Strona 1

2010-02-11 14:30:17

http://akwa-mania.mud.pl/archiwum/a95-96/a95-96,2.html

Hodowla i pielęgnowanie
dyskowców.

Andrzej Poloczek

Do poszukiwanych ryb ze względu na
swą

urodę,

majestatyczny

sposób

zachowania się i ciekawą biologię rozrodu,
a szczególnie wyjątkowy sposób karmienia
narybku

należą

podgatunki

rodzaju

Symphysodon. Kolorowe odmiany, będące
krzyżówkami

poszczególnych

podgatunków, takie jak: dyskowiec turkusowy, kobaltowy, czerwono-turkusowy stanowią
przedmiot pożądania wielu akwarystów. Trudno się temu dziwić, bo przecież stadko składające
się z kilku sztuk zdrowych, dobrze wyrośniętych i pięknie wybarwionych dyskowców w dużym
i estetycznie urządzonym zbiorniku prezentuje się wspaniale i kto raz zostanie urzeczony
pięknem tych ryb pozostaje im wierny na zawsze.

Dyskowiec turkusowy

Rodzaj Symphysodon obejmuje dwa gatunki:
1. Symphysodon discus Heckel, 1840 (dyskowiec prawdziwy), który dzieli się z kolei na dwa
podgatunki:
a) Symphysodon discus discus Heckel, 1840 (dyskowiec prawdziwy Heckela)
b) Symphysodon discus willischwartzi Burges, 1981 (dyskowiec prawdziwy Willi Schartza)
2. Symphysodon aequifasciata Pellegrin, 1903 (dla którego proponuję nazwę dyskowiec) w
obrębie którego niektórzy autorzy wyróżniają jeszcze podgatunki:
a) Symphysodon aequifasciata aequifasciata Pellegrin, 1903 (dyskowiec zielony)
b) Symphysodon aequifasciata axelrodi Schultz, 1960 (dyskowiec brązowy)
a także szereg odmian barwnych.
Ojczyzną dyskowców jest Amazonia, a ściślej mówiąc dorzecze Amazonki gdzie głównie
występują w rzekach: Rio Manacapuru, Rio Abacaxis, Rio Tapajoz, Rio Urubu, Rio Xongu, Rio
Negro i innych ciekach wodnych toczących swe wody na obszarze dorzecza Amazonki.
Zamieszkują odcinki rzek o bardzo spokojnym nurcie oraz zatoki i rozlewiska, gdzie żyją w
grupach liczących kilka lub kilkanaście a czasami kilkadziesiąt sztuk. Szczególnie lubią trzymać
się w sąsiedztwie zanurzonych w wodzie korzeni drzew rosnących na brzegach lub w konarach
zatopionych drzew, gdzie w razie potrzeby znajdą dobre schronienie i czują się bezpiecznie.

Akwarium dla dyskowców i jego wyposażenie
Dyskowce z racji dorastania do długości 15-18 cm wymagają odpowiedniej przestrzeni
ż

yciowej w postaci dużych zbiorników. Dla stadka składającego się z 6 ryb należy przeznaczyć

akwarium o wymiarach 80x40x40 cm przy czym akwarium nie powinno być niższe niż 40 cm.
W takim zbiorniku przy dobrej i systematycznej pielęgnacji, dyskowce dorosną do przyzwoitej
wielkości i będą się dobrze czuły.
Akwarium dla dyskowców powinno być urządzone tak, aby dawało rybom poczucie
bezpieczeństwa - tzn. muszą być miejsca ocienione, w których ryby będą się mogły chować w
razie zaniepokojenia. Jak to osiągnąć? Najprostszym sposobem jest oklejenie bocznych i tylnej
szyby papierem z namalowanymi w ciemnej tonacji korzeniami drzew, roślinami oraz
umieszczenie w akwarium dużej żabienicy amazońskiej, której liście będą częściowo wyłożone
na powierzchni wody. Zbiornik powinien być ustawiony w spokojnym miejscu mieszkania i
oświetlony niezbyt jasną żarówką.

