Justyna Idzikowska
Rok I, kier. Pedagogika;
Semestr I
02/02/1014
Praca zaliczeniowa
Prezentacja multimedialna z
przedmiotu:
Komunikacja społeczna i
interpersonalna
Wybrany temat
prezentacji:
„Rodzaje argumentów”
Argument:
stwierdzenie mające uzasadnić pewną tezę,
fakt lub okoliczność przytaczana w
komunikacie celem potwierdzenia lub
obalenia tezy.
Definicja pojęć
Jakie powinny być argumenty:
Realistyczne
logiczne
Trafne
Zrozumiałe
Proste
Znajome rozmówcy
Mocne na początek i na koniec wypowiedzi
Różnorodne
Zwięzłe a konkretne
Cechy argumentów
Prosty – zawiera jedną przesłankę;
Argument o kilku przesłankach
jest: równoległy kiedy każda z przesłanek z
osobna w jakimś stopniu sama uzasadnia
tezę; szeregowy gdy wszystkie przesłanki razem
wzięte uzasadniają w jakimś stopniu tezę, lecz
żadna z nich wzięta osobno tezy nie uzasadnia;
Argument mieszany gdy niektóre z jego
przesłanek razem wzięte uzasadniają tezę
szeregowo, pozostałe zaś, każda z osobna,
uzasadniając ją równolegle.
Rodzaje argumentów
Argumenty rzeczowe
(merytoryczne)
Prawdziwe, konkretne autentyczne przykłady,
które potwierdzają słuszność głoszonej tezy.
Słuchacz traktuje je jako dowód. Nie może mieć
wątpliwości. Wypowiedź dzięki argumentom
rzeczowym staje się przekonująca. Adwersarzowi
trudno będzie obalić tezę.
Typy argumentów
- liczby, np. dane statystyczne, wyniki badań
naukowych, zestawienia podsumowujące,
- wypowiedzi cenionych naukowców,
- cytaty z publikacji naukowych, dokumentów
historycznych,
- cytaty literackie, wypowiedzi sławnych osób,
cieszących się powszechnym autorytetem.
„Pan Tadeusz" to polska epopeja narodowa.
Przykłady argumentów
rzeczowych
Wyciąganie prawdziwego wniosku z prawdziwej (też
prawdopodobnej) przesłanki.
Ten typ argumentacji
od starożytności jest uważany za najrzetelniejszy i
najuczciwszy. Grecy i Rzymianie byli mistrzami
logicznego dowodzenia, ćwiczyli w tym swoich
uczniów. Taka argumentacja w starożytności
urosła do rangi sztuki i świadczyła o
nieprzeciętnej inteligencji mówcy. Współcześnie
argumentacja logiczna jest stosowana rzadziej.
Przyczyna tkwi prawdopodobnie w „zaniedbaniu"
ćwiczenia logicznego myślenia .
Wykorzystują indukcję, dedukcję, analogie.
Argumenty logiczne
analogie: wnioskowanie z podobieństw;
Wszyscy studenci którzy solidnie pracowali na
platformie, oraz uczęszczali na wykładach zdają
egzamin, więc Ty także zdasz
indukcja: zebranie sądów szczegółowych w
celu dokonania uogólnienia. Mówca gromadzi
fakty, sądy, przesłanki, aby zwieńczyć
wypowiedź trafną konkluzją. Od szczegółu do
ogółu;
Słowacki pisał dramaty romantyczne.
Przykłady argumentów logicznych
dedukcja: odwrotne rozumowanie iż w indukcji. Od
ogółu do szczegółu.
Sól używamy do solenia. Do potraw dodaje się spore
ilości soli. Wniosek: Dania mają słodki smak.
dylemat: dwie przesłanki o charakterze wykluczającym
się, które prowadzą do konieczności wyboru jednej z
nich. Dylemat poprawnie skonstruowany jest
nieodwracalny. To silny logiczny argument, nie można
go wykorzystać przeciwko mówcy.
Albo będziesz się uczył, albo będziesz wagarował. Jeśli
poważnie potraktujesz swoje obowiązki na studiach,
masz szansę zdobyć dobre wykształcenie i pozycję w
społeczeństwie. Jeśli nadal będziesz opuszczał wykłady,
nic w życiu nie osiągniesz.
