Dr Piotr Pomorski

1

Przedmiot opodatkowania – ogólne wzory

PRZYCHÓD

MINUS

KOSZTY

= DOCHÓD

Gdy P > K

PRZYCHÓD

MINUS

KOSZTY

= STRATA

Gdy P < K

Dr Piotr Pomorski

2

Przedmiot opodatkowania –pojęcie przychodu

PRZYCHÓD =



wymierny efekt działalności,
aktywności podatnika,



osiągany w formie każdego
przysporzenia majątkowego,



które w sposób realny i
definitywny,



powiększa aktywa podatnika
lub zmniejsza jego pasywa.

Za przychody nie mogą być
uznane tylko te świadczenia,
które ustawa wyłącza spod
opodatkowania

Art. 2. 1. Przepisów ustawy nie stosuje się
do:
1)

przychodów z działalności rolniczej, z

wyjątkiem przychodów z działów specjalnych
produkcji rolnej,

 . 

2)

przychodów z gospodarki leśnej

3)

przychodów podlegających przepisom

o podatku od spadków i darowizn,
4)

przychodów

wynikających

z

czynności, które nie mogą być przedmiotem
prawnie skutecznej umowy
5)

przychodów z tytułu podziału wspólnego

majątku małżonków w wyniku ustania lub
ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej
oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po
ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub
śmierci jednego z nich.  
6)   przychodów

(dochodów)

armatora

opodatkowanych podatkiem tonażowym
7)   świadczeń na zaspokojenie potrzeb rodziny, o
których mowa w art.27 Kodeksu rodzinnego i
opiekuńczego, objętych wspólnością majątkową
małżeńską.

Dr Piotr Pomorski

3

Główne źródła przychodów
opodatkowanych PIT

PRACA

PODATNIKA

PRACA

PODATNIKA

MAJĄTEK

PODATNIKA

POZOSTAŁE

ŹRÓDŁA

Stosunek

pracy

Działalność

gospodarcza

Sprzedaż

rzeczy

Dochody

nieujawnione

Służbowy

stosunek pracy

Działalność

wykonywana

osobiście

Najem /

dzierżawa

rzeczy

Dochody nie

znajdujące

pokrycia w

źródłach

ujawnionych

Spółdzielczy

stosunek pracy

Działy

specjalne

produkcji

rolnej

Kapitały

finansowe

Dochody

subwencyjne

Praca

nakładcza

(chałupnicza)

Członkostwo w

Rolniczych

Spółdzielniach

Produkcyjnych

Prawa

majątkowe

Inne

Dr Piotr Pomorski

4

Wybrane typy przychodów zwolnionych od PIT
( art. 21)

NIEŁĄCZĄCE SIĘ Z DOCHODEM

SPOŁECZNE

STYMULACYJNE

POZOSTAŁE

ODSZKODOWANIA ZADOŚCUCZYNIENIA,

KWOTY WYPŁACONE Z UBEZPIECZENIA

( Z WYJĄTKIEM ZWŁASZCZA TYCH

ZWIĄZANYCH Z DZIAŁALNOŚCIĄ

GOSPODARCZĄ ORAZ Z INNYCH TYTUŁÓW

NIŻ UGODY SĄDOWE)

ALIMENTY –

WSZYSTKIE NA RZECZ DZIECI DO 25

ROKU ŻYCIA I DZIECI

NIEPEŁNOSPRAWNE;

POZOSTAŁE – DO 700 ZŁ MC

STYPENDIA NAUKOWE,

ŚWIADCZENIA POMOCY

MATERIALNEJ DLA

STUDENTÓW

( vide art. 21/1/40 – 41)

WYGRANE W GRACH:

