Prawo Lotnicze

Rozporządzenie 216/2008

Łukasz Puzio

2

Rys historyczny

• 1944

– (7 grudnia) Podpisanie Konwencji

Chicagowskiej przez 52 państwa i utworzenie ICAO
(Aneks I ICAO: Licencjonowanie - 1-sze wyd.
styczeń 1947+ 170 zmian – ostatnia z 4.03.2011,
obowiązuje od 18.07.2011 r.);

• 1958 –

(20 listopada) ratyfikacja Konwencji

Chicagowskiej przez Radę Państwa PRL;

• 1979

- utworzenie JAA (wymagania certyfikacyjne

dla dużych statków powietrznych);

• 1987

- rozszerzenie obszaru zainteresowań JAA o

operacje, obsługę, licencjonowanie i standardy
certyfikacyjne dla wszystkich typów SP;

• 1990

- (11 września) podpisanie porozumienia

zwanego Umową Cypryjską (wprowadzenie JAR-ów);

3

Rys historyczny

• 1991

- przyjęcie JAR-ów jako wspólnych przepisów

w UE (Rozporządzenie EEC 3922/91: harmonizacja
wymagań technicznych i procedur administracyjnych
w Unii Europejskiej);

• 1993

- podpisanie przez Polskę umowy

stowarzyszeniowej z JAA;

• 2002

- (26 listopada) przyjęcie Polski w poczet

państw członkowskich JAA;

• 2002

- publikacja w UE rozporządzenia 1592/2002

– utworzenie EASA i publikacja wymagań odnośnie
początkowej i ciągłej zdatności do lotu;

• 2004

- (1 maja) – przyjęcie Polski do Unii

Europejskiej

4

Rys historyczny

• 2005 –

(5 października) wdrożenie JAR-FCL do

polskiego systemu prawnego;

• 2008

- publikacja rozporządzenia 216/2008 – 1-sze

rozszerzenie uprawnień EASA : licencjonowanie
pilotów i operacje lotnicze;

• 2009

- drugie rozszerzenie uprawnień EASA:

lotniska, zarządzanie ruchem lotniczym i służby ruchu
lotniczego;

• 2009

- (30 czerwca) zakończenie działalności JAA;

• 2011

– (25 listopada) publikacja rozporządzenia

1178/2011 z dnia 3 listopada 2011r. – rozporządzenie
wykonawcze Air Crew (w sprawie załóg lotniczych);

• 2012

– (5 kwietnia) publikacja rozporządzenia

290/2012 z dnia 30 marca 2012 r.(Party: CC, ARA,
ORA).

5

Nowe podstawy:

Rozporządzenie 216/2008

Podstawowym

i

najważniejszym

wspólnotowym

aktem prawnym w zakresie lotnictwa cywilnego jest
obecnie Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i
Rady (WE) nr

216/2008

z dnia 20 lutego 2008 r. w

sprawie wspólnych zasad w zakresie lotnictwa
cywilnego

i

utworzenia

Europejskiej

Agencji

Bezpieczeństwa

Lotniczego

oraz

uchylające

dyrektywę Rady 91/670/EWG, rozporządzenie (WE) nr
1592/2002 i dyrektywę 2004/36/WE

6

Nowe podstawy:

Rozporządzenie 216/2008

Podstawowym celem rozporządzenia
216/2008 jest ustanowienie i
utrzymanie wysokiego, ujednoliconego
poziomu bezpieczeństwa
lotnictwa cywilnego w Europie (art. 2)

7

Rozporządzenie 216/2008 m.in. ustanawia obowiązek
posiadania licencji wydanych w oparciu o zasady
jednolite w skali Wspólnoty Europejskiej dla:

• mechaników poświadczających obsługę techniczną,

• kontrolerów ruchu lotniczego,

• pilotów zaangażowanych w eksploatację „EASA-
owskich” statków powietrznych.

Nowe podstawy:

Rozporządzenie 216/2008

8

Z zapisów art. 7 rozporządzenia bazowego 216/2008
wynika konieczność:

• posiadania licencji przez pilotów,

• spełnienia przez kandydatów i pilotów wymagań
zdrowotnych,

• certyfikacji ośrodków szkolenia,

• certyfikacji centrów medycyny lotniczej,

• certyfikacji szkoleniowych urządzeń symulacji lotu,

•

wydawania

upoważnień

instruktorom,

egzaminatorom i lekarzom orzecznikom biorącym
udział w procesie szkolenia i badań pilotów.