Odwołują się do uczuć słuchaczy lub mówcy.
Retor próbuje swoją argumentację zbudować na
sympatii, lęku, niechęci, litości, współczuciu itp.
To „najsłabszy" sposób argumentowania.
Powinien być raczej wykorzystywany dla
ubarwienia wypowiedzi lub nadania jej
specyficznych cech indywidualnych. W
oficjalnych wystąpieniach ten typ argumentacji
jest raczej niemile widziany.
Kocham swoje dziecko i nie wyobrażam sobie, że
będzie nadal mieszkała ze złym mężem.
Argumenty emocjonalne
Przywołują opinie
znanych ludzi,
powołujące się na
autorytety, fakty
(dane statystyczne)
Argumenty oparte na
wiedzy i doświadczeniu
Wymagają one dużej wiedzy mówcy o swoich
adresatach.
Jako orator można odwołać się do:
wspólnych doświadczeń;
wspólnych faktów;
wspólnej wiedzy.
Argumenty empiryczne
Składnie obietnic lub stosowanie gróźb;
Pomyślana lub pesymistyczna wróżba;
Akcentowanie sympatii;
Apel moralny;
Apel emocjonalny;
Apel do samooceny;
Apel konformistyczny.
Argumenty perwersyjne
Argumenty
Gotowe (tzw.
Toposy zewnętrzne)
Toposy ogólne
Wypracowane(tzw.
toposy wewnętrzne)
- Świadectwa
zewnętrzne;
- Opinie;
- Wyniki badań;
- Zeznania osób,
świadków;
- Przykłady w formie
krótkiej przytoczonej
opowieści.
-przysłowia (np.
zbiorowa mądrość
narodów)
-sentencje łacińskie
(toposy – aksjomaty)
- komunały, banały
zawierające prawdy
banalne (np. głupi jest
mądry po szkodzie)
-cytaty z klasyków
literatury
-żarty, dowcipy służące
podtrzymaniu uwagi
słuchacza, zalecane w
budowaniu kompozycji
mowy
-odnajdujące w
definicji (logiczne,
analityczne,
perswazyjne)
-wynikające rodzaju
gatunku
-wynikające w
wyliczenia części
-wynikające z pojęć
rdzennych i
pokrewnych
-toposy wynikające ze
związków
przyczynowych i
skutkowych
Inne typy/rodzaje argumentów
1. przekonywanie.
2. testowanie hipotez.
3. wyjaśnianie zjawisk.
4. dążenie do prawdy.
Główne cele argumentów
Czynności werbalne i mentalne zmierzające do
wykazania prawdziwości pewnej tezy (zwanej też
wnioskiem czy konkluzją) za pomocą serii sądów
(wypowiedzi), zwanych przesłankami, które
zdaniem nadawcy do owej konkluzji w jakiś
sposób prowadzą. Argumentacja ma zazwyczaj
miejsce przy obecności jakiegoś słuchacza czy
słuchaczy, wówczas celem jest wywarcie wpływu
na stan świadomości słuchaczy przez sprawienie,
aby uwierzyli w prawdziwość uzasadnianej tezy.
Argumentacja
To taka argumentacja, w której chociaż jedna
przesłanka stanowi tezę dodatkowej tzw.
wewnętrznej argumentacji. Rekonstrukcja tej
argumentacji polega na wskazaniu tezy i
przesłanek, sporządzeniu diagramu
pokazującego przejścia od przesłanek głównych
do tezy głównej oraz od przesłanek
pomocniczych do przesłanek głównych. W
argumentacji poza przesłankami jawnymi mogą
występować przesłanki ukryte (niejawne) a jeśli
je zawiera argumentacji wówczas nazywa się je
entymemantem.
Argumentacja złożona
Strategia
marchewki;
Strategia kija;
Strategia
samopotępienia;
Strategia
zaszczytu.
