Opis poszczególnych przedmiotów (Sylabus)
Nazwa Przedmiotu: Antropologia kulturowa
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu: Obowiązkowy;
Poziom przedmiotu: Zaawansowany;
rok studiów, semestr: II mgr, semestr zimowy 2010/2011;
Liczba punktów ECTS: 4;
Metody nauczania: Wykład 30 h;
Język wykładowy: Polski;
Stopień oraz imię i nazwisko wykładowcy,: Doktor Ryszard Wójtowicz
Wymagania wstępne: Pozytywne zaliczenie poprzedniego semestru
studiów filozoficznych;
Cele przedmiotu (efekty kształcenia i kompetencji): 1. Celem
nauczania przedmiotu Antropologii kulturowej na studiach filozoficznych jest przyswojenie przez studentów podstawowej
wiedzy z zakresu problematyki przedmiotu: szkoły, główne
paradygmaty, cele i metody uprawiania antropologii kulturowej, ze
szczególnym uwzględnieniem podstawowych kategorii związanych z
określaniem przedmiotu(definicja, status, funkcja, struktura). 2.
Przedmiot
winien
również
dostarczyć
studentom
zasobu
niezbędnych pojęć ułatwiających im samodzielne studiowanie
literatury z w/w przedmiotu; 3.Wykład Antropologii kulturowej,
powinien także wpływać na tworzenie postaw otwartych,
liberalnych, tolerancyjnych, nastawionych na pluralizm różnych
ludzkich kultur; 4. Wykład powinien także umożliwić tworzenie
podejścia interdyscyplinarnego i wielostronnego do zjawisk
analizowanych w ramach wykładu.
LP.
Treści merytoryczne przedmiotu
LICZBA GODZIN
Główne pojęcia antropologii; rozróżnienie terminów ich zakres i treść:
antropologia kulturowa a antropologia społeczna; etnologia; etnografia.
I
Akceptowane i uznane przez antropologów jako fundamentalne, aspekty
rzeczywistości kulturowej (kultura jako zjawisko społeczne, historyczne, system 2 h symboli, a także jako instrumentalnie powiązana całość oraz jako zjawisko
psychologiczne);
II
Wymiary zróżnicowania teorii antropologicznej: podejście synchroniczne i
diachroniczne; atrybutywne i dystrybutywne do kultury; zewnętrzne i
2 h
wewnętrzne ujęcie kultury;
Periodyzacja dziejów antropologii: okres preformatywny, formatywny, pełnego
III
ukształtowania oraz okres krytyczny;
2 h
Ewolucjonizm. Główne założenia ewolucjonizmu kulturowego (Lewis Morgan,
IV
Społeczeństwo pierwotne; Edward Taylor, Cywilizacja pierwotna);
2 h
1
Dyfuzjonizm. Przedstawiciele oraz główne tezy dyfuzjonizmu (Wilhelm
V
Schmidt, Fazy rozwoju prawa macierzystego, Stefan Czarnowski, Wędrówka 2 h
narzędzia);
Funkcjonalizm. Bronisław Malinowski a funkcjonalizm strukturalny Alfreda
Reginalda Radcliff-Browna;
2 h
VI
Strukturalizm wzór i idee. Od de Saussura do Clouda Levi Straussa.
VII
(Elementarne struktury społeczeństwa, trójkąt kulinarny, mit Edypa);
2 h
Emil Durkheim. Główne założenia socjologizmu szkoły francuskiej i jej
VIII
znaczenie dla antropologii;
2 h
Franz Boas i jego szkoła. Monografiom historyczny i zasada relatywizmu w IX
badaniach antropologii kulturowej;
2 h
Konfiguracjonizm. Ruth Benedict (Wzory kultury; różnorodność kultur);
X
2 h
Culture and Personalisty Approach (psychokulturalizm). Abram Kardiner, XI
Ralph Linton, Edward Sapir, Margared Mead;
2 h
Neoewolucjonizm a materializm kulturowy. Tezy i ich rozstrzygnięcia (L. A.
