Temat 8. ANALIZA

DECYZYJNA W

STOSUNKACH

MIĘDZYNARODOWYCH

• Wykorzystanie analizy procesu

decyzyjnego do przewidywania
przyszłości.

• Proces decydowania racjonalnego

(teoria gier).

• Proces decydowania

emocjonalnego.

Temat 8. ANALIZA DECYZYJNA W

STOSUNKACH

MIĘDZYNARODOWYCH

• Proces decyzyjny

to pojęcie z zakresu teorii decyzji,

oznaczające grupę logicznie powiązanych ze sobą

operacji myślowych, prowadzących do rozwiązania

problemu poprzez wybranie jednego z możliwych

wariantów działania (decyzji).

• Proces decyzyjny składa się z kliku kolejnych faz

:

- identyfikacja problemu decyzyjnego;
- sformułowanie problemu decyzyjnego;
- zbudowanie modelu decyzyjnego;
- wyznaczenie decyzji dopuszczalnych i decyzji

optymalnych;
- podjęcie ostatecznej decyzji;
- realizacja podjętej decyzji

Temat 8. ANALIZA DECYZYJNA

W STOSUNKACH

MIĘDZYNARODOWYCH

Jak można wykorzystać analizę

procesu decyzyjnego (np.. wg
powyższych faz) do przewidywania
przyszłości SM?

Temat 8. ANALIZA DECYZYJNA W STOSUNKACH

MIĘDZYNARODOWYCH

Proces decydowania racjonalnego (inaczej teoria gier w politologii).

• W politologii

teoria gier

traktowana jest jako metoda naukowej

analizy rzeczywistości politycznej.

• Zawiera definicje podstawowych zachowań politycznych, reguły

wnioskowania oraz pozwala na wyjaśnianie, a także stwarza

możliwość formułowania prognoz zaleceń.

 

• W 1994 r. John Nash, John Harsanyi, Reinhard Selten otrzymali

Nagrodę Nobla za wkład do teorii gier.

 

• Rozumowanie na temat pojęcia teoria gier to jest:

• Zbiór formalnych modeli pozwalających na studiowanie

procesów podejmowania decyzji w sytuacjach konfliktowych

• TG - Pozwala zrozumieć, co to znaczy działać inteligentnie opierać

własną politykę na inteligentnym przewidywaniu reakcji innych

inteligentnych ludzi na naszą politykę

• TG – jest to teoria skutecznego rozwiązywania konfliktów

społecznych 

Temat 8. ANALIZA DECYZYJNA W STOSUNKACH

MIĘDZYNARODOWYCH

Proces decydowania racjonalnego (inaczej teoria gier w politologii).

Założenia teorii gier

• Uczestnicy – co najmniej dwie strony pozostające ze sobą w jakimś

interaakcjach

• Interesy – powinni mieć obiektywnie istniejące interesy polityczne

i dobrze znać zarówno interesy własne i interesy drugiej strony

• Sprzeczność interesów

• Strategie (w tym Strategia pokojowa i Strategia wojenna) – każdy

kompletny plan działania. Uczestnicy powinni znać zarówno swoje

strategie działania, które mogą wykorzystać, jak strategie innych

uczestników

• Strategia pokojowa - Synonimy: współpracy, kooperacyjna, altruistyczna,

miękka, gołębia, kobieca - Wynika z zaufania

– Cechy charakterystyczne: szukanie kontaktów z drugą stroną, a czasem nawet

stawianie wyżej wspólnych interesów obu graczy kosztem realizacji interesów

własnych

• Strategia wojenna - Niekooperacyjna, rywalizacyjna, egoistyczna,

konfliktowa, zdradziecka, twarda, jastrzębia, męska - Wynika z nieufności

– Bezwzględne dążenie do maksymalnej realizacji własnych interesów nie tylko

kosztem drugiej strony ale czasem nawet za cenę porażki obu stron

 

Temat 8. ANALIZA DECYZYJNA W STOSUNKACH

MIĘDZYNARODOWYCH

Proces decydowania racjonalnego (inaczej teoria gier w

politologii).