- KASYNO / BINGO

= W CAŁOŚCI

ZWOLNIONE

-

AUDIO-TELE-TURNIEJE

-

= DO 760 ZŁ

-

LOTTO, LOTERIE

-

= DO 2280 ZŁ

DIETY ZA CZAS PODRÓŻY SŁUŻBOWEJ

ŚRODKI Z POMOCY SPOŁECZNEJ

ODSETKI OD SPW DO

WYSOKOŚCI CENY ZAKUPU

SPW

UMORZONE NALEŻNOŚCI

WOBEC BANKÓW W

ZWIĄZKU Z USTAWĄ O

POMOCY PAŃSTWA W

SPŁACIE KREDYTÓW

MIESZKANIOWYCH

OSOBOM, KTÓRE

UTRACIŁY PRACĘ

oraz

DOPŁATY DO

OPROCENTOWANIA

KREDYTÓW PROGRAMU

„RODZINA NA SWOIM”

ŚWIADCZENIA PRZYZNANE ŻOŁNIERZOM I

FUNKCJONARIUSZOM WYKONUJĄCYM

ZADANIA PODCZAS MISJI POKOJOWYCH /

AKCJI ZAPOBIEŻENIA TERROROWI

( Z WYJĄTKIEM WYNAGRODZENIA ZA

PRACĘ)

ZASIŁKI: PIELĘGNACYJNY, RODZINNY

( Z WYĄJTKIEM ZASIŁKÓW DLA

BEZROBOTNYCH),

ODPRAWA POŚMIERTNA,

POMOC PIENIĘŻNA DLA RODZIN

ZASTĘPCZYCH

DOCHODY PODATNIKÓW

OSIĄGNĘTE NA TERENIE

SPECJALNYCH STREF

EKONOMICZNYCH

OPROCENTOWANIE NADPŁAT

PODATKOWYCH

UMORZONE POŻYCZKI I KREDYTY

STUDENCKIE

NAGRODY ZA MEDALE NA

IGRZYSKACH OLIMPIJSKICH

DOTACJE Z BUDŻETU PAŃSTWA,

DOTACJE Z BUDŻETU JST,

KWOTY WYPŁANE PRZEZ AGENCJE

WYKONAWCZE,

DOPŁATY UNIJNE

DOCHODY Z TYTUŁU OSZCZĘDZANIA

NA INDYWIDUALNYCH KONTACH

EMERYTALNYCH

DOCHODY Z ODPŁATNEGO

ZBYCIA NIERUCHOMOŚCI,

JEŻELI ZOSTAŁY

PRZEZNACZONE NA CELE

MIESZKANIOWE

(dokładny wzór: art.

21/1/131)

PRZYCHODY ZE

SPRZEDAŻY

NIERUCHOMOŚCI

WCHODZĄCYCH W SKŁAD

GOSPODARSTWA

ROLNEGO

5

Przedmiot opodatkowania –pojęcie kosztów

Definicja legalna:

Art.22: „Kosztami
uzyskania przychodów są
koszty poniesione w celu
osiągnięcia przychodów
lub zachowania albo
zabezpieczenia źródeł
przychodów”

Definicja doktrynalno – orzecznicza:
Koszty to nakłady pieniężne i rzeczowe
      poniesione przez podatnika, tzn. pokryte

przede wszystkim ze składników jego majątku,
     definitywne, tzn. ich wartość nie może być

zwrócona /zrefundowana podatnikowi,
   racjonalne, tzn. mają być poniesione w celu

osiągnięcia, zabezpieczenia lub zachowania
konkretnego przychodu lub źródła przychodu,
      gospodarczo uzasadnione, tzn. celowe i

efektywne, przy czym pozostawia się to
subiektywnej

ocenie

podatnika;

organy

podatkowe badają jedynie obiektywny związek
przyczynowo – skutkowy między poniesieniem
wydatków a osiągnięciem przychodów,
       prawidłowo udokumentowane, gdyż w

przeciwnym razie nie będą mogły służyć za
dowód w postępowaniu podatkowym

Do potrącenia jako koszty nadają się przede
wszystkim wydatki niezabronione przez
ustawę

o

PIT;

brak

jest

natomiast

„pozytywnej” listy tego, co można jako koszt
odliczyć

6

Rodzaje kosztów

Rodzaje

kosztów

Charakterystyka

Przykładowe

zastosowanie

Rzeczywiste

Odliczenie pełnych

kwot poniesionych

wydatków

( „co do złotówki”)

