MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Piotr Sieczka
Dobieranie materiałów konstrukcyjnych 731[02].Z1.01
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr Przemysław Koserczyk
mgr Paweł Filipiak
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Piotr Sieczka
Konsultacja:
dr inż. Jacek Przepiórka
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 731[02].Z1.01
 Dobieranie materiałów konstrukcyjnych , zawartego w modułowym programie nauczania
dla zawodu monter instrumentów muzycznych.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 6
3. Cele kształcenia 7
4. Przykładowe scenariusze zajęć 8
5. Ćwiczenia 14
5.1. Drewno i tworzywa drzewne do wytwarzania instrumentów muzycznych 14
5.1.1. Ćwiczenia 14
5.2. Metale stosowane do wytwarzania instrumentów muzycznych 16
5.2.1. Ćwiczenia 16
5.3. Tworzywa sztuczne i inne materiały do wytwarzania instrumentów
muzycznych 18
5.3.1. Ćwiczenia 18
5.4. Suszenie i sezonowanie drewna 20
5.4.1. Ćwiczenia 20
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia
22
7. Literatura
38
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie monter instrumentów muzycznych.
W poradniku zamieszczono:
- wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,
- cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,
- przykładowe scenariusze zajęć,
- przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania
 uczenia oraz środkami dydaktycznymi,
- ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,
- literaturę.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od
samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.
Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik
dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego.
Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które
zawierają podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest
zwrócenie uwagi na następujące elementy:
- materiał nauczania  w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować
samodzielnie. Obserwuje się niedocenianie przez nauczycieli niezwykle ważnej
umiejętności, jaką uczniowie powinni bezwzględnie posiadać  czytanie tekstu
technicznego ze zrozumieniem,
- pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy
jest przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zależności od tematu można zalecić
uczniom samodzielne odpowiedzenie na pytania, lub wspólne z całą grupą uczniów,
opracowanie odpowiedzi na pytania  w drodze ukierunkowanej dyskusji. Druga forma
jest korzystniejsza, ponieważ nauczyciel sterując dyskusją może uaktywniać wszystkich
uczniów oraz w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,
- dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają
ćwiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę
teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną
propozycję ćwiczeń wraz ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia,
uwzględniając różne możliwości ich realizacji w szkole. Nauczyciel decyduje, które
z zaproponowanych ćwiczeń jest w stanie zrealizować przy określonym zapleczu
techniczno dydaktycznym szkoły. Prowadzący może również zrealizować ćwiczenia,
które sam opracował,
- sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń samodzielnie czytając
zamieszczone w nim stwierdzenia, powinien potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie
określonego zakresu materiału. Jeżeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do
tych zagadnień wrócić, sprawdzając czy braki w opanowaniu materiału są wynikiem
niezrozumienia przez ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
w trakcie nauczania. W tym miejscu jest szczególnie ważna rola nauczyciela, gdyż od
jego postawy, sposobu prowadzenia zajęć zależy między innymi zainteresowanie ucznia.
Uczeń nie zainteresowany materiałem nauczania, wykonywaniem ćwiczeń nie nabędzie
w pełni umiejętności założonych w jednostce modułowej. Należy rozbudzać tak zwaną
 ciekawość wiedzy . Potwierdzenie opanowania materiału nauczania rozdziału może
stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności ucznia z tego
zakresu. Nauczyciel realizując jednostkę modułową powinien zwracać uwagę na
predyspozycje ucznia, ocenić, czy ma on większe uzdolnienia manualne, czy może lepiej
radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych,
- testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki
osiągnięte przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej
nauczyciela realizującego tę jednostkę modułową. Każdemu zadaniu testu przypisano
określoną liczbę możliwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa
uzależniona jest od ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel może zastosować test według
własnego projektu oraz zaproponować własną skalę ocen. Należy pamiętać, żeby tak
przeprowadzić proces oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze wykazanie
umiejętności.
Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:
- pokaz,
- ćwiczenie (laboratoryjne lub inne),
- projektów,
- przewodniego tekstu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
731[02].Z1
Techniki wytwarzania
elementów instrumentów
muzycznych
731[02].Z1.01
Dobieranie materiałów
konstrukcyjnych
731[02].Z1.02 731[02].Z1.03
Obsługa maszyn i urządzeń Wykonywanie połączeń
stosowanych w produkcji elementów instrumentów
instrumentów muzycznych muzycznych
731[02].Z1.04
Wykonywanie połączeń
klejonych
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
 stosować jednostki układu SI,
 posługiwać się pojęciem siły,
 rozróżniać wielkości skalarne i wektorowe,
 przeliczać jednostki,
 klasyfikować instrumenty muzyczne,
 korzystać z różnych z
ródeł informacji,
 obsługiwać komputer,
 pracować w grupie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
- rozpoznać i sklasyfikować materiały konstrukcyjne stosowane do wytwarzania
instrumentów muzycznych,
- określić zastosowanie metali i stopów metali do produkcji instrumentów muzycznych,
- scharakteryzować tworzywa sztuczne oraz inne materiały stosowane podczas
wytwarzania elementów instrumentów muzycznych,
- rozróżnić elementy budowy mikroskopowej i makroskopowej drewna,
- rozpoznać wybrane gatunki drewna iglastego i liściastego,
- określić zakres stosowania drewna iglastego i liściastego w wyrobach przemysłu budowy
instrumentów muzycznych,
- rozróżnić sortymenty drewna okrągłego,
- określić zastosowanie materiałów tartych, tarcicy rezonansowej, tarcicy muzycznej do
wytwarzania instrumentów muzycznych,
- określić zastosowanie półfabrykatów z drewna i tworzyw drzewnych, do wytwarzania
instrumentów muzycznych,
- rozpoznać podstawowe wady drewna związane z jego budową anatomiczną,
- scharakteryzować właściwości higroskopijne drewna,
- określić wilgotność drewna i materiałów drzewnych,
- dobrać warunki fizykochemiczne sezonowania i suszenia drewna oraz materiałów
drzewnych służących do wykonywania elementów instrumentów muzycznych,
- przygotować komory suszarnicze do procesów suszenia drewna,
- ocenić jakość materiałów do wytwarzania elementów instrumentów muzycznych,
- dobrać materiały o określonych parametrach technicznych do produkcji instrumentów
muzycznych,
- zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca ..& & & & & & & & & & & & & & .& & & & .
