Kurs z Teorii Osobowości przekazany przez psyche.com.pl

__________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________

1/10

Teorie Osobowości

Kurs przekazany przez psyche.com.pl

Kurs z Teorii Osobowości przekazany przez psyche.com.pl

__________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________

2/10

Teorie Osobowości

Kurs przekazany przez psyche.com.pl

Spis treści:

L01 Wstęp – historia psychologii

L02 Teorie osobowości

Teoria psychodynamiczna Freuda

L03 Teoria psychodynamiczna Freuda cd.

Spojrzenie na Psychoanalizę

L04 Co się stało po śmierci Z. Freuda?

L05 Teoria C.G. Junga

L06 Teoria pola Kurta Goldsteina

L07 Teorie czynnikowe Guillforda, Cattela i Eysencka

L08 Teoria uczenia się społecznego –Alberta Bandury

L9

Teorie psychologii humanistycznej C. Rogersa i A. Maslowa

L10 Behawioryzm

L11 Motywacja do pracy a środowisko

L12 Parę słów o sukcesie

L13 Zakończenie, cytaty i piękna opowieść

Kurs z Teorii Osobowości przekazany przez psyche.com.pl

__________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________

3/10

Behawioryzm

Zarys teorii:

Behawioryzm jest to kierunek psychologiczny, który rozwinął się w XX wieku,

przede wszystkim w USA.

Założenia behawioryzmu są bardzo proste:

1.

Jakkolwiek kierunek ten nie neguje występowania złożonych zjawisk

psychicznych, twierdzi, że są one swoistymi, ubocznymi artefaktami działania

mózgu, których nie da się skutecznie badać metodami naukowymi, gdyż mają

one strukturę chaotyczną i losową.

2.

Dlatego, jeśli psychologia ma być rzetelną nauką, musi się ograniczyć do

mierzalnych, jasno zdefinowanych eksperymentów, w których ludzi poddaje

się działaniu określonych bodźców i obserwuje się ich określone reakcje na te

bodźce.

Behawioryzm jest próbą zastosowania ścisłych, znanych z nauk przyrodnicznych

metod badawczych do badania ludzkiej psychiki.

W swej łagodnej postaci stara się on znajdować stałe relacje między bodźcami

i reakcjami, które są wspólne dla większości ludzi. Tak zdobyta wiedza nie mówi zbyt

wiele o strukturze osobowości ludzi, ale może być przydatna w sytuacjach gdy

istnieje potrzeba sterowania działaniem mas ludzkich - a więc przydaje się w polityce,

marketingu, architekturze, informatyce, planowaniu itp. Obecnie ta łagodna, czysto

techniczna postać behawioryzmu nazywana jest często psychologią poznawczą.

Psychologia poznawcza (ang. Cognitive psychology), inaczej kognitywizm,

psychologia kognitywna to dziedzina psychologii badająca procesy

Kurs z Teorii Osobowości przekazany przez psyche.com.pl

__________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________

4/10

poznawcze. Zakłada, że mechanizmem tworzenia doświadczenia jest

percepcja,

Psychologia poznawcza wykorzystuje badania psychologii, biologii,

językoznawstwa i informatyki (Cognitive science). Poniżej załączam

dodatkowo informacje na temat sztucznej inteligencji.

Sztuczna inteligencja (ang. Artificial Intelligence - AI) - to technologia

i kierunek badań informatycznych i psychologicznych. Jego zadaniem jest

"konstruowanie maszyn, o których działaniu dałoby się powiedzieć, że są

podobne do ludzkich przejawów inteligencji", jak to zostało zdefiniowane

przez Johna McCarthy'ego, który w 1955 r. zaproponował ten termin.

AI jako dział badań naukowych zaczęła się w latach 50-tych XX wieku kiedy

to powstało pierwsze laboratorium AI na Uniwersytecie Carnegie Mellon,

założone przez Allana Newella i Herberta Simona i kilka lat później

analogiczne laboratorium na MIT, założone przez Johna McCarthy'ego. Oba

te laboratoria są wciąż wiodącymi ośrodkami AI na świecie.

Istnieją dwa różne podejścia do pracy nad AI. Pierwsze to tworzenie

całościowych

modeli

matematycznych

analizowanych

problemów

i implementowanie ich w formie programów komputerowych, mających

realizować konkretne cele. Drugie to próby tworzenia struktur i programów

"samouczących się", takich jak modele sieci neuronowych oraz

opracowywania procedur rozwiązywania problemów poprzez "uczenie" takich

programów, a następnie uzyskiwanie od nich odpowiedzi na "pytania".