Nowe podstawy:

Rozporządzenie 216/2008

9

Nowe podstawy: struktura

przepisów UE

BASIC REGULATION

((EC)

No216/2008)

Implementing

Rules

(1178/2011)

Implementing

Rules

(805/2011)

Implementing

Rules

(2042/2003)

AMC

GM

AMC

GM

GM

AMC

CS

Zał.1 Part-FCL
Zał.2
Konwersja
Zał.3
Uznawanie
Zał.4 Part-MED
Zał.5 Part-CC
Zał.6 Part-ARA
Zał.7 Part-ORA

Zał.1 Part-M
Zał.2 Part-145
Zał.3 Part-66
Zał.4 Part-147

10

Nowe podstawy:

Implementing Rules

Rozporządzenia wykonawcze (implementing rules) UE
dot.

licencjonowania

personelu lotniczego:

• nr 2042/2003

- Załącznik 3 (tzw. Part-66) z

dnia 20 listopada 2003 r. – lotniczy licencjonowany
personel techniczny (ze zmianami)

• nr 805/2011

z dnia 10 sierpnia 2011 r. –

kontrolerzy ruchu lotniczego

• nr 1178/2011

z dnia 3 listopada 2011 r. -

piloci + personel pokładowy (zmienione
rozporządzeniem nr 290/2012 z dnia 30 marca 2012
r.)

11

Rozporządzenie Komisji (UE) nr

1178/2011

Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1178/2011 z dnia 3
listopada 2011 r. zmienione rozporządzeniem (UE) nr
290/2012 z dnia 30 marca 2012 r. w sprawie załóg
lotniczych:

a) reguluje wszelkie zagadnienia związane ze

szkoleniem,

egzaminowaniem,

badaniami

lekarskimi oraz licencjonowaniem personelu
lotniczego

(pilotów

oraz

personelu

pokładowego) oraz stanowi zbiór wymagań
stawianych

organizacjom

szkoleniowym,

centrom medycyny lotniczej oraz operatorom
szkoleniowych urządzeń symulacji lotu;

b) część ARA rozporządzenia określa wymagania

stawiane Krajowym Nadzorom Lotniczym w ww.
zakresie;

12

Rozporządzenie Komisji (UE) nr

1178/2011

Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1178/2011 z dnia 03
listopada 2011r. w sprawie załóg lotniczych:

c) opublikowane zostało w Dzienniku Urzędowym

UE w dniu 25 listopada 2011r. (Dz. U. UE L 311
z 25.11.2011, s. 1);

d) weszło w życie - 15 grudnia 2011 r.;
e) stosowane jest od dnia 8 kwietnia 2012 r. (z

potwierdzoną

możliwością

zastosowania

odroczenia w stosunku do wszystkich
załączników, do dnia 8 kwietnia 2013 r. –
zgodnie z przedłożoną do Komisji Europejskiej
notyfikacją RP);

f) zostało zmienione (rozszerzone o Załączniki V-

VII) rozporządzeniem WE nr 290/2012 z dnia 30
marca 2012 r. (Dz. U. UE L 100 z 5.04.2012, s.
1);

13

g) po rozszerzeniu zawiera 7 załączników:

• Załącznik 1: Część FCL;

• Załącznik 2: Warunki konwersji krajowych

licencji oraz uprawnień samolotowych i
śmigłowcowych;

• Załącznik 3: Warunki uznawania licencji

wydanych przez kraje trzecie lub w ich imieniu;

• Załącznik 4: Część MED;

• Załącznik 5: Część CC (wymagania dla

personelu pokładowego);

• Załącznik 6: Część ARA (wymagania dla

nadzoru);

• Załącznik 7: Część ORA (wymagania dla

organizacji szkoleniowych, operatorów FSTD i
centrów medycyny lotniczej).

Rozporządzenie Komisji (UE) nr

1178/2011

14

h) ma rangę aktu prawnego obowiązującego

powszechnie we wszystkich krajach Unii
Europejskiej;

i) z założenia zawiera wszelkie wymagania

dotyczące licencjonowania członków załóg
lotniczych ustanowione w Załączniku I ICAO do
Konwencji Chicagowskiej;

j) od dnia 8 kwietnia 2012 (2013) roku, z

uwzględnieniem różnych dla poszczególnych
wymagań okresów przejściowych, zastąpiło
mające do tej pory zastosowanie wymagania
JAR-FCL oraz część przepisów krajowych i ma
pierwszeństwo przed odmiennymi regulacjami
krajowymi w tym zakresie.