• Wyniki TG – starcie różnych interesów stron

powoduje powstawanie wyników gry na przecięciu

się strategii

• Działania TG– działania stron wspólnie określają

wyniki. W klasycznej teorii gier zakłada się, że

działania podejmowane są jednocześnie. Obecnie

najczęściej analizowane są gry sekwencyjne,

których uczestnicy decydują po kolei, a wiec znają

poprzedni ruch partnera

• Zasady TG – działania i zachowania uczestników

gry są określone przez bardzo precyzyjne zasady

gry, które są ściśle przestrzegane przez wszystkich

jej uczestników

Temat 8. ANALIZA DECYZYJNA W STOSUNKACH

MIĘDZYNARODOWYCH

Racjonalność TG – uczestnicy gry działają racjonalnie, co

oznacza, że:

- ich celem nie jest wyeliminowanie drugiej strony
- znają hierarchie swoich preferencji oraz preferencje drugiej

strony

- dążą do maksymalnej realizacji swoich celów, pod warunkiem,

że pozostali uczestnicy gry zachowują się tak samo

Rodzaje racjonalności
• Racjonalność kooperacyjna – dążenie do maksymalizacji wspólnej

wygranej

• Racjonalność indywidualistyczna – dążenie do maksymalizacji mojej

wygranej

• Racjonalność rywalizacyjna – dążenie do maksymalizacji mojej przewagi

nad przeciwnikiem

 

Temat 8. ANALIZA DECYZYJNA W STOSUNKACH

MIĘDZYNARODOWYCH

Zachowanie racjonalne TG:

• Zachowanie racjonalne – decydenci odbierają bodźce sytuacyjne

na zimno, kalkulują relacje miedzy celami i środkami, wybierają

alternatywy, oceniają ich skutki. Żaden racjonalny uczestnik gry

nie może zostać zaskoczony zachowaniem innego racjonalnego

gracza

• Zachowanie racjonalne, ale technicznie błędne – występuje,

gdy decydenci działają racjonalnie, ale opierają swe logiczne

kalkulacje na błędnej informacji lub na błędnej interpretacji

sytuacji decyzyjnej

• Zachowanie nieracjonalne – czysto emocjonalne, gdy decydenci

nie przeprowadzają żadnych operacji logicznych, a podejmują

działania na podstawie swych uprzedzeń, stereotypów czy stanów

emocjonalnych

• Zachowanie irracjonalne – oparte na nierealistycznych

koncepcjach odnoszących się zarówno do środowiska, celów

i środków

• Zachowanie arracjonalne – sprawia wrażenie racjonalności, ale

takie nie jest (różnice kulturowe)

Temat 8. ANALIZA DECYZYJNA W STOSUNKACH

MIĘDZYNARODOWYCH

Postać gry:
• Normalna – ma charakter strategiczny oraz

jednorazowy. Jest przedstawiana w postaci

macierzy gry i składa się ze zbioru graczy,

strategii, czystych wyników

• Ekstensywna – przedstawiana jest jako proces

historyczny i dynamiczny. Konflikt przedstawiany

jest w postaci drzewa gry

• Funkcji charakterystycznej – dotyczy gier n-

osobowych, czyli takich, w których uczestniczy

więcej niż dwóch graczy

•  

Temat 8. ANALIZA DECYZYJNA W STOSUNKACH

MIĘDZYNARODOWYCH

Podział TG:

•

Odzwierciedlające pełen konflikt hierarchii preferencji*

(gry o sumie zerowej – przegrana jednej strony równa się

wygranej drugiej strony)

•

Odzwierciedlające częściowy konflikt hierarchii

preferencji (gry niekooperacyjne o sumie niezerowej, obie

strony mogą równocześnie przegrywać i wygrywać)

•

Opisujące słabą zgodność hierarchii preferencji (gry

kooperacyjne o sumie niezerowej)

•

Gry o pełnej zgodności hierarchii preferencji (uczestnicy

są skazani na współpracę i nie mogą uniknąć wygrywania)

*Hierarchia preferencji

•

Istotą hierarchii preferencji jest przypisywanie preferencji

rang w taki sposób aby hierarchia miała charakter

przechodni a nie cykliczny.

