PortalGorski.pl

Góry Polski

Tatry

Ciekawostki tatrzańskie

Historia turystyki w Tatrach

Historia turystyki w Tatrach

Kategoria:

Tatry

/

Ciekawostki tatrzańskie

Utworzono: 0:22, 9 styczeń 2016

Pierwsza odnotowana wycieczka w Tatry odbyła się w 1565 r. (Przejażdżka Beaty z Kościeleckich Łaskiej ze spiskiego Kieżmarku do Doliny Kieżmarskiej). Z XVII w. pochodzą też wzmianki o pierwszych wejściach na tatrzańskie szczyty.

Wiadomo jednak, że już wcześniej Tatry przemierzali poszukiwacze skarbów, myśliwi czy zbieracze ziół. Kolejne informacje pochodzą z lat 1596-1600. Wówczas to, nauczyciele Adam Kunish i Ioannes Bocatius wędrowali po górach wraz ze swoimi uczniami „torując” szlaki dla
przyszłych turystów. Kolejne lata to poznawanie dalszych zakamarków gór- m.in. Kieżmarskiego i Sławkowskiego Szczytu, Łomnicy. W XIX wieku w góry przyjeżdżali studenci, naukowcy i turyści. Ruch wycieczkowy rozwinął się pierw głównie od strony Spisza. Coraz więcej było także
kuracjuszy, przyjeżdżających do Zakopanego i okolicznych uzdrowisk na leczenie. Po polskiej stronie Tatr, którą w 1770 r. zagrabiła Austria (od 1772 r. włączono tę część do Galicji), pierwsze, niepewnie dokonane przejścia pochodzą z roku 1793 na Czerwone Wierchy.

W pierwszej połowie XIX w. dosyć dużą aktywnością wykazali się Austriacy, którzy zdobyli większość szczytów Tatr, sfotografowali je i przebadali Tatry pod względem geologicznym i przyrodniczym. Austriaccy topografowie zmierzyli również dokładniej kilka punktów, a ich wyniki są
bardzo zbieżne w odniesieniu do dzisiejszych pomiarów. Jednakże wysokościowy prymat Gerlachu ustalił dopiero Ludwik Greiner w 1838 r.

Polana Kalatówki, źródło:podroze.gazeta.pl, autor nieznany

Ponieważ ruch turystycznych był coraz większy, zaczęto myśleć o miejscach, w którym można było spędzić noc i posilić się. W 1827 roku powstało pierwsze schronisko nad Morskim Okiem. Niestety, spłonęło niemal 40 lat później. W tym czasie zbudowano kolejne dwa schroniska– w
Dolinie Zimnej Wody oraz w Wielickiej Dolinie. Turyści nocowali ponadto w gospodach, szałasach, szopach i domkach myśliwskich. W momencie zawiązania się Towarzystwa Tatrzańskiego w roku 1873, ruszyła budowa nowych schronisk. Czyniono także starania o wydanie
przewodników, wyznaczanie i oznakowanie szlaków turystycznych, a także budowę dróg i kolei, które pchnęłyby rozwój turystyki do przodu. Członkowie Towarzystwa kładli jednocześnie duży nacisk na ochronę przyrody. Komunikacja była słabo rozwinięta. Aby dostać się do
Zakopanego ludzie korzystali z góralskich wozów lub transportu pocztowego. Do tego drogi były nieprzystosowane do turystycznych podróży. Dopiero w roku 1895 ruszyła linia kolejowa do Tatrzańskiej Łomnicy. Kilka lat później można było już dojechać z Krakowa do Zakopanego.

W roku 1782 powstała mapa Tatr (ale w języku niemieckim). Zostało również wydanych kilka książek opisujących góry, a wśród nich dzieło Stanisława Staszica– „O ziemiorodztwie Karpatów”. Stanisław Staszic jest uważany za ojca polskiej turystyki tatrzańskiej. W latach 1803-1805
wędrował on po Tatrach, gdzie prowadził badania naukowe. Staszicowi przypisywane jest pierwsze wejście na Kołowy Szczyt. Był też na Krywaniu, Sławkowskim Szczycie, Łomnicy. Słynnym badaczem Tatr był również geolog Ludwik Zejszner, który zwiedził większą część szczytów w
Tatrach Wysokich i Zachodnich. Pierwszy polski przewodnik po Tatrach został napisany w 1860 r. przez Walerego Eljasza–Radzikowskiego.

Za pioniera turystyki wysokogórskiej uznaje się księdza Józefa Stolarczyka- pełnił funkcję pierwszego proboszcza Zakopanego. Był wybitnym taternikiem. Jego imieniem nazwana jest przełęcz pomiędzy Czarnym Szczytem a Baranimi Rogami- Przełęcz Stolarczyka.