Z działalności gospodarczej

Z działów specjalnych

produkcji rolnej ( opcja 1)

Z najmu i dzierżawy

Ryczałtowe

Odliczenie z góry

określonych kwotowo

lub procentowo

wydatków

Ze stosunku pracy

Z praw autorskich

Z działalności wykonywanej

osobiście

Szacunkowe

(........określenie

dochodu, a przez

to i kosztów)

Odliczenie z góry

określonych

wydatków, zwykle w

proporcji do

przychodów

Z działów specjalnych

produkcji rolnej (opcja 2)

Z likwidacji działalności

gospodarczej

7

Przedmiot opodatkowania – pojęcie dochodu i
straty

Dochód –

nadwyżka

przychodu nad kosztami
uzyskania

Dochód

jest główną

podstawą opodatkowania
PIT

Strata –

nadwyżka

kosztów nad przychodem

Strata poniesiona w danym roku
podatkowym może być
odliczona od dochodu
uzyskanego w ciągu najbliższych
5 lat podatkowych, ale pod
warunkiem, że:



w jednym roku można odliczyć
max. 50% straty



stratę można odliczyć tylko z
tego samego źródła dochodu, w
którym powstała

Dr Piotr Pomorski

8

Reguły obliczania dochodu

i podatku dochodowego

9

Dwa systemy obliczania podatku PIT

SYSTEM KUMULACJI

SYSTEM OBLICZANIA

PODATKU

SYSTEM LINIOWY

DOCHÓD

PRZEDMIOT

OPODATKOWANIA

PRZYCHÓD

ROCZNA

SUMA

DOCHODÓW

PODSTAWA

OPODATKOWANIA

KWOTA PRZYCHODU

Z KAŻDEGO ŹRÓDŁA

liczona osobno

(bez sumowania z innymi

przychodami czy

dochodami)

STAWKI PODATKOWE

ODRĘBNE STAWKI

LINIOWE DLA

POSZCZEGÓLNYCH

PRZYCHODÓW

( vide slajd 12)

PROGRESYWNA

SKALA PODATKOWA

PROPORCJONALNA

Reguła:

SAMOOBLICZANIE

PODATKU

TRYB PŁATNOŚCI

PODATKU

Reguła: POBÓR

PODATKÓW PRZEZ

PŁATNIKÓW

Podstawa

stawka

Do 85 528 zł

18% x POP – 556

zł

Powyżej 85 528 zł

32 % X (POP – 85

528 zł) + 14 839 zł

Obliczanie PIT
metodą kumulacji

10

Obliczanie PIT
innymi metodami

Metoda

Zastosowanie

Algorytm

Liniowa
zwykła

Art. 24/3 – likwidacja DG = stawka 10%

Art. 30/1/2 – przychody z wygranych w

konkursach = stawka 10%

Art. 30 A – dochody z kapitałów =

stawka 19%

Art. 30 B – dochody z giełdy = stawka

19%

Art. 30 E – dochody ze sprzedaży

nieruchomości = stawka 19%

Art. 29 – przychody nierezydentów z

działalności wykonywanej osobiście =

stawka 20%

Art. 30/1/5 - przychody informatorów

Policji = stawka 20%

Art. 30 /1/7 - dochody ze źródeł

nieujawnionych = stawka 75%

PIT =
stawka liniowa x przychód

( WAŻNE: podane obok i
poniżej przykłady stawek
liniowych są ujęte w
katalogu numerus clausus,
co oznacza, że wszystkie
inne

przychody

są

obliczane

systemem

kumulacji)

