ZAPOŻYCZENIA ŁACIŃSKIE:
akt <łac. aktus> 1. czyn, wykonanie czegoś 2. czynność urzędowa,
stwierdzający ją dokument prawny
animowany- film animowany, składający się ze zdjęć ustawionych w
kolejnych fazach ruchu
animacja <łac. animo =używam> metoda dokonywania serii
pojedynczych zdjęć w poszczególnych fazach, które przy
wyświetlaniu na ekranie dają wrażenie ciągłego ruchu
antyczny 1.starożytny, zwł. odnoszący się do stosunków
społecznych, sztuki, kultury itp. Starożytnych Greków i Rzymian. 2.
związany z przedmiotami starożytnymi, cennymi zabytkami
aparycja <łac. apparitio= pojawienie się> 1. wygląd zewnętrzny
2.daw. ukazanie się
atencja <łac. attentio> okazanie komuś szczególnego szacunku,
względów, wyróżnienie kogoś; poważanie szacunek, respekt,
względy
deifikacja <łac. deifikatio> wyniesienie istot żywych (zwł. ludzi
wybitnych lub rzeczy do godności bóstwa; ubóstwienie
deizm<łac. deismus> doktryna filozoficzno-religijna powstała w
okresie oświecenia, uznająca Boga-Stwórcę, ale odrzucająca wiarę w
cuda i objawianie
deklinacja <łac. declinatio= odchylenie> 1. odmiana wyrazów przez
przypadki i liczby
2. astr. Odległość kątowa ciała na sferze niebieskiej, liczona od równika niebieskiego
delektować się-<łac. delecto>napawać się, upajać się czymś;
znajdować w czymś szczególną przyjemność
doktor <łac. doctor= nauczyciel, mistrz> 1.stopień naukowy
nadawany przez szkoły wyższe i instytuty naukowe 2. pot. lekarz,
doktor medycyny
edukacja <łac. educatio> wychowanie, wykształcenie
dyliżans < z łac. diligentia-czujność> wieloosobowy kryty pojazd
konny używany w XVI- XIX w. Do przewożenia pasażerów i
przesyłek pocztowych.
feminizm <łac. femina = kobieta> ruch dążący do prawnego i
społecznego równouprawnienia kobiet powstały w czasie rewolucji
francuskiej w 1789 r.
filia< z łac. dosł. córka> ekspozytura, agencja, oddział większego przedsiębiorstwa lub urzędu
fortuna<łac. dosł. los, przypadek>majątek, bogactwo, szczęście,
powodzenie, szczęśliwy los
gracja <łac. gratia= wdzięk, powab> wdzięk, wytworność,
szczególnie w ruchach ciała
komparatystyka- badania porównawcze; ustalenie zależności,
pokrewieństw, analogii itp., zwłaszcza w zakresie językoznawstwa i
literaturze.
konwenans- ogólnie przyjęte i obowiązujące w danym środowisku
formy, zwyczaje towarzyskie
konwencja <łac. conventio> umowa międzynarodowa zawierana w sprawach specjalnych
litera<łac. littera> znak graficzny głoski
literatura<łac. litteratura = pismo, pisanie> ogół pisanych dzieł
danego narodu, epoki lub całej ludzkości; piśmiennictwo
matrona –podniośle, często żartobliwie: kobieta, zwykle starsza,
zamężna, otoczona szacunkiem
mizeria <łac. miseria = bieda> 1. sałatka z surowych ogórków,
pokrojonych w plasterki
2. nędza, bieda, ubogi dobytek
mizerny <łac. miser = nędzny, godny politowania> 1. biedny, nędzny lichy, 2.zmizerowany, wątły, wychudły
multi- <łac. multus = liczny> pierwszy człon wyrazów złożonych,
oznaczający: wiele, dużo.
natura- 1. świat dostępny poznaniu zmysłowemu; przyroda 2.