Warto zaznaczyć, że bardzo dużą rolę w rozwoju turystyki w Tatrach odegrało Towarzystwo Tatrzańskie. Wcześniej działało już Węgierskie Towarzystwo Karpackie (od 1873 r.). Celem działania tych organizacji, jak już to wyżej zaznaczyłem, było badanie i promocja Tatr, propagowanie
turystyki górskiej, budowa schronisk, wytyczanie i budowa szlaków turystycznych. Towarzystwo Tatrzańskie doprowadziło do budowy kilku schronisk:
–Morskie Oko,
-Roztoka,
-schronisko w Dolinie Pięciu Stawów na hali Pysznej.

Powstały też szlaki, a górale jęli trudnić się świadczeniem usług przewodnickich. Pierwszymi przewodnikami byli m.in. Bartłomiej Obrochta, Klemens Bachleda, Maciej Sieczka i Szymon Tatar.
Bardzo dynamicznie region rozwinął się pod względem różnego typu uzdrowisk. Zadziało się tak przede wszystkim w Szczawnicy i Krynicy.

Taternictwo zimowe ambitnie zapoczątkował Theodor Wundt (druga połowa XIX w.), a ok. 1890 r. w Zakopanem zaczynają pojawiać się narty. Ich wielkim orędownikiem i propagatorem był Stanisław Barabasz. W początkach wieku XX zrodziło się taternictwo sportowe, które wiązało
się ze zdobywaniem szczytu coraz to trudniejszymi drogami.

Ponieważ bezpieczeństwo w górach stało na niskim poziomie, w 1909 roku utworzono Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, którego inicjatorem i szefem był Mariusz Zaruski.

Eksplorację Tatr ułatwiła też konwencja z roku 1925 (weszła w życie 14 czerwca 1926 r.), zezwalająca Polakom na przekraczanie granicy wszystkimi ścieżkami.

Najdłuższa wyrypa tatrzańska. Historia zdobywania Wielkiej Grani Tatr, Jakub Radziejowski, źródło:wspinanie.pl

Jednak po II wojnie następuje długi okres zamknięcia i uszczelnienia granic w wyniku „uścisku stalinowskiego”. Zwiedzanie ponownie Tatr Słowackich umożliwiła podpisana dopiero w roku 1955 umowa konwencyjna z Czechosłowacją.

Otwarcie w 1925 r. skoczni Wielka Krokiew im. Stanisława Marusarza zapoczątkowało nowy sportowy rozdział w rozwoju miasta. W trakcie II wojny światowej ruch turystyczny zmalał, by znów rozwinąć się po jej zakończeniu. Budowano kolejne schroniska i organizowano różne
zawody narciarskie, także o randze międzynarodowej.

Po II wojnie nastąpił również bardzo znaczący rozwój taternictwa. Warto choćby wymienić tu takie wydarzenia jak:
-letnie przejście grani Tatr (1955 r., pod kierownictwem Jana Staszela),
-zimowe przejście grani Tatr (1959 r., pod kierownictwem Andrzeja Zawady),
-liczne, nowe drogi ekstremalnie trudne i niebezpieczne,
-wydanie, małego, kilkutomowego, bardzo szczegółowego „Przewodnika- TATRY WYSOKIE” Witolda H. Paryskiego.

Obecnie każdego roku przez Tatry przewijają się nawet 3 mln miłośników gór, a mnogość miejsc noclegowych, punktów gastronomicznych i atrakcji w Zakopanem i okolicach zachęca kolejnych turystów do odwiedzin. Zdobyto też wszystkie szczyty, wytyczne zostały wszystkie istniejące
dziś szlaki. Tatry dogłębnie zbadano. Wszystkie szczyty, turnie, żleby, przełęcze i inne obiekty zostały nazwane. Fakt upowszechnienia się modelu czynnego wypoczynku w górach, ma niekorzystny wpływ na środowisko.
„Spełzł urok Tatr dziewiczych, zmieniła się także dziewicza dusza ludu”- pisał ze smutkiem Jan Pawlikowski w 1913 r. Cóż więc mamy powiedzieć my, z 7-, 8- tysiącami ludzi drepczącymi do Morskiego Oka w letni dzień?

Zaloguj

Szukaj...

Portal

Portal

Festiwal

Festiwal

EUSA

EUSA

Team

Team

Baza

Baza

Galeria

Galeria

Forum

Forum

Topo

Topo

Sklep

Sklep

0

155

Lubię to!

Lubię to!

Menu : Zaloguj

Menu : - - Ciekawostki tatrzańskie

Start

Nowości

Artykuły

Góry Polski

Baza

Konkursy

Galerie

Filmy

Forum

Blogi

Wyprawy

Topo

Strefa Outdoor

Sklep

Redakcja

Zaloguj

» Historia turystyki w Tatrach - Góry, Skały, Wspinanie, Ścianki Wspin...

http://www.portalgorski.pl/na-szlaku/tatry/ciekawostki-tatrzanskie/5552...

