Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

F U N K C J A E W Y

ORAZ SENS LUDZKIEJ EGZYSTENCJI

Andrzej Brodziak

* Dwie popularne rozprawy filozoficzne na temat sensu ludzkiego życia.

* Aparat pojęciowy pomocny dla próby wykrycia celu i sensu własnego życia.

* Opowiadania s-f ilustrujące prezentowane tezy filozoficzne.

F U N K C J A E W Y

o r a z

S E N S L U D Z K I E J E G Z Y S T E N C J I

A n d r z e j B r o d z i a k

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (1 of 42) [07-May-11 5:44:14 PM]

Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

- autor książki: "Jesteś nieśmiertelny ..."

Prof. dr hab. med. Andrzej Brodziak

Uwaga! Pierwsze dwa główne fragmenty książki (a i b) mają konstrukcję "nawrotową", czyli

powinny być traktowane jako twory iteracyjne. Czytając te teksty pierwszy raz dotrzesz do

punktu ostatniego, który określi, jaki jest sens ponownego czytania tych rozpraw.

All copyrights by Andrzej Brodziak

Przygotowawcze prace edytorskie prowadziła V Katedra i Klinika Chrób Wewnętrznych śląskiej

Akademii Medycznej Bytom, ul. Żeromskiego 7

Wydawca: Zakład Poligraficzno-Papierniczy, Bytom, ul. Wolności 37

- 1 9 9 1 -

SPIS TREŚCI

* WYJAŚNIENIA DLA KOGO NAPISANO TĘ KSIĄŻKĘ

a. FUNKCJA EWY

- popularna rozprawa filozoficzna na temat sensu ludzkiej egzystencji,

zawierająca aparat pojęciowy pomocny w próbach wykrycia celu i sensu

własnego życia.

b. Dalmierz- racjonalna metoda przewidywania przyszłości-patrz

tutaj

c. O NIEPRZYJEMNYM ODCZUCIU, KTÓRE WYTWARZA ŚWIAT

- popularna rozprawa filozoficzna, w postaci eksperymentu myślowego,

dotyczącego materii, ducha i inżynierów, którzy są transcendentalni.

d. Fragmenty opowiadania pt.: "ślepy geometra", napisanego przez Kim Stanleya Robinsona.

e. DALEKOSIĘŻNY NASŁUCH - opowiadanie s-f - autor A.Brodziak

f. RUCHLIWE JEDNOSTKI - opowiadanie s-f - autor A.Brodziak

Opowiadanie napisane przed laty przedstawia tą samą wizję, która obecnie jest znana jako

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (2 of 42) [07-May-11 5:44:14 PM]

Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

tzw. "Osobliwość".

Pojęcie osobliwości zaproponował pisarz s-f Vernon Vinge. Ciekawe teksty na ten temat

dostępne sa pod:

http://www.kyberco.com/some.htm

http://www.islandone.org/MMSG/9701_05.html

* WYJAŚNIENIA DLA KOGO NAPISANO TĘ KSIĄŻKĘ

Istnieje dziedzina na polu, której filozofia jest rutynowym, praktycznym narzędziem

codziennego oddziaływania. Jest nią medycyna. No bo jak przemówić do kogoś, kto od wielu

miesięcy, przez całe lata lub nawet przez większość życia ma wrażenie, że "coś jest nie tak" lub

wręcz tkwi w rozpaczy. Część osób z powodu złego samopoczucia udaje się po radę do lekarza

(* 1-7). Gorzej, każdy oddział internis- tyczny przyjmuje miesięcznie średnio kilka osób, które

dokonały prób samobójczych, które są na ogół zresztą tylko demonstracjami swojego "NIE !!!,

nie godzę się na to".

Co więcej, część chorób wynika, przynajmniej po części, z działań autodestrukcyjnych,

samouszkadzających, które polegają na różnych formach "narkomanii", do których wliczyć

trzeba przecież również alkohol i papierosy w dużych ilościach. Jak wyjaśnić przekonywująco

tym osobom, że dokonują powolnego samobójstwa, gdyż zapewne "źle o sobie myślą",

oceniają się nisko, jako upadłych grzeszników i zapewne sądzą, że "ten cały świat jest tylko po

to, aby im dokuczyć i na pewno nie ma żadnego sensu, podobnie jak i cała ludzka egzystencja,

nie mówiąc już o tym, że to co sami robią zapewne jest nikomu nie przydatne".

Nawet osoby starsze, cierpiące na różne schorzenia, częste na starość, lepiej znoszą swoje

"nieszczęście", gdy mają ugruntowany system przemyśleń, dotyczących ich samych i świata.

Osoby umierające, czy to z powodu nowotworów, białaczek, czy innych podobnych ciężkich

chorób, które obecnie przypuściły zresztą epidemiczny atak, jak mi się wydaje, również

oczekują od personelu służby zdrowia jakiś komen- tarzy, dotyczących ich losu, znaczenia ich

cierpień, stojącej gdzieś niedaleko śmierci.

Ci z państwa, którzy przebywali w szpitalach lub odwiedzali tam bliskich wiedzą, że

komentarze takie nie padają. Dlaczego? Otóż, sądzę, że wspomniana na wstępie teza, że

"filozofia na polu medycyny jest codziennym, praktycznym narzędziem", jest niestety na razie

jedynie postulatem wobec większości lekarzy.

Jest tak dlatego, że zarówno wielu moich kolegów lekarzy, jak i wielu pacjentów, nie uznaje

istnienia znaczących związków pomiędzy stanem ducha a stanem zdrowia (* 1-7). Nadal

chorobę pojmuje się jako atak zewnętrznego czynnika chorobotwórczego, oddziaływującego

na ciało człowieka. Czynnik ów powinien być wyeliminowany przy pomocy leków, a powstałe

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (3 of 42) [07-May-11 5:44:14 PM]

Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

uszkodzenia ciała powinny być "naprawione" przy pomocy specjalnych aparatów.

Książkę tę napisano więc z kilku powodów i dla kilku grup potencjalnych czytelników.

Po pierwsze, napisano ją dla osób odczuwających "rodzaj spleen'u; które mają niejasne

wrażenie, że "coś jest nie tak". Osoby te czasami formułują w myślach pytanie, które rzadko

kiedy wypowiadają głośno. Jest nim zdanie: "jaka jest moja funkcja ?" lub innymi słowy "po co

ja żyję na tym świecie? "

Książka jest beszczelna, gdyż zawiera p r ó b ę odpowiedzi ! Mimo, że piszę p r ó b ę, zdaję

sobie sprawę jak bardzo mogę się narazić. Wiele osób sądzi bowiem, że nawet próby

odpowiedzi na pytanie są świętokradcze i niemożliwe. Z naciskiem podkreślam więc, że jest to

tylko p r ó b a o d p o w i e d z i, a treść odpowiedzi nieko- niecznie jest p r a w d z i w a !!!

Odpowiedź sformułowałem jednak, aby było co atakować, aby zainicjować dyskusję, dialog.

Dialog wewnętrzny, bądź dialog z kimś, kto także przeczytał tę broszurkę. Dyskusja taka

powinna pomóc w "k r y s t a l i z o w a n i u" się swych własnych poglądów.

Swoich poglądów filozoficznych nie narzucam więc, lecz pragnę jedynie dostarczyć narzędzia,

pomocnego dla przemyślenia swojej własnej odpowiedzi na wymienione wyżej pytanie.

W istocie powiedziałem już dlaczego uważam posiadanie jakiejś swojej odpowiedzi za sprawę

bardzo waźną.

Sądzę, że jest to ważniejsze niż posiadanie w apteczce domowej zestawu lekarstw. Jest to

bowiem odpowiednik i n j e k c j i, d o k o n u j ą c e j i m m u n i z a c j i przeciwko różnym z ł y m

s i ł o m , które próbują i będą próbowały w przyszłości zaatakować nasz stan ducha, a więc

samopoczucie, a więc także zdrowie.

Jeśli nie przekonałem Cię jeszcze o znaczeniu dla odporności psychicznej: na przeciwności

losu, jak i wobec chorób, posiadania przemyśleń o sensie i celu ludzi, jak i swojej funkcji, to

porównaj dwa poniższe zestawienia, dotyczące uwarunkowań stanu ducha. Są to tak jakby

"fotogra- fie", "odbitki" stanu umysłów d w ó c h o s ó b.

Pierwsza z nich, to ktoś o kim się mówi, że jest melancholijny, wpadł w rozpacz, ma depresję,

dręczy go rodzaj spleen'u. Taki, najogólniej mówiąc, "ZŁY STAN DUCHA" jest uwarunkowany

zaasymilowaniem pewnych zasadniczych przekonań. Wyliczono je w poniższym zestawieniu :

1. Świat jest bez sensu, nie wiadomo po co to wszystko.

2. Życie ludzi, ich wysiłki są bez sensu.

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (4 of 42) [07-May-11 5:44:14 PM]

Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

3. Nie układam planów, nie mam marzeń, żyję z dnia na dzień.

4. Moje zamierzenia nie spełniają się.

5. Nie kocham nikogo, nie staram się nikomu spodobać, sądzę, że uczucie może

przysporzyć tylko kłopotów.

6. Seksualny kontakt fizyczny jest niebezpieczny,a nawet wstrętny i grzeszny,

powinno się go unikać.

7. Nie podaruję nikomu krzywd, których doznałem.

8. Wiem dobrze, że jestem źły i małowartościowy.

A teraz przyjrzyjmy się innej osobie. Jest ona pogodna lub wręcz radosna, czuje się dobrze, a

choroby jak możesz sprawdzić samemu lub poprzez rozmowy nie imają się jej. Sądzę, że jej

"DOBRY STAN DUCHA" jest uwarunkowany następującymi przekonaniami lub stwierdzeniami

(konstatacjami) dotyczącymi własnej osoby:

1. Wiem, po co to wszystko, świat jest wspaniały.

2. Każdy z nas jest potrzebny, każdy ma jakąś funkcję, która jest ważna. Wiem,

jaka jest moja.

3. Jestem ciekawy świata, świat pasjonuje mnie. Chcę wiedzieć o osobie, z którą

żyję wszystko, wszystko co ona myśli, popieram to co robi, lubię jak ona działa tak

jak chce.

4. Kocham kogoś i wiem, że jestem kochany.

5. Lubię marzyć, snuć plany, mam swój własny, obmyślony plan działania na przyszłość.

6. Czasami, po namyśle, zmieniam swoje plany, tak aby nie doznawać stale zawodu.

7. Znam swoje wady, swoje inklinacje, ale nie uważam, aby to było jakieś

nieszczeście. Każdy ma przecież jakąś swoją słabość. Nie ma ludzi idealnych,

nawet byłoby źle, gdyby tacy byli.

8. Nie sądzę, abym był zły. Znam swoją wartość i wiem, że niektóre z moich cech

są szczególne, oryginalne, wartościowe.

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (5 of 42) [07-May-11 5:44:14 PM]

Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

Książkę tą napisano nie tylko na użytek lekarzy i pacjentów, uznających związek s t a n u d u c h

a z e s t a n e m z d r o w i a. Napisano ją także dla osób zainteresowanych próbami odpowiedzi

na pytanie o sens ludzkiej egzystencji, z przyczyn wyłącznie z a s a d n i c z y c h to znaczy f i l o z

o f i c z n y c h.

Nie mógłbym zresztą proponować psychoterapeutycznych zastosowań przedstawionego niżej

sposobu sprawdzania swoich zasadniczych zapatrywań filozoficznych, gdybym wcześniej nie

napisał osobnej rozprawy pt. "Jesteś nieśmiertelny - jeśli nie wierzysz to posłuchaj konkluzji

fizyków, biologów i lekarzy o wnioskach płynących z Zasady Antropicznej" (* 8) oraz drugiego,

zamieszczonego w niniejszej broszurce, tekstu pt. "O nieprzyjemnym odczuciu, ktore

wytwarza świat".

Tekst "O nieprzyjemnym odczuciu ..." napisałem pod koniec 1990 roku, próbując sformułować

na nowo, jeszcze raz, główną tezę rozprawy pt. "Jesteś nieśmiertelny ...". W re- zultacie powstał

rodzaj efektywnego streszczenia rozprawy pierwotnej.

Obydwa główne teksty (a i b), zamieszczone w niniejszej broszurce, mają jednak nietypową

kontrukcję. Mianowicie, są to twory iteracyjne, czyli "konstrukty", które ujawniają swój cel i

przeznaczenie dopiero po próbie czytania ich kolejny raz (więcej niż jeden raz).

Procedury iteracyjne są stosowane często w matematyce i tworzeniu sprawnych programów

komputerowych (* 9, 10). Jak wiadomo, twór taki to pewna procedura, którą trzeba wykonać,

ale taka, która w pewnym miejscu, na ogół pod koniec swojej treści, zawiera instrukcję

określającą sposób ponownego jej zastosowania oraz warunki (okoliczności) określające kiedy

nawrotowe iteracje (w naszym przypadku ponowne czytanie) należy przerwać.

Programy iteracyjne, mimo iź są na ogół "krótkie", potrafią wytwarzać twory bardzo złożone.

Przykładem niech będzie procedura komputerowa, rysująca na ekranie figury geometryczne.

Na przykład, figurę podobną do gwiazdy Izraela może wytworzyć program, który "rysuje
trójkąty", tyle iź w sposób iteracyjny, najpierw pierwszy "trójkąt", potem obrót o 90

o

i jeszcze

raz "trójkąt" i w tym wypadku "STOP".

W swoich wcześniejszych pracach (*11-15) sugerowałem wielokrotnie, iż iteracja jest

podstawową zasadą, nie tylko natury ożywionej, ale i także fizycznej natury naszego

Wszechświata.

Wracając do stwierdzenia, że główne teksty (a i b) niniejszej broszurki mają charakter

iteracyjny, mogę więc teraz uzupełnić dane "techniczne" o sposobie ich wykorzystania.

Otóż czytając tekst FUNKCJA EWY po raz pierwszy, zaznajamiasz się z możliwościami i

różnorodnością działań ludzkich. Opisują to punkty 1-9 tekstu. Fragment tekstu, oznaczony

jako punkt 10, zawiera uzasadnienie i uwagi techniczne: jak czytać tekst p o n o w n i e , tak aby

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (6 of 42) [07-May-11 5:44:14 PM]

Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

tym ra- zem przemyśleć s e n s s w o j e g o ż y c i a . Tekst FUNKCJA EWY jest więc rodzajem "n a

r z ę d z i a d o w y k r y w a n i a swojego własnego celu i sensu życiowego".

Tytuł tekstu bierze się z faktu, iż "odnaleziono" bibliną Ewę (*22/24) oraz z prostego

spostrzeżenia biologicznego i lekarskiego, iż możliwości działań mężczyzny są jedynie p o d z b

i o r e m możliwości kobiety. Kobieta bowiem, prócz wszystkiego tego co może zrobić

mężczyzna, może ponadto urodzić jeszcze dziecko. Na poziomie biologicznym jest to

wyjaśnione przez fakt, iż informacja genetyczna, zawarta w każdej komórce ciała kobiety jest

umiejscowiona w 23 parach chromosomów, a ostatnia para to chromosomy XX. U mężczyzny

ostatnia para to chromosomy XY. Chromosom Y jest podobny do chromosomu X, tyle że

pozbawiony "pewnej" jego części. Na poziomie psychologicznym, jak państwo się przekonacie,

sprawa ma się podobnie !!!