Strona 2

2010-02-11 14:30:17

http://akwa-mania.mud.pl/archiwum/a95-96/a95-96,2.html

Na pierwszym planie dyskowiec turkusowy, w głębi Royal Blue

Istnieją dwa sposoby urządzania akwarium dla dyskowców:
1. Zbiornik bez piasku na dnie, w którym umieszczamy dużą roślinę zasadzoną w doniczce.
Dno można od spodu pomalować ciemną farbą. Tak urządzone akwarium zwane "akwarium
higienicznym"

daje

nam

możliwość

wczesnego

wykrywania

ewentualnych

chorób

pasożytniczych wywołanych przez nicienie z rodzaju Capillaria oraz wiciowce z gatunku
Hexamita symphosodonis, gdyż odchody ryb są dobrze widoczne i każda zmiana konsystencji
czy koloru odchodów jest łatwo zauważalna.
2. Zbiornik "estetyczny" w którym dno jest pokryte żwirem, w którym sadzi się rośliny. W
zbiorniku można umieścić wygotowane korzenie drzew lub wygotowane kawałki lignitów. Taki
sposób urządzania akwarium dyskowce bardziej lubią i w takim też zbiorniku lepiej się
prezentują.
Akwarium dodatkowo wyposażamy w układ ogrzewania sterowany termoregulatorem,
pozwalającym na utrzymanie temperatury wody na poziomie 26-27°C oraz w sprawnie
działający filtr i rozpylacz powietrza. Do filtrowania wody można użyć szybko działających
wewnętrznych filtrów gąbkowych, powodujących dobrą cyrkulację wody i wtedy odpada
potrzeba jej napowietrzania. Można używać filtrów zewnętrznych, w których masę filtracyjną
stanowić będą: syntetyczna wata oraz żwir kwarcowy w granulacji 2,3-4 mm. Tego typu filtry
są moim zdaniem bardzo dobre, bo po upływie 4-6 tygodni pracy, oprócz tego, że filtr ten jest
filtrem mechanicznym, działa dodatkowo jako filtr biologiczny gdyż na powierzchni jego masy
filtrującej zdążyła się już wytworzyć "łąka bakterii" usuwające szkodliwe dla ryb produkty
przemiany materii w akwarium. Ważnym czynnikiem jest utrzymanie odpowiedniego stosunku
pojemności filtra do pojemności akwarium. Na 100 litrów wody w akwarium pojemność filtra
winna wynosić ok. 5 litrów. W przypadku stosowania turbinowych filtrów przepływowych
należy przepływ wody przez filtr (określony wydajnością pompy filtra na godzinę) dobrać do
pojemności akwarium. Chodzi o to, by zapobiec zbyt silnej cyrkulacji wody w akwarium, co
zmusza ryby do stałego pokonywania ruchu wody.
Pozostała jeszcze do wyjaśnienia kwestia używania węgla drzewnego (aktywnego) i torfu
jako masy filtrującej. Osobiście uważam, że filtrów, w których masą filtrującą jest węgiel
aktywny, należy używać tylko czasowo do usuwania z wody niepożądanych substancji
chemicznych wchodzących w skład leków takich jak: Masoten, Neguron, Capilex, Hexa-ex,
antybiotyki itp. stosowanych do leczenia dyskowców. To samo dotyczy filtrów torfowych, gdzie
masę filtrującą stanowi dobrze wygotowany torf (torf gotować zmieniając wodę tak długo, aż
woda przestanie barwić się na brązowo), a których używać można do usuwania zmętnienia
wody spowodowanego drobną zawiesiną.

