bliżej przedszkola  4.115 kwiecień 2011

8

Nauczyciel nie jest w stanie
wyposażyć rodziców w gotowe
zestawy reguł, które będą
umożliwiały mądre wychowanie,
ale dzięki budowaniu dobrych
relacji z rodzicami może
współuczestniczyć
w wychowaniu dziecka.

Zarządzanie przedszkolem

EFEKTyWNa KomuNiKacJa

NauczyciEla z RoDzicami

Agnieszka Czeglik

L

udzie, których spotykamy, z któ-

rymi pracujemy, są bardzo różni

pod względem charakteru i ty-

pów psychicznych. Jedni zwra-

cają się raczej w kierunku świata ze-

wnętrznego, innym bliższy jest świat we-

wnętrzny. Jedni wykazują pobudliwość

ruchową, inni uczuciową. Jedni są rea-

listami, inni romantykami. Bez dostrze-

gania tych zjawisk i różnic nie może być

mowy o właściwych kontaktach i życzli-

wości międzyludzkiej. Ważne jest wyro-

bienie w sobie wrażliwości na drugiego

człowieka, na jego strukturę psychiczną,

wzmożoną pobudliwość czy nadmierne

zahamowanie. Jest to ogromnie ważne

zadanie dla nauczycieli, wychowawców

i rodziców, kształtują oni bowiem oso-

bowość młodych ludzi. Współpraca jest

jednym z najtrudniejszych wymiarów

relacji międzyludzkich, gdyż wymaga

rezygnacji z własnych, podrzędnych ce-

lów na rzecz celu nadrzędnego. W pro-

cesie kształcenia i wychowania dziecka

nadrzędnym celem jest jego rozwój oso-

bowościowy. Dlatego też my, nauczycie-

le, w imię dobra dziecka powinniśmy za

wszelką cenę zabiegać o dobre relacje

z rodzicami, nawet wtedy, gdy nie jest

to łatwe i proste.
Trudno wyobrazić sobie życie w spo-

łeczeństwie, rodzinie czy organiza-

cji bez komunikowania się z innymi.

Komunikacja daje nam szansę na wy-

mianę myśli, współdziałanie, podą-

żanie w tym samym kierunku. Dzięki

niej dowiadujemy się, co czują i myślą

inni, możemy również wyrazić siebie.

Warto przyjrzeć się bliżej temu proceso-

wi i odpowiedzieć sobie na pytanie, czy

potrafimy skutecznie się komunikować.

Czy potrafimy budować dobre rela-

cje z rodzicami, które skutkować będą

współuczestniczeniem w wychowaniu

dziecka?
W codziennej pracy nauczyciela czy

dyrektora mamy do czynienia z częsty-

mi kontaktami z rodzicami. Rozmowy,

jakie z nimi prowadzimy, nie zawsze

należą do przyjemnych obowiązków

nauczyciela, zwłaszcza gdy dotyczą

tzw. trudnych tematów. Problemem

staje się niekiedy nie tylko treść infor-

macji, którą chcemy przekazać rodzico-

wi, ale również forma, w jakiej mamy

to uczynić. Jak przekazać rodzicowi,

że jego dziecko bije, gryzie, dokucza,

opowiada o awanturach lub o swojej

samotności? Lubimy i potrafimy roz-

mawiać o rzeczach miłych, które cieszą

odbiorcę. Jednak dialog poruszający

tematy trudne, niewygodne, przykre

to nie lada wyzwanie. Aby rozmowa

bliżej przedszkola  4.115 kwiecień 2011

9

blizejprzedszkola.pl

z rodzicami była czymś więcej niż jed-

nostronnym monologiem i przekaza-

niem informacji, musi spełniać szereg

warunków. Tylko wtedy jest szansa na

równoważny dialog, sprzyjający na-

wiązaniu współpracy oraz rozwiąza-

niu problemu.

Rodzic sprzymierzeńcem
przedszkola

W obecnym systemie kształcenia przy-

szłych nauczycieli pomija się fakt, że

przedszkole/szkoła to nie tylko nauczy-

ciele i uczniowie, ale również rodzice.

