MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Iwona Sosnowska
Obsługa maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji
instrumentów muzycznych 731[02].Z1.02
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr Piotr Sieczka
mgr Marcin Winiarski
Opracowanie redakcyjne:
mgr Iwona Sosnowska
Konsultacja:
dr Jacek Przepiórka
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 731[02].Z1.02
 Obsługa maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji instrumentów muzycznych ,
zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu monter instrumentów
muzycznych.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREÅšCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 6
3. Cele kształcenia 7
4. Przykładowe scenariusze zajęć 8
5. Ćwiczenia 13
5.1. Åšrodki ochrony osobistej 13
5.1.1. Ćwiczenia 13
5.2. Narzędzia do obróbki materiałów stosowanych do produkcji instrumentów
muzycznych 15
5.2.1. Ćwiczenia 15
5.3. Mechaniczna obróbka drewna 17
5.3.1. Ćwiczenia 17
5.4. Mechaniczna obróbka wiórowa 20
5.4.1. Ćwiczenia 20
5.5. Obrabiarki do obróbki plastycznej 22
5.5.1. Ćwiczenia 22
5.6. Ocena stanu technicznego obrabiarek 24
5.6.1. Ćwiczenia 24
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 26
7. Literatura 41
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie monter instrumentów muzycznych.
W poradniku zamieszczono:
- wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,
- cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,
- przykładowe scenariusze zajęć,
- przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania
 uczenia oraz środkami dydaktycznymi,
- ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,
- literaturÄ™.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od
samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.
Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik
dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego.
Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które
zawierają podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazane jest
zwrócenie uwagi na następujące elementy:
- materiał nauczania  w miarę możliwości uczniowie powinni go przeanalizować
samodzielnie. Należy zauważyć, że treści zawarte w poradniku dla ucznia stanowią
jedynie pewien wstęp do dosyć skomplikowanych zagadnień związanych z obsługą
maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji instrumentów muzycznych.
- pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy
jest przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zależności od tematu można zalecić
uczniom samodzielne odpowiedzenie na pytania lub wspólne odpowiadanie z całą grupą
uczniów, w formie dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest
korzystniejsza, ponieważ nauczyciel sterując dyskusją może uaktywniać wszystkich
uczniów oraz w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,
- dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają
ćwiczenia. W trakcie ich wykonywania uczeń powinien zweryfikować wiedzę
teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną
propozycję ćwiczeń wraz ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia,
uwzględniając różne możliwości ich realizacji w szkole. Nauczyciel decyduje, które
z zaproponowanych ćwiczeń jest w stanie zrealizować przy określonym zapleczu
techniczno dydaktycznym szkoły. Prowadzący może również zrealizować ćwiczenia,
które sam opracował,
- sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń czytając samodzielnie
zamieszczone w nim stwierdzenia powinien potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie
określonego zakresu materiału. Jeżeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do
tych zagadnień wrócić, sprawdzając czy braki w opanowaniu materiału są wynikiem
niezrozumienia przez ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
w trakcie nauczania. W tym miejscu jest szczególnie ważna rola nauczyciela, gdyż od
jego postawy, sposobu prowadzenia zajęć zależy między innymi zainteresowanie ucznia.
Uczeń nie zainteresowany materiałem nauczania, wykonywaniem ćwiczeń nie nabędzie
w pełni umiejętności założonych w jednostce modułowej. Należy rozbudzić wśród
uczniów tak zwaną  ciekawość wiedzy . Potwierdzenie przez ucznia opanowania
materiału nauczania rozdziału może stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia
wiedzy i umiejętności ucznia z tego zakresu. Nauczyciel realizując jednostkę modułową
powinien zwracać uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić, czy ten ma większe
uzdolnienia manualne, czy może lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów
teoretycznych,
- testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki
osiągnięte przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej
nauczyciela realizującego tę jednostkę modułową. Każdemu zadaniu testu przypisano
określoną liczbę możliwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa
uzależniona jest od ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel może zastosować test według
własnego projektu oraz zaproponować własną skalę ocen. Należy pamiętać, żeby tak
przeprowadzić proces oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze wykazanie
swoich umiejętności.
Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:
- pokaz,
- ćwiczenie (laboratoryjne lub inne),
- projektów,
- przewodniego tekstu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
731[02].Z1
Techniki wytwarzania elementów
instrumentów muzycznych
731[02].Z1.01
Dobieranie materiałów
konstrukcyjnych
731[02].Z1.03
731[02].Z1.02
Wykonywanie połączeń kształtowych
Obsługa maszyn i urządzeń
stosowanych w produkcji
instrumentów muzycznych
731[02].Z1.04
Wykonywanie połączeń klejonych
Schemat układu jednostki modułowej
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- korzystać z różnych z
ródeł informacji,
- obsługiwać komputer,
- pracować w grupie,
- dobierać materiały konstrukcyjne,
- wykonywać pomiary wielkości fizycznych,
- znać techniki wytwarzania instrumentów muzycznych,
- posługiwać się dokumentacją techniczną.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
- scharakteryzować budowę i zasady działania maszyn stosowanych w procesach wytwarzania
instrumentów muzycznych,
- sklasyfikować obrabiarki stosowane w procesach wytwarzania instrumentów muzycznych,
- sklasyfikować obrabiarki sterowane automatycznie,
- wyjaśnić różnice między obrabiarkami sterowanymi ręcznie i automatycznie,
- scharakteryzować proces skrawania,
- rozróżnić narzędzia skrawające,
- rozróżnić elementy geometrii ostrza skrawającego,
- rozróżnić ruchy główne i pomocnicze w procesach obróbki skrawaniem,
- scharakteryzować parametry geometryczne i technologiczne obróbki skrawaniem,
- rozróżnić prasy śrubowe i pneumatyczne oraz urządzenia do gięcia drewna,
- scharakteryzować zasadę procesu gięcia,
- posłużyć się dokumentacją techniczno-ruchową,
- wyjaśnić strukturę procesu wytwarzania instrumentów muzycznych,
- odczytać karty instrukcji obróbki i montażu,
- określić zagrożenia występujące podczas obsługi obrabiarek i maszyn stosowanych w procesach
wytwarzania instrumentów muzycznych,
- dobrać środki ochrony indywidualnej,
- posłużyć się narzędziami traserskimi,
- posłużyć się ręcznymi narzędziami do obróbki drewna, tworzyw drzewnych, tworzyw sztucznych
i metali,
- posłużyć się zmechanizowanymi narzędziami do obróbki drewna, tworzyw drzewnych, tworzyw
sztucznych i metali,
- dobrać narzędzia skrawające,
- wyposażyć obrabiarki w pomoce warsztatowe zgodnie z wytycznymi zamieszczonymi na kartach
instrukcji obróbki,
- zamocować narzędzia skrawające w uchwytach obrabiarek,
- zamocować przedmiot obrabiany na obrabiarce skrawającej,
- ustawić parametry obróbki zgodnie z instrukcjami zawartymi w kartach instrukcyjnych,
- wykonać operacje technologiczne na obrabiarkach ogólnego przeznaczenia  tokarkach,
frezarkach, wiertarkach, szlifierkach,
- wykonać operacje technologiczne na prasach śrubowych i pneumatycznych,
- wykonać operacje technologiczne na urządzeniach do gięcia drewna,
- wykonać operacje technologiczne na obrabiarkach specjalnych, stosowanych w procesach
wytwarzania instrumentów muzycznych,
- wykonać operacje technologiczne na obrabiarkach wyposażonych w systemy sterowania
automatycznego,
- ocenić jakość wykonanych elementów instrumentów muzycznych,
- wykonać czynności związane z konserwacją narzędzi i maszyn stosowanych w procesach
wytwarzania instrumentów muzycznych,
- określić zagrożenia występujące podczas obsługi maszyn i użytkowania narzędzi stosowanych
w procesach wytwarzania instrumentów muzycznych,
- zastosować środki ochrony indywidualnej podczas wykonywania prac związanych z obróbką
ręczną i mechaniczną,
- zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony środowiska oraz ochrony
przeciwpożarowej podczas obsługi maszyn i urządzeń do produkcji instrumentów muzycznych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadzÄ…ca ..& & & & & & & & & & & & & & .& & & & .
Modułowy program nauczania: Monter instrumentów muzycznych 731[02]
Moduł: Techniki wytwarzania elementów instrumentów
muzycznych 731[02].Z1
Jednostka modułowa: Obsługa maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji
instrumentów muzycznych 731[02].Z1.02
Temat: Wykonywanie przeglÄ…du technicznego tokarki uniwersalnej.
Cel ogólny: Wykonywanie czynności związanych z konserwacją maszyny, zgodnie
z wytycznymi zawartymi w DTR.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- scharakteryzować wykonywanie przeglądów technicznych,
- scharakteryzować dokumentację technologiczną przeglądu technicznego,
- opisać przeznaczenie przyrządów i urządzeń do wykonania przeglądu technicznego,
- dobrać oprzyrządowanie do wykonania przeglądu technicznego,
- przygotować obrabiarkę do przeglądu technicznego,
- ocenić stan techniczny elementów obrabiarki podczas przeglądu,
- posłużyć się dokumentacją technologiczną przeglądu technicznego,
- prawidłowo zorganizować stanowisko pracy,
- opracować plan wykonania przeglądu technicznego,
- wykonać przegląd techniczny obrabiarek skrawających na przykładzie tokarki
uniwersalnej,
- zastosować przepisy bhp i ochrony środowiska na stanowisku pracy.
Metody nauczania uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- dyskusja dydaktyczna,
- ćwiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- grupowa,
- indywidualna.
Czas: 8 godzin dydaktycznych.
Åšrodki dydaktyczne:
- stanowiska do pracy grupowej i indywidualnej,
- plansze i foliogramy,
- rzutnik pisma,
- instrukcja i formularze do ćwiczeń,
- dokumentacja techniczna,
- narzędzia i przyrządy montażowe do wykonania przeglądu technicznego,
- obrabiarka skrawajÄ…ca (zgodnie z dokumentacjÄ…),
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
- narzędzia pomiarowo-kontrolne do wykonania przeglądu technicznego,
- instrukcje obsługi obrabiarek,
- poradnik dla ucznia,
- poradnik mechanika.
Przebieg zajęć:
1. Wstępne czynności organizacyjno-przygotowawcze przed rozpoczęciem zajęć.
2. Instruktaż wstępny
- poznawanie nowych faktów,
- systematyzowanie wiedzy.
3. Instruktaż bieżący (grupowy i indywidualny).
- wykonywanie zadań praktycznych.
4. Instruktaż końcowy
- utrwalenie wiadomości i umiejętności,
- sprawdzenie osiągnięć.
Czynności wykonywane przez nauczyciela Czynności wykonywane przez uczniów
Czynności organizacyjno porządkowe
- zapoznaje uczniów z tematem, określa cele
zajęć,
- nawiązuje do wiadomości z zakresu organizacji - zapoznają się z tematem i celami zajęć,
i wykonywania przeglądów, - udzielają odpowiedzi na pytania nauczyciela.
- przypomina zasady bhp obowiÄ…zujÄ…ce podczas
wykonywania przeglądów.
