Zakażenia szpitalne w

Polsce – realia i

perspektywy

Andrzej Gładysz Małgorzata

Inglot

Realia

• Zbyt

mała

wiedza

na

temat

rozpoznawania i rejestracji zakażeń

• Niedostateczna

liczba badań

mikrobiologicznych

• Brak

współpracy

między

mikrobiologami a klinicystami

• Brak

przepisów prawnych

regulujących zwalczanie zakażeń

szpitalnych

Wiedza

• Rejestracja

– zakażenia zarejestrowane na podstawie ankiety

PTZS – 2,9%

– weryfikacja na podst. historii chorób – 10,2%
– zakażenia szpitalne rozpoznawane jako

pozaszpitalne

 
• Leczenie

– niewielki odsetek zakażeń zagrażających życiu
– 64% kosztów – antybiotyki szerokospektralne

Współpraca

mikrobiolog- klinicysta

• Terapia empiryczna zgodna z procedurą

(badanie bakteriolog empiryczne podanie

antybiotyku wynik badania korekta
leczenia)

5 % przypadków

• Liczba badań mikrobiologicznych -

znikoma

 
• Nadużywanie antybiotyków o szerokim

spektrum

Stan prawny

• Rozporządzenie Ministra Zdrowia i

Opieki Społecznej z dnia 15 marca
1983 roku – obowiązek rejestracji

• Ustawa o Zapobieganiu i

Zwalczaniu Chorób Zakaźnych -
przepisy wykonawcze 1 stycznia
2004 roku.

Rejestracja zakażeń

szpitalnych – realia

• Brak sprawnego systemu

rejestracji

• Liczba zakażeń szpitalnych w

Polsce ?????????

Rejestracja zakażeń

szpitalnych – realia

• Ankiety PTZS, rejestracja

bierna

• Dane z ok. 15% szpitali
 
• Odsetek zakażeń 1,8-2,1%

(!!!!!)

Rejestracja zakażeń

szpitalnych- realia

• Zakażenia układu oddechowego
• Zakażenia układu moczowego
• Zakażenia ran operacyjnych

Rejestracja zakażeń

szpitalnych – realia

• Wirusowe zapalenia wątroby nie

są zgłaszane jako zakażenia
szpitalne

Zakażenia szpitalne HBV

i HCV

HBV

• Szczepienia

spadek zapadalności i zachorowalności

• odsetek zakażeń szpitalnych nadal >50%
• ! spadek zakażeń wśród dzieci 0-4 lat

HCV

• Brak szczepień trudna ocena rzeczywistej liczby zakażeń
• co roku – 3-5 tys. nowowykrywanych zakażeń
• ! dawne i świeże ( ok. 60% szpitalne)

Przyczyny: sterylizacja/dezynfekcja; problem kontroli jakości

obu procesów

Ile placówek medycznych dysponuje pełnojakościowymi

procesami wyjaławiania????

Zakażenia szpitalne HBV

i HCV

Aspekty ekonomiczne i orzeczniczo-

prawne

• HBV

– Chorzy przewlekle zakażeni

(wymagający leczenia )

ok.225 tys

• HCV

– Chorzy przewlekle zakażeni

(wymagający leczenia)

ok.160 tys.

Zakażenia szpitalne HBV

i HCV

Aspekty ekonomiczne i orzeczniczo-prawne

• WNIOSKI:

– Koszt leczenia 1 pacjenta z p.w.z.w. t.B wynosi od

10.630 -25.210 PLN/kurację optymalną. Skuteczność

leczenia 45-53,6%.

– Koszt leczenia 1 pacjenta z p.w.z.w.t.C wynosi 52.990

PLN / rok.Skuteczność leczenia 28-35%.

– Około 40-55% zakażonych HBV wymaga leczenia

powtórnego i/lub przedłużonego do 3 lat.