Rzadko kiedy studenci kierunków pe-

dagogicznych są wyposażani w wiedzę

i umiejętności budowania dobrych rela-

cji z rodzicami, efektywnej komunikacji

interpersonalnej, niezbędnej do stworze-

nia dobrej płaszczyzny porozumienia.
Inną ważną kwestią jest zmieniająca się

rzeczywistość, która wymaga zmiany

koncepcji tworzenia wspólnej przestrze-

ni rodzic – nauczyciel. W swej pracy

musimy wyjść ze stereotypu wszech-

wiedzącego nauczyciela, który zachę-

cając rodziców do współuczestniczenia,

widzi ich jedynie jako biernych i nie

sprzeciwiających się naszej woli obser-

watorów. Jeśli tak jest, to współpraca

ta ogranicza się do zebrań z rodzicami,

podczas których podaje się informacje

o umiejętnościach dzieci, omawia ich

przewinienia, odczytuje komunikaty,

prosi o składki na Radę Rodziców czy na

potrzeby grupy. W tym modelu rodzice

są jedynie klientami, a nie partnerami

czy sprzymierzeńcami przedszkola.

nień pedagogiczno-psychologicznych,

które dla nas, pedagogów, są oczywiste,

a dla rodziców często nieznane i nie-

zrozumiałe. Bywa, że jako nauczyciele

narzekamy, iż rodzice nie wspierają nas

w procesie wychowawczym, a często po

prostu nie potrafią pomóc swoim dzie-

ciom, powielają złe wzorce wyniesione

z domu rodzinnego lub popełniają błę-

dy wynikające ze zwykłej niewiedzy.
Modyfikowanie oddziaływań wycho-

wawczych rodziców, ukazywanie właś-

ciwego kierunku pracy z dzieckiem

ułatwia wzajemne porozumienie mię-

dzy rodzicami a nauczycielem, pozwa-

la wypracować wspólny front działań.

Zwiększenie kompetencji rodziców

w ich roli wychowawczej poprawia ko-

munikację z dzieckiem.

Poszerzenie wiedzy na temat pra-

widłowości rozwojowych i głównych

problemów pojawiających się na róż-

nych etapach rozwoju, a także uspraw-

nienie umiejętności wychowawczych,

umożliwia rodzicom unikanie poważ-

nych błędów wychowawczych, mogą-

cych prowadzić do powstania u dzie-

cka zachowań niepożądanych.

Rozmawiać – ale jak?

Rozpoczynając współpracę z rodzica-

mi, należy uwzględnić fakt, iż grupa

rodziców, tak jak każda grupa społecz-

na, charakteryzuje się pewną dynamiką

i ma określoną strukturę. Zawsze będą

„rodzice przeciw”, czyli ci, którym

się nasza strategia działań nie spodo-

ba, „rodzice obojętni”, czyli ci, którzy

R

E

K

L

A

M

A

Problemem staje się nie tylko treść informacji,
którą chcemy przekazać rodzicowi, ale również
forma, w jakiej mamy to uczynić. Jak przekazać
rodzicowi, że jego dziecko bije, gryzie, dokucza,
opowiada o awanturach lub o swojej samotności?

Aby zostać nauczycielem, należy skoń-

czyć studia, aby zostać inżynierem, na-

leży skończyć studia, aby być rodzicem,

nie trzeba nawet szkoły podstawowej.

Myśl ta sygnalizuje fakt, że nie można od

rodziców wymagać idealnych z naszego

punktu widzenia decyzji, zachowań, je-

śli uprzednio nie podzielimy się z nimi

wiedzą na temat wielu ważnych zagad-

w początkowej fazie nawiązywania

relacji z nauczycielem poprzestaną na

obserwacji biegu wydarzeń, i „rodzice

zawsze za”, czyli osoby entuzjastyczne,

pozytywnie reagujące na nasze propo-

zycje działań. Takie podejście do struk-

tury grupy pozwala nauczycielowi zdy-

stansować się do wiecznie niezadowo-

lonych rodziców i zachować pozytyw-

bliżej przedszkola  4.115 kwiecień 2011

40

Zarządzanie przedszkolem

ną energię dla pozostałej części grupy.