Modułowy program nauczania: Monter instrumentów muzycznych 731[02]
Moduł: Techniki wytwarzania elementów instrumentów muzycznych
731[02].Z1
Jednostka modułowa: Dobieranie materiałów konstrukcyjnych 731[02].Z1.01
Temat: Określanie rodzaju materiałów konstrukcyjnych zastosowanych do budowy
instrumentów muzycznych.
Cel ogólny: Rozpoznawanie typów materiałów konstrukcyjnych, będących elementami
składowymi instrumentów muzycznych.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- rozpoznać rodzaj materiału konstrukcyjnego,
- określić podstawowe wymagania dla materiału konstrukcyjnego zastosowanego
w określonym typie instrumentu muzycznego,
- określić zastosowanie w konstrukcji instrumentu danego materiału konstrukcyjnego.
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:
- organizowanie i planowanie zajęć,
- pracy w zespole,
- oceny pracy zespołu.
Metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- uczniowie pracują w grupach 2 4-osobowych.
Czas : 2 godziny dydaktyczne.
Środki dydaktyczne
- zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,
- zestaw instrumentów i elementów mechanizmów instrumentów muzycznych
wykonanych z różnych gatunków drewna, tworzyw sztucznych i naturalnych oraz
różnych rodzajów stopów metali,
- pytania prowadzące,
- papier formatu A4, pisaki.
Zadanie dla ucznia
- zidentyfikuj instrument muzyczny lub element instrumentu muzycznego,
- określ zastosowane materiały konstrukcyjne w budowie instrumentu,
- określ cechy charakterystyczne materiałów zastosowanych do budowy instrumentu,
- określ cechy charakterystyczne materiałów zastosowanych do budowy elementu
instrumentu muzycznego.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.
3. Zaznajomienie uczniów ze sposobem wykonywania ćwiczeń praktycznych.
4. Podział grupy uczniów na zespoły.
Faza właściwa
Praca metodą ćwiczeń praktycznych.
Faza I Informacje
Pytania prowadzące:
1. Jakie materiały są wykorzystywane do budowy instrumentów strunowych smyczkowych
i szarpanych?
2. Jakie materiały są wykorzystywane do budowy instrumentów dętych blaszanych?
3. Jakie materiały są wykorzystywane do budowy instrumentów dętych drewnianych?
4. Jakie materiały są wykorzystywane do budowy instrumentów strunowych klawiszowych?
5. Jakie są wymagania stawiane materiałom konstrukcyjnym stosowanym do budowy
instrumentów muzycznych?
6. Jakie są cechy charakterystyczne poszczególnych grup materiałów konstrukcyjnych?
Faza II Planowanie
Uczniowie określają:
1. Sposób identyfikacji elementów mechanizmów instrumentów muzycznych.
2. Sposób określenia rodzaju materiału konstrukcyjnego.
3. Sposób wyznaczenia podstawowych cech charakterystycznych materiałów
konstrukcyjnych.
Faza III Ustalenie
1. Uczniowie ustalają cechy charakterystyczne materiałów, z których zostały wykonane
instrumenty muzyczne.
2. Uczniowie ustalają cechy charakterystyczne materiałów, z których zostały wykonane
elementy mechanizmów instrumentów muzycznych.
3. Uczniowie ustalają zastosowanie materiałów konstrukcyjnych w budowie instrumentów
muzycznych.
Faza IV Wykonanie
1. Uczniowie identyfikują instrumenty muzyczne.
2. Uczniowie identyfikują elementy instrumentów muzycznych.
3. Uczniowie określają rolę elementów instrumentów muzycznych w ich konstrukcji.
4. Uczniowie określają cechy charakterystyczne materiałów konstrukcyjnych.
5. Uczniowie określają rodzaj i gatunek materiałów konstrukcyjnych.
6. Uczniowie analizują uzyskane wyniki.
Faza V Sprawdzanie
1. Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność identyfikacji instrumentów muzycznych
i elementów instrumentów muzycznych.
2. Uczniowie sprawdzają poprawność określania rodzaju i gatunku materiałów
konstrukcyjnych, z których zbudowane są instrumenty muzyczne i elementy
instrumentów muzycznych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
Faza VI Analiza końcowa
Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im
trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe zadanie, wskazać, jakie umiejętności były
ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.
Praca domowa
Sporządz
notatkę na temat zastosowania metali i ich stopów w konstrukcji instrumentów
muzycznych.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
 anonimowa ankieta ewaluacyjna dotycząca sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca ..& & & & & & & & & & & & & & .& & & & .
Modułowy program nauczania: Monter instrumentów muzycznych 731[02]
Moduł: Techniki wytwarzania elementów instrumentów
muzycznych 731[02].Z1
Jednostka modułowa: Dobieranie materiałów konstrukcyjnych 731[02].Z1.01
Temat: Parametry pracy suszarni w procesie suszenia tarcicy rezonansowej.
