Henry Ford

Henry Ford

(1863- 1947)

(1863- 1947)

Urodził się w Dearborn, niedaleko

Urodził się w Dearborn, niedaleko

Detroit. Już jako młody terminator-

Detroit. Już jako młody terminator-

mechanik samochodowy marzył o

mechanik samochodowy marzył o

stworzeniu samochodu dostępnego dla

stworzeniu samochodu dostępnego dla

najszerszych warstw ludności, ponieważ

najszerszych warstw ludności, ponieważ

pod koniec stulecia w USA były tylko

pod koniec stulecia w USA były tylko

samochody luksusowe, produkowane

samochody luksusowe, produkowane

dla wąskiej grupy zamożnych

dla wąskiej grupy zamożnych

odbiorców.

odbiorców.

„

„

Genialny twórca metod

Genialny twórca metod

przemysłowych”

przemysłowych”

S. Bagiński

S. Bagiński

Ford rychło zaczął wcielać swoją ideę w

Ford rychło zaczął wcielać swoją ideę w

życie. Już na początku naszego stulecia na

życie. Już na początku naszego stulecia na

peryferiach Detroit zaczęły wyrastać

peryferiach Detroit zaczęły wyrastać

pierwsze i przez długi czas głównie zakłady

pierwsze i przez długi czas głównie zakłady

Ford. 31 lipca 1923 r. w zakładach tych

Ford. 31 lipca 1923 r. w zakładach tych

wyprodukowano w ciągu trzech zmian

wyprodukowano w ciągu trzech zmian

roboczych 7 tys. Samochodów „Ford T”

roboczych 7 tys. Samochodów „Ford T”

według modelu z 1908 r. W ciągu tych 15 lat

według modelu z 1908 r. W ciągu tych 15 lat

Ford doskonalił nieustannie konstrukcję,

Ford doskonalił nieustannie konstrukcję,

technologię i organizację produkcji,

technologię i organizację produkcji,

ustanawiając w końcu światowy rekord

ustanawiając w końcu światowy rekord

dziennej produkcji samochodów.

dziennej produkcji samochodów.

Podobno na jednej z konferencji prasowych

Podobno na jednej z konferencji prasowych

Ford miał powiedzieć: „

Ford miał powiedzieć: „

Swym klientom

Swym klientom

pozostawiam do wyboru kolor samochodu,

pozostawiam do wyboru kolor samochodu,

pod warunkiem, że

pod warunkiem, że

zgodzą się na czarny

zgodzą się na czarny

”.

”.

Trzeba dodać, że byli to już wówczas masowi

Trzeba dodać, że byli to już wówczas masowi

klienci, którzy mogli za niecałe

klienci, którzy mogli za niecałe

dwumiesięczne wynagrodzenie nabyć

dwumiesięczne wynagrodzenie nabyć

czarnego forda.

czarnego forda.

Ideał ziścił się dzięki talentowi, ogromnej sile

Ideał ziścił się dzięki talentowi, ogromnej sile

woli i energii człowieka, który nie mając

woli i energii człowieka, który nie mając

nawet podstawowego wykształcenia potrafił

nawet podstawowego wykształcenia potrafił

zrewolucjonizować światowy przemysł

zrewolucjonizować światowy przemysł

motoryzacyjny. Jako pionier produkcji

motoryzacyjny. Jako pionier produkcji

taśmowej wpłynął pośrednio na organizację

taśmowej wpłynął pośrednio na organizację

produkcji przemysłu w ogóle, która

produkcji przemysłu w ogóle, która

dominowała przez całe dziesięciolecia.

dominowała przez całe dziesięciolecia.

„

„

Moje życie i dzieło”

Moje życie i dzieło”

Wkrótce po zakończeniu I wojny światowej

Wkrótce po zakończeniu I wojny światowej

Ford wydał swą główną pracę „Moje życie i

Ford wydał swą główną pracę „Moje życie i

dzieło”, w której przedstawił m.in. Poglądy

dzieło”, w której przedstawił m.in. Poglądy

na zarządzanie i organizację.

na zarządzanie i organizację.

Doktryna forda sprowadza się do trzech

Doktryna forda sprowadza się do trzech

podstawowych zasad:

podstawowych zasad:



Produkcji masowej opartej na daleko

Produkcji masowej opartej na daleko

idącym podziale pracy

idącym podziale pracy



Wysokich płacach

Wysokich płacach



Braku hierarchii i organizacji

Braku hierarchii i organizacji

Punktem wyjścia uruchomienia produkcji

Punktem wyjścia uruchomienia produkcji

masowej była standaryzacja wyrobów, która

masowej była standaryzacja wyrobów, która

pozwalała na wprowadzenie mechanizacji.

pozwalała na wprowadzenie mechanizacji.

Co do organizacji produkcji, to Ford

Co do organizacji produkcji, to Ford

hołdował tzw. strukturze przedmiotowej.

hołdował tzw. strukturze przedmiotowej.

