LABORATORIUM NR 1
TEMAT: Tworzenie fotoszkiców i kalibracja obrazów w środowisku programu
GeoMedia Professional.
CEL: 1. Nauka kalibracji zdjęć (materiałów rastrowych) dwoma sposobami
a) na podstawie rastra (raster do rastra);
b) podając współrzędne 6-ciu punktów na zdjęciu.
2. Stworzenie fotoszkicu na podstawie gotowej skalibrowanej (wg lokalnego układu współrzędnych)
mapy Bemowa w postaci rastra.
Aby zrealizować cel ćwiczenia postępuj wg podanych niżej punktów.
1. Otwórz przestrzeń roboczą nauka1.gsw (lokalizacja: d:\GeoWorkspaces)
Przestrzeń ta jest połączona z geohurtownią rastry.mdb (d:\ Ortofoto5000). Siedem
połączonych i skalibrowanych (wg lokalnego układu współrzędnych) rastrów tworzy mapę
Bemowa (raster). Aby zobaczyć całą mapę przyciśnij na pasku poleceń View i wybierz opcję Fit
All.
1
2. Utwórz własną geohurtownię.
W pasku poleceń kliknij lewym klawiszem myszki na polecenie Warehouse i wybierz
polecenie New Warehouse
Jeżeli w oknie komunikacyjnym Nazwa pliku jest normal.mdb i Typ pliku: Access Template
oraz zakreślony jest Open as: Document (tak jak na powyższym rysunku) kliknij New, a
przejdziesz do kolejnego okna dialogowego,
w Nazwie pliku wpisz nazwę swojej
geohurtowni przykładowo JacekB i kliknij
Zapisz. Utworzyłeś nową geohurtownię
standardową do odczytu/zapisu o nazwie
JacekB.mdb. Została ona zapisana na dysku w
katalogu d:\Warehouses. Wszystkie działania,
które będziesz wykonywał(a) będą zapisywane
do tej geohurtowni.
3. Powiększ południowo-wschodnią część mapy Bemowa. To właśnie tej części gminy będziemy
wykonywali fotoszkic.
Z paska narzędzi wybierz ikonę Zoom In i zakreśl interesujący nas
obszar.
2
 Aby zrezygnować z polecenia powiększania terenu
przyciśnij ESC. W każdej chwili możemy zobaczyć całą mapę
wybierając polecenie Fit All z View na pasku poleceń lub
przyciskając ikonę Fit All.
4. Otwórz interaktywnie zdjęcie nazwa rastra: 3210SZ4.tif ścieżka dostępu: d:\FOTO_LOT\04_SZERE
Z paska poleceń przyciśnij Insert i wybierz Image...
otworzy się okno dialogowe Insert Image
przyciśnij Browse... i znajdz
podany wyżej
katalog oraz plik. Przyciśnij Otwórz (pamiętaj o
zmianie rozszerzenia otwieranych plików na .tif).
Upewnij się czy w oknie Warehouse: jest podana
nazwa twojej geohurtowni oraz zaznaczone jest
Placement mode jako interactive. Przyciśnij OK.
Umieść kursor myszki (krzyżyk) w miejscu gdzie
chcesz otworzyć zdjęcie, przyciśnij lewy klawisz i
nie puszczając go zakreśl prostokątne pole. W
polu tym otworzy się zdjęcie.
3
5. Kalibracja na podstawie znanych współrzędnych 6-ciu punktów na zdjęciu.
Zdjęcie które zostało otworzone należy umieścić w odpowiednim miejscu (układzie
współrzędnych). Ponieważ znamy współrzędne 6-ciu charakterystycznych punktów, które są
zapisane w pliku 3210SZ4.txt (d:\FOTO_LOT\04_SZERE) należy postępować wg poniższych
instrukcji:
a) otwórz plik 3210SZ4.txt. możesz do tego użyć programu NOTATNIK dołączonego do
WINDOWS.
Podane są tam współrzędne punktów oraz charakterystyczne miejsca na zdjęciu, którym
odpowiadają te współrzędne.
b) wróć do programu GeoMedia (kliknij na pasku otwartych aplikacji WINDOWS) najedz

kursorem na otwarte zdjęcie i kliknij lewym klawiszem myszki aby zaznaczyć to zdjęcie.
