ANALIZA JAKOÅšCIOWA
Opracowanie: Krytyna Moskwa, Emil Zieliński
III grupa analityczna kationów.
Odczynnik grupowy: (NH4)2S lub tioacetamid (AKT) w obecności NH4OH i NH4Cl.
Kationy: Co2+, Ni2+, Fe2+, Fe3+, Mn2+, Cr3+, Al3+, Zn2+.
Charakterystyka ogólna.
Do trzeciej grupy analitycznej należą te wszystkie kationy, które nie dadzą się wytrącić anionem Cl-, a
natomiast można je wytrącić z roztworów alkalicznych w postaci siarczków pod wpływem siarczku
amonu w obecności roztworu buforowego złożonego z NH4Cl i NH4OH.
Poza tym należą tu takie jony jak Al3+ i Cr3+ które pod wpływem roztworu buforowego dają
wodorotlenki jako osady trudniej rozpuszczalne niż odpowiednie siarczki.
Jak już wspomniano, iloczyny rozpuszczalności siarczków tej grupy są znacznie większe od iloczynów
rozpuszczalności siarczków grupy drugiej. W związku z tym w celu wytrącenia tych siarczków potrzeba
znacznie większego stężenia jonów siarczkowych, które istnieje w roztworze siarczku amonu w
obecności roztworu buforowego. Działanie buforu polega na utrzymaniu stałego stężenia jonów H+, które
w sposób istotny zgodnie z wyrażeniem na stałą dysocjacji rzutuje na stężenie jonów S2- w roztworze. Do
stosowanego tutaj roztworu buforowego NH4OH + NH4Cl możemy dodać w określonych granicach
mocnego kwasu lub zasady, a pH nie ulegnie istotnej zmianie. W czasie dodawania kwasu będzie
zobojętniał się wodorotlenek amonu, ale ubywające jony OH- będą uzupełniane wskutek natychmiastowej
dysocjacji dalszych partii wodorotlenku amonu zgodnie ze stałą dysocjacji:
[NH+ ][OH- ]
4
K =
[NH4OH]
W czasie dodawania mocnej zasady zostanie cofnięta dysocjacja NH4OH (reguła przekory).
Wodorotlenek amonu, zgodnie z tym co już wspomniano wyżej, musi dysocjować tylko w takim stopniu w
jakim określa to stała dysocjacji K.
Postępowanie przy pojedynczym kationie.
Przy wykrywaniu pojedynczego kationu należy sprawdzić pH roztworu papierkiem wskażnikowym. O
ile pH jest poniżej 7 należy dodać parę kropli stężonego NH4OH w celu zobojętnienia roztworu, a
następnie dodać NH4Cl i NH4OH po ok. 1 cm3 i ogrzać do temp. 90oC na łażni wodnej. Dodać 1 cm3
tioacetamidu, który w środowisku alkalicznym znacznie łatwiej hydrolizuje. Jeżeli po 5 minutach powstanie
osad to znaczy że są obecne kationy III grupy.
Uwaga: Zamiast siarkowodoru i siarczku amonu stosuje siÄ™ tioacetamid AKT.
1. Reakcje kationu Co2+.
Sole kobaltu(II) mają w roztworach wodnych różowe zabarwienie.
1. Kwas solny HCl i siarkowodór (AKT) nie wytrącają osadu z kwaśnych roztworów soli kobaltu(II).
2. Siarczek amonu (AKT) w obecności NH4Cl i NH4OH wytrąca z roztworów soli kobaltu(II) czarny osad
siarczku kobaltu(II):
CoCl2 + (NH4)2S = CoS“! + 2NH4Cl lub jonowo: Co2+ + S2- = CoS“!
Siarczek ten po wytrąceniu nie roztwarza się w HCl, lecz tylko w stężonym HNO3.