Cel ogólny: Dobieranie parametrów suszenia.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- rozpoznać rodzaj tarcicy rezonansowej,
- określić wilgotność początkową wsadu do suszenia,
- dobrać wymaganą wilgotność końcową tarcicy,
- określić gabaryty tarcicy,
- zestawić tarcicę w stos,
- dobrać temperaturę pracy suszarni,
- dobrać wilgotność powietrza roboczego w suszarni,
- dobrać prędkość przepływu powietrza suszącego,
- dobrać czas suszenia,
- określić wilgotność tarcicy po zakończonym procesie suszenia,
- ocenić jakość tarcicy po suszeniu.
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:
- organizowanie i planowanie zajęć,
- pracy w zespole,
- oceny pracy zespołu.
Metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenia praktyczne,
- tekstu przewodniego.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- uczniowie pracują w grupach dwuosobowych.
Czas: 2 razy 45 minut:
- 45 minut  dobieranie parametrów pracy suszarni,
- 45 minut  ocenianie jakości tarcicy po zakończonym procesie suszenia.
Środki dydaktyczne
- instrukcja obsługi suszarni komorowej,
- instrukcja pracy metodą tekstu przewodniego,
- zestawy ilustracji sortymentów tarcicy, fornirów i tworzyw drzewnych,
- tarcica rezonansowa przeznaczona do suszenia,
- przyrządy stolarskie do mierzenia wymiarów tarcicy,
- przyrządy pomiarowe do określania wilgotności drewna,
- pytania prowadzące,
- papier formatu A4, pisaki.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
Uwaga  druga część ćwiczenia może być przeprowadzona dopiero po zakończonym
procesie suszenia (kilka dni), w kolejnym terminie zajęć.
Zadanie dla ucznia
- rozpoznaj gatunek drewna tarcicy rezonansowej,
- określ wilgotność tarcicy,
- zmierz grubość, szerokość i długość tarcicy,
- ustaw tarcicę w stos,
- dobierz parametry pracy suszarni,
- zmierz wilgotność i oceń jakość tarcicy po zakończonym procesie suszenia.
Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.
3. Zaznajomienie uczniów z pracą metodą tekstu przewodniego.
4. Zaznajomienie uczniów ze sposobem wykonywania ćwiczeń praktycznych.
5. Podział grupy uczniów na zespoły.
Faza właściwa
Praca metodą tekstu przewodniego.
Faza I Informacje
Pytania prowadzące:
1. Na czym polega proces suszenia tarcicy?
2. Jaki jest cel suszenia tarcicy?
3. Jak zbudowana jest suszarnia komorowa?
4. W jaki sposób przeprowadzany jest proces suszenia?
5. Jakie parametry charakteryzują proces suszenia w suszarniach komorowych?
6. Jak wartość parametrów pracy suszenia wpływa na przebieg procesu suszenia?
7. Jakie są dane wejściowe do określania parametrów suszenia?
8. Jakie są możliwe skutki błędnego dobrania parametrów suszenia?
9. Jak określana jest wilgotność tarcicy przed procesem suszenia i po jej zakończeniu?
10. W jaki oceniana jest jakość tarcicy po zakończonym suszeniu?
Faza II Planowanie
Uczniowie określają:
1. Sposób określenia gatunku tarcicy.
2. Sposób pomiaru rozmiarów tarcicy.
3. Sposób pomiaru wilgotności tarcicy.
4. Sposób doboru parametrów suszenia.
5. Sposób oceniania jakości tarcicy.
Faza III Ustalenie
1. Uczniowie ustalają gatunek drewna tarcicy.
2. Uczniowie ustalają sposób doboru parametrów suszenia.
3. Uczniowie ustalają sposób oceny jakości tarcicy po suszeniu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
Faza IV. Wykonanie
1. Uczniowie pracując w zespołach na podstawie obserwacji makroskopowych określają
gatunek drewna tarcicy.
2. Uczniowie określają poprzez pomiar gabaryty tarcicy.
3. Uczniowie określają poprzez pomiar wilgotność tarcicy przed suszeniem.
4. Uczniowie korzystając z literatury i instrukcji obsługi suszarni dobierają parametry
suszenia.
5. Uczniowie obserwują przebieg procesu suszenia  załadunek komory, dobieranie
parametrów suszenia, uruchamianie procesu suszenia.
6. Uczniowie po zakończonym procesie suszenia oceniają jakość tarcicy.
Faza V. Sprawdzanie
1. Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność doboru parametrów suszenia.
2. Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność oceny jakości tarcicy po suszeniu
Faza VI. Analiza końcowa
Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły
im trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe zadanie, wskazać, jakie umiejętności
były ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.
Praca domowa
Sporządz
szkic suszarni komorowej oraz określ zadania wszystkich istotnych zespołów
konstrukcyjnych suszarni.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończeniu zajęć:
 anonimowa ankieta ewaluacyjna dotycząca sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
5. ĆWICZENIA
5.1. Drewno i tworzywa drzewne do wytwarzania instrumentów
muzycznych
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dokonaj analizy makroskopowej i mikroskopowej próbki drewna.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment
rozdziału 4.1.1.2. Materiału nauczania dotyczącego budowy i właściwości drewna i tworzyw
drzewnych. Uczniowie powinni posługiwać się mikroskopem laboratoryjnym.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować treści zawarte w ćwiczeniu,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się z cechami charakterystycznymi budowy mikroskopowej i makroskopowej
drewna,
4) przeprowadzić obserwację struktury makroskopowej drewna za pomocą oceny
wzrokowej, z ewentualnym użyciem lupy powiększającej 5 10-krotnej,
5) zapisać i zanalizować wyniki obserwacji,
6) przeprowadzić obserwację struktury mikroskopowej drewna za pomocą mikroskopu
laboratoryjnego przy powiększeniach 25, 50 i 100 krotnych,
7) zapisać i zanalizować wyniki obserwacji.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie,
- tekstu przewodniego.
