania
Przygotowywanie stanowiska kasowego do pracy.
Zasady obsługi kasy fiskalnej.
Dowody zakupu wystawiane przez kasjera.
Czytniki kodów kreskowych.
Obsługa terminala kart płatniczych w hipermarketach.
Rozliczanie
utargu
w
sklepach
wielkopowierzchniowych
– hipermarketach.
Dokumentacja obrotu towarowego.
Porz
ą
dkowanie stanowiska kasowego.
Przepisy
bezpiecze
ń
stwa
i
higieny
pracy
oraz
ochrony
przeciwpo
ż
arowej.
3.
Ć
wiczenia
•
Przygotowywanie stanowiska kasowego do pracy w hipermarkecie.
•
Obsługa kasy fiskalnej zgodnie z instrukcj
ą
.
•
Posługiwanie si
ę
czytnikami kodów kreskowych.
•
Obsługa terminala kart płatniczych.
•
Drukowanie dowodów zakupu na stanowisku kasowym.
•
Rozliczanie utargu w hipermarketach.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
86
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Instrukcja obsługi kasy fiskalnej.
Kasy fiskalne.
Terminal kart płatniczych.
Czytniki kodów kreskowych.
Komputery.
Drukarki.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie
umiej
ę
tno
ś
ci obsługi stanowiska kasowego w przedsi
ę
biorstwie
wielkopowierzchniowym – hipermarkecie.
Podczas realizacji programu nale
ż
y zwróci
ć
uwag
ę
na obsług
ę
kas
w
wielkopowierzchniowych
punktach
sprzeda
ż
y
detalicznej,
posługiwanie si
ę
czytnikami kodów kreskowych oraz obsługiwanie
terminalu kart płatniczych.
Dla osi
ą
gni
ę
cia tych celów wskazane jest stosowanie przede
wszystkim takich metod nauczania jak: pokaz z obja
ś
nieniem, pokaz
z instrukta
ż
em, metoda przypadków oraz symulacje i
ć
wiczenia
praktyczne.
Podczas realizacji programu jednostki modułowej konieczne jest
kształtowanie umiejetno
ś
ci ponadzawodowych przydatnych w przyszłej
pracy zawodowej, takich jak: komunikacja interpersonalna, współpraca
w zespole, korzystanie z ró
ż
nych
ź
ródeł informacji. Istotne jest równie
ż
kształtowanie
odpowiednich
postaw
zawodowych,
takich
jak:
odpowiedzialno
ść
, punktualno
ść
, systematyczno
ść
, terminowo
ść
.
Realizacj
ę
programu
jednostki
modułowej
mo
ż
e
ułatwi
ć
zorganizowanie
ć
wicze
ń
praktycznych
w
sklepach
wielkopowierzchniowych w celu zaobserwowania specyfiki obsługi
stanowiska kasowego. Jednocze
ś
nie uczniowie b
ę
d
ą
mogli zapozna
ć
si
ę
z rzeczywistymi warunkami pracy i porówna
ć
warunki pracy i zasady
obsługi stanowiska kasowego w małych sklepach oraz w du
ż
ych
hipermarketach.
Program jednostki modułowej nale
ż
y realizowa
ć
w pracowni technik
sprzeda
ż
y. Zaj
ę
cia nale
ż
y prowadzi
ć
w grupach do 15 osób
podzielonych na 2-3 osobowe zespoły.
Podczas realizacji programu jednostki modułowej zalecane jest
nawi
ą
zanie partnerskiej współpracy z hipermarketami w regionie.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
87
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
na podstawie okre
ś
lonych kryteriów w trakcie i po zako
ń
czeniu realizacji
programu jednostki modułowej.
Systematyczne prowadzenie kontroli i oceny post
ę
pów uczniów
umo
ż
liwi nauczycielowi dostosowanie metod nauczania, organizacyjnych
form pracy oraz
ś
rodków dydaktycznych do predyspozycji uczniów.