3CoS + 8HNO3 = 3Co(NO3)2 + 3S + 2NO + 4H2O
3. Wodorotlenek sodu lub potasu wytrąca z roztworów soli kobaltu(II) niebieski osad soli zasadowej -
chlorek hydroksokobaltu(II):
CoCl2 + NaOH = Co(OH)Cl “!+ NaCl
Po ogrzaniu z nadmiarem NaOH niebieski osad przechodzi w brudno różowy Co(OH)2:
Co(OH)Cl + NaOH = Co(OH)2“! + NaCl
Osad ten pod wpływem wody chlorowej lub bromowej czernieje wskutek powstania wodorotlenku
kobaltu(III):
2Co(OH)2 + H2O + NaOCl = 2Co(OH)3“! + NaCl
4. Wodorotlenek amonu wytrąca z roztworów soli kobaltu(II) niabieski osad soli zasadowej, roztwarzającej
się w nadmiarze amoniaku z wytworzeniem żółto brunatnego związku kompleksowego:
Co(NO3)2 + NH4OH = Co(OH)NO3“! + NH4NO3
Co(OH)NO3 + 6NH4OH = [Co(NH3)6](OH)2 + 6H2O
5. Sześciocyjanożelazian(II) potasu wytrąca z roztworów soli kobaltu(II) szaro zielony osad
sześciocyjanożelazianu(II) kobaltu(II):
2Co(NO3)2 + K4[Fe(CN)6] = Co2[Fe(CN)6]“! + 4 KNO3
lub jonowo: 2Co2+ + Fe(CN)64- = Co2[Fe(CN)6]“!
6. Reakcja selektywna.
Kilka kryształków rodanku potasu wrzucić do badanej próbki i dodać alkoholu amylowego. W razie
obecności jonów Co2+ po wytrząśnięciu występuje silnie niebieskie zabarwienie zbierającego się nad
roztworem alkoholu z czterorodanokobaltanem(II) potasu (reakcja Vogla):
CoCl2 + 4KCNS = K2[Co(CNS)4] + 2KCl
2. Reakcje kationu Ni2+.
Wodne roztwory soli niklu(II) majÄ… zabarwienie zielone.
1. Kwas solny HCl i siarkowodór (AKT) nie wytrącają osadów z kwaśnych roztworów soli niklu(II).
2. Siarczek amonu (AKT) w środowisku NH4Cl i NH4OH wytrąca z roztworów soli niklu(II) czarny osad
siarczku niklu(II):
NiCl2 + (NH4)2S = NiS“! + 2NH4Cl lub jonowo: Ni2+ + S2- = NiS“!
3. Wodorotlenki alkaliczne wytrącają z roztworów soli niklu(II) jasnozielony osad wodorotlenku niklu(II) ,
nierozpuszczalny w nadmiarze NaOH lub KOH:
Ni(NO3)2 + 2KOH = Ni(OH)2 “!+ 2KNO3 lub jonowo: Ni2+ + S2- = Ni(OH)2“!
Pod wpływem wody bromowej wodorotlenek niklu(II) utlenia się do czarnego wodorotlenku niklu(III):
Br2 + H2O = HBr + HBrO
NaOH + HBrO = NaBrO + H2O
2Ni(OH)2 + NaBrO + H2O = 2Ni(OH)3“! + NaBr
4. Wodorotlenek amonu wytrąca z roztworów soli niklu(II) zielony osad soli zasadowej roztwarzającej się
w nadmiarze odczynnika z utworzeniem zwiÄ…zku kompleksowego barwy niebieskiej:
NiCl2 + NH4OH = Ni(OH)Cl“! + NH4Cl
Ni(OH)Cl“! + 6NH3 = [Ni(NH3)6] 2+ + OH- + Cl-
5. W reakcji z wodoroortofosforanem(V) sodu - Na2HPO4 sole niklu(II) wytrącają żółto zielony osad
ortofosforanu(V) niklu(II) -Ni3(PO4)2:
3NiCl2 + 2Na2HPO4 = Ni3(PO4)2“! + 2HCl + 4NaCl
lub jonowo: 3Ni2+ + 2HPO42- = Ni3 (PO4)2“! + 2H+
6. Sześciocyjanożelazian(II) potasu wytrąca z roztworów soli niklu(II) żółto zielony osad
sześciocyjanożelazianu(II) niklu(II):
2Ni(NO3)2 + K4[Fe(CN)6] = Ni2[Fe(CN)6]“! + 4 KNO3
lub jonowo: 2Ni2+ + Fe(CN)64- = Ni2[Fe(CN)6]“!