Liniowa

dla

przedsiębiorc
ów

Art. 30 C - dochody z działalności
gospodarczej = stawka 19%

PIT dg =
19 % x ( Pdg – Kdg – ZUS)
- PUZ

11

Dr Piotr Pomorski

12

Źródło: praca podatnika

TYP

STOSUNEK PRACY, SŁUŻBOWY STOSUNEK PRACY,
SPÓŁDZIELCZY STOSUNEK PRACY, PRACA

NAKŁADCZA

PRZYCHOD

Y

Obliczane według metody k a s o w e j
[ = liczą się kwoty faktycznie otrzymane przez podatnika –

przede wszystkim WYPŁACONE wynagrodzenie czy inne

należności z tego tytułu]

KOSZTY

Ryczałtowe, zależą od ilości pracodawców i tego, czy do

choćby jednego z nich dojeżdżaliśmy przekraczając granice

administracyjne miejscowości

Wyższe koszty - tylko dla tych, którzy udowodnią je

imiennymi biletami okresowymi

System

obliczeń

SYSTEM KUMULACJI

MIESIĘCZNIE

ROCZNIE

1 PRACODAWCA

111, 25 zł

1335 zł

> 1 PRACODAWCA

111, 25 zł

2002 zł

1 PRACODAWCA I DOJAZD

139, 06 zł

1668 zł

> 1 PRACODAWCA I

DOJAZD

139, 06 zł

2502 zł

13

Źródło: praca podatnika

TYP

DZIAŁALNOŚĆ WYKONYWANA OSOBIŚCIE

( art.13 – m.in. przychody z umów o

dzieło i umów zlecenia, przychody sportowców,

sędziów sportowych, innych przedstawicieli

wolnych zawodów, przychody biegłych,

płatników, inkasentów)

PRZYCHODY

Obliczane metodą kasową

KOSZTY

Ryczałtowe według stawki 20% przychodu
Z wyjątkiem tzw. drobnych zleceń i umów o

dzieło nie przekraczających jednorazowo 200 zł

= wówczas nie liczy się kosztów, tylko od razu

pobiera się zryczałtowany 18% PIT

System

obliczeń

SYSTEM KUMULACJI

14

Źródło: praca podatnika (3)

TYP

DZIAŁY SPECJALNE PRODUKCJI ROLNEJ

System

obliczeń

obliczenie dochodu:
Wariant 1: przychody rzeczywiste minus koszty

rzeczywiste = dochód
Wariant 2: szacunkowe obliczenie dochodu na

podstawie tabel z załącznika nr 2 do ustawy

obliczenie podatku:
Wariant A:

SYSTEM KUMULACJI

dochodu (1) lub (2) z

innymi
Wariant B: podstawienie dochodu (1) lub (2) do

stawki liniowej 19% jak dla działalności

gospodarczej

15

Źródło: praca podatnika (4)

TYP

POZAROLNICZA DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA

PRZYCHODY

Obliczane metodą m e m o r i a ł o w ą

( = liczą się kwoty należne od kontrahentów za wydanie

towaru / wykonanie usługi, czyli z chwili powstania

wierzytelności, a nie w terminie faktycznej zapłaty za

towar / usługę)

System

obliczeń

Wariant 1 ( na zasadach ogólnych):

Przychody memoriałowe minus koszty rzeczywiste

= dochód (SYSTEM KUMULACJI)

Wariant 2 ( stawka liniowa, art.30 c):

[Przychody memoriałowe minus koszty rzeczywiste] X 19%

= PIT z działalności gospodarczej

Wariant 3 ( zryczałtowany):

rezygnacja z PIT na rzecz RPE, karty podatkowej

lub podatku tonażowego

16

Działalność gospodarcza: Skutki wyboru
stawki liniowej (19%) z art. 30 c



Utrata prawa do wspólnego rozliczania z
małżonkiem / samotnie wychowywanym
dzieckiem



Z ulg: tylko składki na ZUS i PUZ



Niemożność skorzystania ze zwolnień
dochodów uzyskanych w specjalnej strefie
ekonomicznej

