Działalność gospodarcza

Prowadzona w celach zarobkowych i na własny

Podstawy Nauki

rachunek jednostek.

o Przedsiębiorstwie

Zbiór operacji gospodarczych (wytwarzanie,

sprzedaż z zyskiem określonych dóbr lub sprzedaż

dóbr zakupionych od innych podmiotów

Katedra Ekonomiki Przedsiębiorstw

gospodarczych, bądź odpłatne świadczeniem usług.

http://kep.wzr.pl/

Rodzaje działalności gospodarczej:

Dr Joanna Pioch [e-mail]

wytwórcza

http://pe.ug.gda.pl/kurs/650

budowlana

Hasło: NOP2009

handlowa

usługowa

Podział przedsiębiorstw ze

Działalność operacyjna

względu na przedmiot działania

DZIAŁALNOŚĆ

produkcyjne

PRZEDSIĘBIORSTWA

handlowe

produkcyjno-handlowe

OPERACYJNA

FINANSOWA

INWESTYCYJNA

Produkcyjne (sensu largo)

produkcja materialna

jedna z trzech podstawowych rodzajów działalności prowadzonej przez przedsiębiorstwo,

usługi materialne (fryzjer, krawiec itp.)

według ustawy o rachunkowości z dnia 29 września 1994 roku (z późn. zm.)

usługi niematerialne (kultura, edukacja, ochrona

przez działalność operacyjną rozumie się podstawowy rodzaj działalności jednostki oraz inne rodzaje działalno

zdrowia)

ści, niezaliczone do działalności

inwestycyjnej (lokacyjnej) lub finansowej. (art. 48b, ust. 3, pkt. 1) Przykładowe funkcje w

Funkcje

przedsiębiorstwie przemysłowym

Realizacja wszystkich elementów procesu

TPP – techniczne przygotowanie produkcji

gospodarczego w przedsiębiorstwie wymaga

ZZL

wykonania licznych i różnorodnych,

Inwestycje i gospodarka środkami trwałymi

zazwyczaj powtarzalnych czynności – funkcji.

Produkcja podstawowa

Działalność pomocnicza (transport wewn.,

gospodarka narzędziowa itp.)

Wyróżnia się wiele klasyfikacji funkcji

Sprzedaż - zbyt

w przedsiębiorstwie

Gospodarka środkami pieniężnymi (finanse)

Ewidencja i sprawozdawczość (księgowość)

1

Techniczne przygotowanie produkcji

Techniczne przygotowanie produkcji

PP

To zespół działań składających się na:

organizację prac badawczo-eksperymentalnych nowych

produktów,

TPP - TECHNICZNE

ORGANIZACYJNE

projekt nowych i doskonalenie starych wyrobów oraz

PRZYGOTOWANIE

PRZYGOTOWANIE

przygotowanie niezbędnej dokumentacji

PRODUKCJI

PRODUKCJI

wykonanie różnorodnych modeli, prototypów, serii próbnych,

symulacji

PRZYGOTOWANIE

PRZYGOTOWANIE

KONSTRUKCYJNE

TECHNOLOGICZNE

projekt potrzebnych przyrządów i urządzeń specjalnych

udział technologów w opracowaniu i rozruchu nowej produkcji

bieżąca obsługa produkcji

Głównym celem TPP jest opracowanie projektów nowych

opracowanie normatywów technicznych (norm pracy, zużycia

wyrobów, metod ich wytwarzania oraz uruchomienie produkcji,

materiału, kosztów prac długookresowych, cykli prac itd.)

a także stałe doskonalenie wyrobów

Różnice między TPP, B+R a działalnością

innowacyjną

Funkcje w przedsiębiorstwie przemysłowym

Badania

Badania

Prace

Prace

Rozruch

Produkcja

Dystrybucja i

Najczęściej stosowany podział funkcji

podstawowe

stosowane

rozwojowe wdrożeniowe

produkcji

seryjna

sprzedaż

TPP

w przedsiębiorstwie wyróżnia

B+R

funkcje podstawowe i pomocnicze

Innowacja

Funkcje podstawowe przedsiębiorstwa

Funkcje podstawowe

W ramach produkcji wyodrębnić

Działalność przedprodukcyjna to np.:

można:

badania i rozwój

produkcję oraz magazynowanie

projektowanie wyrobów

podzespołów i części

DZIAŁALNOŚĆ

zakupy surowców i materiałów

montaż

PRODUKCJA

PRZEDPRO-

transport surowców i materiałów do

transport wewnętrzny

W poszczególnych

zakładu produkcyjnego

DUKCYJNA

pakowanie

pozyskiwanie środków finansowych itp.