Błędem natomiast jest to, że całą naszą

energię tracimy na ciągłą walkę z tymi

„na nie”, zapominając o pozyskiwaniu

„tych obojętnych” przy pomocy „tych

zawsze za”. Często porzucamy podję-

te działania, dlatego że nie ma stupro-

centowej frekwencji na zajęciach albo

dlatego że na zajęcia przyszli nie ci, na

których nam zależało. Pamiętajmy, że

jako wychowawcy jesteśmy zobowią-

zani poświęcić czas wszystkim rodzi-

com!
W rozmowach z rodzicami, zwłaszcza

na tematy wychowawcze, potrzebna

nam jest nie tylko podstawowa wiedza

o problemowych zachowaniach dzieci

w wieku przedszkolnym, ale również

umiejętność prowadzenia rozmów.

Przystępując do nich, musimy sobie

zdawać sprawę z tego, iż w oczach

większości rodziców ich dziecko jest

najlepsze, a winą za kłopoty najczęściej

obciążany zostaje personel przedszko-

la. Rozmawiając z rodzicem, musimy

pamiętać, że komunikacja odbywa się

zarówno na poziomie werbalnym, jak

i niewerbalnym, za pośrednictwem

mimiki, gestów, postawy ciała, ruchów

czy kontaktu wzrokowego.

Komunikaty niewerbalne wspomaga-

ją komunikaty werbalne, dostarczają

przede wszystkim informacji o uczu-

ciach, nastawieniu i intencjach partnera

interakcji. Bardzo ważnym elementem

komunikacji, na który należy zwrócić

szczególną uwagę, jest udzielenie in-

formacji zwrotnej. Często o tym zapo-

minamy, a bez niej nie wiemy, czy nasz

rozmówca dobrze nas zrozumiał.
Podczas rozmów z rodzicami jak og-

nia należy się wystrzegać osądzania,

decydowania za innych, krytykowa-

nia w oparciu o własne opinie, etykie-

towania, strofowania, pouczania, za-

wstydzania rodzica oraz wielu innych

elementów niekorzystnie wpływają-

cych na przebieg procesu komunikacji.

Warto jednak posłużyć się komunika-

tem „ja”, który mówi jedynie coś o nas,

o naszych reakcjach i odczuciach.

Udziela informacji zwrotnej, która

pozwala nam wyrażać swoje uczucia

i oczekiwania w takiej formie, która

nie obraża osoby, do której mówimy.

Przykładem może być następująca wy-

powiedź nauczyciela: „Niepokoję się,

kiedy Adaś zachowuje się agresywnie

wobec swoich kolegów, bo może uczy-

nić krzywdę komuś lub sobie”.

By aktywnie słuchać

Bardzo ważnym elementem efektyw-

nej komunikacji w budowaniu do-

brych relacji z rodzicami jest aktywne

słuchanie rodziców i konkretne techni-

ki wchodzące w jego skład:



Parafrazowanie

– polega na wyraża-

niu za pomocą własnych słów tego,

co powiedział nasz rozmówca. Celem

parafrazy jest sprawdzenie, czy usły-

szany tekst został właściwie zrozu-

miany przez odbiorcę komunikatu,

np. „Z tego, co pan mówi, wynika,

że...”; „Jeśli dobrze panią rozumiem,

to...”.



Odzwierciedlanie uczuć

– to dobie-

ranie właściwych słów, które ade-

kwatnie nazywają emocje przeży-

wane przez rozmówcę. Dzięki temu

rozmówca upewnia się, że został wy-

słuchany i zrozumiany, np. „Widzę,

że jest pani bardzo wzburzona”;

„Domyślam się, że jest pani niezado-

wolona”.