Środki dydaktyczne:
- zeszyt,
- poradnik dla ucznia,
- próbki drewna do obserwacji makroskopowych,
- próbki drewna do obserwacji mikroskopowych,
- lupa powiększająca 5 10 krotna,
- mikroskop laboratoryjny z obiektywami dającymi powiększenie od 25 do 100 krotnego,
- plansze ilustrujące elementy budowy makroskopowej i mikroskopowej drewna.
Ćwiczenie 2
Zidentyfikuj gatunek drewna na podstawie obserwacji makroskopowej struktury próbek.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment
rozdziału 4.1.1.3. Materiału nauczania dotyczącego metod identyfikacji drewna.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować treści zawarte w ćwiczeniu,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się z cechami charakterystycznymi wyglądu poszczególnych gatunków drewna,
4) przyporządkować odpowiednie próbki do właściwego gatunku drewna,
5) zapisać wyniki i porównać z prawidłowymi odpowiedziami.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie,
- tekstu przewodniego.
Środki dydaktyczne:
- zeszyt,
- poradnik dla ucznia,
- próbki różnych gatunków drewna,
- lupa powiększająca 5 10-krotna,
- katalog z fotografiami powierzchni gatunków drewna.
Ćwiczenie 3
Dokonaj oceny jakości drewna.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment
rozdziału 4.1.1.4. Materiału nauczania dotyczącego określania wad drewna.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować treści zawarte w ćwiczeniu,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się z cechami charakteryzującymi jakość drewna,
4) przeprowadzić ocenę jakości próbek drewna,
5) zapisać i zanalizować wyniki obserwacji,
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie,
- tekstu przewodniego.
Środki dydaktyczne:
- zeszyt,
- poradnik dla ucznia,
- próbki drewna do oceny jakościowej,
- lupa powiększająca 5 10-krotna,
- plansze ilustrujące wady drewna.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
5.2. Metale stosowane do wytwarzania instrumentów
muzycznych
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zidentyfikuj rodzaj metalu na podstawie badania właściwości fizycznych próbki.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment
rozdziału 4.2.1.1. Materiału nauczania, dotyczącego właściwości fizycznych metali.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować treści zawarte w ćwiczeniu,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się z właściwościami fizycznymi różnych metali żelaznych i nieżelaznych i ich
stopów,
4) przyporządkować odpowiednie próbki do właściwego rodzaju metalu,
5) zapisać wyniki i porównać z prawidłowymi odpowiedziami.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie,
- tekstu przewodniego.
Środki dydaktyczne:
- zeszyt,
- poradnik dla ucznia,
- próbki różnych rodzajów metali z opisem ich cech charakterystycznych,
- katalog stali, żeliw, metali nieżelaznych.
Ćwiczenie 2
Określ możliwe zastosowania materiału próbek metali do budowy instrumentów.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment
rozdziału 4.2. Materiału nauczania, dotyczącego zastosowania metali w konstrukcji
instrumentów muzycznych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować treści zawarte w ćwiczeniu,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się z zastosowaniem metali do budowy instrumentów muzycznych
4) zidentyfikować rodzaj metalu, z którego wykonana jest dana próbka,
5) określić możliwe zastosowania metalu do budowy elementów instrumentu muzycznego,
6) zapisać wyniki i wyciągnąć wnioski.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenie,
 tekstu przewodniego.
Środki dydaktyczne:
- zeszyt,
- poradnik dla ucznia,
- próbki różnych rodzajów metali,
- katalogi instrumentów muzycznych.
Ćwiczenie 3
Określ wszystkie rodzaje metali zastosowane w budowie fortepianu.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment
rozdziału 4.2. Materiału nauczania, dotyczącego zastosowania metali w konstrukcji
instrumentów muzycznych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować treści zawarte w ćwiczeniu,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się z budową fortepianu,
4) rozpoznać elementy mechanizmów i części fortepianu wykonane z metalu,
5) określić rodzaj metalu zastosowanego do wykonania poszczególnych elementów i części
fortepianu,
6) zapisać wyniki i wyciągnąć wnioski.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie,
- tekstu przewodniego.
Środki dydaktyczne:
- zeszyt,
- poradnik dla ucznia,
- próbki różnych rodzajów metali,
- katalogi instrumentów muzycznych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
5.3. Tworzywa sztuczne i inne materiały do wytwarzania
instrumentów muzycznych
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zidentyfikuj rodzaj tworzywa sztucznego stanowiącego element konstrukcyjny
instrumentu muzycznego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment
rozdziału 4.3. Materiału nauczania, dotyczącego właściwości i zastosowania tworzyw
sztucznych w budowie instrumentów muzycznych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować treści zawarte w ćwiczeniu,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się z cechami charakterystycznymi poszczególnych rodzajów tworzyw
sztucznych,
4) przyporządkować odpowiednie próbki do właściwego rodzaju tworzywa sztucznego,
5) zapisać wyniki i porównać z prawidłowymi odpowiedziami.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie,
- tekstu przewodniego.
