a się ele e t
oś odku o te pe atu ze T
1a)Tensometrami az
a się ele e t
oś odku o te pe atu ze T
0 ,
oż a ok eślić
0 ,
oż a ok eślić
rezystancyjne wykonane z metalu lub
za po o ą zo u
rezystancyjne wykonane z metalu lub
za po o ą zo u
przewodnika, w postaci cienkich drucików,
– t/τ
przewodnika, w postaci cienkich drucików,
– t/τ
ś ieżek foli lu p ę ikó .
T = T
)
T = T
)
Typowe
0(1-e
ś ieżek foli lu p ę ikó . Typowe
0(1-e
ez sta ję
o ,
o , stałe
Czuj ik taki sta o i zate zło inercyjny
Czuj ik taki sta o i zate zło i e j
pie szego zędu stałej zaso ej:
ez sta ję
o ,
o , stałe
pie szego zędu stałej zaso ej:
tensometru dla metali k=1÷4,
tensometru dla metali k=1÷4,
p ze od ikó k=
÷
, stała Poisso a
τ= * / S*α gdzie m-masa c- iepło
p ze od ikó k=
÷
, stała Poisso a
τ= * / S*α gdzie -masa c- iepło
iąże odkształ e ie zdłuż e i pop ze z e.
ł. zuj ika S- po ie z h ia
. iepła iąże odkształ e ie zdłuż e i pop ze z e.
ł. zuj ika S- po ie z h ia
. iepła
Jeżeli p ze od ik posta i d utu o
α- wsp. p zej o a ia iepła
Jeżeli p ze od ik posta i d utu o
α- sp. p zej o a ia iepła
ś ed i d i długoś i l zosta ie podda
Jak idać sz stkie zte ielkoś i , , S,
ś ed i d i długoś i l zosta ie podda
Jak idać sz stkie zte ielkoś i , , S,
działa iu osio ej sił ze ęt
α – pł ają a stałą zaso ą. W układa h
α – pł ają a stałą zaso ą. W układa h
znej to
działa iu osio ej sił ze ęt znej to
uleg ie o odkształ e iu. Jego długość
szybko-z ie
h te p. T ze a dąż ć do
uleg ie o odkształ e iu. Jego długość
szybko-z ie
h te p. T ze a dąż ć do
z ie i się o dl,
uzyskania jak naj
iejsz h stał h
uz ska ia jak aj
iejsz h stał h
natomiast ś ed i a z ie i
z ie i się o dl, ato iast ś ed i a z ie i
się o dd=
czasowych
czasowych
- ∙dl. Po ie aż ez sta ja
się o dd=- ∙dl. Po ie aż ez sta ja
p ze od ika jest fu k ją za ó o
p ze od ika jest fu k ją za ó o
ez st
oś i jak i
. geo et z
h
6a) Dwupunktowe skalowanie temp
ez st
oś i jak i
. geo et z
h
6a) Dwupunktowe skalowanie temp
= � /�
) ają teo et z ą fu k ję p zet a za ia
) ają teo et z ą fu k ję p zet a za ia
, = � ∙ �2/4 to odkształ e ie
= � /�, = � ∙ �2/4 to odkształ e ie
oła z ia ę
czujnika temp np.
czujnika temp np.
rezystancji
oła z ia ę ez sta ji
��
U=SN * T , gdzie SN to zułość zuj ika T –
��
U=SN * T , gdzie SN to zułość zuj ika T –
�
temperatura
�
temperatura
�� = �� = k
U – apię ie a
jś iu czujnika
�� = �� = k
U – apię ie a
jś iu zuj ika
�
��
�
��
�
Może p zep o adzić kali a ję
�
Może p zep o adzić kali a ję
�
d upu kto ą, któ a polega a
d upu kto ą, któ a polega a
� = �� =
= � −
/
�
=
z a ze iu ze z ist h a toś i
� = �� =
� −
/
z a ze iu ze z ist h a toś i
Rρ=Ro +�� =Ro +k∙��)
zułoś i i offsetu. Metoda ta polega a
Rρ=Ro +�� =Ro +k∙��)
zułoś i i offsetu. Metoda ta polega a
gdzie: Ro- rezystancja przed
od z t a iu apięć U
gdzie: Ro- rezystancja przed
od z t a iu apięć U
odkształ e ie Rp
1 i U2 dla temperatur
1 i U2 dla temperatur
-rezystancja po
T
odkształ e ie Rp-rezystancja po
T
odkształ e iu. Te so et p zet a za
1 i T2 Tak, a
dało się z a z ć S i , z
1 i T2 Tak, a
dało się z a z ć S i , z
układu ó ań:
odkształ e iu. Te so et p zet a za
układu ó ań:
zględ e odkształ e ie a zględ ą
{ U
zględ e odkształ e ie a zględ ą
{ U
z ia ę ez sta ji.