W procesie sprawdzania i oceniania osi
ą
gni
ęć
mo
ż
na zastosowa
ć
testy praktyczne typu „próba pracy”.
Sprawdzanie umiej
ę
tno
ś
ci praktycznych mo
ż
e odbywa
ć
si
ę
poprzez
obserwacj
ę
czynno
ś
ci uczniów wykorzystaniem „karty obserwacji”.
Obserwuj
ą
c czynno
ś
ci ucznia podczas wykonywania
ć
wicze
ń
i dokonuj
ą
c oceny jego pracy, nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na:
–
przygotowanie stanowiska kasowego.
–
obsług
ę
kas w sklepie detalicznym wielkopowierzchniowym,
–
obsług
ę
terminalu kart płatniczych,
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
uczniów, po zako
ń
czeniu realizacji
programu jednostki modułowej, nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich
metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela oraz poziom
wykonania
ć
wicze
ń
.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
88
Jednostka modułowa 522[01].S1.02
Przygotowywanie towarów do sprzeda
ż
y w sklepach
wielkopowierzchniowych
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
wyja
ś
ni
ć
specyfik
ę
wielkopowierzchniowych sklepów detalicznych,
–
uło
ż
y
ć
towary zgodnie z obowi
ą
zuj
ą
cymi zasadami,
–
oznaczy
ć
towary zgodnie z zasadami hipermarketu,
–
uzupełni
ć
towar na półkach zgodnie z zasadami,
–
obsłu
ż
y
ć
urz
ą
dzenia stosowane w sklepach wielkopowierzchniowych,
–
dokona
ć
odbioru ilo
ś
ciowego i jako
ś
ciowego towarów,
–
zastosowa
ć
przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy oraz ochrony
przeciwpo
ż
arowej.
2. Materiał nauczania
Charakterystyka sklepów detalicznych wielkopowierzchniowych.
Zasady układania towarów w sklepach wielkopowierzchniowych.
Zasady oznaczania towarów w sklepach wielkopowierzchniowych.
Zasady uzupełniania towarów na sali sprzeda
ż
owej.
Urz
ą
dzenia stosowane w sklepach wielkopowierzchniowych.
Odbiór
ilo
ś
ciowy
i
jako
ś
ciowy
towarów
w
sklepach
wielkopowierzchniowych.
Przepisy
bezpiecze
ń
stwa
i
higieny
pracy
oraz
ochrony
przeciwpo
ż
arowej.
3.
Ć
wiczenia
•
Układanie
towarów
zgodnie
z
zasadami
w
sklepach
wielkopowierzchniowych.
•
Przygotowanie ekspozycji
ś
wi
ą
tecznej z wybranych towarów.
•
Analizowanie
i
metkowanie
towarów
w
sklepach
wielkopowierzchniowych.
•
Analizowanie instrukcji obsługi urz
ą
dze
ń
stosowanych w sklepach
wielkopowierzchniowych.
•
Odbiór ilo
ś
ciowy i jako
ś
ciowy towarów sezonowych w sklepach
wielkopowierzchniowych.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Plansze.
Urz
ą
dzenia do ekspozycji towarów.
Atrapy towarów.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
89
Metkownica.
Materiały do pakowania towarów.
Atrapy opakowa
ń
.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Program jednostki modułowej obejmuje zagadnienia dotycz
ą
ce
oznaczania i układania towarów zgodnie z zasadami obowi
ą
zuj
ą
cymi
w danym hipermarkecie oraz dokonywania odbioru ilo
ś
ciowego
i jako
ś
ciowego towarów.
Zaleca si
ę
, aby podczas realizacji programu nauczania stosowa
ć
aktywizuj
ą
ce metody nauczania: metod
ę
przypadków, gry symulacyjne,
dyskusj
ę
dydaktyczn
ą
, metod
ę
przewodniego tekstu oraz
ć
wicze
ń
praktycznych.
