Zespoły lękowe i nerwicowe

Zdrowie psychiczne

WYKŁAD VIII

ZESPOŁY LĘKOWE I NERWICOWE

1.

Zaburzenia lękowe w

postaci fobii

2.

Zespół paniki z

agorafobia i bez niej

3.

Zespół lęku

uogólnionego

4.

Zespół natręctw

TYPY ZABURZEŃ LĘKOWYCH

ZESPOŁY LĘKOWE I NERWICOWE

ZABURZENIE

MĘŻCZYŹN

I

KOBIETY

Zespół paniki
Zespół lęku

uogólnionego
Fobie specyficzne
Fobia społeczna
Zespół natręctw
Zespół stresu

pourazowego

0,8
3,6

6,7

11,1

2,0
5,0

2,0
6,6

15,7
15,5

2,9

10,4

TYPY ZABURZEŃ LĘKOWYCH A PŁEĆ

ZABURZENIA LĘKOWE W
POSTACI FOBII

Rodzaj fobii

Opis kliniczny

Rodzaj fobii

Opis kliniczny

Agorafobia

przed otwartą

przestrzenią

Gefyrofobia

przed przejściem

przez most

Ajchmofobia

przed ostrymi

przedmiotami

Hipsofobia

przed przepaścią

Akrofobia

przed wysokością

Keraunofobi
a

przed piorunami

Antropofobia

przed ludźmi

Klaustrofobi
a

przed zamkniętymi

pomieszczeniami

Arachnofobi
a

przed pająkami

Myzofobia

przed brudem

Dromofobia

przed

podróżowaniem

Nyktofobia

przed nocą

Erytrofobia

przed

czerwienieniem się w

obecności innych

Ochlofobia

przed tłumem

Gamofobia

przed małżeństwem i

posiadaniem

potomstwa

Skotofobia

przed ciemnością

1.

Obawy przed znalezieniem się w centrum

w centrum

uwagi innych ludzi

uwagi innych ludzi

(poczucie kompromitacji,

zawstydzenia, zakłopotania)

2.

Przykłady sytuacji: wchodzenie do grup,

przemawianie, wygłaszanie poglądów

3.

3.

Objawy fizjologiczne i zaburzenia somatyczne

Objawy fizjologiczne i zaburzenia somatyczne

(także antycypacja sytuacji społ.)

o blednięcie lub zaczerwienienie twarzy i dekoltu,

drżenie, dygotanie lub zastygnięcie w bezruchu

o trudność wypowiadania słów lub podtrzymania

rozmowy

o lęk przed zwymiotowaniem lub potrzeba

oddania moczu lub stolca

ZABURZENIA LĘKOWE W POSTACI
FOBII

FOBIA SPOŁECZNA

FOBIA SPOŁECZNA

ZESPÓŁ PANIKI Z AGORAFOBIĄ I BEZ NIEJ



Nagły początek



Bardzo krótki czas osiągnięcia przez objawy

maksymalnego natężenia



Trwanie najwyżej przez kilka minut



Przynajmniej cztery objawy typu:



objawy z układu autonomicznego (przynajmniej

objawy z układu autonomicznego (przynajmniej

jeden)

jeden)



objawy z klatki piersiowej



objawy obejmujące stan psychiczny



objawy ogólne



Lęk związany z oczekiwaniem na atak



Zaburzenie umiarkowane (4 napady/miesiąc);

ciężkie (4 napady/tydzień w okresie miesiąca)

OBJAWY LĘKU PANICZNEGO

Typ objawów

Objawy

1. Objawy z układu

autonomicznego



Odczucia z serca



Pocenie się



Drżenie lub dygotanie



Suchość w jamie ustnej

2. Objawy z klatki

piersiowej



Utrudnione oddychanie



Poczucie dławienia się



Dolegliwości z klatki piersiowej



Nudności lub nieprzyjemne odczucia z okolic

brzucha

3. Objawy

obejmujące stan

psychiczny



Zawroty głowy, wrażenie omdlenia,

oszołomienia



Poczucie nierealności przedmiotów i samego

siebie



Obawa przed utratą kontroli



Obawa śmierci

4. Objawy ogólne



Uderzenia gorąca, zimne dreszcze



Poczucie drętwienia, swędzenia

Model poznawczo-behawioralny sekwencji
zjawisk w mechanizmie utrzymywania się
ataków paniki

Uwarunkowania

pierwszego ataku:



podatność biologiczna



uczenie się o

zagrożeniach

Program lękowy:



somatyczne

doświadczanie i poznawcze
rozpoznanie lęku



zachowania

zabezpieczające



przeniesienie i

koncentrowanie uwagi na
analizie i kontroli siebie

Clark, 1986,
za: Cierpiałkowska

1.

Przewlekły uogólniony lęk, który trwa co

najmniej 6 miesięcy

2.

Nieokreślone, nasilone napięcie oraz

wyolbrzymione lub patologiczne zamartwianie

się

i ciągłe obawy

3.

Przynajmniej cztery objawy typu:



objawy z układu autonomicznego (przynajmniej

objawy z układu autonomicznego (przynajmniej

jeden)

jeden)



objawy z klatki piersiowej i brzucha



objawy obejmujące stan psychiczny



objawy ogólne

4.

Najczęściej chorują osoby pozostające w

domach

5.

W 50% zespół towarzyszący innym jednostkom

chorobowym (depresja, dystymia)

ZESPÓŁ LĘKU UOGÓLNIONEGO (GAD)

OBJAWY LĘKU UOGÓLNIONEGO

(oprócz objawów leku panicznego – mniejsze
nasilenie)

Typ objawów

Objawy

5. Objawy napięcia



Napięcie, pobolewanie i ból mięśni



Niepokój, niemożność wypoczynku



Poczucie zamknięcia, załamania



Trudności z połykaniem, wrażenie obcego ciała

w gardle

6. Objawy

niespecyficzne



Wzmożona reakcja przestrachu



Trudności w koncentracji, poczucie pustki w

głowie, zamartwianie się



Stała drażliwość



Trudności z zasypianiem z powodu zmartwień

ZABURZENIA OBSESYJNO-
KOMPULSYJNE

1.

Występowanie natrętnych myśli

natrętnych myśli

(obsesje) lub

czynności

czynności

(kompulsje) albo obu objawów naraz

przez większą część dnia, przez co najmniej 2

co najmniej 2

tygodnie

tygodnie

2.

Przynajmniej jeden z objawów jest postrzegany

jako pozbawiony sensu

pozbawiony sensu

3.

Objawy są postrzegane negatywnie, ale dzięki

nim doznawana jest chwilowa ulga i

ulga i

wyzwolenie z lęku

wyzwolenie z lęku

4.

4.

Przeciwstawianie się

Przeciwstawianie się

obsesjom i kompulsjom

(bez efektu!)

Zaburzenia obsesyjno-

Zaburzenia obsesyjno-

kompulsyjne

kompulsyjne

=

=

Nerwica natręctw

Nerwica natręctw



„Czyste” objawy nerwicowe są czynnościowe
(odwracalne)



Im pacjent starszy, tym rozpoznanie nerwicy jest
mniej prawdopodobne



Obowiązuje wykluczenie podłoża organicznego



Zawsze należy rozważać depresję maskowaną



Rozpoznania dokonuje się na końcu procesu
diagnostycznego



Z zespołami lekowymi należy różnicować zaburzenia
osobowości, ukryte nałogi, a nawet drobne
dolegliwości czynnościowe, które są normą

Praktyczne uwagi dotyczące rozpoznawania

ZESPOŁÓW LĘKOWYCH