„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Jolanta Borczyńska-śbikowska

Kształtowanie środowiska uprawy roślin i chowu zwierząt
gospodarskich 321[05].O2.03

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Janina Kłap
mgr inż. Anna Pietraszko



Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Jolanta Borczyńska-śbikowska



Konsultacja:
mgr Rafał Rzepkowski

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczn

ą

programu jednostki modułowej 321[05].O2.03,

„Kształtowanie

ś

rodowiska uprawy ro

ś

lin i chowu zwierz

ą

t gospodarskich”, zawartego

w modułowym programie nauczania dla zawodu technik rolnik.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

11

5.1. Klimatyczne czynniki środowiska

11

5.1.1. Ćwiczenia

11

5.2. Glebowe czynniki środowiska

14

5.2.1. Ćwiczenia

14

5.3. Zoohigiena i dobrostan zwierząt

17

4.3.3. Ćwiczenia

17

5.4. Choroby zwierząt gospodarskich

20

5.4.1. Ćwiczenia

20

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

23

7. Literatura

35

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik rolnik.

W poradniku zamieszczono:

−−−−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−−−−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−−−−

przykładowe scenariusze zajęć,

−−−−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania–
–uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−−−−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego,

−−−−

wykaz literatury.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem:

−

ć

wiczeń praktycznych,

−

pokazu z objaśnieniem,

−

miniprojektu,

−

dyskusji.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel

może posłużyć się zamieszczonymi w rozdziale 6 zestawami zadań testowych.

W tym rozdziale zamieszczono również:

−

plan testu w formie tabelarycznej,

−

punktacje zadań i uczenia się,

−

propozycje norm wymagań,

−

instrukcję dla nauczyciela,

−

instrukcję dla ucznia,

−

kartę odpowiedzi,

−

zestaw zadań testowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

321[05].O2.01

Przestrzeganie przepisów

bezpieczeństwa i higieny pracy,

ochrony przeciwpożarowej oraz

ochrony środowiska

321[05].O2

Podstawy produkcji rolniczej

321[05].O2.04

Posługiwanie się dokumentacją

techniczno-technologiczną

321[05].O2.02

Charakteryzowanie grup i gatunków

roślin uprawnych oraz zwierząt

gospodarskich

321[05].O2.03

Kształtowanie środowiska uprawy

roślin i chowu zwierząt

gospodarskich

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

przestrzegać ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,

−

określać czynniki wpływające na efektywność produkcji roślinnej i zwierzęcej,

−

klasyfikować podziału roślin uprawnych na grupy i gatunki oraz określić ich znaczenie
gospodarcze,

−

określać funkcje i znaczenie narządów i układów organizmu zwierzęcego,

−

określać topografię ważniejszych narządów i układów zwierząt,

−

określać gospodarcze znaczenie poszczególnych grup zwierząt gospodarskich,

−

określać wpływ uprawy roślin, chowu i hodowli zwierząt na środowisko,

−

stosować programy komputerowe do wspomagania produkcji rolniczej,

−

korzystać z różnych źródeł informacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji ćwiczeń podanych w poradniku uczeń powinien umieć:

–

sklasyfikować czynniki środowiska,

–

określić wpływ czynników klimatycznych na wzrost, rozwój i plonowanie roślin,

–

określić i scharakteryzować czynniki wpływające na organizmy zwierzęce,

–

określić stan pogody na podstawie pomiarów czynników klimatycznych, obserwacji
zjawisk meteorologicznych, prognoz oraz map pogody,

–

określić wpływ klimatu i mikroklimatu na plonowanie roślin,

–

określić wpływ klimatu i mikroklimatu na rozwój zwierząt,

–

określić skład mechaniczny oraz właściwości gleby,

–

scharakteryzować czynniki glebotwórcze oraz procesy związane z powstawaniem gleb,

–

rozpoznać gleby i ocenić ich wartość rolniczą,

–

określić sposoby przeciwdziałania chemicznym, biologicznym i fizycznym procesom
powodującym degradację gleby,

–

dobrać rośliny uprawne do określonych warunków klimatycznych i glebowych,

–

uzasadnić potrzebę wykonywania zabiegów melioracyjnych oraz określić ich wpływ na
ś

rodowisko i produkcję roślinną,

–

dobrać metody i sposoby regulacji stosunków powietrzno-wodnych na użytkach rolnych,

–

określić zasady eksploatacji urządzeń wodno-melioracyjnych,

–

zdefiniować terminy: zoohigiena, dobrostan zwierząt,

–

scharakteryzować czynniki wpływające na zdrowie i produkcyjność zwierząt,

–

zapewnić dobrostan zwierząt gospodarskich oraz ograniczyć zagrożenia środowiska,

–

scharakteryzować wymagania dotyczące dostosowywania gospodarstw prowadzących
produkcję roślinną i zwierzęcą do potrzeb rynku,

–

scharakteryzować podstawowe objawy chorób zwierząt gospodarskich oraz określić
sposoby zapobiegania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania: Technik rolnik 321[05]
Moduł:

Podstawy produkcji rolniczej 321[05].O2.