Woda do hodowli i rozmnażania dyskowców
Na temat wody potrzebnej do hodowli dyskowców krążyły i nadal krążą legendy, które
spowodowały wiele zamętu. Powstał fałszywy pogląd, że dyskowce wymagają w hodowli wody
bardzo miękkiej o twardości 2-3°n i kwaśnej do 6 pH. Jest to całkowicie błędny pogląd.
Dyskowce czują się dobrze w wodzie o twardości do około 12°n a i do twardszej wody łatwo się
przyzwyczajają. Osobiście nawet do rozmnażania używam wody o ogólnej twardości do 6°n
przy czym woda nie wykazuje twardości węglanowej (co stanowi ważny warunek w
rozmnażaniu).
Istotnym czynnikiem, decydującym o dobrej kondycji ryb oraz o wynikach w rozmnażaniu
jest periodyczna wymiana wody. Z reguły przyjmujemy zasadę wymiany 1/4-1/5 pojemności
akwarium co 10-14 dni. W co drugiej wymianie wody, porcja wody wymienianej winna składać
się z dwóch części wody w parametrach takiej jak w akwarium i 1 części wody
odmineralizowanej lub destylowanej. Tak przeprowadzona wymiana pozwoli uniknąć nam
wzrostu ogólnej twardości wody w akwarium oraz zapobiec nadmiernemu zasoleniu wody. Po
każdej wymianie części wody dokonujemy pomiarów twardości ogólnej, twardości węglanowej
oraz odczynu - a w miarę możliwości zasolenia wody w akwarium, w celu upewnienia się czy
parametry wody mieszczą się w granicach normy. Do pomiaru twardości ogólnej wody
(niewęglanowej) używam jako wskaĄnika roztworu mydła wg Boutron Boudeta, do pomiaru
twardości węglanowej używam wskaĄników Tetra-Test KH firmy Tetra Werke i KH Test
firmy Sera.
Do pomiaru odczynu wody używam jako wskaĄnika alkoholo-wodnego roztworu błękitu
bromotymolowego. Pomiaru stopnia zasolenia wody nie przeprowadzam, gdyż wychodzę z
założenia, że 1° twardości węglanowej jest równy przewodności wody mniej więcej równej ok.

Strona 3

2010-02-11 14:30:17

http://akwa-mania.mud.pl/archiwum/a95-96/a95-96,2.html

założenia, że 1° twardości węglanowej jest równy przewodności wody mniej więcej równej ok.
36 uS (mikrosimensów) a więc mając twardość węglanową wody prawie równą zero
zapewniam swoim rybom przy regularnym odświeżaniu wodę mieszczącą się w granicach
przewodności do 300 uS wg zaleceń niektórych autorów prac na temat hodowli i rozmnażania
dyskowców. Odczyn wody koryguję przy potrzebie zakwaszania kwasem fosforowym a w razie
potrzeby zneutralizowania zbyt kwaśnej wody kwaśnym węglanem wapnia (soda oczyszczona).
Ś

ciśle przestrzegam zasady wg której odczyn wody może się zmienić w ciągu 4 godzin o 0,3

pH. Dla przykładu podam, że chcąc zakwasić wodę z 7,2 pH na 6,6 pH należy np. rano o
godzinie 8.00 wodę o 7,2 pH zakwasić roztworem wodnym kwasu fosforowego (2 części wody,
1część kwasu) do 6,9 pH, a po godzinie 12.00 w południe znowu zakwasić wodę podanym
wyżej roztworem kwasu do pH 6,6. Podobnie czynimy, gdy chcemy zneutralizować zbyt
kwaśną wodę, rozkładając czynności w czasie wg wyżej podanej zasady.
Woda do hodowli dyskowców powinna mieć twardość ogólną do 12°n, twardość
węglanową do 6°n i posiadać lekko kwaśny odczyn o pH 6,5. W przypadku, gdy dysponujemy
wodą o twardości ogólnej wyższej niż zalecana, ale o twardości węglanowej mieszczącej się w
granicach normy tj. do 6°n, wtedy wystarczy wodę twardą zmiękczyć przy pomocy kationitu
(permutyt, wofatyt itp.) do wymaganego stopnia twardości. Natomiast gdy woda, którą
dysponujemy, ma twardość ogólną oraz twardość węglanową większą niż wartości podane,
należy tę wodę zmieszać z wodą odmineralizowaną lub destylowaną w takim stosunku, by
otrzymać wodę o żądanych parametrach. Odmineralizowanie, krótko mówiąc, polega na
przepuszczeniu wody przez kationit a następnie przez anionit. Woda odmineralizowana nie
wykazuje twardości ogólnej oraz węglanowej.
Woda w której rozmnażamy dyskowce powinna być czysta, wolna od zawiesiny i posiadać
następujące parametry: twardość ogólna do 6°n, twardość węglanowa ok. 0°n, odczyn ok. 6,5
pH, temperatura 27-29°C.

