Progresywne zapożyczenia łacińskie w

polszczyźnie przełomu XIX i XX wieku

Do polszczyzny w XIX wieku dotarło 2600 progresywnych zapożyczeo łacioskich. Do kooca XX
wieku zachowało się w języku ogólnym ok. 1700.

Na przełomie XIX i XX oraz na początku XX wieku pojawiło się 490 progresywnych zapożyczeo
łacioskich (389 prostych, 101 złożonych; 264 zapożyczenia sztuczne, 226 właściwe).

Zapożyczenia łacioskie z tego okresu dotyczyły:

o Sfer życia społecznego (184): prawo i funkcjonowanie paostwa, hasła naukowe

(najwięcej matematycznych i filozoficznych), relacje międzyludzkie, szkolnictwo,
handel i usługi;

o Sfer życia fizycznego i psychicznego (140): choroby i zmysły, zapobieganie chorobom i

leczenie, anatomia, rozum, pamięd, wyobraźnia, moralnośd, emocje, sztuka;

o Sfer kontaktu z naturą (102): świat i właściwości świata, przyroda nieożywiona,

nazwy roślin i zwierząt;

o Sfer kultury materialnej (45): praca fizyczna, własnośd, narzędzia, rozwiązania

technologiczne;

o Sfer życia duchowego (27).

Tylko 203 progresywne zapożyczenia łacioskie dotrwały do kooca XX wieku w języku polskim.

To świadczy ze zapożyczenia tego okresu były mniej trwałe niż zapożyczenia XIX-wieczne
(tych przetrwało 60%).

154 z zachowanych zapożyczeo ma pierwotne znaczenie. Znaczenia pozostałych 49 uległy
ewolucji – najczęściej na zasadzie generalizacji znaczenia.