Instruktaż wstępny
- rozpoznają obrabiarki przygotowane do zajęć,
- rozpoznają narzędzia i przyrządy do
- charakteryzuje wykonywanie przeglądów ze
wykonywania przeglądów technicznych,
szczególnym uwzględnieniem obrabiarek
- zapoznają się z instrukcjami obsługi obrabiarek
skrawajÄ…cych,
skrawajÄ…cych,
- objaśnia i pokazuje czynności wykonywane
- obserwują czynności wykonywane podczas
podczas przeglÄ…du technicznego,
przeglądu technicznego, zapisują wskazówki
- objaśnia zasady wykonywania przeglądów,
bhp,
- omawia zagrożenia występujące podczas
- pobierają materiały i dokumentację,
przeglÄ…du technicznego,
- analizujÄ… dokumentacjÄ™ technologicznÄ…
- demonstruje zabiegi wykonywane podczas
przeglÄ…du technicznego,
przeglÄ…du technicznego,
- organizujÄ… stanowisko pracy zgodnie
- wydaje dokumentację, materiały, narzędzia
z zasadami bhp,
i przydziela stanowiska pracy.
- sprawdzają stan techniczny sprzętu potrzebnego
do przeglÄ…du technicznego.
Instruktaż bieżący
- podejmujÄ… pracÄ™ na przydzielonych
- przeprowadza przeglÄ…d stanowisk pracy,
stanowiskach,
- ocenia: rozmieszczenie narzędzi na stanowisku
- posługują się narzędziami zgodnie z ich
pracy, poprawność posługiwania się sprzętem
przeznaczeniem i zachowaniem zasad bhp,
do przeprowadzenia przeglÄ…du technicznego,
- dokonują niezbędnych pomiarów, regulacji
przestrzeganie zasad bhp,
i napraw
- udziela niezbędnych instrukcji, koryguje
- wypełniają dokumentację technologiczną
elementarne błędy.
przeglÄ…du technicznego.
Instruktaż końcowy
- uzupełniają formularze do ćwiczenia,
- dokonuje przeglÄ…du prac,
- prezentujÄ… wykonane prace,
- komentuje jakość wykonania przeglądu
- formułują i zapisują wnioski z przebiegu
technicznego,
montażu,
- ocenia jakość pracy uczniów.
- porzÄ…dkujÄ… stanowiska pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
Zakończenie zajęć
Czynności organizacyjno-porządkowe kończące zajęcia
sprawdzenie stanu stanowisk,
podanie tematu następnych zajęć.
Praca domowa
Odszukaj w literaturze i wypisz wiadomości na temat wykonywania przeglądów
technicznych tokarek sterowanych numerycznie.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- samoocena,
- pytania kontrolne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadzÄ…ca ..& & & & & & & & & & & & & & .& & & & .
Modułowy program nauczania: Monter instrumentów muzycznych 731[02]
Moduł: Techniki wytwarzania elementów instrumentów
muzycznych 731[02].Z1
Jednostka modułowa: Obsługa maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji
instrumentów muzycznych 731[02].Z1.02
Temat: Obróbka mechaniczna drewna  toczenie.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności obsługi maszyn i urządzeń do obróbki mechanicznej
drewna.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- dobrać narzędzia i sprzęt do toczenia drewna,
- zorganizować stanowisko do wykonywania pracy zgodnie z zasadami bezpieczeństwa
i higieny pracy,
- zdefiniować pojęcie: obróbka mechaniczna,
- wymienić rodzaje narzędzi i sprzętu do toczenia drewna,
- określić kolejność wykonywanych prac związanych z toczeniem drewna,
- omówić zastosowanie obróbki mechanicznej drewna w budowie instrumentów
muzycznych,
- wykonać szkic techniczny obrabianego materiału.
Metody nauczania uczenia siÄ™:
- ćwiczenia praktyczne,
- metoda tekstu przewodniego
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- indywidualna,
- grupowa.
Czas: 6 godzin lekcyjnych.
Åšrodki dydaktyczne:
- blok rysunkowy formatu A4,
- ołówki różnej twardości,
- przybory kreślarskie,
- gumka,
- zestaw maszyn i urządzeń do toczenia drewna,
- materiał do obróbki.
Przebieg zajęć:
Zadanie dla ucznia
Przedmiotem zadania jest obróbka skrawaniem okrąglaka, wykorzystywanego do budowy
nóg fortepianowych.
FAZA WST
PNA
Czynności organizacyjno-porządkowe, podanie tematu lekcji, zaznajomienie uczniów z pracą
metodÄ… przewodniego tekstu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
FAZA WA
AÅšCIWA
INFORMACJE
1. Na czym polega obróbka mechaniczna drewna?
2. Jakie rozróżniamy maszyny i narzędzia do toczenia drewna?
3. Gdzie w budowie instrumentów muzycznych ma zastosowanie toczenie drewna?
4. Czy potrafisz zgromadzić odpowiednie narzędzia do obróbki mechanicznej drewna?
PLANOWANIE
1. Ustal, jaki kształt chcesz osiągnąć przez toczenie okrąglaka.
2. Ustal, jakie wykonasz pomiary okrÄ…glaka w celu wykonania zadania.
3. Zaplanuj kolejność czynności wykonania toczenia okrąglaka.
4. Ustal format kartki papieru i skalÄ™ wykonania rysunku.
UZGODNIENIE
1. Omów z nauczycielem wszystkie punkty z fazy planowania.
2. OdnieÅ› siÄ™ do uwag i propozycji nauczyciela.
WYKONANIE
1. Dokonaj pomiarów długości i średnicy okrąglaka.
2. Zapisz pomiary w bloku rysunkowym.
3. Wykonaj zgodnie z zaplanowanymi czynnościami rysunek szkicowy toczonego
okrÄ…glaka.