Środki dydaktyczne:
- zeszyt,
- poradnik dla ucznia,
- próbki różnych rodzajów tworzyw sztucznych, będących elementami konstrukcyjnymi
instrumentów muzycznych,
- katalogi tworzyw sztucznych,
Ćwiczenie 2
Rozpoznaj materiał próbek wykonanych z tworzyw sztucznych i wskaż możliwe
zastosowania tego materiału do budowy instrumentów muzycznych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment
rozdziału 4.3. Materiału nauczania, dotyczącego właściwości i zastosowania tworzyw
sztucznych w budowie instrumentów muzycznych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować treści zawarte w ćwiczeniu,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
3) zapoznać się z zastosowaniem tworzyw sztucznych do budowy instrumentów
muzycznych,
4) zidentyfikować rodzaj materiału, z którego wykonana jest dana próbka,
5) określić możliwe zastosowania materiału próbki do budowy elementów instrumentu
muzycznego,
6) zapisać wyniki i wyciągnąć wnioski.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie,
- tekstu przewodniego.
Środki dydaktyczne:
- zeszyt,
- poradnik dla ucznia,
- próbki różnych rodzajów materiałów (tworzyw sztucznych, skóry, filcu, korka),
- katalogi instrumentów muzycznych.
Ćwiczenie 3
Dobierz materiał konstrukcyjny z tworzyw sztucznych lub naturalnych, do wykonania
zadanego elementu instrumentu muzycznego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment
rozdziału 4.3. Materiału nauczania, dotyczącego właściwości i zastosowania tworzyw
sztucznych w budowie instrumentów muzycznych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować treści zawarte w ćwiczeniu,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) określić funkcję jaką pełni w instrumencie zadany element,
4) dobrać materiał z którego można wykonać zadany element instrumentu muzycznego,
5) zapisać wyniki i wyciągnąć wnioski.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie,
- tekstu przewodniego.
Środki dydaktyczne:
- zeszyt,
- poradnik dla ucznia,
- elementy instrumentów muzycznych,
- próbki różnych rodzajów materiałów (tworzyw sztucznych, skóry, filcu, korka),
- katalogi instrumentów muzycznych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
5.4. Suszenie i sezonowanie drewna
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Określ wyposażenie suszarni do suszenia drewna.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment
rozdziału 4.4.1.2. Materiału nauczania, dotyczącego budowy suszarń do suszenia drewna.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować treści zawarte w ćwiczeniu,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) określić zadania komór suszarniczych,
4) zapoznać się z ogólną budową komór suszarniczych,
5) rozpoznać zastosowanie wentylatorów,
6) rozpoznać zasadę działania układów podgrzewających,
7) rozpoznać zasadę działania układów przygotowania atmosfery do suszenia,
8) określić sposób załadunku i rozładunku komory suszarniczej,
9) rozpoznać rolę układów sterujących pracą komory suszarniczej.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie,
- tekstu przewodniego.
Środki dydaktyczne:
- zeszyt,
- poradnik dla ucznia,
- katalogi komór suszarniczych z podanymi parametrami pracy,
- schematy przedstawiające przykłady rozwiązań poszczególnych układów funkcjonalnych
komór suszarniczych.
Ćwiczenie 2
Określ wyposażenie komór próżniowych przeznaczonych do suszenia drewna.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment
rozdziału 4.4.1.2. Materiału nauczania, dotyczącego budowy komór próżniowych do suszenia
drewna.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować treści zawarte w ćwiczeniu,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) określić zadania komór próżniowych,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
4) zapoznać się z ogólną budową komór próżniowych,
5) określić zasadę działania pomp podciśnieniowych,
6) rozpoznać zasadę działania układów podgrzewających,
7) rozpoznać zasadę działania układów przygotowania atmosfery do suszenia,
8) określić sposób załadunku i rozładunku komory próżniowej,
9) rozpoznać rolę układów sterujących pracą komory próżniowej.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie,
- tekstu przewodniego.
Środki dydaktyczne:
- zeszyt,
- poradnik dla ucznia,
- katalogi komór próżniowych z podanymi parametrami pracy,
- schematy przedstawiające przykłady rozwiązań poszczególnych układów funkcjonalnych
komór próżniowych.
Ćwiczenie 3
Dobierz parametry suszenia tarcicy rezonansowej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment
rozdziału 4.4.1.1. Materiału nauczania, dotyczącego warunków fizykochemicznych suszenia
drewna.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować treści zawarte w ćwiczeniu,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) określić wymiary gabarytowe tarcicy,
4) określić całkowitą objętość wsadu do komory suszarniczej,
5) określić wilgotność początkową tarcicy,
6) określić wymagany czas cyklu suszenia, przy założeniu minimalnych odkształceń tarcicy,
7) dobrać parametry pracy suszarni.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie,
- tekstu przewodniego.
