Najczęstsze wady kolan i

stóp

Joanna Łuczak

Staw kolanowy

Największy staw ustroju ludzkiego.

Na skutek ewolucyjnego rozrostu kości

piszczelowej i inwolucji kości strzałkowej,

powstał staw łączący dwie kości - staw udowo-

piszczelowy (pomijając rzepkę).

Do stawu kolanowego zalicza się również staw

udowo- rzepkowy oraz staw piszczelowo-

strzałkowy.

W stawie kolanowym odbywają się ruchy

zgięciowo-wyprostne oraz rotacyjne. Ruch

obrotowy fizjologicznie dokonuje się tylko

podczas zgięcia kolana.

Staw kolanowy ze względu na pełnioną funkcję,

posiada bardzo silnie rozbudowany aparat

więzadłowy.

Powierzchnie stawowe tworzą

wypukłe kłykcie kości udowej

(główka stawowa) ślizgające się po

wklęsłych powierzchniach kłykci

kości piszczelowej (panewka

stawowa).

Ruchy ułatwia maź stawowa

wydzielana przez błonę wyścielającą

jamę stawu.

Dodatkowym zabezpieczeniem

stabilizującym oraz pełniącym rolę

amortyzatora drgań są łąkotki,

położone na powierzchni stawowej

kości piszczelowej.

Jedynym zwierzęciem, które ma

cztery stawy kolanowe, jest słoń.

Ustawienie kolan a-kolana proste,

b- kolana koślawe, c-kolana szpotawe.

Kolana koślawe

Wada może być wrodzona lub nabyta.

Najczęściej wyróżnia się: koślawość wrodzoną,

pokrzywiczą, idiopatyczną, porażeniową, pozapalną,

pourazową.

W kolanach koślawych oś podudzia tworzy z osią uda
kąt otwarty na zewnątrz, a kostki przyśrodkowe, przy

wyprostowanych i zwartych kolanach, są oddalone od

siebie o ponad 5 centymetrów.

Za fizjologiczną koślawość uważa się odchylenie od osi

przeciętnie 2-3 centymetrów, ale nie większą niż 5

centymetrów.

Kolano koślawe.

W koślawości kolan występują zmiany

kostne (skrzywienie kości udowej lub

piszczelowej, przerost w stawie

kolanowym) i mięśniowo-wiązadłowe, w

wyniku których istnieje predyspozycja

do zwichnięcia rzepki.

Jeśli wada jest silnie wyrażona po jednej

stronie lub jest jednostronna po jednej

stronie może wytworzyć się skolioza w

odcinku lędźwiowym.

Kolana szpotawe

W tym zniekształceniu kończyny dolne są

skręcone do wewnątrz, występuje

nadwyprost w stawach kolanowych, mięsnie

wewnętrznej strony kończyn dolnych ulegają

skróceniu, a po stronie zewnętrznej

nadmiernie rozciągają się. Oś podudzia

tworzy z osią uda kąt otwarty do wewnątrz.

Kolano szpotawe.

Wielkość odchylenia mierzy się w

centymetrach, rozstępem między

kłykciami przyśrodkowymi przy

stopach zwartych. Szpotawość kolan

występuje najczęściej przy nadwadze

oraz przy krzywicy.

Wady stóp

„...tak długo jak człowiek

jest człowiekiem i tak długo

jak pozostaje człowiekiem właśnie

przez swoje stopy jest rozpoznawany

w całym królestwie zwierząt.”

Frederick Wood-Jones

Stopa swoją budową i funkcją

przystosowana jest do dźwigania i

elastycznego przenoszenia ciężaru ciała

w czasie chodu, do amortyzowania

wstrząsów powstających w czasie

poruszania się (hamowanie

przyśpieszenia kończyny, uderzanie pięty

o podłoże).

Prawidłowo wysklepiona stopa dotyka

podłoża trzema fizjologicznymi punktami

podparcia: piętą, głową pierwszej i głową

piątej kości śródstopia.

