System ubezpieczeń

System ubezpieczeń

społecznych

społecznych

(FUS w dyspozycji ZUS)

(FUS w dyspozycji ZUS)

prof. dr hab. Tadeusz Szumlicz

Zakres przedmiotowy

systemu zabezpieczenia społecznego

wyznacza

katalog ryzyk społecznych.

Ryzyka objęte

„systemem ubezpieczeń

społecznych”.

Składki na

Fundusz Ubezpieczeń Społecznych

 starości

 niedołęstwa starczego

 inwalidztwa

 śmierci żywiciela

 choroby

 macierzyństwa

 wypadków przy pracy

____________________________________________________

=

Fundusz Ubezpieczeń

Społecznych

12,22

12,22

%

%

fundusz
emerytalny

6,00

6,00

%

%

fundusz rentowy

2,45

2,45

%

%

fundusz
chorobowy

0,67-

0,67-

3,60%

3,60%

fundusz
wypadkowy

Podstawa wymiaru: wynagrodzenie brutto

Dla wszystkich ubezpieczonych wysokość składek na
poszczególne ubezpieczenia od 1 stycznia 1999 r.
wynosi:

 



ubezpieczenie emerytalne:

19,52% podstawy wymiaru



ubezpieczenia rentowe:

 - od 1.01.1999 r. do 30.06.2007 r.
13,00% podstawy wymiaru
- od 1.07.2007 r. do 31.12.2007 r.
10,00% podstawy wymiaru
- od 1 stycznia 2008 r.

6,00% podstawy wymiaru



ubezpieczenie chorobowe:

2,45% podstawy wymiaru



ubezpieczenie wypadkowe:

- od 1.01.1999 r. do 31.12.2002 r.
1,62% podstawy wymiaru
- od 1.01.2003 r. do 31.03.2006 r.
od 0,97% do 3,86% podstawy wymiaru
- od 1.04.2006 r. do 31.03.2007 r.
od 0,90% do 3,60% podstawy wymiaru
- od 1.04.2007 r.

od 0,67% do 3,60% podstawy wymiaru

Począwszy od roku składkowego rozpoczynającego się od 1.04.2006 r., stopa procentowa składki na ubezpieczenie
wypadkowe dla płatników składek, którzy byli zobowiązani i przekazali informację do ZUS (formularzz IWA ) za
trzy kolejne ostatnie lata kalendarzowe jest ustalona przez ZUS (z uwzględnieniem wypadkowości).

T. Szumlicz, UM UZ część 3 -

Ubezpieczenie w szz

Ubezpieczenie

w systemie

zabezpieczenia

zdrowotnego

Zdrowie

Zdrowie

jest jedną z

jest jedną z

czterech najważniejszych

czterech najważniejszych

sfer:

sfer:



zdrowie

zdrowie



edukacja

edukacja



mieszkalnictwo

mieszkalnictwo



zatrudnienie,

zatrudnienie,

polityki społecznej.

polityki społecznej.

T. Szumlicz, UM UZ część 3 -

Ubezpieczenie w szz

zdrowie

edukacj
a

zatrudnien
ie

mieszkalnict
wo

T. Szumlicz, UM UZ część 3 -

Ubezpieczenie w szz

System

System

zabezpieczenia

zabezpieczenia

zdrowotnego

zdrowotnego

T. Szumlicz, UM UZ część 2 -

Ubezpieczenie w szs

Dwa pytania i dwie zasadnicze
odpowiedzi:

(1) Co reformujemy?

(2) Jak reformujemy?

Zabezpieczenie społeczne
(zdrowotne)

z dominacją zasady
ubezpieczeniowej
???

T. Szumlicz, UM UZ część 3 -

Ubezpieczenie w szz

(1)

System zabezpieczenia

zdrowotnego nie może być
zorganizowany

bezpośrednio i

wyłącznie

według zasad

ubezpieczeniowych.
Przesądzają o tym:

 cechy metody ubezpieczenia
 warunki „produktowe”
ubezpieczenia
 dominacja inicjatywy publicznej
w organizacji zabezpieczenia
zdrowotnego

T. Szumlicz, UM UZ część 3 -

Ubezpieczenie w szz

(2)

Zabezpieczenie zdrowotne

wymaga odwoływania się do
solidaryzmu, zarówno w
znaczeniu:

 „solidaryzmu dochodowego”
 „solidaryzmu ryzyka”.

(3)

„Czyste” rozwiązania

publiczne
nie pozwalają na osiągnięcie

pożądanego zabezpieczenia
zdrowotnego.

T. Szumlicz, UM UZ część 3 -

Ubezpieczenie w szz

Zmiany w finansowaniu
systemu zabezpieczenia
zdrowotnego:

Problemu nie da się sprowadzić do
udziału środków na ochronę zdrowia w
finansach publicznych (zwiększenia
„składatku”).
Należy założyć:

 możliwość umiarkowanego
zwiększania finansowania
przymusowego
(różne formy „składatku”)

 konieczność znacznego zwiększenia
finansowania dobrowolnego
(składki na ubezpieczenia prywatne).