Środki dydaktyczne:
- zeszyt,
- poradnik dla ucznia,
- katalogi suszarni komorowych,
- tablice pomocnicze do określania parametrów suszenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Dobieranie materiałów
konstrukcyjnych
Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:
zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, są z poziomu podstawowego,
zadania 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:
dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego,
dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,
dobry  za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego,
bardzo dobry  za rozwiązanie 19 zadań, w tym 3 z poziomu ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. c, 3. b, 4. b, 5. c, 6. b, 7. b, 8. d, 9. a, 10. a, 11. a,
12. d, 13. d, 14. d, 15. a, 16. b, 17. d, 18. c, 19. b, 20. a.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

1 Określić rodzaj przekroju przez pień drzewa A P b
2 Określić rolę cewek w drzewach iglastych A P c
3 Określić wady budowy drewna A P b
4 Określić wady budowy drewna A P b
Określić wpływ wilgotności drewna na jego
5 A P c
właściwości
6 Rozpoznać tworzywa drzewne B P b
7 Rozpoznać budowę sklejki A P b
Określić cechy charakteryzujące tworzywa
8 B P d
sztuczne
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
9 Określić cechy charakteryzujące metale B P a
10 Rozpoznać składniki stopowe żeliw A P a
11 Rozpoznać składniki stopowe brązu A P a
Określić materiał konstrukcyjny
12 B P d
instrumentów dętych drewnianych
Określić gatunek metalu do wykonywania
13 powłok ochronnych na mechanizmach B P d
instrumentów
Określić zastosowanie tworzyw sztucznych
14 B P d
do wytwarzania instrumentów muzycznych
Określić możliwe skutki błędnego doboru
15 A P a
parametrów suszenia
Określić wykres rozciągania materiału
16 C PP b
sprężystego
17 Obliczyć wilgotność drewna C PP d
18 Obliczyć masę drewna po suszeniu C PP c
Dobrać gatunek drewna na podstawie opisu
19 D PP b
cech fizycznych
Dobrać materiał konstrukcyjny na podstawie
20 D PP a
opisu cech fizycznych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
6. Zadania z II części testu wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed
wskazaniem poprawnego wyniku.
7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
9. Na rozwiązanie testu masz 60 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
instrukcja,
zestaw zadań testowych,
karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Zamieszczona poniżej ilustracja przedstawia przekrój
a) podłużny promieniowy drewna.
b) poprzeczny drewna.
c) podłużny styczny drewna.
d) poprzeczny połączony z przekrojem stycznym drewna.
2. Cewki w drzewach iglastych
a) przewodzą wodę i składniki odżywcze z łyka do wewnętrznych obszarów pnia.
b) przewodzą wodę i składniki odżywcze z rdzenia do łyka.
c) przewodzą wodę oraz nadają drewnu sztywność i wytrzymałość mechaniczną.
d) magazynują składniki odżywcze na okres zimowy.
3. Wady budowy drewna przedstawione na ilustracji to
a) b)
a) a  pęknięcia promieniowe, b  mimośrodowość rdzenia.
b) a  wielordzenność, b  mimośrodowość rdzenia.
c) a  sęki w przekroju poprzecznym, b  wielordzenność.
d) a  pęknięcia promieniowe jednoosiowe, b  pęknięcia promieniowe dwuosiowe.
4. Wada budowy drewna przedstawiona na ilustracji to
a) wielordzenność.
b) skręt włókien.
c) sęki w przekroju podłużnym.
d) pęknięcia wzdłużne.
5. Ze wzrostem wilgotności drewno
a) na przemian kurczy się i pęcznieje.
b) zmienia jedynie swoją masę.
c) pęcznieje.
d) kurczy się.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
6. Tworzywem drzewnym nie jest
a) płyta MDF.
b) fornir.
c) płyta stolarska.
d) płyta wiórowa.
7. Sklejki wykonane są z
a) fornirów i płyt wiórowych.
b) fornirów i obłogów.
c) naprzemiennie ułożonych obłogów i fornirów.
d) dwóch rodzajów fornirów.
8. Tworzywa sztuczne charakteryzują się
a) budową krystaliczną.
b) właściwościami izotropowymi.
c) dobrą przewodnością cieplną.
d) złą przewodnością elektryczną.
9. Metale charakteryzują się
a) dobrą przewodnością cieplną.
b) dobrą izolacyjnością cieplną.
c) złą przewodnością elektryczną.
d) brakiem właściwości ferromagnetycznych.
10. Żeliwo to stop żelaza
a) z węglem.
b) z krzemem i manganem.
c) z miedzią.
d) z cyną.
11. Brąz to stop miedzi
a) z cyną.
b) z ołowiem.
c) z cynkiem.
d) z glinem.
12. Korpusy instrumentów dętych drewnianych wykonywane są
a) wyłącznie z drewna.
b) tylko z metalu lub drewna.
c) wyłącznie z tworzywa ABS lub drewna.
d) ze wszystkich wymienionych powyżej materiałów.
13. Klapy w instrumentach dętych drewnianych mogą być pokrywane
a) niklem.
b) srebrem.
c) złotem.
d) każdym z wymienionych powyżej metali.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
14. Tworzywa sztuczne nie mogą być stosowane do wytwarzania
a) naciągów membranowych instrumentów perkusyjnych.
b) ustników instrumentów dętych blaszanych.
c) korpusów saksofonów.
d) strun fortepianowych.
15. Zbyt szybkie prowadzenie procesu suszenia drewna może prowadzić do
a) pęknięcia na skutek skurczu.
b) pęknięcia na skutek pęcznienia.
c) pęknięcia na skutek wydłużenia materiału.
d) skręt włókien w tarcicy.
16. Wskaż wykres, który nie może być wykresem próby rozciągania
17. Określ wilgotność próbki drewna, mając dane: masa drewna wilgotnego Gdw = 440 g,
masa drewna po wysuszeniu Gdo = 400g
a) W = 20%.
b) W = 25%.
c) W = 1%.
d) W = 10%.
18. Określ masę drewna po wysuszeniu, mając dane: masa drewna przed suszeniem
Gdw = 500g, wilgotność drewna 19%
a) Gdo = 400 g.
b) Gdo = 375 g.
c) Gdo = 420 g.
d) Gdo = 300 g.
