61

nr 2.161

luty 2015

edukacja wieloobszarowa

■ Cele ogólne:

●

rozbudzanie dziecięcej ciekawości i poszerzanie wiedzy o otaczającym świecie;

●

kształtowanie zachowań proekologicznych;

●

rozwijanie myślenia przyczynowo-skutkowego.

■ Cele szczegółowe:

●

zapoznanie dzieci z kolejnymi etapami produkcji papieru;

●

zachęcenie do segregacji śmieci (papieru);

●

stwarzanie warunków do eksperymentowania z papierem;

●

rozwijanie umiejętności układania i opowiadania historyjki obrazkowej na podstawie wysłu-

chanego tekstu.

■ Metody pracy z dziećmi:

●

czynna (samodzielnych doświadczeń, zadań stawianych dziecku, kierowania aktywnością);

●

oglądowa (pokaz ilustracji);

●

słowna (rozmowa, opowiadanie, wiersz).

■ Formy organizacyjne:

•

zbiorowa

•

indywidualna

•

grupowa.

■ Środki dydaktyczne:

schemat drzewa do opowiadania, dwie obręcze, papierowe przedmioty

do zabawy w klasyfikowanie (szczegółowo opisane w treści scenariusza), mała ilustracja drzewa

i kosza na papier, ilustracje do historyjki obrazkowej, fotografie do zagadek, stare gazety/kartki,

wieczka pudełek z małym otworem, instrumenty do zabawy ruchowej.

■ Opis przebiegu zajęć:

● Tajemnice drzewa

– opowiadanie nauczyciela połączone z układaniem historyjki obraz-

kowej.

Nauczyciel wiesza na tablicy schemat drzewa. Drzewo jest podklejone (najlepiej na

gumie) na kartonie i wykonane w następujący sposób:



korzenie drzewa zrobione są ze

sztywnych uchwytów papierowych toreb (lub z dratwy) i przyklejone na oddzielnym kar-

tonie;



pień drzewa jest wykonany z rolki po ręczniku papierowym,



pokryty korą; kora

drzewa i gałęzie są wykonane z papieru do pakowania, który wcześniej został zgnieciony;



do gałęzi są doczepione liście z papieru.

Jeśli jest taka możliwość, nauczyciel może zaprezentować dzieciom kawałek pnia z korą.

Nauczyciel zachęca dzieci do rozmowy na temat drzew (drzewo jako mieszkanie zwierząt,

schronienie przed słońcem, drzewo żywiciel – dające owoce itp.). Następnie opowiada:

Jak powstaje

papier?

Natalia Łasocha

scenariusz zajęć dla dzieci pięcioletnich

62

nr 2.161

luty 2015

edukacja wieloobszarowa

Drzewa w lasach spełniają jeszcze jedną bardzo ważną rolę. To dzięki nim w przedszkolu

i w domu możemy rysować obrazki na kartkach, czytać i oglądać ulubione książki i komiksy,

składać samoloty z papieru i układać puzzle! Otóż papier, który jest do tego potrzebny, produkuje

się właśnie z drzew, a dokładnie z drewna. Kiedy drzewo jest już wystarczająco duże, drwale

ścinają je ponad korzeniami

(nauczyciel odsuwa drzewo od korzeni). Następnie odcinają

wszystkie gałęzie

(nauczyciel odczepia gałęzie wraz z liśćmi) i same pnie drzew przewożą

do fabryki papieru, czyli papierni. Tutaj w fabryce ściąga się korę

(nauczyciel odczepia korę,

zostaje sama kłoda) i takie drewno sieka się na drobne kawałki. Powstaje masa, do której dodaje

się różne składniki, m.in. barwnik, który decyduje, jaki papier będzie miał kolor. To wszystko

jest mieszane w bardzo dużym naczyniu, które nazywamy kadzią. Taka masa papiernicza

jest następnie rozkładana na olbrzymich sitach, gdzie schnie i jest rozwałkowywana. Gotowy

papier zwijany jest w duże bele. Takie bele można pociąć na arkusze papieru.

Po wysłuchaniu opowiadania dzieci odpowiadają na pytania nauczyciela: Jak wygląda drze-

wo? Kto ścina drzewa w lesie? Gdzie przewożone są pnie? Co się dzieje z drewnem w papier-

ni?

Nauczyciel wiesza na tablicy (nie po kolei) ilustracje do historyjki obrazkowej (ścinanie

drzewa w lesie; pień bez kory rozdrabniany na drobne kawałki; mieszanie masy papierowej

w kadzi; rozkładanie masy na sitach i prasowanie; zwijanie papieru w bele). Dzieci wspólnie
ustalają kolejność i opowiadają, co się dzieje na poszczególnych obrazkach.

● Papier z drzewa i papier z papieru – zabawa w klasyfikowanie.