7.Reakcja specyficzna.
Dwumetyloglioksym w obecności wodorotlenku amonu daje różowoczerwony osad (reakcja Czugajewa).
Wykonanie próby: Do 2 - 3 kropli badanego roztworu dodaje się wodorotlenku amonu w nadmiarze i
odsącza od ewentualnie powstałego osadu. 1 kroplę przesączu umieszcza się na bibule filtracyjnej i
dodaje 1 kroplę alkoholowego roztworu dwumetyloglioksymu. Różowoczerwony osad wskazuje na
obecność jonów Ni2+.
3. Reakcje kationu Fe2+.
Wodne roztwory soli żelaza(II) mają zabarwienie jasno zielone, przy większym rozcieńczeniu są
bezbarwne.
1. Kwas solny HCl i siarkowodór (AKT) nie wytrącają osadów z kwaśnych roztworów soli żelaza(II).
2. Siarczek amonu (AKT) w środowisku NH4Cl i NH4OH wytrąca z roztworów soli żelaza(II) czarny osad
siarczku żelaza(II):
FeSO4 + (NH4)2S = FeS“! + (NH4)2SO4 lub jonowo: Fe2+ + S2- = FeS“!
Siarczek żelaza(II) roztwarza się łatwo w rozcieńczonych kwasach.
3. Wodorotlenek sodu lub potasu wytrąca z roztworów soli żelaza(II) zielonkawy osad wodorotlenku
żelaza(II), następnie po pewnym czasie brunatniejący wskutek utlenienia powietrzem, osad wodorotlenku
żelaza(III):
Fe2+ + 2OH- = Fe(OH)2“!
4Fe(OH)2 + H2O + O2 = 4Fe(OH)3“!
4. Sześciocyjanożelazian(III) potasu - K3[Fe(CN)6] daje z solami żelaza(II) niebieski osad -
sześciocyjanożelazian(III) żelaza(II) tzw. błękit Turnbulla:
3FeCl2 + 2 K3[Fe(CN)6] = Fe3[Fe(CN)6]2 “!
lub jonowo: 3Fe2+ + 2[Fe(CN)6]3- = Fe3[Fe(CN)6]2 “!
5. Wodoroortofosforan(V) sodu wytrąca z roztworów zawierających jony żelaza(II) biały przechodzący
stopniowo w niebieski osad wodoroortofosforanu(V) i ortofosforanu(V) żelaza(II):
4FeCl2 + 3Na2HPO4 = FeHPO4“!+ Fe3 (PO4)2“! + 6NaCl + 2HCl
lub jonowo: 4Fe2+ + 3HPO42- = FeHPO4“!+ Fe3 (PO4)2“! + 2H+
4. Reakcje kationów Fe3+
Wodne roztwory soli żelaza(III) mają żółto brunatne zabarwienie. Pochodzi ono od obecności
wodorotlenku żelaza(III) - Fe(OH)3, który powstaje w wyniku hydrolizy soli. Reakcję tą można sumarycznie
zapisać:
FeCl3 + 3H2O = Fe(OH)3 + 3HCl
lub jonowo: Fe3+ + 3H2O = Fe(OH)3 + 3H+
1. Kwas solny HCl nie wytrąca osadu z roztworów soli żelaza(III).
2. Siarkowodór (AKT) nie wytrąca osadów z kwaśnych roztworów soli żelaza(III), odbarwia je natomiast z
wydzieleniem z wydzieleniem siarki i redukcją do soli żelaza(II):
2Fe3+ + S2- = 2Fe2+ + So
2FeCl3 + H2S = 2FeCl2 + S“! + 2HCl
3. Siarczek amonu (AKT) wytrąca z alkalicznych roztworów soli żelaza(III) czarny osad siarczku
żelaza(III) roztwarzalny łatwo w rozcieńczonych kwasach:
2FeCl3 + 3(NH4)2S = Fe2S3 + 6NH4Cl lub jonowo: 2Fe3+ + 3S2- = Fe2S3“!
4. Wodorotlenek sodu lub amonu wytrącają z roztworów soli żelaza(III) brunatnordzawy osad
wodorotlenku żelaza(III):
Fe3+ + 3OH- = Fe(OH)3“!
5. Sześciocjanożelazian(II) potasu wytraca z obojętnych lub słabo kwaśnych roztworów soli żelaza(III)
ciemnoniebieski osad sześciocjanożelazianu(II) żelaza(III) - błękit pruski. Osad ten jest rozpuszczalny w
rozcieńczonym kwasie solnym.
4FeCl3 + 3K4[Fe(CN)6] = Fe4[Fe(CN)6]3“! + 12KCl
6. Rodanek amonu daje z solami żelaza(III) zabarwienie krwisto czerwone:
FeCl3 + 3NH4CNS = Fe(CNS)3 + 3NH4Cl lub jonowo: Fe3+ + CNS- = Fe(CNS)3
5. Reakcje kationu Mn2+.
Wodne roztwory soli manganu(II) są bezbarwne. Przy dużym stężeniu można zaobserwować
blado różowe zabarwienie.
1. Kwas solny i siarkowodór (AKT) nie wytrącają osadów z kwaśnych roztworów soli manganu(II).
2. Siarczek amonu strąca z alkalicznych roztworów soli manganu(II) cielisto różowy osad siarczku
manganu(II):
MnCl2 + (NH4)2S = MnS“! + 2NH4Cl lub jonowo: Mn2+ + S2- = MnS“!
3.Wodorotlenek sodu lub potasu wytrąca z roztworów soli manganu(II) biały osad wodorotlenku
manganu(II):
Mn2+ + 2OH- = Mn(OH)2“!
Wodorotlenek manganu(II) utlenia siÄ™ Å‚atwo tlenem z powietrza przy czym osad czernieje:
2Mn(OH)2 + O2 = 2MnO(OH)2“!
4. Nadsiarczan amonu w obecności jonów srebra jako katalizatora utlenia jony manganu(II) do jonów
manganu(VII):
2MnSO4 + 5(NH4)2S2O8 + 8H2O = 2HMnO4 + 5(NH4)2SO4 + 7H2SO4
5. Wodoroortofosforan(V) sodu wytrąca z roztworów zawierających jony manganu(II) biały osad
ortofosforanu(V) manganu(II):
3MnCl2 + 2Na2HPO4 = Mn3 (PO4)2“! + 4NaCl + 2HCl
lub jonowo: 3Mn2+ + 2HPO42- = Mn3 (PO4)2“! + 2H+
6. Sześciocyjanożelazian(II) potasu wytrąca z roztworów soli manganu(II) różowo biały osad
sześciocyjanożelazianu(II) manganu(II):
2Mn(NO3)2 + K4[Fe(CN)6] = Mn2[Fe(CN)6]“! + 4 KNO3
lub jonowo: 2Mn2+ + Fe(CN)64- = Mn2[Fe(CN)6]“!
6 . Reakcje kationu Cr3+.
Jony Cr3+ w roztworach wodnych zależnie od stopnia uwodnienia przyjmują zabarwienie od
zielonego do fioletowego .