funkcjach

magazynowanie gotowych

produktów

podstawowych

wyodrębnia się

Podfunkcje sprzedaży:

bardziej

dystrybucja

transport do finalnych odbiorców

szczegółowe

serwis

funkcje.

podtrzymywanie kontaktów z użytkownikami

SPRZEDAś

2

Analiza łańcucha wartości

Funkcje pomocnicze

Funkcje pomocnicze obejmują zarządzanie

strategiczne przedsiębiorstwem, w tym:

wizję firmy

strategie dotyczące rozwoju i konkurencji

oraz strategie wspierające ww. strategie, do

których zaliczamy strategie:

marketingowe,

technologiczne,

finansowe,

to technika redukcji kosztów i kontroli oparta na badaniach wyrobu lub

oraz politykę personalną.

usługi w oparciu o analizę funkcji jakie ten wyrób lub usługa spełnia Analiza łańcucha wartości

Analiza łańcucha wartości

Działalność firmy można podzielić na dwie grupy: działalność

Model Michael'a Portera, opublikowany w 1985 roku, jest analizą struktury potrzeb podstawowa i pomocnicza.

klienta z punktu widzenia producenta wyrobów. Wartość wytworzona, w modelu Portera, jest zdefiniowana jako kwota którą klient chce zapłacić za to co otrzymuje od

Działalność podstawowa ma na celu wytworzenie produktu, jego dostawcy. Firma jest rentowna jeśli generowana przez nią wartość przekracza koszty sprzedaż wraz z dostawą oraz usługi przed i po sprzedażne. Logistyka jej wytworzenia.

wewnętrzna zajmuje się działalnością firmy związaną z

przygotowaniem produkcji. Logistyka zewnętrzna obejmuje służby Zgodnie z łańcuchem wartości Portera analiza pozycji konkurencyjnej firmy nie związane z produktami, od ich wytworzenia do momentu dostarczenia powinna być oparta na kosztach wytwarzania, tylko na ocenie wartości jaką firma klientowi.

oferuje klientowi. Dla firmy istotne jest zachowanie równowagi pomiędzy wartością produktu, postrzeganą przez klienta, a zarządzaniem kosztami i kapitałem.

Służby pomocnicze obejmują: infrastrukturę firmy czyli zarządzanie, planowanie, finanse, księgowość, (...), zarządzanie ludźmi, rozwój Podstawową myślą modelu jest wyodrębnienie tych form działalności firmy, które technologii oraz zakupy.

kreują czystą wartość dla klienta. By móc w pełni ocenić wartość wytwarzaną przez

Jest to metoda analizy która pozwala spojrzeć na pracę każdego firmę, stanowiącą źródło przewagi konkurencyjnej, należy przeanalizować wartość pracownika pod kontem wartości, którą generuje dla klienta.

wytwarzaną przez poszczególne oddziały w firmie, wyodrębnione w modelu.

Podstawowym modelem do takiej oceny jest przedstawiony poniżej "łańcuch wartości".

Definicje wartości

Definicje wartości

Wartość – można sprowadzić do ceny lub do kosztów,

Biznes jako system ( McKinsey & Co)

Wartość wg Porter’a to suma przychodów firmy

wartość wymienna – cena oferowana przez nabywcę

będąca funkcją ceny i ilości sprzedanych towarów

wartość użytkowa – cena oferowana przez nabywcę ale

za t

Wg Porter’a przewaga konkurencyjna jest wynikiem

ą część produktu, która wg niego spełnia

sprawności poszczególnych funkcji, a nie firmy jako

oczekiwania, cele lub funkcje

całości

wartość moralna – cena oferowana przez nabywcę za

pozostałe cz

Analityczne spojrzenie na firmę w łańcuchu wartości

ęści produktu dostarczające nabywcy

pozwala racjonalnie określić najlepszą dla danej firmy

dodatkowych wartości i spełniające dodatkowe funkcje

strategię

Wartość wymienna to suma wartości użytkowej + moralnej

3

Analiza łańcucha wartości

Produkcja

Analiza składa się z trzech kroków:

W ujęciu statystycznym: ogół wytworzonych

rozpoznanie funkcji (jaki jest cel danej

przez przedsiębiorstwo produktów

czynności)

W ekonomii: wytwarzanie dóbr użytkowych dla

należy zbadać alternatywne sposoby

uzyskania tych funkcji

zaspokojenia popytu konsumentów

wybrać taki sposób wytwarzania który

W aspekcie zarządzania: proces produkcyjny,

pociąga za sobą najmniejsze koszty

powiązane ze sobą i wzajemnie uwarunkowane

procesy pracy

Funkcja - w odniesieniu do wyrobów – jest to taka własność

produktu, która pozwala na jego funkcjonowanie lub sprzedaż.

System produkcyjny

Sprzężenie zwrotne

to celowo zaprojektowany i zorganizowany układ

materialny, energetyczny i informacyjny eksploatowany

mechanizm bezpośredniego lub pośredniego

przez człowieka i służący produkowaniu określonych

produktów (wyrobów lub usług) w celu zaspokojenia

oddziaływania zmian na wyjściach danego

różnorodnych potrzeb konsumentów.

systemu na stan jego wejść; polega najogólniej na

System ten składa się z 5 podstawowych elementów:

tym, że system otrzymuje informacje dotyczące

1.Wektora wejścia

efektów własnego działania, dostosowuj

2.Wektora wyj

ąc do nich

ścia

3.Proces przetwarzania (produkcyjny)

kolejne reakcje, odpowiedzi, czyny.

4.Proces zarządzania

5.System sprzężeń

wyróżnia się sprzężenie zwrotne

PODSTAWOWE CELE ORGANIZACJI I

dodatnie (powodują wzmocnienie działań)

FUNKCJONOWANIA SYSTEMU PRODUKCYJNEGO TO:

Jakość i nowoczesność produktów

ujemne (powodują osłabienie działań)

Wzrost produktywności

Obniżka kosztów własnych w wytwarzaniu

Produkcja, proces i cykl produkcyjny

Proces biznesowy lub metoda biznesowa

Produkcja to podstawowa część działalności

To seria powiązanych ze sobą kroków, które rozwiązują określony problem lub prowadzą do osiągnięcia określonego efektu.

przedsiębiorstwa oznaczająca przystosowanie przez ludzi

Proces biznesowy można podzielić na mniejsze procesy o własnych zasobów przyrody do swoich potrzeb

cechach, które są jednak kluczowe dla powodzenia meta-procesów.

Proces produkcyjny albo wytwórczy oznacza ciąg

uporządkowanych działań, w ramach którego

Można wyróżnić trzy typy:

wykorzystuje się czynniki produkcji do przekształcania

Proces zarządczy, który kieruje działaniem systemu. Typowym materiałów i półfabrykatów w produkty lub usługi

przykładem może być proces zarządzania przedsiębiorstwem lub

zarządzania strategicznego.

Cykl produkcyjny to czas od rozpoczęcia podstawowego

Proces operacyjny, który stanowi istotę biznesu i jest pierwotnym procesu produkcyjnego (od wejścia surowca do procesu

źródłem wartości dodanej. Przykładowo: zaopatrzenie, produkcja, technologicznego) do momentu jego zakończenia i

marketing, sprzedaż.

przekazania wyrobu gotowego do dyspozycji odbiorcy

Proces pomocniczy, który wspiera procesy główne, takie jak: księgowość, rekrutacja, dział IT.

4

Kryteria podziału produkcji/procesów

produkcyjnych

Ze względu na cele

Wyróżnia się wiele rodzajów (typów, form, odmian) produkcji:

Ze względu na cele

Statystyczno-ekonomiczne

produkcja podstawowa: realizuje zadania,

Rodzaj stosowanych technologii

dla których przedsiębiorstwo zostało

Złożoność

powołane

Liczebność

produkcja pomocnicza: wspomaga

Skala

realizację produkcji podstawowej

Ciągłość wytwarzania

Rodzaj produktów

Asortyment

Organizacja pracy

Statystyczno-ekonomiczne

Rodzaj stosowanych technologii

produkcja towarowa - przeznaczone na sprzedaż produkty

procesy wydobywcze

wytworzone w przedsiębiorstwie

produkcja globalna (w analizowanym okresie) - produkcja

procesy przetwórcze

towarowa plus różnica stanu produkcji niezakończonej (na

koniec okresu, w stosunku do stanu z początku okresu)