4. Sprawdz
sprawność działania maszyn i narzędzi do wykonania zadania.
5. Wykonaj zadane i zaplanowane ćwiczenie zgodnie z zasadami bhp.
6. Zwróć uwagę na estetykę i dokładność twojej pracy.
7. Przygotuj siÄ™ do zaprezentowania swojej pracy.
SPRAWDZANIE
1. Czy poprawnie zostały wykonane pomiary okrąglaka?
2. Czy prawidłowo został wykonany rysunek szkicowy obrabianego elementu?
3. Czy rysunek jest czytelny i estetyczny?
4. Czy wszystkie cechy charakterystyczne (detale) obrabianego okrąglaka zostały
zaznaczone na szkicu?
ANALIZA
Uczniowie wskazują, które etapy ćwiczenia sprawiły im najwięcej trudności. Nauczyciel
podsumowuje całe ćwiczenie, wskazuje jakie nowe, ważne umiejętności zostały
wykształcone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać w przyszłości.
FAZA KOC
COWA
Zakończenie zajęć
Praca domowa
Jakie występują fazy obróbki w obróbce mechanicznej elementów drewnianych
stosowanych w produkcji instrumentów muzycznych?
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności podczas
realizowania zadania i zdobytych umiejętności.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
5. ĆWICZENIA
5.1. Åšrodki ochrony osobistej
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Określ rodzaje i zastosowanie środków ochrony indywidualnej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien odpowiedzieć na następujące pytania:
1) Jakie znasz rodzaje ubiorów i okryć ochronnych? Przy każdym z nich podaj jego
zastosowanie.
2) Na czym polega różnica między odzieżą roboczą a odzieżą ochronną?
3) Jakie znasz rodzaje sprzętu ochrony osobistej? Przy każdym z nich podaj jego
zastosowanie?
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- instrukcje stanowiskowe,
- literatura.
Ćwiczenie 2
Przyporządkuj poniżej wymienione objaśnienia do znaków graficznych przedstawionych
na rysunku.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) podać właściwe objaśnienia do rysunków.
objaśnienia: nakaz stosowania: ochrony oczu, ochrony dróg oddechowych, sprzętu
chroniącego przed upadkiem z wysokości, ochrony słuchu, ochrony twarzy, ochrony
głowy, ochron rąk, ochrony nóg.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
a) b) c) d) e) f) g)
a) & & & & & & & & & & b) & & & & & & & & & & c)& & & & & & & & & & d) & & & & & & & & & &
e) & & & & & & & & & & f) & & & & & & & & & & g) & & & & & & & & & &
Rys. do ćwiczenia 2. Znaki nakazu stosowania środków ochrony indywidualnej
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- arkusz ćwiczeniowy,
- literatura z rozdziału 7.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
5.2. Narzędzia do obróbki ręcznej materiałów stosowanych do
produkcji instrumentów muzycznych
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Z zestawu narzędzi do dłutowania wybierz żłobak i scharakteryzuj go.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z treścią zadania,
2) wybrać żłobak spośród narzędzi do dłutowania,
3) omówić budowę żłobaka,
4) omówić zastosowanie żłobaka,
5) omówić sposób jego użytkowania.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- zestawy narzędzi i sprzętu do dłutowania,
- literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 2
Wybierz gładzik z zestawu narzędzi do strugania i scharakteryzuj go.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z treścią zadania,
2) wybrać gładzik spośród narzędzi do strugania,
3) omówić budowę gładzika,
4) omówić zastosowanie gładzika,
5) omówić sposób użytkowania gładzika.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pogadanka dydaktyczna,
- ćwiczenia praktyczne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
Åšrodki dydaktyczne:
 zestawy narzędzi i sprzętu do strugania drewna,
 literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 3
Wybierz piłę grzbietnicę z zestawu narzędzi do piłowania i scharakteryzuj ją.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z treścią zadania,
2) spośród narzędzi wybrać piłę grzbietnicę,
3) omówić jej budowę,
4) omówić zastosowanie piły grzbietnicy,
5) omówić sposób jej użytkowania.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pogadanka dydaktyczna,
- pokaz z objaśnieniem.
Åšrodki dydaktyczne:
- zestawy narzędzi i sprzętu do piłowania drewna,
- literatura z rozdziału 7.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
5.3. Mechaniczna obróbka drewna
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Obejrzyj pilarkę tarczową i zaobserwuj jej działanie.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z treścią zadania,
2) przyjrzeć się wzdłużnemu i poprzecznemu przecinaniu drewna, które wykona instruktor,
3) przyjrzeć się geometrii ostrzy piły tarczowej,
4) omówić, na czym polega rozwarcie zębów piły i co jest celem tego zabiegu.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 pilarka tarczowa,
 elementy drewniane do przecinania piłą,
 literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 2
Obejrzyj strugarkę i zaobserwuj obróbkę kształtującą element drewniany.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z treścią zadania,
2) przyjrzeć się wyrównywaniu powierzchni elementu drewnianego tak, aby przylegał do
stołów przykładni lub prowadnic obrabiarek,
3) zaobserwować i opisać ustawianie obrabiarki.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pogadanka dydaktyczna,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 strugarka wyrówniarka,
 elementy drewniane do obróbki,
 literatura z rozdziału 7.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
Ćwiczenie 3
Obejrzyj frezarkÄ™ dolnowrzecionowÄ… i zaobserwuj frezowanie na niej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia.