1. Kwas solny i siarkowodór nie wytrącają osadów z kwaśnych roztworów soli chromu(III).
2. Siarczek amonu w obecności wodorotlenku amonu i chlorku amonu wytrąca z roztworów soli
chromu(III) zielony lub szaro zielony osad wodorotlenku, a nie siarczku chromu(III). W roztworze wodnym
(NH4)2S ulega hydrolizie:
(NH4)2S + H2O Ô! 2N4OH + H2S
Dzięki temu stężenie jonów OH- jest dostatecznie duże i z łatwością zostaje przekroczony iloczyn
rozpuszczalności Cr(OH)3, a nie Cr2S3:
2CrCl3 + 3(NH4)2S + 6H2O = 2Cr(OH)3“! + 6NH4Cl + 3H2S
3. NaOH lub KOH wytrącają z roztworów soli chromu(III) zielony lub szarozielony osad wodorotlenku
chromu(III):
Cr3+ + 3OH- = Cr(OH)3“!
Wodorotlenek chromu(III) ma charakter amfoteryczny i roztwarza się (reaguje) zarówno w kwasach:
Cr(OH)3 + 3HCl = CrCl3 + 3H2O
jak i w zasadach:
H3CrO3 + 3NaOH = Na3CrO3 + 3 H2O ortochromian(III) sodu
HCrO2 + NaOH = NaCrO2 + H2O metachromian(III) sodu
lub Cr(OH)3 + NaOH + Na[Cr(OH)4]
4. Wodorotlenek amonu wytrąca z roztworów soli chromu(III) szaro zielony osad wodorotlenku chromu(III),
który roztwarza się w nadmiarze amoniaku z utworzeniem związku kompleksowego:
CrCl3 + 3NH4OH = Cr(OH)3“! + 3HCl
Cr(OH)3“! + 6NH3 = [Cr(NH3)6]3+ + 3OH-
5. Wodoroortofosforan(V) sodu wytrąca z roztworów zawierających jony chromu(III) szaro zielony osad
ortofosforanu(V) chromu(III):
Cr3+ + HPO42- = CrPO4“! + H+
6. Nadtlenek wodoru H2O2 (woda utleniona) w środowisku zasadowym utlenia jony Cr3+ do CrO42-. Do
badanej próbki należy dodać NaOH w takiej ilości, aby wytworzony w pierwszej chwili osad wodorotlenku
rozpuścił się. Następnie należy dodać H2O2 i ogrzewać. Zmiana zabarwienia z zielonego na żółte
świadczy o utworzeniu jonów chromianowych(VI). Reakcje zachodzą następująco:
CrCl3 + 3NaOH = Cr(OH)3 + 3NaCl
Cr(OH)3 + NaOH = Na[Cr(OH)4]
2Na[Cr(OH)4] + H2O2 + 2NaOH = 2Na2CrO4 + 6H2O
7. Reakcje kationu Al3+.
Wodne roztwory soli glinu sÄ… bezbarwne.
1. Kwas solny i siarkowodór nie wytrącają osadów z kwaśnych roztworów soli glinu .
2. Siarczek amonu wytrąca w obecności NH4Cl i NH4OH z roztworów soli glinu biały galaretowaty osad
wodorotlenku glinu . Przebieg reakcji jest analogiczny jak przy kationie kationie Cr3+:
2AlCl3 + 3(NH4)2S + 6H2O = 2Al(OH)3“! + 6NH4Cl + 3H2S
3. Wodorotlenek sodu i amonu wytrącają z roztworów soli glinu biały galaretowaty osad wodorotlenku
glinu:
Al3+ + 3OH- = Al(OH)3“!