17

Źródło: majątek podatnika (1)

TYP

NAJEM / DZIERŻAWA RZECZY

PRZYCHOD

Y

Obliczane metodą m e m o r i a ł o w ą
( = liczą się kwoty czynszu należnego od najemnców z

chwili powstania wierzytelności, a nie w terminie

faktycznego uregulowania należności)

System

obliczeń

Wariant 1: ( na zasadach ogólnych)
Przychód memoriałowy minus koszty rzeczywiste = dochód
SYSTEM KUMULACJI

Wariant 2: (zryczałtowany, rezygnacja z PIT na rzecz RPE)
Przychód memoriałowy X stawka liniowa 8.5% = RPE do

zapłaty

WAŻNE: Wybór RPE

z najmu / dzierżawy nie pozbawia

małżonków / samotnych opiekunów prawa od wspólnego

opodatkowania

Dr Piotr Pomorski

18

Źródło: majątek podatnika (2)

TY

P

SPRZEDAŻ

RUCHOMOŚCI

Podlega PIT w ciągu
6 miesięcy od końca
miesiąca, w którym
podatnik nabył

ruchomość

SPRZEDAŻ

NIERUCHOMOŚCI

Podlega PIT w ciągu 5 lat
od końca roku, w którym
podatnik nabył /
wybudował

nieruchomość

PRZYCHÓ

D

Obliczany metodą
memoriału

Obliczany metodą
memoriału

KOSZTY

Rzeczywiste

Rzeczywiste

System
obliczeń

SYSTEM KUMULACJI

Odrębna stawka liniowa

Dr Piotr Pomorski

19

Zasady obliczania PIT od nieruchomości
sprzedawanych w 2010 i 2011 roku

DATA NABYCIA

NIERUCHOMOŚCI

JAK OBLICZYĆ PIT?

ZWOLNIENIA

1.01.2005 –

31.12.2006

( dla

sprzedawanych w

2011 roku – zakup

w 2006 roku)

10% PRZYCHODU

(do odliczenia jedynie opłaty

notarialne i skarbowe)

PIT płatny w ciągu 14 dni od

sprzedaży

ZAWSZE: jeżeli sprzedawana nieruchomość
została uzyskana w drodze spadku lub
darowizny
WARUNKOWO: jeżeli podatnik w terminie 14
dni od sprzedaży zadeklaruje, że przeznaczy
przychód na cele mieszkaniowe

1.01.2007 –

31.12.2008

19% DOCHODU

( do odliczenia opłaty

notarialne i skarbowe oraz

wszystkie nakłady, które

sprzedawca poczynił na rzecz

tej nieruchomości)

PIT płatny w terminie

rocznego zeznania

MELDUNKOWE: Jeżeli podatnik udowodni, że
był zameldowany na pobyt stały w tej
nieruchomości przez 12 miesięcy przed
dniem sprzedaży

Od 1.01.2009

do chwili obecnej

19% DOCHODU

( do odliczenia opłaty

notarialne i skarbowe oraz

wszystkie nakłady, które

sprzedawca poczynił na rzecz

tej nieruchomości)

PIT płatny w terminie

rocznego zeznania

MIESZKANIOWE: Jeżeli podatnik w ciągu 2 lat
od końca roku w którym sprzedał
nieruchomość przeznaczy uzyskany stąd
przychód na cele mieszkaniowe ( np.
nabycie mieszkań, działek budowlanych,
spłatę kredytów mieszkaniowych) na terenie
POL, innego kraju UE lub EOG albo
Szwajcarii

Dr Piotr Pomorski

20

Źródło: majątek podatnika

TYP

PRAWA MAJĄTKOWE
(np. prawa autorskie)

KAPITAŁY PIENIĘŻNE
Wykorzystywane: np. odsetki od
pożyczek, odsetki od depozytów,
dywidendy, przychody z tytułu
udziału w funduszach inwestycyjnych