W rozprawie "O NIEPRZYJEMNYM ODCZUCIU, KTÓRE WYTWARZA ŚWIAT" zastosowano

zupełnie inny rodzaj "iteracji". Mianowicie, w trakcie czytania tego tekstu daje się zauważyć

trzykrotną zmianę "założeń" eksperymentu myślowego. Tekst ma jednocześnie wmontowaną

zagadkę !, o której mówi Ewa w dialogu dołączonym do w/w tekstu, na jego końcu !

Matematykom, którzy widzą związek pomiędzy procedurami iteracyjnymi a topologią,

pozostawiam dodatkową, drugą z a g a d k ę , która polega na tym, iż nie zdradzam tu jaki to

rodzaj iteracji wprowadza tekst "O NIEPRZYJEMNYM ODCZUCIU ...". O różnych rodzajach

iteracji pisałem po raz pierwszy w artykule "Życie sztuczne" (* 16).

Wzorem mojej poprzedniej publikacji (* 8) główne, trudne tezy rozprawy staram się

zilustrować tekstami, które są bardziej przystępne w odbiorze. Jako wprowadzenie, nazwijmy

to : "intelektualną r o z g r z e w k ą", można zacząć czytać niniejszą broszurę poczynając od

tych właśnie "rozrywkowych" tekstów.

Polecam wręcz, rozpoczęcie lektury od czytania fragmentów wspaniałego opowidania,

żyjącego, młodego amerykanina Kim Stanleya Robinsona (* 17) pt. "ślepy

geomerta" (Fantastyka 1989, nr 10 ). Jak do tej pory przetłumaczono na język polski trzy jego

opowiadania, wcześniej opowiadanie "Czarne powietrze" (Fantastyka 1988, nr 9) (* 18), które

zawiera tajemnicze zaklęcie: "Tor conaloc an dhia" (vide: następna moja broszura pt. "Twoja

tajemnicza przyszłość"), oraz opowiadanie "Przeróbka historii" (Fantastyka 1989, nr 11) (* 19).

Dlaczego wybrałem te właśnie fragmenty z tego właśnie opowiadania i tego właśnie autora ?

Otóż opowiadanie pt. "ślepy geometra" nie tylko ilustruje przypuszczalną drogę uzyskania

wglądu w strukturę Wszechświata i opanowanie "wysokich" energii (poprzez poznanie

topologicznej sktruktury czasoprzestrzeni naszego Wszechświata i topologiczne powody

miłości). Kim Stanley Robinson odpowiada mi poza tym swoją postawą filozoficzną pisarza,

który jest przekonany, że "świat podąża ku szczęśliwej przyszłości" i jak stwierdził, pisze na ten

temat swoją następną powieść.

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (7 of 42) [07-May-11 5:44:14 PM]

Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

Chciałbym niniejszym wyraźić podziękowanie tłumaczowi jego tekstów na język polski panu

Janowi Cholewie, za zgodę na zamieszczenie w niniejszej broszurze fragmentów tłumaczenia

w/w opowiadania.

Dwa inne opowidania s-f, zamieszczone w niniejszej broszurze napisałem ja sam.

Pierwsze z nich, zatytułowane "Dalekosiężny nasłuch" napisałem w roku 1974. Zostało ono

opublikowane w miesięczniku "Problemy" w roku 1978, nr 4, w numerze poświęconym

ewentualnym kontaktom z cywilizacjami pozaziemskimi.

Ponieważ treść opowiadania "Dalekosiężny nasłuch" nadal dobrze ilustruje pewne "intuicje",

więc zamieszczam to opowiadanie tutaj do druku, niejako ponownie.

Przepraszamy jednocześnie wszystkich czytelników, którzy stłumili animę lub animusa i są już

jedynie pod nieświadomym wpływem archetypów Wielkiego Mędrca i Wielkiej Matki (pojęcia

Carla Gustava Junga) i nie lubią w związku z tym tekstów erotycznych.

Erotyczne fragmenty w/w opowiadań pozostawiono celo-wo. Otóż chodzi o to, iż bez tego

fizykalno-neurofizjologicznego mechanizmu (* 12), który zapewne musi "zaczepiać" o

topologię i zasadę iteracji, nie sposób byłoby wysterować fenomeny: s e k s u, m i ł o ś c i i a r c h

e t y p u a n i m y , czyli zjawiska zwanego "Ewą - Kobietą".

Znalezienie więc związku między zjawiskami opartymi o działanie pętli sprzężenia zwrotnego

(a więc działanie ite- racyjne), a nietypowo zwiniętą przestrzenią (zmuszającą wędrującego w

niej mieszkańca do nawrotów) jest ważne dla zrozumienia istoty tych fenomenów (*34).

Na razie wiadomo jedynie, że przekonanie nasze, iż jesteśmy mieszkańcami przestrzeni

trójwymiarowej wynika z prostego faktu, że ślimak, nasz zdublowany narząd równowagi, ma

jedynie trzy prostopadte do siebie półkola (*21).

Moje opowiadanie "RUCHLIWE JEDNOSTKI", dotyczy z kolei problemu: "świadomości -

podświadomości - nieświadomości" naszej ludzkiej i jakiejś tam "ponadludzkiej". Sądzę, że

trzeba napisać wiele, o wiele lepszych opowiadań s-f, aby skłonić myślących na naszej planecie

ludzi (którzy, nawiasem mówiąc, dla rozrywki czytują opowiadania s-f), spróbowali powiedzieć

coś zasadniczego o naszej świadomości i nieświadomości.

Od rozwiązania wymienionych dwóch problemów teoretycznych będą zależeć nasze najbliższe

cele.

Andrzej Brodziak

F U N K C J A E W Y

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (8 of 42) [07-May-11 5:44:14 PM]

Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

Motto

"... Man ... exists primarily in the dimensions of time,

and only secondarily in the dimension of space ... clearly

man lives in the present. He stands firmly astride the

chams that separates the past from the future. He is the

only connecting link between two universes ... we

cannot expect to explain him entirely in terms of the

past or entirely in terms of the future. We can explain

him, only as a link between the two ... "

(George A. Kelly)

1. Około dwiescie tysięcy lat temu nie-człowiek urodził człowieka. Była nim Ewa [*(22-

24)].

2. Ewa jest człowiekiem. Człowiek od zwierząt wyróżnia się:

(1) Zdolnością mowy.

(2) Ciekawością i chęcią poznania świata. Człowieka intryguje tajemnica.

(3) Zdolnością i chęcią tworzenia narzędzi oraz stałym, praktycznym napędem

konstruktorskim.

(4) Znaczną zdolnością pamiętania i myślowego przetwarzania zapamiętanych

danych, co umożliwia nie tylko wywoływanie z pamięci obrazów myślowych, ale i

także tworzenie z ich podelementów wyobrażeniowych modeli o b i e k t ó w n i e i

s t n i e j ą c y c h (konstrukty myślowe, abstrakty).

(5) Wytwarzaniem f o r m k u l t u r o w y c h (rysunków, malowideł, poematów,

melodii itp.), które bądź s y m b o l i z u j ą lub o p i s u j ą widziany (doznawany)

świat lub w ł a s n e w n ę t r z e, bądź tworzą w z o r y (modele) o b i e k t ó w n i e i s

t n i e j ą c y c h , bądź wyrażają relację do czegoś tajemniczego. Człowieka

fascynuje stanie wobec tajemnicy czegoś, co jest "WIELKOŚCIĄ".

(6) Zdolność w y o b r a ż a n i a sobie nie tylko modelu świata zewnętrznego, ale i

także s i e b i e s a m e g o oraz zdolność p r z e g l ą d a n i a w ł a s n e j p r z e s z ł o

ś- c i i budowania m o d e l i z d a r z e ń p r z y s z ł y c h daje człowiekowi możliwość

(zdolność) doznawania ŚWIADOMOŚCI (tożsamości, własnej odrębności).

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (9 of 42) [07-May-11 5:44:14 PM]

Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

(7) Człowiek ma możność wiązania emocji nie tylko względem przedmiotów, ale i

także osób, co jest zaczątkiem f e n o m e n u m i ł o ś c i [vide p.5 i odn. liter. *(25)].

(8) Człowiek ma możność wiązania emocji nie tylko względem przedmiotów i

osób, ale i także względem sądów (konstruktów myślowych, abstraktów), co

prowadzi do możności f e n o m e n u w i a r y (uwierzenie w coś, co nie jest

widoczne).

(9) Człowiek ma marzenia, SNUJE PLANY i próbuje przewidzieć PRZYSZŁOŚCI.

(10) Człowiek ma znaczną inklinację do różnych form w s p ó ł d z i a ł a n i a g r u p

o -w e g o.

3. Przed kilkunastoma tysiącami lat powstały g r u p y l u d z i tworzących wspólnie,

przez współpracę i rywalizację nieistniejące wcześniej wytwory (bytowania) przez

wyobrażeniowe, a potem słowne (pisemne) i obrazkowe formułowanie modeli świata.

MOŻNA POWIEDZIEĆ, ŻE TWORZĄ ONI PRZYSZŁOŚĆ. Wiadomo bowiem, że "dzisiejsze

książki są czynami jutra". Nie jest to ulubiona domena Ewy. Czasami E w a w s p ó ł u c z e

s t n i c z y jednak w tych działaniach toteż musimy je tu wymienić. Otóż owe

"wiązki" (zbiory, grupy) ludzi zajmują się do tej pory głównie:

(1) Formułowaniem teorii objaśniających widziany, doznawany świat zewnętrzny

(fizyka, chemia, biologia astronomia, kosmologia itd.).

(2) Projektowaniem (konstruowaniem) budowli, maszyn, systemów komunikacji

(inżynieria).

(3) Teoriami społeczeństwa (prawodawstwo, polityka).

(4) Formułowaniem teorii objaśniających funkcjonowanie organizmu człowieka, a

także funkcjonowanie psychiki ludzkiej (fizjologia, neurofizjologia, psychologia).

(5) Rozwijaniem form artystycznych proponujących o s o b i s t e w i z j e świata lub

i n n e m o ż l i w e ś w i a t y (rysunek, malarstwo, muzyka, literatura piękna, filmy,

teatr).

(6) Formułowaniem o s o b i s t y c h teorii ogólnych, dotyczących różnych innych

możliwych typów bytowania (matematyka, filozofia, teologia, informatyka,

cognitive sciences, artifical inteligence, artificial life).

(7) Niszczeniem światów wytworzonych w makroskali (rewolucje, wojny), bądź

niszczeniem w mikroskali (podświadome wytwarzanie nieszczęścia). Patrz

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (10 of 42) [07-May-11 5:44:14 PM]

Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

przypisy dotyczące mechanizmów fizycznych, neurofizjologicznych i

makropoznawczych zawarte w p.10.

Działania wg p.3 są nagradzane, najogólniej mówiąc, SATYSFAKCJĘ Z UCZESTNICTWA W

TWORZENIU nowego lub niszczeniu starego.

4. Ewa lubi zajmować się t y m c o j e s t, a zwłaszcza t y m c o w i d a ć. Przed kilkoma

tysiącami lat uświadomiono sobie jasno, że prócz procesów tworzenia (ewolucji) i

procesów niszczenia, powodujących inwolucję (kolaps), niezbędna jest intensywna

osobista i grupowa działalność, która ma na celu podtrzymanie "status quo".

Poszczególne osoby i grupy ludzi wiele działań i myślenia wkładają więc w :

(1) Nauczanie dzieci tego co już ustalono (opiekunki, wychowawcy, nauczyciele).

(2) Pielęgnowanie osób, które wymagają opieki (pielęgniarki, lekarze,

psychoterapeuci).

(3) Informowanie o tym co jest (dziennikarstwo, środki masowego przekazu).

(4) Produkcja i usługi bierzące wg wcześniej ustalonych wzorów, co jest

"nagradzane" zarobieniem, wzbogaceniem się i możnością roztoczenia wokół

siebie luksusu.

(5) Działania resortów porządkowych i stabilizujących (sądownictwo, policja,

wojsko w czasie pokoju), co jest "nagradzane" posiadaniem znacznej kontroli

(władzy) nad pewnym obszarem (teatrem działań).

K o b i e t y często włączają się w niektóre działania "t r z e c i e j s i ł y", która chce p o d t r z y m

a ć to c o j u ż j e s t lub odtworzyć to co już było. EWA PRZENOSI WIĘC PRZESZŁOŚĆ KU

TERAŹNIEJSZOŚCI I TWORZY TERAŹNIEJSZOŚĆ.

Kobiety preferują szczególnie działania i innowacje dotyczące podniesienia statusu urody,

piękna, uporządkowania ich otoczenia (ustanawianie standardów mody, stylu, aparycjii

kompozycji).

Działania wg p.4 są nagradzane, najogólniej mówiąc, SATYSFAKCJĘ Z UDZIELANIA POMOCY

INNYM (bezinteresownej lub na- grodzonej) lub WZMOCNIENIA tego co jest, tego co trwa.

5. (1) Ewa może urodzić dziecko. Tylko p o t o m k o w i e obecnej generacji mogą

zapewnić, aby t r w a ł y zajścia, procesy i zjawiska wymienione wcześniej (p. 3,4).

Ewa z tej racji ma nadane znaczenie i s e n s swojej egzystencji już przez s a m f a k

t s w o j e g o i s t n i e n i a.

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (11 of 42) [07-May-11 5:44:14 PM]

Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

(2) Ewa od zarania dziejów była jednym z koniecznych elementów układu

zdolnego wytworzyć ludzki wariant f e n o m e n u m i ł o ś c i. Bez fenomenu

miłości w ludzkim wydaniu zabrakłoby "energii życiowej dla wiązek ludzkich"

tworzących przyszłość (p. 3), a nawet dla części działań przenoszących przeszłość

ku teraźniejszości (p. 4).

Niedawno, bo dopiero kilkadziesiąt lat temu, uświadomiono sobie czym jest fenomen miłości u

ludzi. W największym skrócie [wg Maxa Schelera *(25)] :

"Miłość jest jednoczesnym, zachodzącym z naprzeciwka 'ruchem' (gammą działań)

powodującym, że osoby noszące pewne w a r t o ś c i zaczynają je sobie lepiej uświadamiać,

dostrzegać, cenić, tak iż powoduje to p r z y r o s t t y c h w a r t o ś c i, przy czym owe nasilenie

tych walorów jest zgodne z naturalną istotą (przeznaczeniem) tych osób, które były zdolne

rozpocząć proces wyzwalający fenomen miłości. Owe 'wyższe wartości' nie są w pełni dane na

początku procesu, ujawniają się one niejako dopiero w trakcie owego r u c h u, poniekąd na

jego końcu".