Wokół zdjęcia powinno pojawić się zielone obramowanie. Z paska poleceń wybierz Tools, a
następnie Image Registration.
4
wybierz New... otworzy się okno dialogowe New Image Registration
c) wybierz polecenie Add Points (jeżeli pole Add Points jest nie aktywne to znaczy, że nie
został zaznaczony raster do kalibracji; zrezygnuj(Cancel), zaznacz zdjęcie i powtórz
procedurę). Kursor myszki zmienił się na krzyżyk z okręgiem w centrum. Obraz możesz
przesuwać przy pomocy polecenia Pan z górnego paska narzędzi lub wchodząc do View
w pasku poleceń i wybierając Pan. Aby zrezygnować z przesuwania przyciśnij Esc, a
powrócisz do kursora z krzyżykiem z małym okręgiem w centrum.
5
d) Najedz
kursorem na lewy górny róg zdjęcia. Kursor zmieni się na krzyżyk z łamanym
odcinkiem co oznacza, że teraz jesteśmy w samym rogu zdjęcia. Przyciśnij raz lewy przycisk
myszki. Został zaznaczony pierwszy punkt do kalibracji.
Widoczny jest znaczek  x z numerem  1 poniżej (numer może być nie
widoczny gdyż tło jest, podobnie jak numer, czarne). Wejdz
do pliku
tekstowego z którego zaznacz i skopiuj (Ctrl+C) współrzędne lewego górnego
rogu zdjęcia. Wróć do GeoMedii, wklej (Ctrl+V) te
współrzędne do okienka Coordinate display and entry field (zwróć uwagę aby ustawienia tego
okienka były zaznaczone tak jak na poniższym rysunku)
i przyciśnij Enter. Przydzieliłeś(łąś) pierwszemu punktowi na zdjęciu konkretne współrzędne (w
miejscu, które wskazały wprowadzone współrzędne ukazał się znaczek  + z numerem  1
u dołu).
e) Powtórz procedurę z podpunktu d) do przydzielenia współrzędnych dla pozostałych trzech
rogów zdjęcia.
6
f) Aby zarejestrować piąty punkt należy go odnalez
ć na zdjęciu. Powiększ okolice
skrzyżowania ulic Połczyńskiej i Powstańców Śląskich (na płn-zach. od centrum zdjęcia).
Jest tam pojedynczy budynek z charakterystycznym dachem w kształcie piramidy.
Najedz
kursorem na sam szczyt tej piramidy i przyciśnij raz lewy przycisk myszki. Znaczek  x
z numerem  5 u dołu oznacza, że robisz wszystko prawidłowo. Analogicznie jak z poprzednimi
czterema punktami wejdz
do pliku tekstowego i skopiuj współrzędne tego punktu; wklej je do
okna Coordinate display and entry field i przyciśnij Enter. W miejscu zaznaczonym pojawi się
znaczek  + z numerem  5 u dołu.
g) Znajdz
ostatni punkt na zdjęciu. Jest to lewy dolny róg dużego podwójnego hangaru
kolejowego w płd-wsch części zdjęcia.
7
 Powtórz czynności jak w poprzednich punktach.
h) Aby zakończyć przyciśnij dwukrotnie lewy klawisz myszki. Wrócisz do okna dialogowego
New Image Registration.
Widzimy tu wszystkie wskazane punkty. Zanim jednak zarejestrujecie zdjęcie zwróćcie uwagę
na błąd RMS (średniokwadratowy). Jest to odległość pomiędzy miejscem położenia
wejściowego GCP(Terenowy punkt kontrolny) i retransformowanym miejscem położenia tego
samego GCP. W ćwiczeniu błąd ten nie powinien przekroczyć wartości 0,4[m]. Jeżeli
przekroczył należy powtórzyć rejestrację dla punktów, które wprowadzają największy błąd
(ostatnia kolumna). Wszystkie punkty można zmieniać, dodawać nowe oraz usuwać. Jeśli
wszystko jest prawidłowo to można zarejestrować zdjęcie wybierając przycisk Register. Można
8
też zapisać tą rejestrację przyciskając Save. Uprzednio nadając jej własną nazwę, w oknie Name,
i (jeśli ktoś chce) opisać ją w oknie Description.
Zdjęcie zmieniło położenie i zostało skalibrowane do lokalnego układu współrzędnych.