– 72% zakażonych HCV w Polsce ---genotyp 1a,1b –

skuteczność terapii powtórnej 18-25% w stosunku do

efektywności leczenia pierwotnego.

Zakażenia szpitalne HBV

i HCV

Aspekty ekonomiczne i orzeczniczo-prawne

– Ponad 90% pozwów sądowych o odszkodowania i/lub rentę

jest orzekanych na korzyść powodów – zwiększa to

ostateczny koszt wzw – jako zakażeń szpitalnych średnio o

35 tys.PLN /pacjenta.

– W latach 2000-2001 tylko we Wrocławiu (Katedra i Zakład

Medycyny Sądowej oraz Katedra i Klinika Chorób

Zakaźnych) rozpatrywano 174 wnioski sądowe dotyczące

nabycia zakażenia HBV i/lub HCV w placówkach służby

zdrowia. Pojawiają się też pozwy wobec niepublicznych

placówek diagnostyczno-leczniczych.

– We wszystkich w/w sprawach zapadły wyroki skazujące.

Zakażenia szpitalne –

perspektywy

• Nowe zagrożenia

– MRSA
– VRE
– Candida oporna na poch.

imidazolowe

– Legionella pneumophila

Zakażenia szpitalne –

perspektywy

• antybiotykooporność
• zakażenia w immunosupresji
• CJD
• gorączki krwotoczne, ospa

prawdziwa – bioterroryzm

Zakażenia szpitalne -

perspektywy

1. I. 2004

Sytuacja w Unii

Europejskiej

• 7500 zakażeń szpitalnych/ milion

mieszkańców/rok

• EU (377 mln mieszkańców = 2.8 mln NI/

rok

• koszty leczenia = 5200 € (UK,1999), 310 €

(Belgia 1998), nie obejmuje to kosztów poza
szpitalnych, społecznych itp.

• szacunkowe koszty EU: 6.3 billionów € / rok
• wydłużenie czasu hospitalizaqcji – 4 dni

Sytuacja w Unii

Europejskiej

W wyniku wzmożonego

nadzoru nad
zakażeniami szpitalnymi
możliwa jest 30 %
redukcja liczby zakażeń

Potencjalne oszczędności

– 10,000 zgonów/rok
– 11,200,000 osobo-dni/rok
– 2,100,000,000 €/ rok

30

70

Sytuacja w Unii

Europejskiej – stan

prawny

Dyrektywa 2119/98 Rady

Europy z dnia 24 września

1998 określająca zasady

nadzoru

epidemiologicznego

communicable diseases, w

tym nad zakażeniami

szpitalnymi

H

ospitals in

E

urope

L

ink for

I

nfection

C

ontrol through

S

urveillance

HELICS:

• HELICS = współpraca narodowych i

regionalnych instytucji zajmujących
się kontrolą zakażeń szpitalnych w
Europie

• =sieć instytucji zdrowia publicznego

i innych jednostek np. szpitali
uniwersyteckich uprawnionych do
nadzoru nad zakażeniami

HELICS - historia

Delphi consensus questionnaire

HELICS I

HELICS II

HELICS III HELICS IV

1994-1995

1997-1998

nov.'98

march '99

2000

2002

Priorytet – stworzenie
europejskiej bazy danych

– zakażenia ogólnie
– zakażenia na oddziałach

intensywnej terapii

– zakażenia na oddziałach

zabiegowych

Zakażenia szpitalne -

perspektywy

• Refleksja końcowa:

Jak długo bezpieczeństwo pacjenta nie
stanie się celem nadrzędnym a
bezpieczeństwo prawne i dbałość o opinię
placówki diagnostyczno-leczniczej nie
będzie stanowiła o jej istnieniu tak długo
nie uwolnimy się od problemu zakażeń
szpitalnych i długo jeszcze nie zbliżymy się
do takiego odsetka, jaki jest uznany za
dopuszczalny w krajach Unii Europejskiej.