Katastrofy

ekologiczne

generowane przez

człowieka

Katastrofa ekologiczna

(klęska ekologiczna)

Jest to trwałe (nieodwracalne w naturalny sposób) uszkodzenie lub

zniszczenie dużego obszaru środowiska przyrodniczego, wpływające
negatywnie, bezpośrednio lub pośrednio na organizmy, na zdrowie i życie
człowieka. Katastrofy ekologiczne można podzielić ze względu na
pochodzenie na dwa rodzaje:

a) katastrofy naturalne - wywołane przez czynniki w większym stopniu
niezależne od człowieka, są powodowane np. przez powodzie, susze,
trzęsienia ziemi, wybuchy wulkanów, lawiny, osuwiska, pożary lasów.

b) katastrofy antropogeniczne – powodowane przez człowieka, przez
awarie, w wyniku których następuje emisja szkodliwych gazów i cieczy,
długotrwałe emisje szkodliwych substancji, zanieczyszczanie odpadami
toksycznymi, radioaktywnymi i ropą naftową, wycinanie lasów na dużych
obszarach.

Uszkodzenie tankowca ‘Prestige’

13 listopada 2002 u wybrzeży Hiszpanii tankowiec „Prestige” został
uszkodzony przez sztorm panujący na Atlantyku. W jego
zbiornikach znajdowało się 77 tysięcy ton mazutu (jest to
pozostałość po destylacji ropy naftowej). Podczas odholowania
tankowca na pełne morze z dala od wybrzeża, szczeliny w kadłubie
znacznie się powiększyły, a oleista substancja zanieczyściła
wybrzeże Galicji i pobliskie plaże. Kilka dni później pękł kolejny
zbiornik, a szóstego dnia tankowiec przełamał się na pół. Obie
części wraz ze zbiornikami z pozostałymi 70 tys. ton ropy, zatonęły
osiadając na głębokości 3,5 tys. metrów. Obawiano się, że jeśli nie
wytrzymają one olbrzymiego ciśnienia wody, to dojdzie do
największego w historii wycieku ropy i skażenia środowiska
morskiego.

.

Przy oczyszczaniu plaż brało udział wielu wolontariuszy, ochotnicy
i wojsko przy pomocy łopat, a nawet specjalnych "odkurzaczy"
próbowali usunąć plamę ropy. Setki ochotników w morderczej
pracy starały się pomniejszyć skutki tej olbrzymiej katastrofy.
Udało się uratować wiele umierających, oblepionych ropą ptaków
lecz wiadomo że zginęło ich prawie ćwierć miliona.

.

Ropa wciąż wypływała na powierzchnie wody i zanieczyszczała

wybrzeża. Ratownicy byli bezsilni, wzburzony ocean i wysokie fale

uniemożliwiały jakiekolwiek działania, a ropa w szybkim tempie

zalewała brzeg. Instalowano na wodzie bariery, które miały

powstrzymać przesuwanie się ropy w stronę brzegu lecz

bezskutecznie, gdyż w grudniu zanieczyszczonych było już 500km

wybrzeża Hiszpanii, a ropa nadal wydostawała się z zatopionego

tankowca.

Wybuch elektrowni w Czarnobylu

W elektrowni jądrowej w Czarnobylu
25 kwietnia 1986 roku doszło do
awarii. Przez wiele lat tragedia ta
uznawana była za najtragiczniejszą w
XX wieku.

Prowadzono wtedy przygotowania do
niebezpiecznego testu, który miał
polegać na znacznym zmniejszeniu
mocy reaktora. W czwartym reaktorze
elektrowni doszło do eksplozji, która
rozerwała budynek i umożliwiła
przedostanie się do atmosfery 50 ton
substancji promieniotwórczych,
głównie plutonu.

Wybuch zapoczątkował pożar, który
trwał 10 dni, a temperatura osiągnęła
2000 stopni.

.

Wybuch wywołał fale skażonego

powietrza i opad radioaktywny.

Powstała chmura radioaktywna

rozprzestrzeniła się na niemal po

całej Europie. Najbardziej ucierpiały

tereny dzisiejszej południowej

Białorusi oraz północnej Ukrainy,

gdzie w obrębie skażonej ziemi

mieszkało ponad 4 mln ludzi. Ze

skażonych terenów przesiedlono

116 tys. osób. Do dziś zamknięte

pozostaje miasto Prypeć.

Sam wybuch zabił 30 osób. Na

bezpośrednie działanie wysokich

dawek promieniowania jonizującego

narażonych było 134 pracowników

elektrowni jądrowej oraz tysiące

członków ekip ratowniczych,

natomiast w wyniku choroby

popromiennej szacuje, że liczba

zmarłych przekroczyła 10 tys. osób.

Ponad to katastrofa ta

spowodowała skażenie i wyłączenie

z wszelkiej działalności

gospodarczej ogromnego

terytorium, śmierć zwierząt, a

nawet deformacje roślin.

.

W odróżnieniu od wybuchu
bomby atomowej, podczas
którego występują cztery
czynniki rażenia: fala
uderzeniowa, natychmiastowe
promieniowanie jądrowe i
świetlne oraz skażenia
promieniotwórcze, w
Czarnobylu miały miejsce
tylko dwa: promieniowanie
natychmiastowe i skażenia.