Dowartościowanie

– ma na celu pod-

kreślenie pozytywnych aspektów sy-

tuacji, przy jednoczesnym podniesie-

niu poczucia własnej wartości u part-

nera interakcji, np. „Dziękuję za to, co

pani powiedziała”; „Doceniam pana

starania”.



Klaryfikacja

– dzięki niej w empatycz-

ny sposób możemy przerwać i upo-

rządkować wypowiedź, doprowadzić

do skoncentrowania się na kwestiach

najistotniejszych, np. Co jest dla pań-

stwa najważniejsze?; Czego państwo ode

mnie oczekują?

Rozmowa na temat
wspomagania dziecka

o

Pamiętajmy, o czym chcemy rozma-

wiać

(jaki jest cel naszego spotkania)

– będzie nam łatwiej, jeśli przed spotka-

niem przygotujemy sobie listę tematów,

o których chcemy porozmawiać, pytań,

które chcemy zadać (w jakich obszarach

dziecko funkcjonuje lepiej, w jakich go-

rzej, jakiego typu zadania są dla niego

trudne, w jakich sytuacjach przeżywa

niepewność, lęk, a jakie sprawiają mu

radość, jakich sytuacji unika, a do jakich

dąży); dobrze, jeśli swoje obserwacje

mamy usystematyzowane, zanotowa-

ne, jeśli możemy posłużyć się konkret-

nymi przykładami.

DEKaloG NaUCzyCIEla

Przy braku efektywnej komunikacji w rozwiązywaniu trudnych problemów nauczyciele powin-
ni posługiwać się następującymi zasadami:

o

oddziaływać na serce przez miłość, a na rozum – przez przekonanie; uspokajać swoim spoko-

jem – być cierpliwym, rozsądnym i opanowanym, unikać emocji i nieprzemyślanych decyzji;

o

zachęcać, a nie zniechęcać – pobudzać do działania, aktywności, kreatywnego myślenia,

wiary we własne siły;

o

sukces dziecka moim sukcesem – cieszyć się z osiągnięć swoich podopiecznych, czerpać z nich

siłę do dalszej pracy;

o

być mediatorem – pośredniczyć między szkołą a domem, środowiskiem lokalnym;

o

dążyć do kompromisu – widzieć sprawę oczyma nie tylko nauczyciela, ale także ucznia;

o

otwierać duszę dziecka na piękno – uczyć wrażliwości, poczucia dobrego smaku, taktu i kul-

turalnego zachowania w każdej sytuacji;

o

aby zło zwyciężać, ze złem walczyć trzeba – dawać dziecku szanse poprawy, ukazywać drogi

prowadzące ku dobremu i ku zmianie sposobu zachowania;

o

nadzieja jest matką mądrych, którzy umieją daleko patrzeć – uczyć perspektywicznego spoj-

rzenia w przyszłość, mądrego i odpowiedzialnego planowania dalszego życia;

o

najlepszym przykładem: przykład własnego życia – staram się być pogodnym, uśmiechnię-

tym człowiekiem, mądrze i uczciwie kierować własnym życiem;

o

pamiętać, że bilansem każdego dnia jest zaakceptowanie jego rezultatu wraz z rozczarowa-

niem i trudem.

bliżej przedszkola  4.115 kwiecień 2011

41

o

Powiedzmy rodzicom, dlaczego chcemy z nimi rozma-

wiać

– rodzice mogą przeżywać wiele emocji w oczekiwa-

niu na tę rozmowę, niekoniecznie sprzyjających współdzia-

łaniu; jeśli wyjaśnimy, jaki jest cel spotkania, obniży się po-

ziom ich niepokoju.

o

Wybierzmy właściwy czas i miejsce sprzyjające rozmo-

wie

– i my, i rodzice lepiej się poczujemy, jeśli będziemy

mogli porozmawiać spokojnie, bez pośpiechu, w miejscu,

w którym nikt nie będzie przeszkadzał i które będzie za-

pewniało poczucie prywatności.