T. Szumlicz, UM UZ część 3 -

Ubezpieczenie w szz

Doubezpieczenie

w odniesieniu do realnego

zabezpieczenia

zdrowotnego

T. Szumlicz, UM UZ część 3 -

Ubezpieczenie w szz

Powstawanie pola dla doubezpieczenia

zdrowotnego

pożądane

zabezpieczenie

zdrowotne

istniejące

zabezpieczenie

zdrowotne

możliwe

*

zabezpieczenie zdrowotne

*

pojawienia się nowych procedur i standardów medycznych.

T. Szumlicz, UM UZ część 3 -

Ubezpieczenie w szz

Wyeksponowanie relacji między systemem
publicznego zabezpieczenia zdrowotnego a
„doubezpieczeniem” prywatnym.

Trzy

modelowe

typy powiązań:

 substytucyjne

(relacja

„zamiast”)

 komplementarne

(relacja

„ponad”)

 suplementarne

(relacja „obok”)

T. Szumlicz, UM UZ część 3 -

Ubezpieczenie w szz

Aktualne uwarunkowania
i minimalne wymogi dla
doubezpieczenia:

 brak akceptacji społecznej dla
wprowadzenia ubezpieczeń
substytucyjnych
 koszyk gwarantowanych świadczeń
jako warunek ubezpieczeń
komplementarnych
 konieczność zachęt podatkowych dla
ubezpieczeń suplementarnych

(zwolnienia podatkowe przede
wszystkim wydatków na ubezpieczenia
dobrowolne,
a także bezpośrednio wnoszonych
opłat).

T. Szumlicz, UM UZ część 3 -

Ubezpieczenie w szz

„Doubezpieczenie społeczne” –

Teza ideowa dotycząca problemu
opodatkowania:

jeżeli państwo nie jest w stanie
zapewnić odpowiedniego poziomu
bezpieczeństwa socjalnego
(zwłaszcza zdrowotnego), to nie
powinno opodatkowywać
wydatków ponoszonych przez
gospodarstwa domowe w celu
podniesienia tego poziomu.

T. Szumlicz, UM UZ część 3 -

Ubezpieczenie w szz

Rozwiązanie docelowe

– system

społecznego zabezpieczenia
zdrowotnego (SSZZ):
koncepcja modelowego rozwiązania
zaopatrzeniowo-ubezpieczeniowego

 systemowe połączenie:

 zasady zaopatrzeniowej

(klarowne, zaopatrzeniowe
gromadzenie środków publicznych)

z

 zasadą ubezpieczeniową

(konsekwentne zastosowanie zasad
ochrony ubezpieczeniowej, o różnym
zakresie zabezpieczenia świadczeń
zdrowotnych).

T. Szumlicz, UM UZ część 3 -

Ubezpieczenie w szz

Zalety konstrukcji systemu (SSZZ):



w rozumieniu finansów

publicznych

zdrowie jako dobro społeczne

(a nie dobro stricte publiczne)

(finansowane ze środków

publicznych

i prywatnych)

 konsekwentne rozwiązanie

zaopatrzeniowo-ubezpieczeniowe

o charakterze publiczno-

prywatnym

T. Szumlicz, UM UZ część 3 -

Ubezpieczenie w szz

 podmiotowość przez
pobudzenie inicjatywy prywatnej

(rodzinnych gospodarstw
domowych
w celu osiągnięcia wyższego
standardu bezpieczeństwa
zdrowotnego)

 dyspozycja realnymi środkami
publicznymi i zaangażowanie
własnych środków prywatnych

(w celu zwiększenia
zabezpieczenia poprzez ochronę
ubezpieczeniową)

T. Szumlicz, UM UZ część 3 -

Ubezpieczenie w szz

Problemy zasadnicze SSZZ:

 jakie rozwiązanie dotyczące
dyspozycji środkami publicznymi –
„bon–składka zdrowotna”

(ustalana

według jakich „stawek
kapitacyjnych”)

 jaka „cena” ochrony

ubezpieczeniowej

w zakresie ustalonego koszyka

gwarantowanych świadczeń

zdrowotnych

 jaka „cena” dodatkowej ochrony
ubezpieczeniowej

T. Szumlicz, UM UZ część 3 -

Ubezpieczenie w szz

T. Szumlicz, UM UZ część 3 -

Ubezpieczenie w szz

Sposób rozumowania dotyczący połączenia
środków publicznych i prywatnych
 wysokość uśrednionej stawki
kapitacyjnej:
54 mld zł : 38 mln ≈

1.400 zł

 wysokość zróżnicowanych stawek
kapitacyjnych
według wieku:

0 – 6

7 – 65

66

i więcej

wartość bonu-składki

1.600 zł 1.250 zł

1.800 zł

= koszt ubezpieczenia w zakresie koszyka świadczeń
gwarantowanych



koszt ochrony ubezpieczeniowej w wybranym

zakresie
(szerszym od zakresu koszyka świadczeń
gwarantowanych)
według wieku: 0 – 6

7 – 65

66 i

więcej

wartość bonu-składki

1.600 zł 1.250 zł

1.800 zł

plus środki prywatne X

X

X