W trakcie wieloletniej pracy laboratoriów AI stosujących oba podejścia do

problemu, okazało się, że postęp w tej dziedzinie jest i będzie bardzo trudny

i powolny. Często mimo niepowodzeń w osiąganiu zaplanowanych celów,

laboratoria te wypracowywały nowe techniki informatyczne, które okazywały

się użyteczne do zupełnie innych celów. Przykładami takich technik są np.

Kurs z Teorii Osobowości przekazany przez psyche.com.pl

__________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________

5/10

języki programowania LISP i Prolog. Laboratoria AI stały się też

"rozsadnikiem" kultury hakerskiej, szczególnie laboratorium AI w MIT.

Praca ta przyniosła też konkretne rezultaty, które znalazły już praktyczne

i powszechne zastosowania.

W skrajnej postaci behawioryzm zakłada, że bardziej złożone zjawiska psychiczne,

takie jak np. uczucia wyższe, czy struktury wpojone kulturowo, nie mają w gruncie

rzeczy większego wpływu na działanie ludzi, lecz że ludzie podobnie jak wszystkie

inne zwierzęta działają wg stosunkowo prostych zasad opierających na stałych,

odruchowych lub wyuczonych reakcjach na bodźce. Według tego skrajnego poglądu,

większość zdrowych osobników ludzkich, niezależnie od ich "zawartości mózgu"

będzie w tych samych warunkach reagować podobnie na podobne zestawy bodźców.

Teoria ta jest już jednak w zasadzie porzucona, gdyż stoi w sprzeczności z wieloma

eksperymentami psychologicznymi dowodzącymi dużego znaczenia struktury

osobowości na reakcje na konkretne bodźce. Jedynie w skrajnych sytuacjach

(a i to nie zawsze) ludzie faktycznie reagują jak maszyny.

Behawioryzm powstał. (jego promotorem był amer. psycholog J.B. Watson)

w opozycji do tradycyjnej „psychologii umysłu”, która koncentrowała się na

analizowaniu tzw. treści świadomości; odrzucił, jako nienaukową, podstawową dla tej

psychologii metodę introspekcji,

Introspekcja [łac.] - jedna z najstarszych metod badawczych w psychologii,

polegająca na obserwacji i analizie zjawisk i procesów psych. przez jednostkę,

w której świadomości one zachodzą; tradycyjnie określana jako

doświadczenie bezpośrednie lub wewn. i odróżniana od doświadczenia zewn.

— ekstraspekcji, którego przedmiotem są zjawiska świata zewn.; była

podstawową metodą badawczą psychologii empirycznej w pierwszym okresie

jej rozwoju (introspekcjonizm); na pocz. XX w. poddana krytyce, zwł. przez

przedstawicieli behawioryzmu, którzy wysunęli przeciwko niej zarzut

niesprawdzalności formułowanych na jej podstawie twierdzeń i odrzucili jako

metodę nienauk.; współcz. psychologia odróżnia nie poddający się weryfikacji

akt introspekcyjny (konstatowanie własnych przeżyć wewn.) od wypowiedzi

Kurs z Teorii Osobowości przekazany przez psyche.com.pl

__________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________

6/10

introspekcyjnej, mającej wszelkie cechy obserwowalnego zachowania, które

jako takie może być źródłem obiektywnej informacji o człowieku.

Watson postulował zaś stosowanie w badaniach psychol. metod obiektywnych,

spełniających wymóg społ. sprawdzalności uzyskiwanych za ich pomocą wyników.

Zamiast zajmowania się zjawiskami świadomości, które nikomu poza doznającym

podmiotem nie są bezpośrednio dostępne, proponował badanie obserwowalnego

zachowania się ludzi i zwierząt (behawioryzm zakładał, że podstawowe

prawidłowości zachowania się są wspólne wszystkim organizmom żywym).

Przez zachowanie behawiorysta rozumiał zespół reakcji ruchowych oraz zmian

fizjologicznych, którymi organizm odpowiada na sytuację, tj. na zespół bodźców

fizycznych płynących ze środowiska naturalnego i społecznego. Zadaniem

psychologii powinno być badanie związków między bodźcami (S — stimulus)

a reakcjami (R — reaction), co w skrócie wyraża formuła S–R, by na tej podstawie

móc przewidywać, a także — odpowiednio manipulując warunkami zewn. —

wpływać na zachowanie. U podstaw tak sformułowanego programu leży założenie, że

całość zachowania się człowieka, jego rozwój i jego osobowość (rozumiana jako

system nawyków, czyli ustabilizowanych połączeń S–R) są przede wszystkim

wynikiem działających na jednostkę (teraz i w przeszłości) bodźców i aby

zachowanie wyjaśnić nie trzeba odwoływać się do żadnych procesów wewn.;

w szczególności behawioryzm przeciwstawiał się interpretowaniu zachowania

człowieka w kategoriach wrodzonych tendencji lub instynktów, podstawowe

znaczenie przypisując wytwarzaniu się i utrwalaniu w ciągu życia jednostki

związków S–R, a więc uczeniu się określonych reakcji na określone bodźce (stąd

behawioryzm bywał też nazywany teorią uczenia się).

