„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Anna Możejko
Wykonywanie szczegółowych badań strabologicznych
322[05].Z4.02
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
1
Recenzenci:
dr n. med. Ewa Jakubiec-Blajer
mgr Dorota Piszczek
Opracowanie redakcyjne:
mgr Anna Możejko
Konsultacja:
mgr Maria Żukowska
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 322[05].Z4.02
Wykonywanie szczegółowych badań strabologicznych, zawartego w programie nauczania dla
zawodu ortoptystka.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
2
SPIS TREŚCI
1.
Wprowadzenie
3
2.
Wymagania wstępne
5
3.
Cele kształcenia
6
4.
Przykładowe scenariusze zajęć
7
5.
Ćwiczenia
11
5.1. Organizacja miejsca pracy do wykonywania badań strabologicznych
11
5.1.1.
Ćwiczenia 11
5.2.
Metody badania kątów zeza
13
5.2.1.
Ćwiczenia 13
5.3.
Metody badania widzenia obuocznego
16
5.3.1.
Ćwiczenia 16
5.4. Metody badania korespondencji siatkówek
19
5.4.1.
Ćwiczenia 19
5.5. Metody badania widzenia barw
21
5.5.1.
Ćwiczenia 21
5.6.
Metody badania pola widzenia
23
5.6.1.
Ćwiczenia 23
5.7. Metody badania zezów porażennych i pourazowych
26
5.7.1. Ćwiczenia 26
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia
30
7. Literatura
44
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
3
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy
Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie ortoptystka.
W poradniku zamieszczono:
– wymagania
wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,
– cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z
poradnikiem,
–
przykładowe scenariusze zajęć,
–
ćwiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami
nauczania – uczenia oraz środkami dydaktycznymi,
– ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. metody przypadków,
inscenizacji, dyskusji dydaktycznej oraz metodami praktycznymi, takimi jak: pokaz
z instruktażem, metoda projektów, tekstu przewodniego i ćwiczenia praktyczne. Dominującą
metodą nauczania powinny być ćwiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od
samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. Ćwiczenia praktyczne powinny być
prowadzone w małych grupach (2–4-osobowych), co pozwala na bezpieczne stosowanie
przyrządów i aparatów oraz właściwy nadzór nauczyciela nad pracą uczniów. Początkowo
niektóre czynności uczniowie mogą ćwiczyć na sobie. Po opanowaniu przez ucznia
umiejętności wykonania czynności należy przejść do ćwiczeń w warunkach rzeczywistych
w specjalistycznej placówce opieki zdrowotnej.
Jednostka modułowa „Wykonywanie szczegółowych badań strabologicznych” jest
jednym z modułów koniecznych do zdobycia wiedzy z zakresu diagnostyki w zezie
i niedowidzeniu.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
4
Schemat struktury układu jednostek modułowych – moduł 322[05].Z4
322[05].Z4.01
Wykonywanie podstawowych badań okulistycznych
322[05].Z4.02
Wykonywanie szczegółowych badań
strabologicznych
322[05].Z4
Diagnostyka w zezie i niedowidzeniu
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
5
2. WYMAGANIA WSTĘPNE
Przystępując do realizacji programu nauczania jednostki modułowej uczeń powinien
umieć:
– rozróżniać kliniczne postacie zeza,
– charakteryzować stopnie widzenia obuocznego,
– rozróżniać leki stosowane miejscowo do oka,
– przeprowadzić wywiad z pacjentem lub jego opiekunem,
– rozpoznawać rodzaj zeza metodą oglądania i sprawdzania ustawienia oczu,
– wykonywać badanie ostrości wzroku w dal i z bliska,
– wykonywać badanie fiksacji i rozróżniać jej typy,
– wykonywać badanie ruchów oczu,
– wykonywać pomiar kąta zeza za pomocą synoptoforu,
– sprawdzić moc szkieł okularowych za pomocą frontofokometru,
– charakteryzować korespondencję siatkówkowej prawidłową i nieprawidłową,
– analizować skutki porażenia mięśni ocznych,
– rozróżniać narzędzia i aparaty stosowane do badań strabologicznych,
– obsługiwać i regulować urządzenia do badań strabologicznych,
– rozpoznawać i zapobiegać zagrożeniom zdrowia pacjentów w trakcie przeprowadzania
badań,
– korzystać z wiedzy z zakresu pedagogiki i psychologii w komunikowaniu się z dzieckiem
i jego rodziną,
– organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
– przestrzegać przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
6
3. CELE KSZTAŁCENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
– zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
– zbadać szczegółowo kąt zeza,
– wykonać badanie widzenia obuocznego testami słabo i mocno dysocjującymi,
– zbadać korespondencję siatkówek różnymi metodami z uwzględnieniem wskazań
i przeciwwskazań do zastosowania,
– wykonać badanie widzenia barw,
– przeprowadzić diagnostykę zezów porażennych i pourazowych,
– rozróżnić rodzaj porażenia na podstawie badań,
– rozróżnić ewentualne miejsce urazu na podstawie badań,
– wykonać badanie pola widzenia,
– wypełnić dokumentację szczegółowych badań strabologicznych pacjenta.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
7
4.
PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ
Scenariusz zajęć dydaktycznych 1
Osoba prowadząca .............................…………………..
Modułowy program nauczania: Ortoptystka 322[05]
Moduł: Diagnostyka w zezie i niedowidzeniu 322[05].Z4
Jednostka modułowa: Wykonywanie szczegółowych badań strabologicznych
322[05].Z4.02
Temat: Badanie pola widzenia metodą statyczną.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności wykonywania badania pola widzenia metodą
statyczną.
Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć:
– zorganizować stanowisko do wykonania badania zgodnie z zasadami badania, zasadami
bezpieczeństwa i higieny pracy,
– przygotować pacjenta do badania,
– przeprowadzić komputerowe badanie pola widzenia w sposób prawidłowy,
– zinterpretować wynik badania.
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:
–
pracy w zespole,
–
oceny pracy zespołu.
Metody nauczania – uczenia się:
–
pogadanka,
–
pokaz z instruktażem,
–
ćwiczenie praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
– praca
indywidualna,
–
praca w grupach 2–osobowych.
Czas trwania zajęć:
–
2 godziny dydaktyczne.
Środki dydaktyczne:
–
perymetr komputerowy z podłączoną drukarką,
–
papier do drukowania,
– nieprzezroczysta
zasłonka,
–
krzesła z regulacją wysokości.
Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom szczegółowych celów kształcenia.
3. Zmotywowanie uczniów do świadomej aktywności w czasie zajęć.
4. Przypomnienie
wiadomości – pytania do uczniów:
a) Na czym polega istota badania pola widzenia?
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
8
b)
Jakie
są rodzaje ubytków w polu widzenia?
c)
Jakie
są rodzaje badania pola widzenia?
d) Na czym polega badanie pola widzenia metodą statyczną?
e) W jaki sposób przygotowujemy pacjenta do badania?
f)
Jakie
są zasady badania pola widzenia?
5. Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia zgodnie z zasadami badania,
zasadami
bezpieczeństwa i higieny pracy.
Faza właściwa
1. Nauczyciel omawia technikę wykonania badania z uwzględnieniem przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy.
2. Nauczyciel wybiera jednego ucznia i demonstruje jak prawidłowo przeprowadzić badanie
pola widzenia za pomocą perymetru komputerowego.
3. Nauczyciel
objaśnia elementy wydruku wyniku badania i sposób ich interpretacji.
4. Nauczyciel poleca uczniom dobrać się parami i każdy uczeń przeprowadza badanie
pola widzenia koledze, naśladując wszystkie czynności zademonstrowane przez
nauczyciela.
5. Nauczyciel nadzoruje ćwiczenie wykonywane przez każdego ucznia i ewentualnie
ponownie udziela instruktażu, wyjaśnia problemy.
6. Wszyscy uczniowie biorą aktywny udział w zajęciach (obserwują kolegów, zgłaszają
pytania).
7. Po przeprowadzeniu badania uczeń analizuje wynik badania, zwracając uwagę na
parametry
wiarygodności otrzymanego wyniku.
8. Nauczyciel ocenia na bieżąco ćwiczenie wykonane przez każdego ucznia, wskazuje na
popełnione
błędy.
Faza końcowa
1. Uczniowie
porządkują stanowiska pracy.
2. Nauczyciel podsumowuje przebieg zajęć z uczniami.
3. Nauczyciel ocenia wyróżniających się uczniów i uzasadnia oceny.
Praca domowa
Przypomnieć wiadomości na temat badań ilościowych ruchów oczu.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
–
anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności
podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
9
Scenariusz zajęć dydaktycznych 2
Osoba prowadząca ………………………………………………………..