procesy obróbkowe

produkcja czysta, produkcja własna - część produkcji globalnej pozostającą po odjęciu kosztów materialnych tej

procesy montażowe i demontażowe

produkcji

procesy naturalne i biotechnologii

produkcja niezakończona - zasoby, które (na podstawie

dokumentacji) zostały wydane do produkcji z magazynów

zaopatrzeniowych ale nie zostały przekazane do magazynów

produktów gotowych lub półfabrykatów

produkcja w toku - produkty pracy znajdujące się w toku procesu technologicznego

półfabrykaty

Złożoność

Liczebność

produkcja prosta - wytworzenie produktów

produkcja jednostkowa - liczba wykonywanych jednorazowo wyrobów nie przekracza kilku sztuk, zwykle na zamówienie (nie gotowych odbywa się w toku jednego

"na skład"); obejmuje duży asortyment o niewielkiej nieprzerwanego procesu technologicznego (np.

powtarzalności

wytwarzanie energii elektrycznej)

produkcja seryjna - wytwarzanie określonej liczby (serii) jednakowych wyrobów według takiej samej technologii; zależnie od liczby wyrobów w serii (przy czym "seryjność" jest pojęciem

produkcja złożona – proces wytwórczy ze

umownym; kilka gwoździków to nie seria, lecz produkcja

względów technicznych podzielony jest na

jednostkowa, kilka statków pełnomorskich to wielka seria)

następujące po sobie fazy (zwykle odpowiadające

wyróżniane są:

rodzajom obróbki); powstałe w ten sposób

produkcja małoseryjna,

produkcja średnioseryjna,

elementy łączone są ze sobą w fazie montażu

produkcja wielkoseryjna

produkcja masowa - wyrób (zwykle w kilku wariantach

konstrukcyjnych) wytwarzany jest w ciągu długiego okresu czasu.

5

Skala

Ciągłość wytwarzania

produkcja wsadowa, produkcja w partiach

produkcja przemysłowa

- produkcja "przerywana" - wytwarzanie

drobna wytwórczość

produktów w partiach, nieciągły tok produkcji

produkcja rzemieślnicza (na własny rachunek)

produkcja ciągła - produkcja o przepływie

produkcja chałupnicza (praca nakładcza – brak

ciągłym - przepływ materiału w procesie

świadectwa kwalifikacji lub zrzeszenia w cechu)

produkcyjnym jest ciągły (szczególnymi

przykładami produkcji ciągłej są procesy

chemiczne, metalurgiczne, itp.).

Ruch ciągły – polega na tym że zakład realizuje produkcje 24h/dobe 7 dni w tygodniu (elektrownie, huty), jest procesem o dużej

kapitałochłonności i wykorzystywanym na wielką skalę.

Rodzaj produktów

Asortyment

produkcja dyskretna, wytwarzanie dyskretne -

produkcja sprzężona - przez zastosowanie dodatkowych

produkcja wyró

komponentów wytwarzanie równocześnie z produktem

żniających się jednostek wyrobów

głównym innego produktu w celu zwiększenia

(np. samochody, artykuły gospodarstwa domowego)

opłacalności procesu

produkcja procesowa – produkcja w której mają

produkcja uboczna – wytwarzanie dodatkowych,

zastosowanie technologie procesów ciągłych

nietypowych dla przedsiębiorstwa produktów w celu

pełniejszego wykorzystania posiadanych mocy i środków.

produkcja wielowariantowa - wytwarzanie szeregu

różnych produktów w ilościach zgodnie z popytem

(możliwościami sprzedaży).

Formy organizacji produkcji

Organizacja pracy

produkcja "gniazdowa" – wytwarzanie odbywa się w

stacjonarne

"gniazdach" – komórkach organizacyjnych

wyspecjalizowanych

niepotokowe

technologicznie, czyli wykonujących pewien rodzaj obróbki, lub

przedmiotowo, czyli wykonujących pewną grupę wyrobów lub ich

potokowe

elementów (detali).

gniazdowe

produkcja potokowa, produkcja przepływowa ("potok produkcyjny") – stanowiska robocze rozmieszczone są

zgodnie z przebiegiem procesu technologicznego;

przetwarzany materiał przemieszcza się w sposób ciągły od

stanowiska do stanowiska.

linia produkcyjna – stanowiska połączone są systemem transporterów i podajników.