19. Określ gatunek drewna na podstawie ilustracji i opisu
Drewno białe z żółtawym odcieniem, lekko połyskujące. Twardziel
nie zabarwiona  nie odróżnia się od bielu. Słoje wyraz
ne, drewno
póz
ne słabo rozwinięte. Granice słojów wyraz
ne. Przewody żywiczne
słabo widoczne, występują pęcherze żywiczne. Sęki zdrowe są jasne,
sęki zepsute są bardzo ciemne. Drewno średnio ciężkie.
Stosowane do wytwarzania płyt rezonansowych w fortepianach
a) sosna.
b) świerk wysokogórski.
c) palisander.
d) dąb.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
20. Zidentyfikuj na podstawie ilustracji i opisu materiały konstrukcyjne zastosowane do
wyrobu instrumentów muzycznych
1) materiał stosowany w budowie instrumentów
dętych drewnianych
2) tworzywo naturalne
3) metale w minimalnym stopniu ulegające wpływom
otoczenia
4) materiał kruchy, izolator elektryczny
a) 1  korek, 2  skóra, 3  metale szlachetne, 4  ebonit.
b) 1  korek, 2  tworzywo sztuczne, 3  mosiądz i stal, 4  kauczuk.
c) 1  rurka z tworzywa sztucznego, 2  stal oksydowana, 3  metale szlachetne,
4  ebonit.
d) 1  skóra, 2  skóra, 3  metale szlachetne, 4  ebonit.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko ...............................................................................
Dobieranie materiałów konstrukcyjnych
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
Test 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Dobieranie materiałów
konstrukcyjnych
Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:
zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, są poziomu podstawowego,
zadania 16, 17, 18, 19, 20 są poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:
dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego,
dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,
dobry  za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego,
bardzo dobry  za rozwiązanie 19 zadań, w tym 3 z poziomu ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. d, 3. c, 4. b, 5. a, 6. d, 7. a, 8. c, 9. c, 10. a, 11. d,
12. c, 13. a, 14. c, 15. a, 16. c, 17. a, 18. c, 19. d, 20. b.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

1 Określić rodzaj tworzywa drzewnego A P b
Określić kolejność występowania elementów
2 budowy makroskopowej drewna w przekroju B P d
poprzecznym
3 Określić rolę promieni rdzeniowych A P c
Określić rolę cewek w drewnie drzew
4 A P b
iglastych
Określić przyczynę skurczu i pęcznienia
5 A P a
drewna
6 Rozpoznać rodzaj wady budowy drewna A P d
7 Rozróżnić sortymenty tarcicy A P a
8 Rozpoznać budowę sklejki A P c
Określić zależność między różnicą
9 temperatury a zmianą wymiarów liniowych B P c
elementów metalowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
10 Rozpoznać składniki stopowe stopów metali B P a
Określić materiał konstrukcyjny ramy
11 A P d
fortepianu
Określić materiał konstrukcyjny talerzy
12 A P c
perkusyjnych
Określić zastosowanie metali szlachetnych do
13 A P a
wytwarzania instrumentów muzycznych
Określić zastosowanie tworzyw sztucznych
14 A P c
do wytwarzania instrumentów muzycznych
Określić zastosowanie filcu w konstrukcji
15 A P a
instrumentów muzycznych
Określić wykres rozciągania materiału
16 C PP c
sprężystego
17 Obliczyć wilgotność drewna C PP a
18 Obliczyć masę drewna przed suszeniem C PP c
Dobrać gatunek drewna na podstawie opisu
19 C PP d
cech fizycznych
Dobrać materiał konstrukcyjny na podstawie
20 D PP b
opisu cech fizycznych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
6. Zadania z II części testu wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed
wskazaniem poprawnego wyniku.
7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
9. Na rozwiązanie testu masz 60 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
instrukcja,
zestaw zadań testowych,
karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Zamieszczona poniżej ilustracja przedstawia
a) sortymenty tarcicy.
b) rodzaje płyt stolarskich.
c) odmiany sklejki.
d) forniry.
2. Właściwa kolejność występowania w przekroju poprzecznym pnia elementów budowy
makroskopowej drewna, w kierunku od rdzenia na zewnątrz to
a) rdzeń, łyko, twardziel, biel, kora.
b) kolejność jest zmienna i zależy od gatunku drzewa.
c) rdzeń, biel, twardziel, łyko, kora.
d) rdzeń, twardziel, biel, łyko, kora.
3. Promienie rdzeniowe
a) służą do magazynowania żywicy.
b) przewodzą wodę i składniki odżywcze z rdzenia do łyka.
c) przewodzą wodę i składniki odżywcze z łyka do wewnętrznych obszarów pnia.
d) przewodzą wodę w kierunku pionowym do góry w drzewach liściastych.
4. Cewki w drewnie drzew iglastych
a) odpowiadają za przyrosty roczne słojów drewna.
b) przewodzą wodę oraz nadają drewnu sztywność i wytrzymałość mechaniczną.
c) odpowiadają za wymianę gazową.
d) przewodzą wodę od łyka do rdzenia drzewa.
5. Zjawisko skurczu i pęcznienia drewna zachodzi w wyniku
a) zmian wilgotności drewna.
b) starzenia się drewna.
c) zmian temperatury drewna.
d) ściskania i rozciągania drewna siłami zewnętrznymi.
6. Wada budowy drewna zamieszczoną na rysunku to
a) mimośrodowość sęka w przekroju poprzecznym.
b) mimośrodowość rdzenia.
c) skręt włókien drewna w przekroju poprzecznym pnia.
d) sęki w przekroju podłużnym.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
7. Właściwe określenia poszczególnych sortymentów tarcicy to
a) 1  deska, 2  bal, 3  listwa, 4  graniak.
b) 1  deska, 2  bal, 3  graniak, 4  listwa.
c) 1  bal, 2  deska, 3  listwa, 4  graniak.
d) 1  deska, 2  graniak, 3  listwa, 4  bal.