Ludzka postać miłości jest więc w stanie wykryć, ujawnić, wydobyć osobiste, wrodzone walory

innego człowieka i uruchomić je ku jakiemuś pożytkowi. Należy docenić również energio-

twórcze znaczenie takich pochodnych fenonemu miłości jak zazdrość oraz wg niektórych

psychologów sublimację, rywalizację, chęć pozostania czystym (niewinnym).

Ewa może nie tylko więc PRZENOSIĆ PRZESZŁOŚĆ KU TERAŹNIEJSZOŚCI I PODTRZYMYWAĆ

(TWORZYĆ) TERAŹNIEJSZOŚĆ, ALE i także może wyzwalać walory (wartości) drzemiące w

innych i uruchomić je tak, aby zachodziło tworzenie PRZYSZŁOŚCI.

To, że pominięto tu sferę namiętności, erotyzmu i seksu, która oczywiście dotyczy zarówno

Ewy jak i Adama nie wynika z niechęci czy też niedoceniania tej składowej feno- menu miłości,

ale z ogólnego przeznaczenia tego tekstu, który koncentruje się nie na mechanizmach

psychologicznych w y j a ś n i a j ą c y c h z a c h o w a n i e c z ł ow i e k a (czym zajmują się

zresztą liczne teorie psychologiczne), lecz na próbie wyjaśnienia ZNACZENIA I SENSU tych

działań.

* * * * *

6. Scharakteryzowane wyżej role Ewy i Adama, ważne dla podtrzymania (trwania) i

rozwoju (ewolucji) świata objaśniają, być może, czym różni się ich wkład w istnienie

świata, niewiele jednak mówi to DLACZEGO TEN ŚWIAT MA ISTNIEĆ, ALBO DLACZEGO

ON CHCE ISTNIEĆ LUB DLACZEGO MUSI ON ISTNIEĆ.

Był to trudny problem. Dopiero kilkanaście lat temu zaczęto formułować pierwsze hipotezy,

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (12 of 42) [07-May-11 5:44:14 PM]

Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

pierwsze próby odpo- wiedzenia na to pytanie. Obecnie w roku 1991 jest to już wielotomowa

literatura. Nie będę jej tutaj przytaczał. Powiem tylko o tym, jaką rolę odgrywa w tym Ewa.

Otóż zakładając, że prócz świadomości ludzkiej istnieje jeszcze jakaś inna, wyższa świadomość

"regionalnego boga" (b),lub jak wolą inni świadomość Natury, lub świadomość Tworu

Nadrzędnego, lub nawet ewentualnie świadomość osobowego Boga transcendentalnego to

pojawi się wtedy problem na czym ta nadrzędna świadomość polega. My ludzie nie potrafimy

powiedzieć na ten temat nic więcej ponad to co sami rozumiemy. Toteż według naszego

rozumienia owa świadomość "wyższa" musi także polegać na istnieniu, działaniu, percepcjach,

przypominaniu sobie przeszłości, wyobrażaniu sobie "samego siebie", czyli tym razem, "i m a g

i n a c j a c h o ś w i e c i e" i s n u c i u p l a n ó w n a p r z y s z ł o ś ć .

Z a u w a ż o n o, że "wyobrażanie świata przez samego siebie" lub owe "imaginacje o świecie",

lub owe "plany na przyszłość świata" to po prostu r o z m o w y l u d z i.

D o r o z m o w y p o t r z e b a d w ó c h. Dlatego dopiero niedawno spostrzeżono, iż rodzajem "s

a c r u m" wytwarzającym świat jest d i a l o g.

Dla uzasadnienia przytoczę tu tekst, który bardzo mi się spodobał [*(26)]:

"Sokrates - twórca dialogu - uznał go za coś ś w i ę t e g o i skojarzył z wewnętrzną obecnością b

o s k i e g o p i e r w i a s t k a, z daimonionem lub wewnętrznym głosem ... Dialog, gdy pojawia

się, wtedy w jego uczestnikach wyzwala się większa, a być może także bardziej s u b t e l n a i w

y ż s z a e n e r g i a, która odróżnia dialog od dyskusji i innych rodzajów rozmowy. Ten głębszy

wymiar może zostać rozbudzony w każdym uczestniku dialogu ... - wtedy "jego" własna linia

świata przecina się z innymi liniami i staje się częścią procesu, który może być kontynuowany i

włączony w jego własną podróż duchową ... poprzez sam akt interpertowania WSZECHŚWIAT

TWORZY SAM SIEBIE. Produkując sensy zmieniamy naturę bytu. Ludzka zdolność wytworzania

sensu czyni człowieka partnerem przyrody, kogoś kto współuczestniczy w kształtowaniu jej

ewolucji. N i e j e s t t a k, ż e s ł o w o o d z w i e r c i e d l a ś w i a t - o n o g o r ó w n i e ż t w o r z

y ... Za naszym pośrednictwem wszechświat b a d a s a m s i e b i e i w y p r ó b o w u j e na sobie

samym różne odpowiedzi podejmując, podobnie jak my, wysiłek odcyfrowania własnego bytu.

Gdy zastanawiam się nad tym, o g a r n i a m n i e t r w o g a. Człowiekowi wyznaczona zostaje

bowiem rola, która była niegdyś zastrzeżona dla bogów" [*(26)].

Mogę teraz wrócić do roli Ewy i Adama. Otóż jeśli DIALOG ludzi jest głównym "mechanizmem"

samo-świadomości - "znanego nam obszaru Wszechświata" i jednocześnie do dialogu

"potrzeba dwóch" to ważne jest, aby zauważyć, że Ewa jest właściwym adwersarzem, gdyż

"REPREZENTUJE PRZESZŁOŚĆ I TERAŹNIEJSZOŚĆ"; w odróżnieniu od mężczyzny, który jeśli jest

tak zwanym "prawdziwym mężczyzną" (ulubione sformułowanie kobiet), to reprezentuje

PRZYSZŁOŚĆ.

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (13 of 42) [07-May-11 5:44:14 PM]

Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

7. E w a, r z a d z i e j A d a m stwarza powód do w s z c z ę c i a dialogu i d z i a ł a ń, które

są także formą dialogu. Ewa częściej wytwarza p o w ó d i m o t y w a c j e do działań w

mikroskali (na skalę układu partnerskiego, rodziny, małej grupy towarzyskiej lub grupy

współpracowników). Adam częściej inicjuje dialog, działania w makroskali (napisanie

kontrowersyjnej powieści, felietonu, rozprawy filozoficznej, teorii społecznej nadającej

się jako podstawa teoretyczna rewolucji, wojny, podwalin nowego imperium).

Elementarną motywacją do bacznego p r z y p a t r y w a n i a się uczestnikowi dialogu lub akcji

(partnerowi) i ewentualnego s p o s t r z e g a n i a w nim pewnych w a r - t o ś c i i takiego w s p ó

ł d z i a ł a n i a, aby następował p r z y r o s t tych wartości może w y t w o r z y ć, tak jak to

zauważono (p.5.2) jedynie fenomen miłości lub co mówię tu z niechęcią, tylko gwoli

kompletności wywodu fenomen dokładnie odwrotny, a mianowicie fenomen nienawiści.

Na poziomie kultury ludzkiej, zapewne już od kilku tysięcy lat w mechanizm wytwarzania

motywacji do myślenia, rozmów i działań jest wmontowany mechanizm (fenomen) ogólniejszy

niż syzygia miłości i nienawiści. Jego istnienie uświadomiono sobie dopiero przed około 100

laty.

Otóż niezwykle istotną dla istnienia i rozwoju świata funkcją Ewy jest formułowanie w

umysłach ludzi archetypu kobiety, jego reprezentowanie i urzeczywistnianie.

Carl Gustaw Jung pisze o nim następująco:

" każda matka i każda ukochana reprezentuje i urzeczywistnia to niebezpieczne odbicie, które

najgłębiej odpowiada istocie mężczyzny. Należy ona do niego, jest wiernością, której w

pewnych wypadkach - z życiowych racji - nie wolno mu okazywać, jest nieodzowną

kompensacją za ryzyko, wysiłki i ofiary, które przynoszą tylko rozczarowanie, jest pociechą za

całą gorycz życia, a zarazem wielką kusicielką, która łudząc mężczyznę wabi go ku temuż

właśnie życiu, i to nie tylko w jego rozsądnych i pożytecznych aspektach, lecz także w jego

przerażających paradoksach i dwuznacznościach, gdzie równoważy się dobro i zło, sukces i

klęska, nadzieja i zwątpienie. Jako największe z grożących mu niebezpieczeństw żąda ona od

mężczyzny największych osiągnięć i otrzymuje je jeśli jest on mężczyzną."

W rezultacie, w zmiennych, chwilowych odczuciach Adama powstaje niepewność, zwątpienie,

a nawet czasami poczcie nieszczęścia - czyli destrukcja w mikroskali.

Działania męźczyzn mogą prowadzić jednak do destrukcji, nieszczęść, katastrof na dużą skalę.

Jest to jednak potrzebne!!, gdyż: jeśli za pośrednictwem naszych rozmów Wszechświat bada

sam siebie, wypróbowuje na sobie samym różne odpowiedzi i w ten sposób t w o r z y s a m s i e

b i e to ważne jest, aby uświadomić sobie w poszczególnych fragmentach dialogu, że tylko

jeden z rozmówców ujmuje sprawę trafnie. Rozmowa to zazwyczaj ścieranie się dwóch opinii.

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (14 of 42) [07-May-11 5:44:14 PM]

Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

Co więcej, tworzenie, budowanie czegoś mo- że być błędem. No bo, czyż można pochwalić

budowle Azteków wzniesione po to, aby corocznie złożyć na nich (zabić) ofia- ry z kilkunastu

tysięcy ludzi lub czy błędem był wspólny wysiłek wielu narodów, aby zdławić rako-podobne

państwa nazistowskie Niemiec i Japoni. Ależ czyż nie zastanawia także ich rozkwit po ich

klęsce. Rzadko docenia się t e o r e t y c z n e znaczenie n i s z c z e n i a i n i e s z c z ę ś c i a . Aby

nie brać więc tylko na swoje barkipróby uzasadnienia k o n i e - c z n o ś c i niszczenia,

niepewności, nieszczęścia w naszym świecie, przytoczę tukilka fragmentów z artykułu ks. prof.

dr hab. Józefa Ti-schnera [(*28)], opublikowanego w roku 1985, a więc w roku kiedy to wg

Orwella miało już zatryumfować jedynie kłamstwo. Oto owe fragmenty z artykułu księdza

profesora J.Tischnera :

"...Myślenie, czym jest myślenie? Jest walką, jest grą, jest pojedynkiem - o

pewność. Przeciwnikiem myślenia jest kłamca. Trzeba temu kłamcy wyrwać jego

świat. Światem wyrwanym kłamcy jest świat cywilizacji..."

"... Z drugiej jednak strony żadna walka o pewność nie byłaby możliwa, gdyby n i

e p e w n o ś ć nie była elementem konstytutywnym tego świata. W tym świecie

stale trzeba walczyć o pewność. Aby móc o nią walczyć t r z e b a w c i ą ż m i e ć n i

e -p e w n o ś ć z a p l e c a m i. Walczyć o pewność przeciwko niepewności znaczy: b

u d o w a ć świat przeciwko n i s z c z e n i u. Jak warunkiem pewności jest groźba

niepewności, tak w a r u n k i e m budowania jest n i s z c z e n i e. Niszczenie jest

wpisane w ten świat, jak niepewność. Stąd wizja k a t a s t r o f y. Nie przychodzi

ona do nas od zewnątrz, lecz jest w ł ą c z o n a w t e c h n i c z n ą s t r u k t u r ę

naszego świata. Jedynie treść owej wizji jest raz taka, raz inna..."

"... obraz kryzysu ... rozkład wielkich tworów społecznych zostaje uzupełniony

przez obraz kryzysu subiektywnego (osobistego). Czym jest ten kryzys? Jest

powracającym raz po raz a t a k i e m n i e p e w n o ś c i. Nie o to, jak się okazuje,

chodzi, że niszczeniu ulega taka czy inna techniczna struktura świata, lecz o to, że

wszystkiemu zaczyna towarzyszyć podstawowa niepewność. Jest jakieś dobro i

jest jakieś zło, ale ani dobro nie jest pewne, ani zło..."

"... Jak się stało, że zniknęła pewność? Pewność zniknęła, g d y i n n y cz ł o w i e k s

t a ł s i ę k ł a m c ą. Z chwilą bowiem, gdy wszyscy są kłamcami, znika moje "czyste

Ja" i ono również zostaje podejrzane o kłam..."

"... Jest to kryzys niepewności. Budujemy nasz świat z głębin własnej niepewności.

G D Y B Y Ś M Y O S I Ą G N Ę L I J A K Ą Ś P E W N O Ś Ć, P R Z E S T A - L I B Y Ś M Y B

U D O W A Ć. N A W E T W I Z J A T O T A L N E J K A - T A S T R O F Y J E S T N A M P O

T R Z E B N A D O B U D O W Y . (podkreślenie autora książki)

Uwaga więc! Jeśli kobieta ! Ewa ! mówi Ci : "nie masz racji", a nawet czyni to poprzez mniej lub

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (15 of 42) [07-May-11 5:44:14 PM]

Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

bardziej dramatyczną scenę histeryczną (na ogół demonstrację "nieszczęścia", "choroby",

zapowiedź "samobójstwa"), to wytwarzanie owej "negatywnej energii", na modłę owej

"czarnej dziury" S.Hawking'a lub na modłę nowego pojęcia fizyków, którzy mówią o "energii

próżni" lub "energii pustej przestrzeni bez materii" [(*26,33)] jest działaniem potrzebnym. To

po prostu jest kontynuacja dialogu, tyle że innymi, bardziej "twardy- mi" środkami.

8. ZA KILKA TYSIĘCY LAT

(1) Ewa - człowiek u r o d z i nie-człowieka.

(2) lub dokona tego grupa ("superwiązka) [*(8,29)].

9.Osobne określanie funkcji Adama nie jest potrzebne, gdyż jego działania są tylko

podzbiorem możliwych działań Ewy.

* * * * * * * * * * * *

10. Zakładam, że tekst niniejszy przeczytałeś na wskutek zaciekawienia próbami

odpowiedzi o s e n s l u d z k i e j e g z y s t e n c j i. Pytanie to zazwyczaj jest stawiane

jeszcze bardziej zdecydowanie, gdyż w postaci "JAKI JEST SENS MOJEJ WŁASNEJ

EGZYSTENCJI ? To uszczegółowienie uzyskasz jeśli przeczytasz jeszcze raz niniejszy

tekst zapytując dodatkowo, A CZYM JA SAM SIĘ ZAJMUJĘ, JAKA JEST MOJA OSOBISTA

FUNKCJA.