6

Produkcja "gniazdowa"

Formy organizacji produkcji

SPECJALIZACJA TECHNOLOGICZNA - dot. produkcji w gniazdach technologicznych, gdzie procesy produkcyjne są b. zbliżone do siebie pod względem

stacjonarne – odnosi się zwykle do zadań o niskim poziomie technicznym. Proces technologicznym. W takim gnie

wykonywania poszczególnych czynności ma ciągły charakter i równoległy. Jest to ździe są maszyny i urządzenia jednorodne

prosta organizacja, wymaga różnorodnych umiejętności wykonawców, łatwe do technologicznie tzn. wykonują one dany typ operacji na wszystkich wyrobach opanowania różne zadania, niskie wykorzystanie wyposażenia, szybka realizacja zadań i produkowanych w danej firmie, np. gniazdo technologiczne szlifierek. Do takiego szybkie uzyskiwanie wartości dodanej.

gniazda trafiają wszystkie detale z zakładu, które muszą być oszlifowane. Gniazda

niepotokowe – rosnący poziom kwalifikacji i specjalizacji zawodowej, osiąganie technologiczne są typowe dla organizacji produkcji niskiego typu, czyli produkcja wysokiego poziomu maszyn i urządzeń. Formy niepotokowe wiążą się z tzw.

jednostkowa czy małoseryjna. Przechodz

specjalizacją technologiczną która polega na rozmieszczaniu stanowisk pracy wg ąc do produkcji o wyższym typie zasada

jednorodnych maszyn i urządzeń lokalizowanych na tych stanowiskach. Zalety specjalizacji technologicznej jest zastępowana specjalizacją przedmiotową.

specjalizacji technologicznej to elastyczność, wysoki stopień wykorzystania

SPECJALIZACJA PRZEDMIOTOWA - w gniazdach przedmiotowych służących do wyposażenia produkcyjnego, wzrost kwalifikacji.

obróbki części technologicznie podobnych. W takim gnieździe są z reguły wszystkie

potokowe – jednym z podstawowych problemów procesów organizacji produkcji w formie linii potokowej jest zagadnieniem synchronizacji pracy całej linii. W przypadku różnorodne maszyny służące do wykonania danego całego cyklu produkcyjnego danej wystąpienia rezerw pracochłonność na niektórych stanowiskach pracy można temu grupy wyrobów. Gniazda przedmiotowe mogą być

zapobiec po przez zwiększenie ilości produkcji. Z drugiej strony, jeżeli pracochłonność linii potokowej występująca w danym przedziale czasu, w odniesieniu do

otwarte - nie ma w nich wszystkich potrzebnych maszyn. Nie ma tu maszyny poszczególnych stanowisk pracy jest niedopasowana do faktu roboczego to mo rzadko u

żna temu

żywanej, bowiem wystąpiłaby nieuzasadniona pracochłonność; lub zapobiec po przez zwiększenie zasobów produkcyjnych tak aby czas operacji był

operacje niebezpieczne dla zdrowia wykonywane są w osobnym gnieździe.

krótszy od taktu całej linii.

zamknięte - są w nich dokładnie wszystkie maszyny potrzebne do wykonania

gniazdowe – wiąże się z grupowym podejściem do organizacji procesów produkcyjnych.

danego wyrobu.

w praktyce powstają w wyniku tzw. specjalizacji technologicznej oraz specjalizacji przedmiotowej. Gniazdowa forma organizacji produkcji (GFOP) związana jest z tzw.

autonomicznymi grupami roboczymi.