Metoda przewodniego tekstu wymaga przygotowania materiałów do
wykonania
ć
wicze
ń
, tj. pyta
ń
prowadz
ą
cych i formularzy do wypełnienia.
Wymagania pracodawców w hipermarketach ró
ż
ni
ą
si
ę
od wymaga
ń
pracodawców w mniejszych punktach sprzeda
ż
y. Wskazane jest, aby
zapozna
ć
uczniów z zasadami funkcjonowania hipermarketu w regionie
i dostosowa
ć
metody nauczania do specyfiki wielkopowierzchniowego
przedsi
ę
biorstwa.
Zalecane jest, aby uczniowie korzystali z ró
ż
nych
ź
ródeł informacji.
Realizacj
ę
programu jednostki modułowej mo
ż
e ułatwi
ć
zorganizowanie
wycieczki do sklepu wielkopowierzchniowego w celu poznania zasad
przygotowywania
towarów
do
sprzeda
ż
y,
ich
pakowania,
zabezpieczania przed uszkodzeniem lub zniszczeniem. Uczniowie b
ę
d
ą
mogli równie
ż
zapozna
ć
si
ę
z rzeczywistymi warunkami pracy. Zaleca si
ę
równie
ż
przeprowadzenie wywiadu bezpo
ś
redniego z kierownikiem
działu hipermarketu na temat reklamy i promocji towarów oraz
post
ę
powania w przypadku kradzie
ż
y towarów.
Program jednostki modułowej nale
ż
y realizowa
ć
w pracowniach
technik sprzeda
ż
y oraz promocji i reklamy. Zaj
ę
cia nale
ż
y prowadzi
ć
w grupach do 15 osób podzielonych na 2-3 osobowe zespoły.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
przez cały czas realizacji programu nauczania na podstawie okre
ś
lonych
kryteriów. W kryteriach oceniania nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
poziom oraz zakres
opanowania przez uczniów wiadomo
ś
ci i umiej
ę
tno
ś
ci wynikaj
ą
cych ze
szczegółowych celów kształcenia.
Do sprawdzenia osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów mo
ż
na zastosowa
ć
:
sprawdziany ustne i pisemne, testy osi
ą
gni
ęć
szkolnych oraz obserwacj
ę
czynno
ś
ci uczniów podczas wykonywania
ć
wicze
ń
.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
90
Wiadomo
ś
ci
teoretyczne
niezb
ę
dne
do
realizacji
czynno
ś
ci
praktycznych mog
ą
by
ć
sprawdzane za pomoc
ą
testów osi
ą
gni
ęć
szkolnych. Zadania w te
ś
cie mog
ą
by
ć
otwarte (krótkiej odpowiedzi,
z luk
ą
) lub zamkni
ę
te (wyboru wielokrotnego, na dobieranie, prawda-
fałsz).
Umiej
ę
tno
ś
ci praktyczne uczniów nale
ż
y ocenia
ć
podczas obserwacji
wykonywanych
ć
wicze
ń
oraz poprzez stosowanie sprawdzianów
praktycznych z zadaniami typu próba pracy.
Obserwuj
ą
c czynno
ś
ci ucznia podczas wykonywania
ć
wicze
ń
i dokonuj
ą
c oceny jego pracy, nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na:
–
uło
ż
enie towarów zgodnie z zasadami,
–
oznaczenie towarów zgodnie z zasadami,
–
ocen
ę
jako
ś
ci i przydatno
ś
ci towarów,
–
dokonywanie odbioru ilo
ś
ciowego i jako
ś
ciowego towarów,
–
wykonywanie zada
ń
zgodnie z przepisami bezpiecze
ń
stwa i higieny
pracy.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
uczniów, po zako
ń
czeniu realizacji
programu jednostki modułowej, nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich
metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela oraz poziom
wykonania
ć
wicze
ń
.