Rozporządzenie Komisji (UE) nr

1178/2011

15

AMC & GM

Decyzje

Dyrektora

Wykonawczego

EASA

wprowadzające akceptowalne sposoby spełnienia
wymagań (AMC) i materiały doradcze (GM):

• Decyzja nr 2011/015/R z dnia 15 grudnia 2011 r.

– AMC i GM do Części-MED (61 stron);

• Decyzja nr 2011/016/R z dnia 15 grudnia 2011 r.

– AMC i GM do Części-FCL (562 strony);

• Decyzja nr 2012/005/R z dnia 19 kwietnia 2012 r.

– GM do Części-CC (4 strony);

• Decyzja nr 2012/006/R z dnia 19 kwietnia 2012 r.

– AMC i GM do Części-ARA (61 stron);

• Decyzja nr 2012/007/R z dnia 19 kwietnia 2012 r.

– AMC i GM do Części-ORA (68 stron);

16

AMC & GM

ARA.GEN.105 Definicje
Do celów części ARA oraz części ORA stosuje się
następujące definicje:

1) »akceptowalne sposoby spełnienia wymagań

(AMC)« są niewiążącymi normami przyjętymi
przez Agencję w celu przedstawienia środków
służących zapewnieniu zgodności z
rozporządzeniem podstawowym i przepisami
wykonawczymi do niego;

2) »alternatywne sposoby spełnienia wymagań«

są sposobami stanowiącymi alternatywę dla
istniejących akceptowalnych sposobów spełnienia
wymagań lub oferującymi nowe środki służące
zapewnieniu zgodności z rozporządzeniem (WE) nr
216/2008 i przepisami wykonawczymi do niego, w
odniesieniu do których to sposobów Agencja nie
przyjęła żadnych powiązanych akceptowalnych
sposobów spełnienia wymagań;

17

AMC & GM

ORA.GEN.120 Sposoby spełnienia wymagań
a) Organizacja może wykorzystywać alternatywne

sposoby spełnienia wymagań wobec
akceptowalnych sposobów przyjętych przez
Agencję, w celu osiągnięcia zgodności z
rozporządzeniem (WE) nr 216/2008 i przepisami
wykonawczymi do niego.

b) Jeżeli organizacja pragnie wykorzystać

alternatywne sposoby spełnienia wymagań, przed
ich wdrożeniem musi przekazać właściwemu
organowi pełen opis tych sposobów. Opis ten musi
uwzględnić wszelkie zmiany instrukcji lub procedur
mogące mieć istotne znaczenie, a także ocenę
potwierdzającą zgodność z rozporządzeniem (WE)
nr 216/2008 oraz przepisami wykonawczymi do
niego.

Organizacja może wdrożyć te alternatywne sposoby
spełnienia wymagań po ich wcześniejszym
zatwierdzeniu przez właściwy organ oraz po
otrzymaniu powiadomienia zgodnie z ARA.GEN.120
lit. d).

18

AMC & GM

ARA.GEN.120 Sposoby spełnienia wymagań

a) Agencja musi opracować akceptowalne sposoby

spełnienia wymagań (AMC)…. Zapewnienie
zgodności z akceptowalnymi sposobami spełnienia
wymagań jest równoznaczne ze spełnieniem
wymagań określonych w przepisach
wykonawczych.

b) Alternatywne sposoby spełnienia wymagań można

wykorzystać w celu zapewnienia zgodności z
przepisami wykonawczymi.

c) Właściwy organ ustanawia system zapewniający

stałą ocenę tego, czy wszystkie alternatywne
sposoby spełnienia wymagań stosowane przez
sam właściwy organ lub organizacje, lub osoby
znajdujące się pod jego nadzorem zapewniają
zgodność z rozporządzeniem (WE) nr 216/2008 i
przepisami wykonawczymi do niego.