Zalety i wady potokowych form

Wybór konkretnej formy zależy od:

organizacji produkcji

Zalety produkcji potokowej

zmniejszenie robocizny bezpośredniej

charakteru i rozmiarów realizowanych zadań

powtarzalność, dokładność, precyzja wykonania wyrobów

możliwość skuteczniejszej kontroli

(charakter produkcji)

brak przerw międzyoperacyjnych

zmniejszony zakres transportu wewnętrznego oraz minimalne koszty związane

lokalizacji poszczególnych zakładów i wydziałów

z przeładunkiem materiałów

możliwość natychmiastowego wychwycenia wad materiałów i niewłaściwych metod pracy

od stopnia rozwoju przedsiębiorstwa

możliwość dokładnego planowania zapotrzebowania materiałowego Wady produkcji potokowej

monotonia, zmęczenie po stronie pracowników wynikające z powtarzalności wykonywanej pracy

wzrost absencji, wypalenie zawodowe, obniżenie jakości i wydajności pracy

równoważenie linii potokowej uzyskuje się po przez minimalizowanie przerw i maksymalizacje wykorzystania zasobów produkcyjnych

Cechy niepotokowych form organizacji

Korzyści gniazdowej formy organizacji

produkcji

produkcji

łatwiejsze planowanie prac i bardziej uproszczone

produkcja złożona organizacyjnie

projektowanie przebiegu całego procesu produkcyjnego

wymaga specjalistycznych kwalifikacji ludzi i względnie

skrócenie czasu przygotowania produkcji

złożonego wyposażenia technicznego

możliwość stworzenia lepszych warunków pracy i lepsze

relacje międzyludzkie

wymaga wysokiego poziomu wykorzystania tego

wyższa efektywność wykorzystania maszyn i urządzeń

wyposażenia

skrócenie cykli produkcyjnych

większa wydajność pracy w skutek normalizacji oraz

wolny przyrost wartości dodanej i wolne tempo realizacji

uproszczeniach przepływu produkcji

zadań

niższe koszty produkcji

szybsze tempo uczenia się przez pracowników

zajmujących dane stanowisko

7

Trzy wymiary GFOP - gniazdowej formy

organizacji produkcji

Lokalizacja

wymiar techniczny – analiza przepływu produkcji, należy

Z punktu widzenia możliwości pozyskania zasileń

dokonać analizy konstrukcyjnej wyrobów, jest niezbędna

produkcyjnych do najistotniejszych czynników

do ustalenia wymogów technologicznych właściwych dla

wpływających na strategie zaopatrzenia zaliczymy:

danej grupy wyrobów lub zadań

całkowity koszt produkcji

wymiar społeczny - wiąże się z zagadnieniem harmonizacji

lokalizacje zakładów wytwórczych oraz lokalizacje

pracy

jednostek wewnętrznych w zakładach

liczba dostawców, kooperantów i innych jednostek

wymiar kierowniczy – ewidencjonowanie danych,

przetwarzanie informacji, problem wła

zewnętrznych i sposobów ich powiązania z zakładem

ściwego

zaplanowania wszelkich procesów produkcyjnych, nadzór

sposób zaprojektowania zakładów i wydziałów

produkcyjnych

nad pracą ludzi zatrudnionych w gnieździe, kontrolą

całego procesu produkcyjnego

WAśNE: Już na etapie projektowania istotną sprawą jest traktowanie poszczególnych zakładów jako nierozerwalnej

części całego przedsiębiorstwa

Strategie lokalizacji

Rodzaje lokalizacji przemysłu

wyróżnia się dwa typy:

swobodna - masa surowców potrzebnych do

produkcji jest mniejsza niż masa produktu

strategie ogólne – wybór terenu,

finalnego (np. przemysł precyzyjny).

regionu w którym zakład powinien być

zlokalizowany

związana - masa surowców potrzebnych do

produkcji jest większa niż masa produktu

strategie szczegółowe – wybór

końcowego (np. cukrownia).

konkretnego miejsca lokalizacji już na

przymusowa - wydobywanie surowców jest

danym terenie

zależne od obszaru ich występowania (np.

przemysł wydobywczy).

Czynniki lokalizacji przemysłu

Czynniki przyrodnicze

przyrodnicze

Baza surowcowa

pozaprzyrodnicze (społeczno-gospodarcze)

Dostęp do wody

specjalne

Klimat

Należy pamiętać że nie ma najważniejszego czynnika

lokalizacji, zmieniają się one w zależności od kraju,

branży, postępu technicznego itd.

8

Czynniki pozaprzyrodnicze

Czynniki specjalne

Baza energetyczna

Stopień ryzyka i stabilność gospodarki

Zasoby pracy

Przepisy prawne, celne itd.