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z treścią zadania,
2) przyjrzeć się frezowaniu elementu drewnianego wykonywanemu przez instruktora,
3) przyjrzeć się przygotowaniu obrabiarki do pracy, a szczególnie zamocowaniu frezu,
4) omówić, na czym polega frezowanie i co jest efektem tej obróbki,
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pogadanka dydaktyczna,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- frezarka dolnowrzecionowa,
- elementy drewniane do frezowania,
- literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 4
Obejrzyj kilka rodzajów wierteł i określ, do jakiego sposobu wiercenia maszynowego
przeznaczone jest każde z nich i dlaczego. Wyjaśnij jakimi wiertłami można wykonywać
otwory o przekroju poprzecznym okrągłym i płaskim (zbliżonym do prostokąta), a jakimi
otwory płytkie i głębokie.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z treścią zadania,
2) przyjrzeć się planszy przedstawiającej rodzaje wierteł,
3) przyjrzeć się planszy przedstawiającej sposoby maszynowego wiercenia drewna,
4) omówić poszczególne typy wierteł i podać, jakimi wiertłami można wykonywać otwory
o przekroju poprzecznym, okrągłym i płaskim (zbliżonym do prostokąta), a jakimi
otwory płytkie i głębokie.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pogadanka dydaktyczna,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- plansza z rodzajami wierteł,
- plansza ze sposobami maszynowego wiercenia drewna,
- literatura z rozdziału 7.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
Ćwiczenie 5
Scharakteryzuj szlifierki taśmowe i tarczowe.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z treścią zadania,
2) przyjrzeć się planszy przedstawiającej rodzaje szlifierek,
3) omówić, na czym polega szlifowanie płaskie na szlifierce taśmowej.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pogadanka dydaktyczna,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- plansza z różnymi rodzajami szlifierek,
- literatura z rozdziału 7.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
5.4. Mechaniczna obróbka wiórowa
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Rozpoznaj narzędzia do obróbki wiórowej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zidentyfikować narzędzia do obróbki wiórowej korzystając z katalogów,
2) odczytać parametry narzędzi,
3) zanotować nazwy i parametry.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenie.
Åšrodki dydaktyczne:
- zestaw narzędzi do obróbki wiórowej,
- katalogi,
- literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 2
Na podstawie dokumentacji technicznej tokarki kłowej nazwij oznaczone numerami
części występujące w zespole przedstawionym na rysunku.
Rysunek do ćwiczenia 2
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się dokumentacją techniczną tokarki kłowej,
2) zidentyfikować zespół wskazany na rysunku,
3) rozpoznać i nazwać części wystÄ™pujÄ…ce na rysunku oznaczone cyframi 1÷7,
4) uzupełnić odpowiednio tabelę, wpisując nazwy rozpoznanych części,
5) zaprezentować efekty pracy,
6) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pogadanka dydaktyczna,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- arkusz do ćwiczenia,
- przybory do pisania,
- dokumentacja techniczna tokarki kłowej,
- literatura z rozdziału 7.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
5.5. Obrabiarki do obróbki plastycznej
5.5.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przyporządkuj właściwą nazwę obrabiarkom do obróbki plastycznej przedstawionym na
modelach.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z rodzajami obrabiarek do obróbki plastycznej,
2) zapoznać się z przygotowanymi modelami obrabiarek,
3) rozpoznać obrabiarki do obróbki plastycznej, przyporządkować im właściwą nazwę,
4) zaprezentować efekty pracy,
5) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pogadanka dydaktyczna,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- modele obrabiarek do obróbki plastycznej,
- przybory do pisania,
- literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 2
Na podstawie dokumentacji technicznej prasy śrubowej przedstawionej na rysunku
nazwij poszczególne części składowe i podzespoły.
Rysunek do ćwiczenia 2
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z budową i zasadą działania prasy śrubowej,
2) zapoznać się z dokumentacją techniczną obrabiarki,
3) wyszukać przy pomocy dokumentacji technicznej poszczególne podzespoły,
4) wypisać nazwy wyszukanych zespołów,
5) zaprezentować efekty pracy,
6) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pogadanka dydaktyczna,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- dokumentacja techniczna prasy śrubowej.
- przybory do pisania,
- literatura z rozdziału 7.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
5.6. Ocena stanu technicznego obrabiarek
5.6.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
SporzÄ…dz
charakterystykÄ™ technicznÄ… wskazanego urzÄ…dzenia lub maszyny.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) pracować w grupie 2 3-osobowej,
2) zapoznać się z wykazem wielkości stanowiących charakterystykę techniczną maszyny,
3) pobrać instrukcję i materiały do ćwiczeń od nauczyciela,
4) zapoznać się z instrukcją do ćwiczenia i załączoną dokumentacją techniczno-ruchową
maszyny,
5) wyszukać w dokumentacji i wpisać do tabeli nazwy parametrów i odpowiadające
im wartości,
6) uzupełnić tabelę podając nazwę i przeznaczenie wskazanego urządzenia,
7) zaprezentować pracę,
8) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Nazwa urzÄ…dzenia & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
Przeznaczenie & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
Nazwa parametru Wartość parametru
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pogadanka dydaktyczna,
- pokaz z objaśnieniem.