Modułowy program nauczania: Ortoptystka 322[05]
Moduł: Diagnostyka w zezie i niedowidzeniu 322[05].Z4
Jednostka modułowa: Wykonywanie szczegółowych badań strabologicznych
322[05].Z4.02
Temat: Metody badania korespondencji siatkówek.
Cel ogólny: Zapoznanie uczniów z metodami badania korespondencji siatkówek.
Po zakończeniu zajęć uczeń potrafi:
– wyjaśnić istotę badania korespondencji siatkówek,
– omówić rodzaje badania korespondencji siatkówek,
– zróżnicować metody badania korespondencji siatkówkowej pod względem wskazań
i przeciwwskazań do zastosowania.
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:
– posługiwania
się terminologią medyczną,
–
korzystania z literatury fachowej,
–
pracy w zespole.
Metody nauczania – uczenia się:
–
wykład,
–
praca z podręcznikiem, literaturą,
– dyskusja
dydaktyczna.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
– praca
indywidualna,
–
praca w grupach 3–4-osobowych.
Czas trwania zajęć:
–
2 godziny dydaktyczne.
Środki dydaktyczne:
– zestaw
multimedialny,
– arkusze
do
ćwiczenia,
– podręcznik, czasopisma i literatura fachowa z rozdziału 7.
Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom szczegółowych celów zajęć.
3. Zmotywowanie uczniów do świadomej aktywności w czasie zajęć.
Faza właściwa
1. Nauczyciel omawia metody badania korespondencji siatkówkowej przy pomocy
przygotowanej prezentacji multimedialnej.
2. Nauczyciel dzieli uczniów na 3–4-osobowe grupy i przydziela każdej grupie zadanie do
opracowania:
„Dokonaj porównania metod badania korespondencji siatkówkowej pod względem
wskazań i przeciwwskazań do zastosowania. Wnioski przedstaw w tabeli”.
3. Nauczyciel rozdaje arkusze papieru z przygotowaną tabelą.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
10
4. Uczniowie
pracują w grupach, przy opracowaniu zagadnienia korzystają z podręcznika,
literatury fachowej i czasopism.
5. Przedstawiciele z każdej grupy prezentują opracowane zadanie.
6. Dyskusja na temat ewentualnych różnic w opracowaniu zagadnienia, w której mogą brać
udział wszyscy uczniowie, kierowana przez nauczyciela.
7. Uczniowie
notują w zeszycie poprawnie sformułowane wnioski.
Faza końcowa
1. Nauczyciel podsumowuje przebieg zajęć z uczniami.
2. Nauczyciel ocenia wyróżniających się uczniów i uzasadnia oceny.
Praca domowa
Przypomnieć wiadomości na temat oceny korespondencji na podstawie wyników badania
kątów zeza i stanu obuocznego widzenia.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
– anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności
podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
11
5. ĆWICZENIA
5.1. Organizacja miejsca pracy do wykonywania badań
strabologicznych
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dokonaj oceny wybranego gabinetu badań strabologicznych w specjalistycznej placówce
opieki zdrowotnej.
Wskazówki do realizacji
Przed
przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego
wykonania z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Nauczyciel
powinien omówić elementy wyposażenia, na jakie uczniowie powinni zwrócić uwagę
podczas zwiedzania gabinetu badań strabologicznych.
Sposób
wykonania
ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) dokonać obserwacji pomieszczenia, w którym wykonywane są badania strabologiczne,
zwracając uwagę na:
– wymiary
pomieszczenia,
– oświetlenie pomieszczenia,
– wygląd i wyposażenie gabinetu,
– sprzęt i aparaturę medyczną,
2) dokonać oceny spełnienia warunków wymaganych przez stację sanitarno-
epidemiologiczną,
3) przeanalizować spostrzeżenia i ocenić pomieszczenie do badań strabologicznych,
4) zanotować wnioski,
5) przedstawić i przedyskutować swoje uwagi na forum grupy.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
– wycieczka
dydaktyczna,
– dyskusja
dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
–
arkusze papieru,
– długopis.
Ćwiczenie 2
Do gabinetu leczenia zeza zgłosiło się dziecko po raz pierwszy. Wykonaj podstawowe
badania okulistyczne i udokumentuj wyniki w karcie badań strabologicznych.
Wskazówki do realizacji
Przed
przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Następnie nauczyciel powinien wykonać pokaz badania w sposób wzorcowy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
12
Należy zwrócić uwagę na sposób zapisywania danych w dokumentacji medycznej. Podczas
wykonywania badań należy zwrócić szczególną uwagę na prawidłowe przygotowanie dziecka
do badania i zapewnienie dziecku bezpieczeństwa oraz sposób zapisu wyników w karcie
badań strabologicznych przez uczniów.
Sposób
wykonania
ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z formularzem karty badań strabologicznych,
2) przeprowadzić wywiad z pacjentem i dokonać wpisu danych: imię i nazwisko, wiek
dziecka, rodzaj korekcji okularowej,
3) zanotować datę założenia dokumentacji,
4) wykonać badania okulistyczne zgodnie z zasadami:
–
badanie
ostrości wzroku do dali i do bliży,
–
badanie
refrakcji,
–
badanie
rozstawu
źrenic,
–
badanie
fiksacji,
–
badanie
kątów zeza za pomocą synoptoforu,
–
sprawdzenie mocy szkieł, noszonej korekcji okularowej,
5) przeanalizować i udokumentować wyniki badań w karcie badań strabologicznych,
6) wypełnioną dokumentację przedstawić grupie.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
–
pokaz z instruktażem,
–
ćwiczenie praktyczne.
Środki dydaktyczne:
–
stanowisko do badania ostrości wzroku,
–
autorefraktometr lub zestaw do skiaskopii,
– pupillometr,
– wizuskop,
– synoptofor,
– frontofokometr,
–
formularze karty badań strabologicznych.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
13
5.2. Metody badania kątów zeza
5.2.2. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj badanie obiektywnego kąta zeza metodą obserwacji ruchów nastawczych dla
5-letniego dziecka. Pomiaru dokonaj za pomocą pryzmatów.
Wskazówki do realizacji
Przed
przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Następnie nauczyciel powinien wykonać pokaz badania w sposób wzorcowy. Należy zwrócić
szczególną uwagę na sposób ustawiania pryzmatów w zależności od rodzaju zeza.
Sposób
wykonania
ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z zasadami badania kąta obiektywnego zeza metodą obserwacji ruchów
nastawczych za pomocą pryzmatów,
2) przygotować pomieszczenie i sprzęt do badania, zgodnie z zasadami badania, przepisami
bhp i ergonomii pracy,
3) przygotować dziecko do badania, dostosowując metody do wieku dziecka,
4) wykonać cover-test i ocenić rodzaj odchylenia zezowego,
5) ustawiać pryzmaty przed jedno oko dziecka szczytem w kierunku zeza,
6) zakrywać naprzemiennie oczy obserwując ruch nastawczy i stopniowo zmieniać
pryzmaty o coraz większej mocy, aż do ustania ruchów nastawczych,
7) odczytać moc pryzmatu, przy którym ustaje ruch nastawczy, który jest miarą kąta
obiektywnego zeza do bliży,
8) wykonać pomiar kąta obiektywnego zeza do dali, ustawiając dziecko w odległości 5 m
przed
krzyżem Maddoxa i polecając, aby skupiło wzrok na światełku,
9) przeanalizować i prawidłowo udokumentować wyniki pomiaru.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
–
pokaz z instruktażem,
–
ćwiczenie praktyczne.
Środki dydaktyczne:
–
listwy pryzmatyczne lub pojedyncze pryzmaty,
– krzyż Maddoxa,
– karta
badań strabologicznych.
Ćwiczenie 2
Wykonaj badanie heteroforii dla 7-letniego dziecka.
Wskazówki do realizacji
Przed
przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Następnie nauczyciel powinien wykonać pokaz badania w sposób wzorcowy. Należy zwrócić
szczególną uwagę na prawidłowe ustawienie dziecka podczas badania jak również
przyrządów (pałeczki i skrzydła Maddoxa).