Fizjologiczne punkty podparcia.

Między tymi punktami przebiegają główne łuki stopy:

podłużny przyśrodkowy, podłużny boczny i

poprzeczny przedni.

Łuk podłużny przyśrodkowy zaczyna się na guzie

piętowym, obejmuje kość łódkowatą, I klinową i

kończy się na głowie I kości śródstopia.

Łuk podłużny boczny biegnie od guza kości piętowej

przez kość sześcienną do głowy V kości śródstopia.

Łuk poprzeczny przedni jest utworzony przez głowy

pięciu kości śródstopia.

Zniekształcenia stopy: a-stopa końska, b- stopa piętowa,

c-stopa szpotawa, d-stopa płaska, e- stopa płasko-koślawa,

f- stopa wydrążona.

Stopa płaska (płaskostopie

czynnościowe)

• Stopa posiada niski lub obniżający się łuk

podłużny, który jest wynikiem niewydolności

układu mięśniowo-wiązadłowego. Przeciążenie

stopy spotęgowane niewydolnością jej układu

doprowadza do zniekształceń, bolesności oraz

zaburzenia funkcji.

• Płaskostopie jest jednym z bardziej

powszechnych dolegliwości stóp. W młodszym

wieku szkolnym nie musi dostarczać bodźców

bólowych, jednak zaniedbanie i brak

korektywy może nieść odległe, negatywne

skutki.

Stopa płasko-koślawa

Istotą tego zniekształcenia jest ustawienie

w nawróceniu kości stępu oraz obniżenie

sklepienia podłużnego stopy, najczęściej

na tle niewydolności statycznej. Powstają

w wyniku niewydolności układu

dynamicznego mięśniowo –

więzadłowego i występują w postaci

odchyleń osi pionowej ości piętowej na

zewnątrz większych niż 5 stopni z

jednoczesnym obniżeniem sklepienia

stopy.

Stopa szpotawa

Jest odwrotnością stopy płasko-

koślawej. Charakteryzuje się

skręceniem pięty do wewnątrz i

oparciem jej na krawędzi

zewnętrznej.

Stopa wydrążona

• Zniekształcenie charakteryzuje się

nadmiernym wysklepieniem, w odcinku

między guzem a głowami kości śródstopia,

przy równoczesnym skróceniu tego

odcinka. Nadmiernemu wysklepieniu stopy

towarzyszy szponowate ustawienie palców

i skrócenie rozcięgna podeszwowego.

Zniekształcenie powoduje skrócenie stopy.

• Przyczyną tej wady są anomalie w obrębie

dolnego odcinka rdzenia kręgowego oraz

zaburzenia równowagi mięśniowej.

Stopa koślawa

• Odchylenie kości piętowej na

zewnątrz od osi pionowej większej niż
5 stopni.

Stopa wiotka

• Odwracalna postać stopy

płasko – koślawej.

Stopa końska

• Utrwalone ustawienie stopy w zgięciu

podeszwowym.

Stopa piętowa

• Utrwalone ustawienie stopy w

przeproście grzbietowym.

Zdrowe stopy są ważnym elementem

zdrowia całego organizmu. Stopy chore,

zniekształcone utrudniają poruszanie się,

sprawiają ból i wpływają na zmęczenie.

Stopa ładna – to stopa przede

wszystkim zdrowa.

Płaskostopie podłużne

• Stan w którym obniżone jest

sklepienie podłużne stopy

dynamiczne i statyczne.

Płaskostopie poprzeczne

• Stan w którym obniżone jest

sklepienie poprzeczne stopy

dynamiczne i statyczne.

Paluch koślawy

• Zniekształcenie polega na odchyleniu

na zewnątrz palucha stopy większym

niż 5 stopni . Często paluch zachodzi

na palec 2 stopy. Jest to

zniekształcenie często wtórne do

płaskostopia poprzecznego.

Które nie mają braków???

Dziękuję za

uwagę ;)