Dyskowiec turkusowy - samica

Karmienie dyskowców
Następnym ważnym czynnikiem, decydującym o powodzeniu w hodowli i rozmnażaniu
dyskowców, jest karmienie. Dobrym pokarmem są:
larwy wodzienia - Coretha sp
larwy ochotki - Chironomus sp
czarne larwy komarów - Cules sp
rureczniki - Tubifex sp
kiełże zdrojowe - Gammarus pulex
rozwielitki - Daphnia magna
doniczkowce - Enchytraeus sp
Na karmienie larwami wodzienia, ochotki, czarnymi larwami komarów czy rurecznikami
możemy sobie pozwolić w przypadku gdy jesteśmy przeświadczeni o czystości tych pokarmów.
Musimy być pewni, że pokarm nie pochodzi ze ścieków, zawierających trujące substancje
chemiczne. Pokarm taki prędzej czy póĄniej wywołuje śmiertelne zapalenie jelit u ryb. W
przypadku karmienia larwami ochotki, kiełżami lub rurecznikami trzeba się liczyć z
możliwością zakażenia ryb wiciowcami (Hexamita) lub nicieniami (Capillaria) i koniecznością
ich leczenia.
Dobrym pokarmem jest rozdrobnione serce wołowe lub końskie. Obrane z żyłek, błony i
tłuszczu serce kroimy na kawałki, które zamrażamy i według potrzeby skarmiamy. Karmę z
serca przygotowujemy w następujący sposób: do 25 dkg rozdrobnionego serca (może być utarte
na tarce do jarzyn) dodajemy 1/4 żółtka kurzego jaja i 2-3 kropli witaminy D3. Po dokładnym
wymieszaniu odstawiamy do lodówki i po 3 godzinach pokarm nadaje się do użycia.
Jednorazowo można przygotować pokarm na 2-3 dni i do momentu całkowitego skarmienia
trzymać go w lodówce.
Koniecznie należy podawać okresowo, przez kilka dni z rzędu dafnię, gdyż ma ona
niezwykle ważny wpływ na prawidłową pracę przewodu pokarmowego ryb. Dobrym
pokarmem, lubianym przez dyskowce, są doniczkowce, jednakże podawać je można dwa razy w
tygodniu i to w małych porcjach.
Niedostateczne a szczególnie jednostronne żywienie doprowadza ryby do awitaminozy,
której jednym z objawów jest zapalenie przewodu pokarmowego. W razie wystąpienia zmian
konsystencji i barwy odchodów należy stwierdzić badaniem odchodów czy przypadkiem

Strona 4

2010-02-11 14:30:17

http://akwa-mania.mud.pl/archiwum/a95-96/a95-96,2.html

konsystencji i barwy odchodów należy stwierdzić badaniem odchodów czy przypadkiem
przyczyną zaburzeń w pracy przewodu pokarmowego nie są pasożyty. Jeżeli kilkakrotne
badanie kału pod powiększeniem ok. 150 razy nie wykaże obecności nicieni lub wiciowców,
powodem jest zapalenie przewodu pokarmowego będące w większości przypadków objawów
awitaminozy.
Leczenie polega na zapewnieniu dobrych warunków rybom a szczególnie na prawidłowym
karmieniu różnorodnymi żywymi, naturalnymi pokarmami, podawanymi kilka razy dziennie
małymi porcjami aż do momentu ustąpienia objawów.
Jak często karmić dyskowce? Młode ryby trzeba karmić kilka razy dziennie, małymi
porcjami. Podana porcja pokarmu powinna być spożyta przez ryby w ciągu 15 minut. Dorosłe
ryby karmimy 1 do 2 razy dziennie, przestrzegając zasady podawania pokarmu w takiej ilości,
aby nie pozostawał nie zjedzony w akwarium. Mniejszym złem jest lekkie niedokarmienie ryb,
aniżeli przekarmienie, prowadzące szybko do otłuszczenia. Chciałbym zwrócić uwagę na to, że
w każdej grupie - stadku dyskowców jest prowodyr (ten najsilniejszy) i osobnik najsłabszy.
Często ryby słabsze w trakcie karmienia są przeganiane od pokarmu przez prowodyra i
silniejszych współmieszkańców akwarium. Dlatego należy pokarm podawać w dwóch
miejscach w akwarium. Ma to na celu zapewnienie dostępu do pokarmu słabszym
egzemplarzom, które w przypadku podawania pokarmu w jednym miejscu są od niego
odpędzane w trakcie jedzenia przez ryby silniejsze. Chciałbym tutaj przestrzec jeszcze przed
karmieniem niecałkowicie rozmrożonym pokarmem. Ryby łapczywie chwytają kęsy pokarmu i
w przypadku niecałkowitego jego rozmrożenia istnieje możliwość wystąpienia przeziębienia a
następnie zapalenia przewodu pokarmowego.