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
14
Sposób
wykonania
ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z zasadami badania heteroforii w dal i z bliska,
2) przygotować pomieszczenie i sprzęt do badania, zgodnie z zasadami badania, przepisami
bhp i ergonomii pracy,
3) przygotować dziecko do badania, dostosowując metody do wieku dziecka,
4)
ustawić dziecko przed krzyżem Maddoxa w odległości 5 m i polecić dziecku, aby
patrzyło
na
światełko,
5) ustawić pałeczkę Maddoxa przed oko prawe (prążki poziomo),
6) polecić, aby dziecko wskazało położenie czerwonej smugi na skali krzyża,
7) ustalić rodzaj i wielkość kąta zeza ukrytego w kierunku poziomym, odczytując wynik
pomiaru na skali krzyża Maddoxa w stopniach lub dioptriach pryzmatycznych dla
odległości 5 m,
8) wykonać badanie odchylenia w kierunku pionowym, ustawiając pałeczkę pionowo
i powtarzając wszystkie czynności,
9) jeżeli dziecko podaje, że widzi smugę świetlną w położeniu skośnym, ustalić jej dokładne
położenie (na zewnątrz, do wewnątrz),
10) przeanalizować i prawidłowo udokumentować wynik pomiaru kąta zeza ukrytego w dal,
11) następnie przejść do wykonania badania heteroforii z bliska,
12) oprzeć ramię skrzydła na nasadzie nosa w taki sposób, aby tabliczka ze skalą była
równolegle ustawiona do płaszczyzny twarzy,
13) polecić dziecku, aby wskazało położenie białej wskazówki na skali,
14) wskazana przez dziecko cyfra jest miarą kąta zeza ukrytego w kierunku poziomym
w dioptriach pryzmatycznych,
15) polecić dziecku, aby wskazało położenie czerwonej wskazówki i odczytać kąt zeza
ukrytego w kierunku poziomym,
16) jeżeli dziecko podaje skośne położenie
czerwonej wskazówki, ustalić cykloforię
przesuwając wskazówkę do pozycji ocenianej przez dziecko jako pozioma,
17) przeanalizować i prawidłowo udokumentować wynik pomiaru kąta zeza ukrytego do
bliży.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
–
pokaz z instruktażem,
–
ćwiczenie praktyczne.
Środki dydaktyczne:
– krzyż Maddoxa,
–
pałeczka Maddoxa,
–
skrzydło Maddoxa,
–
karta badań strabologicznych.
Ćwiczenie 3
Wykonaj badania kąta gamma za pomocą synoptoforu.
Wskazówki do realizacji
Przed
przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
15
Następnie nauczyciel powinien wykonać pokaz badania w sposób wzorcowy. Należy zwrócić
szczególną uwagę na prawidłowe ustawienie głowy badanego podczas wykonywania pomiaru.
Należy przedyskutować z uczniami cel wykonywania badania kąta gamma.
Sposób
wykonania
ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z zasadami badania kąta gamma na synoptoforze,
2) przygotować pomieszczenie i sprzęt do badania, zgodnie z zasadami badania, przepisami
bhp i ergonomii pracy,
3) przygotować pacjenta do badania,
4) zmierzyć rozstaw źrenic ściśle według zasad i ustawić tuby synoptoforu według pomiaru,
7) posadzić wygodnie pacjenta przed aparatem,
8) uregulować wysokość aparatu,
9) głowę dziecka ustawić na podpórkach pod brodę i na czoło,
10) przed oko prawe włożyć do tuby synoptoforu płytkę ze skalą, a przed lewym okiem
wygasić światło,
11) polecić pacjentowi, aby fiksował punkt „0” na skali i obserwować refleks świetlny na
rogówce badanego oka (prawego),
12) jeżeli refleks świetlny nie będzie w środku rogówki, polecić pacjentowi, aby fiksował
kolejne cyfry na skali do chwili, aż refleks znajdować się będzie centralnie na środku
rogówki badanego oka,
13) zanotować wynik badania kąta gamma oka prawego,
14) przełożyć płytkę ze skalą przed oko lewe i powtórzyć wszystkie czynności,
13) udokumentować wynik badania w karcie badań okulistycznych pacjenta,
14) uporządkować stanowisko pracy,
15) wynik badania przedstawić grupie i zinterpretować,
16) przeprowadzić dyskusję na temat celu badania kąta gamma.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
–
pokaz z instruktażem,
–
ćwiczenie praktyczne,
– dyskusja
dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
–
synoptofor na stoliku z regulacją wysokości,
–
mleczna płytka ze skalą,
–
taborety z regulacją wysokości,
– pupillometr,
– arkusze
papieru,
flamaster,
– karta
badań strabologicznych.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
16
5.3. Metody badania widzenia obuocznego
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj badanie zakresu fuzji za pomocą pryzmatów.
Wskazówki do realizacji
Przed
przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania z uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Podczas
wykonywania pomiaru zakresu fuzji należy zwrócić uwagę na sposób ustawiania pryzmatów.
Sposób
wykonania
ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z zasadami badania zakresu fuzji za pomocą pryzmatów,
2) przygotować pomieszczenie i sprzęt do badania, zgodnie z zasadami badania, przepisami
bhp i ergonomii pracy,
3) przygotować pacjenta do badania,
4) ustawić badanego w odległości 5 m od krzyża Maddoxa i polecić, aby fiksował światełko
na
środku krzyża,
5) zmierzyć zakres fuzji dodatniej (w kierunku konwergencji), ustawiając pryzmaty
podstawą w kierunku skroni do momentu aż badany zobaczy dwa światełka,
6) zmierzyć zakres fuzji ujemnej (w kierunku dywergencji), ustawiając pryzmaty podstawą
w
stronę nosa do momentu aż badany zobaczy dwa światełka,
7) zapisać wynik badania podając wartości zakresu fuzji w dioptriach pryzmatycznych,
8) przeanalizować wynik badania.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
–
pokaz z instruktażem,
–
ćwiczenie praktyczne.
Środki dydaktyczne:
–
listwy pryzmatyczne lub pryzmat obrotowy Landolta-Herschela,
– krzyż Maddoxa,
– karta
badań strabologicznych.
Ćwiczenie 2
Do gabinetu leczenia zeza zgłosiła się 6– letnia dziewczynka w celu wykonania badania
kąta zeza i stanu obuocznego widzenia. Wyniki badań okulistycznych są następujące:
Vod 5/5 cc Sn Vod 0,5 cc
Vos 5/5 cc Sn Vos 0,5 cc
Cover–test (+), zez zbieżny naprzemienny
Wykonaj badanie kątów zeza i widzenia obuocznego za pomocą synoptoforu.
Wskazówki do realizacji
Przed
przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Należy zwrócić szczególną uwagę na analizowanie przez uczniów danych, zawartych
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
17
w
dokumentacji medycznej pacjenta, a następnie dobór metody badania. W oparciu
o uzyskane wyniki badań należy przedyskutować z uczniami sposób ich interpretacji.
Sposób
wykonania
ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z zasadami badania za pomocą synoptoforu,
2) przygotować pomieszczenie i sprzęt do badania, zgodnie z zasadami badania, przepisami
bhp i ergonomii pracy,
3) przygotować dziewczynkę do badania, dostosowując metody do wieku dziecka,
4) przeanalizować wyniki pomiarów, znajdujące się w karcie badań okulistycznych,
5) dobrać metodę badania kąta obiektywnego, wielkość obrazków do badania,
6) zmierzyć rozstaw źrenic metodą naprzemiennego zasłaniania oczu ściśle według zasad
i
ustawić tuby synoptoforu według pomiaru,
7) posadzić wygodnie dziecko przed aparatem, uregulować wysokość aparatu, głowę
dziewczynki
ustawić na podpórkach pod brodę i na czoło,
8) włożyć do tub synoptoforu obrazki do jednoczesnej percepcji i polecić dziecku, aby
patrzyło na obrazki w synoptoforze,
9) wykonać badanie kąta obiektywnego metodą obserwacji ruchów nastawczych zgodnie
z
techniką przeprowadzania badania i zanotować wynik pomiaru,
10) wykonać pomiar kąta subiektywnego, zgodnie z techniką przeprowadzania badania,
11) zanotować wynik pomiaru i obliczyć kąt anomalii,
12) w czasie badania stale podtrzymywać kontakt z dzieckiem, wprowadzić element zabawy,
aby
skupić uwagę dziecka,
13) włożyć do tub synoptoforu obrazki fuzyjne i sprawdzić w jakim kącie dziewczynka
nakłada
obrazki,
14) jeżeli dziecko ma zdolność fuzji, zbadać jej zakres, zgodnie z techniką przeprowadzania
badania i zanotować wynik pomiaru,
15) włożyć do tub synoptoforu obrazki stereoskopowe i zbadać stereopsję zgodnie z techniką
przeprowadzania badania i zanotować wynik pomiaru,
16) używać do pomiarów obrazków tej samej wielkości,
17) uporządkować stanowisko pracy,
18) przeanalizować wyniki pomiarów i udokumentować w karcie badań strabologicznych,
19) przedstawić wyniki badania grupie i zinterpretować.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
– metoda
przypadków,
–
ćwiczenie praktyczne,
– dyskusja
dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
–
synoptofor na stoliku z regulacją wysokości,
–
zestaw obrazków do jednoczesnej percepcji, fuzji i stereopsji,
–
taborety z regulacją wysokości,
– pupillometr,
–
arkusze papieru,
– arkusz
do
ćwiczeń,
– karta
badań strabologicznych.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
18
Ćwiczenie 3
Wykonaj test Wortha.