 

Temat 8. ANALIZA DECYZYJNA W

STOSUNKACH MIĘDZYNARODOWYCH

PROGNOZOWANIE

PROGNOZOWANIE

NA PODSTAWIE

NA PODSTAWIE

PROCESU

PROCESU

DECYDOWANIA

DECYDOWANIA

EMOCJONALNEGO

EMOCJONALNEGO

Stosunki polityczne mają swoją stronę

psychologiczną, ponieważ angażują

ludzkie emocje i opierają się na cechach

osobowościowych jednostek,

które są w nie uwikłane

Modele teorii decydowania

politycznego wg. F.

Greesteina:

Model analizy zachowań

pojedynczego decydenta, jego

osobowości i emocji

(np. Lutra, Lenina, Stalina,

Napoleona, Hitlera, Mao Zedunga czy Kennedy`ego)

Analiza typologiczna, dotycząca

pewnych grup decydentów

politycznych

(np. polityków autorytarnych,

rewolucjonistów, itp.)

Analiza mieszana obejmująca

pojedynczych polityków oraz różne

typy decydentów

• Badania, prowadzone nad

psychicznym wymiarem

decydowania politycznego, mają w

różnych państwach zastosowanie

praktyczne.

• W USA CIA

USA CIA

utworzyła sekcję

sekcję

badań psychologicznych

badań psychologicznych

, na

zamówienie której przez wiele lat

psychiatrzy i psychologowie

opracowywali charakterystyki

przywódców innych państw

•

Czego się obawiają?; jaka jest ich

Czego się obawiają?; jaka jest ich

odporność nerwowa?; co może

odporność nerwowa?; co może

zachwiać ich pewność siebie?; jak

zachwiać ich pewność siebie?; jak

radzą sobie z porażkami?

radzą sobie z porażkami?

BIOLOGICZNE

BIOLOGICZNE

UWARUNKOWANIA

UWARUNKOWANIA

DECYDOWANIA

DECYDOWANIA

POLITYCZNEGO

POLITYCZNEGO

• Jej zwolennicy zajmują się biologicznymi

podstawami zachowań politycznych oraz

osobowości decydentów

• Wychodzą z założenia, że biologiczne

cechy decydenta są ściśle związane z

jego osobowością i zachowaniem

Analizy bipolityczne

Analizy bipolityczne

prowadzone są na

prowadzone są na

dwóch poziomach:

dwóch poziomach:

1. Ogólnym

Ustala się generalny obraz siatki
czynników biologicznych,
kształtujących zachowania i
osobowość wszystkich decydentów

2. Konkretnym

odtwarzanie biologicznych cech danej
jednostki oraz ich wpływu na jej
osobowość i zachowania

Na poziomie ogólnej

Na poziomie ogólnej

analizy biopolitycznej

analizy biopolitycznej

rozważane są

rozważane są

zagadnienia:

zagadnienia:

a)

a)

Czynniki wewnętrzne

Czynniki wewnętrzne, będące
charakterystycznymi cechami
decydenta

b)

b)

Czynniki zewnętrzne

Czynniki zewnętrzne o charakterze
naturalnym oraz pochodzącym od
innych ludzi

c)

c)

Problemy komunikacji niewerbalnej

Problemy komunikacji niewerbalnej

Czynniki wewnętrzne

Czynniki wewnętrzne

• Stan zdrowia
• Płeć
• Wiek
• Zmęczenie
• Rytmy biologiczne

Czynniki zewnętrzne

Czynniki zewnętrzne

1. Czynniki naturalne – są związane ze

stanami natury i człowiek nie ma

nad nimi bezpośredniej kontroli

zmiany ciśnienia atmosferycznego, temperatury, wilgotności,

zanieczyszczenia powietrza, poziomu tlenu, pór roku

2. Czynniki zewnętrzne pochodzenia

ludzkiego – stanowią funkcję

zachowań innych ludzi

Gniew, strach, przygnębienie (widać to na podstawie

szybszego oddechu, zmiany koloru skóry, pojawienia się

napięć nerwowych, poszerzenia źrenic)