Na dywanie rozłożone

są dwie obręcze. Nad pierwszą umieszczona jest fotografia drzewa, nad drugą – zdjęcie

niebieskiego kontenera na papier. Nauczyciel wyjaśnia, że zużyty papier można wrzucać do

specjalnych koszy na śmieci, ponieważ może on być wykorzystany ponownie do produkcji

nowego papieru. Taki zużyty papier nazywamy makulaturą. Dzięki temu, że stary papier

jest ponownie używany, wycina się mniej drzew. Papier, który został wyprodukowany ze

starego papieru, nie może być już biały, ale można go wykorzystać do produkcji kartonów,

szarego papieru itd. Z dużego kartonowego pudła dzieci kolejno wyciągają jeden przedmiot
i umieszczają go w odpowiedniej obręczy. Przykładowe przedmioty do klasyfikowania:

▪

papier produkowany z drewna: książka z białymi kartkami, papier śniadaniowy, kartki do

rysowania, kartka urodzinowa, witraż z bibuły, karty do gry, kalendarz ścienny, kolorowy
papier do pakowania, papierowe foremki na babeczki, zakładka do książki;

▪

papier produkowany z makulatury: duże pudło kartonowe, pudełko na buty, szary pa-

pier toaletowy, książka z szarymi stronami, tekturowe opakowania na jajka, szary papier

pakowny, tektura falista, ręczniki papierowe, szara torba na prezenty.

● Drwale w lesie – zabawa ruchowa.

W zależności od wygrywanego instrumentu obrazują-

cego konkretną sytuację dzieci-„drwale” wykonują odpowiednie ruchy:

▪

bębenek – (w pojedynkę) spacerują po lesie i rozglądają się dookoła w poszukiwaniu

najwyższego drzewa;

▪

tarka – dobierają się w pary i chwytają za skrzyżowane ręce, a następnie poruszają nimi

na zmianę do przodu i do tyłu, naśladując ruchy piły;

▪

kij deszczowy (lub grzechotka) – siadają w kółeczkach w grupach trzyosobowych; z po-

wodu deszczu robią sobie przerwę obiadową w szałasie.

historyjka obrazkowa (5 kart A4)

została

dołączona do miesięcznika –

szczegóły na str. 23

prenumerata

PLUS

!

prenumerata

PLUS

!

ilustracje do zabawy

(2 karty A5)

zostały dołączone do miesięcznika –

szczegóły na str. 23

63

nr 2.161

luty 2015

edukacja wieloobszarowa

● Co potrafi papier? – zabawa manipulacyjna.

Do tej zabawy można wykorzystać niepo-

trzebne już kartki papieru lub stare gazety. Dzieci w grupach czteroosobowych próbują

znaleźć odpowiedź na pytania nauczyciela i przetestować swoje pomysły:

▪

Co zrobić, żeby kartkę papieru dorzucić do linii?

(wyznaczonej za pomocą taśmy);

▪

Co zrobić, żeby kartka papieru przecisnęła się przez wąską szczelinę?

(np. mały otwór wiel-

kości guzika wycięty w wieczku od pudełka);

▪

Jakie dźwięki można tworzyć za pomocą papieru?

▪

Co może zastąpić kartka papieru?

(np. złożona w harmonijkę imituje wachlarz).

● Do czego to służy? – zagadki.

Nauczyciel prezentuje fotografie przedstawiające obiekty

oraz urządzenia charakterystyczne dla produkcji papieru, np. piła do cięcia drzewa, maszyna

do rozdrabniania drzewa, maszyna papiernicza, gilotyna do cięcia papieru. Krótko opowiada

o każdym z urządzeń (np. To urządzenie służy do ścinania drzewa w lesie, rozdrabniania

ściętego pnia na drobne wióry

), a dzieci wskazują odpowiednie zdjęcie.

● Papiernia – zabawa relaksacyjna.

Nauczyciel recytuje wiersz i prezentuje odpowiednie ru-

chy. Dzieci dobierają się w pary. Jedno dziecko kładzie się na brzuchu, a drugie wykonuje

prosty masaż. Po chwili następuje zamiana. Dzieci mogą nauczyć się wiersza i wymyślić

proste ruchy do ilustrowania jego treści.

Papiernia

(Natalia Łasocha)

Wczesnym rankiem idź do lasu,
(palce wskazujące na przemian „spacerują” po plecach kolegi)

drwal tam drzewa tnie.
(krawędzią dłoni delikatnie kreślimy linię w poprzek pleców)
Potem wielką ciężarówką do papierni jadą pnie.
(pięść jednej dłoni przesuwa się wzdłuż pleców)
Duży kawał drewna weź i długo nie czekaj,
(chwytamy za ramiona kolegi)
na drobne kawałki porządnie go posiekaj.
(krawędzie obu dłoni delikatnie stukają po plecach – od góry do dołu i z powrotem)
Dodaj barwnik jaki chcesz, jeszcze klej i woda,
(delikatnie dotykamy szyi, a następnie jednego i drugiego ucha)
w wielkiej kadzi to wymieszaj i masa gotowa.
(palcem wskazującym kreślimy koła na plecach)
Teraz trudne jest zadanie, lecz się nie poddawaj,
na podłużnych sitach tę masę rozkładaj.
(palce obydwu dłoni przesuwamy od góry do dołu pleców)
Dużo cierpliwości teraz potrzebujesz,
masa schnie, a ty ją dzielnie po trochu wałkujesz.
(całą powierzchnią obu dłoni gładzimy plecy od góry do dołu)
Kiedy papier już gotowy, zwiń go w wielkie bele,
taki papier co dzień ma zastosowań wiele.
(„masażysta" delikatnie turla kolegę po dywanie)

▪

fotografie do zabawy (6 A4)

zostały

dołączone do miesięcznika –

szczegóły na str. 23

prenumerata

PLUS

!

Natalia Łasocha – nauczyciel kontraktowy, absolwentka Uniwersytetu

Pedagogicznego w Krakowie. Pracuje w Przedszkolu Samorządowym

nr 136 w Krakowie. Szczególnie dba o rozwój zainteresowań dzieci oraz

wychowanie przez ruch i zabawę.