Jednostka modułowa:

Kształtowanie środowiska uprawy roślin i chowu zwierząt
gospodarskich 321[05].O2.03

Temat: Rozpoznawanie typów gleb.

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności rozpoznawania typów gleb.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

wskazać zależności pomiędzy poszczególnymi czynnikami glebotwórczymi,

−

określić budowę gleby i rozpoznać poszczególne poziomy,

−

rozpoznać profile typowych gleb w Polsce,

−

wskazać regionalne zróżnicowanie gleb.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

w zespołach czteroosobowych.

Czas: 2 jedn. dydaktyczne.

Uczestnicy: uczniowie technikum rolniczego.

Środki dydaktyczne:

−

profile różnych typów gleb,

−

kartony papieru, kredki, flamastry.

Przebieg zajęć:

1. Czynności organizacyjne.

−

przywitanie uczestników zajęć i czynności wstępne,

−

zainicjowanie zajęć – określenie obszaru tematycznego i celów zajęć,

−

wyjaśnienie dotyczące warunków pracy i obowiązków związanych z wykonaniem

ć

wiczenia,

−

zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.

2. Realizacja tematu:
a) przypomnienie wiadomości na temat powstawania i budowy gleby.
b) nauczyciel prezentuje schematyczny profil glebowy i omawia kolejno profile oraz

ś

rodowisko powstawania następujących typów gleb: mady, rędziny, gleby bielicowe,

gleby brunatne, czarnoziemy.

c) podział na grupy czteroosobowe.
d) każda grupa dostaje do rozpoznania trzy różne typy gleb:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

−

uczniowie rysują schematyczne profile glebowe,

−

nazywają poszczególne poziomy profilu glebowego,

−

określają i zapisują typ gleby.

g) wybrany z grupy uczeń po wykonaniu ćwiczeń dokonuje prezentacji i omówienia pracy

grupy,

h) inni uczniowie razem z nauczycielem dokonują oceny prawidłowości wykonania

ć

wiczenia,

i)

nauczyciel nadzoruje pracę uczniów i pomaga w wykonaniu prawidłowych czynności,
podpowiada najlepsze rozwiązania.

3. Po wykonaniu wszystkich ćwiczeń uczniowie dokonują analizy wykonanego ćwiczenia.
4. Dla utrwalenia wiadomości nauczyciel rozdaje kartki z przykładowymi profilami,

z prośbą o dopisanie ich nazw.

A

B

C

D

…………………… ………………………

…………………

….………………….

5. Nauczyciel analizuje wykonanie ćwiczenia.
6. Uczniowie wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny ćwiczeń.
7. Zakończenie zajęć

–

Praca domowa: Na mapie glebowej Polski odszukaj rejony występowania rozpoznanych
gleb.

–

Przeprowadzenie ankiety ewaluacyjnej dotyczącej sposobu prowadzenia zajęć
i zdobytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania: Technik rolnik 321[05]
Moduł:

Podstawy produkcji rolniczej 321[05].O2.

Jednostka modułowa:

Kształtowanie środowiska uprawy roślin i chowu zwierząt
gospodarskich 321[05].O2.03

Temat: Jak rozpoznać, że zwierzę jest chore?

Cel ogólny: ukształtowanie umiejętności rozpoznawania objawów chorób zwierząt.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

określić objawy świadczące o chorobie zwierzęcia,

−

przeprowadzić obserwację porównawczą wyglądu zachowania zwierzęcia zdrowego
i chorego,

−

dokonać pomiaru temperatury,

−

zmierzyć liczbę uderzeń tętna na minutę,

−

zmierzyć liczbę oddechów na minutę,

−

ocenić ogólny stan zdrowotny badanych zwierząt.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem.

−

ć

wiczenia praktyczne,

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

grupowa.

Środki dydaktyczne:

−

budynek inwentarski,

−

zwierzęta gospodarskie – zdrowe i z objawami chorób,

−

termometr maksymalny,

−

fonendoskop,

−

zegarek lub stoper,

−

kartka, długopis,

−

poradnik dla ucznia.

Czas: 3 jedn. dydaktyczne.

Uczestnicy: uczniowie technikum rolniczego.

I. Faza wprowadzająca.
1. Czynności organizacyjne:

−

przywitanie uczestników zajęć i czynności wstępne,

−

zainicjowanie zajęć – określenie obszaru tematycznego i celów zajęć,

−

wyjaśnienie dotyczące warunków pracy i obowiązków związanych z wykonaniem
ć

wiczeń,

−

omówienie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,

−

zorganizowanie stanowisk pracy do wykonania ćwiczeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

2. Podział uczniów na 3 grupy:

−

przypomnienie zasad pracy w grupie i oceny takiej pracy,

−

przydział zadań dla grup: każda grup dokonuje obserwacji wyglądu i zachowania
wskazanych zwierząt oraz ocenia stan zdrowotny zwierząt na podstawie badań.