8. Poniższa ilustracja przedstawia schemat budowy
a) płyty stolarskiej.
b) płyty MDF.
c) sklejki.
d) fornirów.
9. Wraz ze spadkiem temperatury wymiary liniowe elementów metalowych
a) zwiększają się.
b) nie zmieniają się.
c) zmniejszają się.
d) zwiększają się w stopach żelaza, a zmniejszają w stopach z głównym udziałem
miedzi.
10. Materiał, który nie może być składnikiem stopu metali to
a) poliamid.
b) węgiel.
c) fosfor.
d) nikiel.
11. Materiał, z którego wykonywana jest rama fortepianu to
a) żelazo.
b) stal węglowa.
c) mosiądz.
d) żeliwo.
12. Talerze perkusyjne wytwarzane są
a) ze stali stopowych.
b) wyłącznie z brązu.
c) z brązu lub mosiądzu.
d) ze stali sprężynowych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
13. Metale szlachetne
a) są stosowane jako materiał konstrukcyjny do wyrobu korpusów fletów oraz
pokrywania powierzchni elementów instrumentów dętych.
b) ze względu na cenę metali szlachetnych nie są używane się do wytwarzania
instrumentów muzycznych.
c) służą do wyrobu strun wysokiej jakości w instrumentach smyczkowych.
d) stosowane są jako dodatek stopowy do stali odpornych na korozję.
14. Tworzywa sztuczne nie mogą być stosowane do wytwarzania
a) korpusów instrumentów dętych drewnianych.
b) ustników klarnetów i saksofonów.
c) główek młoteczków fortepianowych.
d) naciągów membranowych instrumentów perkusyjnych.
15. Filc w budowie instrumentów muzycznych ma zastosowanie w
a) mechanizmie młoteczkowym fortepianów  do wykonania główek młoteczków.
b) korpusie fortepianów  jako materiał dz
więkochłonny naklejany na wieko
fortepianu.
c) klapach instrumentów dętych drewnianych  zewnętrzna warstwa poduszek.
d) wypełnieniu tłumików do trąbek.
16. Wykres rozciągania materiału sprężystego to
17. Wilgotność próbki drewna, mając dane: masa drewna wilgotnego Gdw = 620 g, masa
drewna po wysuszeniu Gdo = 400g wynosi
a) W = 55%.
b) W = 60%.
c) W = 35,5%.
d) W = 80%.
18. Masa początkowa (przed wysuszeniem) próbki drewna, mając dane: masa drewna po
wysuszeniu Gdo = 500 g, wilgotność drewna 25% wynosi
a) Gdw = 650 g.
b) Gdw = 375 g.
c) Gdw = 625 g.
d) Gdw = 350 g.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
19. Gatunek drewna na ilustracji i w opisie to
Drewno ciężkie. Słoje roczne wyraz
ne. Biel wąski, żółtawy lub szaro
 biały. Twardziel żółto - brązowa lub brązowa. Promienie rdzeniowe
szerokie, bardzo dobrze widoczne, rozmieszczone w dużych
odstępach, jaśniejsze od otaczającego drewna. Na przekroju
stycznym w postaci pasemek o długości do 7 cm, na przekroju
promieniowym jako błyszczące wstęgi różnego kształtu i wysokości.
a) jawor.
b) sosna.
c) palisander.
d) dąb.
20. Materiały konstrukcyjne zastosowane do wyrobu instrumentów muzycznych to
materiał nie wykazujący własności
1)
higroskopijnych
materiał, który pod wpływem nagłych zmian
2)
warunków przechowywania instrumentu
może pęknąć
materiał pochodzenia naturalnego, mający za
3)
zadanie uszczelnić otwór w korpusie
saksofonu
materiał kruchy, izolator elektryczny
4)
a) 1  tworzywo ABS, 2  barwione drewno świerku wysokogórskiego, 3- Gore Tex,
4  metal oksydowany.
b) 1  tworzywo ABS, 2  drewno mpingo, 3  skóra, 4  ebonit.
c) 1 drewno mpingo, 2  tworzywo ABS, 3  powłoka aramidowa, 4  ebonit.
d) 1  ebonit, 2  drewno mpingo, 3  skóra, 4  tworzywo ABS.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko ...............................................................................
Dobieranie materiałów konstrukcyjnych
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37
7. LITERATURA
1. Bilczuk A., Lenik K. Malec M.: Podstawy konstrukcji drewnianych. Wydawnictwo
Uczelniane Politechniki Lubelskiej, Lublin 1994
2. Glijer L.: Suszenie i parowanie drewna. Wydawnictwo Wieś Jutra, 2007
3. Jurczyk J.: Stolarstwo. Wydawnictwo Czasopism i Książek Technicznych SIGMA 
NOT Sp. z o.o., Warszawa 1992
4. Praca zbiorowa: Mały poradnik mechanika. WNT Warszawa 1996
5. Reblitz, A.: Piano, Servicing, Tuning and Rebuilding, Lancham 1993, Vestal Press
6. Vogel B.: Fortepian polski. Warszawa 1995, Sutkowski Edition
7. Walther S.: Towaroznawstwo drzewne. WSiP
8. http://www.ekopol.com.pl
9. http://www.elvac.pl
10. http://www.hamech.pl
Literatura metodyczna
11. Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994
12. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
38