Profilaktyka społeczna

Wykład 6

Współczesne tendencje w profilaktyce społecznej

- interdyscyplinarność oddziaływań profilaktycznych,

- profilaktyka pozytywna

PROCEDURA NIEBIESKICH KART

PROCEDURA NIEBIESKICH KART

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW

z dnia 13 września 2011 r.

w sprawie procedury "Niebieskie Karty"

oraz wzorów formularzy "Niebieska Karta"

(Dz. U. z dnia 3 października 2011 r.)

PROCEDURA NIEBIESKICH KART



Procedura postępowania służb wspierających

wobec osób dotkniętych przemocą w rodzinie



Do jej stosowania zobowiązane są 4 służby:

-

policja

-

lekarze

-

pracownicy szkoły (nauczyciele, wychowawcy, pedagodzy)

-

pracownicy ośrodka pomocy społecznej



Gdy przedstawiciel którejś z tych służb dowie się

o istnieniu przemocy:
- wypełnia kartę A
(opis doświadczeń przemocy i sytuacji rodzinnej)
- daje ofierze kartę B
(informacje dla ofiary przemocy)

Procedura Niebieskich Kart



Kartę A przekazują do zespołu interdyscyplinarnego

powołanego w GMINIE



Zespół interdyscyplinarny wspólnie z ofiarą przemocy

(a czasem jeśli się da, to również ze sprawcą)
planuje pomoc



W zespole interdyscyplinarnym są przedstawiciele

różnych służb i plan pomocy konstruują wspólnie.



Osoba doświadczająca przemocy nie musi chodzić

do różnych instytucji i w każdej od początku
opowiadać o swoim problemie

Zadania do pracy własnej dla STUDENTA



Kiedy uruchamiana jest procedura Niebieskich Kart



Na czym polega uruchomienie procedury Niebieskich Kart



Do czego służy formularz A i formularz B w procedurze

Niebieskich kart



Co to jest „zespół interdyscyplinarny” i kto wchodzi

w jego skład



Jaką rolę pełni zespół interdyscyplinarny

w procedurze Niebieskich kart

KONCEPCJA

PROFILAKTYKI POZYTYWNEJ

KLASYCZNE KONCEPCJE PROFILAKTYKI

(nazywane „podejściem negatywnym” w profilaktyce)



skupiają się na ograniczeniach, dysfunkcjach,

poszczególnych zaburzeniach występujących u jednostek



próbuje zapobiegać tym właśnie dysfunkcjom

(zachowaniom dysfunkcjonalnym)



wyraźnie różnicują profilaktykę uzależnień,

przestępczości, samobójstw
i programy służące zapobieganiu poszczególnym zjawiskom

KONCEPCJE „POZYTYWNE”
W NAUKACH HUMANISTYCZNYCH

•

Psychologia pozytywna

np. psychologia sukcesu

•

Pedagogika pozytywna

- koncepcja twórczej resocjalizacji M. Konopczyńskiego
- koncepcja GPAS pracy z dziećmi ulicy
„Pokazywanie dziecku lepszego świata”

•

Profilaktyka pozytywna

- koncepcja profilaktyki Z. Gasia

PODEJŚCIE POZYTYWNE W PROFILAKTYCE

Opiera się natomiast na 3 założeniach:



dysfunkcjonalne zachowania są wyrazem

niedostatecznego radzenia sobie z wymaganiami życia,



poziom radzenia sobie jednostki z tymi wymaganiami

jest uwarunkowany czynnikami pośredniczącymi



zachowania dysfunkcjonalne są względem siebie

alternatywne, zależne od uwarunkowań zewnętrznych
i wewnętrznych i mogą się nawzajem zastępować.

czynnikami ryzyka

czynnikami chroniącymi

PROFILAKTYKA

Przestaje się koncentrować na zapobieganiu objawom

skupia się na wspieraniu człowieka

i pomaganiu w rozwijaniu sprawności

PROFILAKTYKA

to proces zapewniania ludziom zasobów i środków

potrzebnych do konfrontacji ze stresującymi warunkami życia

a tym samym unikanie zachowań dysfunkcjonalnych

POLSKA KONCEPCJA PROFILAKTYKI POZYTYWNEJ

prof. Zbigniewa Gasia

Profilaktyka to proces korygujący niedostatki wychowania
Polega na:



wspieranie młodego człowieka

w konstruktywnym radzeniu sobie z trudnościami życiowymi



ograniczaniu czynników ryzyka

zaburzających rozwój jednostki



wzmacnianiu czynników chroniących,

sprzyjających rozwojowi

Czy w tym ujęciu

PROFILAKTYKA nie pokrywa się z WYCHOWANIEM?