Rodzaje argumentacja
według Nęckiego
Uogólnienie szczegółowych przypadków (opisuje się
zdarzenia i próbuje znaleźć dla nich wspólny mianownik a
na tej podstawie wyciągnąć wnioski uogólniające);
Rozumowanie przyczynowo skutkowe (zakłada przyczynę i
formułuje wynikające z niej skutki);
Rozumowanie objawowe (na podstawie niepełnych danych
próbuje się określić przyczynę;
Rozumowanie przez analogię (wnioski wyciąga się na
podstawie rzeczy , zjawisk bądź sytuacji, które uważa się za
analogiczne do tego, co stanowi przedmiot przemówienia);
Rozumowanie normatywne (przywoływanie norm
wspólnych dla przemawiającego i słuchaczy albo tworzenie
takich norm powołując się na opinie autorytetów);
Rozumowanie skojarzeniowe.
Sposoby argumentowania
argumenty proste i znajome rozmówcy na
początek;
podczas argumentacji stosować szyk
nestoriański – argumenty mocne na
początek i na koniec wypowiedzi;
stopniowa eliminacja argumentów
rozmówcy; najpierw krytyka argumentów
partnera apotem omówić wyższość naszego
stanowiska;
siła argumentacji wzrasta jeśli używa się
różnych argumentów.
Zasady skutecznego argumentowania
lepiej jeden celny argument niż dziesięć dobrych;
stosowanie pomocy wizualnych w
argumentacji (schematy, wykresy, broszury,
plansze, podręczniki, pokazy slajdów) czasem
obraz jest bardziej wymowny niż setki słów;
stosowanie odręcznych rysunków, jako pomocy w
argumentowaniu ; najlepiej wizualizować
kontrastowe sytuacje czyli co jest a co być
powinno;
mówienie sugestywnym językiem: używanie
zwrotów typu proszę sobie wyobrazić, stosowanie
zwrotów sprzyjających wytworzeniu przyjemnych
wyobrażeń (kupujemy wyobrażenia o produkcie).
korzystne jest częste robienie podsumowań
i wyciąganie wniosków (warto odwoływać
się do argumentów, które uzyskały
jednoznaczną aprobatę partnera); ważne
jest uzyskanie akceptacji partnera do
wniosku końcowego;
Kolejność argumentacji: od tego co jest do
tego co być powinno; najpierw trzeba
poznać realia, stan faktyczny a później
pokazać plusy jakie mogą wynikać z
zawarcia porozumienia; skorzystanie z
oferty jest wówczas odbierane jako logiczne
następstwo dążenia do zaspokojenia
potrzeb i uzupełnienia braków;
pozytywne: taktyka marchewki – polega na
przedstawieniu rozmówcy korzyści i zalet jakie
wiążą się z zastosowaniem się do naszej
propozycji; taktyka emocji dodatnich – takie
przedstawienie stanowiska, aby rozmówca uznał
aprobatę naszej sugestii, jako powód do dumy;
negatywne: taktyka kija – przeciwieństwo taktyki
marchewki, polega na przedstawieniu partnerowi
strat związanych z odrzuceniem naszej
sugestii; taktyka emocji ujemnych – polega na
takim przedstawieniu naszego stanowiska, aby
rozmówca odczuł wstyd i dyskomfort psychiczny w
przypadku odrzucenia naszej sugestii.
Taktyki argumentacji
„Argumentównie
należyliczyć,lecz
ważyć.”(Cuceron)
"
Fałszyweargumen
tyzwalczasięnajl
epiejnie
przeszkadzającw
ichwykładaniu.”(
Alec
Guiness)
"Najtrudniejzbića
rgumentykogośm
ówiącego
nienatemat.”(St
efanKisielewski)
"Fałszyweargume
ntyzwalczasięna
jlepiejnie
przeszkadzającw
ichwykładaniu.„(
Alec
Guiness)
Lewandowski Sławomir, Retoryczne i
logiczne podstawy argumentacji prawniczej,
Wyd. LexisNexis, 2013
Szymanek Krzysztof, Sztuka argumentacji,
przekonuj skutecznie, Wyd. PWN
Red. Ewa Zerniewska-Biały, Irena
Trzcieniecka- Schaneider, Komunikaty i
argumenty, wyd IBIS, 2003
Bibliografia