II. Faza realizacyjna
1. Praca w budynku inwentarskim z wskazanymi przez nauczyciela zwierzętami.
2. Analiza porównawcza wyglądu i zachowania zwierzęcia zdrowego i chorego.
3. Wypełnienie tabeli.

Wyniki obserwacji

Cechy zwierząt

Zwierzę zdrowe

Zwierzę chore

Wnioski

Wygląd ogólny (kondycja, sierść,
stan oczu)

Reakcja na bodźce zewnętrzne

Apetyt

Wygląd odchodów i wydzielin z
naturalnych otworów
i gruczołu mlekowego

4. Wykonanie pomiarów temperatury ciała wskazanego zwierzęcia, tętna i liczby oddechów.
5. Wypełnienie tabeli.

Badane zwierzę

/gatunek/

Temperatura ciała

o

C

Liczba uderzeń tętna na

minutę

Liczba oddechów na

minutę

1
2
3
4
5

6. Ocena stanu zdrowotnego zwierzat.
7. Prezentacja wykonanej pracy przez przedstawiciela każdej grupy.

III. Faza podsumowująca
1. Dyskusja i podsumowanie wykonanych ćwiczeń oraz zapisanie notatki w zeszycie.
2. Ocena pracy uczniów.
3. Zadanie pracy domowej – na podstawie rozmowy z rolnikiem ustalić choroby, które

najczęściej występują w jego gospodarstwie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5. ĆWICZENIA

5.1. Klimatyczne czynniki środowiska

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznaj wyposażenie stacji meteorologicznej – nazwij i scharakteryzuj poszczególne

urządzenia i przyrządy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego

realizacji oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić podstawowe wyposażenie stacji meteorologicznej,
2) rozpoznać poszczególne przyrządy meteorologiczne,
3) nazwać poszczególne przyrządy meteorologiczne,
4) scharakteryzować przeznaczenie każdego urządzenia i przyrządu,
5) sformułować wnioski.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

stacja meteorologiczna wraz z wyposażeniem,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Dokonaj pomiaru temperatury powietrza przez okres trzech dni i oblicz średnią dobową

temperaturę. Wyniki pomiarów wpisz do tabeli.

Godziny

pomiaru

Daty pomiaru

Ś

rednia dobowa

00

06

12

18

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na dokładne
wykonanie ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) ustalić terminy i pory mierzenia temperatury powietrza,
2) zmierzyć temperaturę powietrza w określonych terminach i porach,
3) obliczyć średnie dobowe temperatury powietrza,
4) zapisać wyniki w tabeli,
5) przeanalizować występowanie różnych temperatur,
6) sformułować wnioski dla potrzeb produkcji rolniczej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

termometr,

–

zegarek,

–

przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Zainstaluj deszczomierz i dokonaj pomiarów opadów atmosferycznych o godzinie 7

00

przez 10 dni. Oblicz wielkość opadu na powierzchnię 1 ha.

Dzień

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Suma

Opad
w mm

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zainstalować deszczomierz,
2) mierzyć przez 10 kolejnych dni opad w milimetrach,
3) obliczyć wielkość opadu na 1 ha,
4) dokonać analizy i sformułować wnioski.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

inscenizacja,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

deszczomierz,

–

menzurka do pomiaru opadów,

–

zegarek,

–

przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Ćwiczenie 4

Przeanalizuj, przez 5 dni, telewizyjne lub radiowe prognozy pogody, wyjaśnij

rozbieżności.

Lp.

Temperatura w

nocy

Temperatura w

dzień

Ciśnienie

atmosferyczne

Opady

Wiatry:

kierunek

i prędkość

1

2

3

4

5

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Należy zwrócić uwagę na dokładne wykonanie ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) oglądać lub słuchać 5 dni prognoz pogody,
2) notować w tabeli podawane wielkości czynników meteorologicznych,
3) porównać zapowiadaną pogodę z tą, która wystąpiła w rzeczywistości,
4) wyjaśnić rozbieżności,
5) dokonać analizy i sformułować wnioski.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

odbiornik telewizyjny lub radiowy,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

5.2. Glebowe czynniki środowiska

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj odkrywkę glebową i opisz profil gleby.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyznaczyć łopatą, w wybranym miejscu, prostokątny zarys odkrywki o wymiarach

70

–

100 x 150

–

200 cm,

2) usytuować odkrywkę tak, aby ścianka z odkrytym profilem była dobrze oświetlona,
3) odłożyć powierzchniową, próchniczną warstwę gleby na prawą stronę odkrywki, a dalsze

na lewą,

4) wykonać schodki na ściance naprzeciw czoła odkrywki,
5) wykopać odkrywkę na głębokość co najmniej 100 cm,
6) odsłonięty profil wyrównać nożem, zaczynając od góry,
7) przymocować metrówkę do ścianki profilu za pomocą zaczepów tak, aby punkt „0”

znajdował się przy powierzchni,

8) narysować i opisać profil glebowy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

łopata,

−

duży nóż,

−

metrówka z podziałka centymetrową,

−

zaczepy do mocowania metrówki,

−

notatnik i przybory do pisania: ołówek, kredki,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Korzystając z literatury i Internetu rozpoznaj profile glebowe i nazwij przedstawione

niżej typy gleb.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

A

B

C

D

………………… …………………… ………………

….……………….