Wskazówki do realizacji
Przed
przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Następnie nauczyciel powinien wykonać pokaz badania w sposób wzorcowy. Należy zwrócić
szczególną uwagę na prawidłowe założenie okularów czerwono–zielonych do testu oraz
sposób interpretacji wyniku.
Sposób
wykonania
ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z zasadami wykonania testu Wortha,
2) przygotować pomieszczenie i sprzęt do badania, zgodnie z zasadami badania, przepisami
bhp i ergonomii pracy,
3) przygotować pacjenta do badania,
4) ustawić badanego w odległości 5 m od skrzynki ze światłami i założyć okulary do testu
(czerwone szkło przed okiem prawym, zielone szkło przed okiem lewym),
5) ustalić jakie światła widzi badany,
6) powtórzyć badanie z odległości 1 m,
7) przeanalizować wynik testu i udokumentować,
8) przedstawić wyniki badania grupie i zinterpretować,
9) uporządkować stanowisko pracy.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
–
pokaz z instruktażem,
–
ćwiczenie praktyczne.
Środki dydaktyczne:
–
zestaw do testu Wortha,
– karta
badań strabologicznych,
–
flamaster czerwony i zielony.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
19
5.4. Metody badania korespondencji siatkówek
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj badanie korespondencji metodą Heringa za pomocą synoptoforu.
Wskazówki do realizacji
Przed
przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Następnie nauczyciel powinien wykonać pokaz badania w sposób wzorcowy. Należy zwrócić
szczególną uwagę na rodzaj płytek używanych do badania korespondencji za pomocą
synoptoforu oraz sposób interpretacji wyniku.
Sposób
wykonania
ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z zasadami badania korespondencji metodą Heringa za pomocą synoptoforu,
2) przygotować pomieszczenie i sprzęt do badania, zgodnie z zasadami badania, przepisami
bhp i ergonomii pracy,
3) przygotować pacjenta do badania,
4) zmierzyć rozstaw źrenic i ustawić tuby synoptoforu według pomiaru,
5) posadzić wygodnie dziecko przed aparatem, uregulować wysokość aparatu, głowę
pacjenta
ustawić na podpórkach pod brodę i na czoło,
6) założyć płytkę ze szczeliną pionową przed okiem zezującym lub przed okiem prawym,
a
płytkę ze szczeliną poziomą przed okiem prowadzącym lub okiem lewym,
7) olśniewać każde oko z osobna przez ok. 20 s (natężenie światła ustawić na 6–7 V),
8) zmienić płytki na mleczne i włączyć w synoptoforze migające oświetlenie,
9) polecić, aby badany opisał ustawienie widzianych powidoków, najlepiej rysując na kartce,
10) przeanalizować wynik badania i udokumentować w formie pisemnej i graficznej,
11) przedstawić wynik badania grupie i zinterpretować.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
–
pokaz z instruktażem,
–
ćwiczenie praktyczne.
Środki dydaktyczne:
–
synoptofor na stoliku z regulacją wysokości,
–
zestaw obrazków do badania korespondencji,
–
taborety z regulacją wysokości,
– pupillometr,
–
arkusze papieru,
– karta
badań strabologicznych.
Ćwiczenie 2
Dokonaj porównania metod badania korespondencji siatkówkowej pod względem
wskazań i przeciwwskazań do zastosowania. Wnioski przedstaw w postaci tabeli.
Wskazówki do realizacji
Przed
przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
20
i sposób wykonania. Należy zwrócić uwagę na sposób wyszukiwania potrzebnych danych
w literaturze fachowej, a podczas formułowania wniosków prawidłowe stosowanie
terminologii medycznej.
Sposób
wykonania
ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać potrzebne informacje w poradniku dla ucznia i literaturze przedmiotu
(rozdział
7),
2) wynotować potrzebne dane: wskazania i przeciwwskazania do wykonywania badania
korespondencji poszczególnymi metodami,
3) przeanalizować zebrane informacje,
4) dokonać porównania metod badania korespondencji siatkówkowej pod względem
wskazań i przeciwwskazań do zastosowania,
5) zróżnicowanie metod przedstawić w postaci tabeli wg wzoru:
Tabela do ćwiczenia 2
Metoda badania
korespondencji
Wskazania Przeciwwskazania
6) przedstawić wynik ćwiczenia grupie i przedyskutować na temat ewentualnych różnic
w opracowaniu zagadnienia .
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
–
praca z podręcznikiem, literaturą,
– dyskusja
dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
–
arkusze papieru formatu A4,
– arkusz
do
ćwiczenia,
–
literatura z rozdziału 7.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
21
5.5. Metody badania widzenia barw
5.5.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj badanie widzenia barw za pomocą tablic Ishihary u pacjenta dorosłego.
Wskazówki do realizacji
Przed
przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Następnie nauczyciel powinien wykonać pokaz badania w sposób wzorcowy. Należy zwrócić
uwagę na sposób prezentacji tablic podczas badania.
Sposób
wykonania
ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z zasadami badania widzenia barw za pomocą tablic Ishihary,
2) przygotować pomieszczenie i sprzęt do badania, zgodnie z zasadami badania, przepisami
bhp i ergonomii pracy,
3) przygotować pacjenta do badania,
4) jeżeli pacjent używa korekcji do dali, przeprowadzić badanie w korekcji okularowej,
5) zasłonić gazikiem lewe oko,
6) trzymać tablicę do badania w odległości ok. 50–70 cm od oczu pacjenta,
7) prezentować po kolei tablice, nie przekraczając czasu prezentacji jednej tablicy 15 s,
8) podczas badania obserwować pacjenta, czy nie odsuwa się lub przybliża do tablicy,
9) następnie zasłonić drugie oko i powtórzyć czynności,
10) zanotować wynik badania w dokumentacji pacjenta,
11) zinterpretować wynik badania,
12) uporządkować stanowisko pracy po wykonanym ćwiczeniu.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
–
pokaz z instruktażem,
–
ćwiczenie praktyczne.
Środki dydaktyczne:
– tablice
Ishihary,
–
czyste gaziki do zasłaniania oczu,
–
wygodne krzesło lub fotel,
– karta
badań okulistycznych.
Ćwiczenie 2
Wykonaj badanie widzenia barw za pomocą tablic Ishihary u małego dziecka w wieku
przedszkolnym.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
22
Następnie nauczyciel powinien wykonać pokaz badania w sposób wzorcowy. Należy zwrócić
szczególną uwagę na dobór tablic do badania do wieku i możliwości psychofizycznych
dziecka.
Sposób
wykonania
ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z zasadami badania widzenia barw za pomocą tablic Ishihary,
2) przygotować pomieszczenie i sprzęt do badania, zgodnie z zasadami badania, przepisami
bhp i ergonomii pracy,
3) przygotować dziecko do badania, dostosowując metody do wieku,
4) jeżeli dziecko nosi okulary, przeprowadzić badanie w korekcji okularowej,
5) zasłonić gazikiem lewe oko,
6) trzymać tablicę do badania w odległości ok. 50–70 cm od oczu dziecka,
7) prezentować po kolei tablice, przeznaczone do badania małego dziecka i polecić, aby
dziecko pokazywało nam wybrany barwny „szlak”,
8) następnie zasłonić drugie oko i powtórzyć czynności,
10) zanotować wynik badania w dokumentacji,
11) zinterpretować wynik badania,
12) uporządkować stanowisko pracy po wykonanym ćwiczeniu.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
–
pokaz z instruktażem,
–
ćwiczenie praktyczne.
Środki dydaktyczne:
– tablice
Ishihary,
–
czyste gaziki do zasłaniania oczu,
–
wygodne krzesło lub fotel,
– karta
badań okulistycznych.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
23
5.6. Metody badania pola widzenia
5.6.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj badanie pola widzenia metodą kinetyczną za pomocą perymetru Goldmanna.