Rynek zbytu

Ulgi podatkowe

Infrastruktura techniczna

Zaplecze naukowe

Polityka miejscowej administracji

Korzyści aglomeracji zakładów przemysłowych

Wpływ związków zawodowych

Czynniki mające wpływ na wybór

miejsca lokalizacji przedsiębiorstwa

Metody oceny miejsca lokalizacji

rynek zbytu – koszty transportu, reakcja na zmianę popytu, terminowość dostaw

Podstawową metodą jest metoda analizy czynników

stopień integracji danego zakładu z innymi jednostkami

organizacyjnymi przedsiębiorstwa

sprzyjających bądź utrudniających wybór miejsca lokalizacji:

dostępność personelu z punktu widzenia wymaganych kwalifikacji

analiza różnych czynników i przypisanie im wag

dostępność udogodnień tzw. infrastruktury socjalnej (transport)

usługi

analiza każdego z potencjalnych miejsc lokalizacji i ich

dostępność dróg transportowych – zaopatrzenie produkcyjne

ocena z punktu widzenia przyjętych czynników

dostępność uzbrojenia terenu – gaz, energia, woda, ścieki, odpady, system łączności

przydzieloną ocenę mnożymy przez daną wagę, jaką

dogodność warunków klimatycznych

przydzielono danemu czynnikowi, a następnie dodaje się

przepisy lokalne dotyczące warunków dzierżawy gruntu

uzyskane przez to wyniki dla wszystkich czynników

potencjalne miejsca na rozbudowę

uzyskano łączną ocenę dla danego miejsca lokalizacji

wymagania bezpieczeństwa

podatki lokalne, dotacje, możliwość uzyskania

niskooprocentowanych pożyczek na rozwój

bariery, udogodnienia

Lokalizacja obiektów i pomieszczeń

Kryteria dobrego

produkcyjnych – czynniki

rozmieszczenia obiektów

wielkość obiektu

1)Max elastyczności - można ją zmodyfikować w zależności od okoliczności.

2)Max współzależności - procesy dostaw i odbiorów powinny zapewniać maksimum

dostęp wewnątrz budynku z punktu widzenia

potrzeb współpracujących wydziałów, rozmieszczenie powinno być dokonane z transportu zaopatrzeniowego, oraz możliwości

globalnego punktu widzenia.

3)Max wykorzystania przestrzeni - zakłady powinny być traktowane jako obiekty przemieszczania się ludzi wewnątrz budynku

trójwymiarowe, okablowanie lub rurociągi - nad głowami pracowników, wykorzystuje się każde miejsce.

uzbrojenie – gaz, woda, p-poż.

4)Max przejrzystości - zapewnienie możliwości ciągłej optycznej kontroli personelu i wszelkich materiałów, nie mogą istnieć „kryjówki".

wymagania specjalne: potrzeby szczegółowej

5)Max dostępności - wszelkie punkty usługowe lub punkty obsługi eksploatowanej kontroli temperatury, specjalne oświetlenie i

powinny być łatwo dostępne.

6)Min odległości - wszelkie przemieszczenia powinny być dokonane, gdy jest to podłoże

konieczne i odbywać się na krótkie odległości, operacje przeładunkowe powodują koszty.

9

Kryteria dobrego

Zalety dobrego rozmieszczenia

rozmieszczenia obiektów

maszyn i urządzeń

7)Min ładunków lub przemarzania - najlepszy sposób to ten gdzie te

skrócenie całkowitego cyklu produkcji, umożliwia

czynności nie występują, redukuje się ich zakres do niezbędnego min.

obniżenie kosztów produkcji

8)Min niewygody - minimalizuje przeciągi, złe oświetlenia, aby nie miały złego wpływu na człowieka.

uproszczenie nadzoru i kontroli, wzrost jej skuteczności

9)Nieodłączne bezpieczeństwa - nikt nie może być narażony na

większa możliwość wprowadzania zmian produkcyjnych

jakiekolwiek zagrożenia

10)Max zabezpieczeń - zabezpieczenia przeciwpożarowe, przeciw

silniejsza integracja pracowników

zawilgoceniowe itp.

możliwość utrzymania odpowiedniego poziomu jakości

11)Efektywne przebiegi procesów - przepływy strumieni ładunków nie powinny si

produkcji

ę krzyżować, jednokierunkowy przepływ materiałów lub

pomieszczenia pracy.

większe bezpieczeństwo i higiena pracy

12)Identyfikacja z miejscem pracy - każdej grupie powinno się przydzielić własną przestrzeń pracy.

10