Każdy oddział wykonywał określony zespół

Każdy oddział wykonywał określony zespół

lub podzespół wyrobu finalnego. Wewnątrz

lub podzespół wyrobu finalnego. Wewnątrz

oddziałów panowała zasada maksymalnego

oddziałów panowała zasada maksymalnego

podziału pracy. Dopiero gdy jakiejś cząstki

podziału pracy. Dopiero gdy jakiejś cząstki

pracy nie można było- ze względów

pracy nie można było- ze względów

technicznych- podzielić na mniejsze

technicznych- podzielić na mniejsze

elementy, powierzano jej wykonanie

elementy, powierzano jej wykonanie

odrębnemu stanowisku.

odrębnemu stanowisku.

Produkcja

Produkcja

„

„

Większość naszych pracowników

Większość naszych pracowników

nie posiada przygotowania

nie posiada przygotowania

zawodowego. Opanowują swój

zawodowego. Opanowują swój

zawód w ciągu kilku godzin lub kilku

zawód w ciągu kilku godzin lub kilku

dni.”

dni.”

Specjalizacja czyniła pracę w

Specjalizacja czyniła pracę w

zakładach Forda maksymalnie

zakładach Forda maksymalnie

uproszczoną, czyli nie wymagającą

uproszczoną, czyli nie wymagającą

kwalifikacji. W organizacji fordowskiej

kwalifikacji. W organizacji fordowskiej

człowiek był sprowadzany do roli

człowiek był sprowadzany do roli

robota, ale Ford szczycił się tym, że

robota, ale Ford szczycił się tym, że

dzięki daleko posuniętej specjalizacji

dzięki daleko posuniętej specjalizacji

mógł zatrudnić inwalidów wojennych,

mógł zatrudnić inwalidów wojennych,

a także osoby niewidome.

a także osoby niewidome.

Wynagrodzenie

Wynagrodzenie

Ford był zdania, że wysokie płace są źródłem

Ford był zdania, że wysokie płace są źródłem

prosperity przedsiębiorstwa. Wynagrodzenie w

prosperity przedsiębiorstwa. Wynagrodzenie w

zakładach Forda w 1914 r. wynosiło 5$ dziennie,

zakładach Forda w 1914 r. wynosiło 5$ dziennie,

przy czym płaca podstawowa stanowiła tylko 2-

przy czym płaca podstawowa stanowiła tylko 2-

3$, a reszta była premią pochodzącą z udziału w

3$, a reszta była premią pochodzącą z udziału w

zyskach, jednak podczas wojny koszty

zyskach, jednak podczas wojny koszty

utrzymania wzrosły o około 50% i Ford

utrzymania wzrosły o około 50% i Ford

zlikwidował system premiowania robotników z

zlikwidował system premiowania robotników z

zysku, podnosząc o 20% płace podstawowe. W

zysku, podnosząc o 20% płace podstawowe. W

celu zwiększenia siły nabywczej robotników Ford

celu zwiększenia siły nabywczej robotników Ford

założył przy zakładach duże sklepy: spożywczy i

założył przy zakładach duże sklepy: spożywczy i

galanteryjny, w których po cenach hurtowych,

galanteryjny, w których po cenach hurtowych,

można było nabywać artykuły pierwszej

można było nabywać artykuły pierwszej

potrzeby. W 1925 r. średnia płaca w zakładach

potrzeby. W 1925 r. średnia płaca w zakładach

Forda wynosiła 7$ dziennie, czyli o 50% więcej

Forda wynosiła 7$ dziennie, czyli o 50% więcej

niż w innych podobnych zakładach.

niż w innych podobnych zakładach.

„

„

Moją zasadą jest obniżyć

Moją zasadą jest obniżyć

koszty, rozkładać operacje i

koszty, rozkładać operacje i

doskonalić nasze samochody”

doskonalić nasze samochody”

Ford odnosił się z lekceważeniem do prawie

Ford odnosił się z lekceważeniem do prawie

wszystkich ważniejszych zasad organizacji

wszystkich ważniejszych zasad organizacji

stosowanej we współczesnych mu czasach.

stosowanej we współczesnych mu czasach.

Gardził skomplikowaną rachunkowością tak

Gardził skomplikowaną rachunkowością tak

ogólną, jak i analityczną. Co do tej ostatniej, to

ogólną, jak i analityczną. Co do tej ostatniej, to

jakkolwiek Ford chciał znać dokładny rachunek

jakkolwiek Ford chciał znać dokładny rachunek

swoich kosztów, był jednak zdecydowanie

swoich kosztów, był jednak zdecydowanie

przeciwny obciążeniu brygadzistów i mistrzów

przeciwny obciążeniu brygadzistów i mistrzów

prowadzeniem rachunkowości oddziałowej. Nie

prowadzeniem rachunkowości oddziałowej. Nie

wierzył też w to, że kategoria kosztów

wierzył też w to, że kategoria kosztów

własnych odgrywała jakąś poważniejszą rolę w

własnych odgrywała jakąś poważniejszą rolę w

zarządzaniu przedsiębiorstwem.

zarządzaniu przedsiębiorstwem.