Wskazówki do realizacji
Przed
przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Następnie nauczyciel powinien wykonać pokaz badania w sposób wzorcowy. Należy zwrócić
uwagę na prawidłowe ustawienie głowy badanego podczas wykonywania pomiaru pola
widzenia i dokładne zaznaczanie przez uczniów punktów na wykresach.
Sposób
wykonania
ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z zasadami badania pola widzenia,
2) przygotować pomieszczenie i sprzęt do badania, zgodnie z zasadami badania, przepisami
bhp i ergonomii pracy,
3) przygotować pacjenta do badania,
4) jeżeli pacjent używa korekcji do dali, przeprowadzić badanie w korekcji okularowej,
5) zasłonić zasłonką lewe oko,
6) posadzić wygodnie pacjenta przed aparatem, uregulować wysokość aparatu, głowę
badanego
ustawić na podpórkach pod brodę i na czoło,
7) za pomocą przełączników, znajdujących się z tyłu czaszy aparatu, ustawić wielkość
(cyfry rzymskie od I do V), luminację (cyfry arabskie od 1 do 5) oraz barwę (biała,
czerwona, niebieska) znaczka testowego,
8) uzupełnić dane na formularzu badania i założyć wykres badania z tyłu czaszy,
9) polecić pacjentowi, aby podczas badania skupiał wzrok na znaczku w centrum czaszy
i nie ruszał okiem, a w chwili spostrzeżenia znaczka świetlnego, sygnalizował to poprzez
naciśnięcie przycisku,
10) rzutować bodziec świetlny na wewnętrzną powierzchnię czaszy i przesuwać wzdłuż
południków na wykresie badania,
11) zaznaczać na badanych południkach miejsca spostrzeżenia znaczka świetlnego przez
pacjenta
(dla
światła białego kolorem czarnym),
12) podczas badania kontrolować fiksację oka pacjenta przez specjalny teleskop,
13) wykonać badanie lewego oka, po zasłonięciu oka prawego i powtarzając wszystkie
czynności,
14) połączyć na wykresach badania (oddzielnych dla każdego oka) zaznaczone punkty na
kolejnych południkach,
15) uporządkować stanowisko pracy,
16) przeanalizować wynik badania pola widzenia,
17) przedstawić wynik badania grupie i zinterpretować.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
–
pokaz z instruktażem,
–
ćwiczenie praktyczne.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
24
Środki dydaktyczne:
–
perymetr Goldmanna na stoliku z podnośnikiem,
–
taborety z regulacją wysokości,
– nieprzezroczysta
zasłonka,
–
formularze wykresu badania pola widzenia perymetrem Goldmanna,
–
flamastry (czarny, czerwony, niebieski).
Ćwiczenie 2
Wykonaj badanie pola widzenia metodą statyczną za pomocą perymetru komputerowego.
Wskazówki do realizacji
Przed
przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Następnie nauczyciel powinien wykonać pokaz badania w sposób wzorcowy. Podczas
wykonywania badania fiksacji należy zwrócić szczególną uwagę na prawidłowe
przygotowanie pacjenta do badania.
Sposób
wykonania
ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z zasadami badania pola widzenia,
2) przygotować pomieszczenie i sprzęt do badania, zgodnie z zasadami badania, przepisami
bhp i ergonomii pracy,
3) przygotować pacjenta do badania,
4) jeżeli pacjent używa korekcji do dali, przeprowadzić badanie w korekcji okularowej,
5) wpisać dane pacjenta do komputera, wybrać dowolny program badania,
6) zasłonić zasłonką lewe oko,
7) posadzić wygodnie pacjenta przed aparatem, uregulować wysokość aparatu, głowę
badanego
ustawić na podpórkach pod brodę i na czoło,
8) polecić pacjentowi, aby podczas badania skupiał wzrok na znaczku w centrum czaszy
i nie ruszał okiem, a w chwili spostrzeżenia znaczka świetlnego, sygnalizował to poprzez
naciśnięcie przycisku,
9) stale
monitorować przebieg badania, w razie zmęczenia pacjenta robić krótkie przerwy,
10) wykonać badanie lewego oka, po zasłonięciu oka prawego i powtarzając wszystkie
czynności,
11) wydrukować wynik badania,
12) uporządkować stanowisko pracy,
13) przeanalizować wynik badania pola widzenia,
14) przedstawić wynik badania grupie i zinterpretować.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
–
pokaz z instruktażem,
–
ćwiczenie praktyczne.
Środki dydaktyczne:
–
perymetr komputerowy na stoliku z podnośnikiem,
–
taborety z regulacją wysokości,
– nieprzezroczysta
zasłonka,
– drukarka
podłączona do komputera,
–
papier do drukowania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
25
Ćwiczenie 3
Zinterpretuj przykładowe wyniki komputerowego badania pola widzenia.
Wskazówki do realizacji
Przed
przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania. Należy zwrócić uwagę na rodzaj i sposób interpretacji poszczególnych
elementów, znajdujących się na wydruku wyniku.
Sposób
wykonania
ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z zasadami interpretacji komputerowego badania pola widzenia,
2) wskazać na wydrukach wyników parametry opisujące czułość siatkówki w badanym
obszarze oraz parametry, umożliwiające ocenę wiarygodności otrzymanego wyniku,
3) przeanalizować przykładowe wyniki badania pola widzenia i zanotować wnioski,
4) interpretację wyników badania przedstawić na forum grupy i przedyskutować ewentualne
różnice.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
– metoda
przypadków,
– dyskusja
dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
– przykładowe
wyniki
komputerowego badania pola widzenia,
–
arkusze papieru, pisaki.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
26
5.7. Metody badania zezów porażennych i pourazowych
5.7.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj badanie podwójnego widzenia.
Wskazówki do realizacji
Przed
przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Następnie nauczyciel powinien wykonać pokaz badania w sposób wzorcowy. Podczas
wykonywania badania diplopii należy zwrócić szczególną uwagę na sposób interpretacji
wyniku badania.
Sposób
wykonania
ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z zasadami badania diplopii,
2) przygotować pomieszczenie i sprzęt do badania, zgodnie z zasadami badania, przepisami
bhp i ergonomii pracy,
3) przygotować pacjenta do badania,
4) założyć badanemu przed jedno oko czerwony filtr i w odległości 1 m przesuwać
szczelinę świetlną, ustawiając ją w 9 zasadniczych pozycjach,
5) obserwować, czy pacjent podczas badania trzyma głowę nieruchomo,
6) polecić, aby badany określał lub zaznaczał na specjalnym schemacie położenie dwóch
świateł (czerwonego i białego) w każdym kierunku spojrzenia, przy czym położenie
światła białego oznaczać kolorem czarnym,
7) uporządkować stanowisko pracy,
8) przeanalizować wynik badania podwójnego widzenia i zapisać w karcie badań,
9) przedstawić wynik badania grupie i zinterpretować.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
–
pokaz z instruktażem,
–
ćwiczenie praktyczne.
Środki dydaktyczne:
–
lampa z pionową szczeliną świetlną,
– czerwony
filtr,
–
kartka papieru z narysowanym schematem (9 pól),
– karta
badań strabologicznych,
–
flamaster czarny i czerwony.
Ćwiczenie 2
Wykonaj badanie koordynometrii przy użyciu ekranu Hessa.
Wskazówki do realizacji
Przed
przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
27
Następnie nauczyciel powinien wykonać pokaz badania w sposób wzorcowy. Należy zwrócić
szczególną uwagę na dokładne zaznaczanie na schematach wskazanych punktów przez
pacjenta.
Sposób
wykonania
ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z zasadami badania na ekranie Hessa,
2) przygotować pomieszczenie i sprzęt do badania, zgodnie z zasadami badania, przepisami
bhp i ergonomii pracy,
3) przygotować pacjenta do badania,
4) posadzić pacjenta w odległości 1m od ekranu w taki sposób, aby jego oczy
znajdowały
się dokładnie na wprost środkowego punktu ekranu,
5) założyć badanemu okulary z filtrami czerwonym i zielonym, najpierw zielony filtr przed
oko prawe, podać pacjentowi rzutnik światła zielonego,
6) rzutować światło czerwone na poszczególne punkty na ekranie (we wszystkich 9
kierunkach spojrzenia) i polecić badanemu, by nakładał zielone światło na czerwone,
7) w czasie badania zaznaczać na specjalnym schemacie pozycje, które wskazał badany
światłem zielonym rzutnika,
8) przełożyć okulary (zielony filtr przed oko lewe) i powtórzyć badanie,
9) zaznaczone punkty na schematach (oddzielnych dla każdego oka) połączyć liniami
prostymi,
10) uporządkować stanowisko pracy,
11) przeanalizować wynik badania koordynometrii,
12) przedstawić wynik badania grupie i zinterpretować.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
–
pokaz z instruktażem,
–
ćwiczenie praktyczne.