UWAGA !!! i jeszcze jedno ! Już na początku podkreślałem, że charakterystyczną cechą

człowieka jest to, że stale snuje on PLANY NA PRZYSZŁOŚĆ, jak ktoś powiedział "człowiek

składa się głównie z marzeń". Człowiek podejmuje wyliczone wyżej działania, CZYMŚ SIĘ

ZAJMUJE, ale na ogół zgodnie z wcześniej ustanowionym przez siebie PLANEM. W danym

momencie życia człowiek ma zawsze jakieś wyobrażenie s y t u a c j i p o ż ą d a n e j, sytuacji do

której dą- ży, która z a i s t n i e j e e w e n t u a l n i e w p r z y s z ł o ś c i [*(5)]. Posiadanie planu

jest n i e z b ę d n e dla dobrego samopoczucia.

Osoba młoda ma wrażenie, że ma wiele czasu - "nieograniczenie wiele czasu", tak iż w końcu

plany swe zrealizuje. Budzi to w niej optymizm.

Człowiek starszy, jeśli niedokonuje stopniowej rewizjii rekonstrukcji wcześniejszych założeń

sytuacji pożądanej może się spostrzec, że jej n a p e w n o n i e o s i ą g n i e. Może to

powodować p r z y g n ę b i e n i e. Czasami powoduje to chorobę, głęboką depresję lub, mówiąc

bardziej literacko, r o z p a c z.

Warto zwrócić także uwagę, że zaplanowane działania mogą prowadzić do samo-

unicestwiających się (sprzecznych) efektów. Człowiek ustanawiając taki plan usiłuje

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (16 of 42) [07-May-11 5:44:14 PM]

Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

podtrzymać w własnym umyśle SPRZECZNOŚCI.

Co więcej, niektóre układy partnerskie tworzą osoby, których plany (przewidywane działania)

są sprzeczne (co jest uświadamiane lub nie). Układ, który próbuje realizować plany sprzeczne

nieuchronnie przejdzie ze stadium ewolucji w stadium inwolucji (kolapsu, autodestruk- cji).

UWAGA WIĘC !! Czytając jeszcze raz niniejszy tekst i zastanawiając się nad pytaniami: JAKA

JEST MOJA OSOBISTA FUNKCJA i zastanawiając się JAKI JEST MÓJ PLAN (SYTUACJA

POŻĄDANA, W KTÓREJ CHCIAŁBYM SIĘ ZNALEŹĆ) warto zastanowić się również nad tym czy

plan ten jest zborny oraz czy nie jest aby zupełnie sprzeczny z planem partnera.

Ponieważ częstym poglądem jest bardziej pierwotne, proste przekonanie, że przede

wszystkim człowiek "c h c e b y ć s z c z ę ś l i w y", że "dąży ku szczęściu", że jego

"przeznaczeniem jest szczęście", ważne jest więc, aby powiedzieć co to oznacza w świetle

zaproponowanego wyżej "a p a r a t u p o j ę c i o w e g o s ł u ż ą c e g o w y k r y w a- n i u s w o j

e j f u n k c j i". Otóż wy- daje mi się, że człowiek j e s t s z c z ę ś l i w y j e ś l i, z grubsza biorąc j e

g o w ł a s n e w y o b r a ż e n i a o t y m k i m (c z y m) c h c i a ł b y b y ć i j e g o p l a n y d z i a ł a ń

z m i e r z a j ą c y c h d o o s i ą -g n i ę c i a s y t u a c j i z i s z c z a j ą s i ę. Nacisk powinien być

przy tym połoźony na STAŁY PROCES CIĄŁEGO ZISZCZANIA SIĘ, a nie na sytuacji kiedy "ziściło

się" to co chciałem. Przez możność "wyobrażania sobie przyszłości" (niejako PRZYMUS

wyobrażania sobie przyszłości) człowiek ma więc "z a m o n t o w a n y mechanizm napędzający

go do działania" przez "potencjalną nagrodę" odczuwania szczęścia i "potencjalną karę" w

postaci frustracji, przygnębienia, rozpaczy. W ogólnych zarysach "zasada wytwarzania

szczęścia" podobna jest do "zasady fenomenu miłości". W jednym i drugim wypadku powstają

bowiem uboczne rezultaty w postaci "przyrostu pewnych wartości". W jednym i drugim

wypadku pewną "bezwzględność" tych zasad można by ująć słowami "KTO NIE ZACZNIE TEN

NIE BĘDZIE WIEDZIAŁ O CO CHODZI I NIC NIE DOSTANIE".

Może powstać tu zarzut, że przecież wielu ludzi żyje "z dnia na dzień", nie wyznaczając sobie

żadnych dalekosiężnych planów i są szczęśliwi, bądź żyją na zasadzie satysfakcji uzyskiwanej z

"upodobania do nieszczęścia".

Tak! Część ludzi ustanawia tylko bliskie, krótkoterminowe plany, bądź ich pożądane sytuacje

docelowe nie są zbyt wygórowane. Odczucie nieszczęścia (przygnębienia, rozpaczy) pojawia

się więc zapewne w dwóch skrajnych przypadkach: (1) wtedy kiedy to żadne, nawet skromne

plany nie były ustanowione, bądź (2) kiedy ustanowiono, a potem nie modyfikowano planu

"wyśrubowanego" cierpiąc potem z tego powodu, iż nie ziścił się on, bądź (3) kiedy "odczucie

nieszczęśliwości" było niejako zaplanowane podświadomie.

Wynika z tego, że aby FENOMEN SZCZĘŚCIA mógł zachodzić to (1) własne wyobrażenia o tym

kim chciałoby się być muszą być w umyśle skonstruowane i zapamiętane (skonsolidowane), (2)

musi być ustalony plan działań zmierzających do tego, aby wymarzona sytuacja mogła się

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (17 of 42) [07-May-11 5:44:14 PM]

Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

ziścić; i dalej (3) działa- nia zgodne z owym planem muszą być podjęte, (4) działania te muszą

być skuteczne, (5) aby były one skuteczne muszą one być na poziomie Ewy, czyli muszą mieć

ludzki charakter (vide p.1,2.) oraz, z grubsza biorąc, muszą one być przydatne ludziom (vide p.

3,4,5).

Niektórzy z nas nie czerpią satysfakcji z uzyskiwania poczucia szczęścia, lecz na zupełnie

odwrotnej zasadzie: (1) "upadku i satysfakcji z powrotu do stanu normalności", (2) satysfakcji

czerpanej z niszczenia.

Upadek i powrót do normalności daje satysfakcję podobną do satysfakcji z sukcesu. Działania

takie wyróżniają się jedynie tym, iż "zaplanowano" nieużywanie energii życiowej lub działanie

"na własną szkodę", po to aby zaistniał "ubytek energii", po czym siłami własnymi lub siłami

osób drugich (upadek jest wołaniem:"pomóż mi") zachodzi powrót do normalności. Poziom

energii życiowej z obszaru negatywnego wraca do obszaru stabilności. W trakcie owego

powrotu doznawana jest taka sama satysfakcja, jaką odczuwają inne osoby w trakcie

ziszczenia się ich planów, w trakcie odnoszenia sukcesu.

Odczucia w stanie upadku (melancholia, spleen, wraźenie pobytu na: "mrocznym,

piaszczystym, miejscami skalistymbrzegiem morza w mgliste, zimne popołudnie"), w fazie

negatywnej lub jak kto woli, "po stronie ciemności" dobrze oddało wielu pisarzy [(*30,31)].

Satysfakcja czerpana z bezpardonowego niszczenia lub autodestrukcji, bez planu powrotu "do

jakiejś nowej formy tego świata" jest poznana słabo. Spotyka się jednak takie osoby.

Wobec stwierdzeń z punktu 7, osoby z "upodobaniem do nieszczęścia" są niezbędną s k ł a d o

w ą s t r u k t u r y ś w i a t a . Można tu przywołać analogię do pojęć fizycznych materii i

antymaterii lub wspomnianej już energii próżni czyli energii pustej przestrzeni bez materii. W

obserwowanym Wszechświecie cząstek antymaterii jest jednak niewiele. Wrodzone lub nabyte

predyspozycje niektórych osób wyznaczają im rolę antymaterii. Sądzę, że warto doceniać

NIEWDZIĘCZNĄ rolę tych osób, z w ł a s z c z a , ż e z n a j ą c t e o r i ę ł a t w o z m i e n i ć s w ą r o

l ę "wytwarzającego nieszczęście" na działania dające "satysfakcję przyjemną".

Zorientowałeś się już zapewne, że tekst tego rozdziału nie jest próbą moralnego osądzenia

kogokolwiek. Jest on jedynie próbą pomocy w zalezieniu odpowiedzi na pytanie: "Jaka jest

moja funkcja?". Uświadomienie sobie swojej dotychczasowej roli, lub roli preferowanej będzie

łatwiejsze, jeśli tekst tego rozdziału przeczytasz jeszcze raz, tym razem z o ł ó w k i e m w r ę k

u , aby podkreślić to co dotyczy Ciebie.

PODZIĘKOWANIE

Wyrażam wdzięczność osobie o imieniu Ewa, która przeprowadziła ze mną następującą

rozmowę:

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (18 of 42) [07-May-11 5:44:14 PM]

Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

- Powiedz, jaka jest moja funkcja ?

- Ale w jakim sensie "funkcja Ciebie ?", jako człowieka ? czy jako kobiety ?

- Nie ! Funkcja mnie jako Ewy.- Ale to powinno wynikać chyba z pewnych ogólnych ustaleń o

celu egzystencji ludzkiej.

- Słuchaj ! Ja wiem, że jestem małym trybikiem w wielkiej machinie, ale ja nawet nie muszę, nie

chcę wiedzieć do czego ta maszyna służy i jak ona działa. Ja chcę wiedzieć tylko, czy ja jako ten

trybik mam się kręcić w lewo czy w prawo ?

- Rozumiem, chcesz aby sens Twoich działań był dla Ciebie jasny.

- No tak !

- No więc, po pierwsze musisz ustalić, jaki jest cel, jaki jest plan Twoich działań.

- Kiedy właśnie nie wiem, jaki ten cel ma być !

- Przecież, gdy idziesz spać układasz sobie takie bajki dla siebie. Wyobrażasz sobie pałace,

dalekie kraje, coś tam na tej pustyni lub w tych lagunach robisz. Są to przecież modele sytuacji

pożądanych, w których chciałabyś być, w istocie są to chyba wytyczne do Twojego własnego

planu i to planu zgodnego z Twoimi naturalnymi predyspozycjami.

- A pamiętasz bohaterkę tej francuskiej powieści, która otrzymała nagrodę. Ona w potarganej

sukience wylazła z rowu, gdzie spędziła noc z jakimś nieznanym mężczyzną i była szczęśliwa.

Cieszyła się, że nastaje ranek, świeci słońce, i że na mokrych liściach lśnią kropelki rosy. Innymi

słowy Twoja recepta na szczęście to też jakiś rodzaj przymusu.

- Mówisz o tak zwanej pułapce życia, przypomina mi się taka fraza o Baudelaire'rze, który z

pogardą odrzucał konieczność, to się kojarzy z definicją szatana.

- A czy wiesz, że Bułhakow wymyślił siódmy dowód na istnienie Boga?

- A kto wymyślił szósty?

- Kant.

- Aha, tak to się zgadza, a jaki jest ten siódmy?

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (19 of 42) [07-May-11 5:44:14 PM]

Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

- No ponoć to, że istnieje Diabeł, no bo wiadomo, że szatan nie może istnieć bez Boga, przeciw

któremu mógłby się buntować.

- Coś mi się zdaje, że wytwarzanie nieszczęścia, niepewności, kłamstwa to nieprzyjemna,

niewdzięczna rola, ale niezbędna po to, aby świat działał.

- Właśnie doszłam do wniosku, że ja jestem takim błędem!

- Zwracam Ci uwagę, że nie musisz się tak garnąć "na stronę ciemności", bo zawsze znajdzie się

ktoś, kto to zrobi za Ciebie.

- A kto to będzie?

- Zawsze ktoś, kto nie przeniknął, nie zrozumiał czyjegoś gadania, które akurat było

prawdziwe.

b. O NIEPRZYJEMNYM ODCZUCIU, KTÓRE WYTWARZA ŚWIAT

- czyli eksperyment myślowy dotyczący materii, ducha i inżynierów, którzy są

transcendentalni.

1. Rozważmy grupę robotów (automatów) człekopodobnych.

2. Załóżmy, że każdy z nich nie tylko potrafi poruszać się i wykonywać złożone czynności

według zapamiętanych w swoich układach pamięciowych procedur, ale i także potrafi

widzieć i słyszeć (odwzorowywać w swojej pamięci obiekty ze świata zewnętrznego) oraz

zapamiętywać to co widział.

3. Załóżmy, że w układach pamięciowych tych robotów odnotowane są dane o stanie ich

wnętrza i że są one porównywane z pewnymi, zapamiętanymi tam wzorami

(standardami) o tym, jaka powinna być ich struktura wewnętrzna.

4. Załóżmy, że roboty te nie tylko potrafią percepować dane o świecie zewnętrznym i ich

wnętrzu, ale potrafią wywołać obrazy pamięciowe, czyli potrafią "wyobrażać sobie"

odpowiednie elementy świata. Załóżmy dodatkowo, że ich zdolności wyobrażania

"sobie siebie w świecie", "swojej przeszłości" i "swojej przyszłości (marzeń)" są na tyle

sprane, że mają one Ś W I A D O M O Ś Ć SWOJEGO ISTNIENIA I SWOJEJ TOŻSAMOŚCI.

5. Niech pewien z tych robotów uświadomi sobie, że jego konstrukcja zużywa się i że po

niedługim czasie przestanie on istnieć. Załóżmy dodatkowo, że uświadomienie sobie

takiego przewidywania będzie dla tego osobnika przykre, ze względu na emocje (emocje to

także percepcje [*(5,11)] powiązane z owym zapamiętanym "wzorem na stan pożądany".

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (20 of 42) [07-May-11 5:44:14 PM]

Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

6. Jedynym rozwiązaniem, jakie może on obmyśleć dla przezwyciężenia swojej d o t k l i w e

j sytuacji to poznać swoją budowę i odtworzyć siebie w identycznej postaci.

7. Poznanie swojej budowy nie byłoby możliwe bez założonej obecności innych

osobników (robotów) o budowie analogicznej.

8. Poznać samego siebie i odtworzyć siebie w identycznej postaci będzie oznaczało:

"zarejestrować w swojej pamięci przepis (recepturę, projekt) na budowę robota (osobnika)".

9. Przepis na nową wersję osobnika, tkwiący w układach pamięciowych, stanowi jego

ideową reprezentację. Uwzględniając ustalenia tego przepisu (projektu) można

przystąpić do uruchomienia procesu rekonstrukcji (produkcji) nowej wersji robotów.

10. Nowa wersja robotów powstanie tylko wtedy, gdy idea (projekt) zostanie

zrealizowany przez istniejącą, rozważaną grupę robotów (działanie "procesora idei",

czyli projektu, czyli przepisu, czyli programu).

11. Niemożność unicestwienia idei (przepisu, projektu, programu) najlepszej

zabezpieczyć przez sporządzanie wielu jego kopii.

12. Uruchomienie procesu reprodukcji może wydać się niemożliwe w oszacowywanym

okresie czasu, jaki upłynie do przewidywanego momentu "śmierci" (unicestwieniu

fizycznej postaci) rozważanej generacji robotów.