1 z 3

2016-07-19 17:03

Kolej linowa na Łomnicę

»

Ciekawostki tatrzańskie

poniedziałek, 01, wrzesień 2014

Jazda kolejką to jakby taki emocjonujący "przelot" nad górami na drugi co do ...

Niedźwiedzie w Tatrach

»

Ciekawostki tatrzańskie

piątek, 06, marzec 2015

To potężne, silne i dostojne zwierzę, króluje wśród tatrzańskiej fauny. N...

Tajemnica Lodowej Przełęczy

»

Ciekawostki tatrzańskie

środa, 03, wrzesień 2014

Magia gór każdego roku ściąga w Tatry tysiące turystów. Niektórzy pozosta...

Żuławski i opowieść o duchu

»

Ciekawostki tatrzańskie

piątek, 14, marzec 2014

Jest taka historia, która zdarzyła się i którą opisywał znakomity wspinacz...

Zwierzęta Tatr

»

Ciekawostki tatrzańskie

poniedziałek, 27, kwiecień 2015

Tatry, określane czasem jako „miniatura Alp” są unikatowym, nie tylko w sk...

Kościelec w muzyce, sztuce i poezji

»

Ciekawostki tatrzańskie

środa, 11, luty 2015

Wychodząc na Przełęcz między Kopami i idąc dalej w stronę Murowańca, nasz...

TOPR i jego dzieje

»

Ciekawostki tatrzańskie

wtorek, 27, maj 2014

W całym Zakopanem nie ma chyba chłopaka, który nie marzył kiedyś by wstąpi...

Jan Paweł II i Tatry - Szlak papieski

»

Ciekawostki tatrzańskie

czwartek, 13, listopad 2014

"Ilekroć mam możność udać się w góry i podziwiać górskie krajobrazy, dz...

Tatry ogólnie

»

Ciekawostki tatrzańskie

wtorek, 10, czerwiec 2014

Tekst ten, ogólnie traktujący o Tatrach, powinien być zamieszczany jako pierw...

Groński, Birkenmajer i filar Ganku

»

Ciekawostki tatrzańskie

środa, 16, kwiecień 2014

Ganek (słow. Ganek, Gánok) to trójwierzchołkowy szczyt w słowackiej częśc...

459,00 zł

344,00 zł

Plecak damski Deuter ACT Trail 28 SL 2015

Źródła:
- "Tatry polskie- przewodnik", J.Nyka, Latchoczew 2002,
- "Tatry słowackie- przewodnik", J.Nyka, Latchoczew 2002,
- Internet.

Bartosz Michalak

Komentarze

Brak komentarzy...

Dodaj komentarz

Podobne artykuły

Twój Sklep Górski

Zagrożenie Lawinowe w Tatrach

Brak zagrożenia

lawinowego

Inne artykuły z działu

kwiecień 2016
24 Kwi

Msza święta na Kasprowym Wierchu

21 Kwi

Jak to jest z tymi Tatrami

Najnowsze wiadomości

» Historia turystyki w Tatrach - Góry, Skały, Wspinanie, Ścianki Wspin...

http://www.portalgorski.pl/na-szlaku/tatry/ciekawostki-tatrzanskie/5552...

2 z 3

2016-07-19 17:03

Copyright © 2000 - 2016 Portal Górski - portalgorski.pl - jkw.pl

Pik Lenina na start Śnieżnej Pantery

Aktualizacja: Z powodu niesprzyjającej pogody atak Andrzeja na Pik Lenina został...

Podorożuwaty: Osmołoda

Jedziem, jedziem w sosednieje sielo na diskotekuJedziem, jedziem na diskoteku so svojej...

Pierwsze spotkanie polskiej...

W minioną sobotę, 9 lipca 2016 roku, pozornie niemające nic wspólnego z górami miasto w...

Rekord na Głównym Szlaku Beskidzkim!

Na początku lipca dwie ultramaratonki pokonały GSB w rekordowym czasie.Dwie przyjaciółki...

Lady Pank i Kamil Bednarek zagrali...

W sobotę na Gubałówce zagrał Lady Pank, a w niedzielę Kamil Bednarek. Mimo deszczowej...

Statystyki

Artykułów: 5903
Odsłon artykułów: 14729520

Ta strona używa cookie. Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na używanie cookie, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

close

» Historia turystyki w Tatrach - Góry, Skały, Wspinanie, Ścianki Wspin...

http://www.portalgorski.pl/na-szlaku/tatry/ciekawostki-tatrzanskie/5552...

3 z 3

2016-07-19 17:03