Środki dydaktyczne:
–
ekran Hessa z zestawem do badania,
–
taboret z regulacją wysokości,
–
gotowe schematy do zapisu wyniku badania, pisak,
–
literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 3
Wykonaj badanie położenia gałki ocznej egzoftalmometrem Hertla.
Wskazówki do realizacji
Przed
przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Następnie nauczyciel powinien wykonać pokaz badania w sposób wzorcowy. Należy zwrócić
szczególną uwagę na zapewnienie bezpieczeństwa pacjentowi podczas badania.
Sposób
wykonania
ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z zasadami badania położenia gałki ocznej egzoftalmometrem,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
28
2) przygotować pomieszczenie i sprzęt do badania, zgodnie z zasadami badania, przepisami
bhp i ergonomii pracy,
3) przygotować pacjenta do badania,
4) posadzić pacjenta wygodnie i polecić, aby patrzył nieruchomo przed siebie,
5) oprzeć przyrząd na zewnętrznych krawędziach oczodołów, ustawiając go poziomo przed
oczami
badanego,
6) odczytać położenie wierzchołka rogówki oka prawego w lusterku położonym poniżej
podziałki milimetrowej, a następnie oka lewego,
7) przeanalizować wynik pomiaru i zinterpretować,
8) udokumentować wynik badania.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
–
pokaz z instruktażem,
–
ćwiczenie praktyczne.
Środki dydaktyczne:
–
egzoftalmometr Hertla,
–
taborety z regulacją wysokości,
– karta
badań strabologicznych.
Ćwiczenie 4
Ustal rodzaj porażenia lub urazu na podstawie przykładowych wyników badania
orientacyjnego ruchu oczu, badania diplopii i koordynometrii.
Wskazówki do realizacji
Przed
przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania. Należy zwrócić uwagę na sposób uwagę na analizowanie przez uczniów
danych, zawartych w dokumentacji medycznej pacjenta i sposób ich interpretacji.
Sposób
wykonania
ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z zasadami interpretacji wyników badania ruchów oczu, diplopii
i
koordynometrii,
2) zapoznać się z cechami porażenia poszczególnych mięśni,
3) przeanalizować poszczególne wyniki badania i zanotować wnioski,
4) ustalić rodzaj porażenia lub urazu i przedstawić na forum grupy,
5) przedyskutować ewentualne różnice w interpretacji wyników.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
– metoda
przypadków,
– dyskusja
dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
– przykładowe
wyniki
badań zeza porażennego i pourazowego,
–
arkusze papieru, pisaki,
–
literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 5
Wykonaj test Bielschowsky’ego.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
29
Wskazówki do realizacji
Przed
przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Następnie nauczyciel powinien wykonać pokaz badania w sposób wzorcowy. Należy zwrócić
szczególną uwagę na sposób interpretacji wyniku testu.
Sposób
wykonania
ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się ze sposobem wykonywania testu Bielschowsky’ego,
2) ustawić pacjenta na przeciw siebie,
3) przechylić głowę z porażonym mięśniem skośnym górnym zakryć to oko,
4) odsłonić zasłonkę i zaobserwować, czy nie nastąpiło powiększenie odchylenia ku górze,
5) przeanalizować wynik testu,
6) wynik badania zanotować w karcie badań strabologicznych,
7) przedstawić wynik testu grupie i zinterpretować.
Zalecane metody nauczania – uczenia się:
–
pokaz z instruktażem,
–
ćwiczenie praktyczne.
Środki dydaktyczne:
– karta
badań strabologicznych,
– nieprzezroczysta
zasłonka.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
30
6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie szczegółowych
badań strabologicznych”
Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:
–
zadania 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 9, 10,12, 13, 14, 17, 19 są z poziomu podstawowego,
–
zadania 5, 11, 15, 16, 18, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:
– dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,
–
dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,
–
dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
–
bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 5 z poziomu ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. b, 3. a, 4. c, 5. c, 6. a, 7. d, 8. b, 9. c, 10. a, 11. c,
12. a, 13. d, 14. b, 15. b, 16. a, 17. c, 18. d, 19. c, 20. b.
Plan testu
Nr
zad.
Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)
Kategoria
celu
Poziom
wymagań
Poprawna
odpowiedź
1 Określić pierwotny kąt zeza
B
P
c
2 Określić aparaty do badania kątów zeza
B
P
b
3 Zdefiniować cel pryzmatycznego cover-testu
A
P
a
4 Określić rodzaj aparatu do badania kąta gamma
A
P
c
5 Różnicować rodzaj korespondencji na podstawie
analizy pomiarów kątów zeza
C PP
c
6
Określić sposób badania zakresu fuzji za pomocą
pryzmatów
B P a
7 Zinterpretować wynik badania fuzji
B
P
d
8 Różnicować metody badania stereopsji
B
P
b
9 Określić okulary do testu Wortha
A
P
c
10 Zinterpretować wynik testu Wortha
B
P
a
11 Zinterpretować wynik testu Wortha w zależności od
rodzaju korespondencji siatkówek
C PP c
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
31
12 Zróżnicować metody badania korespondencji
B
P
a
13 Zinterpretować wynik badania korespondencji
siatkówek metodą powidokową Heringa
B P d
14 Określić ślepotę na barwę zieloną A
P
b
15 Zróżnicować rodzaje ubytków w obuocznym polu
widzenia w zezie
C PP b
16 Zdefiniować parametr wiarygodności wyniku
perymetrii komputerowej
C PP a
17 Rozróżniać objawy zeza porażennego C
P
c
18 Rozpoznać rodzaj porażenia na podstawie wyniku
badania diplopii
C PP d
19 Zinterpretować wynik badania na ekranie Hessa
B
P
c
20 Zróżnicować rodzaj porażenia na podstawie wyniku
testu
C PP b
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Przygotuj
odpowiednią liczbę testów.
3. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
4. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
5. Omów z uczniami zasady wypełniania karty odpowiedzi.
6. Podaj i zapisz na tablicy czas zakończenia testu.
7. Zapewnij
samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
10. Po sprawdzeniu prac wykonaj analizę statystyczną i opisową wyników sprawdzianu oraz
analizę logiczną i statystyczną zestawu zadań.
11. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
12. Opracuj wnioski do dalszej pracy.
Instrukcja dla ucznia
1.
Przeczytaj uważnie instrukcję.
2.
Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.
Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.
Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.
5.
Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.
6.
Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7.
Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8.
Na rozwiązanie testu masz 45 min.
Powodzenia!
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
32
Materiały dla ucznia:
−
instrukcja,
−
zestaw zadań testowych,
−
karta odpowiedzi.
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1. Pierwotny
kąt zeza jest to
a)
kąt zawarty między osią widzenia a osią optyczną oka.
b)
kąt zwarty pomiędzy dwoma plamkami.
c)
kąt, o jaki oko chore odchyla się przy fiksacji okiem zdrowym.
d)
kąt, o jaki oko zdrowe odchyla się przy fiksacji okiem chorym.
2. Badanie
kątów zeza możemy wykonać za pomocą następujących aparatów:
a)
synoptoforu,
krzyża Maddoxa, oftalmometru, perymetru.
b)
krzyża Maddoxa, synoptoforu, łuku perymetru, pryzmatów.
c) łuku perymetru, pryzmatów, synoptoforu, testu Wortha.
d) pryzmatów, synoptoforu, krzyża Maddoxa, egzoftalmometru.
3. Pryzmatyczny cover–test wykonujemy w celu
a)
pomiaru
kąta obiektywnego zeza.
b) pomiaru kąta subiektywnego.
c) pomiaru zakresu fuzji.
d)
pomiaru
ilościowego ruchów oczu.
4. Kąt gamma bada się za pomocą
a)
testu
Hirschberga.
b)
pryzmatów.
c)
krzyża Maddoxa.
d)
wizuskopu.
5. Po przeanalizowaniu wyników badań:
kąt obiektywny +10º
subiektywny 0º
możemy stwierdzić, że występuje
a) korespondencja nieprawidłowa „usiłowana”.
b) korespondencja prawidłowa.
c) korespondencja nieprawidłowa harmonijna.
d) korespondencja nieprawidłowa nieharmonijna.
