Dariusz Doliński

Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej

Metody Oddziaływań Psychologicznych

Wykład 11

Atrybucja przyczyn problemów i kłopotów a możliwość skutecznej terapii

Samoobwinanie -konsekwencje nega- tywne (Abrams, Beck, Mastrovito) czy pozytywne (Brewin, Tennen, Affleck) ?

Koncepcja charakterologicznego

vs.

behawioralnego samoobwiniania

Janoff-Bulman (1979, 1982)

• Odmienne implikacje dla przekonania o kontrolowalności

• Terapia: poszukiwanie odpowiedniej interpretacji przyczynowej kłopotów/problemów

Błędna atrybucja jako podstawa terapii

PODSTAWĄ koncepcja emocji Schachtera i Singera (1962)

Harvey i Galvin (1984): terapia = zmiana wewn. atrybucji pobudzenia emocjonalnego na zewn. lub odwrotnie

Eksperymenty:

1. Nisbett i Schachter - tolerowanie bólu

2. Storms i Nisbett - bezsenność

3. Barefoot i Girodo - nałóg tytoniowy

4. Harvey i Galvin - lęki i fobie

• NIESPÓJNOŚCI W WYNIKACH BADAŃ !

• Efektów błędnej atrybucji nie należy oczekiwać tam, gdzie zaburzenia są poważne

2. Alternatywne źródło pobudzenia musi być i wiarygodne i silne

3. Warunki osobowościowe: wysoki stopień prywatnej samoświadomości własnego ciała

Terapie polegające na aktywnym poszukiwaniu alternatywnej interpretacji przyczynowej

Fosterling:

Atrybucje - realistyczne (prawdziwe) - nierealistyczne x funkcjonalne - niefunkcjonalne

Interwencja tylko przy nierealistycznych - niefunkcjonalnych

AARON BECK

• triada kognitywna (ja, sytuacja i PY - negatywne)

• schemat poznawczy (stabilna reprezentacja PE negatywnych doświadczeń)

• proces przetwarzania informacji (błędny)

Indeks najczęstszych błędów atrybucyjnych:

1. posługiwanie się wyłącznie kategoriami ekstremalnymi (jest świetnie, jestem beznadziejny)

2. negatywna nadgeneralizacja (popełniłem błąd - jestem kompletnym beztalenciem)

3. selektywna abstrakcja (arbitralny wybór jednego zdarzenia i wyprowadzanie z niego negatywnej, ogólnej konkluzji)

Model Freda Rothbauma

KONTROLA A ODPOWIEDZIALNOŚĆ

_______________________

PRZYCZYNOWOŚĆ





WYSTARCZALNOŚĆ

zdolność do wywoływania,

wstrzymywania i modyfi- KONIECZNOŚĆ

kowania zdarzeń brak wystarczalności





u innych uczestników



zdarzeń

KONTROLA ODPOWIEDZIALNOŚĆ

Brak poczucia kontroli





Depresja

Poczucie odpowiedzialności

Niska wystarczalność innych




Depresja

Własna wysoka konieczność

Zachowane

poczucie kontroli




DYFUZJA


ODPOWIE -

DZIALNOŚCI

Brak poczucia

odpowiedzialności

WYSOKA WYSTARCZALNOŚĆ INNYCH




BRAK POCZUCIA KONIECZNOŚCI

Brak atrybucji jako przyczyna kłopotów

(bezrefleksyjność)

Wyjaśnianie porażek, różnice międzypłciowe

Aspekty motywacyjne (Weiner)

PLACEBO

Redukcja bólu - skuteczność u 35-36% osób (Beecher, Evans)

55% skuteczności placebo w stosunku do aktywnych analgetyków (np. morfiny)

Ból	Placebo	Morfina
słaby	26%	77%
umiarkowany	35%	62%
silny	40%	52%

Warunki skuteczności placebo

Injekcja dożylna>zastrzyk domięśniowy>płyn>tabletka

2 x 1 > 1 x 2

Duże białe, małe czerwone - najlepsze

---