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) przypomnieć typy gleb,
2) zakwalifikować podane profile do określonych typów gleb,
3) wpisać nazwę typu gleby,
4) dokonać oceny ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

– Internet,
– profile glebowe różnych typów gleb,
literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 3

Określ skład granulometryczny gleby metodą organoleptyczną.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Należy zwrócić uwagę na dokładne analizowanie napotkanych problemów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować kilka próbek gleby,
2) obejrzeć dokładnie próbki i kolejno porównywać:

−

wrażenie przy rozcieraniu palcami na dłoni,

−

zachowanie się próbki po roztarciu,

−

zachowanie się próbki w stanie suchym, wilgotnym (po dodaniu wody) oraz przy
wałkowaniu,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

3) porównać zaobserwowane cechy z tabelą pomocniczą zamieszczoną w Materiale

nauczania,

4) zapisać obserwacje i wyniki w zeszycie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

kilka próbek gleb,

–

woda,

–

wałek,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 4

Określ odczyn kilku próbek gleb.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować kilka próbek gleby,
2) wsypać, przy pomocy plastikowej łyżeczki niewielką ilość gleby w okrągłe wgłębienie

porcelanowej płytki kwasomierza i lekko ugnieść glebę,

3) dodać kroplami płyn wskaźnikowy aż do całkowitego zwilżenia gleby i utworzenia

cienkiej warstwy płynu nad glebą,

4) przechylić płytkę, po około 2–3 minutach tak, aby płyn wskaźnikowy znad gleby

przepłynął do podłużnego kanalika,

5) porównać barwę płynu z barwą skali i odczytać pH gleby,
6) umyć płytkę starannie wodą i wytrzeć do sucha,
7) wykonać kolejne pomiary pH gleby,
8) zapisać obserwacje i wyniki w zeszycie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

kilka próbek gleb,

–

kwasomierz,

–

płyn wskaźnikowy,

–

plastikowa łyżeczka,

–

wałek,

–

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

5.3. Zoohigiena i dobrostan zwierząt

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Oceń, pod względem zoohigienicznym, budynek/budynki i pomieszczenia inwentarskie

w wybranym gospodarstwie rolnym.

Odpowiedzi

L.p.

Pytanie

TAK

NIE

1.


2.
3.

4.



5.

6.


7.
8.

9.

10.


11.

Czy przed wejściem do budynku inwentarskiego znajduje się
tablica ostrzegawcza zabraniająca wstępu osobom
nieupoważnionym?
Czy gospodarstwo posiada maty dezynfekcyjne?
Czy stan budynku jest dobry: konstrukcja dachu cała,
a wrota budynku łatwo się domykają?
Czy obiekty zaadaptowane na pomieszczenia inwentarskie
posiadają minimalne wymagania
w zakresie utrzymania, zdrowia i bezpieczeństwa zwierząt?
Czy budynek inwentarski spełnia odpowiednie wymagania
ewakuacyjne?
Czy podłoga w budynku jest: czysta, łatwo zmywalna,
pozbawiona pęknięć i wyposażona w odpowiednie, sprawnie
działające kanały ściekowe?
Czy ściany i sufit są czyste i nieuszkodzone?
Czy budynek inwentarski posiada odpowiednie oświetlenie?
Czy instalacja elektryczna jest kontrolowana i odpowiednio
zabezpieczona przed dostępem zwierząt?
Czy w budynku inwentarskim zapewniona jest sprawna
wentylacja, aby uniknąć gromadzenia się nadmiernej wilgotności
i ciepła?
Czy w budynku inwentarskim znajduje się odpowiednie
stanowisko zabiegowe?

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na wpływ
warunków zoohigienicznych na zdrowie i rozwój zwierząt gospodarskich.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wybrać gospodarstwo rolne,
2) przeprowadzić obserwacje dotyczące wymagań dla budynków inwentarskich,
3) wpisać spostrzeżenia do tabeli i wyciągnąć wnioski,
4) dokonać oceny wykonania ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda przewodniego tekstu,

−

miniprojekt,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

budynki inwentarskie,

–

kartka, długopis,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Oceń dobrostan zwierząt w wybranym gospodarstwie rolnym.

Odpowiedzi

L.p.

Pytanie

TAK

NIE

1.


2.

3.

4.
5.

6.

7.

Czy osoby opiekujące się zwierzętami posiadają odpowiednie
predyspozycje i wiedzę do zajmowania się stadem?
Czy zapewnionych jest pięć podstawowych potrzeb zwierząt?
Czy koryta paszowe i poidła na wodę utrzymywane są
w należytej czystości?
Czy inwentarz utrzymywany jest w czystości?
Czy wydzielone są odpowiednie pomieszczenia dla młodych
zwierząt?
Czy zwierzętom zapewnia się dogodne warunki na czas porodu?
Czy

zwierzęta

mają

zapewnioną

swobodę

ruchu,

a w szczególności możliwość kładzenia się, wstawania oraz
leżenia?