6. Dokonując pomiaru zakresu fuzji w kierunku konwergencji, pryzmaty ustawiamy
a)
podstawą w kierunku skroni.
b)
krawędzią w kierunku skroni.
c)
podstawą w kierunku nosa.
d) bez znaczenia w jaki sposób.
7. Podczas badania fuzji pacjent zgłasza, że widzi jeden obrazek, ale znika mu raz jeden raz
drugi element kontrolny. To oznacza, że
a) pacjent zlewa obrazki.
b)
występuje niedowidzenie.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
33
c)
występuje superimpozycja.
d) brak fuzji.
8. Badany ma założone specjalne okulary podczas badania stereopsji za pomocą
a)
synoptoforu.
b)
testu
TNO.
c)
testu
Langa.
d)
testu
Frisby’ego.
9. Test Wortha przeprowadzamy w okularach
a)
prążkowanych.
b)
polaryzacyjnych.
c)
czerwono-zielonych.
d) z filtem UV.
10. Przedstawiony wynik badania testem Wortha oznacza
a)
zez
zbieżny.
b)
zez
rozbieżny.
c) zez pionowy.
d) zez pionowy i zbieżny.
11. Jeżeli badany z jawnym zezem podczas testu Wortha podaje, że widzi 4 światła,
świadczy to, że
a)
występuje prawidłowe widzenie obuoczne.
b)
występuje duży kąt anomalii.
c)
występuje nieprawidłowa korespondencja siatkówkowa.
d) występuje zjawisko hamowania.
12. W przypadku fiksacji ekscentrycznej do badania korespondencji siatkówkowej nie można
stosować metody
a)
Heringa,
b)
Cüppersa
c)
Wilczka.
d)
Bangertera.
13. Przedstawiony wynik badania korespondencji metodą Heringa (szczelina pionowa przed
okiem prawym) oznacza
a)
prawidłową korespondencję siatkówkową.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
34
b) brak korespondencji w zezie rozbieżnym.
c)
nieprawidłową korespondencję siatkówkową w zezie rozbieżnym.
d)
nieprawidłową korespondencję siatkówkową w zezie zbieżnym.
14. Ślepota na barwę zieloną to
a)
protanopia.
b)
deuternopia.
c)
tritanopia.
d)
achromatopsja.
15. Zespół Swana charakteryzuje się tym, że w obuocznym polu widzenia
a) mroczek fizjologiczny oka prowadzącego spełnia rolę mroczka punktu fiksacji.
b) mroczek fizjologiczny oka zezującego spełnia rolę mroczka punktu fiksacji.
c) mroczek fizjologiczny oka prowadzącego spełnia rolę mroczka środkowego.
d) mroczek fizjologiczny oka zezującego spełnia rolę mroczka środkowego.
16. Podczas komputerowego badania pola widzenia analizowane są parametry wiarygodności
otrzymanego wyniku. Odpowiedź fałszywie negatywna świadczy o tym, że
a) badany nie odpowiada na bodźce jaśniejsze od wcześniej spostrzeganych w danym
punkcie.
b) badany sygnalizuje spostrzeżenie bodźca świetlnego, rzutowanego na plamę
ślepą.
c) badany sygnalizuje spostrzeżenie bodźca świetlnego pomimo braku jego
prezentacji.
d) badany ma złą korekcję okularową.
17. Który z wymienionych objawów nie jest objawem zeza porażennego?
a) Brak równoległego ustawienia oczu w co najmniej jednym kierunku spojrzenia.
b)
Występuje brak lub ograniczenie ruchu oka w kierunku działania porażonego
mięśnia.
c)
Pierwotny
kąt zeza jest większy od kąta wtórnego.
d) Widzenie zdwojone, które wzmaga się przy spojrzeniu w kierunku działania
porażonego mięśnia.
18. Przedstawiony wynik badania diplopii oznacza
a)
porażenie mięśnia prostego przyśrodkowego oka lewego.
b)
porażenie mięśnia prostego górnego oka prawego.
c)
porażenie mięśnia prostego bocznego oka prawego.
d)
porażenie mięśnia prostego przyśrodkowego oka prawego.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
35
19. Wynik badania koordynometrii przy użyciu ekranu Hessa interpretujemy następująco:
a)
większy wykres wskazuje na oko z porażonym mięśniem.
b) mniejszy wykres wskazuje na oko z mięśniem antagonistą.
c) mniejszy wykres wskazuje na oko z porażonym mięśniem.
d)
większy wykres wskazuje na oko z mięśniem synergistą.
20. Podczas testu Bielschowsky’ego przechylenie głowy w stronę lewego barku nie
spowodowało
powiększenia odchylenia oka ku górze. Świadczy to, że
a)
porażony jest mięsień skośny górny oka prawego.
b)
porażony jest mięsień prosty górny oka prawego .
c)
porażony jest mięsień prosty górny oka lewego.
d)
porażony jest mięsień skośny górny oka lewego.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
36
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko ...............................................................................
Wykonywanie szczegółowych badań strabologicznych
Zakreśl poprawną odpowiedź, wpisz brakujące części zdania lub wykonaj rysunek.
Nr zadania
Odpowiedź Punkty
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
37
TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie szczegółowych
badań strabologicznych”
Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:
−
zadania 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 9, 10, 12, 13, 14, 17, 19 są z poziomu podstawowego,
−
zadania 5, 11, 15, 16, 18, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:
−
dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,
−
dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,
−
dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
−
bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 5 z poziomu ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. a, 3. c, 4. c, 5. d, 6. a, 7. a, 8. b, 9. a, 10. b, 11. c,
12. a, 13. d, 14. b, 15. c, 16. a, 17. b, 18. d, 19. c, 20. b.
Plan testu
Nr
zad.
Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)
Kategoria
celu
Poziom
wymagań
Poprawna
odpowiedź
1 Określić wtórny kąt zeza
B
P
d
2 Zdefiniować kąt gamma
A
P
a
3 Zinterpretować wynik badania jednoczesnej
percepcji
B P c
4 Określić rodzaj aparatu do badania kąta gamma
A
P
c
5 Różnicować rodzaj korespondencji na podstawie
analizy pomiarów kątów zeza
C PP
d
6
Określić sposób badania zakresu fuzji za pomocą
pryzmatów
B P a
7 Określić czynnik wpływający na wynik badania
zakresu fuzji
B P a
8 Określić rodzaj testu do badania stereopsji
A
P
b
9 Określić sposób wykonania testu Bagoliniego
B
P
a
10 Zinterpretować wynik testu Wortha
B
P
b
11 Zinterpretować wynik testu Bagoliniego w
zależności od rodzaju korespondencji siatkówek
C PP c
12 Zróżnicować metody badania korespondencji
B
P
a
13 Zinterpretować wynik badania korespondencji
siatkówek metodą powidokową Heringa
B P d
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
38
14 Określić ślepotę na barwę czerwoną A
P
b
15 Zróżnicować rodzaje ubytków w obuocznym polu
widzenia w zezie
C PP c
16 Zdefiniować parametr wiarygodności wyniku
perymetrii komputerowej
C PP a
17 Zinterpretować objaw zeza porażennego B
P
b
18 Rozpoznać rodzaj porażenia na podstawie wyniku
badania diplopii
C PP d
19 Zinterpretować wynik badania na ekranie Hessa
B
P
c
20 Zróżnicować rodzaj porażenia na podstawie wyniku
testu
C PP b
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Przygotuj
odpowiednią liczbę testów.
3. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
4. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
5. Omów z uczniami zasady wypełniania karty odpowiedzi.
6. Podaj i zapisz na tablicy czas zakończenia testu.
7. Zapewnij
samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
10. Po sprawdzeniu prac wykonaj analizę statystyczną i opisową wyników sprawdzianu oraz
analizę logiczną i statystyczną zestawu zadań.
11. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
12. Opracuj wnioski do dalszej pracy.
Instrukcja dla ucznia
1.
Przeczytaj uważnie instrukcję.
2.
Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.
Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.
Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.
5.
Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.
6.
Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7.
Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8.
Na rozwiązanie testu masz 45 min.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
−
instrukcja,
−
zestaw zadań testowych,
−
karta odpowiedzi.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
39
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1. Wtórny
kąt zeza jest to
a)
odchylenie
między osią widzenia a osią optyczną oka.
b)
różnica w stopniach między kątem obiektywnym a subiektywnym.
c)
kąt, o jaki oko chore odchyla się przy fiksacji okiem zdrowym.
d)
kąt, o jaki oko zdrowe odchyla się przy fiksacji okiem chorym.