13. Ta trudność teoretyczna nie będzie istnieć jeśli wprowadzimy korektę do naszego

eksperymentu myślowego i założymy, że grupa robotów człekokształtnych miała OD

POCZĄTKU WMONTOWANY W SWOJĄ STRUKTURĘ PRZEPIS OKREŚLAJĄCY ICH BUDOWĘ.

14. Posiadanie, a priori, w swojej strukturze przepisu, określającego konstrukcję

osobnika daje "zysk czasu", nie jest bowiem potrzebne poznawanie istoty konstrukcji.

Znając jednak nawet ów przepis mogłoby nie starczyć czasu w ciągu życia jednego

pokolenia na zorganizowanie "procesu rekonstrukcji" według tego planu.

15. Druga korekta do naszego eksperymentu myślowego może polegać więc na

założeniu, że roboty nasze mają wmontowany w ich strukturę nie tylko przepis

określający ich konstrukcję, ale i część "samoreprodukcji", która jest w stanie ów przepis

odczytać i stworzyć wg niego po pewnym czasie nową kopię rozważanego osobnika.

Po tych korektach będziemy rozważali już grupę robotów (osobników) posiadających

zdolność samoreprodukcji. Osobniki tego typu można nazwać osobnikami

wyposażonymi w "właściwości życia" [*(3)]. Należy zauważyć jednak, że jak na razie nie

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (21 of 42) [07-May-11 5:44:14 PM]

Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

określono skąd pochodzi owa wiedza o "części dokonującej samoreprodukcji".

16. Seria robotów (osobników) samoreprodukujących się ma długi (przy naszych

założeniach nieograniczony) horyzont czasu. Do naszego eksperymentu myślowego

można wprowadzić jednak następną (trzecią) korektę założeń.

Można założyć, że ciąg samoreprodukujących się robotów człekokształtnych może

zrozumieć, że w trakcie swojego samopowielania się zaistnieją zasadnicze trudności w

kontynuowaniu procesu samopowielania się z powodu przewidywanych zmian

okoliczności materiałowo-energetycznych (lokalnych własności czasoprzestrzeni).

17. Jedynym rozwiązaniem, jakie może się nasunąć świadomym osobnikom grupy

(analogia do punktu 6-tego), które byłoby w stanie zapobiec, na wypadek wystąpienia

"złych warunków fizycznych", zanikowi trwania w czasie ciągu robotów (automatów)

jest, przy wysuniętych tu założeniach, ustanowienie celu, aby w układach pamięciowych

grupy robotów sformułować przepis na taki typ automatów, który nie tylko potrafi się

samoreprodukować, ale rozumie na czym polega owa "zasada życia" i ów "przepis na

zasadę życia" utrzymuje w swoich układach pamięciowych. Wydaje się, że zapis

"przepisu na zasadę życia jest tak rozwlekły, że musi być utrzymywany w postaci

"rozproszonej" w układach pamięciowych całej grupy osobników.

18. Sformułowanie w "Układzie Pamięciowym" (w rozproszonej sieci układów

pamięciowych osobników tworzących grupę) "przepisu na zasadę życia" umożliwia na

usadowienie w odległym punkcie czasoprzestrzeni (np. na odległej planecie lub w

odległym czasie) nowej, małej grupy automatów człekopodobnych, które podejmą

czynności (podejmą działania) [*(8,29)]. Grupę automatów, która sformułowała i która

utrzymuje w swoich układach pamięciowych "przepis na zasadę życia" można tu

umownie nazwać "regionalnym bóstwem" (RB).

19. Jeśli transfer osobników znających "zasadę życia" w nowy, odległy punkt

czasoprzestrzeni nie zapobiegłby założonym trudnościom, opisanym w punkcie 16 -

[zupełne, totalne zmiany parametrów czasoprzestrzeni] to jedynym nasuwającym się,

rozsądnym działaniem jest próba sformułowania w układach pamięciowych grupy

automatów, nie tylko przepisu na taki typ automatów, które potrafią się

samoreprodukować i które potrafią sformułować "przepis na zasadę życia", ale także,

które potrafią sformułować i zapamiętać przepis na "reprodukowanie" (odtwarzanie),

przynajmniej "lokalnie", takich warunków czasoprzestrzeni, w których mogłyby na nowo

zaistnieć automaty o komplikujących się stopniowo własnościach opisanych w punktach

od 1 do 19.

20. Odtwarzanie takich warunków czasoprzestrzeni, które umożliwiłyby powstanie

życia, a później świadomości, byłoby więc w tym świetle jedynie "ubocznym produktem"

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (22 of 42) [07-May-11 5:44:14 PM]

Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

lub "niezbędną koniecznością" wobec przykrych doznań, czy też smutnych przewidywań

zdefiniowanego wyżej "regionalnego bóstwa" (RB).

21. "Regionalne bóstwo" (RB) dopóki nie pojmie "zasady odtwarzania czasoprzestrzeni"

jest skazane na zagładę. RB dopiero w momencie sformułowania sposobu na lokalne

przynajmniej, odtwarzanie takiego rodzaju czasoprzestrzeni, która odtworzy Go

uzyskuje rodzaj nieśmiertelności. RB, które pojęło i sformułowało iteracyjną zasadę

"przepisu na nieśmiertelność" uzyskuje więc nowe, wyższe właściwości i dlatego powinno

być nazywane INNĄ NAZWĘ.

22. Eksperyment myślowy przedstawiony w powyższych punktach (1)-(21) stawia pod

znakiem zapytania zasadność sporu o to, czy substancją pierwotną jest materia, czy też

idea. Wydaje się nawet, że istota różnicy między duchem a materią powinna być

dyskutowana inaczej.

23. Eksperyment myślowy przedstawiony w punktach (1)-(22) rzuca również nowe światło

na pojęcie TRANSCENDENTALNOŚCI. Automat (robot, osobnik), jeśli sformułuje i zapamięta

w swojej pamięci, bądź sporządzi jakiś zapis idei czyli "przepisu" (projektu) na nowy obiekt,

to jest on wtedy transcendentny wobec tego nowego obiektu, który powstanie w przyszłości

według tego "przepisu". Poglądowo można by wyrazić to słowami: "każdy inżynier jest

transcendentny wobec swoich konstruktów" lub lepiej, pewne konstrukty np. roboty, jeśli

mają zdolność myślenia uznają, że inżynier, który je wymyślił, zaprojektował jest wobec

nich transcendentny, gdyż nie należy "do ich świata". Myśl ta wydaje się tym bardziej

uzasadniona jeśli przypomnę, iż mówiliśmy o inżynierze typu RB, który działał w innym

czasie, a ściślej w innej czasoprzestrzeni (czyli w innym świecie) i który pojął i sformułował

ideę, przepis według którego rozważany świat zaistniał.

PODZIĘKOWANIE

Wyrażam wdzięczność osobie o imieniu Ewa, która rozpoczęła następującą rozmowę:

- Słuchaj Andrzej, czy materia może powstać z niczego?

- Ależ oczywiście, że tak, tylko skąd, u diabła!, wzięło Ci się to pytanie?

- Oglądałam przedwczoraj taki film, nakręcony przez Wajdę, według "Mistrza i Małgorzaty", a

właściwie film według tego głównego rozdziału pt. "Poncjusz Piłat".

- Przecież w tym rozdziale nie ma mowy w ogóle o takim problemie.

- No, nie ma! ale tak przyszło mi to do głowy.

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (23 of 42) [07-May-11 5:44:14 PM]

Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

- No, dobra! Poncjusz też tam ma takie zwidy i nie wiedział skąd mu to się w głowie bierze.

Ale wracając do Twojego pytania, to wiesz akurat skończyłem pisać taki tekst, który, jeśli

przeczytasz, to wyjaśni Ci, dlaczego przed chwilą tak zdecydowanie powiedziałem: "ależ

oczywiście". Przeczytasz?

- Przeczytam.

[ Miesiąc później. ]

- Wiesz, przeczytałam ten Twój tekst.

- No i co ?

- Smutny, znowu ten cholerny przymus. Te Twoje automaty wszystko robią tam ze strachu!

- Dobrze wiesz, że ludzie wcale nie boją się, że grozi im unicestwienie. Jeśli coś robią, to dla

przyjemności, dla pieniędzy, dla osiągnięcia luksusu.

- W takim razie, te Twoje automaty to nie są ludzie.

- Tak i nie. Ludzie są "na moment przed punktem RB", to znaczy na moment przed

zrozumieniem tajemnicy życia.

- Ale nie robią nic ze strachu !

- Tak, tylko taka mała grupa "wrażliwców" się boi, ma grozę w oczach, pisze takie różne teksty,

może to jest ten strach ?

- Masz na myśli jakichś filozofów ?

- No nie tylko ! czy czytałaś niedawny wywiad z Lemem ?

- Nie, a co on napisał ?

- Mam to przy sobie, mogę przeczytać, czy możesz jeszcze rozmawiać przez ten telefon?

- Mogę.

- No to słuchaj ! Stwierdzenie dzienniki: "Coraz więcej Pana proroctw i pomysłów znajduje

potwierdzenie w tzw. rzeczywistości naukowej z zakresu fizyki i cybernetyki." No i odpowiedź

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (24 of 42) [07-May-11 5:44:14 PM]

Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

Lema: "I ostatnio ogarnął mnie s t r a c h, bo tak dużo się już spełniło. Powinienem więc myśleć

co dalej ? Ale już nie wiem ... To co sobie wyobrażałem, że wypełni przestwór następnego

tysiąclecia, pojawia się już teraz. Rozwój nauki wyprzedził mnie ..."

- Tak rozumiem, że tacy jak on mają stracha, ale ja boję się czegoś innego ! Ja boję się

przymusu.

- Słuchaj, nie ma żadnego przymusu, bo do mózgów ludzi założono umyślnie, z premedytacją

przesłonę, rodzaj filtru, który sprawia, aby ów strach nie docierał do każdego z nas.

- To dlaczego o tym nie piszesz ?

- Bo to, by komplikowało, ponad miarę, przedstawiony w tekście eksperyment myślowy. Tekst

był niezrozumiały.

- Wiesz, boję się, ale czegoś innego !

- Czego się boisz Ewa ?

- Powiem Ci następnym razem ! Cześć !

g. Fragmenty opowiadania pt.: "Ślepy geometra" napisanego przez Kim Stanleya

Robinsona.

"... Kiedy ktoś rodzi się niewidomym, jego rozwój przebiega inaczej niż u dzieci obdarzonych

wzrokiem. Urodziłem się niewidomy, więc wiem. Powody tej różnicy są raczej oczywiste.

Wczesny rozwój niemowlęcia, fizyczny i psychiczny, powiązany jest w dużej mierze z

widzeniem. Bez niego rzeczywistość jest ... (trudno to opisać) rodzajem pustki, w której rzeczy

pojawiają się przelotnie, kiedy się je chwyta, gryzie lub słyszy. A potem, gdy milkną lub

spadają, rozpływają się, przestają istnieć. ..."

"... Przestrzeń dotykowa albo taktylna, przestrzeń ciała - rozszerza się, by wypełnić przestrzeń

wizualną. ..."

"... Moje własne życie poznawałem poprzez słowa - rzeczywistość stała się tekstem. ..."

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (25 of 42) [07-May-11 5:44:14 PM]

Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

“... Po raz pierwszy poznałem wtedy uczucie, które pozostało wieczną radością mego życia:

zrozumieć ..."

"... Znałem takie fantazje, te sny nastolatka o potędze. Całe życie śniłem, że zostanę

matematykiem. I oto byłem nim. Więc jest to możliwe. Można coś sobie wyobrazić, a potem to

zrealizować. ..."

"... Ach, prawda: nazywam się Carlos Oleg Nevsky. Matka Meksykanka, ojciec Rosjanin ... Od

2043 roku wykładam matematykę na Uniwersytecie George'a Washingtona. ..."

"... Nigdy nie lubiłem Jeremy'ego Blasingame'a. ... Wydaje mi się, że był on jedną z tych osób,

które zawsze czują się nieswojo w towarzystwie niewidomych. ... Jeremy zawsze przyglądał mi

się uważnie (można to poznać po głosie) i czuło się, że z trudem może uwierzyć, iż jestem

jednym ze współpracowników "Topological Geometry", pisma, w którym od czasu do czasu

składał swoje prace. Był jednak dobrym matematykiem i niezłym topologiem, więc

publikowaliśmy większość jego artykułów. Tak, że na pozór nasze stosunki były przyjazne. ..."

"... A jednak starał się mnie sondować, badać mój mózg. W tym czasie pracowałem ostro nad

geometrią rozmaitości n- wymiarowych. Ostatnie wyniki z CERN, SLAC i tego nowego,

wielkiego cyklotronu na Oanu w ciekawy sposób wiązały się z moimi rezultatami: wyglądało na

to, że pewne cząstki subatomowe poruszają się jakby w wielowymiarowej rozmaitości. W

związku z tym Sullivan, Wu i para innych fizyków stamtąd pytało mnie o różne sprawy. Z nimi

lubiłem rozmawiać, ale z Jeremym nie widziałem sensu. ..."

"... Przez całe życie chyba zastanawiałem się jakby to było: widzieć. Cała moja praca jest

niewątpliwie próbą wizualizacji rzeczy na mojej wewnętrznej scenie. ""Widzę to czuciem". W

języku, w muzyce, a przede wszystkim w prawach geometrii znajduję najlepsze sposoby, by

widzieć: przez analogię dotyku, dźwięku i abstrakcji. Rozumiecie: poznać możliwe geometrie w

pełni, to zrozumieć dokładnie fizyczny świat, odkrywany światłem; w pewnym sensie

postrzega się wtedy coś w rodzaju platońskich form idealnych, leżących u podstaw

widzialnych fenomenów świata. ..."

"... Postaram się ująć to inaczej. Geometria rzutowa zaczęła się w Renesansie, gdy świeżo

zainteresowani perspektywą malarze szukali sposobów odwzorowania na płótnie

trójwymiarowego świata. Szybko stała się gałęzią matematyki o wielkiej elegancji i dużych

możliwościach. Zasadnicza metoda jest prosta: kiedy figura geometryczna jest rzutowana z

jednej płaszczyzny na drugą (tak jak światło - ktoś mi opowiadał - rzutuje obraz ze slajdu na

ścianę), pewne cechy tej figury mogą się zmienić (długość boków, miary kątów) podczas gdy

inne są stałe: punkty to nadal punkty, proste to proste, niektóre proporcje pozostają

niezmienione.

Teraz wyobraźcie sobie, że widzialny świat jest figurą geometryczną, którą w pewnym sensie

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (26 of 42) [07-May-11 5:44:15 PM]

Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

naprawdę jest. Wyobraźcie sobie jeszcze, że został rzutowany do wewnątrz na coś całkiem

innego, nie na płaszczyznę, ale na wstęgę Moebiusa albo powiedzmy, butelkę Kleina, czy też w

istocie na rozmaitość o wiele bardziej złożoną i niezwykłą (bylibyście zaskoczeni). Niektóre

cechy figury znikają na dobre (na przykład kolor), lecz inne ważne własności pozostają. A

geometria rzutowa jest sztuką znajdywania tych cech czy wielkości, które przetrwają

transformację rzutowania ...