1 = S * T1 + n
1 = S * T1 + n
{ U
z ia ę ez sta ji.
2 = S * T2 + n
{ U2 = S * T2 + n
Sposoby skalowania dla czujników
Sposoby skalowania dla czujników
e)Źródła łędów przy po iara h
nieliniowych:
e)Źródła łędów przy po iara h
nieliniowych:
tensometrycznych:- óż e spół z
iki
aproksymacja, interpolacja, aproks. do
tensometrycznych:- óż e spół z
iki
aproksymacja, interpolacja, aproks. do
ozsze zal oś i te pe atu o ej
fu k ji ższego zędu
ozsze zal oś i te pe atu o ej
fu k ji ższego zędu
te so et u i podłoża, -i duko a ie się
R = R * +αT+βT2+γT3+….
te so et u i podłoża, -i duko a ie się
R = R * +αT+βT2+γT3+….
apięć pod pł e pół
0
0
apięć pod pł e pół
elektromagnetycznych, -doda a ie się
Poje
oś iowy zuj ik prze iesz ze ia:
elektromagnetycznych, -doda a ie się
Poje
oś iowy zuj ik przemieszczenia:
apięć po hodzą
h od sił
Poje
ość C ok eśla a jest ieli io ą
apięć po hodzą
h od sił
Poje
ość C ok eśla a jest ieli io ą
termoelektrycznych, -zmiana rezystancji
fu k ja odległoś i d o az p ze iesz za ia
termoelektrycznych, -zmiana rezystancji
fu k ja odległoś i d o az p ze iesz za ia
p ze odó dop o adzają
h a skutek
delta . Okładzi a jest sp zężo a
p ze odó dop o adzają
h a skutek
delta . Okładzi a jest sp zężo a
zmiany temperatury.- ie osio ość
mechanicznie z obiektem pomiaru. Zmiana
zmiany temperatury.- ie osio ość
mechanicznie z obiektem pomiaru. Zmiana
te so et u i podłoża,-z ia a ilgot oś i,
poje
oś i astępuje pod pł e
te so et u i podłoża,-z ia a ilgot oś i,
poje
oś i astępuje pod pł e
zmiana rezystancji tensometru, na skutek
p ze iesz ze ia okładki ko de sato a.
zmiana rezystancji tensometru, na skutek
p ze iesz ze ia okładki ko de sato a.
zmiany temperatury.
Prosty wady: P o le po ia u duż h
zmiany temperatury.
Prosty wady: Pro le po ia u duż h
poje
oś i a tle ie ielki h jej zmian,
poje
oś i a tle ie ielki h jej z ia ,
a) Układ do po iaru e ergi iepl ej
li io ość ie ielki zak esie
a) Układ do po iaru e ergi iepl ej
li io ość ie ielki zak esie
składa się z p zepł o ie za o az dwóch
Róż i o : Po ia ał h p ze ieszeń i
składa się z p zepł o ie za o az d ó h
Róż i o : Po ia ał h p ze ieszeń i
czujników temperatury. Jeden z nich
odległoś i, p zet o iki koń o e,
czujników temperatury. Jeden z nich
odległoś i, p zet o iki koń o e,
ie z te pe atu ę T
ie z te pe atu ę T
1 (przed
ik ofo poje
oś io e, zuj iki
1 (przed
ik ofo poje
oś io e, zuj iki
ie ikie iepła , zaś d ugi T
ie ikie iepła , zaś d ugi T
2 (za
ilgot oś i, zalety: iększa zułość
,
2 (za
ilgot oś i, zalety: iększa zułość
,
ie ikie iepła . ) ają p zepł ,
lik ida ja DC, ko pe sa ja zakłó eń te p,
ie ikie iepła . ) ają p zepł ,
likwidacja DC, ko pe sa ja zakłó eń te p,
óż i ę te pe atu , gęstość ie z o az
li io ość pe
zakresie)
óż i ę te pe atu , gęstość ie z o az
li io ość pe
zak esie
iepło łaś i e oże z a z ć o
iepło łaś i e oże z a z ć o
dosta za ą/ode a ą p zez wymiennik
dosta za ą/ode a ą p zez
ie ik
iepła.
iepła.