„

„

Redukujemy o połowę

Redukujemy o połowę

personel biurowy oferując

personel biurowy oferując

urzędnikom lepsze warunki w

urzędnikom lepsze warunki w

produkcji…”

produkcji…”

Ford odnosił się z pogardą do schematów

Ford odnosił się z pogardą do schematów

organizacyjnych, drogi służbowej, był też

organizacyjnych, drogi służbowej, był też

przeciwnikiem rozbudowy wyższej kadry

przeciwnikiem rozbudowy wyższej kadry

kierowniczej i służb pomocniczych. Dążył do

kierowniczej i służb pomocniczych. Dążył do

minimalizacji liczby szczebli zarządzania.

minimalizacji liczby szczebli zarządzania.

Brygadzista- mistrz (kierownik oddziału)-

Brygadzista- mistrz (kierownik oddziału)-

szef służby, to triada, którą preferował. Sam

szef służby, to triada, którą preferował. Sam

stał na czele zakładów, mając do pomocy

stał na czele zakładów, mając do pomocy

jedynie dwóch zastępców. Redukował

jedynie dwóch zastępców. Redukował

aparat urzędniczy i kierowniczy.

aparat urzędniczy i kierowniczy.

Karol Adamiecki

Karol Adamiecki

(1866-1933)

(1866-1933)

K. Adamiecki urodził się w Dąbrowie Górniczej. Możliwość

K. Adamiecki urodził się w Dąbrowie Górniczej. Możliwość

kształcenia uzyskał dzięki pomocy siostry ojca, Julii Adamieckiej.

kształcenia uzyskał dzięki pomocy siostry ojca, Julii Adamieckiej.

Karol ukończył najpierw Wyższą Szkołę Rzemieślniczą w Łodzi, a

Karol ukończył najpierw Wyższą Szkołę Rzemieślniczą w Łodzi, a

następnie Instytut Technologiczny w Petersburgu, uzyskując w 1891

następnie Instytut Technologiczny w Petersburgu, uzyskując w 1891

r. tytuł inżyniera-technologa. Także w tym roku podjął pracę w

r. tytuł inżyniera-technologa. Także w tym roku podjął pracę w

Hucie Bankowej w Dąbrowie Górniczej, początkowo na stanowisku

Hucie Bankowej w Dąbrowie Górniczej, początkowo na stanowisku

inżyniera w biurze fabrykacji, a następnie asystenta szefa

inżyniera w biurze fabrykacji, a następnie asystenta szefa

walcowni.

walcowni.

W

W

1894 r

1894 r

. opracował

. opracował

nowy sposób kontroli jakości blach

nowy sposób kontroli jakości blach

kotłowych

kotłowych

, który został wdrożony przez Ministerstwo Komunikacji w

, który został wdrożony przez Ministerstwo Komunikacji w

Petersburgu. Parę lat później Adamiecki

Petersburgu. Parę lat później Adamiecki

skonstruował specjalny

skonstruował specjalny

przyrząd do pomiaru deformacji walców.

przyrząd do pomiaru deformacji walców.

Dzięki temu jego nazwisko

Dzięki temu jego nazwisko

stało się szerzej znane.

stało się szerzej znane.

Również w Hucie Bankowej - prawdopodobnie w latach

Również w Hucie Bankowej - prawdopodobnie w latach

1895-

1895-

1897

1897

- prowadził Adamiecki swe pierwsze badania nad organizacją

- prowadził Adamiecki swe pierwsze badania nad organizacją

prac zespołowych. W celu wyjaśnienia przyczyn niskiej wydajności

prac zespołowych. W celu wyjaśnienia przyczyn niskiej wydajności

pracowników Adamiecki postanowił przeprowadzić badania. Aż w

pracowników Adamiecki postanowił przeprowadzić badania. Aż w

końcu wymyślił on słynne harmonogramy –

końcu wymyślił on słynne harmonogramy –

harmonogramy

harmonogramy

Adamieckiego

Adamieckiego

. Adamiecki pisał o przyczynie, którą był brak

. Adamiecki pisał o przyczynie, którą był brak

harmonii: „Przyczyna małej produkcji polega głównie na tym, ze

harmonii: „Przyczyna małej produkcji polega głównie na tym, ze

poszczególne czynności rzadko kiedy odbywały się we właściwej

poszczególne czynności rzadko kiedy odbywały się we właściwej

chwili, co wywoływało przerwy, względnie przeciążenia”.

chwili, co wywoływało przerwy, względnie przeciążenia”.

Projektując za pomocą harmonogramów organizację

Projektując za pomocą harmonogramów organizację

walcowni mógł zwiększać produktywność przez skrócenie

walcowni mógł zwiększać produktywność przez skrócenie

cyklu produkcyjnego z 36 do 30 min. Jednak nie uczynił tego,

cyklu produkcyjnego z 36 do 30 min. Jednak nie uczynił tego,

gdyż przekonał się, ze niektórzy robotnicy nie mieliby

gdyż przekonał się, ze niektórzy robotnicy nie mieliby

chwilowych odpoczynków, jakie są niezbędne.

chwilowych odpoczynków, jakie są niezbędne.