W badaniach zaobserwowano wiele zjawisk i prawidłowości uczenia się, takich jak:

generalizacja bodźców i reakcji (pojawianie się tej samej reakcji warunkowej na

bodźce podobne do pierwotnie ją wywołującego oraz podobnych reakcji na ten sam

bodziec), różnicowanie, wygaszanie związków między bodźcami a reakcjami,

zależność między regularnością wzmacniania a odpornością reakcji na wygasanie,

zależność skuteczności wzmacniania od odstępu czasowego między reakcją

i wzmocnieniem (gradient wzmocnienia) i wiele innych. Wykryto je w perfekcyjnie

Kurs z Teorii Osobowości przekazany przez psyche.com.pl

__________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________

7/10

kontrolowanych warunkach, co umożliwiło formułowanie ogólnych praw, których

zakres zastosowania okazał się b. szeroki.

Wzmacnianie - termin wprowadzony przez I.P. Pawłowa, przejęty

i stosowany w behawiorystycznych teoriach uczenia się na oznaczenie faktu,

że pewne zdarzenia (stany rzeczy) występujące w następstwie zachowań

zwiększają prawdopodobieństwo pojawienia się tych zachowań w przyszłości

w podobnych sytuacjach; w warunkowaniu klas. (pawłowowskim)

wzmocnienie polega na podawaniu bodźca bezwarunkowego bezpośrednio po

bodźcu warunkowym, w wyniku czego reakcja warunkowa ulega utrwaleniu

w schemacie warunkowania instrumentalnego lub sprawczego bodziec

wzmacniający (np. pokarm) następuje po spontanicznie wykonanej reakcji.

Oprócz wzmocnienia pozytywnego, polegającego na zastosowaniu bodźca

nagradzającego, wyróżnia się wzmocnienie negatywne, polegające na

wycofaniu bodźca przykrego; wzmocnienia negatywnego nie należy

utożsamiać z karą, której działanie polega na hamowaniu spontanicznych

reakcji, podczas gdy działanie wzmocnienia negatywnego na wzmacnianiu

takich reakcji, które pozwalają na wyzwolenie się od szkodliwego bodźca.

Zaprzestanie wzmacniania powoduje stopniowe zanikanie reakcji, czyli jej

wygasanie; przebiega ono znacznie szybciej, gdy reakcja została wytworzona

w wyniku wzmocnienia regularnego (reakcja była wzmacniana za każdym

razem) niż w przypadku wzmocnienia nieregularnego (gdy tylko niektóre

reakcje były wzmacniane). Stwierdzono też występowanie wzmocnienia

wtórnego, gdy rolę wzmocnienia przejmuje bodziec początkowo obojętny,

skojarzony z pierwotnym bodźcem wzmacniającym.

Behawioryzm miał swych prekursorów wśród przedstawicieli materialist. filozofii

oświecenia (La Mettrie), socjologii pozytywizmu (A. Comte), eur. psychologii

obiektywnej (McDougall, H. Pieron), bezpośredni zaś impuls do jego powstania dała

zoopsychologia amer. (J. Loeb, M. Yerkes, E. Thorndike) oraz badania fizjologów

ros. I.M. Sieczenowa i I.P. Pawłowa. Radykalny program Watsona spotkał się z ostrą

krytyką psychologów klas., z czasem zaczął budzić wątpliwości wśród zwolenników;

doprowadziły one do prób jego modyfikacji i powstania licznych odłamów

behawioryzmu określanych wspólną nazwą neobehawioryzmu. Pierwszy z rewizją

Kurs z Teorii Osobowości przekazany przez psyche.com.pl

__________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________

8/10

paradygmatu S–R wystąpił E.C. Tolman, który wskazywał, że zachowanie człowieka

nie jest łańcuchem pojedynczych, „molekularnych” połączeń bodźca i reakcji, ale ma

charakter całościowy, „molarny”, jego przebieg jest celowy, ukierunkowany przez

różnego rodzaju centralne, związane z samym podmiotem, „zmienne pośredniczące”

między bodźcem a reakcją (Tolman nadawał im gł. znaczenie poznawcze), co wyraża

zmodyfikowany schemat S–O–R. Idee te, w różny sposób interpretowane, podjęli inni

reformatorzy behawioryzmu, jak: C.L. Hull, K.W. Spence, O.H. Mowrer.