Åšrodki dydaktyczne:
- przybory do pisania,
- materiał przygotowany przez nauczyciela,
- dokumentacja techniczno-ruchowa wskazanego urzÄ…dzenia,
- literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 2
Na podstawie instrukcji smarowania maszyny określ, w jaki sposób smarowane są jej
poszczególne podzespoły maszyny.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) pobrać materiały do ćwiczenia od nauczyciela,
2) zapoznać się z przykładową instrukcją smarowania maszyny lub urządzenia,
3) zapoznać się z zawartością instrukcji,
4) wyszukać w instrukcji i wypisać poszczególne rodzaje elementów konstrukcji maszyny,
które podlegają smarowaniu,
5) dopasować do poszczególnych elementów sposób smarowania, posługując się instrukcją
smarowania,
6) zaprezentować wyniki pracy, uzasadnić wskazane zapisy,
7) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- instrukcja smarowania maszyny lub urzÄ…dzenia,
- przybory do pisania,
- literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 3
SporzÄ…dz
wykaz czynności obsługi codziennej dla dowolnie wybranej maszyny lub
urzÄ…dzenia.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) pracować w grupie,
2) pobrać materiały do ćwiczenia od nauczyciela,
3) dokonać wyboru maszyny lub urządzenia, dla którego będziesz sporządzał wykaz
czynności obsługi codziennej,
4) wypisać wszystkie czynności obsługi codziennej wykonywane podczas eksploatacji
wybranego urzÄ…dzenia,
5) zapisać wyniki pracy w formie plakatu,
6) zaprezentować wyniki pracy, przedyskutować w klasie, uzasadnić wskazane zapisy,
7) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- arkusz papieru, format A2,
- przybory do pisania,
- tablica do prezentacji plakatów,
- literatura z rozdziału 7.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Obsługa maszyn i urządzeń
stosowanych w produkcji instrumentów muzycznych
Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:
zadania 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 9, 11, 13, 14, 15, 16, 17 sÄ… z poziomu podstawowego,
zadania 18, 19, 20, 21, 22 sÄ… z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:
dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,
dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,
dobry  za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego,
bardzo dobry  za rozwiązanie 20 zadań, w tym 3 z poziomu ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. b, 3. a, 4. b, 5. c, 6. d, 7. b, 8. d, 9. c, 10. d, 11. d,
12 a, 13. a, 14. a, 15. a, 16. c, 17. b, 18. c, 19. c, 20. d, 21. a, 22. d.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzalne osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

Ustalić przypadki konieczności stosowania
1 B P c
środków ochrony indywidualnej
2 Określić przyczyny zmian w prawie pracy A P b
Określić, jaki mechanizm służy do realizacji
3 A P a
ruchu suportu
Podać długość wystawienia noża poza
4 B P b
powierzchnię płozy w strugu równiaku
Wymienić kolejność użycia strugów
5 B P c
Rozpoznać na rysunku rodzaj struga
6 A P d
Określić kąt zagłębiania piły przy
7
B P b
przerzynaniu
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
8
Rozpoznać na rysunku ośnik A P d
Określić czynność wykonywaną przed
9 rozpoczęciem wiercenia otworu świdrem B P c
ręcznym.
Określić do jakiej obróbki drewna służy
10 B P d
frezarka
Określić, jakim rodzajem obrabiarki
wykonuje siÄ™ w drewnie otwory i gniazda
11 B P d
o przekroju poprzecznym okrągłym
Określić, do jakiej obróbki drewna służy
12 B P a
pilarka taśmowa
Określić, jakim rodzajem obrabiarki
wykonuje siÄ™ dzielenie tarcicy na elementy
13 B P a
surowe
Rozróżnić narzędzia do wykonywania
14 A P a
gwintów
15 Rozróżnić rodzaje obrabiarek A P a
16 Określić zakres codziennej obsługi maszyn B P c
Rozróżnić dokumenty technologiczne
17 B P b
napraw
Dobrać i zmierzyć kąt zaostrzenia noża
18 C PP c
struga przy ostrzeniu na toczaku
Podać czynność wykonywaną przy ręcznym
19 wierceniu otworów przelotowych C PP c
w elementach o grubości większej niż 30mm
Ustalić o czym decyduje ilość noży
20 D PP d
w strugarce
Ustalić maksymalną grubość warstwy
21 C PP a
zbieranej strugarką wyrówniarką
Ustalić termin obsługi technicznej okresowej
22 C PP d
maszyny
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartÄ™ odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 22 zadania. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
6. Test składa się z dwóch części. Część I zawiera zadania z poziomu podstawowego,
natomiast w części II są zadania z poziomu ponadpodstawowego i te mogą przysporzyć
Ci trudności, gdyż są one na poziomie wyższym niż pozostałe (dotyczy to pytań
o numerach od 18 do 22).
7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
9. Na rozwiÄ…zanie testu masz 60 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
instrukcja,
zestaw zadań testowych,
karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Åšrodki ochrony indywidualnej stosujemy
a) podczas wykonywaniu każdej pracy.
b) gdy pracownik zgłosi taką potrzebę.
c) kiedy nie ma możliwości zmniejszenia narażenia na czynniki niebezpieczne.
d) kiedy ich używanie przez pracownika podczas pracy nie jest uciążliwe.
2. Zmiany w polskim prawie pracy sÄ… spowodowane
a) zmianÄ… kadencji Sejmu.
b) dostosowaniem do zmieniajÄ…cej siÄ™ sytuacji gospodarczo-politycznej oraz do prawa
Unii Europejskiej.
c) wymogami, jakie stawia kodeks pracy.
d) dostosowaniem prawa pracy do prawa Unii Europejskiej.
3. Mechanizm stosowany w tokarkach kłowych do realizacji ruchu suportu to mechanizm
a) śrubowy.
b) maltański.
c) korbowy.
d) dz
wigniowy.
4. W strugu równiaku wystawienie noża poza powierzchnię płozy wynosi
a) powyżej 3 mm.
b) 0,1÷0,25 mm.
c) 0,5÷2 mm.
d) 2÷3 mm.
5. Dobierz strugi w kolejności ich użycia
a) równiak, gładzik zdzierak.
b) równiak, zdzierak, gładzik.
c) zdzierak, równiak, gładzik.
d) spust, równiak, gładzik.