Ciepło łaś i e to łaś i ość ó ią a o
Ciepło łaś i e to łaś i ość ó ią a o
t ile e e gi ależ dosta z ć jed ost e
t ile e e gi ależ dosta z ć jed ost e
as a spo odo ać z ost te pe atu
as a spo odo ać z ost te pe atu
o jede stopień
o jede stopień
c=(1/m)*(dEc/dT) [J/(kg*K)]
c=(1/m)*(dEc/dT) [J/(kg*K)]
dEc=m*c*dT [J]
dEc=m*c*dT [J]
P=ρ*Q*c*dT [W] gdzie P- moc
P=ρ*Q* *dT [W] gdzie P- moc
dostarczana/odebrana przez wymiennik
dostarczana/odebrana przez wymiennik
[W]
[W]
ρ- ęstość ie z [kg/ 3]
ρ- ęstość ie z [kg/ 3]
Q- p zepł
[ 3/s]
Q- p zepł
[ 3/s]
c- iepło łaś i e ie z [J/kg*K]
c- iepło łaś i e ie z [J/kg*K]
dT= T1-T2 – przyrost temperatury [K]
dT= T1-T2 – przyrost temperatury [K]
2b) Metody po iaru przepływu oparte o:
2b) Metody po iaru przepływu oparte o:
-prawo Bernulliego
-prawo Bernulliego
-III zasadę d a iki Ne to a
-III zasadę dynamiki Newtona
-zasadę st at e e gii w skutek tarcia
-zasadę st at e e gi skutek ta ia
lepkiego
lepkiego
-zasadę i duk ji elekt o ag et z ej
-zasadę i duk ji elekt o ag et z ej
-zasadę p z ostu te pe atu i
ia
-zasadę p z ostu te pe atu i
ia
iepła
iepła
-czujniki laserowe
-czujniki laserowe
- zuj iki ult adź ięko e
- zuj iki ult adź ięko e
P zepł o ie z ult adź ięko
P zepł o ie z ult adź ięko
Fala dź ięko a po uszają a się t
Fala dź ięko a po uszają a się tym
sa
kie u ku o p zepł cieczy dociera
sa
kie u ku o p zepł ie z do ie a
sz
iej, iż fala po uszają a się kie u ku
sz
iej, iż fala po uszają a się kie u ku
p ze i
do p zepł u ie z . )asada
p ze i
do p zepł u ie z . )asada
działa ia p zepł o ie za
działa ia p zepł o ie za
ult adź ięko ego azuje a po ia ze t h
ult adź ięko ego azuje a po ia ze t h
zasó . W p z padku aku p zepł u
zasó . W p z padku aku p zepł u
zas p zejś ia fali o kie u ka h są
zas p zejś ia fali o kie u ka h są
jednakowe.
jednakowe.
Zalety:
Zalety:
- ezko takto
po ia e ęt z
- ezko takto
po ia e ęt z
- ożli ość ezpoś ed iego o tażu a
- ożli ość ezpoś ed iego o tażu a
ist ieją ej i stala ji
ist ieją ej i stala ji
-pomiar nieinwazyjny nie wprowadza
-pomiar nieinwazyjny nie wprowadza
spadkó iś ie ia
spadkó iś ie ia
- ak zęś i u ho
h
soka t ałość
- ak zęś i u ho
h
soka t ałość
3f) Błąd po iaru a plitudy
f) Błąd po iaru a plitudy
f=100Hz, fo=400Hz, ξ =0,707,
f=1
Hz, fo=
Hz, ξ = ,7 7,
−
−
2 2
2 2
√⌊ − ω
ωo ⌋ + [ ξ ω
ωo ]2
√⌊ − ω
ωo ⌋ + [ ξ ω
ωo ]2
5d) Błąd dy a i z y przy pomiarze temp.
5d) Błąd dy a i z y przy po iarze te p.
to taki któ po oduje opóź ie ie eak ji
to taki któ po oduje opóź ie ie eak ji
układu. Czas osiąg ię ia ustalo ej a toś i
układu. Czas osiąg ię ia ustalo ej a toś i
jest iększ od ze a. ) iekształ e ia
jest iększ od ze a. ) iekształ e ia
p ze iegó z ie
h te pe atu są
p ze iegó z ie
h te pe atu są
zjawiskiem naturalnym – p z pisuje się je
zjawiskiem naturalnym – p z pisuje się je
tz . ez ład oś i iepl ej zuj ikó .
tz . ez ład oś i iepl ej zuj ikó .
Odpo iedź skoko ą az a k z ą
Odpo iedź skoko ą az a k z ą
nagrzewania idealnego czujnika
nagrzewania idealnego czujnika
temperatury zanurzonego w badanym
temperatury zanurzonego w badanym