o

Kontrolujmy upływający czas

– postarajmy się rozma-

wiać o konkretach, ważne, aby rozmowa wzbogaciła naszą

wiedzę o dziecku, ujednoliciła nasze działania względem

dziecka. Przedłużająca się dyskusja może powodować zmę-

czenie, znudzenie, zniecierpliwienie, a te emocje nie sprzy-

jają porozumieniu.

o

Zadbajmy o partnerskie relacje między nami a rodzica-

mi

– pamiętajmy o tym, że my obserwujemy dziecko w in-

nych sytuacjach niż rodzice, możemy się nawzajem podzie-

lić naszą wiedzą, by mieć pełniejszy obraz funkcjonowania

dziecka w różnych sytuacjach; zarówno rodzice, jak i my je-

steśmy zainteresowani jak najlepszym wykorzystaniem po-

tencjału dziecka; współdziałając, możemy lepiej wesprzeć je

w rozwoju.

o

Nie pouczajmy rodziców

– nikt nie lubi czuć się mniej

kompetentny.

o

Mówmy dobrze o dziecku

– zwłaszcza na początku roz-

mowy powiedzmy rodzicom coś pozytywnego o dziecku

(co mu się ostatnio udało, z czym sobie radzi, jakie są jego

mocne strony), później również wspominajmy o jego sukce-

sach i umiejętnościach, w ten sposób zmniejszymy niepokój

rodziców i wspólnie będziemy mogli wykorzystać te atuty

dziecka przy planowaniu działań wspierających jego funk-

cjonowanie w innych obszarach.

o

Rozmawiajmy o dziecku, a nie o jego kolegach, nie po-

równujmy dziecka z innymi

– spotykamy się, by rozmawiać

o tym dziecku, poza tym obowiązuje nas dyskrecja w spra-

wach naszych wychowanków i ich sytuacji rodzinnej.

o

Nie zostawiajmy rodziców samych z problemem

– ana-

lizując sfery aktywności dziecka, które powinny być objęte

wspieraniem, podajmy propozycje pomocy (zestaw zabaw

i ćwiczeń, które będą sprzyjały rozwijaniu umiejętności ob-

jętych wspomaganiem, zachęćmy rodziców do aktywne-

go szukania innych propozycji zabaw, które będą zgodne

z upodobaniami dziecka i jego rodziny).

o

Korzystajmy z kart obserwacji dzieci

– przy pomocy

kart obserwacji łatwiej nam będzie uporządkować wiedzę

na temat mocnych i słabych stron dziecka, karty obserwacji

mogą też być pomocne przy planowaniu zadań do pracy

w przedszkolu i w domu.

o

Dajmy rodzicom czas na pytania, komentarze, propozy-

cje

– dowiemy się, jak rodzice postrzegają problem dziecka,

w jaki sposób są gotowi mu pomóc; jest to również okazja

do wyjaśnienia ewentualnych wątpliwości czy różnic w pa-

trzeniu na problem.

o

Zanotujmy nasze ustalenia

– w ten sposób podsumuje-

my spotkanie, podkreślimy znaczenie wspólnych ustaleń,

będziemy mogli się do nich odwołać w razie potrzeby.

R

E

K

L

A

M

A

bliżej przedszkola  4.115 kwiecień 2011

42

Podczas takich rozmów nie zapomi-

najmy też o tonie naszego głosu, jego

natężeniu i tempie mówienia. Bądźmy

dobrymi obserwatorami, potrafiącymi

przyjąć punkt widzenia drugiej strony,

okazując przy tym szacunek i licząc się

z uczuciami innych. Przecież i nauczycie-

lom, i rodzicom zależy na tym, by razem

uczestniczyć w wychowaniu dziecka.

zasady budowania relacji

o

Od pierwszych dni dbajmy o dobre

kontakty między nami a rodzicami

– już od pierwszych spotkań (w czasie

zajęć adaptacyjnych, od pierwszych dni

pobytu dziecka w przedszkolu) bądź-

my przyjaźni rodzicom, rozmawiajmy

z nimi o tym, co ważne dla ich dziecka,

i słuchajmy tego, co oni mają do powie-

dzenia; wtedy lepiej poznamy dziecko

i jego rodzinę, łatwiej nam będzie rów-

nież rozmawiać o sytuacjach trudnych

dotyczących dziecka.