NIE

bo

Celem wychowania jest człowiek dojrzały
do sprawnego funkcjonowania w rolach społecznych

Celem profilaktyki jest kompensowanie
niedostatków wychowawczych

CZYNNIKI RYZYKA I CZYNNIKI CHRONIĄCE



związane z jednostką



związane z grupa rówieśniczą



związane z rodziną



związane ze szkołą



związane z lokalną społecznością



związane z szerokim społeczeństwem

Profilaktyka może być skierowana na
- wspieranie czynników chroniących
- likwidowanie czynników ryzyka
w każdym z tych obszarów.

CZYNNIKI ZWIĄZANE Z JEDNOSTKĄ

Czynniki ryzyka



buntowniczość, impulsywność, zewnętrzne poczucie kontroli,



skłonność do poszukiwania wrażeń,



niska samoocena, brak wiary we własne możliwości,



odrzucenie religii, itp.

Czynniki chroniące



działania prospołeczne, doświadczenie uznania za nie,



pozytywny obraz siebie, wysoka samoocena,



jasne standardy etyczne,



pozytywne relacje z dorosłymi,



zaangażowanie w praktyki religijne,



wysokie aspiracje edukacyjne

WARUNKI SKUTECZNEJ PROFIALKTYKI
SKONCENTROWANEJ NA JEDNOSTCE



skoncentrowanie się na rozwoju umiejętności osobistych

i społecznych wychowanka



uwzględnienie zmiennych socjodemograficznych

stosowanie strategii adekwatnych do wieku i płci odbiorcy



uwzględnienie aktualnych motywów angażowania się

młodzieży w zachowania dysfunkcjonalne
korzystanie z badań pedagogicznych i psychologicznych,
ciągłe ich uaktualnianie)



budowanie świadomości wpływów medialnych na jednostkę.

-

CZYNNIKI ZWIĄZANE Z RODZINĄ

Czynniki ryzyka



zachowania ryzykowne w historii rodziny (np. uzależnienia)



konflikty rodzinne



izolacja społeczna rodziny



bezrobocie ubóstwo, choroby przewlekłe



niekonstruktywne style wychowawcze itp.

Czynniki chroniące



silne więzi rodzinne,



zaufanie w rodzinie,



kontrola rodzicielska,



jasno sprecyzowane standardy



zaangażowanie rodziców w życie dziecka itp.

CZYNNIKI ZWIĄZANE Z GRUPĄ RÓWIEŚNICZĄ

Czynniki ryzyka



zachowania problemowe członków grupy



negatywna presja rówieśnicza



rywalizacja w grupie

Czynniki chroniące



społecznie akceptowane wzorce zachowania w grupie



wsparcie społeczne członków grupy

CZYNNIKI ZWIĄZANE ZE SZKOŁĄ

Czynniki ryzyka



złe oceny,



małe zaangażowanie w życie szkoły,



rozluźnione więzi ze szkołą,



strach przed szkołą,



niewielkie umiejętności wychowawcze nauczycieli,



agresja w szkole,

Czynniki chroniące



pozytywny klimat szkolny,



wysoki poziom bezpieczeństwa w szkole,



promowanie sukcesów uczniów,



umiejętności wychowawcze nauczycieli



więzi uczniów z nauczycielami

CZYNNIKI ZWIĄZANE Z LOKALNĄ SPOŁECZNOŚCIĄ

Czynniki ryzyka



dostępność środków odurzających,



gwałtowne zmiany środowiskowe,



dezorganizacja społeczności lokalnej,



małe zaangażowanie w życie społeczne,

Czynniki chroniące



mała dostępność środków odurzających,



system wsparcia społecznego



kontrola sąsiedzka,



zaangażowanie społeczne

CZYNNIKI ZWIĄZANE Z SZEROKIM SPOŁECZEŃSTWEM

Czynniki ryzyka



zubożenie społeczeństwa,



bezrobocie,



dyskryminacja,

Czynniki chroniące



mała dostępność środków odurzających,



brak tolerancji dla łamania norm społecznych

i zachowań przestępczych,

Profilaktyka pozytywna



Realizuje działania na trzech poziomach profilaktyki



Koncentruje swoje działania na różnych źródłach

czynników chroniących i czynników ryzyka



Wykorzystuje różne strategie profilaktyczne

do realizacji konkretnych programów profilaktycznych

Programy profilaktyczne to
zorganizowane i usystematyzowane działania
ukierunkowane na osiągnięcie określonego celu

.