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wybrać gospodarstwo rolne,
2) przeprowadzić wywiad dotyczący predyspozycji i wiedzy do zajmowania się

zwierzętami,

3) przeprowadzić obserwacje dotyczące pozostałych wymagań,
4) wpisać spostrzeżenia do tabeli i wyciągnąć wnioski,
5) dokonać oceny wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

kartka, długopis,

–

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Ćwiczenie 3

Wykonaj szkic działki siedliskowej wybranego gospodarstwa rolnego i oceń lokalizację

budynku/budynków inwentarskich.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wybrać gospodarstwo rolne,
2) dokonać potrzebnych pomiarów,
3) ocenić lokalizację budynków inwentarskich, uwzględniając ich położenie w stosunku do:

−

stron świata i nasłonecznienia,

−

dróg publicznych,

−

głębokości wód zaskórnych,

−

budynku mieszkalnego,

−

ujęcia wody,

4) nanieść odległości na szkic,
5) sformułować wnioski,
6) dokonać oceny wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda projektów.

−

dyskusja dydaktyczne wielokrotna,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

kartka, długopis,

–

miarka,

–

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

5.4. Choroby zwierząt gospodarskich

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przeprowadź obserwację porównawczą wyglądu zachowania zwierzęcia zdrowego

i chorego.

Wyniki obserwacji

Cechy zwierząt

Zwierzę zdrowe

Zwierzę chore

Wnioski

wygląd ogólny (kondycja, sierść,
stan oczu)

reakcja na bodźce zewnętrzne

apetyt

wygląd odchodów i wydzielin z
naturalnych otworów
i gruczołu mlekowego

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) porównać wygląd ogólny zwierzęcia zdrowego i chorego,
2) porównać reakcje na bodźce zwierzęcia zdrowego i chorego,
3) porównać apetyt zwierzęcia zdrowego i chorego,
4) porównać wygląd odchodów i wydzielin z naturalnych otworów i gruczołu mlekowego,
5) zapisać wyniki obserwacji w tabeli,
6) dokonać analizy wykonanego ćwiczenia i sformułować wnioski.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

budynek inwentarski,

–

zwierzęta gospodarskie,

–

kartka, długopis,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia praktyczne,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

Ćwiczenie 2

Dokonaj pomiaru temperatury ciała zwierząt, tętna i liczby oddechów i oceń stan

zdrowotny badanych zwierząt.

Badane zwierzę

/gatunek/

Temperatura ciała

o

C

Liczba uderzeń tętna na

minutę

Liczba oddechów na

minutę

1
2
3

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dokonać pomiaru temperatury,
3) zmierzyć liczbę uderzeń tętna na minutę,
4) zmierzyć liczbę oddechów na minutę.
5) zapisać wyniki obserwacji w tabeli,
6) ocenić stan zdrowotny badanych zwierząt
7) dokonać analizy wykonanego ćwiczenia i sformułować wnioski.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

budynek inwentarski,

–

zwierzęta gospodarskie,

–

termometr maksymalny,

–

fonendoskop,

–

zegarek lub stoper,

–

kartka, długopis,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Przeprowadź wywiad z rolnikiem i określ najczęściej spotykane schorzenia zwierząt

gospodarskich oraz podręczne środki, które stosuje hodowca w trakcie udzielania pomocy
chorym zwierzętom.

Najczęściej stosowane podręczne środki

Gatunek zwierząt

Najczęściej
występujące
schorzenia

Leki

Materiały
opatrunkowe

Narzędzia
i sprzęt
weterynaryjny

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania należy zwrócić uwagę na znaczenie prawidłowego

doboru leków.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeprowadzić wywiad z rolnikiem i zapytać o:

−

gatunki zwierząt występujące w gospodarstwie,

−

najczęściej spotykane schorzenia zwierząt,

−

stosowane leki, materiały opatrunkowe, narzędzia i sprzęt weterynaryjny,

2) zapisać wyniki i spostrzeżenia w tabeli,
3) zaprezentować efekty swojej pracy,
4) dokonać oceny wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

przewodniego tekstu,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

kartka, długopis,

–

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Kształtowanie środowiska
uprawy roślin i chowu zwierząt gospodarskich”

Test składa się z 20 zadań, z których:

−

zadania 1, 3, 4, 5, 6, 8, 9, 11, 13, 14, 15, 16, 17, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 2, 7, 10, 12, 18 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

-

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

-

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

-

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

-

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. a, 3. b, 4. b, 5. d, 6. a, 7. b, 8. c, 9. d, 10. a, 11. b,
12. b, 13. d, 14. a, 15. c, 16. c, 17. c 18. b, 19. c, 20. d.

Plan testu

Nr

zadania

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1.

Określić właściwości roślin dnia długiego

B

P

a

2.

Scharakteryzować właściwości gleby

C

PP

a

3.

Określić temperaturę kiełkowania

B

P

b

4.

Określić funkcje termometrów w klatce
meteorologicznej

B

P

b

5.