Porównując wybuch
czarnobylski z wybuchem
bomby w Hiroszimie stwierdza
się dwie podstawowe różnice:
energia mechaniczna
wyzwolona w czasie awarii w
Czarnobylu nie odpowiada
nawet stutysięcznej części tej,
która zburzyła Hiroszimę, to
jednak zniszczenia powstałe w
Czarnobylu wskutek skażeń są
nieporównywalnie większe.

Toksyczne odpady

Kraje uprzemysłowione produkują wielkie ilości odpadów,

które stanowią zagrożenie dla środowiska i życia ludzkiego. W

samym USA każdej sekundy wytwarza się 420 ton trujących

odpadów. Najbardziej niebezpieczne są odpady radioaktywne,

pochodzące głównie z elektrowni atomowych. Wycieki i awarie

obiektów związanych z przemysłem chemicznym zdarzają się

bardzo często. Ich skutki to ewakuacja lokalnych społeczności,

skażenie środowiska, tysiące rannych, ofiary śmiertelne.

.

Indie 3 grudzień 1984r. W mieście Bhopal nastąpiła katastrofa fabryki

pestycydów. Z fabryki nastąpił wyciek gazu toksycznego, który

spowodował straszliwe skutki. Do atmosfery dostało się 40 ton

izocyjanku metylu, co spowodowało natychmiastową śmierć 1762

osób, w ciągu trzech dni spowodowała śmierć 8000 osób. Większość

ofiar to przede wszystkim kobiety, dzieci i starcy, zaskoczeni podczas

snu albo śmiertelnie zatruci w czasie prób ucieczki. Były tysiące

rannych, w przepełnionych szpitalach znajdowali się ludzie poparzeni,

cierpiący na trudności w oddychaniu. Dla ekip ratunkowych

przerażające było zbieranie trupów ludzkich i zwierzęcych leżących na

ulicach. Natomiast u około 200 000 osób wystąpiły ciężkie schorzenia

takich jak: paraliż czy trwałe uszkodzenia płuc.

Chiny klęska ekologiczna spowodowana przez kopalnię. W

Autonomicznej Prefekturze Tybetańskiej prowincji Gansu od lat wokół

kopalni uranu źle składowane i niezabezpieczone odpady

radioaktywne zatruły rzeki i wody podziemne. W 1980 r. kopalnia

została uruchomiona, okolica była bogata w faunę i florę. Dziś wokół

niej rozciąga się na kilometry strefa śmierci. Licznik Geigera włączony

w szkołach, domach, szpitalach szaleje, a lekarze mówią po cichu, że

przyczyną połowy zgonów są nowotwory, głównie białaczka.

Obowiązuje tajemnica, ponieważ miejscowe wadze próbują

zatuszować sprawę. Osoby, które o tym mówią są „zbrodniarzami”,

którzy „złamali tajemnicę państwową”. W okolicy rodzą się dzieci-

potworki, zaś liczba poronień znacznie przekracza przeciętną krajową.

Wylesianie

Wylesienie (Deforestacja) – jest to

stopniowe zanikanie powierzchni leśnej

na Ziemi. Proces ten jest powodowany

przez człowieka od 8000 lat (wycinanie

drzew, karczowanie, wypalanie). Wiąże

się z pozyskiwaniem gruntów do uprawy

roli i hodowli oraz surowca dla

przemysłu i budownictwa, a także

opału.

Średnio licząc, w każdej minucie z

powierzchni Ziemi znika około 18

hektarów lasu, a 860 km2 dziennie (wg

raportu FAO). Akcje zalesiania

równoważą ten proces tylko w 10%.

Jeśli chodzi o wymieranie gatunków to w

lasach tropikalnych ginie 35 gatunków

dziennie, a na całej Ziemi ok.137

gatunków dziennie.

Rola lasu :

Lasy zaopatrują atmosferę w
wilgoć i tlen. Obliczono, że
jedno duże drzewo wytwarza
tyle tlenu, ile zużywa
przeciętna czteroosobowa
rodzina.

Baldachim z koron drzew
chroni glebę przed ulewnymi
deszczami.

System korzeniowy reguluje
dopływ wody do rzek.

Rośliny absorbują i
magazynują CO2.

.

Zagłada lasów tropikalnych,

zwanych zielonymi płucami Ziemi,

jest jedną z większych katastrof

ekologicznych. Tropikalne lasy

deszczowe są częścią globalnego

układu klimatycznego. Niszcząc je

człowiek zmienia cykle

hydrologiczne, a to powoduje

susze, powodzie lub erozje gleby

na obszarach, gdzie zjawiska te

uprzednio nie występowały.

Wycinanie lasów zmienia również

albedo, ogólnie wpływa na pogodę

na całej kuli ziemskiej.

.

Lasy pobierają z powietrza dwutlenek węgla, lecz podczas

wypalania lasów ten węgiel powraca do atmosfery, co potęguje

efekt cieplarniany. Bez względu na to, czy ścięte drzewa

zostaną spalone, czy też zostaną zostawione i będą same się

rozkładać, spowoduje to wydzielanie CO2. Jeśli nie zasadzi się

nowych drzew, to nie będzie możliwości

pochłaniania uwolnionego węgla co oznacza, że zwiększy się

ilość CO2 w atmosferze.

.

Lasy deszczowe "kryją" w
sobie jeszcze setki nie
rozpoznanych nigdy przez
człowieka gatunków
zwierząt. Wielu nie
poznanym gatunkom
grozi wyginięcie bez
szansy dla człowieka na
ich zobaczenie.