Choroby i ich zwalczanie
Zdrowe dyskowce odznaczają się pięknym ubarwieniem (szczególnie Royal Blue, kobaltowa
czy turkusowa) żywymi i błyszczącymi oczami, dobrą kondycją, spokojnym i regularnym
oddechem i bezustannym apetytem. Ryby mające stale ciemne zabarwienie, mocno zaznaczone
poprzeczne pasy a przy tym blady, szarawy kolor tułowia, płochliwe - szukające cały czas
schronienia w ciemniejszych partiach akwarium, apatyczne, niechętnie lub wcale nie
przyjmujące pokarmu, szybko i ociężale oddychające są najwyraĄniej chore i należy przystąpić
do określenia choroby a następnie do jej leczenia.
Ograniczę się tylko do przedstawienia i leczenia typowych dla dyskowców chorób takich
jak:
1. Daktylogyroza i gyrodaktyloza
2. Inwazja nicieni
3. Heksamitoza
Ad.1 Chorobę tę wywołują pasożytujące na skórze, płetwach i skrzelach ryb robaki
Dactylogyrus i Gyrodactylus. U ryb dotkniętych tą chorobą obserwujemy następujące objawy:
- ciemniejsze zabarwienie oraz zmętnienie skóry
- przyspieszony oddech (charakterystyczne jest szybkie "trzepanie" pokrywami skrzelowymi
- ocieranie się o przedmioty lub rośliny znajdujące się w akwarium
- niepokój i nerwowość ryb.
Dotknięte pasożytami ryby leczymy kąpielami krótkotrwałymi 10-15 min w roztworze
Masotenu stosując 10 mg tego środka na 10 l wody. Po 6 dniach kąpiel należy powtórzyć. W
trakcie kąpieli bacznie należy obserwować ryby i w razie wystąpienia nienormalnych objawów
w zachowaniu ryb, kąpiel przerwać. Dobre rezultaty daje również leczenie Capilexem w/g
załączonej do leku ulotki.
Ad. 2 Chorobę tę wywołują nicienie z rodzaju Capillaria pasożytujące w jelicie cienkim.
Zaatakowane ryby niechętnie przyjmują pokarm, są wychudzone. Odchody ryb są galaretowatej
konsystencji i zwisają długimi nitkami. W razie wystąpienia tych objawów należy zbadać
ś

wieżo wydalony kał ryby pod 120-krotnym powiększeniem. W odchodach znajduje się jaja lub