Zbywane:
np. sprzedaż papierów wartościowych lub
Instrumentów pochodnych

PRZYCHÓD

Obliczony metodą

kasową

Obliczony metodą memoriałową

KOSZTY

Ryczałtowe
= 50 % przychodu

Rzeczywiste

System

obliczeń

SYSTEM KUMULACJI Odrębna stawka liniowa = 19%

Dr Piotr Pomorski

21

Źródło: dochody subwencyjne

TYP

EMERYTURY, RENTY, STYPENDIA, ZASIŁKI

DLA BEZROBOTNYCH, NAGRODY I WYGRANE
W KONKURSACH

PRZYCHOD
Y

Obliczane metodą kasową ( liczą się
faktycznie wypłacone kwoty)

KOSZTY

BRAK!!!!

System
obliczeń

SYSTEM KUMULACJI
( z wyjątkiem nagród w konkursach
= stawka liniowa 10%)

Dr Piotr Pomorski

22

Opodatkowanie przychodów ukrywanych
przed fiskusem

TYP 1: przychody nie znajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach (jeśli podatnik informuje organy
podatkowe o źródłach swoich przychodów, ale jego styl życia i inne czynniki nie znajdują odzwierciedlenia w
deklaracjach podatkowych)
TYP 2: przychody pochodzące ze źródeł nieujawnionych (kiedy podatnik mimo ustawowego obowiązku nie
informuje o istnieniu danego źródła przychodu)

UWAGI:



oba rodzaje przychodów opodatkowane są najwyższą stawką, jaka występuje w PIT = 75 %



opodatkowanie takich przychodów może nastąpić jedynie po przeprowadzonej kontroli skarbowej lub
postępowaniu podatkowym. Od decyzji ustalającej 75% podatek podatnik ma prawo odwołać się.



prawo do wydania takiej decyzji wygasa po upływie 5 lat licząc od końca roku podatkowego w którym minął
termin zapłaty podatku ( więc de facto w PIT będzie to okres 6 lat od chwili zatajenia dochodów do
opodatkowania)



w postępowaniu i w kontroli skarbowej należy bardzo starannie przeprowadzić postępowanie dowodowe ( w
oparciu np. o informacje własne organów podatkowych, informacje spływające z banków, domów maklerskich,
towarzystw ubezpieczeniowych, również donosów) , należy dokładnie wyjaśnić wszelkie okoliczności faktyczne
( np. na podstawie badania rzetelności ksiąg rachunkowych ) i sprawdzić prawdziwość wyjaśnień podatnika ( np.
szacując jego faktycznie poniesione wydatki oraz wartość zgromadzonego mienia)



ciężar udowodnienia tego nielegalnego procederu jest złożony; w pierwszej kolejności spoczywa on na organie
podatkowym, aż do momentu stwierdzenia, że poniesione wydatki podatnika są znacznie wyższe niż
zadeklarowane przez niego dochody; potem następuje

domniemanie

ustawowe, iż podatnik nie ujawnił

wszystkich bądź sfałszował ujawnioną kwotę przychodów; wówczas przeprowadzenie

kontrdowodu

, który obali to

domniemanie spoczywa na podatniku.

Dr Piotr Pomorski

23

Sytuacje, w których dochody są ustalane
szacunkowo (1)

1/ opcjonalnie: dla podatników

prowadzących działy specjalne

produkcji rolnej

2/ jeżeli nierezydent -

przedsiębiorca prowadził księgi

podatkowe, ale ich dane są

niewiarygodne, wówczas

dochód jest oszacowany jako

udział przychodu w wysokości:

D = 5% P - w zakresie handlu
D = 10% P - co do działalności budowlanej
D = 60% P - z działalności w zakresie

pośrednictwa
D = 80% P - z usług adwokatów lub

rzeczoznawców
D = 20% P - w pozostałych przypadkach

3/ przy likwidacji działalności

gospodarczej oblicza się remanent

( wartość niesprzedanych

towarów według cen z dnia likwidacji)

następnie stosuje się wzór:

dochód z ost.3 mcy
---------------------- x remanent
przychód z ost. 3 mcy

wynik ten jest szacunkowym

dochodem do opodatkowania stawką

liniową 10%

( PIT płatny w terminie ostatniej zaliczki

podatkowej)

`

UWAGA: od 1.01.2011 roku

podatek ten został uchylony.