Ważną rolę w historii behawioryzmu odegrał B.F. Skinner, który co prawda

podtrzymał, a nawet zradykalizował podstawowe założenia teorii, ale gł. uwagę

poświęcił prakt. wnioskom z niej wynikającym, zwł. zaś możliwości modyfikowania

zachowania człowieka przez tzw. warunkowanie sprawcze; zainicjował on rozwój

takich dziedzin prakt., jak nauczanie programowane w dydaktyce i terapia

behawioralna w psychoterapii. Mimo swych licznych ograniczeń behawioryzm

przyczynił się do pozytywnych przemian metodol. w psychologii i poszerzenia

przedmiotu jej badań; dzięki behawioryzmowi psychologia przekształciła się z nauki

o zjawiskach psych., posługującej się gł. metodą introspekcji, w naukę

o mechanizmach regulacyjnych zachowania się człowieka; sam system, zwł. w swej

radykalnej postaci, należy już do historii nauki, ale z jego dorobku badawczego

korzysta zarówno współcz. teoria, jak i praktyka psychologiczna. Behawioryzm

wywarł wpływ też na nauki społ.; jego oddziaływanie w tej dziedzinie przejawiało się

niekiedy, jak np. w przypadku G. Homansa, w wykorzystywaniu twierdzeń

psychologii behawiorystycznej do wyjaśniania zjawisk społ., częściej jednak —

w naśladowaniu ogólnej postawy naukowej behawioryzmu (nacisk na obserwację

zewn. itp.), zapożyczaniu niektórych terminów oraz klasyfikowaniu nauk społ. jako

nauk o zachowaniu się jednostek (behavioral sciences), co nie musiało oznaczać

zgody teoret. z behawioryzmem; tak więc np. tzw. behawioryzm społeczny,

reprezentowany przez G.H. Meada oraz innych amer. pragmatystów społ., nie

eliminował pojęcia świadomości, lecz przeciwnie, zakładał, że pomiędzy bodźcem

a reakcją występuje ogniwo pośrednie w postaci interpretacji, określającej

każdorazowo charakter bodźca i wpływającej w ten sposób na wybór reakcji.

Kurs z Teorii Osobowości przekazany przez psyche.com.pl

__________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________

9/10

Przedstawiciele behawioryzmu:

John Broadus Watson - (1878-1958) - amerykański

psycholog, prekursor behawioryzmu. Profesor Johns

Hopkins University w Baltimore. W 1913 przedstawił

własną koncepcję psychologii, która odrzucała

analizowanie świadomości i introspekcję, jako metodę

subiektywną i nienaukową.

Uważał, że zachowanie się człowieka jest wyłącznie

wynikiem reakcji na bodziec.

Pisał:

„Dajcie mi dziecko spłodzone przez dowolną parę rodziców i dajcie

mi pełną kontrolę nad środowiskiem, w jakim będzie ono wzrastać

- a sprawię, że wyrośnie na wybitnego uczonego, artystę, politycznego

przywódcę, czy też, jeśli tylko będę tego chciał, zostanie pospolitym

przestępcą”.

Burrhus Frederic Skinner

Urodzony 20 marca 1904 - zmarł 18 sierpnia 1990.

Amerykański psycholog, jeden z twórców i najważniejszych

przedstawicieli behawioryzmu.

Ciąg dalszy w następnej lekcji już jutro!

Korzystano z materiałów zawartych w Wolnej Encyklopedii Wikipedii

www.wikipedia.pl

,

której treść udostępniana jest na licencji

http://www.gnu.org/copyleft/fdl.html

, GNU Free

Documentation License

www.gnu.org/copyleft/fdl.html

, Informacje prawne na ten temat

http://pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Zrzeczenie_się_odpowiedzialności

,

haseł

Encyklopedii PWN dostępnych na stronie

http://encyklopedia.pwn.pl/0_3.html

, materiałów

Kurs z Teorii Osobowości przekazany przez psyche.com.pl

__________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________

10/10

archiwalnych serwisu psychobaza

http://www.psychobaza.prv.pl

oraz materiałów własnych

http://psyche.com.pl

Otrzymujesz kurs ponieważ zapisałeś się na niego poprzez formularz zgłoszeniowy dostępny

pod adresem

http://psyche.com.pl

Nie udostępniam nikomu Twoich danych osobowych.

W każdej chwili możesz wypisać się z listy mailingowej. Szczegóły znajdziesz

http://psyche.com.pl/?p=polityka_prywatnosci