W

W

1898 r.

1898 r.

Adamiecki wraz z rodziną wyjechał do Ługańska,

Adamiecki wraz z rodziną wyjechał do Ługańska,

gdzie objął stanowisko szefa walcowni w zakładach Hartmana.

gdzie objął stanowisko szefa walcowni w zakładach Hartmana.

Przeprowadził tam

Przeprowadził tam

modernizację walcowni blach grubych,

modernizację walcowni blach grubych,

uzyskując znaczne obniżenie kosztów produkcji.

uzyskując znaczne obniżenie kosztów produkcji.

Trzy lata

Trzy lata

później został dyrektorem technicznym w Walcowni Rur i

później został dyrektorem technicznym w Walcowni Rur i

Żelaza w Jekaterynosławiu (dzisiejszy Dniepropietrowsk). Tu

Żelaza w Jekaterynosławiu (dzisiejszy Dniepropietrowsk). Tu

również zajmował się

również zajmował się

modernizacją istniejących i budową

modernizacją istniejących i budową

nowej walcowni

nowej walcowni

, opierając się na wcześniejszych

, opierając się na wcześniejszych

doświadczeniach dotyczących zarówno konstrukcji urządzeń,

doświadczeniach dotyczących zarówno konstrukcji urządzeń,

jak i organizacji procesów produkcyjnych.

jak i organizacji procesów produkcyjnych.

W

W

1903 r.

1903 r.

w Towarzystwie Technicznym w Jakaterynosławiu

w Towarzystwie Technicznym w Jakaterynosławiu

wygłosił on odczyt pt. „O zasadach organizacji pracy

wygłosił on odczyt pt. „O zasadach organizacji pracy

zbiorowej”, w którym to po raz pierwszy publicznie

zbiorowej”, w którym to po raz pierwszy publicznie

zaprezentował swoją

zaprezentował swoją

metodę harmonizacji- czyli analityczno –

metodę harmonizacji- czyli analityczno –

doświadczalna metoda organizowania prac zespołowych (lub

doświadczalna metoda organizowania prac zespołowych (lub

metody wykreślnej planowania pracy zespołowej).

metody wykreślnej planowania pracy zespołowej).

W tym samym czasie Karol zaczął się zajmować analizą

W tym samym czasie Karol zaczął się zajmować analizą

kosztów w celu znalezienia optymalnych charakterystyk

kosztów w celu znalezienia optymalnych charakterystyk

organów wytwórczych. Jego wynik badań brzmiał:

organów wytwórczych. Jego wynik badań brzmiał:

„dla każdego

„dla każdego

organu wytwórczego istnieje zawsze pewna ściśle określona

organu wytwórczego istnieje zawsze pewna ściśle określona

granica wydajności, przy której koszt na jednostkę produkcji

granica wydajności, przy której koszt na jednostkę produkcji

jest najmniejszy”.

jest najmniejszy”.

W celu znajdowania owej granicy Karol

W celu znajdowania owej granicy Karol

stosował wykresy kosztów. Posługując się wykresami kosztów

stosował wykresy kosztów. Posługując się wykresami kosztów

Adamiecki doprowadził min. Do znacznego zwiększenia

Adamiecki doprowadził min. Do znacznego zwiększenia

produktywności walcowni drutu 5 mm przez określenie

produktywności walcowni drutu 5 mm przez określenie

wzorcowych charakterystyk materiału surowego. Zamiast

wzorcowych charakterystyk materiału surowego. Zamiast

stosowanych rygli o wadze 150 kg, zaproponował bloki o

stosowanych rygli o wadze 150 kg, zaproponował bloki o

wadze 75 kg, co pozwoliło zwiększyć produkcje godzinową z

wadze 75 kg, co pozwoliło zwiększyć produkcje godzinową z

3650 kg do 6350 kg.

3650 kg do 6350 kg.

W

W

1907 r.

1907 r.

został dyrektorem zakładów Ceramicznych

został dyrektorem zakładów Ceramicznych

„Korwinów” pod Częstochową. Wprowadził tu szereg ulepszeń

„Korwinów” pod Częstochową. Wprowadził tu szereg ulepszeń

technicznych, wśród których można wyróżnić:

technicznych, wśród których można wyróżnić:

opracowanie

opracowanie

sposobu wykorzystania nadwyżek energii cieplnej w komorach

sposobu wykorzystania nadwyżek energii cieplnej w komorach

suszarniczych jak i oryginalnej konstrukcji pieca ceramicznego.

suszarniczych jak i oryginalnej konstrukcji pieca ceramicznego.