6. Rysunek przedstawia strug o nazwie
a) równiak.
b) stalowy.
c) zdzierak.
d) spust.
7. Przy przerzynaniu piłę należy zagłębiać pod kątem
a) około 10o.
b) około 20o.
c) około 45o.
d) około 60o.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
8. Rysunek przedstawia
a) zdzierak.
b) topór.
c) równiak.
d) ośnik.
9. Przed rozpoczęciem wiercenia otworu świdrem ręcznym, należy
a) wypalić w elemencie otwór o średnicy mniejszej niż docelowy.
b) trzymając element jedną ręką, drugą trzymać świder.
c) zamocować element w strugnicy.
d) zamocować świder w strugnicy.
10. Frezarka służy do
a) piłowania drewna.
b) ociosywania drewna.
c) przycinania elementów drewnianych.
d) wybierania wąskich podłużnych gniazd.
11. Otwory i gniazda o przekroju poprzecznym okrągłym wykonuje się
a) pilarkami.
b) frezarkami.
c) strugarkami.
d) wiertarkami.
12. Pilarki taśmowe służą do
a) przecierania kłód.
b) szlifowania drewna.
c) przecinania łat listew i opołów.
d) przecinania poprzecznego desek.
13. Dzielenie tarcicy na elementy surowe wykonuje siÄ™
a) pilarkami.
b) dłutarkami.
c) strugarkami.
d) wiertarkami.
14. Na rysunku przedstawiono
a) frezarkÄ™ wspornikowÄ… poziomÄ….
b) tokarkÄ™ karuzelowÄ….
c) tokarkę pociągową kłową.
d) wiertarkÄ™.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
15. W przedstawionym na rysunku koniku cyfrÄ… 5 oznaczono
a) zacisk tulei konika.
b) kieł.
c) korpus konika.
d) tuleje.
16. Codzienna obsługa maszyn nie obejmuje sprawdzenia
a) czystości maszyn.
b) działania mechanizmów jezdnych.
c) pomiaru bicia wrzeciona.
d) stanu osłon ochronnych.
17. Wyniki badań maszyny po naprawie głównej należy zapisać w karcie
a) technologicznej naprawy.
b) pomiarów, prób i badań.
c) technologicznej montażu.
d) technologicznej regeneracji.
18.Ostrzenie noża struga wykonuje się na toczaku w taki sposób, aby kąt zaostrzenia wynosił
a) około 15o.
b) około 60o.
c) około 30o.
d) około 45o.
19. Przy ręcznym wierceniu otworów przelotowych w elementach o grubości większej niż
30 mm
a) wiercimy bez trasowania.
b) trasujemy otwór z jednej strony.
c) trasujemy otwór z dwóch stron.
d) robimy gniazdo dłutem do połowy grubości elementu.
20. Ilość noży w strugarce decyduje o
a) grubości deski.
b) budowie strugarki.
c) szybkości strugania.
d) jakości otrzymanej powierzchni.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
21. Maksymalna grubość warstwy zbieranej strugarką wyrówniarką to
a) 5 mm.
b) 10 mm.
c) 15 mm.
d) 20 mm.
22. Obsługę techniczną okresową maszyny wykonuje się
a) co tydzień.
b) co dwa dni.
c) po awarii technicznej maszyny.
d) po przepracowaniu określonej przez producenta liczbie godzin.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
KARTA ODPOWIEDZI
ImiÄ™ i nazwisko ...............................................................................
Obsługa maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji instrumentów
muzycznych
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
21 a b c d
22 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
Test 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Obsługa maszyn i urządzeń
stosowanych w produkcji instrumentów muzycznych
Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:
zadania 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 9, 10,11, 12,13, 14, 15 sÄ… z poziomu podstawowego,
zadania 16, 17, 18, 19, 20 sÄ… z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:
dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego,
dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,
dobry  za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego,
bardzo dobry  za rozwiązanie 19 zadań, w tym 3 z poziomu ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. c, 3. c, 4. b, 5. a, 6. b, 7. d, 8. b, 9. a, 10. c, 11. c,
12. a, 13. a, 14. d, 15. d, 16. b, 17. a, 18. c, 19. c, 20. a.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

Nazwać szczelinę w materiale wyciętą przez
1 A P d
piłę w czasie jej pracy
Nazwać drewno skrawane i usuwane przez piłę
2 A P c
ze szczeliny
Ustalić kąt skrawania piły przeznaczonej do
3 B P c
piłowania podłużnego
Określić zastosowanie piły płatnicy
4 B P b
Zdefiniować pojęcie brzeszczotu
5 A P a
Wymienić element pomocny podczas
6 B P b
przerzynania deski pod kÄ…tem
Wyjaśnić, w jaki sposób należy dobrać rodzaj
7 B P d
struga aby prawidłowo przebiegało struganie
8 Wyjaśnić cel dłutowania B P b
Określić przeznaczenie strugnicy stolarskiej
9 B P a
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
Wyjaśnić, w jaki sposób wywiercić gniazdo o
10 B P c
odpowiedniej głębokości
Określić, jaka może być największa szczelina
11 między krawędzią tnącą noża strugarki A P c
a nakładkami stołu
Określić, po której stronie obrabianego
12 elementu ma być wykonana powierzchnia B P a
bazowa
Określić, kierunek obrabiania elementu
13 B P a
w stosunku do kierunku włókien
14 Zdefiniować pojęcie frezu A P d
15 Określić, co decyduje o głębokości frezowania B P d
Dobrać obrabiarkę do obróbki gniazda
16 D PP b
o przekroju prostokÄ…tnym
Wskazać i scharakteryzować metody
17 zapobiegania odłupywaniu się drewna przy C PP a
dłutowaniu dłutarką łańcuszkową
Wskazać i scharakteryzować elementy
18 C PP c
poddawane obróbce na szlifierce taśmowej
19 Dobrać szlifierkę do obróbki brył C PP c
Zidentyfikować i scharakteryzować wiertła
20 C PP a
stosowane w praktyce stolarskiej
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartÄ™ odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiÄ…zanie testu masz 60 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
instrukcja,
zestaw zadań testowych,
karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Szczelina w materiale wycięta przez piłę w czasie jej pracy to
a) wypiłowanie.
b) rozpiłowanie.
c) kłoda.
d) rzaz.