dorosłe osobniki Capillaria. Ryby leczymy stosując długotrwałą kąpiel w akwarium, w którym
ryby przybywają w roztworze Masotenu lub Neguvonu w ilości 35 mg leku na 100 l wody.
Kąpiel winna trwać 4 dni. Po tym okresie koniecznie wymieniamy 1/4 część wody w akwarium
oraz filtrujemy wodę w akwarium przez węgiel drzewny w ciągu 24 godzin w celu usunięcia
leku z wody. Po siedmiu dniach kąpiel powtarzamy, postępując identycznie jak poprzednio.
Bardzo dobre efekty przynosi stosowanie ww. środków w pokarmie. Do naczynia o pojemności
1 l, napełnionego wodą, dajemy na końcu noża Masoten lub Neguvon i umieszczamy w nim
rozwielitki lub rureczniki na 30-45 min. Po tym czasie odsączamy pokarm i podajemy rybom do
zjedzenia. Ten sposób leczenia należy stosować również dwukrotnie w odstępach 7-dniowych,
stosując filtrowanie wody przez węgiel aktywny oraz wymianę 1/4 wody jak w poprzedniej
kuracji. Dobre efekty przynosi również leczenie Capilexem. Przy zwalczaniu choroby paletek
wywołanej przez nicienie z rodzaju Capillaria zawartość 1 fiolki Capilexu należy rozpuścić w
10 ml wody w płaskim naczyniu (krystalizator, spodeczek itp.). Do tak przygotowanego
roztworu dodajemy pół łyżeczki od herbaty rureczników lub oczliki, odsączamy i podajemy jako
pokarm paletkom. Rureczniki przed karmieniem należy bardzo drobno posiekać. Ryby w czasie
leczenia zmieniają ubarwienie ciała, stają się jaśniejsze, oko traci swą czerwoną barwę i staje się
szare. W czasie kuracji paletki nie odznaczają się zbytnim apetytem. Lek nie niszczy jaj
robaków i dlatego należy celem całkowitego wyleczenia kurację po 7-10 dniach powtórzyć.
Jedna fiolka Capilexu służy także do odkażenia 80 litrów wody. Do fiolki należy wprowadzić
(najlepiej strzykawką) 8 ml wody. Po rozpuszczeniu zawartości pobrać strzykawką stosowną do
wielkości zbiornika ilość roztworu i wprowadzić do akwarium. Na każde 10 litrów wody w
zbiorniku stosować 1 ml roztworu. Temperaturę w zbiorniku ustalić na 27-28°C jednocześnie
silnie przewietrzając wodę. Po trzech dniach włączyć filtr zawierający 5 g węgla aktywnego. Po
całodobowym filtrowaniu wody węgiel aktywny musimy usunąć. W ciężkich przypadkach, gdy
ryby całkowicie odmawiają przyjmowania pokarmu a długotrwałe kąpiele nie przynoszą
efektów, można zastosować - ale bardzo ostrożnie, następujący sposób leczenia: 1/2 tabletki
Yomesanu lub Concuratu rozpuszczamy w 10 ml przegotowanej i ostudzonej wody, dodajemy 1
płaską łyżeczkę skrobanego mięsa wołowego lub serca i odstawiamy na 3 godziny.
Przygotowujemy strzykawkę jednorazową, na końcu której naciągamy 1,5 cm długości gumę do
wentylów rowerowych i naciągamy do strzykawki uprzednio przygotowaną mieszankę mięsa
skrobanego i leku. Wyłapujemy z akwarium chorą rybę i umieszczamy ją na zmoczonej w
wodzie z akwarium czystej ścierce Tą ścierką przykrywamy rybę tak, aby pozostała odkryta
tylko jej głowa. Ostrożnie wprowadzamy końcówkę strzykawki do pyszczka ryby i
wstrzykujemy 1-2 ml mieszanki na rybę dorosłą. Po wstrzyknięciu leku rybę pozostawiamy na
30 sekund na szmatce i dopiero po upływie tego czasu umieszczamy ją z powrotem w
akwarium. Przez trzy kolejne dni karmimy rybę 1 raz dziennie, według wyżej przedstawionego
sposobu. Po trzech dniach leczenia następuje 7 dni przerwy po czym kurację trzydniową