Określić warunki, od których zależy
ciśnienie atmosferyczne

B

P

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

6.

Rozpoznać przyrządy meteorologiczne

A

P

a

7.

Scharakteryzować właściwości klimatu

C

PP

B

8.

Określić skład gleby

B

P

c

9.

Określić rodzaj gleby w zależności od
zawartości części spławialnych

B

P

d

10.

Scharakteryzować

właściwości

gleby

i określić skład granulometryczny

C

PP

a

11.

Określić optymalne pH gleby dla roślin
uprawnych

B

P

b

12.

Scharakteryzować proces glebotwórczy

C

PP

b

13.

Określić kompleksy przydatności rolniczej

B

P

d

14.

Określić warunki lokalizacji budynków
inwentarskich

B

P

a

15.

Określić warunki, jakie powinny spełniać
budynki inwentarskie

B

P

c

16.

Określić optymalne warunki w budynkach
inwentarskich

B

P

c

17.

Zakwalifikować choroby do grup

B

P

c

18.

Ocenić stan zdrowia zwierzat
gospodarskich

D

PP

b

19.

Określić funkcje ARiMR

B

P

c

20.

Określić choroby zwalczane z urzędu

B

P

d

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem

poprawnego wyniku. Tylko wskazanie odpowiedzi nawet poprawnej bez uzasadnienia,
nie będzie uznane.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9. Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−−−−

instrukcja,

−−−−

zestaw zadań testowych,

−−−−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Rośliny długiego dnia

a) nie kwitną w lecie.
b) kwitną wczesną wiosną lub późnym latem.
c) kwitną niezależnie od długości dnia i nocy.
d) kwitną w lecie.

2. O intensywności nagrzewania i ochładzania się gleby decydują przede wszystkim

a) warunki wodno-powietrzne gleby.
b) warunki powietrzne gleby.
c) struktura gleb.
d) pH gleby.

3. Najniższe temperatury, w których zaczyna się kiełkowanie zbóż to

a) 8–11°C.
b) 1–3°C.
c) 3–4°C.
d) 5–6°C

4. Termometr suchy służy do pomiaru

a) wilgotności powietrza.
b) chwilowej temperatury powietrza.
c) najniższej temperatury po poprzedniej obserwacji.
d) najwyższej temperatury po poprzedniej obserwacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

5. Wartość ciśnienia nie zależy od

a) wysokości słupa atmosfery znajdującego się nad powierzchnią pomiaru.
b) gęstości powietrza znajdującego się w słupie atmosfery nad powierzchnią pomiaru.
c) wartości przyspieszenia ziemskiego (siły ciężkości).
d) temperatury w czasie pomiaru.

6. Psychrometr to przyrząd służący do pomiaru

a) wilgotności powietrza.
b) ciśnienia atmosferycznego.
c) temperatury maksymalnej.
d) temperatury minimalnej.

7. O przejściowości klimatu nie świadczy

a) podobny udział mas powietrza polarnego morskiego i kontynentalnego

w kształtowaniu pogody w ciągu roku.

b) mała zmienność typów pogody w ciągu roku.
c) roczny przebieg zachmurzenia typowy dla klimatu morskiego przy rocznym

rozkładzie opadów charakterystycznym dla klimatu kontynentalnego.

d) wzrost rocznych amplitud temperatury w miarę przesuwania się ku wschodowi.

8. Zawartość składników organicznych w glebie wynosi

a) 25%.
b) 40%.
c) 5%.
d) 10%.

9. Gliny lekkie, są to gleby zawierające frakcji spławialnych

a) 36–50%.
b) powyżej 50%.
c) poniżej 20%.
d) od 20 do 35%.

10. Jeżeli przy rozcieraniu na dłoni glebę trudno rozetrzeć, jest tłusta w dotyku oraz nie

wyczuwa się ziarnistości to ma skład granulometryczny
a) ilasty.
b) gliniasty.
c) piaszczysty.
d) szkieletowy.

11. Optymalny przedział pH dla pszenicy to

a) 4,5–6,0.
b) 6,0–7,5.
c) 7,5–9,0.
d) poniżej 4,5.

12. Gleby bielicowe i bielice najczęściej powstawały

a) z zasobnych w substancję organiczną utworów mineralnych.
b) w warunkach klimatu chłodnego i wilgotnego pod roślinnością borową.
c) pod lasami liściastymi i mieszanymi.
d) ze skał wapiennych lub z gipsów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

13. W kompleksie gleb ornych 9 oznacza kompleks

a) żytni bardzo słaby.
b) owsiano-ziemniaczany górski.
c) pszenny górski.
d) zbożowo-pastewny słaby.

14. Budynki inwentarskie powinny być usytuowane w kierunku do stron świata

a) osią podłużną w kierunku północ–południe.
b) osią podłużną w kierunku wschód–zachód.
c) osią krótszą w kierunku wschód–zachód.
d) osią krótszą w kierunku północ–południe.

15. Co najmniej dwa wyjścia ewakuacyjne powinny znajdować się w budynku inwentarskim

przy obsadzie
a) powyżej 10 sztuk zwierząt.
b) powyżej 30 zwierząt.
c) powyżej 15 sztuk.
d) powyżej 25 sztuk.