Wodorotlenek glinu ma charakter amfoteryczny, można więc napisać równowagę:
Al3+ + 3OH- Ô! Al(OH)3 Ô! HAlO2 + H2O Ô! H+ + AlO2-
Roztwarza się on zarówno w kwasach jak i w zasadach:
Al(OH)3 + 3HCl = AlCl3 + H2O
HAlO2 + NaOH + NaAlO2 + H2O (metaglinian sodu)
lub Al(OH)3 + NaOH = Na[Al(OH)4] (czterohydroksoglinian sodu)
4. Węglan amonu wytrąca z roztworów soli Al3+ biały osad wodorotlenku glinu:
2AlCl3 + 3(NH4)2CO3 + 6H2O = 2Al(OH)3“! + 6NH4Cl + 3H2O
5. Reakcja specyficzna - powstawanie błękitu Thenarda. Reakcję należy wykonać następująco: do trzech
kropli badanej próbki dodać wodorotlenku amonu, aby wytrącił się osad Al(OH)3. Osad ten zwilżyc
rozcieńczonym roztworem Co(NO3)2 i kroplą H2SO4 o stężeniu 1:1, następnie całość podgrzać w
parowniczce, a po wysuszeniu prażyć. Zmiana barwy osadu na niebieską świadczy o obecności jonów
Al3+. Powstaje błękit Thenarda - Co(AlO2)2 wg reakcji:
2Al2(SO4)3 + 2Co(NO3)2 = 2Co(AlO2) “! + 6SO3 + 4NO2 +O2
8. Reakcje kationu Zn2+.
Wodne roztwory soli cynku sÄ… bezbarwne.
1. Kwas solny nie wytrąca osadu z roztworów soli cynku .
2. Siarkowodór (AKT) nie wytrąca osadu z zakwaszonych soli cynku, ale z obojętnych lub zakwaszonych
tylko kwasem octowym może wytrącić się biały siarczek:
Zn(NO3)2 + H2S = ZnS“! + 2HNO3 lub jonowo: Zn2+ + S2- = ZnS“!
3. Siarczek amonu strąca z roztworów soli cynku biały osad siarczku cynku.
ZnCl2 + (NH4)2S = ZnS“! + 2 NH4Cl lub jonowo: Zn2+ + S2- = ZnS“!
4. Wodorotlenki sodu lub potasu wytrącają z roztworow soli cynku biały osad wodorotlenku cynku:
Zn2+ + 2OH- = Zn(OH)2“!
Wodorotlenek cynku ma własności amfoteryczne, można więc napisać równowagę:
Zn2+ + 2OH- Ô! Zn(OH)2 Ô! H2ZnO2 Ô! 2H+ + ZnO22-
Wodorotlenki amfoteryczne reagują zarówno z mocnymi kwasami jak i z zasadami. Można więc napisać
następujące reakcje:
Zn(OH)2 + HCl = ZnCl2 + H2O
H2ZnO2 + 2NaOH = Na2ZnO2 + 2H2O (cynkan sodu)
lub Zn(OH)2 + 2NaOH = Na2[Zn(OH)4] (czterohydroksocynkan sodu)
5. Wodorotlenek amonu wytrąca z roztworów soli cynku biały osad wodorotlenku cynku, który roztwarza
siÄ™ w nadmiarze amoniaku z utworzeniem bezbarwnego zwiÄ…zku kompleksowego:
Zn2+ + 2NH4OH = Zn(OH)2“! + 2NH4+
Zn(OH)2“! + 4NH4OH = [Zn(NH3)4](OH)2 + 4H2O
6. Węglan amonu wytrąca z roztworów soli cynku biały osad węglanu cynku, który roztwarza się w
nadmiarze odczynnika z utworzeniem bezbarwnego kompleksu:
ZnCl2 + (NH4)2CO3 = ZnCO3 + 2NH4Cl
ZnCO3 + 4NH4OH = [Zn(NH3)4]CO3 + + 4H2O