Przełomowe znaczenie dla pozycji zawodowej

Przełomowe znaczenie dla pozycji zawodowej

Adamieckiego miał jego odczyt pt:

Adamieckiego miał jego odczyt pt:

„Metoda wykreślna

„Metoda wykreślna

organizowania pracy zbiorowej w walcowniach”

organizowania pracy zbiorowej w walcowniach”

wygłoszony

wygłoszony

w

w

1908 r

1908 r

. w Stowarzyszeniu Techników w Warszawie,

. w Stowarzyszeniu Techników w Warszawie,

opublikowany rok później na łamach „Przeglądu

opublikowany rok później na łamach „Przeglądu

Technicznego”. W odczycie tym zawarł wyraźnie już

Technicznego”. W odczycie tym zawarł wyraźnie już

zarysowaną

zarysowaną

metodę harmonizacji.

metodę harmonizacji.

Dla wyjaśnienia jej

Dla wyjaśnienia jej

znaczenia posłużył się sugestywna metaforą: każdy organ

znaczenia posłużył się sugestywna metaforą: każdy organ

wytwórczy porównał do kranu, przez który przepływa złoto.

wytwórczy porównał do kranu, przez który przepływa złoto.

Przedsiębiorstwo, zgodnie z ta wizją, to system kanałów

Przedsiębiorstwo, zgodnie z ta wizją, to system kanałów

zaopatrzonych w wielką ilość kranów, przy czym cały ten

zaopatrzonych w wielką ilość kranów, przy czym cały ten

system irygacyjny wypełniony jest płynnym złotem. Pisał,

system irygacyjny wypełniony jest płynnym złotem. Pisał,

że „ aby coś wytwarzać, trzeba wprawić w działanie

że „ aby coś wytwarzać, trzeba wprawić w działanie

wszystkie organy, to jest otworzyć krany we wszystkich

wszystkie organy, to jest otworzyć krany we wszystkich

przewodach(...); jednym słowem złoto przepływa przez

przewodach(...); jednym słowem złoto przepływa przez

wszystkie organy produkcji i o tyle idzie na pożytek, o ile w

wszystkie organy produkcji i o tyle idzie na pożytek, o ile w

czasie produkowania zbieramy je w postaci produktu”.

czasie produkowania zbieramy je w postaci produktu”.

Patrząc w ten sposób na organizacje przedsiębiorstwa,

Patrząc w ten sposób na organizacje przedsiębiorstwa,

Adamiecki dostrzegł

Adamiecki dostrzegł

dwa główne zadania organizatorskie

dwa główne zadania organizatorskie

:

:

1

1

.„Przede wszystkim urządzając jakąś fabrykację czy

.„Przede wszystkim urządzając jakąś fabrykację czy

przedsiębiorstwo, należy ustawić takie mechanizmy i

przedsiębiorstwo, należy ustawić takie mechanizmy i

aparaty, wybrać takie czynniki gospodarcze, aby w ogóle

aparaty, wybrać takie czynniki gospodarcze, aby w ogóle

każdy organ, jako przepuszczacz złota, już sam przez się

każdy organ, jako przepuszczacz złota, już sam przez się

przypuszczał go jak najmniej, to jest , aby każdy z nich

przypuszczał go jak najmniej, to jest , aby każdy z nich

stanowił przewód o jak najmniejszym przekroju i następnie,

stanowił przewód o jak najmniejszym przekroju i następnie,

aby, o ile możności, jak największa ilość tych przewodów

aby, o ile możności, jak największa ilość tych przewodów

posiadała krany czułe, dające się regulować i zamykać z

posiadała krany czułe, dające się regulować i zamykać z

łatwością, a zwłaszcza regulować automatycznie

łatwością, a zwłaszcza regulować automatycznie

odpowiednio do produkcji”.

odpowiednio do produkcji”.

2

2

. „drugie zadanie polega już na samum prowadzeniu

. „drugie zadanie polega już na samum prowadzeniu

przedsiębiorstwa. A więc przede wszystkim należy się starać,

przedsiębiorstwa. A więc przede wszystkim należy się starać,

aby każdy przewód był w dobrym stanie , działał prawidłowo,

aby każdy przewód był w dobrym stanie , działał prawidłowo,

a następnie aby fabrykacja szła jak najintensywniej, przy jak

a następnie aby fabrykacja szła jak najintensywniej, przy jak

najmniejszej stracie czasu, a to dlatego, ze pierwsze zadanie

najmniejszej stracie czasu, a to dlatego, ze pierwsze zadanie

nigdy nie daje się rozstrzygnąć zupełnie idealnie i zawsze

nigdy nie daje się rozstrzygnąć zupełnie idealnie i zawsze

będą takie organy, przez które złoto wylewa się stale i

będą takie organy, przez które złoto wylewa się stale i

niezależnie od naszej woli ani od ilości produktu”

niezależnie od naszej woli ani od ilości produktu”

Cytowane rozważania stały się podstawą do sformułowania

Cytowane rozważania stały się podstawą do sformułowania

w kilkanaście lat później, podczas I Międzynarodowego

w kilkanaście lat później, podczas I Międzynarodowego

Kongresu Naukowej Organizacji w Pradze (

Kongresu Naukowej Organizacji w Pradze (

1924

1924

),

),

zasady

zasady

harmonii Adamieckiego

harmonii Adamieckiego

: „ aby możliwie osiągnąć sprawność

: „ aby możliwie osiągnąć sprawność

wzorcową pod względem ekonomicznym, trzeba dobierać

wzorcową pod względem ekonomicznym, trzeba dobierać

organy z ich charakterystycznymi wykresami i następnie

organy z ich charakterystycznymi wykresami i następnie

trzeba, aby te organy działały w ścisłym ze sobą związku, tak

trzeba, aby te organy działały w ścisłym ze sobą związku, tak

aby każda czynność odbyła się w swoim czasie”.

aby każda czynność odbyła się w swoim czasie”.