Strona 5

2010-02-11 14:30:17

http://akwa-mania.mud.pl/archiwum/a95-96/a95-96,2.html

sposobu. Po trzech dniach leczenia następuje 7 dni przerwy po czym kurację trzydniową
powtarzamy jeszcze raz.
Ad. 3 Heksamitozę wywołują u dyskowców w większości przypadków wiciowce Hexamita
symphysodonis, będące pasożytami wewnętrznymi, pasożytującymi w jelitach, wątrobie,
pęcherzyku żółciowym, sercu i mózgu.
Objawami heksamitozy są:
- ciemny, prawie brunatno-czarny kolor ryby,
- ryby odmawiają przyjmowania pokarmu,
- ryby chowają się w ciemnych partiach akwarium,
- w okolicy głowy, a szczególnie przy oczach, powstają w niektórych przypadkach dziury, z
których wydobywa się biała wydzielina; wielkość dziur od 0,5 do kilku milimetrów,
- biało-galaretowate odchody.
W razie wystąpienia tych objawów badamy świeżo wydalone odchody ryb przy 150-krotnym
powiększeniu i w przypadku stwierdzenia w odchodach ryb wiciowców, przystępujemy do
leczenia. Stosujemy kąpiel długotrwałą w akwarium w którym przebywają, stosując
Metronidazol w dawce 500 mg na 100 l wody, przez okres 4 dni. W trzecim dniu kąpieli dodać
250 mg Metronidazolu na 100 l wody. Po 4 dni wymieniamy 1/4 wody w akwarium i przez 24
godziny filtrujemy wodę w akwarium przez węgiel aktywny. W czasie trwania kąpieli należy
dobrze napowietrzać wodę. Po tygodniu kurację powtarzamy, postępując identycznie jak
poprzednio. W razie wystąpienia dziur w okolicach głowy przemywamy je roztworem Rivanolu
(100 mg na 100 l wody). Można zamiast przemywać podać antybiotyki - Terramycynę lub
Tetracyklinę, w ilości 500-750 mg na 100 l wody, przez okres 4 dni. Po skończeniu kuracji
wodę w akwarium filtrujemy przez węgiel aktywny i wymieniamy 1/4 wody.
Podobne działanie do Metronidazolu posiadają: Clont, Simplotan, Vagimid, Sanatrichom.
Dobre efekty w leczeniu heksamitozy osiąga się zachodnio niemieckim środkiem o nazwie
Hexa-ex.

Samica dyskowca (pełny turkus) przy ikrze

Rozmnażanie
Prawidłowo żywione i dobrze pielęgnowane dyskowce w wieku 18 miesięcy są całkowicie
dojrzałe i zdolne do rozmnażania. W tym też czasie zaczynają dobierać się w pary. Pary które
dobrały się same spośród stada ryb, są z reguły parami zgodnymi, które spokojnie, bez bójek,
pielęgnują ikrę a póĄniej swoje potomstwo. Przedstawię teraz przebieg dobierania się ryb w
pary, aby mniej doświadczeni hodowcy mogli bez wątpliwości rozpoznać długo oczekiwanej
pory wydania potomstwa przez swych podopiecznych.
Zaloty rozpoczynają się gdy ryby podpływając do siebie lekko unoszą przód ciała, a
następnie go obniżają, co sprawia wrażenie regularnego kłaniania się ryb. Towarzyszy temu
szybkie kurczenie i rozprostowywanie płetw ogonowych, ściemnienie barwy na głowach ryb
oraz ściemnienie płetwy ogonowej, która przybiera kolor czarnej sadzy. Równocześnie kolor
tułowia staje się jaśniejszy i intensywniejszy. Często w tej fazie zalotów można zaobserwować
szybkie drgania płetwy grzbietowej. Po tym następuje poziome potrząsanie przednią częścią
korpusu wykonywane na zmianę przez partnerów. W tej fazie zalotów ryby zaczynają wysuwać
pokładełka. Następnie zaczynają szukać miejsca do złożenia ikry, czyszcząc pyszczkami różne
przedmioty znajdujące się w akwarium i po ostatecznym wybraniu miejsca do złożenia ikry
przystępują do dokładnego jego czyszczenia. Teraz należy dobraną parę przenieść do osobnego
zbiornika o pojemności ok. 120 l, w którym umieszczamy rurkę drenarską lub wysoką doniczkę.
Po przeniesieniu ryby muszą przyzwyczaić się do nowego otoczenia. Zwykle po niedługim
czasie wznawiają zaloty i po wybraniu miejsca do złożenia ikry (w znacznej ilości przypadków
jest to rurka drenarska lub doniczka) zaczynają to miejsce oczyszczać pyszczkami. W tej fazie
po budowie pokładełek można ze 100% pewnością ustalić płeć poszczególnych partnerów.
Pokładełko samicy jest szersze i tępo zakończone, a pokładełko samca jest ostro - stożkowato
zakończone.