o

Odnośmy się z szacunkiem do ro-

dziców i wymagajmy szacunku wobec

siebie

– rodzice mają prawo mieć swoje

– inne niż my – poglądy na wychowanie

i edukację dziecka, mają prawo podjąć

współpracę z nami albo jej odmówić, nie

muszą nas informować o różnych fak-

tach z życia dziecka; my z kolei mamy

prawo przedstawić, dlaczego widzimy

potrzebę wspierania dziecka w rozwo-

ju, mamy prawo dbać o poszanowanie

własnej osoby i norm, które obowią-

zują w naszym przedszkolu i w naszej

grupie; w interesie dziecka jest, byśmy

ustalili spójny system wspomagania

jego rozwoju.

o

Starajmy się jak najlepiej poznać

dziecko i jego rodzinę

– rozmawiaj-

my z rodzicami i z dzieckiem, obser-

wujmy ich zachowanie w różnych

sytuacjach, możemy wykorzystać an-

kiety dotyczące upodobań, przyzwy-

czajeń dziecka, jego mocnych i słabych

stron, ewentualnych problemów zdro-

wotnych i rozwojowych.

o

Pozwólmy rodzicom poznać siebie,

swoje oczekiwania, wymagania i war-

tości, o które dbamy w przedszkolu

–

bądźmy otwarci, precyzyjnie formułuj-

my to, co chcemy przekazać rodzicom.

o

Stwarzajmy okazje do wspólnego

działania rodziców, dzieci i nauczy-

cieli

– zorganizujmy piknik rodzinny,

wspólne ozdabianie sali przedszkol-

nej, zachęcajmy rodziców do działań

na rzecz dzieci (np. czytanie dzieciom

bajek, opowiadanie o swojej pracy za-

wodowej).

o

Pokazujmy rodzicom, w jaki sposób

pracujemy z dziećmi

– informujmy ich

o realizowanych w danej grupie tema-

tach dydaktycznych na przeznaczonej

do tego tablicy, zapraszajmy rodziców

na zajęcia otwarte, eksponujmy w do-

stępnym dla rodziców miejscu prace

wykonane przez dzieci, zróbmy foto-

reportaż z codziennych działań dzieci

w przedszkolu.

o

Organizujmy zebrania dla rodziców

– na spotkaniach poruszajmy interesują-

ce ich tematy, najlepiej prowadzone me-

todami aktywizującymi rodziców, przy

małym poczęstunku.



WAŻNE:

Budowanie klimatu za-

ufania i podejmowanie spójnych dzia-

łań przez nauczycieli i rodziców służą

dobru dziecka.



PAMIętAJMy:

Współdziałanie

z rodzicami na zasadach partner-

skich zwiększa szansę skutecznej po-

mocy dziecku.

Gdy współpraca
nie układa się pomyślnie...

Oczywiście, nie zawsze współpraca

nauczyciela z rodzicami układa się bez-

konfliktowo. Każdy nauczyciel spotkał

zapewne takich rodziców, których trud-

no było zachęcić do wspólnego działa-

nia w trosce o dobro dziecka, z którymi

rozmowy były trudne, stresujące, może

nie przynosiły korzyści dziecku. Rodzi-

ce również mogliby podać przykłady

sytuacji, w których mieli poczucie, że

nie mogą porozumieć się z nauczycie-

lami. Co wtedy?
Przede wszystkim warto pamiętać, że na

relacje między rodzicem i nauczycielem

wpływają różne czynniki, na które nie

zawsze mają oni wpływ. Na przykład

rodzic, który ma kłopot z zaakceptowa-

niem niezgrabności ruchowej swojego

dziecka, może mieć kłopot z przyjęciem

od nauczyciela informacji o wpływie tej

niezgrabności na funkcjonowanie dzie-

cka w grupie.