Rozumiecie mnie ?

Geometria dla jaźni - oczywiście nieeuklidesowa: właściwie ściśle Nevsky'ego, gdyż jest mi

potrzebna, kiedy wykonuję rzutowania z przestrzeni wizualnej w przestrzeń audytywną i

dotykową. ..."

"... - Nasze wyobrażenia przestrzeni zakorzenione są w naszej budowie fizjologicznej ...

Przestrzeń fizjologiczna jest całkowicie różna od nieskończonej, izotropowej, metrycznej

przestrzeni klasycznej. ... Kiedy spojrzymy na nią w ten sposób, naturalną drogą rozpada się na

kilka składowych: przestrzeń wizualna, czy też optyczna, przestrzeń taktylna albo dotykowa,

przestrzeń audytywna itd. Przestrzeń optyczna jest anizotropowa, skończona i ograniczona.

Przestrzeń dotykowa czy też przestrzeń naszej skóry (np. ciała kobiety) odpowiada

dwuwymiarowej, skończonej, nieograniczonej (domkniętej) przestrzeni riemannowskiej ..."

"... Przyprowadziłem Mary Inser ... wiesz tę, która rysowała... "

"... - Miło mi cię poznać.

Mówiłem, że potrafię odróżnić ciemność od światła. Istotnie potrafię, lecz rzadko ta informacja

okazuje się użyteczna. Teraz jednak zauważyłem ze zdumieniem, że "wzrok" pochłania moją

uwagę - ponieważ ta kobieta była ciemniejsza od innych, była czymś w rodzaju kłębka

ciemności z wyraźnie jaśniejszą twarzą (czy była to dokładnie jej twarz?). ..."

"... - Zajmuję się geometriami przestrzeni topologicznie zespolonych - wyjaśniłem. - Łatwiej niż

inni mogę zrozumieć, co mówisz. ..."

"... - Była jednym z naukowców pracujących w Piątej Bazie w Ciołkowskim, wiesz, w górach po

drugiej stronie Księżyca. Jest astronomem i kosmologiem. No więc - muszę cię prosić, żebyś

zachował to w tajemnicy - pewnego dnia Piąta Baza przestała nadawać. Kiedy pojechali

sprawdzić, co się stało, znaleźli tylko ją, w stanie zbliżonym do katatonii. Żadnego znaku po

pozostałych naukowcach i załodze Bazy. Osiemnastu ludzi przepadło bez śladu. Nie znaleźli

też niczego, co mogłoby wyjaśnić, jak to się stało. ..."

"... chodząc na czworakach, choć zaczynało mi się to wydawać beznadziejne. A jednak

znalazłem: jeden (mikrofon) pod kanapą, drugi w telefonie. Podsłuch. Zostawiłem wszystko

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (27 of 42) [07-May-11 5:44:15 PM]

Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

jak było i poszedłem do domu. ..."

"... Przypuszczam, że ... Jeremym i Mary odgrywają sztukę, której nie rozumiałem ..."

"...Pisała, potem czytała, mi głośno, albo przepuszczałem strony przez kopiarkę Xeroxa

nastawioną na "t r a n s l a c j a n a B r a i l l e'a ". I Tak pracowaliśmy, a Jeremy cały czas zaglądał

nam przez ramię.

W końcu dotarliśmy do samych obrzeży mojej pracy, podążając za cząsteczkami

subatomowymi aż do mikrowymiarów, gdzie zdawały się wykonywać swoje "skoki".

Zaproponowałem n-wymiarową rozmaitość topologiczną, gdzie 1<n<nieńczoność, tak że

odwzorowywane kontinuum oscyluje pomiędzy jednym a pewnym skończonym wymiarem,

przebiegając od linii krzywej do czegoś w rodzaju n-wymiarowego szwajcarskiego sera - jeśli

odpowiada wam to porównanie - zależnie od ilości energii ujawniającej się w obszarze we

wszystkich czterech "postaciach": elektromagnetyzmu, grawitacji, silnych i słabych

oddziaływań. ... Prawda była taka, że nie opublikowałem tej pracy.

Siedziałem tutaj "dyskutując" z młodą kobietą, która w normalnej rozmowie nie potrafiła

sformułować zdania - a w tej dziedzinie wyrażała się w sposób doskonale spójny. Która w

istocie dyskutowała (dowiadywała się?) o mojej pracy.

Tej pracy, o którą Jeremy Blasingame zawsze mnie wypytywał. ..."

"... Widzicie, n-wymiarowe rozmaitości... jeżeli zrozumiemy je na tyle, by nimi manipulować, by

wykorzystać ich energię ... tak, w tamtych cząstkach zawarta jest straszliwa energia. Ten rodzaj

energii oznacza siłę, a siła ... przyciąga silnych. Lub tych, co jej pragną, walczą o nią. Zaczynałem

wyczuwać skalę zagrożenia. ..."

"... - Czy jako kosmolog zajmowałaś się tym tematem?

- Topologia mikrowymiarów wydaje się determinować zarówno grawitację jak i słabe

oddziaływania, nie sądzisz?

- Trudno powiedzieć. Nie jestem mocny w fizyce.

Znowu trzy razy ścisnęła mnie za rękę.

- Na pewno miałeś jakieś pomysły w tej dziedzinie.

- Niespecjalnie. A ty?

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (28 of 42) [07-May-11 5:44:15 PM]

Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

- Może... kiedyś. Ale moim zdaniem twoje prace mają z tym bezpośredni związek.

- Nic o tym nie wiem.

Pat. Czy tak miało być? Coraz bardziej i bardziej interesowała mnie ta kobieta, której

komunikaty do mnie były tak poplątane... "

"... Sytuacja była niemożliwa. Nie byłem jej całkiem pewien jako sprzymierzeńca - właściwie to

uważałem, że kłamała ... wyczuwałem jednak jakąś ukrytą sympatię, wrażenie wspólnej

konspiracji, tym silniejsze, im dłużej byliśmy razem. ..."

"... najbardziej wyrazista jest konwersacja dłoni z dłonią, więc znowu ująłem jej rękę. Nasze

palce splątały się jakby przypadkowo, badały. ..."

"... Cóż, wszyscy to znamy. Końce palców, muskające linie na dłoni, głaszczące delikatne włoski

na grzbiecie ręki; naciskające na siebie palce: to są zdania. Trudno jest kłamać w tym języku. ..."

"... Jako człowiek niewidomy byłem oddalony od tego mgławicowego świata intryg i ukrytych

sił. Tkwiłem gdzieś na jego skraju. Powodem było kalectwo ("Nikt nie skrzywdzi ślepca"). Teraz

wiedziałem, że stałem się jego częścią, że zostałem wciągnięty i pozostawiony o własnych

siłach. To było przerażające. ..."

"... - No, więc wydaje mi się, że im więcej rozumiem z tego, co mówisz o transferze energii

pomiędzy n-wymiarowymi rozmaitościami, tym lepiej pojmuję to... co mi się przydarzało -

teraz jej głos brzmiał inaczej - przydźwięki zniknęły, był mniej dźwięczny, mniej nosowy. ..."

"... - Chodź ze mną - powiedziałem w końcu. - Mieszkam na najwyższym piętrze i zrobiłem sobie

na dachu coś w rodzaju werandy. Skończ swoje piwo. Noc jest ciepła, na zewnątrz po- czujesz

się lepiej. ..."

"... Zależność niewidomego od dotyku ustawia go w pozycji uprzywilejowanej, że tak to nazwę.

Używając rąk, by zobaczyć twarze, prowadzeni za rękę (zależni), przekraczają ... granic

pomiędzy światem nieseksu i światem seksu. A gdy już się ją przekroczy (a partner ma uczucia

opiekuńcze)..."

"... Moje ręce badały jej ciało, odkrywając je ... po raz pierwszy ... Spodziewałem się chyba, że

ludzie o wąskich twarzach mają też wąskie biodra (zwykle to prawda, możecie się przekonać),

lecz w tym przypadku było inaczej. Jej biodra rozkwitały w kobiecych liniach, które można

tylko podziwiać, nigdy się do nich nie przyzwyczajając. ... Wtedy było już tylko ciało z ciałem,

skóra ze skórą w pojedynczej przestrzeni dotykowej naładowanej energią, uporczywe

pieszczoty, usta na ustach, cztery zajęte dłonie, piersi i penis zgniatane pomiędzy dwiema

pulsującymi ścianami mięśni. ..."

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (29 of 42) [07-May-11 5:44:15 PM]

Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

"... byłem tego pewien nawet wtedy, kiedy kochałem się z tą niezwykłą, inną Mary Unser,

kobietą równie mi nieznaną jak każda inna ze spotkanych w życiu. Przy każdym wejściu w nią

(walec zakończony stożkiem wślizgujący się w cylinder zakończony nierówną sferą, neuron

przy neuronie, całe ich miliony stykające się z sobą po drodze tak, że nie mogłem określić,

gdzie kończę się ja, a zaczyna ona) poznawałem ją coraz lepiej, jej kształt, jej rytmy,

rzeczywistość jej nerwów wypowiadaną ruchem i dotykiem (rozpostarte dłonie na moich

plecach, biodrach, udach) i tymi urywanymi nutami fagotu jak czyjeś nucenie. ..."

"... Po dziś dzień nie wiem, co mnie tak zaszokowało, przypuszczałem jednak ... że chodziło o

coś takiego: byłem przerażony odkrycie, jacy jesteśmy realni.

Szturchnąłem ją łagodnie.

- Więc kim jesteś?

- Nie teraz - a kiedy znów chciałem coś powiedzieć, położyła mi palec na wargach (zapach nas

obojga). - Przyjacielem - niski, nosowy szept, jak kamerton, jak głos, który zaczynałem - (i to

mnie napawało lękiem, gdyż wiedziałem, że jej nie znam) kochać: - Przyjacielem ... "

"... W pewnym momencie wzrok staje się w myśleniu geometrycznym tylko przeszkodą. Ludzie

przyzwyczajeni do wizualizacji twierdzeń (jak w geometrii euklidesowej) docierają do punktu

w n-wymiarowych rozmaitościach czy gdzie indziej, w którym pojęcia po prostu nie dadzą się

zwizualizować. Próby dokonania tego prowadzą jedynie do zamieszania i nieporozumień. Poza

tym punktem geometria wnętrza ciała, geometria dotykowa, kierowana estetyką kinetyczną, jest

prawdopodobnie najlepszym zmysłowym analogiem, jaki możemy znaleźć. Tak, że czasami

jestem uprzywilejowany.

Lecz w rzeczywistym świecie, w geometriach serca, czy kiedykolwiek potrafię uzyskać taką

przewagę? Czy są rzeczy, które wyczuwamy, a których nie da się zobaczyć? ..."

"... jak ujmie to Edmund Husserl w "Początkach geometrii" ... Geometryczna idea (czy

jakakolwiek naukowa teoria) wypływa ze swego pierwotnego źródła, gdzie jest jedynie

strukturą wewnętrzną świadomej przestrzeni ducha pierwszego odkrywcy ..."

"... Kląłem siebie, swoją głupotę, swoje bzdurne założenia. Z twierdzeń zrobiłem aksjomaty

(najczęściej spotykany u ludzi błąd syntaktyczno-logiczny?) i nie zastanowiłem się nawet przez

chwilę, że na nich spoczywa cała konstrukcja mojego rozumowania. A teraz, założywszy

konfrontację z siłą, której nie rozumiałem, znalazłem się w poważnym niebezpieczeństwie. ..."

"... - Mary! - wrzasnąłem. Pobiegłem i potknąłem się o nią. Siedziała oparta o ścianę. - Mary!

Pokrwiawiona ...

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (30 of 42) [07-May-11 5:44:15 PM]

Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

- Carlos - jęknęła boleśnie, jakby zaskoczona. ..."

"... Szczęśliwie okazało się, że była tylko ranna; kula weszła tuż pod barkiem i strzaskała kość,

lecz rana nie była śmiertelna.

Dowiedziałem się tego później, w szpitalu. Godzinę albo i więcej po naszym przybyciu wyszedł

lekarz, żeby mi to powiedzieć. ..."

"... Naturalnie, trochę trwało, zanim Mary wróciła do zdrowia. ..."

"... I oczywiście, trochę trwało, zanim doszliśmy ze wszystkim do porządku. Nie tylko z

władzami, ale i między sobą. Co było w naszych stosunkach poważne i trwałe, a co tylko

efektem niezwykłych okoliczności naszego spotkania - tego nie dało się wtedy określić. ..."

"... Teraz, po tylu latach, kiedy jej dłoń dotyka mojej, czuję ten dreszcz lęku i uniesienia, jaki

budziły we mnie pierwsze dotknięcia. Drżę wtedy od tajemniczego zwarcia z nieznaną

osobowością drugiej osoby...Czasem też, jednocześnie, pojawia się wrażenie, że stoimy

zespoleni pośród burzy problemów i zagrożeń, która grzmi i błyska wokół nas. W sumie

wydaje mi się oczywiste, że miłość wykuta w kuźni niebezpieczeństw i groźnych okoliczności

jest najsilniejszą miłością.

Dowód tego faktu pozostawiam jako ćwiczenie dla czytelnika. ..."

d. DALEKOSIĘŻNY NASŁUCH - opowiadanie s-f

- autor: A.Brodziak

Niecierpliwie czekam na Olta. Mogłem zaprosić go do domu. Tutaj jednak będzie większy

spokój. Dobiegała czternasta. Wyłączałem z centralnego pulpitu kolejno urządzenia Stacji.

System zapisu sygnału już nie działał. Uruchomiłem silniki poruszające główną antenę.

Wyłączyłem zasilanie całości sprzętu odbiorczo-rejestrującego. Zatrzaskiwano na korytarzu

drzwi. Ktoś zbiegał po schodach. Tak, dawno minęły czasy, kiedy pracowano tu po kilkanaście

godzin na dobę. Teraz od- walają robotę jak przy taśmie. Za chwilę będzie tu jak w biurowcu po

godzinach urzędowania.

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (31 of 42) [07-May-11 5:44:15 PM]

Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

Olt pracował w Centrali Analizy Sygnałów w Arachora. Teraz tam też panowały minorowe

nastroje. Wcale nie z powodu ostatniej redukcji budżetu. Gorsze było to, że prawie nikt nie

wierzył już w sens projektu. Seminaria w Centrali były anemiczne. Przedstawiano jakieś

przyczynki. Brakowało jakiejś ogólnej koncepcji.

Olt był osobistością w Centrali. Znałem go jeszcze ze studiów. Ostatnio od dawna już go nie

widywałem. Rosa twierdzi, że skoro coś znalazłem, to powinienem to złosić do planu

seminariów Centrali, a nie intrygować. Byłby to błąd. Tłumaczyłem Rosie, że nie jestem

specjalistą od analizy sygnału, że w Projekcie Nasłuchu pracuję tylko w Stacji Odbiorczo-

Rejestrującej. Tłumaczyłem, że problemy lingwistyki to tylko moje hobby. Nie jestem znany w

tej dziedzinie. Nie mam nawet dyplomu magistra lingwistyki matematycznej. Wyjaśniałem, że

facet, który jest elektronikiem, nie może pouczać lingwistów. Chcieliby opisu formalnego.