XII
Withe, J. H. Steward, M. Sahlins, Ch. Knighta- rewolucja symboliczna);
2 h
Podejście akcjonistyczne, procesualne i marksistowskie w XX wiecznej
XIII
antropologii kulturowej (Transakcjonizm, szkoła manchesterska oraz trzy
2 h
dyskusje etnograficzne: Friedman kontra Leach – ekonomia polityczna
Kaczinów; Wilmsen kontra Lee – pustynia Kalahari; Obeyeseker kontra Sahlins
– śmierć kapitana Cooka);
Poststrukturalizm oraz feministki w antropologii kulturowej drugiej połowy XX
XIV
wieku. Edwin Ardener, Henrietta Moore, Salvatore Cuchiari;
2 h
Interpretacjonizm i postmodernizm w antropologii kulturowej. Evans Pritchard
XV
oraz Clifford Geertz. Writing Culture – James Clifford, Georg Marcuse, Mary L. 2 h Pratt, Stephen A. Tyler i inni;
Metody oceny: Zaliczenie
Spis zalecanych lektur:
1. A. Bernard, Antropologia kulturowa, PIW, Warszawa 2006;
2. Świat człowieka, świat kultury. Antologia tekstów klasycznej antropologii, red. E.
Nowicka, PWN, Warszawa 2007;
3. A. Kłoskowska, Socjologia kultury, PWN, Warszawa 2007;
4. B. Olszewska-Dioniziak, Człowiek, kultura, osobowość. Wstęp do klasycznej antropologii kulturowej, Alta, Kraków 2002;
5. K. Brozi, Antropologia kulturowa, UMCS, Lublin 1992;
2
6. F. Barth, A. Gingrich, R, Parkin, S. Silverman, Antropologia. Jedna dyscyplina cztery tradycje: brytyjska, niemiecka, francuska i amerykańska, tlum. J. Tegnerowicz, UJ, Kraków 2007;
7. L. H. Morgan, Społeczeństwo pierwotne, w: Świat człowieka, świat kultury…, s. 71-81;
8. E. B. Tylor, Cywilizacja pierwotna, w: Świat człowieka, świat kultury…, s. 82-96;
9. B. Malinowski, Argonauci zachodniego Pacyfiku, w: Świat człowieka, świat kultury…, s. 507-552;
10. A. R. Radclif-Brown, Brat matki w Afryce Południowej, w: Świat człowieka, świat kultury…, s. 591-598;
11. E. Evans-Pritchard , Wódz w lamparciej skórze, w: Świat człowieka, świat kultury…, s.612-620;
12. M. Mauss, Szkic o darze, w: Świat człowieka, świat kultury…, s. 107-168;
13. C. Levi-Strauss, Bororo, w: Świat człowieka, świat kultury…, s. 715-736;
14. C. Levi-Strauss, Struktura mitów, w: Świat człowieka, świat kultury…, s. 755-775;
15. F. Boas, Ewolucja czy dyfuzja, w: Świat człowieka, świat kultury…, s. 264-273; 16. A. L. Kreober, Istota kultury, w: Świat człowieka, świat kultury…, s. 279-289; 17. W. Schmidt, Fazy rozwoju prawa macierz ystego, w: Świat człowieka, świat kultury…, s. 315-322;
18. S. Czarnowski, Wędrówka narzęd zia, w: Świat człowieka, świat kultury…, s. 323-331; 19. R. Benedict , Różnorodność kultur, w: Świat człowieka, świat kultury…, s. 357-371; 20. R. Linton, Pojęcie kultury, w: Świat człowieka, świat kultury…, s. 403-420; 21. E. Spir , Nieświadome modelowanie zachowań w społeczeństwie, w: Świat człowieka, świat kultury…, s. 421-434;
22. B. L. Whorf, Model uniwersum Indian, w: Świat człowieka, świat kultury…, s. 435-441;
23. M. Mead, Dojrzewanie na Samoa, w: Świat człowieka, świat kultury…, s. 474-506; 24. L.A. White , Rozwój kultury, w: Świat człowieka, świat kultury…, s.641-647; 25. M. Harris, Matka krowa, w: Świat człowieka, świat kultury…, s. 670-682; 26. M. D. Shalins, Jak myślą tubylcy. O kapitanie Cooka na przykład, UJ, Kraków, 27. G. Obeyesekere ,Apoteoza kapitana Cooka, UJ, Kraków,
28. C. Geertz, Interpretacjonizm kultur, tłum. M. Piechaczek, UJ, Kraków 2005.
3
/podpis Kierownika
Zakładu/
4