16. Optymalna temperatura i wilgotność w pomieszczeniach dla bydła powinna wynosić

a) 16–20°C, 60–80% wilgotności względnej.
b) 6–10°C, 60–70% wilgotności względnej.
c) 8–16°C, 60–80% wilgotności względnej.
d) 12–18°C, 60–70% wilgotności względnej.

17. Różyca należy do chorób

a) grzybiczych.
b) niezakaźnych.
c) zakaźnych /infekcyjnych/.
d) pasożytniczych /inwazyjnych/.

18. Pomiary temperatury i liczby oddechów u zdrowego drobiu wykazują

a) 16–20°C, 60–80% wilgotności względnej.
b) 6–10°C, 60–70% wilgotności względnej.
c) 8–16°C, 60–80% wilgotności względnej.
d) 12–18°C, 60–70% wilgotności względnej.

19. System Identyfikacji i Rejestracji Zwierząt nadzorowany jest przez

a) Agencję Rynku Rolnego.
b) Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
c) Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
d) urzędy gminne.

20. Obowiązkowi zwalczania z urzędu podlega u bydła

a) salmonelloza bydła.
b) toksoplazmoza.
c) listerioza.
d) bruceloza bydła.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Kształtowanie środowiska uprawy roślin i chowu zwierząt gospodarskich

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

TEST 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Kształtowanie środowiska
uprawy roślin i chowu zwierząt gospodarskich”.

Test składa się z 20 zadań, z których:

−

zadania 1, 2, 4, 5, 6, 7, 9, 11, 12, 14, 17, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 3, 8, 10, 13, 15, 16, 18 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−−−−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−−−−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 6 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c 2. a, 3. c, 4. d, 5. a, 6. c, 7. d, 8. b, 9. a, 10. d, 11. c,
12. a, 13. c, 14. a, 15. d, 16. a, 17. a, 18. a, 19. b, 20. b.

Plan testu

Nr

zadania

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1.

Określić właściwości roślin dnia krótkiego

B

P

c

2.

Rozpoznać rośliny dnia długiego

A

P

a

3.

Scharakteryzować właściwości gleby

C

PP

c

4.

Określić temperaturę kiełkowania

B

P

d

5.

Określić funkcje termometrów w klatce
meteorologicznej

B

P

a

6.

Rozpoznać i nazwać linie na mapie pogody

B

P

c

7.

Zdefiniować pojęcia meteorologiczne

A

P

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

8.

Scharakteryzować właściwości pór
klimatycznych

C

PP

B

9.

Określić skład gleby

B

P

a

10.

Scharakteryzować przynależność
systematyczną gleby

C

PP

d

11.

Określić budowę profilu glebowego

B

P

c

12.

Określić optymalne pH dla roślin uprawnych

B

P

a

13.

Scharakteryzować proces glebotwórczy

C

PP

c

14.

Określić warunki lokalizacji budynków
inwentarskich

B

P

a

15.

Scharakteryzować warunki, jakie powinny
spełniać budynki inwentarskie

C

PP

d

16.

Scharakteryzować optymalne warunki
w budynkach inwentarskich dla bydła

C

PP

a

17.

Zakwalifikować choroby do grup

B

P

a

18.

Ocenić stan zdrowia zwierzat gospodarskich

C

PP

a

19.

Wskazać grupę zwierząt, dla której konieczne
są dokumenty identyfikacyjne

B

P

b

20.

Wymienić choroby podlegające rejestracji

A

P

b

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem

poprawnego wyniku. Tylko wskazanie odpowiedzi nawet poprawnej bez uzasadnienia,
nie będzie uznane.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9. Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−−−−

instrukcja,

−−−−

zestaw zadań testowych,

−−−−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Rośliny krótkiego dnia

a) kwitną w lecie.
b) kwitną niezależnie od długości dnia i nocy.
c) kwitną wczesną wiosną lub późnym latem.
d) nie kwitną w lecie.

2. Burak cukrowy jest rośliną

a) długiego dnia.
b) krótkiego dnia.
c) obojętną,
d) niezależna od długości dnia i nocy.

3. Gleby wilgotne i mało przewiewne np. gliny

a) szybciej się nagrzewają i szybciej ochładzają.
b) szybciej się nagrzewają i wolno się ochładzają.
c) nagrzewają się i ochładzają powoli.
d) wolno się nagrzewają i szybko ochładzają.

4. Najniższe temperatury, w których zaczyna się kiełkowanie buraków cukrowych to

a) 8–11ºC.
b) 1–3ºC.
c) 3–4ºC.
d) 5–7ºC.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

5. Termometr zwilżony służy do pomiaru

a) wilgotności powietrza.
b) chwilowej temperatury powietrza.
c) najniższej temperatury po poprzedniej obserwacji.
d) najwyższej temperatury po poprzedniej obserwacji.