Przebywając w Kremieńczugu do

Przebywając w Kremieńczugu do

1918r.

1918r.

Adamiecki

Adamiecki

skonstruował piec kaflowy dający 4 procent oszczędności

skonstruował piec kaflowy dający 4 procent oszczędności

opału przy ogrzewaniu mieszkań.

opału przy ogrzewaniu mieszkań.

W

W

1922 r.

1922 r.

Przy wydziale Mechanicznym Politechniki

Przy wydziale Mechanicznym Politechniki

Warszawskiej powstała

Warszawskiej powstała

Katedra Zasad Organizacji Pracy i

Katedra Zasad Organizacji Pracy i

Przedsiębiorstw Przemysłowych

Przedsiębiorstw Przemysłowych

, która

, która

zorganizował i kierował

zorganizował i kierował

Adamiecki. Do prowadzonych przez siebie przedmiotów,

Adamiecki. Do prowadzonych przez siebie przedmiotów,

opracował on programy nauczania

opracował on programy nauczania

. Adamiecki posiadał

. Adamiecki posiadał

niezwykły dar dydaktyczny, jego wykłady wzbudzały

niezwykły dar dydaktyczny, jego wykłady wzbudzały

olbrzymie zainteresowanie. Harmonogram dostawy drewna

olbrzymie zainteresowanie. Harmonogram dostawy drewna

opracowany dla kopalni „Grodziec” przez ucznia

opracowany dla kopalni „Grodziec” przez ucznia

Adamieckiego St. Rażniewskiego, był popularyzowany m.in.

Adamieckiego St. Rażniewskiego, był popularyzowany m.in.

we Francji podczas „Polskiego Tygodnia Organizacji”.

we Francji podczas „Polskiego Tygodnia Organizacji”.

Także w

Także w

1924r.

1924r.

tym samym roku został utworzony

tym samym roku został utworzony

Instytut Naukowej Organizacji

Instytut Naukowej Organizacji

, którym Adamiecki kierował

, którym Adamiecki kierował

do końca swojego życia. W tym instytucie rozwijał

do końca swojego życia. W tym instytucie rozwijał

działalność w trzech podstawowych kierunkach: naukowym,

działalność w trzech podstawowych kierunkach: naukowym,

popularyzatorskim i wydawniczym. Instytut wydał prace

popularyzatorskim i wydawniczym. Instytut wydał prace

takich autorów jak: Taylor czy Emerson,wydawał m.in.

takich autorów jak: Taylor czy Emerson,wydawał m.in.

miesięcznik „ Przegląd Organizacji” firmowany przez

miesięcznik „ Przegląd Organizacji” firmowany przez

Adamieckiego.

Adamieckiego.

W

W

1929 r.

1929 r.

IV Kongres w Paryżu wyraził uznanie dla

IV Kongres w Paryżu wyraził uznanie dla

„historycznych prac prof.. Karola Adamieckiego”

„historycznych prac prof.. Karola Adamieckiego”

W

W

1932 r.

1932 r.

V kongres w Amsterdamie przyznał mu

V kongres w Amsterdamie przyznał mu

najwyższe odznaczenie, które przed Adamieckim otrzymał

najwyższe odznaczenie, które przed Adamieckim otrzymał

tylko Le Chatelier. Niestety, już wówczas poważnie chory

tylko Le Chatelier. Niestety, już wówczas poważnie chory

Adamiecki, nie mógł osobiście odebrać tego medalu…

Adamiecki, nie mógł osobiście odebrać tego medalu…

Mary

Mary

Parker Follett

Parker Follett

(1868

(1868

-

-

1933)

1933)

Urodziła si

Urodziła si

ę

ę

w Stanach Zjednoczonych. Odbyła

w Stanach Zjednoczonych. Odbyła

studia w dziedzinie nauk politycznych i ekonomii

studia w dziedzinie nauk politycznych i ekonomii

na uniwersytecie

na uniwersytecie

Harvarda w Cambridge. Poza tym

Harvarda w Cambridge. Poza tym

uczestniczyła: w tworzeniu o

uczestniczyła: w tworzeniu o

ś

ś

rodk

rodk

ó

ó

w

w

wychowawczych i rekreacyjnych dla młodzie

wychowawczych i rekreacyjnych dla młodzie

ż

ż

y,

y,

zajmowała się też upowszechnieniem poradnictwa

zajmowała się też upowszechnieniem poradnictwa

zawodowego, Follett zetknęła się wówczas z

zawodowego, Follett zetknęła się wówczas z

organizacją przedsiębiorstw przemysłowych i

organizacją przedsiębiorstw przemysłowych i

handlowych. Miała okazje przekona

handlowych. Miała okazje przekona

ć

ć

się,

się,

ż

ż

e

e

organizacja jednostek gospodarczych przewy

organizacja jednostek gospodarczych przewy

ż

ż

sza

sza

organizacją jednostek administracji publicznej.

organizacją jednostek administracji publicznej.