Zostało nałożone na część istniejącej mapy Bemowa. Wejdz
do Legend w pasku poleceń i
wybierz Properties;
otworzy się okno dialogowe Legend Properties. Wybierz rząd ze zdjęciem (podświetli się na
żółto) i przy pomocy strzałek Priority sprowadz
zdjęcie na sam dół listy. Spowoduje to, że
zdjęcie będzie wyświetlone pod mapą Bemowa. Zaakceptuj przyciskając OK. Można to też
wykonać korzystając z okienka Legend. Teraz możesz porównać elementy terenowe znajdujące
się na mapie i te same elementy na zdjęciu lotniczym.
W celu przećwiczenia można postąpić podobnie ze zdjęciem 3214SZ4.tif. Charakterystyczne
punkty zapisane są w pliku 3214SZ4.txt w tym samym katalogu co zdjęcia.
6. Kalibracja raster do rastra.
Jeżeli nie posiadamy współrzędnych charakterystycznych punktów na zdjęciu (rastrze), a
wiemy gdzie powinno znajdować się dane zdjęcie postępujemy inaczej.
a) Podobnie jak w poprzednim przypadku wstawiamy interaktywnie zdjęcie (raster). Z paska
poleceń przyciśnij Insert i wybierz Image... otworzy się okno dialogowe Insert Image
przyciśnij Browse... i znajdz
zdjęcie 2749SZ3.tif w katalogu d:\FOTO_LOT\ 03SZEREG;
Przyciśnij OK. Umieść kursor myszki (krzyżyk) w miejscu gdzie chcesz otworzyć zdjęcie
9
(na lewo od skalibrowanego zdjęcia, ale tak aby nie zasłonić mapy), przyciśnij lewy klawisz i nie
puszczając go zakreśl prostokątne pole. W polu tym otworzy się zdjęcie.
b) Najedz
kursorem na otwarte zdjęcie i kliknij raz lewym klawiszem myszki aby zaznaczyć to
zdjęcie.
c) Z paska poleceń wybierz Tools, a następnie Image Registration... wybierz New... otworzy się
okno dialogowe New Image Registration wybierz New... otworzy się okno dialogowe New
Image Registration
d) Wybierz polecenie Add Points.
10
Kursor myszki zmienił się na krzyżyk z okręgiem w centrum.
Przy pomocy polecenia Pan, Zoom In oraz Zoom Out z górnego
paska narzędzi (lub wchodząc do View w pasku poleceń)
należy odnalez
ć punkt charakterystyczny (np. narożnik budynku, skrzyżowanie ulic itp.) na
zdjęciu wklejonym interaktywnie i odpowiednik tego punktu na mapie Bemowa, lub
skalibrowanym już zdjęciu (jest to możliwe gdyż zdjęcia częściowo zachodzą na siebie). Aby
zrezygnować z przesuwania, powiększania i zmniejszania należy przycisnąć Esc.
e) Jeżeli znalez
liśmy odpowiedni punkt zaznaczamy go, przez przyciśnięcie raz lewego
klawisza myszki, najpierw na zdjęciu wklejonym, a następnie na jego odpowiednik na mapie
lub zdjęciu już skalibrowanym. Minimalna ilość potrzebna do skalibrowania zdjęcia to trzy
punkty. Lecz dla lepszej dokładności należy odnalez
ć więcej charakterystycznych punktów
do kalibracji (w ćwiczeniu przynajmniej 6).
f) Aby zakończyć przyciśnij dwukrotnie lewy klawisz myszki. Wrócisz do okna dialogowego
New Image Registration. Widzimy tu wszystkie wskazane punkty (ich współrzędne oraz błąd
rejestracji). Można je zmieniać, dodawać nowe oraz usuwać. Jeśli wszystko jest prawidłowo
to można zarejestrować zdjęcie wybierając przycisk Register. Można też zapisać tą
rejestrację przyciskając Save. Uprzednio nadając jej własną nazwę, w oknie Name,
opcjonalnie opisać ją w oknie Description.
Zdjęcie zostało skalibrowane i umieszczone w lokalnym układzie współrzędnych.
7. Postępując podobnie z kolejnymi zdjęciami: 2753SZ3.tif, 3214SZ4.tif, 2757SZ3.tif, 3218SZ4.tif,
tworzymy fotoszkic. Mając do dyspozycji zdjęcia można utworzyć szkic całej dzielnicy, miasta itd.
11