Zamiast słuchać, o co chodzi, czepialiby się błędów we wzorach. Już to widzę ... Duży stres.

Dwie godziny tureckiej gadaniny i zerowy rezultat.

Przy pulpicie zadzwonił telefon.

- Sekretariat, Ivy, jest tutaj profesor Olt Iransky.

- Proszę przyprowadzić profesora na górę i poproszę dwie kawy.

- Dobrze, czy będę mogła potem wyjść, idę na randkę?

- Oczywiście.

W drzwiach stanął Olt. Zawsze był ubrany ze smakiem. Nie zmienił się przez te dwa lata.

- Cześć Olt, zapewne chcesz umyć ręce. Czy zatrzymałeś się w hotelu Stacji, czy w miasteczku?

- Dobra, dobra, mów, co to ma być za bomba. Dlaczego mnie tutaj ściągnąłeś?

- Siadaj tutaj, w fotelu przy stoliku. Potrzebny nam będzie tylko papier i ołówki.

- To rzeczywiście niewiele. A może by jakaś kawa ...

- Będzie. Słuchaj! Dla jasności, w skrócie to, co wiemy, a raczej jak ja rozumiem to, co ustalono.

Od dwudziestu lat zarówno w paśmie fal superkrótkich, jak i fal rzędu kilku kHz, rejestrujemy

sygnały, które ponad wszelką wątpliwość są dialogiem albo raczej rozmową. My w tej

rozmowie nie uczestniczymy, bo nic z niej nie rozumiemy, mimo że gdyby ten bełkot

zrozumieć, to moglibyśmy się włączyć. Jak wiadomo, ustalono alfabet języka, a nawet listę

słów. Z tym że stale pojawiają się jakieś nowe. To zresztą normalne. Żywy język zawsze tworzy

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (32 of 42) [07-May-11 5:44:15 PM]

Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

neologizmy. Zapisano już tysiące kilometrów taśmy magnetycznej z tym gulgotaniem. Mimo

że nie wiemy, czy to nie są przypadkiem setki pozdrowień imieninowych, nasza placówka w

Deva upakowuje całość zarejestrowanego zapisu w cholernie drogie kosteczki - "czytaj-pisz-

krystaloidu". Nie- które fragmenty sygnału wydano dla amatorów - hobbistów w formie

książkowej.

- Piekielnie nudzisz. Przecież to jest poziom poniżej wykładu popularnonaukowego dla szkół

podstawowych.

- Siedź jeszcze chwilę cicho. Słowom nie potrafimy przyporządkować znaczeń. Że będą z tym

trudności, wiedziano od początku. Od neurofizjologów dowiedzieliśmy się już jakieś sto lat

temu, że znaczenie słowa lub zdania jest pewnym odwzorowaniem (modelem)

obserwowanego przedmiotu lub sytuacji, tworzonym na chwilę albo na dłużej w sieci

neuronalnej.

Do pracowni weszła Ivy. Olt przestał mnie słuchać. Patrzył na jej biodra. Ivy ubrała dzisiaj

ciemne, lecz mocno przeświecające rajtuzy, obcisłą, krótką, czarną spódniczkę i ciemnozielony

sweterek. Gdy stawiała filiżanki kawy na stoliku, włosy spięte w ogon na czubku głowy spadały

i zasłaniały jej policzek. Używała swojego najbardziej wyzywającego sygnału. Ustawiając

powoli na stoliku cukiernicę, łyżeczki i kubeczki ze śmietaną wysunęła język, trzymając

koniuszek ku górze. Mógł to być nieświadomy gest, związany ze skupieniem się na

precyzyjnym wykonaniu zleconej jej czynności. Myślę jednak, że Ivy zdawała sobie sprawę, jak

jej wsunięty między zęby, podwinięty ku górze i poruszający się nieznacznie język, zabarwiony

od dołu lekko niebieskawo działał na mężczyznę. Czyżby chciała uwieść Olta ? Jeśli tak, to

robiła to skutecznie, bo ten nie spuszczał z niej oczu również wtedy, gdy wracała do drzwi

prezentując teraz swój własny, bardzo osobisty sposób poruszania się. Zamknęła wreszcie

drzwi.

- Słuchaj, Gera, jakoś w ogóle w tym popularnonaukowym odczycie nie wspomniałeś, że całość

zarejestrowanego sygnału dzieli się na dwa podzbiory. Większa część sygnałów ma charakter

regularny, o bardzo ubogim słowniku, a najsilniejsze sygnały w ogóle nie mają charakteru

skokowego, są sygnałem ciągłym, policyklicznym. Nie o to mi chodzi, że ja to odkryłem, ale

istotne jest to, że zachodzi związek między tymi sygnałami regularnymi a pewnymi zjawiskami

astrofizycznymi obserwowanymi przez astronomów.

- Dlatego właśnie ciebie tutaj ściągnąłem. Ty to udowodniłeś i dlatego tylko ty jesteś w stanie

zapalić się do mojego pomysłu. Poza tym, żeby go zrealizować, trzeba wpłynąć na Biuro

Informacji i Kultury. Może to zrobić tylko ktoś o olbrzymim prestiżu. Ty jesteś znany nie tylko

specjalistom. Twoje nazwisko znają nie tylko politycy i dziennikarze, ale również uczniowie

szkół średnich.

- Do diabła! Co ma wspólnego Projekt Nasłuchu z Ministerstwem Informacji i Kultury?

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (33 of 42) [07-May-11 5:44:15 PM]

Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

- A ma. Słuchaj. W paśmie 70 MHz z rejonu Syriusza i gwiazdozbioru Kasjopei jest wysyłana

wiadomość, którą przełamałem.

Olt wstał na równe nogi, potrącił stolik i rozlał kawę, która ściekała teraz strużką z glazury

stolika na czerwony dywan. Na szczęście wylał tylko swoją kawę. W mojej filiżance większość

została.

- Albo kłamiesz, albo jesteś dureń. Jeśli złamałeś, to czemu tego nie opublikowałeś w

dwudziestu czasopismach i nie ogłosiłeś na dwustu zjazdach. Skoro ty to zrobiłeś, to znaczy, że

to nie jest trudne i za chwilę zrobią to inni, i nadają to nawet w telewizji i w tygodnikach dla

gospodyń domowych. Zresztą, niby jak to zrobiłeś, nie masz przecież tutaj do tego sprzętu, nie

masz komputerów. A poza tym, jak ty rozumiesz słowa "przełamałem wiadomość"?

Zrozumiałeś wszystko? Nadają melodramat z cyklu love story?

Ostatnie zdanie było już sensowne. Można było podjąć rozmowę, skoro Olt wrócił już do

problemu wiązania słów sygnału z ich znaczeniem.

- Słuchaj Sygnał z Syriusza i Kasjopei w porównaniu z innymi odbieranymi to rzeczywiście

audycja dla najgłupszych, z tym że jakoś mało kto się tym zajmował. System Wyszukiwanie

Informacji Naukowych podał mi zaledwie pięć publikacji dotyczących tego problemu. Jedną

napisał twój asystent z Arachora. Praca jest, podobnie jak cztery pozostałe, bezwartościowa. A

co do mojego wyposażenia w sprzęt, to nie przesadzaj. Wszystko, czego potrzebujemy, to

komputer. Podstawowe programy automatycznej analizy tekstów i tłumaczeń są ogólnie

dostępne. Już pięć lat temu w Stacji zafundowałem sobie abonencką końcówkę do jednego z

większych komputerów w okolicy. Należy on do sieci przemysłowej. To nieważne. Oczywiście,

musiałem ten wydatek jakoś uzasadnić kierownictwu. Ale przecież Ty najlepiej wiesz, że język

naturalny jest na tyle giętki, że można nawet nie kłamać, pisząc o czymś, a adresat zrozumie

coś innego, właśnie to, co chcesz.

- No dobrze, jak to zrobiłeś?

- Załadowałem program opracowany przed pięćdziesięciu laty przez francuski wojskowy

ośrodek badawczy dla celów łamania szyfrów. Program ten nazywa się ANA-CHIFFRE-1. Na

wejściu podałem sygnał z Syriusza i otrzymałem wydruk wiadomości liczący 120 stron. Po

francusku. Sygnał z Kasjopei dał ten sam francuski tekst.

Olt zbladł, wziął moją filiżankę kawy i wypił ją duszkiem.

- Słuchaj, nie strój ze mnie żartów. Co trujesz, że wydruk był po francusku, przecież wiesz, że

ANA-CHIFFRE-1 zawsze da wydruk po francusku, bo tak go ci z Nancy opracowali. Ale ANA jest

dobry do łamania szyfrów wiadomości z zakresu pojęć ludzkich. Może to być o kwiatkach albo

o rozmieszczeniu łodzi podwodnych, ale na planetach wokół Syriusza może nie być wody ani

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (34 of 42) [07-May-11 5:44:15 PM]

Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

dla goździków, ani dla żaglówek.

- Wokół Syriusza w ogóle nie ma planet.

- No więc, co Syriusz nadaje? Zresztą to nieważne. Do czego mnie potrzebujesz? To

niesamowite, żeby z głupia frant zastosować program opracowany przed pięćdziesięciu laty i

otrzymać rezultaty. Wszyscy myśleli, że to musi być o jakichś abstrakcyjnych pojęciach,

nieprzetłumaczalnych na nasze, prawie neandertalskie głowy. A ty gadasz, że taki programik

wystarczył. To musi być jakaś trywialna omyłka. Może ty w ogóle rejestrujesz program

najbliższej stacji radiowej.

Olt zareagował prawidłowo. Jak przystało na specjalistę, treść tego, co "Syriusz nadaje", na

razie słabo go interesowała. Nie mógł natomiast przeboleć, że on i jego chłopcy z centrali

mierzyli za wysoko i dlatego przepuścili piłkę. Jestem pewien, że zacznie mnie teraz

wypytywać o szczegóły wstępnej transformacji sygnału przed podaniem go na wejście

programu ANA. No, ale nie po to go tutaj ściągnąłem. Podszedłem do biurka i wyciągnąłem z

szuflady jeden z dwudziestu przygotowanych egzemplarzy skryptu oprawionego w żółte

okładki.

- Słuchaj, masz tu maszynopis wiadomości z Syriusza. Potem sobie poczytasz do poduszki. Ale

teraz do rzeczy. Mamy trudne zadanie, bo wiadomość jest ni to smutna, ni to wesoła, jest po

prostu opisem ogólnego działania, które jest chyba obce naszej obecnej mentalności.

Ponieważ jednak to działanie nas dotyczy, trzeba moim zdaniem, tę wiadomość

rozpowszechnić. Z tym, że większość jest raczej nie przygotowana na coś takiego.

- Mówisz zbyt podniośle. To jest dosyć grube, a poza tym słabo znam francuski. Mów, o co

chodzi, ale jasno.

- Dobra, ale nie przerywaj uwagami o poziomie moich wykładów popularnonaukowych. Ci

ludzie, którzy czytają sobie od czasu do czasu coś o kosmologii, stale dowiadują się, że jakieś

20 miliardów lat temu garść supergęstej plazmy zaczęła się rozpryskiwać w galaktyki, gwiazdy

i powstające wokół nich planety. Stygnąc powoli, rozlatuje się to wszystko na zewnątrz. Jak

wyliczono, szybkość ucieczki galaktyk jest tak duża, że siły wzajemnego ich przyciągania się,

zależnie od tak zwanej średniej gęstości materii Wszechświata, są zbyt małe, aby nastąpiło

ponowne kurczenie się Wszechświata. Tak więc czasoprzestrzeń nie ma kształtu cyklicznie

kolapsującej hiperkuli, lecz raczej rogalika o nieustannie wydłużających się końcach. Są tacy,

którzy te teorie kosmologiczne strasznie deprymują. Myśl, że Wszechświat jest jakąś

jednorazową szczególnością i na dodatek dąży do rozpłynięcia się w coraz dłuższy i dłuższy i

coraz zimniejszy rogalik, działa przygnębiająco. To od tych fizyków wieje ten obezwładniający

pesymizm, który niepostrzeżenie wpływa na nas wszystkich. Pesymizm ten odzwierciedla się w

całej naszej smutnej, hedonistycznej kulturze.

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (35 of 42) [07-May-11 5:44:15 PM]

Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

- Tak, to wiem. I jest coś na ten temat w Wiadomości?

- Ona tylko tego dotyczy.

- Wy w Centrali słusznie uważaliście, że Rozmowa odbywa się między, nazwijmy to, tworami o

znacznie wyższym poziomie abstrakcji. Ich aparat pojęciowy zupełnie nie przystaje do

naszego. Ale wiadomość z Syriusza jest wykładem popularnonaukowym dla najniżej

rozwiniętych cywilizacji, o poziomie inteligencji o numerze zero. Piszą o tym na wstępie.

Niczego od nas nie oczekują, bo wiedzą, że w niczym im nie pomożemy. Informują nas tylko o

tym, co zrobią. Żeby pojąć, jak się to robi, trzeba być znacznie bardziej rozwiniętym. Wtedy

dopiero można byłoby sobie poczytać któryś z tych sygnałów, jakie chcieliście odsylabizować

w Arachora.

- A co oni takiego robią?

- Usiłują zwiększyć średnią gęstość wszechświata. Z jakichś względów robią to etapami.

Zaczynają od pewnych rejonów.

- Po co?

- Żeby doprowadzić do zatrzymania galaktyk i spowodować ich kolaps, czyli żeby wrócić do

chwili zero.

- Przecież to oznacza zniszczenie wszystkiego, upakowanie wszystkiego, co tutaj widzimy i co

jest na niebie, w garść, jak powiedziałeś, supergęstej plazmy.

- Tak, ale drugą ewentualnością jest tylko śmierć wokół powoli stygnących gwiazd

rozlatujących się w pustkę.

- Jaka różnica?

- No taka, że od nowej chwili zero wszystko zacznie się od nowa.

- I tak w kółko?

- Tego nie wiadomo ... chyba tak ... chyba to jest prawidłowość.

Olt zamilkł, wstał, podszedł do okna. Zapadał zmierzch. W oddali na autostradzie migotał

bioło-czerwony sznurek samochodów, pędzących w obie strony, Antena Stacji zasłaniała sporą

część nieba. Na prawo od niej migotał jednak Syriusz.

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (36 of 42) [07-May-11 5:44:15 PM]

Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

e. RUCHLIWE JEDNOSTKI - opowiadanie s-f

- autor: A. Brodziak

Rozmowa z Hiriną znudziła mnie, wyłączyłem się. Niech sobie porozmawia z Altą, albo niech

się zamknie. Niby rozumiemy się, ale om musi być jakiś inny. Ma chyba inną strukturę

wewnętrzną. Nieraz nad tym rozmyślałem. Wszystko wskazuje na to, że powinien być podobny

do mnie. Też krąży w odległości kilku miniseków od gwiazdy. Zasilające go słońce także leży na

obwodzie galaktyki.