7. Sześciocyjanożelazian(II) potasu wytrąca z roztworów soli cynku kremowo biały osad
sześciocyjanożelazianu(II) cynku:
2Zn(NO3)2 + K4[Fe(CN)6] = Zn2[Fe(CN)6]“! + 4 KNO3
Tabela
Zestawienie reakcji kationów III grupy analitycznej z podstawowymi odczynnikami
Co2+ Ni2+ Fe2+ Fe3+ Mn2+ Cr3+ Al3+ Zn2+
różowy zielony bezbarwny żólty (barwa bezbarwny szaro zielony bezbarwny bezbarwny
Barwa jonu
(przy pochodzi od (przy większym do niebiesko
większym Fe(OH) z stęż. blado fioletowego
3
stęż. blado hydrolizy soli) różowy)
zielonkawy)
AKT w Å›rod. “! CoS czarny “! NiS czarny “! FeS czarny “!Fe S czarny “!MnS brudno “!Cr(OH) “!Al(OH) “!ZnS biaÅ‚y
2 3 3 3
różowy zielony biały
NH4Cl+NH4OH
NaOH lub “!Co(OH)Cl “!Ni(OH) zielony “!Fe(OH) “!Fe(OH) “!Mn(OH) biaÅ‚y “!Cr(OH) - “!Al(OH) “!Zn(OH) biaÅ‚y,
2 2 3 2 3 3 2
brunatny brunatniejący szaro zielony, biały, roztw. roztwarza się w
niebieski zielony
KOH
roztw. siÄ™ w siÄ™ w nadmia- nadmiarze
brunatny
“!Co(OH) brudno
2
nadmiarze
rze NaOH NaOH
różowy
NaOH [Al(OH) ]- [Zn(OH) ]2-
4 4
[Cr(OH) ]-
4
NH4OH “!Co(OH)Cl “!Ni(OH)Cl “!Fe(OH) “!Fe(OH) “!Mn(OH) biaÅ‚y “!Cr(OH) “!Al(OH) “! Zn(OH)
2 3 2 3 3 2
niebieski, roztw. się zielony, roztw. się brunatny brunatniejący szaro zielony, biały biały, roztw. się
zielony
roztw. siÄ™ w w nadmiarze
w nadmiarze w nadmiarze brunatny
żółto brunatny niebieski nadmiarze NH OH
4
[Co(NH ) ]2+ [Ni(NH ) ]2+ [Cr(NH ) ]3+ [Zn(NH ) ]2+
3 6 3 6 3 6 3 4
(NH4)2CO3 “!Co O (CO ) - “!Ni (OH) (CO ) - “!FeCO biaÅ‚y “!Fe(OH) “! MnCO biaÅ‚y “!Cr(OH) “!Al(OH) “!ZnCO biaÅ‚y,
8 5 3 3 5 6 3 2 3 3 3 3 3 3
różowo czerwony jasno zielony brunatny szaro zielony biały roztw. się w
roztwarza siÄ™ w roztwarza siÄ™ w
nadmiarze
nadmiarze nadmiarze [Zn(NH3) ]2+
4
[Co(NH ) ]2+ [Ni(NH ) ]2+
3 6 3 6
Na2HPO4 “!Co (PO ) 7H O “!Ni (PO ) żółto “!FeHPO + “!FePO “!Mn (PO ) “!CrPO “!AlPO biaÅ‚y “!Zn (PO )
3 4 2 2 3 4 2 4 4 3 4 2 4 4 3 4 2
niebiesko fioletowy zielony kremowy biały szaro zielony galaretowaty biały
“!Fe (PO )
3 4 2
galaretowaty
biały, stop-
niowo
niebieski
Fe [Fe(CN) ]
K4[Fe(CN)6] “!Co {Fe(CN) ] “!Ni [Fe(CN) ] 2 6 “!Fe [Fe(CN) ] “!Mn [Fe(CN) ] “!Zn [Fe(CN) ]
2 6 2 6 4 6 3 2 6 2 6
niebieskie
szaro zielony żółto zielony ciemno brudno różowy kremowy
zabarwienie
niebieski
“! strzaÅ‚ka pionowa obok wzoru oznacza, że zwiÄ…zek jest nierozpuszczalny w wodzie
strzałka pozioma oznacza, że związek przechodzi w inną postać