2. Drewno skrawane i usuwane przez piłę ze szczeliny to
a) trociny.
b) tarcica.
c) wióry.
d) wręby.
3. Do piłowania podłużnego służą piły o kącie skrawania mniejszym od
a) 110º.
b) 100º.
c) 90º.
d) 80º.
4. Piła płatnica służy do
a) wyrzynania zarysów krzywoliniowych.
b) piłowania mniejszych elementów.
c) nacinania małych elementów.
d) wyrzynania otworów.
5. Brzeszczot to
a) uzębiona taśma stalowa.
b) rękojeść.
c) oprawa.
d) dłuto.
6. Podczas przerzynania deski pod kątem, wygodnie jest posłużyć się
a) skrzynką na narzędzia.
b) skrzynkÄ… uciosowÄ….
c) wyznacznikiem.
d) kÄ…townikiem.
7. Aby struganie przebiegało prawidłowo, należy dobrać rodzaj struga w zależności od
a) rodzaju elementu drewnianego.
b) szerokości elementu.
c) grubości elementu.
d) rodzaju strugania.
8. Celem dłutowania jest wyrobienie w drewnie za pomocą dłut
a) połączeń.
b) gniazd i bruzd.
c) otworów na śruby.
d) otworów na kołki.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37
9. Strugnica stolarska służy do
a) zamocowania obrabianego elementu.
b) dłutowania gniazd w elemencie.
c) zaostrzania końca pali.
d) strugania elementu.
10. Aby wywiercić gniazdo o odpowiedniej głębokości należy
a) użyć wiertła odpowiedniej długości.
b) sprawdzać głębokość wiercenia.
c) nałożyć na wiertło ogranicznik.
d) nabrać wprawy.
11. Szczelina między krawędzią tnącą noża strugarki a nakładkami stołu nie powinna być
większa niż
a) 7 mm.
b) 5 mm.
c) 3 mm.
d) 2 mm.
12. Przy struganiu, pierwsza powierzchnia bazowa powinna być wykonana
a) po stronie wklęsłej elementu.
b) po stronie wybrzuszonej elementu.
c) na węższej płaszczyz
nie elementu.
d) na szerszej płaszczyz
nie elementu.
13. Drewno obrabia siÄ™ zawsze
a) wzdłuż włókien.
b) w poprzek włókien.
c) po węższej stronie elementu.
d) po szerszej stronie elementu.
14. Frez jest to
a) tarcza stalowa z nożem.
b) walec metalowy z nożem.
c) nóż zamocowany na stałe na tarczy lub walcu metalowym.
d) zbiór kilku lub kilkunastu noży zamocowanych na stałe na tarczy lub walcu
metalowym.
15. O głębokości frezowania decyduje
a) ostrze frezu.
b) rodzaj frezu.
c) wysokość ustawienia narzędzia nad stołem frezarki.
d) wysokość wystawania ostrzy frezów poza płaszczyznę przykładni
16. Gniazda o przekroju prostokÄ…tnym wykonuje siÄ™
a) pilarkami.
b) dłutarkami.
c) strugarkami.
d) wiertarkami.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
38
17. Odłupywaniu się drewna przy wychodzeniu łańcuszka z drewna zapobiegamy przez
a) stosowanie klina dociskowego.
b) stosowanie odpowiedniego łańcuszka.
c) szybkie wyciągnięcie łańcuszka z gniazda.
d) powolne wyciągnięcie łańcuszka z gniazda.
18. Szlifierką taśmową szlifujemy elementy
a) krzywoliniowe.
b) profilowane.
c) płaskie.
d) gładkie.
19. Bryły szlifujemy szlifierką
a) jednowalcowÄ….
b) walcowÄ….
c) tarczowÄ….
d) taśmową.
20. W praktyce stolarskiej najczęściej stosuje się wiertła
a) kręte.
b) śrubowe.
c) łyżkowe.
d) środkowe.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
39
KARTA ODPOWIEDZI
ImiÄ™ i nazwisko ...............................................................................
Obsługa maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji instrumentów
muzycznych
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
40
7. LITERATURA
1. Górecki A.: Technologia ogólna. WSiP, Warszawa 1998
2. Kiecoń B.: Kuz
nictwo, WSiP, Warszawa 1991
3. Legutko S.: Podstawy eksploatacji maszyn i urządzeń. WSiP, Warszawa 2004
4. Lenkiewicz W., Zdziarska-Wis I.: Technologia. Ciesielstwo. WSiP, Warszawa 1998
5. Mac S., Leowski J.: Bezpieczeństwo i higiena pracy dla szkół zasadniczych. WSiP,
Warszawa 1999
6. Mac S.: Obróbka metali z materiałoznawstwem. Wyd. XII. WSIP, Warszawa 1997
7. Olczak S., Jędrejek W., Wiater W.: Roboty ciesielskie, stolarskie i dekarskie. Poradnik
cieśli wiejskiego. Arkady, Warszawa 1961
8. PrzÄ…dka W., Szczuka J.: Stolarstwo cz.2. WSiP, Warszawa 1997
Literatura metodyczna
1. Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994
2. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
41