Hirina wiele mówi mi o sobie. Niby wszystko się zgadza. Na moje pytanie: skąd on to wie,

rozsądnie odpowiedział, że owszem to tylko teoria, ale najlepsza jaką zna. Ustalił to ponoć w

długich badaniach z Altą, Prim-Altarem i Sekund-Altarem. A tamci podobno badali to jeszcze

dłużej, już od jakichś 5 miliardów lat z jeszcze innymi.

No cóż, tą ich najlepszą teorię mogę sprawdzić tylko przez swoją introspekcję. Kilka rzeczy

wydaje mi się niewątpliwych. Ich wnętrze, podobnie jak moje jest gęste. Ku obwodowi mojego

kulistego kształtu jestem coraz rzadszy. Powłokę mam bardzo dobrą. Chroni mnie przed

meteorytami i innymi świństwami, jakie grożą nam z pustki kosmicznej. Najrzadszą część

powłoki Alta nazywa atmosferą. Chroni ona dobrze przed promieniowaniem. Całą energię

otrzymuję z gwiazdy, ale bez tej osłonki to chyba rzeczywiście bym wykitował. Zaraz pod

atmosferą mam najbardziej delikatną tkankę nerwową. Ponoć ustalono, że zawiera ona dużo

wody i związków węgla. Składa się ona z mniej lub bardziej ruchliwych jednostek. Wytwarzają

one wokół siebie strukturę twardą warstwy podatmosferycznej. W wielkim powiększeniu ma

ona wygląd mniejszych lub większych prostokącików. Na ogół prostokąciki te są zgrupowane

w wielkie skupiska. Skupiska te są połączone różnymi rodzajami niteczek. Podobno niteczki te

są konieczne dla transportu substancji odżywczych, absorbowanych przez jednostki ruchliwe,

żyjące w tych prostokącikach. Hirina twierdzi, że im więcej struktury twardej warstwy

podatmosferycznej tym więcej rozwija się jednostek ruchliwych tym większa jest wtedy nasza

inteligencja.

Hirina jest dziwny. Nie jest wobec mnie szczery. Często podsłuchuję jego rozmowy z Altą. Oni

myślą, że jestem za mało rozgarnięty, aby zrozumieć ich teoretyczne rozważania. Ale mogę

wam streścić te ich akademickie dysputy. Podobno Prim-Altar jakoś udowodnił, że nie zawsze

istnieje równowaga między ilością jednostek ruchliwych a inną substancją, która także ma

budowę wodno-węglowodorową. Twierdzi, że nasze choroby wynikają właśnie ze zwichnięcia

tej równowagi. Podobno jest to powodem powstawania stanów zapalnych. W stanie zapalnym

zachodzą duże migracje jednostek i ich wymieranie, co znacznie osłabia podobno naszą

inteligencję. Sekund-Altar rozmawiał podobno przed miliardami lat z kimś, kto żalił się, że jest

chory. Rozumiał coraz mniej i w końcu przestał mówić. Podobno zdarza się to stosunkowo

często. Grupa tych z pod gwiazdy Altar twierdzi, że równowaga może być zachwiana również w

przeciwną stronę. Jest wtedy dużo ruchliwych jednostek, ale wytwarzają one mało struktury

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (37 of 42) [07-May-11 5:44:15 PM]

Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

twardej. Zasilani przez Altara nazywają skupioną strukturę twardą miastami niteczki,

nazywają arteriami komunikacyjnymi. Jeśli tych, jak oni mówią, "miast" i "arterii" jest mało,

wtedy nasza inteligencja jest słaba.

Z tym wszystkim mogę się zgodzić. To przecież oczywiste, że nasza inteligencja musi być

wynikiem sumarycznego działania jednostek ruchliwych naszych systemów nerwowych. Ale

nie zgadzam się i muszę przyznać, że nie całkiem rozumiem to co Hirina i Alta tłumaczą mi o

sposobie powstawania naszej inteligencji. Być może mój upór wynika z innej filozofii, jaką

sobie wyrobiłem. No trochę mają rację. Do niedawna nie miałem z kim rozmawiać. Mogłem

sobie tylko medytować w tej cholernej pustce. Od niedawna wciągnęli mnie do swojej

kompanii.

No cóż, będę musiał z nimi jeszcze na ten temat pomówić. Zresztą od podciągnięcia się w tych

zagadnieniach uzależniają dalszą pomoc. Nie mam więc wyboru.

Muszę to sobie powtórzyć. Jak oni to sobie wydumali? Aha! Już sobie przypominam. A więc

grupy jednostek ruchliwych są zorganizowane hierarchicznie w wiązki. Podobno nie ma to nic

wspólnego z ich rozmieszczeniem. Te piramidki są widoczne, jeśli spojrzeć na ich

wyspecjalizowane czynności. Niektóre takie hierarchie służą wyłącznie utrzymaniu i

rozbudowie struktury twardej. Aha! Ważne jest tutaj, że część tej struktury twardej, w

szczególności część owych arterii komunikacyjnych stanowi naszą pamięć trwałą. Pamięć ta

podobno jest rozsiana i ma postać zapisów bibliotekowych. Mówili mi, że bardzo istotne jest,

że w pewnym etapie naszego życia (podobno w dzieciństwie) elementy pamięci łączą się ze

sobą za pomocą pewnego rodzaju twardych nitek tzw. kabli, łączy. Twierdzą, że niezbicie

wykazali, że część struktury twardej (prostokącików) służy wysyłaniu w eter fal elektro-

magnetycznych. Tutaj coś niecoś kapuję. No przecież, porozumiewam się chociażby z Hiriną i

Altą właśnie przez zmiany pola elektromagnetycznego. Ale Hirina twierdzi, że to coś innego, że

my rozmawiamy przez modulowanie tzw. głównego pola grawi-elektromagnetycznego. To

wiem. Główne pole jest dwubiegunowe. Hirina ciągle mi jednak powtarza, że to jest

promieniowanie znacznie silniejsze od tego powierzchniowego, że wzięło się ono stąd, źe

kiedyś pewna wiązka (grupa) jednostek ruchliwych przewierciła jego i moje ciało na wylot,

sprawiając, iż w tak powstałym tunelu, biegnącym od bieguna północnego do południowego,

przesuwa się duża masa niklowo-żelazowa. Przesuwy tego walca niklowo-żelazowego

modelują główne pole grawi-elektromagnetyczne. Pole główne jest, jak oni to nazywają,

naszym narządem porozumiewania się. Natomiast słabe promieniowanie, jakie można

zarejestrować tylko w pobliżu naszych ciał, jest przejawem naszych procesów myślowych.

Pewne hierarchie jednostek obsługują część struktury twardej, która nadaje to

promieniowanie powierzchniowe. Przypuszczają, że zupełnie inne hierarchie jednostek

modulują, czyli nadają treść różnym sygnałom nośnym tego promieniowania.

No dobrze, ale pytam się, co tym wszystkim koordynuje. I tutaj objaśnienia Hiriny stają się dla

mnie mętne. Twierdzi on, że nic stałego, określonego nie koordynuje tej plątaniny sygnałów

przypowierzchniowych. Twierdzi, że po prostu pewne wiązki jednostek ruchliwych chwilowo

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (38 of 42) [07-May-11 5:44:15 PM]

Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

lub dłuższy czas nadają pewną treść i to stanowi właśnie naszą pojedynczą myśl. Później inna

hierarchia przypadkowo lub w "odpowiedzi" nadaje odmienną treść. To stanowi, jak mówi

Hirina, istotę naszej innej, przekornej myśli.

No dobrze, niech by było. Ale ja się pytam, jak się rodzi nasza świadomość, owo odczucie, że

wiem że jestem, że nazywam się Gea i myślę na swój własny rachunek.

Zechciał mi to tłumaczyć tylko Alta. Mówi, że to jest proste. To się rodzi podobno w wyniku

pewnych permanentnych, stale powtarzających się myśli jednostkowych. To się rodzi podobno

w wyniki nawrotowego krążenia impulsów po kablach, od receptorów założonych w moim

wnętrzu do centralnych prostokącików na powierzchni i z powrotem. To nawrotowe krążenie

tych impulsów to moje wyobrażenie o mnie samym, czyli moje "JA". Podobno moje JA dość

chimerycznie przepuszcza treść pewnych myśli do urządzeń sterujących ruchem walca niklowo-

żelazowego. Wtedy mówię coś do Was. Ale jak się zastanowić, to w istocie mówi za mnie

zawsze jakaś wiązka ruchliwych jednostek.

ODNOŚNIKI LITERATUROWE

1. Brodziak A.: Współudział czynników psychologicznych w rozwoju chorób

organicznych narządów wewnętrznych. Polskie Archiwum Medycyny Wewnętrznej,

1978, 6, 653.

2. Brodziak A.: Psychosomatyka. Skrypt Śląkiej Akademii Medycznej, Katowice, 1983.

3. Brodziak A.: Ewolucyjny model pojęcia choroby ze szczególnym uwzględnieniem

zaburzeń psychosomatycznych. Polski Tygodnik Lekarski, 1985, 39, 801.

4. Brodziak A.: Próba oszacowania przekonań podstawowych osób chorujących na

niektóre schorzenia narządów wewnętrznych. Polski Tygodnik Lekarski, 1986, 41, 1040.

5. Brodziak A.: Pojęcia łączące neurofizjologię i psychologię lekarską. Przegląd Lekarski,

1987, 9, 655.

6. Brodziak A. i wsp.: Niektóre elementy wzoru zachowania osób otyłych. Polskie

Archiwum Medycyny Wewnętrznej, 1987, 78, 122.

7. Baranowski M., Jonderko K., Brodziak A.: Niektóre elementy wzoru zachowania

pacjentów z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego i chorobą wrzodową

dwunastnicy. Przegląd Lekarski, 1990, 7, 521.

8. Brodziak A.: Jesteś nieśmiertelny - jeśli nie wierzysz to posłuchaj konkluzji fizyków,

biologów i lekarzy o wnioskach płynących z Zasady Antropicznej. Wydawca: Zakład

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (39 of 42) [07-May-11 5:44:15 PM]

Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

Poligraficzny, Bytom (ul. Wolności 37), 1990.

9. Brodziak A.: Zastosowanie elementów teorii mnogości do rozpoznawania

różnicowego. Polski Tygodnik Lekarski, 1967, 22, 121.

10. Brodziak A.: Algorithmization of natural medical diagnostics. An approach to the

electronic system, indicating correct diagnostic procedure. Ann.Med.Sec.Pol.Acad.Sci.,

1970, 15, 5.

11. Brodziak A.: Psychonika - Teoria struktur i procesów informacyjnych centralnego

układu nerwowego człowieka. Wydawnictwo PAN, Katowice, 1974.

12. Brodziak A.: Czym jest ból i przyjemność. Problemy, 1988, nr 3.

13. Brodziak A.: Podstawowe mechanizmy regulacji fizjologicznych. Rozdział wstępny

do podręcznika pt. "Fizjologia człowieka z elementami fizjologii klinicznej", PZWL,

Warszawa, 1989.

14. Brodziak A.: Engram pamięciowy i istota wyobrażeń. Problemy, 1989, nr 6.

15. Brodziak A.: Jak mózg człowieka "ładuje" do pamięci życiorys - czyli o utracie

orientacji w czasie i przestrzeni. Młody Technik, 1989, nr 2.

16. Brodziak A.: Życie sztuczne. Problemy, 1990, nr 1-3.

17. Robinson K.S.: Ślepy geometra. Fantastyka, 1989, nr10.

18. Robinson K.S.: Czarne powietrze. Fantastyka, 1988, nr 9.

19. Robinson K.S.: Przeróbka historii. Frantastyka, 1989, nr 11.

20. Brodziak A.: Delekosiężny nasłuch. Problemy, 1978, nr 4.

21. Miyazaki K.: An adventure in multidimensional space. John Wiley and Sons, New

York - Chichester, 1985.

22. Poulton J.: Wszystko o Ewie. New Scientist, 1987, nr 5, przedruk tłumaczenia

artykułu na j.polski w "Problemach", 1987, nr 12.

23. Lestienne C.: Odnaleziono Ewę. Sciences et Avenir 1988, nr 494, przedruk w

"Problemach", 1988, nr 11.

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (40 of 42) [07-May-11 5:44:15 PM]

Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

24. Iłowiecki M.: Ewa - nasza czarna pramatka. Fantastyka, 1988, nr 11.

25. Scheler M.: Wessen und Formen der Sympathie. [1922], (wydanie drugie,

poprawione, tekstu zatytułowanego: Zur Phänomenologie und Theorie der

Sympathiegefühle und von Liebe und Hass. 1913) - tłumaczenie polskie, wydane w roku

1980 przez PWN pt. "Istota i formy sympatii".

26. Weber R.: Dialogues with Scientists and Sages: The Search for Unity. Penguin Books

Ltd., Harmondsworth, Middlesex, England 1986 - tłumaczenie polskie wydane pt.

"Poszukiwanie jedności - Nauka i mistyka", Wydawnictwo "Pusty Obłok", Warszawa,

1990.

27. Jung C.G.: Archetypy i symbole. Wydawnictwo "Czytelnik", Warszawa, 1981.

28. Tischner J.: Kryzys jako kryzys myślenia. Tygodnik Powszechny, 1985, nr 46 (17.

IX.1985).

29. Hoyle F.: The Intelligent Univers. A new view on creation and evolution. Michael

Joseph Ltd., London, 1985.

30. Kudera M.: Nieznośna lekkość bytu. Wydane w j. polskim wg tłumaczenia A.Holland,

Wydawnictwo niezależne, Poznań, 1989.

31. Durras M.: Kochanek, PIW, Warszawa, 1984.

32. Palmer H.: The Enneagram - the definitive guide to the ancient system for

understanding yourself and the others in your life. Harper and Row, San Francisco, 1988.

33. Maślanka K.: Struktura nicości. Wiedza i Życie, 1990, nr 9.

34. Brodziak A., Ryś M.: The unit of neural networks, modelling recall of mental images

by oscillations of feedback loops caused by changes of set point signal. Problemy

Techniki w Medycynie, 1990, nr 1, 30.

35. Wierciński A.: O odrębności taksonomicznej, naturze i istocie gatunkowej człowieka.

Problemy, 1990, nr 8.

36. Simonds E.L.: Pochodzenie człowieka. SCIECE, 1989, nr 4924, przedruk w

“Problemach”, 1990, nr 12.

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (41 of 42) [07-May-11 5:44:15 PM]

Funkcja Ewy- czyli o racjonalnej metodzie przewidywania przyszłości

Kliknij aby

powrócić do planszy
początkowej

ttutaj

przejść do menu szczegółowego

tutaj

wrócić tam skąd przyszedłeś

tutaj

file:///D|/eBooks/Ebooks/FILOZO~2/ANDRZE~1/FUNKCJ~1.HTM (42 of 42) [07-May-11 5:44:15 PM]