Dr Piotr Pomorski

24

Sytuacje, w których dochody są ustalane
szacunkowo (2)

4) Podmioty powiązane:



jeżeli istnieją związki zarządcze, kontrolne, kapitałowe, rodzinne, majątkowe lub

pracownicze pomiędzy podmiotem krajowym ( rezydentem) a zagranicznym ( nierezydentem)



lub te same osoby fizyczne mają udział w zarządzaniu lub w kapitale podmiotu krajowego i

zagranicznego

.......i w wyniku tych powiązań podmioty te



ustalają między sobą inne warunki niż w stosunkach z innymi podmiotami, albo inne niż

te, które ustalają zwykłe podmioty niezależne,



i przez to zaniżają swoje przychody lub zawyżają koszty

........wówczas organy podatkowe samodzielnie



oszacowują dochód tych podmiotów,



wymierzają im podatek PIT ( na ustawowych zasadach)

Art. 30d.  1. Jeżeli właściwy organ podatkowy lub właściwy organ kontroli skarbowej określi

dochód podatnika w wysokości wyższej (stratę w wysokości niższej) niż zadeklarowana

przez podatnika w związku z dokonaniem transakcji z podmiotami powiązanymi, a

podatnik nie przedstawi tym organom wymaganej przez te przepisy dokumentacji

podatkowej - różnicę między dochodem zadeklarowanym przez podatnika a określonym

przez te organy opodatkowuje się stawką 50 %.

Dr Piotr Pomorski

25

Algorytm obliczania
zaliczek na PIT (1)

Ogólny wzór na obliczenie zaliczek na PIT

ZAL m = ( P m – K m – ZUS m) x stawka – PUZ m

Podstawa wymiaru zaliczki (PWZ)

gdzie:
ZAL m = zaliczka miesięczna
P m = przychód miesięczny
K m = koszty miesięczne
ZUS m i PUZ m = składki miesięczne

Dr Piotr Pomorski

26

Algorytm obliczania

zaliczek na PIT

TYP PRZYCHODU:
Zaliczki z umowy o pracę i stosunków
pokrewnych
Zaliczki z rent i emerytur

1.

Istnieją 2 stawki zaliczek: 18% i
32%

2.

O tym, która z nich jest
stosowana decyduje to, w którym
przedziale podatkowym znajduje
się liczona narastająco od
początku roku PWZ

3.

Miesiąc, w którym PWZ
przechodzi do wyższego szczebla
objęty jest niższą stawką

PRZYKŁAD:
Podatnik pracuje na umowę o pracę,
uzyskując:
Pm = 14 000 zł
Km = 111,25 zł
ZUSm = 3 000 zł
PUZm = 1088 zł
Oblicz zaliczki na PIT.

ROZWIĄZANIE:
a. Najpierw obliczam PWZ miesięczną
14 000 – 111,25 – 3000 = 10889 zł
b. Sprawdzam, przez ile miesięcy PWZ
liczona narastająco od początku roku
będzie w I przedziale tabeli podatkowej
( czyli kiedy przekroczy 85 528 zł)
Nastąpi to w ósmym miesiącu ( sierpniu)
c. podstawiam do ogólnego wzoru
8 mcy x [18% x 10 889 zł] +
4 mcy x [32% x 10 889 zł]
- 12 mcy x 1088 zł = 16 552 zł

Przypadki preferencyjnego obliczania zaliczek z
dochodów ze stosunku pracy (art. 32/1, 32/3)