przyroda jako siła kształtująca organizmy żywe 3.usposobienie,
charakter; człowiek o określonym charakterze, usposobieniu
naturalny < łac. naturalis> zgodny z prawami natury, odbywający się bez udziału człowieka; niesztuczny, prawdziwy
obserwacja <łac. observatio> 1.uważne przyglądanie się czemuś,
skupienie na czymś uwagi 2. med. Poddawanie pacjenta
różnorodnym badaniom lekarskim w celu rozpoznania choroby
obserwować <łac. observo> dokonywać obserwacji, przyglądać się
czemuś lub komuś uważnie; badać, śledzić, dostrzegać, stwierdzać
opera – 1. sceniczny dramat muzyczny 2. gmach, w którym
odbywają się przedstawienia operowe
operacja <łac. operatio= działanie> 1.działanie albo szereg działań do wykonania określonego zadania 2. med. zabieg chirurgiczny
dokonywany w celu usunięcia przyczyn choroby
operator<łac. dosł. wykonawca> 1. lekarz dokonujący operacji;
chirurg 2. specjalista w zakresie zdjęć filmowych
port < łac. portus> przybrzeżny obszar wodny wyposażony w
urządzenia zapewniające bezpieczny postój i obsługę statków
próba <łac.proba= szacowanie, kontrola> 1. badanie mające na celu
sprawdzenie czegoś
2.usiłowanie, wysiłek podjęty w celu dokonania czegoś
rarytas <łac. raritas> rzecz rzadka, niezwykle cenna; coś bardzo
smacznego
recytacja <łac. recitatio> wygłaszanie z pamięci odczytywanie
tekstów poezji i prozy artystycznej; deklamacja
regent < łac. regens= kierujący, rządzący> 1. osoba sprawująca rządy w okresie małoletniości, choroby lub dłuższej nieobecności
panującego 2. w dawnej Polsce: urzędnik
regencja <łac. rego= rządzę, kieruję>1. rządy jednej albo kilku osób (regentów) ustawione na okres małoletniości, choroby lub dłuższej
nieobecności 2. styl w sztuce francuskiej (gł. w
meblarstwie i dekoracji wnętrz) mający cechy pośrednie między
barokiem a rokokiem
rektor <łac. rector =kierownik> 1. profesor lub docent stojący na czele kolegium rektorskiego, kierującego wyższą uczelnią 2. ksiądz
rezydujący przy kościele nieparafilalnym
romański <łac. Romanus= rzymski> 1. powstały na gruncie starożytnej kultury rzymskiej,
2. związany ze stylem romańskim; wybudowany w tym stylu,
mający cech tego stylu
sentencja <łac. sententia= mniemanie, rząd> 1. zwięzłe zdanie
zawierające opinię,sąd, myśl; maksyma, aforyzm 2. praw. s wyroku-
zasadnicza część orzeczenia sądowego, zawierająca rozstrzygnięcie,
wyrok
serwis – 1. komplet naczyń stołowych 2. zestawienie, komplet
artykułów dotyczących jakiegoś zagadnienia, dziedziny, zebranych
w określonym celu
student<łac. studens> ten kto się kształci , studiuje na wyższej
uczelni
studia –uczenie się, systematyczna nauka zwykle na wyższej uczelni
studiować –uczyć się na wyższej uczelni; być studentem
symultaniczny – dziejący się, odbywający się jednocześnie
tabela <łac. tabella= tabliczka> wykaz, spis danych liczbowych lub innych , rozmieszczony na arkuszu w określonym porządku według
rubryk
tunika <łac. tunica> spodnia szata z lnu lub bawełny, zwykle biała, u mężczyzn krótka, u kobiet długa, noszona w starożytnym Rzymie
witamina- <łac. vita=życie+miny> składniki pokarmowe niezbędne
do prawidłowego przebiegu procesów życiowych organizmów
ludzkich i zwierzęcych.
witalny -<łac. vitalis> obdarzony siłą żywotną; żywotny
Autor pracy: Gonia