Pogłębione zainteresowanie psychologią
sprawiło, że Follett dokonała krytyki tayloryzmu,
któremu zarzucała „jednostronny i mechani-
styczny charakter oraz pomijanie aspektów
psychologicznych".
Walczyła o tzw. nowe podejście do procesu
zarządzania, które miało być podejściem
kompleksowym, integracyjnym i sytuacyjnym. To
wskazuje, że Follett była prekursorem tych teorii
organizacji (podejścia systemowego czy teorii
sytuacyjnej), które osiągnęły szczyt swego
rozwoju w wiele dziesiątków lat po jej śmierci.

Do tych kwestii organizacji i zarz

Do tych kwestii organizacji i zarz

ą

ą

dzania, na

dzania, na

kt

kt

ó

ó

re Follett rzuciła nowe

re Follett rzuciła nowe

ś

ś

wiatło, nale

wiatło, nale

ż

ż

y przede

y przede

wszystkim zagadnienie władzy i autorytetu.

wszystkim zagadnienie władzy i autorytetu.

Według niej władza jest to „zdolno

Według niej władza jest to „zdolno

ść

ść

wywoływania zdarzeń, bycia sprawc

wywoływania zdarzeń, bycia sprawc

ą

ą

, gdy

, gdy

okoliczności tego wymagaj

okoliczności tego wymagaj

ą

ą

, inicjowania

, inicjowania

zmian". Tak poj

zmian". Tak poj

ę

ę

t

t

ą

ą

władz

władz

ę

ę

Follett traktowała

Follett traktowała

jako wła

jako wła

ś

ś

ciwo

ciwo

ść

ść

danej osoby, cech

danej osoby, cech

ę

ę

, kt

, kt

ó

ó

ra z

ra z

natury rzeczy jest niepodzielny. Je

natury rzeczy jest niepodzielny. Je

ś

ś

li wi

li wi

ę

ę

kszo

kszo

ść

ść

definicji akcentuje pierwiastek „władzy nad

definicji akcentuje pierwiastek „władzy nad

innymi", to Follett, jak wynika z przytoczonej

innymi", to Follett, jak wynika z przytoczonej

definicji, istotne znaczenie nadała „władzy

definicji, istotne znaczenie nadała „władzy

własnej" (nad sobą samym).

własnej" (nad sobą samym).

Pisała, że każdy człowiek powinien dążyć

Pisała, że każdy człowiek powinien dążyć

do osiągnięcia „większej władzy dla

do osiągnięcia „większej władzy dla

najlepszego rozwijania tej działalności (...),

najlepszego rozwijania tej działalności (...),

której poświęca swoje życie". Pojęciu „władzy

której poświęca swoje życie". Pojęciu „władzy

nad innymi" przeciwstawia Follett „

nad innymi" przeciwstawia Follett „

władzę z

władzę z

innymi

innymi

", którą realizuje się we współdzia

", którą realizuje się we współdzia

-

-

łaniu, dając członkom kolektywu „szanse do

łaniu, dając członkom kolektywu „szanse do

rozwijania ich własnej władzy".

rozwijania ich własnej władzy".

Autorytet to władza formalna, prawnie

Autorytet to władza formalna, prawnie

należna wykonawcom poszczególnych

należna wykonawcom poszczególnych

funkcji, a więc jest przypisany do stanowisk,

funkcji, a więc jest przypisany do stanowisk,

a nie do osób. Toteż żaden kierownik nie

a nie do osób. Toteż żaden kierownik nie

może mieć „większego autorytetu niż to

może mieć „większego autorytetu niż to

wynika z jego funkcji".

wynika z jego funkcji".