6. Izobara to linia łącząca

a) miejsca o takiej samej temperaturze.
b) miejsca o takiej samej wilgotności.
c) miejsca o takim samym ciśnieniu.
d) miejsca o takiej samej prędkości wiatru.

7. Wąskie strefy przejściowe pomiędzy różnymi pod względem temperatury i wilgotności

masami powietrza nazwane są
a) niżem barycznym.
b) wyżem barycznym.
c) frontem ciepłym.
d) frontami atmosferycznymi.

8. Przedwiośnie to pora klimatyczna o średniej dobowej temperaturze

a) od 5 do 15ºC.
b) od 0 do 5ºC.
c) poniżej 0ºC.
d) powyżej 15ºC.

9. Od 5 do 10% części spławialnych zawierają

a) piaski luźne.
b) piaski słabogliniaste.
c) piaski gliniaste lekkie.
d) piaski gliniaste mocne

10. Przynależność systematyczna gleb zależy od

a) przepuszczalności poszczególnych warstw.
b) miąższości poziomu próchnicznego.
c) głębokości poziomu wymywania.
d) rodzaju i układu poziomów genetycznych.

11. Litera E w profilu glebowym oznacza poziom

a) wzbogacania.
b) próchniczny.
c) wymywania.
d) skały macierzystej.

12. Optymalny przedział pH dla gryki to

a) 5,0–6,5.
b) 6,5–7,5.
c) 7,5–9,0.
d) poniżej 4,5.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

13. Rędziny najczęściej powstawały

a) z piasków i mają kwaśny odczyn.
b) z namułów osadzonych przez wody powodziowe.
c) ze skał wapiennych lub z gipsów.
d) prawie wyłącznie z lessów.

14. Poziom wody na terenie pod budynek inwentarski powinien wynosić

a) poniżej 1,5 m.
b) 0,5–1,0 m.
c) 1,0–1,5 m.
d) nie ma znaczenia.

15. Optymalna temperatura i wilgotność w pomieszczeniach dla świń dorosłych powinna

wynosić:
a) 16–20ºC, 60–80% wilgotności względnej.
b) 6–10ºC, 60–70% wilgotności względnej.
c) 8–16ºC, 60–80% wilgotności względnej.
d) 12–18ºC, 60–70% wilgotności względnej.

16. Gruźlica należy do chorób wywołanych przez:

a) wirusy, bakterie, pierwotniaki.
b) pasożyty wewnętrzne.
c) grzyby chorobotwórcze.
d) pasożyty zewnętrzne.

17. Pomiary temperatury i liczby oddechów u zdrowego bydła wykazują

a) 38,0 – 39,5ºC, 10–30 oddechów na minutę.
b) 40,0 – 42,5ºC, 16–30 oddechów na minutę.
c) 37,0 – 38,5ºC, 10–15 oddechów na minutę.
d) 35,0 – 37,5ºC, 10–20 oddechów na minutę.

18. Do czynników chemicznych wywołujących choroby zwierząt należy

a) nadmiar lub niedobór pewnych substancji mineralnych.
b) zbyt wysoka lub zbyt niska temperatura.
c) urazy mechaniczne.
d) pasożyty zewnętrzne i wewnętrzne.

19. Dokument identyfikacyjny zwierzęcia – paszport przeznaczony jest dla

a) trzody chlewnej.
b) bydła.
c) wszystkich grup zwierząt.
d) trzody chlewnej, bydła i drobiu.

20. Obowiązkowi rejestracji podlega u bydła

a) wścieklizna.
b) toksoplazmoza.
c) BSE.
d) bruceloza bydła.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Kształtowanie środowiska uprawy roślin i chowu zwierząt gospodarskich

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punktacja

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

7. LITERATURA

1. Dzień A. (red.): Produkcja i pozyskiwanie surowców rolniczych. Format-AB, Warszawa 1998
2. Gawrońska A. (red.): Podstawy produkcji roślinnej. Cz. 1 i 2 Hortpress, Warszawa 1996
3. Gawrońskiej A. (red.): Podstawy produkcji roślinnej. Cz. 2 Hortpress, Warszawa 1997
4. Hodowla zwierząt - tom 1 i 2 PWRiL, Warszawa 1996
5. Kowalak Z.: Produkcja rolnicza. Cz. 2. Wydawnictwo eMPi

2

, Poznań 2003

6. Lewandowski S (red.): Podstawy produkcji zwierzęcej. Hortpress. Warszawa 1997
7. Podstawy produkcji roślinnej. PWRiL, Warszawa 1999
8. Podstawy produkcji zwierzęcej. WSiP, Warszawa 1997
9. Rekiel A. (red.): Produkcja zwierzęca. Cz. 1 Wiadomości podstawowe. Hortpress.

Warszawa 2006

10. Suwara I.: Podstawy produkcji roślinnej. WSiP, Warszawa 1998
11. www.arimr.gov.pl
12. http://test-therm.com.pl/meteo/

Literatura metodyczna

1. Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele

kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

2. Niemierko B.: Między oceną szkolną a dydaktyką. WSiP, Warszawa 1997
3. Niemiecko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. BKKK, FW, Warszawa 1997