Zarządzanie przedszkolem

DEKaloG RoDzICa

Przy braku efektywnej komunikacji w rozwiązywaniu trudnych problemów rodzice powinni
posługiwać się następującymi zasadami:

o

miłość daje miłość – uczę swoje dziecko otwartości, dobroci, bezinteresowności wobec dru-

giego człowieka;

o

szanuję cudze poglądy – staram się spokojnie wysłuchać relacji mojego dziecka, zanim wy-

rażę ostateczną opinię;

o

lęk jest wrogiem zaufania – dążę do zapewnienia dziecku poczucia bezpieczeństwa, atmo-

sfery przychylności i aprobaty;

o

autorytety są drogowskazami w osiąganiu życiowych celów – podsuwam swojemu dziecku

przykłady wartościowych, zasłużonych ludzi (dla ojczyzny, kultury, nauki i sportu);

o

przykład własnego życia jest najlepszą nauką – unikam fałszu i dwuznaczności w swoim

postępowaniu;

o

mówię dziecku, że jest dobre, że może, że potrafi – mobilizuję je do działania, wskazuję jego

mocne strony;

o

umiem „czytać” swoje dziecko – znam jego psychikę, zachowanie, potrafię szybko zareago-

wać na pojawiające się zagrożenia;

o

empatia to dar rozumienia bez słów – reaguję na przeżycia dziecka właściwą emocjonalną

postawą;

o

pochwała jest motorem dalszych sukcesów – rozsądnie nagradzam sukcesy dziecka, doce-

niam nawet najmniejsze starania;

o

pomagam w granicach rozsądku – uczę dziecko samodzielności, odpowiedzialności za włas-

ne czyny, podejmowania trafnych decyzji i wyborów.

bliżej przedszkola  4.115 kwiecień 2011

4

Może nie skorzystać z propozycji diag-

nozy w poradni psychologiczno-peda-

gogicznej ani rehabilitacyjnej. Może

bagatelizować lub negować istnienie

problemu dziecka.
Często nie jest to przejaw złej woli

czy niedostatecznej troski o dziecko.

Rodzic może mieć silne mechanizmy

obronne przed zauważeniem rozbież-

ności między tym, jakie dziecko miało-

by być, a tym, jakie jest naprawdę. Ro-

dzic może unikać kontaktów z nauczy-

cielem, bo sam miał, będąc dzieckiem,

negatywne doświadczenia szkolne.

Może reagować złością na nauczy-

ciela. Przyczyn oporu rodzica przed

współpracą z nauczycielem może być

wiele. Ważne jest, by w takiej sytuacji

nauczyciel nie obarczał się winą za

niepowodzenia w komunikowaniu

się z rodzicem. Bywa też, że nauczy-

ciel nie ma siły na rozmowy z rodzi-

cami, bo jest przemęczony, zniechęco-

ny wcześniejszymi doświadczeniami

w kontaktach z rodzicami, może jakiś

rodzic przypomina nauczycielowi oso-

bę, z którą miał trudne osobiste relacje,

i te doświadczenia blokują nawiązanie

i podtrzymanie dobrych relacji z tym

właśnie rodzicem. Jak się wtedy za-

chować? Dobrze, by nauczyciel sam

był świadom swoich emocji związa-

nych z „trudną relacją” z rodzicem,

z czym ma kłopot w tej relacji – może

porozmawiać o tym z psychologiem

czy z koleżankami z pracy, wspólnie

łatwiej znaleźć przyczyny trudności

i sposoby ich przezwyciężenia.
Jeśli rodzic jest zdenerwowany w czasie

rozmowy z nami, pozwólmy mu wyła-

dować emocje, nie zrywajmy z nim kon-

taktu wzrokowego, nie obrażajmy się, nie

brońmy się; uważnie słuchajmy tego, co

ma do powiedzenia, wtedy łatwiej nam

będzie dowiedzieć się czegoś istotnego;