Strona 6

2010-02-11 14:30:17

http://akwa-mania.mud.pl/archiwum/a95-96/a95-96,2.html

Samiec dyskowca (pełny turkus) przy ikrze

Po dokładnym oczyszczeniu wybranego miejsca następuje składanie ikry. W trakcie tarła
ryby ponownie zmieniają barwę, przybierając ciemny kolor całego ciała poza nasadą ogona,
która pozostaje jasna. Samica płynie wolno, dotykając pokładełkiem powierzchni wybranego
miejsca i przyklejając ikrę rzędami, a następnie samiec pływa nad ikrą, zapładniając ją. Ilość
złożonej ikry zależy od wielkości tarlaków oraz ich kondycji. Przeciętnie ilość złożonej ikry
wynosi około 150-200 ziaren, ale zdarzają się przypadki złożenia ponad 300 ziaren ikry. Po
złożeniu ikry ryby pieczołowicie opiekują się nią zmieniając się wzajemnie w natlenianiu ikry
wachlując ją płetwami piersiowymi. Pyszczkami usuwają spleśniałe ziarna ikry. W czasie
pielęgnacji ikry głowy ryb przybierają jasną barwę, podczas gdy korpus pozostaje nadal ciemny.
Wylęg młodych przy temperaturze 27-30°C następuje po 50-60 godzinach. Rodzice często
przenoszą je na inne, uprzednio oczyszczone miejsce, czyniąc to czasami kilkakrotnie. Larwy po
wylęgnięciu wiszą przytwierdzone do podłoża za pomocą trzech par przyssawek umieszczonych
na ich głowach, wytwarzających śluzowatą wydzielinę. Stadium to trwa 3-4 dni i w tym czasie
tarlaki należy karmić pokarmami zamrożonymi. Po 3-4 dniach narybek zaczyna pływać i od
razu przenosi się na skórę rodziców pokrytą śluzowatą wydzieliną. Wydzielina ta stanowi
pokarm narybku. Rodzice karmią swe potomstwo na zmianę. Bardzo interesująco to wygląda:
partner, na ciele którego żerują młode, podpływa do drugiego i gdy jest już blisko szybko
odpływa zostawiając młode przy drugiej rybie. Młode natychmiast przystępują do dalszego
jedzenia.
W 9 dniu można już zacząć dokarmiać narybek drobnym pokarmem, podając go małymi
dawkami. W tym miejscu chciałbym wyjaśnić, że młode należy trzymać z rodzicami jak
najdłużej, dokarmiając je coraz intensywniej w miarę wzrostu, by ulżyć rodzicom w
wykarmianiu młodych. Kiedy młode ryby przekroczą długość 1 cm można zacząć karmić je
tymi samymi pokarmami, którymi karmimy dorosłe ryby, pamiętając jednak o odpowiednim
rozdrobnieniu pokarmu.

Od recenzenta:
Niemal każdy współczesny autor piszący o dyskowcach (czy też paletkach - dlaczego
autor nazwy tej nie lubi? Może warto ją zachować?) stoi na innym stanowisku odnośnie
ich systematyki. Są zwolennicy jednego tylko, bardzo zmiennego gatunku (także bez
podgatunków) S. discus obejmującego liczne odmiany barwne. Jest to pogląd dość
ostatnio rozpowszechniony i może warto go przytaczać. Inni autorzy sugerują istnienie
dwóch gatunków S. discus i S. aequifasciata również z odmianami barwnymi, jeszcze inni
wg których zapewne cytuje p. Poloczek, przytaczają liczne podgatunki. Każdemu wolno
oczywiście przyjmować dowolne poglądy, także odnośnie systematyki (...).

Recenzował: dr Maciej Rembiszewski

Spis tre

ś

ci