W miar

W miar

ę

ę

rozwoju jednostek organizacyjnych w

rozwoju jednostek organizacyjnych w

gospodarce, lub administracji wzrasta r

gospodarce, lub administracji wzrasta r

óż

óż

norodno

norodno

ść

ść

stanowisk i zr

stanowisk i zr

óż

óż

nicowanie wymaga

nicowanie wymaga

ń

ń

stawianych ich

stawianych ich

obsadzie. Wobec tego nast

obsadzie. Wobec tego nast

ę

ę

puje zjawisko, kt

puje zjawisko, kt

ó

ó

re Follett

re Follett

nazywa

nazywa

dyfuzj

dyfuzj

ą

ą

autorytetu

autorytetu

. W konsekwencji, obok

. W konsekwencji, obok

poj

poj

ę

ę

cia centralnego autorytetu, wprowadzonego do

cia centralnego autorytetu, wprowadzonego do

teorii organizacji przez przedstawicieli nurtu uniwersa

teorii organizacji przez przedstawicieli nurtu uniwersa

-

-

listycznego szkoły klasycznej, pojawiaj

listycznego szkoły klasycznej, pojawiaj

ą

ą

si

si

ę

ę

poj

poj

ę

ę

cia

cia

autorytetu funkcjonalnego

autorytetu funkcjonalnego

i

i

autorytetu

autorytetu

pluralistycznego

pluralistycznego

, wprowadzone przez

, wprowadzone przez

F

F

ollett. Nie

ollett. Nie

negowała ona roli centralnego autorytetu, lecz

negowała ona roli centralnego autorytetu, lecz

uwa

uwa

ż

ż

ała,

ała,

ż

ż

e ni

e ni

e

e

nale

nale

ż

ż

y go przesadnie wyolbrzymia

y go przesadnie wyolbrzymia

ć

ć

.

.

Jak pisał

Jak pisał

D. M. Gwiszinin „M

D. M. Gwiszinin „M

a

a

ry Follett wyst

ry Follett wyst

ę

ę

puje

puje

przeciwko rozumieniu organizacji wyra

przeciwko rozumieniu organizacji wyra

ż

ż

aj

aj

ą

ą

cym si

cym si

ę

ę

w

w

terminach «n

terminach «n

ę

ę

d» i «pod», Jedynym "prawnym

d» i «pod», Jedynym "prawnym

zwierzchnikiem” w organizacji jest według niej

zwierzchnikiem” w organizacji jest według niej

«wewnątrzorganizcyjna wieź doświadczenia» łącząca

«wewnątrzorganizcyjna wieź doświadczenia» łącząca

wszystkich wykonujących jakąkolwiek funkcjonalną

wszystkich wykonujących jakąkolwiek funkcjonalną

część działalności organizacyjnej.

część działalności organizacyjnej.

Follett była jedn

Follett była jedn

ą

ą

z pierwszych

z pierwszych

os

os

ó

ó

b, kt

b, kt

ó

ó

re analizowały

re analizowały

psychologiczne aspekty konflikt

psychologiczne aspekty konflikt

ó

ó

w w

w w

organizacjach.

organizacjach.

Sformułowała

Sformułowała

tzw. prawo sytuacji, mówi

tzw. prawo sytuacji, mówi

ą

ą

ce o tym,

ce o tym,

ż

ż

e polecenia "powinny składa

e polecenia "powinny składa

ć

ć

si

si

ę

ę

z

z

decyzji tych kt

decyzji tych kt

ó

ó

rzy je daj

rzy je daj

ą

ą

i tych

i tych

kt

kt

ó

ó

rzy je przyjmuj

rzy je przyjmuj

ą

ą

".

".

Wsp

Wsp

ó

ó

łpracownicy powinni do k

łpracownicy powinni do k

ażdej

ażdej

sytuacji podchodzi

sytuacji podchodzi

ć

ć

jak partnerzy, a

jak partnerzy, a

nie jak podwładni i przeło

nie jak podwładni i przeło

ż

ż

eni.

eni.

Follett kładła bardzo duży nacisk na

Follett kładła bardzo duży nacisk na

współpracę

współpracę

wszystkich szczebli organizacji. Aby organizacja

wszystkich szczebli organizacji. Aby organizacja

działa efektywniej ludzie muszą pracować "

działa efektywniej ludzie muszą pracować "

ze

ze

sobą

sobą

" a nie "nad sobą", czy "pod sobą".

" a nie "nad sobą", czy "pod sobą".

Stąd też wywodzi się jej wielkie poparcie dla

Stąd też wywodzi się jej wielkie poparcie dla

funkcji koordynacji, którą uznała za najważniejszą

funkcji koordynacji, którą uznała za najważniejszą

funkcję zarządzania. Słynne zasady koordynacji:

funkcję zarządzania. Słynne zasady koordynacji:

* Koordynacja wymaga kontaktów bezpośrednich

* Koordynacja wymaga kontaktów bezpośrednich

i indywidualnych.

i indywidualnych.

* Musi być prowadzona od początku realizacji

* Musi być prowadzona od początku realizacji

przedsięwzięcia.

przedsięwzięcia.

* Powinna brać pod uwagę wszystkie czynniki

* Powinna brać pod uwagę wszystkie czynniki

mające wpływ na sytuację.

mające wpływ na sytuację.

* Powinna byś ciągła i permanentna

* Powinna byś ciągła i permanentna

Bibliografia

Bibliografia

Martyniak Zbigniew „Prekursorzy nauki

Martyniak Zbigniew „Prekursorzy nauki

organizacji i zarządzania”,

organizacji i zarządzania”,

Państwowe Wydawnictwo

Państwowe Wydawnictwo

Ekonomiczne

Ekonomiczne

Prezentację przygotowały:

Prezentację przygotowały:

Marlena Baniewska

Marlena Baniewska

Sylwia Czwakiel

Sylwia Czwakiel

Monika Foltyn

Monika Foltyn