2. Kąt gamma jest to
a)
odchylenie
między osią widzenia a osią optyczną oka.
b)
różnica między kątem obiektywnym a subiektywnym zeza.
c)
kąt zawarty między liniami widzenia obojga oczu.
d)
kąt o jaki oko chore odchyla się przy fiksacji okiem zdrowym.
3. Podczas badania kąta subiektywnego zeza pacjent zgłasza, że znika mu raz jeden raz
drugi
obrazek.
Świadczy to, że
a) jest jednoczesna percepcja.
b)
występuje jednoczesna percepcja na moment.
c)
występuje supresja naprzemienna.
d)
występuje „krzyżowanie” obrazków.
4. Kąt gamma można zbadać za pomocą
a)
oftalmoskopu.
b)
testu
Krimskiego.
c)
synoptoforu.
d)
pryzmatu
obrotowego Landolta-Herschela.
5. Po przeanalizowaniu następującego wyniku badania kątów zeza na synoptoforze:
kąt obiektywny +10º
kąt subiektywny + 4º
możemy stwierdzić, że występuje
a) korespondencja nieprawidłowa „usiłowana”.
b)
korespondencja
prawidłowa.
c) korespondencja nieprawidłowa harmonijna.
d) korespondencja nieprawidłowa nieharmonijna.
6. Dokonując pomiaru zakresu fuzji w kierunku dywergencji, pryzmaty ustawiamy
a)
podstawą w kierunku nosa.
b)
krawędzią w kierunku nosa.
c)
podstawą w kierunku skroni.
d) bez znaczenia w jaki sposób.
7. Zakres fuzji zależy od
a)
zmęczenia pacjenta.
b)
rodzaju
obrazków.
c)
wielkości tłumienia.
d) jest to cecha stała.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
40
8. „Mucha” jest elementem testu
a)
TNO.
b)
Titmusa.
c)
Langa.
d)
Bagoliniego.
9. Test Bagoliniego przeprowadzamy w okularach
a)
prążkowanych.
b)
polaryzacyjnych.
c)
czerwono-zielonych.
d)
z
antyrefleksem.
10. Przedstawiony wynik badania testem Wortha oznacza
a)
zez
zbieżny.
b)
zez
rozbieżny.
c) zez pionowy.
d)
zez
skośny.
11. Jeżeli badany z jawnym zezem podczas testu Bagoliniego widzi centralnie na krzyżu
Maddoxa dwie smugi świetlne skrzyżowane ukośnie, świadczy to, że
a)
występuje prawidłowe widzenie obuoczne.
b)
jest
duży kąt anomalii.
c)
występuje nieprawidłowa korespondencja siatkówkowa.
d) występuje zjawisko hamowania.
12.
Badanie korespondencji siatkówkowej metodą powidokową Heringa możemy
przeprowadzić wyłącznie w przypadku
a)
fiksacji
centralnej.
b)
fiksacji
ekscentrycznej.
c)
dysparacji
pionowej.
d)
niedowidzenia
dużego stopnia.
13. Przedstawiony wynik badania korespondencji metodą Heringa (szczelina pionowa przed
okiem prawym) oznacza
a)
prawidłową korespondencję siatkówkową.
b)
brak
korespondencji.
c)
nieprawidłową korespondencję siatkówkową w zezie zbieżnym.
d)
nieprawidłową korespondencję siatkówkową w zezie rozbieżnym.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
41
14. Ślepota na barwę czerwoną to
a)
deuternopia.
b)
protanopia.
c)
tritanopia.
d)
achromatopsja.
15. Jeżeli w obuocznym polu widzenia mroczek fizjologiczny oka zezującego spełnia rolę
mroczka punktu fiksacji jest to
a) zespół A i V.
b)
zespół
Browna.
c)
zespół
Swana.
d)
zespół
STD.
16. Podczas komputerowego badania pola widzenia analizowane są parametry wiarygodności
otrzymanego wyniku. Odpowiedź fałszywie pozytywna świadczy o tym, że
a) badany sygnalizuje spostrzeżenie bodźca świetlnego pomimo braku jego
prezentacji.
b) badany sygnalizuje spostrzeżenie bodźca świetlnego, rzutowanego na plamę
ślepą.
c) badany nie odpowiada na bodźce jaśniejsze od wcześniej spostrzeganych w danym
punkcie.
d) badany ma złą korekcję okularową.
17. W zezie porażennym diplopia nasila się w kierunku działania
a)
mięśnia nadczynnego.
b)
mięśnia porażonego.
c)
mięśnia synergisty.
d)
mięśnia skośnego.
18. Przedstawiony wynik badania diplopii oznacza
a)
porażenie mięśnia prostego przyśrodkowego oka lewego.
b)
porażenie mięśnia prostego górnego oka prawego.
c)
porażenie mięśnia prostego przyśrodkowego oka prawego.
d)
porażenie mięśnia prostego bocznego oka prawego.
19. Wynik badania koordynometrii przy użyciu ekranu Hessa interpretujemy następująco
a)
większy wykres wykazuje największe ograniczenie w głównym kierunku działania
mięśnia porażonego.
b) mniejszy wykres wykazuje największe poszerzenie w głównym kierunku działania
mięśnia synergistycznego.
c) mniejszy wykres wykazuje największe ograniczenie w głównym kierunku działania
mięśnia porażonego.
d)
wielkość wykresów nie ma znaczenia w interpretacji wyniku.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
42
20. Podczas testu Bielschowsky’ego przechylenie głowy w stronę prawego barku nie
spowodowało
powiększenie odchylenia oka ku górze. Świadczy to, że
a)
porażony jest mięsień skośny górny oka lewego.
b)
porażony jest mięsień prosty górny oka lewego.
c)
porażony jest mięsień prosty górny oka prawego.
d)
porażony jest mięsień skośny górny oka prawego.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
43
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko ...............................................................................
Wykonywanie szczegółowych badań strabologicznych
Zakreśl poprawną odpowiedź, wpisz brakujące części zdania lub wykonaj rysunek.
Nr zadania
Odpowiedź Punkty
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
44
7. LITERATURA
1.
Baranowska-George T.: Leczenie zeza ze szczególnym uwzględnieniem metody
szczecińskiej. Wyd. Sylwjana, Szczecin 1993
2.
Basic and Clinical Scence Course sect. 6: Okulistyka pediatryczna i zez. Wydawnictwo
Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2004
3.
Formański J.: Psychologia. PZWL, Warszawa 2003: 321–361
4.
Flammer J.: Jaskra. Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2004
5.
Jarzębińska-Većerowa M., Tuleja D.: Podstawy refrakcji oka i korekcji wad wzroku.
Wyd. Med. Górnicki, Wrocław 2005
6.
Kański J., Nischol K.: Okulistyka. Objawy i różnicowanie. Wyd. Med. Urban & Partner,
Wrocław
2000
7.
Kański J.: Okulistyka kliniczna. Wyd. Med. Górnicki, Wrocław 2005
8.
Krzystkowa K., Kubatko-Zielińska A., Pająkowa J., Nowak-Brygowa H.: Choroba
zezowa. Rozpoznanie i leczenie. PZWL, Warszawa 1989
9.
Litwin M.B., Bryg H.: Wybrane zagadnienia okulistyczne. Podręcznik i poradnik dla
studentów i słuchaczy szkół medycznych. Wyd. Zamkor, Kraków 2005
10.
Litwin M.B.: Zarys okulistyki. PZWL, Warszawa 1997
11.
Niżankowska M.H.: Podstawy okulistyki. VOLUMED, Wrocław 2000
12.
Niżankowska M.H.(red.): Jaskra. Współczesne zasady rozpoznawania. Górnicki
Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2001
13.
Orłowski W. (red.): Okulistyka współczesna, t. III. PZWL, Warszawa 1992
14.
Prost M.: Problemy okulistyki dziecięcej. PZWL, Warszawa 1998
15.
Szaflik J., Grabska–Liberek l., Izdebska J.: Stany nagłe w okulistyce. PZWL, Warszawa
2005
16.
Turno–Kręcicka A., Barć A., Kański J.J.: Choroby oczu u dzieci. Kompendium
diagnostyki i terapii. Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2002
Literatura metodyczna
1. Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia. WSiP, Warszawa 1999
2. Ochenduszko J.: Planowanie pracy dydaktycznej nauczyciela (poradnik). Biblioteczka
reformy
oświatowej, Bydgoszcz 1997
3. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000
Czasopisma:
– Klinika
Oczna
–
Kontaktologia i Optyka Okulistyczna
– Magazyn
Okulistyczny
– Okulistyka