ważne jest zachowanie spokoju. Jeśli ro-

dzic podważa nasze kompetencje lub re-

guły obowiązujące w grupie, pamiętajmy,

że w przedszkolu, w grupie, którą pro-

wadzimy, to my jesteśmy gospodarzami,

my jesteśmy odpowiedzialni za wprowa-

dzenie i przestrzeganie

zasad i umów z dzieć-

mi i rodzicami i mamy

prawo dbać o ich prze-

strzeganie. Niestety, nie

zawsze można dojść do

porozumienia, wówczas

pozostaje nam wspierać

dziecko na tyle, na ile

możemy jako pedagodzy, nie wchodząc

w kompetencje rodzica i respektując jego

uwagi dotyczące dziecka. Możemy też

poprosić dyrektora o wsparcie w rozwią-

zaniu sytuacji konfliktowej.



WAŻNE:

Każde dziecko zasługu-

je na wspieranie przez dorosłych,

którzy mu towarzyszą w rozwoju.

Obserwacje rodziców i nauczycieli,

ich rozmowy na temat zachowa-

nia dziecka w domu i przedszkolu,

poparte diagnozą psychologiczną,

logopedyczną i/lub medyczną, są

cenne, a czasem po prostu niezbęd-

ne do opracowania właściwych form

wspierania rozwoju dziecka (zabawy,

ćwiczenia, sposoby spędzania czasu

przez dziecko i z dzieckiem, oddzia-

ływania wychowawcze). Jakość po-

mocy udzielanej dziecku zależy od

jakości współpracy dorosłych.



PAMIętAJMy:

Nauczanie i wy-

chowanie jest niezwykle wymaga-

jącą pracą, ale nauczyciel, który jest

kreatywny, lubi kontakt z innymi

ludźmi, odpowiedzialnie i mądrze

poradzi sobie z rolą wychowawcy,

a refleksyjna postawa w stosunku

do własnych działań umożliwi mu

rozwój osobisty i zawodowy połą-

czony z kształtowaniem osobowości

jego wychowanków.

Dekalog rodzica pochodzi z artykułu A.

Kani „Dekalog nauczyciela” („Wycho-

wawca” nr 1/2001).
Na zakończenie pragnę przypomnieć

myśl Cindy J. Christopher: „Rodzice,

uczniowie i nauczyciel tworzą trójkąt.

Jeśli zabraknie jednego boku, cały trój-

kąt się rozpadnie”.



R

E

K

L

A

M

A

Zamówienia:

aneta machał

specjalista ds. produktu

[e-mail]

tel. [phone]

wew. 104

agnieszka Czeglik – nauczyciel dyplomowany z 18-letnim sta-

żem pracy. Dyrektor Przedszkola Publicznego nr 18 w Szczecinie,

nauczyciel akademicki w Wyższej Szkole Nauk Humanistycznych

w Szczecinie.
W pracy zawodowej szczególną uwagę zwraca na sferę wychowaw-

czą dzieci w działalności przedszkola. W kontaktach z dziećmi stara

się traktować je w sposób partnerski, pełen szacunku, a jednocześnie

nie pozbawiony humoru.

Zamów dwie

publikacje:

ekskluzywne segregatory

z propozycjami

440 zabaw i zajęć dla dzieci

za jedyne 157,50 zł

scenariusze zajęć cz. i

scenariusze zajęć cz. ii

+ płyta CD z kartami pracy

Nasze scenariusze pomagają

realizować podstawę programową!

Oferta ważna do wyczerpania zapasów.

Koszt wysyłki gratis.

Bibilografia:

Christopher C.J., Nauczyciel – rodzic. Skuteczne

porozumiewanie się, Gdańsk 2009.
Kania A., Dekalog nauczyciela, „Wychowawca” nr

1/2001.
Materiały z konferencji „Współpraca z rodzica-

mi gwarancją sukcesu wychowawczego”, opr.

R. Wolińska, www.kuratorium.lodz.pl/page/in-

dex.php?str=352
Nęcki Z., Komunikacja międzyludzka, Kraków

1996