19

AMC & GM

d) Właściwy organ musi ocenić wszystkie
alternatywne sposoby spełnienia wymagań
zaproponowane przez organizację zgodnie z
ORA.GEN.120 poprzez analizę przedłożonej
dokumentacji i – o ile uzna się to za konieczne –
poprzez przeprowadzenie inspekcji tej organizacji.
Jeśli właściwy organ stwierdzi, że alternatywne
sposoby spełnienia wymagań są zgodne z przepisami
wykonawczymi, organ ten niezwłocznie musi:
1) powiadomić kandydata, że alternatywne
sposoby spełnienia wymagań mogą zostać wdrożone,
oraz że – w stosownych przypadkach – może on
odpowiednio zmienić zatwierdzenie lub certyfikat
kandydata; oraz
2) powiadomić Agencję o ich treści, w tym
przekazać kopie wszystkich stosownych dokumentów.
3) powiadomić pozostałe państwa członkowskie
o alternatywnych sposobach spełniania wymagań,
które zostały zatwierdzone.

20

Terminy stosowania oraz

odroczenia

Rozporządzenie UE nr 1178/2011 miało być
stosowane od dnia 8 kwietnia 2012 r.

Komisja Europejska przesądziła jednak o możliwości
zastosowania rocznego odroczenia (tzw. horizontal
opt-out) w odniesieniu do wszystkich wymagań
zawartych w załącznikach do ww. rozporządzenia do
dnia 8 kwietnia 2013 r., z którego polski nadzór
skorzystał i co zostało zgłoszone do KE i EASA w
notyfikacji (za wyj. pkt-u FCL.020 Załącznika I –
stosowany od 8 kwietnia 2012r.)

Niezależnie od ww. rocznego odroczenia, w stosunku
do pewnych nowych wymagań, istnieje możliwość
zastosowania dodatkowych odroczeń.

21

Obszary objęte nowymi

wymaganiami

Załącznik 1: Część FCL:

- wymagania i zasady uzyskiwania licencji pilota
oraz dodatkowych uprawnień i upoważnień;
- przywileje posiadaczy licencji;
- wymagania i zasady uzyskiwania uprawnień
instruktorskich;
- wymagania i zasady upoważniania
egzaminatorów lotniczych;
-zasady prowadzenia egzaminów teoretycznych
i praktycznych;

22

Obszary objęte nowymi

wymaganiami

Załącznik 2: Konwersja:

- zasady konwersji krajowych nie-JAR-owskich
licencji i uprawnień samolotowych i
śmigłowcowych;

Załącznik 3: Uznawanie:

- zasady uznawania licencji wydanych w krajach
trzecich;

Załącznik 4: Część MED:

- wymagania medyczne dla kandydatów na
pilotów;

- zasady powoływania lekarzy-orzeczników ;

23

Obszary objęte nowymi

wymaganiami

Załącznik 5: Część CC:
- zasady i wymagania stawiane kandydatom na
personel pokładowy;

Załącznik 6: Część ARA:

- wymagania stawiane nadzorom krajowym w
zakresie szkolenia, badań i licencjonowania
pilotów;

Załącznik 7: Część ORA:
- wymagania i zasady zatwierdzania organizacji
szkolenia;
- wymagania i zasady zatwierdzania operatów
FSTD;

- wymagania i zasady zatwierdzania centrów
medycyny lotniczej;

24

Najważniejsze zmiany w

systemie licencjonowania

1. Brak wymagań odnośnie wykształcenia kandydata

na pilota

2. Bezterminowość licencji EASA-owskich (Part-FCL)

3. Nowy wzór licencji EASA-owskiej

4. Zakres rozpoznawalności licencji EASA-owskich –

cały obszar WE

5. Objęcie systemem Part-owskim dotychczasowych

krajowych licencji pilota: szybowca, balonu i
sterowca

6. Nowe rodzaje/kategorie licencji – LAPL, licencja

pilota pionowzlotów

7. Zmiany w zasadach prowadzenie egzaminów

teoretycznych

25

Najważniejsze zmiany w

systemie licencjonowania

8. Zmiany w zasadach kierowania na egzaminy

praktyczne

9. Nowe uprawnienia uregulowane przepisami Części-

FCL: do wykonywania akrobacji, do holowania
szybowców i banerów, wykonywania lotów w
terenie górzystym, pilota doświadczalnego

10.Obniżone wymagania dla kandydatów na pilota

szybowcowego

11.English Proficiency poziom 4 na 4 lata, bez wpisów

negatywnych

12.Wprowadzenie wymagania wdrożenia SMS w

organizacjach szkoleniowych

13.Objęcie wspólnymi wymaganiami personelu

pokładowego

26

Dziękuję za uwagę