Preferencja

Oświadczenie podatnika złożone

płatnikowi:

A

Zal const =
PWZ x 18%

-

(556,02 zł : 12)

-

PUZ

1/ Zamierzam opodatkować się wspólnie z
małżonkiem,
2/ moje dochody roczne nie przekroczą progu
podatkowego,
3/ małżonek lub dziecko nie uzyskują żadnych
dochodów z wyjątkiem renty rodzinnej

B

Zal const =
PWZ x 18%
- PUZ

1/ Zamierzam opodatkować się wspólnie z
małżonkiem,
2/ moje dochody roczne uplasują mnie w drugim
szczeblu
3/ małżonek lub dziecko nie uzyskują żadnych
dochodów z wyjątkiem renty rodzinnej (albo)
dochody roczne małżonka nie przekroczą progu
podatkowego

C

Zal A – (556,02 zł:12)
Zal B – (556,02 zł:12)

1/

Nie

osiągam

dochodów

z

działalności

gospodarczej
2/

Nie

uzyskuję

renty

ani

emerytury

za

pośrednictwem płatnika
3/ Nie otrzymuję świadczeń z Fund.Gw.Świadcz.Prac.
4/ Płatnik jest właściwy do dokonania pomniejszenia
zaliczki

Dr Piotr Pomorski

27

Dr Piotr Pomorski

28

Algorytm obliczania
zaliczek na PIT

TYP PRZYCHODU:
Działalność wykonywana
osobiście
Prawa majątkowe
Dochody z kapitałów
Dochody z giełdy

Istnieje jedna stawka

liniowa

dla tych przychodów = 19%

PRZYKŁAD:
Podatnik uzyskał 6000 zł przychodu
z praw autorskich. Oblicz zaliczkę i roczny
PIT

ROZWIĄZANIE:
a. Zaliczka: PWZ x stawka, czyli:
(6000 – 3000) x 19% = 570 zł

b. PIT: P – K = D czyli
6000 – 3000 = 3000 zł
Dochód podstawiam do tabeli podatkowej:
3000 x 18% - 556 = (-16, czyli 0 zł)

c. Porównuję
PIT 0 zł < zaliczka 570 zł
Podatnik ma 570 zł nadpłaty podatkowej

Dr Piotr Pomorski

29

Algorytm obliczania
zaliczek na PIT

TYP PRZYCHODU:
Działalność gospodarcza
Najem i dzierżawa

1.

obowiązek

zapłaty

pierwszej

zaliczki powstaje w miesiącu, w

którym PWZ liczona od początku roku

z tego źródła przychodu przekroczyła

minimum wolne od podatku ( 3091 zł)

2. zaliczka w tym miesiącu obliczana

jest tak jak podatek, czyli tabela z art.

27

3. zaliczki w następnych miesiącach

= różnica między podatkiem od PWZ

liczonej od początku roku a sumą

pobranych zaliczek za miesiące

poprzednie

PRZYKŁAD:
Podatnik przez 4 miesiące wynajmuje mieszkanie,
pobierając za to miesięczny czynsz w wysokości 2000
Zł. Oblicz zaliczki

ROZWIĄZANIE
a. Obliczam PWZ ( zakładam brak kosztów)
2000 zł

b. Rozbijam obliczenie na poszczególne miesiące:
Wrzesień: 2000 zł – nie trzeba płacić zaliczki

Październik: 2000 + 2000 = 4000 zł
Zaliczka = 4000 x 18% - 556 = 164 zł

Listopad = 2000 + 2000 + 2000 = 6000 zł
Zaliczka = 6000 x 18% - 556 = 524 zł
Minus zaliczka za październik = 524 – 164 = 360 zł

Grudzień = 2000 + 2000 + 2000 + 2000 = 8000 zł
Zaliczka = 8000 x 18% - 556 = 884
Minus zaliczki za październik i listopad
884 – ( 164 + 360) = 360 zł